ο Ελληνισμός της Διασποράς
...αλλά ο Οδυσσέας ποθεί ακόμη και καπνό μονάχα της πατρίδας του να δει να πετιέται προς τ' απάνω κι ας πεθάνει... (Οδύσσεια, α, στ. 57 κ.π.)
ΚΑΠΝΟΝ ΑΠΟΘΡΩΣΚΟΝΤΑ:
Γράμμα στον 'Ελληνα της Διασποράς
ο 'Υμνος του μετανάστη

ο Πρόλογος

Πνεύμα Κοινότητας

Γη των πατέρων μου

Οι αυριανοί Ποσειδωνειάτες του Καβάφη

Αποξεχασμένη μεραρχία

Πάνω στα βράχια της πατρίδας

Στο ελληνόπουλο της διασποράς

'Αγιε μου μετανάστη

η Προσευχή του μετανάστη

το Πάσχα των Ελλήνων της διασποράς

Λαμβρινή Σταύρου

Μάθε, προχτές σου έστειλα

Ο Θάνατος του μετανάστη

Στις εκκλησιές της διασποράς..

Τα απόμακρα κι' ερημικά χωριά της πατρίδας μου

Και λέω άραγε ταχιά

Και είπε ο λαός μου

«'Oπου φωνάζω και να βρίσκεστε αδελφοί»

Κυπριακή παράδοση

Ένα τραγούδι για το 21

Με το τραγούδι το δημοτικό

Στάλα τη στάλα

Και οι μεν πήραν τους δρόμους..

'Ενα ακόμα λάθος

Χαμπέρια

Υστερόγραφο

Οι χωριανοί λιγόστεψαν

Να μου το θυμάσαι..

Στον ύπνο του μικρού παιδιού

Στις αυλές και στα μπαλκόνια

Στις πέρα ανηφοριές

Φύγανε τα χρόνια μας

Στα 2004

Η Ολυμπιακή Φλόγα του μετανάστη

Τόσο μακριά

'Ελα βρε γέρο να μας δεις..

Για μιαν Αθήνα...

Στα 1950 όταν ο Ανδρέας Πούλος... ή το παράπονο του μετανάστη

Το μόνο που ξέχασαν

Σε ψάχνω

Γεννήθηκε στην Γαλλία..

Ζει ο Μεγαλέξανδρος;

Αρετή Κετιμέ

Αφιέρωμα

Η πατρίδα μου

Διασπορά μου

Θέλω να ξέρεις

Κοίτα φίλε μου

Μου ήρθε κοντά..

Παλιέ μου φίλε

Την μάνα την φευγάτη

O έφεδρος λοχίας Παπαχρήστου

Ο χαμένος μου παράδεισος

Tσάμικο, βλάμικο!

Τα παιδιά του μετανάστη

Πρόσωπα

ΠατροΚοσμάς

Αυτός ο τόπος

Είναι το ίδιο??

η Επιστροφή του μετανάστη

Kαι θα υπάρχω έως ότου θα υπάρχεις..

Με πέντε οργιές καζάντι..

Στον τόπο τα κλαρίνα

Γράμμα στην Ελένη Φοκά

Σκληρή Πραγματικότητα

Κοινοτικά και Οργάνωση

Ζητείται ελπίδα

Ελληνική Διασπορά ώρα Μηδέν?

η Ελληνική Διασπορά απ' τους Αρχαίους Χρόνους..

Τι είναι η Διασπορά?

