Κριτική Ανάλυση στο "Καπνόν Αποθρώσκοντα Γράμμα στον Έλληνα της Διασποράς" του Κ. Δουρίδα
από την Λογοτέχνιδα κ. Ελευθερία Μπέλμπα
Αγαπητέ κύριε Κώστα Δουρίδα, καλησπέρα σας.
Δεν είναι άσχημη ιδέα η κριτική δίπλα στο ποίημα. Σας στέλνω την κριτική μου για τα κείμενά σας βελτιωμένη,
με τις διορθώσεις και αλλαγές που ήθελα να κάνω. Σας στέλνω επίσης και το δόκιμιο μου ως πρόλογο στα κείμενά σας γενικά, το θέμα του είναι η λογοτεχνία των αποδήμων Ελλήνων. Γράψτε μου πως σας φάνηκαν. Σας στέλνω τους φιλικούς μου χαιρετισμούς. Με πολλή εκτίμηση Ελευθερία Μπέλμπα. Φεβρουάριος 09, 2005
η Κριτική της λογοτέχνιδας κ. Ελευθερίας Μπέλμπα:
"Ο Πρόλογος": στο κείμενο αποσαφηνίζονται ακόμα και οι στόχοι της συλλογής κειμένων του Κ. Δουρίδα με τίτλο "". Ως μετανάστης, βιώνοντας πολλά χρόνια στο εξωτερικό, πράγματι φαίνεται ότι έχει τη δυνατότητα να διαβλέπει την πολιτιστική συγκεχυμένη ταυτότητα του νεοέλληνα σήμερα, εξαιτίας των πολλαπλών επιρροών ξενόφερτων ως επί το πλείστον, που αλλοιώνουν και τοις προϋπάρχουσες εθνικές ιδέες, τον κληροδοτημένο τρόπο συλλογιστικής και την ίδια την ταυτότητά του.
******
Παρατηρείται γενικά στα ποιήματα του Κ. Δουρίδα η χρήση ομοιοκαταληξίας σε πολλά, αλλά όχι με την αυστηρά παραδοσιακή μορφή, ωστόσο διάχυτη να δίνει ρυθμικότητα στο λόγο. Συχνά και τα σχήματα λόγου κατατίθενται, όπως οι μεταφορές, παρομοιώσεις, η αλληγορία- ωστόσο μόνο στο πλαίσιο προώθησης των ιδεών, όχι καλολογικά απλώς να διανθίζουν το λόγο. Οι ξένες λέξεις αρμονικά συνδεδεμένες με το νοηματικό πλαίσιο, περισσότερο εστιάζουν στην προβολή της παγκοσμιοποίησης των κοινωνιών, όπως άμεσα συνειδητοποιεί πρώτος ο έλληνας μετανάστης.
Επιπλέον σημειώνεται η σχηματοποίηση των ποιημάτων του Κ.Δουρίδα, κάτι που δείχνει ότι πρόκειται για νεοτερικά κείμενα στα οποία όμως διαβλέπει κανείς και την έννοια της παράδοσης κυρίαρχης όχι μόνο θεματολογικά, αλλά και μορφολογικά. Η χρήση των ρητορικών ερωτήσεων προτιμάται στα πλαίσια της έκφρασης της ποιητικής ειρωνείας, ενώ οι επικλήσεις προς το θεό αναδεικνύουν στοιχεία θρησκευτικότητας, παράλληλα με την παρουσία κειμένων ως προσευχών. Η ποίηση επιχειρεί την κατάθεση πολιτικών-κοινωνικών προβληματισμών, αντιστρατεύεται το δόγμα "η τέχνη για την τέχνη". Γενικά και σε άλλα επιτυγχάνεται αναφορά σε συνθήκες ζωής σύγχρονες, κυρίως τη διείσδυση του κλίματος της προοδευμένης Ευρώπης στην ελληνική κουλτούρα. Η γλώσσα δημοτική, με στερεότυπες λαϊκές φράσεις, πολλά στοιχεία της καθομιλουμένης, προτιμάται επίσης η χρήση εκφραστικών μέσων, όπως ο διάλογος ή ο εσωτερικός μονόλογος, εκτός απ΄ την αφήγηση και την περιγραφή.
Επιπρόσθετα στα πεζά κείμενα ανευρίσκονται στοιχεία που δείχνουν τη συγγένεια με το δοκίμιο, αφού ο γράφων εστιάζει σε ευρύτερους προβληματισμούς για τις σημερινές καταστάσεις, τις εξελίξεις που πάντοτε επιδρούν στην ανθρώπινη σκέψη και ψυχοσύνθεση. Με παρρησία αναλύονται οι αντιστάσεις του ατόμου στη νεοσύστατη, εντούτοις συμβατική ζωή, που με το προσωπείο της ανανέωσης δεσμεύει την πρωτοβουλία και την ευρηματικότητα.
Κυρίως ο Κ. Δουρίδας μέσα απ' αυτό το λόγο του δίνει μια μαρτυρία της δικής του εμπειρίας τόσα χρόνια στο εξωτερικό, έτσι καθίσταται η κατάθεσή του μας επηρεάζει περισσότερο, εφόσον βασίζεται σε αντικειμενικά δεδομένα. Συχνά αποδίδει κείμενα σε επιστολική μορφή, ώστε παρατηρείται η αμεσότητα των μηνυμάτων, η ζωντάνια, το έντονο προσωπικό ύφος. Γενικότερα σε όλα τα κείμενα αυτά ο Κ. Δουρίδα κάνει κατάθεση ψυχής, συγκινησιακά φορτισμένος ο λόγος πιο πολύ αναλώνεται στο εγκώμιο καθετί που σχετίζεται με την πατρίδα, αλλά μας γνωστοποιεί και δεδομένα που άπτονται του τρόπου επιβίωσης των Ελλήνων στις πολυπολιστικές κοινωνίες σήμερα.
Συγκεκριμένα μπορούμε να παρακολουθήσουμε καθένα από τα κείμενα αυτά, διαμορφώνοντας κάποιες απόψεις για το περιεχόμενο, τη μορφή, το ύφος και γενικότερα τις ιδέες του γράφοντος.
*******
ο Πρόλογος
Αγαπητέ μου φίλε,
'Ηθελα να πάρω εδώ την αφορμή
και να σου παρουσιάσω αυτόν τον μεγάλο μου
ήρωα αλλά και θύμα των τελευταίων χρόνων της ελληνικής μας
ιστορίας: τον 'Ελληνα της Διασποράς. Καθώς που τον βλέπω, στις καινούριες
γενιές, απ' άκρη σ' άκρη, στην δραματική πλειοψηφία του, να έχει βαρέσει ντουγρού
στην αφομοίωση. Με θλίβει.. Είναι βλέπεις κι' αυτός θύμα της νέας θεάς που λέγεται
παγκοσμιοποίηση και αφομοίωση? 'Ισως. Και 'ισως από την καινούρια αυτή
θεά, τα τελευταία χρόνια, η ίδια η πατρίδα μας μαζί και ολάκερος
ο ελληνικός πολιτισμός μας να κινδυνεύουν.
Καθώς το Ιντερνέτ μπήκε πια στη ζωή μας
και οι αποστάσεις μίκρυναν.. Τώρα στο σπίτι μας,
μπορούμε και διαβάζουμε τα νέα απ' την πατρίδα, προτού
ακόμα οι εφημερίδες στην Αθήνα, προλάβουν να φτάσουν στα περίπτερα!
Λεω εγώ κι' εσύ από άκρη σε άκρη στη γη της Διασποράς, μπορούμε
να μιλήσουμε με μια φωνή για την καινούρια μας πατρίδα.
Πριν τέσσερα χρόνια πήρα ένα e-mail
από έναν πολύ σπουδαίο φίλο κι' αδελφό μου,
συνελληνά μου, μετανάστης κι' αυτός στην Μελβούρνη.
Είναι δυναμικός ποιητής και ανήκει στην Εταιρεία Ελλήνων
Λογοτεχνών της Αυστραλίας, πονετικός και καλός πατριώτης. Ηγετικό
στέλεχος και από εκείνους τους 'Ελληνες, που αναμφίβολα τιμούν τον Ελληνισμό
της Διασποράς. Το όνομά του είναι Ιάκωβος Γαριβάλδης, και μεταξύ άλλων
μου έγραφε τούτα τα λόγια: «Οι δίοδοι του απανταχού Ελληνισμού
έχουν σίγουρα ανοίξει και είναι απαράδεκτο αν δεν επιτύχουμε
με την τεχνολογία που έχουμε».
Τα απλά ετούτα λόγια, σταθήκανε
για μένα θαρρείς, η αρχή μαζί και το
«προσκλητήριο» του άλλοτε Ρήγα! Καθώς
που στους δρόμους της διασποράς, βλέπω τον
'Ελληνα αδελφό μου μετανάστη, να κινδυνεύει περισσότερο
από τα χρόνια του Ρήγα! Και γίνεται αυτό, επειδή τότες ο εχθρός
του 'Ελληνα.. ήταν ορατός μαζί δυνατός και βάρβαρος! Ο σκλαβωμένος
-τότες- 'Ελληνας, το γνώριζε καλά με τι είχε να κάνει και για τούτο ήτανε θέμα
χρόνου και σωστής οργάνωσης να βρει την λευτεριά του από τον τύραννο. Και αφού
πολέμησε μαζί και θυσιάστηκε την βρήκε(!) γιατί αυτό ποθούσε και είχε στο μυαλό του.
"Ο ύμνος του μετανάστη":Κυρίαρχο το δεύτερο ενικό πρόσωπο που αναδεικνύει ότι ο ποιητής απευθύνεται στον κάθε Έλληνα που αποδήμησε και στον εαυτό του επίσης. Ο ελληνισμός παρουσιάζεται ως μια πολιτιστική και ιστορική εστία που εγείρει την έννοια της συνέχειας, παρά τη διαλεκτική του σχέση με αλλότριες κουλτούρες εξακολουθεί να κυριαρχεί με τις ιδιομορφίες του.
ο 'Υμνος του μετανάστη
Ξεκίνησες με μια βαλίτσα..
Σήκωσες την Ελλάδα στον ώμο σου
ωσάν το Διγενή και την σεργιάνισες
στις πέντε Ηπείρους!.
Κράτησες και κρατάς
με υπερηφάνεια την ελληνική παράδοση
και την ωραία σου καταγωγή!
Γιε του Λαέρτη, σε κάθε γωνιά της γης
έκτισες την Ιθάκη σου! Και οι άνθρωποι -άσπροι,
μαύροι και κίτρινοι- στέκουν στην άκρη σιωπηλοί,
γιομάτοι δέος για να περάσει η γαλανόλευκη!
κρατημένη ψηλά στ' αντρίκειο σου χέρι,
καθώς περνάς στις παρελάσεις,
καβάλα στο άλογο του Θοδωρή Κολοκοτρώνη!
Ωραίε μου φουστανελά!
Αληθινέ κι' αγνέ μου 'Ελληνα της Διασποράς!!
Υστερόγραφο:
Γράψε μου αν θέλεις, σαν εύρεις τον καιρό.
Το γράμμα σου μου δίνει κείνη την αίσθηση της γλυκιάς
επιστροφής στην πατρίδα, όταν ακόμα ζούσαν οι γονείς -που πια δεν ζούνε-,
κι' αποκομμένος σήμερα καθώς που είμαι, η πρώτη μου πατρίδα έγινες εσύ!
Για τούτο και σε σκέφτομαι αδελφέμου! Νάσαι καλά!!
Κώστας Δουρίδας
η Κριτική της λογοτέχνιδας κ. Ελευθερίας Μπέλμπα:
"Πνεύμα κοινότητας": Πρόκειται για ένα κείμενο που αφιερώνεται και απευθύνεται στον πρώην αρχιεπίσκοπο Αμερικής Σπυρίδωνα, σε δεύτερο ενικό πρόσωπο, σημείο εξοικείωσης και αμεσότητας. Τα μηνύματα που διοχετεύονται σχετίζονται με τη συμβολή του αρχιεπισκόπου στην αναβάθμιση της ζωής της ελληνικής κοινότητας του εξωτερικού και κυρίως στην υπόδειξη υψηλών στόχων ζωής για τη νεολαία. Μέσα από έναν λόγο προτρεπτικό αναπτύσσεται η σημασία της κοινότητας για τον κάθε Έλληνα για τη διατήρηση της εθνικής ιδιοσυγκρασίας με βάση την ομοψυχία, τη συναδέλφωση και την άμιλλα.
Πνεύμα Κοινότητας
Αφιέρωμα στον πρώην αρχιεπίσκοπο Αμερικής Σπυρίδωνα,
όπου με το «ασυμβίβαστο» του χαρακτήρα του, διδάσκει σε εμάς, ότι το θαύμα του
λαού μας στην μακραίωνη ιστορία του το επωμίσθηκαν ολίγοι..
Αγαπητέ μου φίλε,
Στους δύσκολους αυτούς καιρούς που ο Ελληνισμός μας όλο και χάνεται στην αφομοίωση,
νομίζω πως ήρθε η ώρα, να πάρεις μέρος και να βοηθήσεις με όποιο τρόπο εσύ μπορείς
στην παροικία σου, στους τόπους της διασποράς όπου κι' αν ευρίσκεσαι!
"Η γη των πατέρων μου": Η χρήση παρενθετικού λόγου περισσότερο εστιάζεται στην πεζολογική του λόγου. Ως ποίημα με μοντέρνα μορφή διακρίνεται εξαιτίας τέτοιας διαίρεσης των στίχων, ώστε αποδίδεται ένα καθορισμένο σχήμα, ενώ πρωτοστατούν αξίες εθνικές που αφυπνίζουν τη συνείδησή μας.
Η κατάρα για τους έλληνες της διασποράς φίλε μου Κώστα άρχισε όταν δυσκολευόμενοι
να ζήσουμε στην πατρίδα βάλαμε τα ρούχα μας σε μια βαλίτσα και αποχαιρετήσαμε τα
προσφιλή μας πρόσωπα. Από τότε και πέρα είμαστε καταραμένοι από τη μάνα μας (Ελλάδα)
το λαό της και τον πολιτισμό της. Ότι κι αν καταφέρουμε στο εξωτερικό, δεν ξεπλένουμε το κακό.
Ακόμη κι όταν γυρίσουμε θα είμαστε "οι απόδημοι" που κατάντησε συνώνυμο με την κακομοιριά.
Ιάκωβος Γαριβάλδης Μελβούρνη Αυστραλίας January 12, 2003
η Κριτική της λογοτέχνιδας κ. Ελευθερίας Μπέλμπα:
"Οι αυριανοί Ποσειδωνειάτες του Καβάφη": Χρησιμοποιείται ο ελεύθερος στίχος, η αλληγορία, η χρήση του α΄ πληθυντικού προσώπου, που πιστοποιεί την ένταξη στην ομάδα κι όχι τον υποκειμενισμό. Έντονοι είναι οι προβληματισμοί, τα ηθικά διλήμματα του ανθρώπου, που αναρωτιέται για την ηθική του στάση στο σημερινό κόσμο.
Οι αυριανοί Ποσειδωνειάτες του Καβάφη
Εμείς φωνάζουμε ότι ..χανόμαστε στην αφομοίωση
και μερικοί απ' την πατρίδα, μας βλέπουν ότι εδραιωνόμαστε
με δύναμη και δόξα στα πέρατα της γης...
Τι ειρωνεία..
Εμείς θρηνούμε για τ' απομονωμένα χωριά
της μακρινής πατρίδας που έμειναν έρημα
και την 'ιδια στιγμή ο μετανάστης στην ξένη γη,
έρημος και αδύναμος! φορτωμένος τα αρθριτικά του
σκοτώνει στα ..τυφλά τον άδειο χρόνο του
μέσα στις πλάζες και στα ντονατσάδικα...
Και αυτοί μιλούν το πόσο τους κάνουμε υπερήφανους
συνεχίζοντας την αθάνατη ιστορία του πολιτισμού μας.
Που ξεκινάει και που λοιπόν τελειώνει η ματαιοδοξία
μαζί και η αλαζονεία μας?? Πολλοί μιλούν
πως η χαμηλή γεvvητικότητα του 'Ελληνα στην πατρίδα
θα φέρει γρήγορα την εξαφάνιση του
και άλλοι μιλούν για μια Ελλάδα
που όχι μόνο θα επικρατήσει
αλλά θα στηρίξει και την ύπαρξη άλλων κρατών
να βοηθηθούν από την φτώχεια κλπ., κλπ..
Ποιους απ' όλους να πιστέψουμε??
Μήπως καλύτερα να ειπούμε -μια και μιλάμε
για τον μετανάστη την αλήθεια και
αυτά που βλέπουμε τριγύρω μας??
Ότι δηλαδή ο μετανάστης έμεινε απροστάτευτος
από κάθε φροντίδα της ελληνόγλωσσης παιδείας
και της Ελληνοκρατικοβοήθειας στην ξένη γη
για ετούτο και με γοργά βήματα βαρέσαμε
να γίνουμε οι αυριανοί
Ποσειδωνειάτες του Καβάφη?
η Κριτική της λογοτέχνιδας κ. Ελευθερίας Μπέλμπα:
"Mοιάζουμε αποξεχασμένη μεραρχία": Ενδείκνυται η ειρωνεία σχετικά με τη διείσδυση του μοντέρνου τρόπου σκέψης που αποτελεί πιο πολύ μίμηση, ως αποτέλεσμα των ξένων επιδράσεων.-
"Στο Ελληνόπουλο της Διασποράς": Αναφαίνεται έντονος ο λυρισμός, η συναισθηματική φόρτιση, η εμμονή στην κληροδότηση της ιστορίας της παράδοσης. Επιπλέον διοχετεύονται στοιχεία της εθνικής φυσιογνωμίας που δεν πρέπει να αλλοιωθούν.
Στο Ελληνόπουλο της Διασποράς
..Στους κάμπους και στα βουνά της πατρίδας
αχ και να σ' έπαιρνα απ' το χέρι,
στιγμή - στιγμή, βήμα το βήμα!
Κρυφό Σχολειό να σου έκανα
την ιστορία του Έλληνα παππού σου.
"Πάνω στα βράχια της πατρίδας, σου γράφω τραγούδι": Πρόκειται για ένα εξαιρετικό ποίημα, με διάχυτο λυρισμό, παραστατικότητα συμβολισμό- στοιχεία της ελληνικότητας διακρίνονται ο Χριστός, ο Διγενής. Ο αγωνιζόμενος Έλληνας που αυτοεξορίζεται στην περίοδο δικτατορίας αποτελεί το βασικό συμβολισμό. Έντονη η νοσταλγική διάθεση για την επιστροφή, το νόστο, ενώ η χρήση β΄ ενικού προσώπου γίνεται αντιληπτή, εφόσον το κείμενο είναι αφιερωμένο στον Δ. Καραλή. Ωστόσο διαφαίνεται η καθολικότητα των μηνυμάτων του Κ. Δουρίδα με την αναφορά σε κάθε Έλληνα του εξωτερικού.
"'Αγιε μου μετανάστη" : Κυριαρχεί η επιγραμματικότητα, ο μεστός λόγος, ο βαρυσήμαντος υμνητικός τόνος που εστιάζει στα βάσανα, τους καημούς της ξενιτιάς, της συνθήκης του οργανικού πλέον αποχωρισμού από τη γενέτειρα.
'Αγιε μου μετανάστη
Στη σεπτή παρουσία
της κ. Κική Μπέτυ: Radio Symban* Australia.
"η προσευχή του μετανάστη": Στο κείμενο είναι έκδηλο το θρησκευτικό στοιχείο-συγκεκριμένα η ιδιοσημία του Έλληνα ορθόδοξου που παραπαίει στις σύγχρονες δυτικές πολιτείες, απομακρυσμένος από τη παράδοση. Εξάλλου γίνεται αναφορά σε φυσιογνωμίες σημαντικών Ελλήνων που σκιαγραφούν την ποιότητα του καθαυτού πολιτισμού μας. Ο λόγος επιφωνηματικός σηματοδοτεί τον κίνδυνο του αφελληνισμού
η προσευχή του μετανάστη
Η Ελληνικότητά μου Κύριε,
στην ξενιτιά μου, είναι η εκκλησιά μου!
Kαι η Εκκλησία Σου, η Μεγαλουργία Σου,
Απεραντοσύνη.. και Μεγαλοσύνη στους αιώνας!..
Στήνω Ναό στο κάθε μου κύτταρο Κύριε, και πέφτω
και προσεύχομαι στης γαλανής μου πατρίδας και
στης δικής Σου την Θεία ύπαρξη για να υπάρξω
Κύριε! 'Οτι ΕΣΥ ο Θεός μου ο Μεγαλοδύναμος,
θα διαφυλάξεις την μακρινή μου πατρίδα,
τον μετανάστη και τις μελλούμενες
γενιές από την αφομοίωση,
την παγκοσμιοποίηση
και τον εξευτελισμό
που φέρνει την άγνοια
των ιερών μας προγόνων!
Θα διαφυλάξεις την ιστορία του 'Ελληνα που εδώ
και δώδεκα χιλιάδες χρόνια πολέμησε με νύχια
και με δόντια να κρατηθεί στο κακοτράχαλο
βουνό της μοίρας του.. Και τα κατάφερε
Κύριε να αντέξει τους λοιμούς και τους
καταποντισμούς και την μανία όλων
εκείνων όπου τον ζήλευαν
και τον φθονούσαν..
"το Πάσχα των Ελλήνων της Διασποράς" : Ο γράφων δίνει έμφαση στα ήθη και έθιμα της πατρίδας του εξαφανισμένα στο εξωτερικό, εξαιτίας των επικρατουσών συνθηκών διαβίωσης. Όμως σηματοδοτείται η προσπάθεια του Έλληνα να διατηρήσει το εορταστικό κλίμα, τη θρησκευτική κατάνυξη και τη δημοτική κληρονομιά-παράδοση.
το Πάσχα των Ελλήνων της Διασποράς
Στον Χρήστο Βαρελά
Όπου η καρδιά του Έλληνα κι' οχτώ πατρίδες κι' όχι μια...
Κι' ανήμερα το Πάσχα λαλούν κλαρίνα και βιολιά
σε όλη την γη του Αϊ μετανάστη!
'Όπου ψυχούλα ελληνική στις γειτονιές του κόσμου,
μπρούσκο κρασί κι' αρνιά στην σούβλα!..
Λουλούδια ανθρώποι και πουλιά
πάνω απ' τους φράχτες της ολόλαμπρης αυλής,
καρτερικά κι' ευλαβικά γλυκοκοιτούν
-θαρρείς προσεύχονται στον Πλάστη:
"Λαμβρινή Σταύρου" : Εμφανής κρίνεται η επίδραση απ' το δημοτικό τραγούδι, ενώ εδράζει η περιγραφικότητα. Μάλιστα σημειώνεται η έννοια της μετανάστευσης που γίνεται φορέας των εθνικών κληροδοτημάτων. Κυρίαρχο μοτίβο αποτελεί η απλοϊκότητα του ανθρώπου που συντηρεί την ταυτότητα του υποκινούμενος από την ανάγκη διατήρησης της φυσιογνωμίας του στην ουσία, επιχειρεί τη σύνθεση με βάση το φυλετικό παρελθόν του.
Λαμβρινή Σταύρου
(Αφιέρωμα σ' αυτή την λεβέντισα την Λαμβρινή Σταύρου
που από το Σύδνεϋ της Αυστραλίας κάθε φορά με το τηλέφωνο
βγαίνει στην εκπομπή του Οδυσσέα Πλατύρραχου :
"Η Γέφυρα με την Πατρίδα"
και μας λέει τραγούδι.. Να είναι πάντα καλά η Λαμπρινή και να μας τραγουδάει!... Αύγουστος του 2002)
Ξεκίνησε παιδούλα η Λαμπρινή
σαν την γοργόνα του παραμυθιού
να κυνηγήσει το όνειρο του μετανάστη..