Αντί για Επίλογο





Τι είναι Αμερικανός;    Tracing Your Roots in the Diaspora .. Ιχνηλατώντας τις Ρίζες σου στην Διασπορά..    Κρις Σπύρου,    Πνεύμα Κοινότητας   Νικόλαος Δ. Σκαλκώτος: OI EN ALODAPI! (Those Abroad)    Μάικλ Δουκάκη   Παύλος (Πολ) Τσόγκας    Τζόρτζ Στεφανόπουλος   Με το αίσθημα του νόστου    Οι Τελευταίοι Χαιρετισμοί του Ρήγα    Κάποιοι πρέπει να ντρέπονται   Το θαυμαστό έργο της Αυστραλίας   η MAGNA GRECIA    Cafe Aman Amerika   Οι "Έλληνες" της Ουρουγουάης   Ιστορική καταγραφή του Ελληνισμού της Βραΐλας   Greek Americans IN youTube..   Αυστραλία: Ελληνόφωνοι συγγραφείς της Μελβούρνης   τα Ελληνόφωνα της Κάτω Ιταλίας   Η Ρωμιοσύνη της Καππαδοκίας    Έλληνες με μεγάλη καριερα σε κράτη της Διασποράς   
Εχουν περάσει πάνω από εκατόν τριάντα χρόνια από τότε που οι πρώτοι έλληνες μετανάστες πάτησαν το πόδι τους στην Αμερική, την επονομαζόμενη «Γη της Επαγγελίας». Τα πρώτα εκείνα χρόνια ήταν πολύ δύσκολα.
Με το αίσθημα του νόστου
του Ντίνου Σιώτη

Η εποποιία των ελλήνων μεταναστών στις ΗΠΑ και οι όροι διατήρησης της εθνικής τους ταυτότητας

Εχουν περάσει πάνω από εκατόν τριάντα χρόνια από τότε που οι πρώτοι έλληνες μετανάστες πάτησαν το πόδι τους στην Αμερική, την επονομαζόμενη «Γη της Επαγγελίας». Τα πρώτα εκείνα χρόνια ήταν πολύ δύσκολα. Οι Ελληνες δεν είχαν να υπερνικήσουν μόνο τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν παντού οι μετανάστες αλλά και έναν άλλο εχθρό, τον ρατσισμό. Τα εστιατόρια της Βοστώνης, ως και το 1910, έφεραν επιγραφές στις πόρτες τους που έγραφαν «Νο rats, no Greeks», δηλαδή «Ελληνες και αρουραίοι δεν είναι ευπρόσδεκτοι». Η ιθύνουσα αγγλοσαξονική τάξη εκείνης της εποχής δεν είχε κάτι ειδικά με τους Ελληνες, αλλά η ξενοφοβία είχε ως στόχο συλλήβδην όλους τους νέους μετανάστες από την Ιταλία, την Ιρλανδία, την Ελλάδα και αλλού. Από τότε κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι: τα όνειρα των ελλήνων μεταναστών βρήκαν μια θέση στον αμερικανικό ήλιο και η σκληρή δουλειά τους επένδυσε τα όνειρα αυτά με χρήμα και κοινωνική αναγνώριση.

Το βιβλίο της Ελένης Παπανικόλα Ενα φυλακτό ελληνικού χώματος ρίχνει φως στο πώς οι Ελληνες της Αμερικής κράτησαν μέσα τους την Ελλάδα, από τα ορυχεία της Δύσης και τα πιατάδικα της Νέας Υόρκης ή του Σικάγου ως τους σφουγγαράδες της Φλόριδας και τους παπουτσήδες ή τις πουκαμισούδες της Μασαχουσέτης. Ακόμη εξετάζεται η επιρροή που άσκησαν οι Ελληνες στην Αμερική, καθώς και το κατά πόσον επηρεάστηκαν οι ίδιοι από τη νέα τους πατρίδα. Το βιβλίο, που βασίζεται σε εξαντλητική έρευνα της συγγραφέως, χωρίζεται σε τρία μέρη. Το πρώτο μέρος, «Αρχαία έθιμα και χαμένα μεγαλεία», με έξι κεφάλαια, εξετάζει τα πράγματα που έμειναν πίσω και που τροφοδότησαν το αμερικανικό όνειρο, δηλαδή την πολιτιστική και θρησκευτική αρματωσιά που κουβάλησαν μαζί τους οι πρώτοι μετανάστες. Πρόκειται για ένα σύντομο μάθημα πατριδογνωσίας, διότι το βιβλίο δεν απευθύνεται μόνο στους Ελληνες αλλά και στους Αμερικανούς. Το δεύτερο μέρος, «Υπηκοότητα και εξορία», με δεκαπέντε κεφάλαια, αναφέρεται στα πρώτα βήματα των μεταναστών, στο ταξίδι προς το άγνωστο, στην εγκατάσταση, τότε που άφηναν τα καράβια με τις ψείρες που τους έφερναν στη Νέα Υόρκη και έβγαιναν οι νέοι μετανάστες να γυαλίσουν παπούτσια, να πλύνουν πιάτα, να πουλήσουν λουλούδια, ώσπου να καταλήξουν στις δυτικές Πολιτείες, όπου χιλιάδες από αυτούς εργάστηκαν στην κατασκευή του σιδηρόδρομου. Εκείνες οι πρώτες γενιές μεταναστών δεν είχαν σκοπό να επαναπατριστούν. Οταν αποφάσιζαν να παντρευτούν, οι άνδρες έσπευδαν στο χωριό τους - η νύφη ήταν έτοιμη και συνήθως πάμφτωχη. Πολλοί μάλιστα δεν έφερναν τις οικογένειές τους στην Αμερική αλλά έστελναν λεφτά για τη συντήρησή τους στην πατρίδα. Το τρίτο μέρος, «Η Αμερικανοποίηση», με δεκατρία κεφάλαια, εξετάζει αυτό ακριβώς που λέει ο τίτλος του: πώς οι Ελληνες που αμερικανοποιήθηκαν πέτυχαν σχεδόν αμέσως. Αναφέρονται τα παραδείγματα των αδελφών Σκούρα (ο Κάρολος, ο Γιώργος και ο Σπύρος με την κινηματογραφική εταιρεία Twentieth Century Fox), της Ρόζας Εσκενάζυ, των αδελφών Αντριου, του Νίκου Γούναρη, του Νικ δε Γκρικ, του Τζιμ Λόντου και άλλων.