"Μάθε, προχτές σου έστειλα πικρία" : Το κείμενο επικεντρώνει στην αναπόληση των πρώτων στόχων που σμίλευαν οι Έλληνες ξενιτεμένοι και στη μετάλλαξη του κλίματος στο εσωτερικό της Ελλάδας που αντιμετωπίζει με σκεπτικισμό τους ανθρώπους που ξενιτεύτηκαν ως οριστικά αποκομμένους από το κλίμα της.
Μάθε, προχτές σου έστειλα
(Αφιέρωμα στο μετανάστη που απ' το πρωί ως το βράδυ δούλευε μια ζωή
κι' επά στην προκοπή του ..πέθανε νωρίς..)
Μάθε, προχτές σου έστειλα νεράιδες να σε βρούνε
να ρθουν γοργά στον ύπνο σου και να σου ειπούν τραγούδι..
Τραγούδι για την ξενιτιά και για τα πρώτα χρόνια:
Τότε που τα καράβια μας άλλο δεν φόρτωναν
παρά μονάχα μετανάστες... Το θυμάσαι??
Τώρα και τα καράβια μας τα.. κάψαμε.
Και τα όνειρά μας τα στοιβάξαμε σε μια παλιοαποθήκη..
"Ο Θάνατος του Μετανάστη" : Η χρήση της κλητικής προσφώνησης συνιστά την επίδραση από την παράδοση, ιδίως το προφορικό τραγούδι. Επικρατεί η πικρία από το θάνατο του μετανάστη, ενώ η ξένη γη περιθάλπει το φθαρμένο του σώμα- η έμπνευση για τον Κ. Δουρίδα αντλείται από στοιχεία προσωπικά για την απώλεια του Β. Μωησάκου.
Ο Θάνατος του Μετανάστη
Στην μνήμη του Βασίλη Μωησάκου όπου μας έφυγε μ' ένα
λουλούδι στο πέτο μαζί και το αιώνιο του χαμόγελο.. 20 Αυγούστου 2003
"Στις εκκλησιές της διασποράς" :Συγκινησιακό ποίημα στο ίδιο μοτίβο με το προηγούμενο. Αναφαίνεται η καθολικότητα με την αναφορά στο "ξόδι του μετανάστη", μια σημαντική επισήμανση για τη φιλοξενία στην ξένη γη και μετά θάνατον, όμως πιστοποιείται ουσιαστική η πικρία για το πέρασμα των δεκαετιών και την εδραίωση στις χώρες του εξωτερικού, τον αποκλεισμό της δυνατότητας επιστροφής εν ζωή στην πατρίδα.
Στις εκκλησιές της διασποράς..
Αφιερωμένο στην μνήμη του Φίλιππα Γεωργίτση
ο οποίος απεβίωσε στο Σύδνεη την Παρασκευή 3 Οκτωβρίου 2003
..Τέτοιοι θάνατοι
γίνονται συχνά τους
τελευταίους καιρούς
και συγκλονίζουν ακόμα
και τις πέτρες...
Είναι μαθές το ξόδι τού μετανάστη..
Τώρα στις εκκλησιές της διασποράς
τις Κυριακές έχουμε από τρία μέχρι πέντε
μνημόσυνα την κάθε φορά.
Ο αγαπημένος ήρωας
από τις δεκαετίες του '50, '60
..τελειώνει...
η Κριτική της λογοτέχνιδας κ. Ελευθερίας Μπέλμπα:
"Τα απόμακρα κι' ερημικά χωριά της πατρίδας μου" : Ενδεικτική είναι η επισήμανση της ερήμωσης των επαρχιακών ελληνικών τόπων εξαιτίας της οικονομικής μετανάστευσης σε καιρούς δυσχερείς, ώστε σήμερα οι εγκαταλειμμένες περιοχές δεν έχουν ελπίδα εμφύσησης ζωής, πολιτιστικής ακμής, δράσης γενικά. Στο κείμενο οι προσωποποιήσεις ανασύρουν έναν έντονο σκεπτικισμό για την απώλεια της λαϊκής κληρονομιάς στις μέρες μας.
Τα απόμακρα κι' ερημικά χωριά της πατρίδας μου
Αφιέρωμα στους Αρκάδες συμπατριώτες μου Sunday, January 19, 2003
"Και λέω άραγε ταχιά" : Στο ποίημα εδραιώνεται η θρησκευτική πνοή. Εξάλλου η έννοια της ελληνικότητας συνυφαίνεται με την ορθοδοξία και την παρουσία της, αλλά επιβάλλεται η διάδοσή της στο δυτικό κόσμο.
Και λέω άραγε ταχιά
Πατρίδα μου,
στις εκκλησιές της διασποράς
-ελπίδα μου ! -
"Και είπε ο λαός μου" : Στηλιτεύεται η υποκριτική συμπεριφορά, οι επιφανειακές διαπροσωπικές σχέσεις στις δυτικές πολυπολιτισμικές κοινωνίες. Εγείρεται ένας σκεπτικισμός απέναντι στον Έλληνα μετανάστη και από την πλευρά των συμπατριωτών του, ωστόσο αυτός γίνεται φορέας του ελληνισμού ως ιστορική συγκυρία και κληρονομιά πολιτιστική. Μάλιστα εντοπίζονται συμβολισμοί στο κείμενο σχετικά με το θέμα της επιστροφής στις ρίζες.
"'Oπου Φωνάζω και να Βρίσκεστε Αδελφοί" : Δεσπόζει το επαινετικό ύφος αναφορικά με δεδομένα που άπτονται της εθνικής ταυτότητας του Έλληνα, τα φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά του, την ηθική προσωπικότητά του, γαλουχημένη με αξίες. Ο ξενιτεμένος, ακόμα και τον καιρό της ελληνική επανάστασης, κατά την τουρκοκρατία, ξεσηκώνεται ως φύση επαναστατική, εγείρει το ανάστημά του στους ισχυρούς που θέλησαν να τον κατατροπώσουν. Μέσα απ' αυτό το μοτίβο εξαπολύεται μια καταγγελία της έννοιας της παγκοσμιοποίησης και της καταστρατήγησης του εθνικού ιδεώδους των λαών από ισχυρά κράτη που επεκτείνουν τις επιρροές τους. Τέλος η ισχυρή παράδοση επιτάσσει τη στάση άρνησης αφομοίωσης του Έλληνα από τον ξένο τρόπο ζωής, όπως αντιλαμβανόμαστε μέσα από την άμεση οπτική του γράφοντος.
«'Oπου Φωνάζω και να Βρίσκεστε Αδελφοί»
Αφιερωμα στην Αδελφότητα Καριτσιωτών Αδελαϊδας.
Μια κοινότητα γιομάτη ελληνική λεβεντιά και φιλοξενία μαζί σεμνότητα και μπόλικη αγάπη για τον άνθρωπο!
Μα πιο πολύ αγάπη και νοσταλγία για την πατρώα τους γη!!! Επισκεφθείτε την
σελίδα τους
"Κυπριακή παράδοση" : Σημειώνεται ιδιάζουσα η παρουσία των Κυρπίων μεταναστών των εμμενόντων στην εθνική τους ταυτότητα. Έτσι κρίνονται φορείς της ελληνικότητας, όπως διαβλέπουμε με τον εγκωμιαστικό λόγο που δεσπόζει.
Κυπριακή παράδοση
στον Νεοκλή Κόκκινο
και στην Κυπριακή Κοινότητα της Mississauga's Κυριακή 28, Νοέμβρη 2000
Να βλέπεις
τα νέα παιδιά στην διασπορά
να συνεχίζουν την Κυπριακή παράδοση
με τέτοιο ζήλο στον χορό, που κάθε τους φούρλα
στον αέρα ήταν θαρρείς μικρό μνημόσυνο για τον Καραολή.
Κάθε τους σκέρτσο και σούφερναν στο μυαλό τον Γρίβα
στο ελληνικό αεροδρόμιο με κείνο τον εκπληκτικό
μπερέ και το πουλόβερ ως το λαιμό
-ίδιος θεός του Ολύμπου!.
Τιμή και υπερηφάνια στα παιδιά!
Μα πιο πολύ τιμή και υπερηφάνια στους γονείς,
που δεν αφήνουνε στιγμή απ' το μυαλό τους:
Τον πλούτο των προγόνων τους
που κουβαλούν στην ξένη γης,
ότι είναι για τα παιδιά τους!
η Κριτική της λογοτέχνιδας κ. Ελευθερίας Μπέλμπα:
"Ένα τραγούδι για το 21" : Σηματοδοτούνται εθνικές ηθικές αξίες, όπως το θάρρος, η ειλικρίνεια, η αυτοθυσία, η αυταπάρνηση. Κυρίαρχος είναι ο συμβολισμός για το νόστο ("επιστροφή του ξενιτεμένου") σε ισορροπία με το ότι εκπροσωπεί την πατροπαράδοτη κληρονομιά μέσα από τη συνέχειά της στη σύγχρονη ιστορική συγκυρία.
Ένα τραγούδι για το 21
Τα βουνά της πατρίδας μου
ποιμαντορούν για τους αιώνες των αιώνων
την λευτεριά ή το θάνατο με το κλιτσόραβδο του Ρήγα,
και του Πατροκοσμά. Με τα αιματοβαμμένα ράσα του Παπαφλέσσα
ή το λιονταρίσιο βλέμμα του Κολοκοτρώνη
πάνω στο μαρμάρινο άλογό του..
"Με το τραγούδι το δημοτικό" : Παρατηρούνται στοιχεία της ντοπιολαλιάς, στερεότυπες εκφράσεις της καθομιλουμένης, οπότε ενισχύεται η σημασία της λαϊκότητας. Υπάρχει ρυθμός, στα πλαίσια της επίδρασης από τη δημοτικό τραγούδι, επίσης ο ιαμβικός δεκαπεντασύλλαβος ανομοιοκατάληκτος (σπάνιο επίτευγμα και πετυχημένο). Το βασικό ιδεώδες που μας διοχετεύει ο γράφων είναι η ανάγκη της επιστροφής στην παράδοση.
Με το τραγούδι το δημοτικό
Με το τραγούδι το δημοτικό, και τον Παπασιδέρη*
μάνα μου.. Σαν που τ' ακώ παθιάζουμε.. τα γηρατειά μου τα ξεχνώ
κι' αρχίζω κι' ονειριάζουμε.. παλικαρόπουλο γίνουμε,
μανούλα το μαντίλι!!
Στο νου μου αρμάθες τα σπαθιά στα πόδια το τσαρούχι...
ζυγές εδώ, ζυγές εκεί, παντού βροντούν κλαρίνα!..
Στήνω χορό στης εκκλησιάς τον πλάτανο..
Μανούλα την ευχή σου!! Σαράντα μέρες στο χορό
και δεν τ' αποχορταίνω..
* Γιώργος Παπασιδέρης = τραγουδιστής
και ένας απ' τους καλύτερους δημιουργούς στο δημοτικό μας τραγούδι.
*Θοδωρή = Θεόδωρος Κολοκοτρώνης.
η Κριτική της λογοτέχνιδας κ. Ελευθερίας Μπέλμπα:
"Στάλα τη στάλα" : Επισημαίνεται η προσωπική διαδικασία της μνήμης για τον άνθρωπο που αναδεικνύει ένα αμιγές θρησκευτικό συναίσθημα. Προβάλλεται η διαδικασία της ενδοσκόπησης, της αυτοκριτικής μέσα από τη μορφή της προσευχής [πρόκειται για ένα ολιγόστιχο ποίημα, με συγκεκριμένη μορφολογική διάταξη].
"Και οι μεν πήραν τους δρόμους" : Εδραιώνεται η τριτοπρόσωπη αφήγηση, σε ποιητική δομή. Το ζητούμενο αφορά κυρίως τη σημασία του νεοελληνικού πολιτισμού μέσα από την αξιολόγηση της τέχνης για τη ζωή και τον πνευματισμό μας. Έντονη θεωρείται η πολιτική διάσταση στη δεύτερη στροφή, όμως καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι η ιστορία είναι συνυφασμένη με τις πιο σημαντικές- δυσάρεστες πολιτικές συνθήκες, συνδεδεμένες κι αυτές με τους αγώνες των ανθρώπων του χώρου της αριστεράς τα σκοτεινά χρόνια της επταετίας της δικτατορίας. Η μορφή του ποιήματος βασίζεται σε αποσιωπήσεις, παύσεις σε μια ακολουθία λόγου αποσπασματικού(πράγμα που κρίνεται νεοτερικό στοιχείο γραφής). Συνεπώς η μετανάστευση προβάλλεται πλέον ως αυτοεξορία υποκινημένη από τη στέρηση των πολιτικών ελευθεριών.
Και οι μεν πήραν τους δρόμους..
"....Κοντά στη λογοτεχνία και την ποίηση,
αρέσκονταν να ονειροπολεί αφημένος απόλυτα
σε ότι καθάριο, μεγαλειώδες κι' απλό
μιλούσε για την Ελλάδα και τον 'Ελληνα
με την μαγεία των ήχων του Θεοδωράκη..
του Ξαρχάκου, του Χατζηδάκη και τόσων άλλων.
"Ενα ακόμα λάθος" : Διακρίνεται έντονη η επισήμανση της ένταξης του ατόμου στη συλλογικότητα. Ενδείκνυται μια διάθεση αυτοκριτικής με τη χρήση α΄ πληθυντικού προσώπου. Οι Έλληνες κάτοικοι του εξωτερικού διαφαίνονται να παραδέχονται ότι τα κίνητρα, που τους εξώθησαν στη μετάβασή τους εκεί, τελικά δεν ήταν ουσιώδη και επιπρόσθετα ποτέ δεν ενσωματώθηκαν στο κλίμα των ξένων κρατών, δεν αφομοιώθηκαν απ τον πολιτισμό τους (είναι σαφές το ύφος του γράφοντος, αφού εξαπολύει την ειλικρίνεια σε έναν τόνο εξομολογητικό).
"Χαμπέρια- Υστερόγραφο" : Το κείμενο σε μορφή επιστολής με επικρατούσα τη λακωνική διατύπωση που προσδίδει σοβαρότητα και βαρύτητα στα μηνύματα. Θεματολογικά τον Κ. Δουρίδα απασχολεί η πάροδος του χρόνου, η φθορά που επιφέρει, η απώλεια προσώπων. Όλα δημιουργούν προβληματισμό και συναισθηματική σύγχυση, ενώ το άτομο αποδίδεται στις ταπεινές διαστάσεις του, με την ταπεινότητα ως χαρακτηριστικό του.
Χαμπέρια
Αγαπητέ μου φίλε,
Τελευταία μου ήρθανε χαμπέρια
με τα πουλιά, πως η γενιά μας
δεν πάει καθόλου καλά. Πολλοί
γνωστοί μας φίλοι και δικοί φύγανε..
Κι' εμείς ψαχνόμαστε ..κρυβόμαστε
απ' τους γιατρούς και τον εαυτό μας.
Δεν έχουμε το ..θεό μας.
Και άλλα τέτοια πολλά..
Νάσαι καλά!!
Υστερόγραφο :
'Εχω ακόμη να σου ειπώ,
ότι τελευταία μου συμβαίνει
να ..μου-λαμδα-κίζουμε..* ('Αλλοι
το λένε περνάω κρίση..)
Περίμενα το χρόνο να γυρίσει
τάχα μου να ξεκουραστώ
βλέπω την γενιά μου
νάχει ξεκληρίσει
και δεν βρίσκω
πού να κρατηθώ..
* Μαλακίζουμαι, έχω χαζέψει.
η Κριτική της λογοτέχνιδας κ. Ελευθερίας Μπέλμπα:
"Οι χωριανοί λιγόστεψαν" : Εντοπίζονται εικόνες αλληγορικές, προσωπικές σκέψεις με τη χρήση ομοδιηγητικής αφήγησης. Σηματοδοτείται η μοναξιά του ανθρώπου σε πρώτο επίπεδο και έν συνεχεία η μοναξιά των κοινωνικών ομίλων, με χαρακτηριστικό αυτό το χωριό Καρδαρίτσι που ερημώνει- επομένως εδραιώνεται η οικτρή εικόνα της ελληνικής επαρχίας εγκαταλελειμμένης.
Οι χωριανοί λιγόστεψαν
Στο καραούλι
"νύχτα πάνω στην νύχτα"
πάντα και με το χέρι στην σκαντάλη
σε καρτερώ να ρθεις άγιε μου εφιάλτη
των ονείρων μου κι' εσύ δεν έρχεσαι.
"Να μου το θυμάσαι" : Σε μορφή επιστολής προς κάποιο φίλο αίρεται πάλι ένας ευρύτατος προβληματισμός για τον κόσμο, την Ελλάδα, τη μοίρα του μετανάστη. Το συμπέρασμα που εξάγεται είναι ότι τελικά πατρίδα και οίκος είναι η ανθρώπινη συμπαράσταση και η φιλία. Παρατηρούνται οι ρητορικές ερωτήσεις, μέσα απ' τις οποίες εγείρονται αναπάντητα αδιέξοδα του σύγχρονου ατόμου.
Να μου το θυμάσαι..
Αγαπητέ μου φίλε,
..Στους ήχους της "Παράκλησις"
που έχω σε μεριές της σελίδας.. είναι
γιατί θαρρείς σ' αυτούς να ανακαλύπτω το βάθος
της Ιστορίας μου μαζί και το πεπρωμένο της φυλή μου ??
Σε αυτές τις στιγμές που ακούγοντας τους ήχους,
μέσα μου υψώνεται κραυγή της αγωνίας μου ??
Για εσένα ! Για εμένα ! Για τον μετανάστη!.
Την εκκλησία, την πατρίδα,
τους συνανθρώπους μας
στον πλανήτη ετούτο που
τελευταία εγκυμονεί
πρωτόγνωρους
κινδύνους...
Να ξέρεις ακόμα και τούτο:
Σε ότι έγραφα και γράφω
ο παραλήπτης μου ήσουν και είσαι εσύ !
Γιατί ήσουν και είσαι το σπίτι μου μαζί και η Aρχή..
..«Να μου το θυμάσαι και πάντα καλά μου νάσαι !»..
η Κριτική της λογοτέχνιδας κ. Ελευθερίας Μπέλμπα:
"Στον ύπνο του μικρού παιδιού" : Αντλείται το κείμενο από προσωπικά βιώματα του ποιητή [αφιερώνεται στον πατέρα του ποιητή]. Έτσι διαγράφεται η μορφή του πατέρα διαχρονικά, εδώ ο χρόνος γίνεται αντιληπτός στη φιλοσοφική του διάσταση, δηλαδή απροσπέλαστος, αόριστος κι ωστόσο να καθορίζει τις εξελίξεις, την κατάσταση των πραγμάτων. Η έννοια της πατρίδας συνδέεται με τη σχέση του παιδιού με το γονιό του, είναι τόσο αυστηρά προσωπική και ισχυρότατη.
"Στις αυλές και στα μπαλκόνια" : Σηματοδοτείται η εσωτερική εστίαση στην αφήγηση με την αναπόληση της χρονιάς 1960. ’ρα εύλογα παρατηρείται η νοσταλγική διάθεση μέσα απ' την αναδρομή στο παρελθόν και η συσσώρευση στοιχείων που καταδεικνύουν τον ελληνικό τρόπο ζωής της εποχής, επιπρόσθετα επιχειρείται η αναζήτηση των αιτίων της αποδημίας μέσα από συμβολισμούς.
"Tριάντα τρία χρόνια δίπλα μου" : Βασικό μοτίβο αποτελεί η ιδιοσημία της νεότητας μέσα από την αναδρομική αφήγηση, μάλιστα και η σημασία του ερωτισμού, της αγάπης, δεδομένα που αντλούνται και από την προσωπική εμπειρία του γράφοντος με έντονο το συναισθηματισμό. Οι στίχοι είναι επιγραμματικοί, προτιμάται η διαίρεση σε στροφές (πλησίον της παραδοσιακής μορφής το ποίημα) και η χρήση β΄ ενικού προσώπου.
"Φύγανε τα χρόνια μας" : Διαφαίνεται ο προβληματισμός για την έλευση του χρόνου, η πικρία για το παρελθόν που δεν επιστρέφει στη μοναδικότητά του, η ηλικιακή διαφοροποίηση με το πέρας του καιρού, η διαφοροποίηση συνακόλουθα και στις συνήθειες του ανθρώπου.
Φύγανε τα χρόνια μας
Φύγανε
τα χρόνια μας
καθώς τα κυνηγημένα
πουλιά στον άνεμο.. 'Ασπρη
γραμμή στον πίνακα -καμωμένη
με την κιμωλία στο χέρι του μικρού παιδιού
παίζοντας το κρυφτό με λανθασμένους
δράκους και θηρία... Τώρα ζητάει
να αλλάξει το παιγνίδι
του
με
ένα
καινούργιο.
η Κριτική της λογοτέχνιδας κ. Ελευθερίας Μπέλμπα:
"Στα 2004" : Η αναφορά στο αρχαίο ελληνικό ιδεώδες με αφορμή την επιτέλεση της ολυμπιάδας στην Αθήνα. Ενδεικτική είναι η σημασία της φιλοξενίας ως βιωματικού χαρακτηριστικού του Έλληνα.
Στα 2004
-1-
Στεφάνι ελιάς στη Μάννα Ελλάς
με μια φωνή απ' τα σημεία τα τέσσερα
της γης φώναξαν δια των υπευθύνων:
ΙΤΕ Παίδες Ελλήνων!!!
"Τόσο μακριά" : Το μεγαλείο της Ελλάδας κοινοποιείται σε κάθε γωνιά της γης (αφορμή της γραφής είναι η ελληνική νίκη στο Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα του 2004).
Τόσο μακριά
Η πατρίδα μου
πάει τόσο μακριά
όσο μακριά πάνε τα βήματα
και του τελευταίου 'Ελληνα μετανάστη !..
η Κριτική της λογοτέχνιδας κ. Ελευθερίας Μπέλμπα :
( -1- )
"Η ολυμπιακή φλόγα του μετανάστη", εντυπωσιάζει τόσο για τη δομή όσο και το εγκωμιαστικό ύφος. Πρωτοστατεί η Ελλάδα ως γεωγραφικός χώρος και ως πνευματικό σύμβολο μέσα από έναν λόγο λιτό, απέριττο, έκδηλα επαινετικό του κάλλους και του πολιτιστικού μεγαλείου της χώρας μας. Κυρίαρχο στοιχείο είναι η ελληνική παρακαταθήκη, τα επιτεύγματα του πνευματικού τομέα, οι ηθικές διδαχές ως διαχρονικό σύμβολο της συναδέλφωσης. Συγχρόνως όμως εδράζει και η ελληνικότητα ζωντανή στις περιοχές της διασποράς, πράγμα που σηματοδοτεί την αναβίωσής της ως κουλτούρα και τη μεταλαμπάδευσή της ως ιδανικό σε κάθε γωνιά της γης.
Η Ολυμπιακή Φλόγα του μετανάστη
Αφιερωμένο στους 'Ελληνες επιχειρηματίες της διασποράς που βάζουν ελληνικά
ονόματα στα καταστήματά τους.. Ιδιαίτερα στους σερβιτόρους που κάθε φορά θαρρείς
κι' ανάβουν την Ολυμπιακή Φλόγα στο πιάτο του πελάτη.. και φωνάζοντας ο ο ο π α !!!!!!!!