Κοιταγμένο από ένα διαφορετικό βλέμμα, το Φυλαχτό της Ελένης Παπανικόλα είναι η συνέχεια προγενέστερων βιβλίων, όπως το The Greeks of America του ιστορικού Θόδωρου Σαλούτου, το Hellenes and Hellions: Modern Greek Characters in American Fiction του Αλέξανδρου Καρανίκα, το Growing up Greek American του Τσαρλς Μόσχος καθώς και άλλων λιγότερο σημαντικών βιβλίων που καταγράφουν την ελληνική περιπέτεια στην Αμερική.

Σπύρος Σκούρας
το μπροστοκρίαρο της Ομογένειας

".........-Μπαρμπα-Σπύρο, λίγοι Ρωμιοί πλούτισαν τότε, οι περισσότεροι μείνανε στη βιοπάλη, έτσι δεν είναι;

-Βρε βλάχο, θεόστραβος είσαι; Δεν βλέπεις γύρω σου πως οι Έλληνες έχου­νε κάνει περιουσίες, εκτός από κείνους που τζογάρανε ή πέσανε στις ασωτίες; Ξέρεις ο Αϊζενχάουερ ήτανε Κουάκερος θεοσεβούμενος και εκτιμούσε πολύ το ότι πήγαινα κάθε Κυριακή στην εκκλησία. Μια μέρα, τότε στις μεγάλες δόξες μου, με ρώτησε αν παρακαλάω το Θεό να μου δώσει κι άλλα δολάρια... Μου κακοφάνηκε γιατί οι Εβραίοι κυκλοφορούσανε τη φήμη πως ήμουνα τσιγκούνης και του απάντησα: Κύριε Πρόεδρε, παρακαλάω το Θεό να μου δίνει χρήσιμα ελαττώματα! Τέζα ο 'Aικ...

-Οι ομογενείς μπαρμπα-Σπύρο έχουνε φέρει μαζί τους τα ελαττώματα που έχουμε στην πατρίδα;