"Μάνα" : Η Ελλάδα συμβολίζεται με τη μάνα όλων των επιφανών δημιουργών της, των τόπων, της ψυχής του Έλληνα μέσα τον επιφωνηματικό λόγο, το εγκωμιαστικό ύφος. Σημειώνεται η αυστηρή δομή του στίχου, η διαίρεση σε στροφές. Το εγχείρημα αποτελεί η σκιαγράφηση της εικόνας της διοχέτευσης του ελληνικού πολιτισμού στα ξένα μέσω των Ελλήνων μόνιμων κατοίκων. Η Ολυμπιακή Φλόγα του μετανάστη
η Κριτική της λογοτέχνιδας κ. Ελευθερίας Μπέλμπα:
"'Ελα βρε γέρο να μας δεις" : Ενδεικτική είναι η χρήση ιαμβικού δεκαπεντασύλλαβου, ενώ επιτυγχάνεται η συσσώρευση στοιχείων της παράδοσης, των λαϊκών θρύλων. Εξάλλου εγείρεται η εθνική υπερηφάνεια, η άμεση συνείδηση της εθνικής μας φυσιογνωμίας. Συμβολισμός κρίνεται ο γέρος, στον οποίο απευθύνεται ο ποιητής, πρόκειται για φορέα της ελληνικής πολιτισμικής κληρονομιάς.
'Ελα βρε γέρο να μας δεις..
Κάθε ραχούλα και κορφή κάθε κορφή και ράχη
Στο Καρδαρίτσι ο νους μου -παλικάρι- δίνει μάχη
-Παίζει κρυφτό με τις ξωθιές και τις νεραϊδοπούλες
Στήνει χορό στα διάσελα και τις χορεύει ούλες
Πέρα στα πλάγια τα βαθιά στα λαγκαδώματα
Πόθοι καημοί ως με τα ξημερώματα.
Και επά στο έμπα της αυγής
'Ελα βρε γέρο να μας δεις
Να καμαρώσεις
Προτού να κιώσεις
Στην ξένη γης..
η Κριτική της λογοτέχνιδας κ. Ελευθερίας Μπέλμπα:
"Για μιαν Αθήνα" : Χρησιμοποιείται τοπική διάλεκτος, με έμφαση στο τοπικό ιδίωμα, προβάλλεται η σημασία της συνέχειας της γλώσσας. Βασικό θέμα είναι η αστυφιλία στη χώρα μας και η αστικοποίηση, με συνέπεια την εγκατάλειψη της ελληνικής υπαίθρου και την υπερσυσσώρευση πληθυσμού στην πρωτεύουσα
*πλάγια και πλαγιά = πλευρά βουνού, βουνοπλαγιά. *λάγια, λάγιο = μαύρο πρόβατο. *βάβω = η γιαγιά.
*φακιόλι = μαντήλα, τσεμπέρι
η Κριτική της λογοτέχνιδας κ. Ελευθερίας Μπέλμπα:
"Στα 1950 όταν ο Ανδρέας Πούλος ή το παράπονο του μετανάστη" : Αναδεικνύεται η διαίρεση του ποιήματος σε επιμέρους ενότητες, πράγμα που το καθιστά νεοτερικό. Όσο αφορά το περιεχόμενο, σηματοδοτείται η σημαντική παρουσία του Α. Πούλου, ποιητή μετανάστη που έγραφε πάντοτε έχοντας εμμονή στη συγκίνηση που του προξενούσε η απουσία του απ' την πατρίδα και η σταδιακή έλευση του θανάτου με την πάροδο του χρόνου (παρατίθενται στίχοι αντιπροσωπευτικοί). Στο υπόλοιπο μέρος κυριαρχεί ο λόγος ο αφηγηματικός σε πεζολογική μορφή, η επιστροφή του ποιητή στην πατρίδα είναι στοιχείο και της μετριοπάθειάς, της σεμνότητάς του, για να αρθεί το συμπέρασμα της περιπαιχτικής υποδοχής των μεταναστών από Έλληνες που χρησιμοποιούν γι' αυτούς γελοίους χαρακτηρισμούς, αποδεικνύοντας τη δική τους φαιδρότητα πρώτιστα.
Στα 1950 όταν ο Ανδρέας Πούλος...
ή το παράπονο του μετανάστη
"Το μόνο που ξέχασαν" : Ξανά στο ίδιο μοτίβο, εγείρεται δηλαδή η πικρία για τον Έλληνα μετανάστη που συνειδητοποιεί τη σημασία της λήθης από την πλευρά των συμπατριωτών του που ζουν στην Ελλάδα, αυτό αποδεικνύεται μέσα από τις επετείους, τις πολιτιστικές εκδηλώσεις- πάντα απουσιάζει η αναφορά στους ξενιτεμένους πόσο μάλλον η προσέγγισή τους.
"Σε ψάχνω" : Η έννοια της ιδιάζουσας φυσιογνωμίας του Έλληνα αποδίδεται αποφθεγματικά σχεδόν και επίσης η διάδοση της ελληνικότητας σε κάθε γωνιά της γης ως εγχείρημα και ως πραγμάτωση.
"Γεννήθηκε στην Γαλλία ¨: Ποίημα αφιερωμένο σε Έλληνα του εξωτερικού, το Ν. Αλιάγα, που κατάγεται από το Μεσολόγγι. Αναφαίνεται η τάση του ανθρώπου αυτού να επιτελεί κάθε χρόνο ένα προσκύνημα στην Ελλάδα και να γίνεται φορέας των ηθών και των εθίμων μας.
"Ζει ο Μεγαλέξανδρος;" :Ακόμα μια αναφορά, αυτή τη φορά σε ένα νεαρό κορίτσι που προέρχεται από οικογένεια μεταναστών, την Κ. Σαράντη. Αποδεικνύεται η τάση κάποιων Ελλήνων να διαπρέπουν στην πατρίδα τους, να επιστρέφουν στη χώρα τους και να διαδίδουν την ελληνική ιδιοσυγκρασία παντού.
Ζει ο Μεγαλέξανδρος;
Αφιέρωμα στην Καλομοίρα Σαράντη
Είναι ένα δεκαεννιάχρονο
κορίτσι γεννημένο στην Νέα Υόρκη..
Μια Ελληνοπούλα!!! Μ' ένα χαμόγελο
τόσο γλυκό όσο και η απόσταση
απ' την Ελλάδα έως την Νέα Υόρκη..
Φεύγοντας ο μετανάστης
πήρε μαζί του από την πατρίδα
το "κάτι τι" όπου στις δύσκολες
στιγμές το είχε φυλαχτό και τον
βοηθούσε, σαν φάρος τον οδηγούσε!
Τους τελευταίους μήνες
της το επέστρεψε της πατρίδας
λες και για δώρο του στους Ολυμπιακούς:
Είναι το "κάτι τι" της Καλομοίρας Σαράντη
που απ' το γυαλί στο "Fame story"
εκατομμύρια Έλληνες ανακάλυψαν
για μια φορά ακόμη πως πράγματι
η Ελλάδα τους στα πέρατα της γης
ωσάν τον Μέγα Αλέξανδρο όχι
μονάχα ζει αλλά και βασιλεύει!!
η Κριτική της λογοτέχνιδας κ. Ελευθερίας Μπέλμπα:
"Η Αρετή Κετιμέ και το δημοτικό μας τραγούδι" : Η αναφορά εδώ σχετίζεται με το πρόσωπο της μικρής Μεσολογγίτισσας Α. Κετιμέ που ως μουσικός με το σαντούρι της γίνεται φορέας της ελληνικής κληρονομιάς, δηλαδή το αντίπαλο δέος πλέον στην επιτάχυνση της ξενομανίας σήμερα.
"Η πατρίδα μου": Σε έναν επιγραμματικό λόγο, με λιτά εκφραστικά μέσα διοχετεύονται οι σκέψεις του γράφοντος όσον αφορά την επισκόπηση της μορφής της πατρίδας. Εστιάζει κυρίως στην αισθητική τελειότητα του τόπου, τις φυσικές ομορφιές και το αιγαιοπελαγίτικο σκηνικό.
Η πατρίδα μου
Στον Νίκο Καμπούρη
Κομμάτια
απ' την ομορφιά
τ' ανθρώπινου μεγαλείου
είναι η πατρίδα μου,
διάσπαρτη γύρω
απ' τον
ομφαλό
της γης
και στα πόδια της το Αιγαίο...!
η Κριτική της λογοτέχνιδας κ. Ελευθερίας Μπέλμπα:
"Αφιέρωμα" : Αναδιπλώνεται η παρουσία της Μ. Τσουκαλά, μιας γυναίκας που μέσα από τα εγχώρια μέσα ενημέρωσης μπορεί να αποδεικνύει ότι υπάρχει η ποιότητα στο νεοελληνικό πολιτισμό, η αξία κάποιων έργων. Η εκπομπή της λοιπόν ταυτίζεται με ένα ταξίδι στην έννοια της ελληνικότητας.
"Διασπορά μου" : Διαφαίνεται ο σκεπτικισμός για την εξέλιξη της ποιότητας της ελληνικής διασποράς, κάτι που εξαρτάται πλέον από όσους θέλουν μόνο να αποκομίσουν οφέλη, αποδεικνύοντας τον ατομικισμό τους.
Διασπορά μου
Διασπορά μου
πατρίδα γλυκιά μου
σε βλέπω να σβήνεσαι
και κλαίει η καρδιά μου!
'Ατυχη που ήσουν:
..Μαζεύτηκαν
οι σαλτιμπάγκοι
που το παίζουν πατριώτες
οι ψευτοδάσκαλοι και οι προδότες
και έχουν βαλθεί για να σε εξαφανίσουν...!
η Κριτική της λογοτέχνιδας κ. Ελευθερίας Μπέλμπα:
"Θέλω να ξέρεις" : Το ποίημα πεζολογικό σε μορφή επιστολική καλεί τον Έλληνα να επικοινωνεί με το συμπατριώτη του στο εξωτερικό, να αγωνίζεται να εδραιωθεί η σημασία της αλληλεγγύης, της συναδέλφωσης, της ενιαίας δομής του ελληνισμού.
Θέλω να ξέρεις
Αγαπητέ μου φίλε,
Θέλω να ξέρεις ότι σχεδόν
όλα τα κομμάτια απ' το γράμμα μου
στον «'Αγιο Μετανάστη» είναι αφιερωμένα
για να μην σου ειπώ γραμμένα στον απόηχο
της δικής σου παρουσίας απ' την άλλη μεριά.
Θέλω να μην στενοχωριέσαι!
Θέλω να είσαι πάντα καλά!
"Κοίτα φίλε μου" : Παρατηρείται η χρήση β΄ ενικού προσώπου, η πεζολογική μορφή του λόγου, ο εξομολογητικός τόνος από την πλευρά του ποιητή, η εσωτερική εστίαση με κεντρικό θεματικό πυρήνα την επέκταση της εθνικής συνείδησης του Έλληνα παντού αδιάκριτα μέσα από συμβολισμούς. Σημειώνεται ότι η τεχνολογική προαγωγή αφήνει άναυδο τον άνθρωπο που δεν προεξοφλεί ποτέ τις εξελίξεις.
Κοίτα φίλε μου
Γράμμα στον
Διονύση Βραϊμάκη
...."Κοίτα φίλε μου το που μας έφτασε ο ηλεκτρονικός πολιτισμός..
Και όταν κατά πρώτη φορά, εννιά ή δέκα χρονών? παιδί,
σκαπετημένος* από το Καρδαρίτσι στο διπλανό χωριό (καθώς
είχα πάει με κάποιον μεγαλύτερο από μένα στην ηλικία
εξάδελφό μου) το παιδικό μυαλό μου και η ψυχή μαρμάρωσαν
ως στήλη άλατος από τον φόβο του ...αγνώστου.
Καθώς που του χαμού το αίσθημα κυριαρχούσε το σώμα μου, η μόνη ελπίδα
να σωθώ ήταν -να πάρει ο διάβολος!- η επιστροφή μου το γρηγορότερο
στο Καρδαρίτσι!!! Και αφού διπλωθώ σκεφτόμουνα τότε, κειδά
μες την
"πλατιά, γεμάτη αγάπη!"
"Μου ήρθε κοντά" : Στο ποίημα διαφαίνεται η λειτουργικότητα της τεχνικής προόδου σήμερα, καθώς συνυφαίνεται με τον τρόπο ζωής του Έλληνα μετανάστη. Επίσης η τεχνολογία με τα μέσα πληροφόρησης, τα οπτικοακουστικά-ηλεκτρονικά, διεισδύει τόσο στη ζωή του ατόμου, ώστε δεν αποκόπτεται από την πατρίδα του ποτέ, η τεχνολογία φέρνει κοντά την πατρίδα. Εντοπίζεται έντονος ο σατιρικός τόνος του ποιήματος.
Μου ήρθε κοντά..
Στην μνήμη του Πλάτωνα Ζαχαράτου
Μα εγώ δεν έφυγα απ'
την πατρίδα μου για να μην
ξαναγυρίσω ποτέ.. Εγώ έφυγα
από την πατρίδα μου για να έρθει
εκείνη κοντά μου στην ξένη γη και
να με βρει να μου μιλήσει στοργικά
με την φωνή του Σεφέρη, του Ελύτη
και άλλων πολλών δασκάλων της...
Και τώρα εγώ σφυρίζοντας
Λίγο απ' το χρόνο τρικλίζοντας
Με το κομπολογάκι μου
Γυρίζω σελίδα το μεράκι μου
Και λέω άραγε πού ζω; Εδώ ή εκεί;
Στο Καρδαρίτσι ή στην.. Αμερική;
Πιάνω χαϊδεύω τα γένια μου..
Και ούτε που σκέφτομαι την ..ζαχαρένια μου..
η Κριτική της λογοτέχνιδας κ. Ελευθερίας Μπέλμπα:
"Παλιέ μου φίλε" : Φανερή είναι η νοσταλγική διάθεση που σχετίζεται με τον αποχωρισμό αγαπημένων προσώπων εξαιτίας της γεωγραφικής απόστασης που τα χωρίζουν, αναφαίνεται η νοσταλγία ουσιαστικά που αφορά την ελληνικότητα που ζωντανεύει μέσα από την ιστορία, τον πνευματικό πολιτισμό.
"Την μάνα την φευγάτη" : Επιστρατεύεται ένας συγκινησιακός τόνος που υποδεικνύει την απομάκρυνση από τη μάνα, την απώλειά της μετέπειτα και την αδυναμία έκφρασης της έγνοιας, της φροντίδας προς αυτή- κυριαρχεί η φιλοσοφική διάθεση.
"O έφεδρος λοχίας Παπαχρήστου" : Η νεοτερική γραφή σε στυλ αφηγηματικό αναλώνεται στην αναδίπλωση μιας ανάμνησης από το λοχία Παπαχρήστου- ενδεικτική είναι η επίδρασης της μοίρας στη ζωή του ανθρώπου. Θεματικά το κείμενο ανήκει σε κείνα που τονίζουν την απομάκρυνση του ανθρώπου που ζει στο εξωτερικό από τη χώρα του.
"Ο χαμένος μου παράδεισος" : Πραγματοποιείται η μνεία, όπως και σε άλλα ποιήματα, της γενέτειρας του ποιητή, το Καρδαρίτσι- εδώ οι ηχητικές εικόνες αποπνέουν την αλήθεια ότι πολλές φορές οι μνήμες του ανθρώπου βασίζονται αποκλειστικά σε ήχους που φέρουν στο νου από την παιδική τους ηλικία (η φιλοσοφική διάθεση βασική).
"Tσάμικο, βλάμικο!" : Παραδοσιακή μορφή του κειμένου, που είναι εν μέρει ομοιοκατάληκτο, με κυρίαρχη την επιγραμματικότητα. Κατανοούμε ότι θεωρείται η λαϊκή παράδοση ζωντανή, συνυφασμένη με τις εμπειρίες του ανθρώπου και το παρελθόν του.
Tσάμικο, βλάμικο!
'Όταν ακούω να παίζει
το κλαρίνο ή το βιολί -στα 61 μου-
στήνω χορό με το ..μυαλό Αγγελένια μου
να σε χαρώ στο τσάμικο, βλάμικο!
"Τα παιδιά του μετανάστη" : Στο κείμενο υπάρχει μια παρομοίωση που συνιστά και το θεματικό κέντρο: τα παιδιά των μεταναστών ταυτίζονται με τους αθλητές που φέρουν την ολυμπιακή φλόγα σε κάθε περιοχή του πλανήτη, αφού με τα επιτεύγματά τους, την ίδια τους την εθνική οντότητα, διαδίδουν το ελληνικό πνεύμα. Επιδίωξή τους επίσης είναι να στηρίξουν την απόφαση της αποδημίας των γονιών τους με τη δράση τους.
"Πρόσωπα" : Έκδηλη είναι η φιλοσοφική ενατένιση των πραγμάτων με έμμονή στη σημασία του χρόνου μέσα από τη μνήμη των προσώπων που πέρασαν από τη ζωή μας - η απώλειά τους καθοριστική της άποψης ότι το πέρασμά τους ήταν φευγαλέο και στιγμιαίο.
"Αυτός ο τόπος" : Με λιτότητα στα εκφραστικά μέσα , λακωνικότητα στο λόγο ο ποιητής ονοματίζει την Ελλάδα σημειώνοντας στοιχεία της παράδοσης, του τρόπου διαβίωσης και της λαϊκότητας του πολιτισμού μας.
Αυτός ο τόπος
Αυτός ο τόπος είναι
ο τόπος της πατρίδας μου.
Τα βουνά, οι πλαγιές και τα ποτάμια της..
Το κλαρίνο του Πετρολούκα Χαλκιά, του Καρακώστα,
του Βάιου Μαλλιάρα.. Στα καταράχια της Ηπείρου
με τον Κώστα Μπαλάφα στη φωτογραφία.
Στα διάσελα της Μακεδονίας με τον Παύλο Μελά.
Στα ματωμένα μονοπάτια της Ρούμελης
και του Μοριά. Αυτός ο τόπος, είναι
ο δοξασμένος τόπος
της πατρίδας μου.
η Κριτική της λογοτέχνιδας κ. Ελευθερίας Μπέλμπα:
"Είναι το ίδιο;" : Επισημαίνεται η εργασία που επιτελεί ο διανοούμενος σήμερα με τη βοήθεια του διαδικτύου, η τέχνη διαδίδεται και κοινοποιείται ευρύτατα μέσω της χρήσης της ηλεκτρονικής τεχνολογίας-χαρακτηριστικά πλέον αποδίδεται μέσα από έναν προσωπικό λόγο η πραγματικότητα της εποχής.
"η Επιστροφή του μετανάστη" : Θεωρητικά αποδίδεται η επιστολική μορφή, δέκτης κάποιος φίλος και θεματογραφικά προσεγγίζεται η αξία της επιστροφής στην πατρίδα μέσα από τις ιστορικοπολιτικές εξελίξεις του καιρού μας
"Και θα υπάρχω έως ότου θα υπάρχεις" : Αποκλειστικά νεοτερική η μορφή του ποιήματος, δυναμική του συμβολισμού μέσα από την επίκληση στο β΄ ενικό πρόσωπο της πατρίδας προφανώς- σημειολογικά είναι αλληγορικό το ποίημα, ενδεικτική η εικονοπλασία, ο λυρισμός.
Kαι θα υπάρχω έως ότου θα υπάρχεις..
Αφιέρωμα στον Χρίστο Α. Νεοφύτου
Κλείνω τα μάτια μου να
βουτήξω στην σκέψη σου. Λέω
και σκούζω δυνατά επειδή υπάρχεις θα
υπάρχω και θα υπάρχω έως ότου θα υπάρχεις..
Μετρώ τα χρόνια μου και τα βρίσκω αμέτρητα..
Οι υποψίες μου λένε ότι τραβούν ως μέχρι
πέρα απ ' τα δώδεκα χιλιάδες χρόνια..
Σταματάω στιγμή να πάρω ανάσα
απ' την ανάσα σου. Θέλω να σου
γράψω τραγούδι και μπερδεύω
τα λόγια μου. Θέλω να σου
ειπώ τραγούδι και η μνήμη
μου δεν με βοηθάει.
Παίρνω το δρόμο
να επιστρέψω
από εκεί που
ξεκίνησα και βρίσκω
τα σπίτια αμπαρωμένα.
Βρίσκω τα αμπέλια μου και τα χωράφια να μην υπάρχουν
πια. Ρωτάω τι γένηκε και μ' απαντούν οι αντίλαλοι της
εγκατάλειψης. Βλέπω την ερημιά να κυριεύεται ακόμη
και ως τις παρυφές της αμαρτωλής πολιτείας. 'Ολοι
βιάζονται να φτάσουν όμως που?? Κλείνω τα
μάτια μου να βουτήξω στην σκέψη σου.
Λέω και σκούζω δυνατά επειδή
υπάρχεις θα υπάρχω και θα
υπάρχω έως ότου θα
υπάρχεις..
η Κριτική της λογοτέχνιδας κ. Ελευθερίας Μπέλμπα:
"Με πέντε οργιές καζάντι" : Το κείμενο σημειώνει την πικρία της μετοίκησης στο εξωτερικό και της αδυναμίας του μετανάστη να μεταβεί πάλι στην πατρίδα- σε β΄ ενικό πρόσωπο αποτελεί ένα συγκινησιακό αποχαιρετισμό σε κάποιον άνθρωπο που έφυγε από τη ζωή, χωρίς να προλάβει να πραγματώσει την επιστροφή του.
Με πέντε οργιές καζάντι
Αφιέρωμα στον μετανάστη που αφού δούλεψε σκληρά
μια ολάκερη ζωή πέθανε στα ξαφνικά
Πάει ένας χρόνος τώρα
που όλα τα αηδόνια βάλθηκαν
και να σου κάνουνε φωλιές
κειδά στο πλάι με την κληματαριά
για νάχεις συντροφιά τα χίλια σου όνειρα
σαν που ήσουν νέος και πιλάλαγες
στις πέντε οργιές ένα ταξίδι ολόκληρο!
"Στον τόπο τα κλαρίνα" : Η ζωντάνια της παράδοσης, η διάδοσή της μέσα από την παρουσία ενός προσώπου, δείγμα της μνήμης του ποιητή που αναδεικνύει τη λεβεντιά, την ξεγνοιασιά, το κέφι, όπως κατατίθενται από τη λαϊκή μας κουλτούρα.
Στον τόπο τα κλαρίνα
Αφιέρωμα στην μνήμη του
Λούη του Μακριλιά (Αύγουστος 13, του 2001)
Βαριά βροντάν τα όργανα,
στον τόπο τα κλαρίνα
είναι δεκαπενταύγουστο
δυο μέρες πριν το γιόμα
κι' ένας αϊτός στήνει χορό
στης εκκλησιάς το δώμα.
Κατάμεστη είναι η εκκλησιά
μ' αυτός χορεύει μόνος
όλοι κοιτάνε σκυθρωποί
κι' αυτός διπλοχορεύει
τον λένε Λούη Μακριλιά!
μανούλα την ευχή σου!
σαράντα μέρες στον χορό
και δεν τ' αποχορταίνει..
η Κριτική της λογοτέχνιδας κ. Ελευθερίας Μπέλμπα:
"Γράμμα στην Ελένη Φοκά" : Επιστολική μορφή του κειμένου που απευθύνεται από τον αφηγητή στην Ε. Φοκά, αναδεικνύεται η ιδιοσυγκρασία, η ισχυρή της βούληση, το απαράμιλλο έργο της, η αντίστασή της μέσα απ' την επαινετική έκφραση- η διακειμενικότητα φανερή με την παραπομπή στους στίχους του Γ. Ρίτσου προβάλλει την αξία της "ρωμιοσύνης", ακόμα και όταν βάλλεται από την καταδυνάστευση, την καταπάτηση της ελευθερίας και κάθε είδους χειραγώγηση.