-Αν θεωρείς ελαττώματα την τόλμη και την τρέλα, ναι. Και να σου πω για παράδειγμα τρεις τρελούς και υπέροχους δικούς μας, βλάχο: Τον πασίγνωστο Νικ δε Γκρικ, που σε μια βραδιά κερδίζει περιουσία στις κάρτες και την άλλη την χάνει στα ζάρια ή στα άλογα. Τον Νικ Ντένις, ένα κοντούλη συμπατριώτη μας, που ξεκίνησε καραγκιοζοπαίχτης, μποξέρ και κλόουν για να γίνει ηθοποιός στο Χόλιγουντ και στο Μπρόντγουεη! Κι τρίτος είμαι εγώ από το Σκουροχώρι, που τη μια μέρα βερνίκωνα παπούτσια έξω από το Ολίμπικ Θίατερ, την άλλη μπήκα μέσα και πουλούσα ποπ-κορν, την τρίτη το αγόρασα, την τέταρτη σκέ­φτηκα πως έπρεπε να έχω μερίδιο στην ταινία που παιζότανε... Και μετά, η τρέλα μεγάλωσε και έβαλα την παλάμη την αριστερή στο μέτωπο και κοίταξα κατά τα φώτα και τους προβολείς του Χόλιγουντ. Έκανα το σταυρό μου με το δεξί και μαζί με τ' αδέρφια μου, την πέμπτη ημέρα πατήσαμε, όπως ο Κολοκοτρώνης την Τριπολιτσά, το Λος Αντζελες με τα στούντιο του... Και την έκτη ημέρα εγώ ο Θεοπάλαβος, σκέφτηκα να κάνω την μεγαλύτερη ταινία που έχει γίνει ποτέ, για την εύμορφη Ελληνίδα βασίλισσα, την Κλεοπάτρα... Και την έβδομη, καλύτερα να μη μιλάω γι' αυτήν... Χτίζω εκκλησίες, πάω προσκυνητής στον Πατριάρχη στην Κωνσταντινούπολη, φτάνω ως τη Μόσχα στον κολέγα μου Νικήτα, θέλω να χτίσω Ολυμπιακό στάδιο στην Αθήνα, θέλω να είναι μονιασμένα τα παιδιά μου και οι Έλληνες... Το 1950 με ανακήρυξαν πιονέρο της χρονιάς, δηλαδή πρωτοπόρο στο κινηματογράφο... Να δεις Δημητράκη, που μιά μέρα αυτή η πλακέτα μπορεί να χαθεί στα σκουπίδια... Εδώ ένας Κολοκοτρώνης ξεχάστηκε κι΄όταν ρώτησα κάποτε, στο ξενοδοχείο που έμενα στην Αθήνα, που είναι ο τάφος του, δεν ήξεραν να μου πούν..." Διάβασε περισσότερα

Από τους σύγχρονους Αμερικανούς ελληνικής καταγωγής που έχουν αφήσει τα ίχνη τους στις ΗΠΑ η συγγραφέας αναφέρεται εν συντομία στους Μαρία Κάλλας, Μάικλ Δουκάκη, Τζορτζ Στεφανόπουλο, Ολγα Μπρούμα, Νίκολας Σαμαρά, Χάρι Μαρκ Πετράκη, Νίκολας Γκέιτζ, Γκρεγκ Λουγκάνη, Πιτ Σάμπρας, Κόνσταντιν Μάνος, Δημήτρη Μητρόπουλο κ.ά. Δυστυχώς όμως αγνοούνται πολλοί άλλοι, όπως οι καλλιτέχνες Πίτερ Βούλκος, Δημήτρης Χατζής και Λουκάς Σαμαράς, οι πολιτικοί Σπύρος Αγκνιου, Πολ Τσόγκας και Πολ Σαρμπάνης, οι επιχειρηματίες Αγγελος Τσακόπουλος, Αλεξ Σπανός και Τζον Ρίγας, οι επιστήμονες Τζορτζ Παπανικολάου, Νίκολας Νεγκροπόντε και Μιχάλης Δερτούζος, ο Ηλίας Δημητρακόπουλος, ο Χρήστος Μπάτσης και άλλοι. Και ίσως αυτή η αδυναμία της συγγραφέως να οφείλεται στο ότι εστιάστηκε περισσότερο στον ρόλο της Ορθόδοξης Εκκλησίας και στον Ελληνισμό των δυτικών Πολιτειών, παραλείποντας να κοιτάξει πιο μακριά, στον αμερικανικό περίγυρο όπου η προσφορά πολλών Ελλήνων και Ελληνοαμερικανών είχε αντίκτυπο στη δημόσια ζωή των ΗΠΑ.