"Σκληρή Πραγματικότητα" : Η αυστηρά θεωρητική υφή του κειμένου που διαιρείται σε επιμέρους νοηματικές ενότητες το καθιστά ξεκάθαρα πεζό, προσδίδει μάλιστα ένα σοβαρό ύφος, επίσημο που παραπέμπει σε μια αφηγηματική ανάλυση των αδιεξόδων των ελληνικών παροικιών, που διακρίνονται από την έλλειψη οργανωτικότητας. Ο Κ. Δουρίδας αναφέρεται με πιστότητα στη χώρα που κατοικεί άλλωστε. Έτσι κάθε κοινότητα παρουσιάζεται έρμαιο των συμφερόντων των ηγεσιών της με πρωτεύουσα συνθήκη τον αμέτοχο πολίτη σε κάθε πρωτοβουλία και εκδήλωση- αποδεικνύεται η λαϊκή δυσαρέσκεια από το έργο της στατικής, πάγιας ηγετικής ομάδας των ομογενών στον Καναδά, αλλά και οι κοινωνικές διαφοροποιήσεις εξαιτίας των οικονομικών προβλημάτων-άρα γίνεται κατανοητό ότι επιβάλλεται να πνεύσει ο άνεμος της αλλαγής, της απόδοσης εξουσίας στους νεότερους και της αποβολής της νοοτροπίας του εμφυλίου.
Σκληρή Πραγματικότητα
Το πρόβλημα σήμερα στις ελληνικές παροικίες είναι αυτό το ίδιο πρόβλημα που είναι απλωμένο παντού όσο ποτέ άλλοτε στην ιστορία της ελληνικής διασποράς, με δύο λέξεις: Κακή οργάνωση!
Ιδιαίτερα στις νέες μικρές εστίες της μετανάστευσης, όπου ποτέ δεν υπήρξε μια κεντρική ηγεσία δυναμική αλλά και ακέραια, όπου να κατευθύνει, αλλά και να ελέγχει! Μαζί να νουθετεί αλλά και να βάζει τους όρους της σωστής οργάνωσης του Ελληνισμού.. Οι Κοινότητες μαζί και οι σύλλογοι, ειδικότερα τα τελευταία χρόνια, περιέπεσαν στον μαρασμό και την απραγία, επειδή στην πλειοψηφία τους διοικούνται από ανθρώπους της πρώτης γενιάς με την νοοτροπία του εμφύλιου, που μη γνωρίζοντας ή, θελημένα αγνοώντας τις ανάγκες της σύγχρονης εποχής και καθώς που είναι αυτοκέφαλοι, ανάλογα τα κέφια τους: Μπορούν να κάνουν ή να μην κάνουν τίποτα.
"Κοινοτικά και οργάνωση": Το κείμενο, διαιρεμένο σε επιμέρους ενότητες, έχει ως αφετηρία την ερμηνεία της λέξης "κοινότητα", που συνάδει στην ύπαρξη της μονάδας και τη συνεργασία με την πλειονότητα όσων συμμετέχουν στην οργάνωση της ελληνικής ζωής στις παροικίες.
Στη συνέχεια παρατίθεται ένα ποίημα που κριτικάρει τον τρόπο που λειτουργεί ο Έλληνας στην κοινότητα, εύκολα δηλαδή κατηγορεί τους άλλους ή όσους έχουν ηγετικό ρόλο- δύσκολα ασκεί όμως αυτοκριτική, πράγμα μεμπτό, διότι απαιτείται η σμίλευση συλλογικής συνείδησης.
Επιπρόσθετα ο Κ. Δουρίδας με παρρησία σημειώνει τις ατασθαλίες και όσων συμπατριωτών ενήργησαν δόλια, με ιδιοτέλεια, φιλαυτία, ματαιοδοξία, πετυχαίνοντας να' χουν αρχηγικό ρόλο και να καρπώνονται όλες τις τιμές για τον ελληνισμό. Πρόκειται για όσους καρπώθηκαν κάποια εξουσία για την εκπροσώπηση των συμπατριωτών τους και αντί αυτού ανέδειξαν τον εαυτό του παριστάνοντας τους άμεπτους, ειδήμονες και μάλιστα κατά την πρώτη γενιά των αποδήμων.
Τέλος με ένα ποίημα αποδίδει την αληθινή πραγματικότητα στις παροικίες, δηλαδή το ότι κάποιοι πατριώτες, με αγνές προθέσεις μόχθησαν για την αναβάθμιση της ελληνικής ζωής και άλλοι χαιρέκακοι ανέτρεψαν τη δραστηριότητα των πρώτων μέσα από διαδικασίες ανταγωνισμού που στόχο είχαν την επίδειξη της ισχύος τους και όχι την ανατροπή των κινδύνων αφομοίωσης του ελληνικού στοιχείου από τη δυτική κουλτούρα.
....."Μαζί με τους καλούς πατριώτες
σ' αυτήν την ιδέα, πήγαν και στάθηκαν δίπλα τους
από την πρώτη στιγμή οι καιροσκόποι, οι χασομέρηδες,
οι άσχετοι αν θέλετε, μαζί κοντά και οι πλακανζήδες..
Που αφού δημιούργησαν κατεστημένο
την δική τους υπεροχή σε ένα είδους "κλίκας"
κατόρθωσαν σχεδόν απ' την αρχή να επιπλεύσουν
δείχνοντας στον κόσμο ότι αυτοί οι ίδιοι ήσαν και η κοινότητα!.
'Ετσι αυτό βλέποντας ο κόσμος,
όχι μόνο δεν έκανε συμμετοχή αλλά
φύγανε κι' εκείνοι που απ' την αρχή
είχαν πάρει μέρος και είχαν σκοπό να βοηθήσουν:
Δυναμώνοντας έτσι την υπεροχή
των πλακανζήδων κι' απογυμνώνοντας
την ίδια την κοινότητα από κάθε ελπίδα
επιβίωσης και επιτυχίας"...
"Γράμμα στον 'Ελληνα της Διασποράς"
..Και τέτοιοι είναι απλωμένοι παντού -σαν την ακρίδα-
στην ελληνική διασπορά.., και την κατασυκοφάντησαν μαζί και την κατέστρεψαν!!!
Θαρρούνε τους εαυτούς των -και το παίζουνε- να είναι
οι ..μπροστάρηδες ή και οι ..αφεντάδες του Ελληνισμού στη παροικία,
στην εκκλησία ή και στον σύλλογο.
Και είναι τοι αυτοί οι ίδιοι:
η αρχή μαζί και το τέλος της καταστροφικής αιτίας
που τα παιδιά μας χάνονται στην αφομοίωση:
Στην πρώτη κιόλας γενιά δημιούργησαν τείχος απέραντο,
μαζί κι' αδιαπέραστο!. Διακόπτοντας -με τα παιδιά και τις δεύτερες γενιές-,
την επαφή με τις ρίζες τους και τον ελληνικό πολιτισμό τους..
'Εναν πολιτισμό, που εδώ και χιλιάδες χρόνια τώρα,
-τι ειρωνεία..- φώτισε και φωτίζει τον κόσμο ολάκερο(!)
και τα συμαζωτάρια των Τούρκων, κατάφεραν για χάρη δική τους
και για ..φραμπαλά να τον λαιμοπνίξουν στην πρώτη κιόλας γενιά
του μετανάστη απ' τις δεκαετίες '60 και 70".....) "...
"Γράμμα στον 'Ελληνα της Διασποράς"
....."Μερικοί απ' τους παλιούς που ήσαν καλοί πατριώτες
και πίστευαν με πάθος την ιδέα για την σωστή οργάνωση
του Ελληνισμού στην παροικία παρέμειναν! Και αφού έριξαν
στάχτη στα μάτια τους, πιστέψανε για μια στιγμή, ότι όχι μόνο
οι ίδιοι θα φέρουν αλλαγή στα πράγματα προς το καλύτερο,
αλλά και πως θα μετατρέψουν τους πλακανζήδες σε αγνούς
..πατριώτες. Και εδώ είναι που ο λαός μας έχει πει εκείνο
το «...Κούνια που σε κούναγε» Ελληναρά μου...........
Οι μεν μπροστά έκτιζαν.. Εκείνοι πίσω γκρέμιζαν!
Οι μεν μπροστά έλεγαν να εργαστούμε φρόνημα!
Να δείξουμε καλό παράδειγμα: Είμαστε στην αρχή
και πρέπει να βάλουμε καλή σειρά, να οργανώσουμε
το Ελληνισμό σε μια σωστή κοινότητα.. Οι πλακανζήδες
πίσω φώναζαν: 'Οχι! εμείς είμαστε η κοινότητα και όποιος
θέλει να έρθει ας έρθει.. Αλλά που να έρθει ο κόσμος στο ..καφενείο;;
..Είναι η ίδια πάστα άνθρωποι: Εγωιστές και ξεροκέφαλοι...
'Ανθρωποι που στην ουσία παρέμειναν παιδιά πεισματωμένα
μια ολάκερη ζωή και στο μυαλό τους δεν ωρίμασαν ποτέ.
Γι' αυτό και βρίσκουν την κοινότητα σαν μέσο
όχι να την βοηθήσουν από τον κίνδυνο
στην επερχόμενη λαίλαπα
της αφομοίωσης..
παρά πως
να δειχτούν
στον κόσμο
οι ίδιοι για το πόσο
...σπουδαίοι είναι..
Τύφλα στα μάτια τους!...
Και κρίμα στον υπόλοιπο λαό της διασποράς
που στέκει πίσω και λεει μονάχα:
"Δεν πανε να κουρεύονται.."
"Ζητείται ελπίδα" : Ποίημα διαιρεμένο σε στροφές ομοιόμορφες, πρόκειται για δώδεκα τρίστιχα, αποφθεγματικά μέρη- με ύφος επιτακτικό επιζητείται λύση σε πολλά προβλήματα που προκύπτουν στις περιοχές της ελληνικής διασποράς, όπως η αναβίωση της ελληνικότητας, η αντιμετώπιση των επιρροών του διεθνισμού σε κάθε του έκφανση, η ευχερής αφομοίωση των μηνυμάτων που αλλοιώνουν την εθνική ταυτότητα, η αναζήτηση ουσιαστικών στόχων για τη νεολαία- ενδεικτική η χρήση β΄ πληθυντικού προσώπου καθορίζει τη δυναμική της προτροπής για αντίδραση.
Ζητείται ελπίδα
-1- Ζητείται ελπίδα
Για την πατρίδα
Και για τον άνθρωπο
-7-
Τούρκος δεν είναι
Χίτλερ δεν είναι
δεν έχει πρόσωπο
-8-
Σας πιλατεύει
και σας χαϊδεύει
ως σαν τον γλυκόν άνεμο
-9-
Και αθελά σας
στα ονειρά σας
τον κουβαλάτε
-10-
Σας παίζει σαν τόπι
τον λένε Ευρώπη
και Καρλομάγνο
-11-
Ελλήνων παιδιά
συναγερθείτε
κι' οργανωθείτε
-12-
Και πείτε όχι στην αφομοίωση
-παγκοσμιοποίηση-
η νέα θεά
Ελληνική Διασπορά ώρα Μηδέν?
Στις χώρες καινούριων εστιών της μετανάστευσης με τα μεγάλα μεταναστευτικά κύματα που έγιναν στις
δεκαετίες του '60 και '70 όπως ο Καναδάς η Αυστραλία κλπ.. Ενώ σ' αλλοτινούς καιρούς της διασποράς με εθνικιστικά καθεστώτα
καθώς της Τουρκίας η της Αιγύπτου επειδή παραμόνευε ο κίνδυνος ο Ελληνισμός ήταν απόλυτα συμπυκνωμένος και δυνατός εν
αντιθέσει με του σήμερα στις νέες χώρες (Καναδά Αυστραλία κλπ).. Με ειρωνεία θα έλεγε κανείς ότι: Το καλύτερο «φάρμακο»
για την "αφομοίωση" στα παιδιά του μετανάστη ήταν η "φιλοξενία", και η απόλυτη "ανοχή" στον ίδιο τον μετανάστη..: "Δολερή πολιτική"
θα την έλεγε ο Μακρυγιάννης αν ζούσε σήμερα. Και τα κατάφεραν.. Κοντά βέβαια, στις πολλές και πάμπολλες αδυναμίες του μετανάστη.