Ο τόμος περιέχει πλούσιο εικονογραφικό και φωτογραφικό υλικό, πολλές σημειώσεις για όλα τα κεφάλαια, επιλεγμένο γλωσσάρι δεκαεννέα λέξεων (!), που το θεωρώ άνευ σημασίας, και δείκτη ευρέσεως ονομάτων. Καταλήγοντας, θα έλεγα ότι είναι μια νοσταλγική και αγαπησιάρικη περιήγηση στον βίο και στην πολιτεία της ελληνοαμερικανικής κοινότητας αλλά και στο πώς περνούσε από γενιά σε γενιά, σαν κομποσκοίνι, η ελληνικότητα. Σήμερα βέβαια οι Αμερικανοί ελληνικής καταγωγής είναι πια μέρος της ιθύνουσας τάξης και υπερήφανοι για την καταγωγή τους - αν και πολλοί προσπαθούν να ενσπείρουν ζιζάνια και να τους διχάσουν. Και αποτελεί κοινή διαπίστωση ότι ο Ελληνισμός της Αμερικής είναι από τις πιο δυναμικές εθνικές μειονότητες, κάτι που δεν μπορεί να μην οφείλεται και στα περίφημα «φυλαχτά» που κουβαλούσαν μαζί τους οι παππούδες και οι γιαγιάδες τους.

Ο κ. Ντίνος Σιώτης είναι ποιητής, εκδότης της λογοτεχνικής επιθεώρησης «Mondo Greco».

Το ΒΗΜΑ, 25/08/2002 , Σελ.: S17 Κωδικός άρθρου: B13646S171 ID: 247969

Ο Ντίνος Σιώτης πρωτοεμφανίστηκε στα γράμματα το 1969 με την ποιητική συλλογή "Απόπειρα" (Εκδόσεις Ιωλκός). Ακολούθησαν άλλες οκτώ συλλογές, ένα μυθιστόρημα, μία νουβέλα και δύο ανθολογίες νεοελληνικής ποίησης στα αγγλικά. Συμπληρώνοντας τριάντα χρόνια συνεχούς πνευματικής προσφοράς, η νέα ποιητική συλλογή του "Μουσείο αέρος" αποτελεί το πιο ώριμο έργο του. Σαράντα δύο ποιήματα της τελευταίας εξαετίας, γραμμένα σε όλα τα μήκη και πλάτη της Γης απευθύνονται στον άνθρωπο απανταχού γης, καθώς ο λόγος του ποιητή αντλείται μέσα από τα αρχέγονα συναισθήματα του νόστου, του έρωτα, της αγάπης... Ο συγγραφέας γεννήθηκε στην Τήνο το 1945. Εζησε πολλά χρόνια στο εξωτερικό, όπου σπούδασε και εργάζεται. Μεγάλωσε σε μία εποχή έντονων κοινωνικο-πολιτικών γεγονότων, στην έκρηξη του σουρεαλισμού και βίωσε τη νιότη του ως μέλος της γενιάς των μπίτνικ. Η μεγάλη του αγάπη για την πατρίδα ενδυναμώνεται άμεσα από την περιπλάνησή του στον τόπο και το χρόνο και αποτυπώνεται στα γραπτά του.

"...Ο αέρας που φυσάει τις φυστικιές στην Αίγινα, τις συκιές στην Τήνο, τους φοίνικες στη Φλόριδα, τα πεύκα στη Μαγιόρκα, τις μυγδαλιές στην Καλιφόρνια... ...Για τον αέρα που λικνίζει τους ουρανοξύστες στο Μανχάταν, τις παράγκες στη Λίμα, τους μπαξέδες στην Κερύνεια, τα χαμόσπιτα στη Σαϊγκόν... ...Ο αέρας που σκορπάει τις στάχτες που αφήνει πίσω του ο χρόνος, Μιλάω για τον αέρα που δεν έχει πού την κεφαλήν κλίναι".

Πολίτης του κόσμου ο Ντίνος Σιώτης, σε απλή γραφή, πολλαπλών εικόνων, αφήνει συγκινημένο τον αναγνώστη του. Οπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο Κώστας Μουρσελάς στην παρουσίαση του βιβλίου "πρόκειται για λογοτεχνία του δρόμου, που μυρίζει βροχή, αφήνοντας διάχυτο το αίσθημα της υγρής μελαγχολίας". Φώφη Κορίδη

  


The LAND of GODS Since October 1996   Oakville Ontario Canada