Σήμερα καθώς που καινούριοι μετανάστες απ' την πατρίδα δεν έρχονται άλλο πια.. ώστε να διοχετεύσουν καινούριο «αίμα» στην κοινότητα
ο ίδιος έχει απομείνει μετέωρος και ξεκομμένος!.. Δεν πρόλαβε ούτε κάν' να ρίξει σωστά τις ρίζες του.
η Κριτική της λογοτέχνιδας κ. Ελευθερίας Μπέλμπα:
"Ελληνική Διασπορά ώρα Μηδέν": Σε ένα κείμενο πεζό πάλι αναδιπλώνονται προβληματισμοί σχετικά με τον προορισμό της ελληνικής παρουσίας στο εξωτερικό. Σηματοδοτείται ο μειωμένος αριθμός ελλήνων μεταναστών που προσέρχονται στις δυτικές χώρες, ώστε απουσιάζει η νέα δυναμική παρουσία, επιπλέον η έλλειψη ενδιαφέροντος για πλήρη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας και γραμματείας, επίσης και η πραγματικότητα της αποστασιοποίησης από την παράδοση που δεν επιτρέπει στη νέα γενιά να εκδηλώσει το ενδιαφέρον της γι' αυτή.
"Ο 'Ελληνας της Διασποράς" : Με ενιαίο τίτλο παρατίθενται ποιητικές συνθέσεις με θέμα τον Έλληνα της διασποράς, τις συνήθεις, τα ήθη, το πολιτιστικό του επίπεδο, κυρίως τη σχέση του με την κουλτούρα της γενέτειράς του σε πέντε ήχους (οι δυο πρώτοι έχουν πεζολογική υφή και οι δυο τελευταίοι ποιητική), που διαχωρίζουν και τις αντίστοιχες νοηματικές ενότητες.
Ήχος πρώτος: Πιστοποιείται η δομή του πρώτου μεταναστευτικού ρεύματος προς το εξωτερικό, διακρίνονται η ελληνική ευρηματικότητα, η προαγωγή μεμονωμένων προσώπων, η δραστηριοποίηση στον εργασιακό χώρο κι ωστόσο η αυθεντικότητα, η συμπόρευση με την παράδοση και τις συνήθειες της πατρίδας τους.
"'Ηχος δεύτερος": Αποδίδεται η μειονεξία του Έλληνα αποδήμου, ο οποίος, αντίθετα με την προσωπική του πρόοδο, δεν ενδιαφέρεται για τη συλλογική δράση, αμέτοχος για τα κακώς κείμενα στο χώρο των παροικιών, που εντάσσεται, κατηγορεί τους άλλους, ποτέ δεν ευθύνεται για την αποστασιοποίησή του.
"'Ηχος τρίτος": Με σατιρικό ύφος αποτυπώνεται η ασυνεννοησία στους κύκλους των συλλόγων των Ελλήνων μεταναστών, η έλλειψη πρωτοβουλιών κάποιων που στηλιτεύουν τις αποφάσεις των δυναμικών εκπροσώπων τους, τις απορρίπτουν ακόμα ως ακραίες, συνηθίζουν να απουσιάζουν κατά τη λήψη αποφάσεων. Η διακειμενικότητα, με την παράθεση αποσπάσματος από το ποίημα, "’ξιον εστί", αποδεικνύει τα βασικά φυσιογνωμικά στοιχεία του Έλληνα γενικότερα.
"'Ηχος τέταρτος": Κείμενο σε μορφή περισσότερο συγγενική με τη διηγηματική, αφού αναλώνεται σε κριτική της στάσης ενός προσώπου που διαφαίνεται τυπολάτρης, έλληνας μετανάστης αλλοτριωμένος ουσιαστικά από την παράδοση, κάτι που μεταλαμπάδευσε και στα παιδιά του.
"Ήχος πέμπτος" : Ο γράφων αναφέρεται περισσότερο στους απόδημους της τρίτης ηλικίας συνιστώντας τελικά η ωριμότητα του πνεύματος να συμπορεύεται με τη διάθεση αποκόμισης σοφίας από την ελληνική παράδοση και τον πολιτισμό.
"'Αγαπητέ μου φίλε" : Σε μορφή επιστολής σε πεζό κείμενο ο Κ. Δουρίδας απευθύνεται σε κάποιο πρόσωπο φανταστικό, επισημαίνοντας την καθεστηκυία πραγματικότητα που περιβάλλει τη ζωή του μετανάστη, από τη στιγμή που αποχωρίστηκε την πατρίδα του ως τη σύγχρονη εποχή. Τα αρχικά συναισθήματα λύπης και συγκίνησης μεγιστοποιήθηκαν, καθώς ο μετανάστης συνειδητοποίησε πως το ελληνικό κράτος τον εγκατέλειψε, τον διέγραψε, όσο κι αν αυτός προσπάθησε να διατηρήσει τους δεσμούς του ακέραιους. Έτσι η έλλειψη σε σχολεία με ολοκληρωμένο πρόγραμμα για την ελληνική γλώσσα καθιστά αποκομμένα τα παιδιά από τον πολιτισμό τους- σημαντικό παράδειγμα είναι και η συμπεριφορά των Σκοπιανών στο Τορόντο που αυτοχαρακτηρίζονται μια μειονότητα που δεν έχει δικαιώματα, όπως αυτό του εορτασμού της ελληνικής παρέλασης, αν και αυτοχρίζονται απόγονοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Σε αυτό απάνω, καραβοτσακισμένος από την πολύχρονη δουλειά.. και προς το τέλος του βίου του, βλέπει
ανήμπορος(;;) την αφομοίωση που έρχεται ως σαν το ποτάμι το ακράτητο που θα ξεπλύνει ότι ο ίδιος πάσχισε μια ολόκληρη ζωή: Μια
απλή δηλ. και άξια των προγόνων του ανατροφή στα παιδιά του, όπου, τα θέλει να συνεχίσουν την ελληνική παράδοση -όχι βέβαια με
φανατισμό αλλά- με αξιοπρέπεια και σεβασμό για την ελληνική τους ιστορία, τον απαράμιλλο ελληνικό τους πολιτισμό μέσα στις κοινωνίες
που ζουν. Και όμως χωρίς και αυτά καλά - καλά να φταίνε ή να το ξέρουν, τα βλέπει στην δραματική πλειοψηφία τους να πηγαίνουν προς την αφομοίωση!.
Τι έφταιξε λοιπόν; Είναι σωστό, το βάρος της ευθύνης να το ρίχνουμε στον Καναδά που από την πρώτη στιγμή αγκάλιασε τον μοιροδαρμένο
μετανάστη ίδια καθώς τους πολίτες του; Ζητάμε δηλ. τώρα και ρέστα;; Επειδή η ελληνική διασπορά -κι' εν αντιθέσει με άλλες εθνικότητες-
τραβάει απ' το κακό στο χειρότερο;;
Μήπως το βάρος της ευθύνης είναι αλλού, όπως επί παραδείγματι, η παγκόσμια ελληνική γκρίνια μεταξύ
κοινότητας και εκκλησίας που ακόμα έως τα σήμερα δεν τα έχουνε βρει;; Πώς γίνεται στα τελευταία χρόνια ο Ελληνισμός στον Καναδά επί
παραδείγματι, έχει φτιαγμένο 80 τόσες εκκλησίες! όμως σε ότι αφορά την ελληνική γλώσσα, απλώς και μόνο περιμένουμε από τον Καναδά
να πληρώνει τους 'Ελληνες δασκάλους για να μαθαίνουν ελληνικά τα παιδιά μας κι' αυτό μονάχα 2 και 3 ώρες την εβδομάδα;;
Πού είναι η κεντρική ηγεσία του Ελληνισμού εδώ, ώστε να σταθεί δίπλα στον Ελληνισμό του Halton
(προάστιο δυτικά του Τορόντο προς τον Νιαγάρα στις παρυφές της λίμνης του Οντερίου): Oakville, Burlington,
Milton 2.500 με 3.000 κόσμος που πνέει τα λοίσθιά του;; Τι θα απογίνει όλος αυτός ο ελληνισμός σαν τελειώσει η γενιά του μετανάστη,
καθώς που για τις καινούριες γενιές , δεν βρίσκεται εντελώς τίποτα! ελληνικό για να κινήσει μέσα τους κάποιο ενδιαφέρον για τους προγόνους,
την γλώσσα, τα θρησκευτικά τους πιστεύω και την Ιστορία των;;
Τίποτε! ελληνικό -σε ολόκληρη την περιοχή ωστε- να αισθανθούν μια κάποια υπερηφάνεια και να το δείξουν στα
δικά τους παιδιά και να πουν : Να ένα έργο που μας άφησαν οι γονείς μας και τότε από φιλοτιμία και οι ίδιοι να το συνεχίσουν;;
ΚΑΙ τέλος το καυτό ερώτημα: Ποιος είναι και τι έκανε όλα αυτά τα χρόνια ο μετανάστης;;
ο 'Ελληνας της Διασποράς
Ηχος πρώτος:
Ο 'Ελληνας της διασποράς και μιλάμε ειδικά για την πρώτη γενιά του
μετανάστη. Ξεκίνησε από την πατρίδα με μια βαλίτσα στο χέρι και
όχι μόνο που τα κατάφερε να προοδεύσει, αλλά και να προσθέσει επί πολλή, στην
δημιουργία αλλά και ευημερία της καινούριας του πατρίδας!.
Σήμερα η χώρα αυτή -όποια και αν είναι- με σιγουριά τον έχει τοποθετήσει, ανάμεσα στα
πρώτα στελέχη της κοινωνίας της. Και του αξίζει! Αφού ο ίδιος με ένα παράξενο μίγμα
ανθρώπινης αντοχής, άλλα και υπόστασης, κατάφερε με αξιοπρέπεια και υπομονή,
χωρίς διαμαρτυρίες να ενταχθεί προοδευτικά κι' όταν ήταν ακόμη να του λάχουν,
οι πιο χειρότερες δουλειές..
Στη συντριπτική πλειοψηφία του, δεν έκανε ούτε καν την προσπάθεια, να πάει σχολείο και
να μάθει την γλώσσα της καινούριας του πατρίδας. Για τον απλούστατο λόγο: Δεν είχε καιρό παρά
μόνο για δουλειά. Και τα έβγαλε πέρα ο παλικαράς, χωρίς κανενός την βοήθεια!..
'Εκανε σπίτια, έκανε φαμελιά και τα παιδιά του τα έστειλε στα πανεπιστήμια, τα έβγαλε
γιατρούς, computers scientist, δικηγόρους, και ότι άλλα επαγγέλματα.
Ωστόσο ο ίδιος έμεινε αμόλυντος!
'Εμεινε αγνός!
'Ιδιος, καθώς την μέρα που έφυγε απ' το χωριό και την πατρίδα του.
Η νέα γης, θαρρείς σαν να μην πάτησε τα χωματά της, σαν να μην
έζησε ποτέ σε αυτήν. Σαράντα χρόνια λες και πέρασαν πνοή. Μοιάζει με κείνο το αεροπλάνο, που περιστρέφεται επάνω από το
αεροδρόμιο, έτοιμο να προσγειωθεί. Και όμως σαράντα χρόνια πέρασαν και ακόμα ..περιστρέφεται.
Ωστόσο, στη συντριπτική πλειοψηφία του και στην κοινοτική ελληνική του ζωή, το πάει κουτσαίνοντας,
το πάει στραβά. Θαρρείς κι όλα τούτα χρόνια της υπομονής με τους "αλλόγλωσσους" της νέας γης,
μπούχτισε στην απομόνωση μαζί και την δουλειά.. Τώρα ζητάει σαν το παιδί, όπου -γυρίζοντας απ το
σχολείο αγανακτισμένο, απ τα πειράγματα των άλλων παιδιών-, ξεσπάει στην μάννα του,
τούτος ξεσπάει στην κοινότητα κι έτσι, σημαία του έχει την μαγκούρα κι από κοντά το "ωχ αδερφέ..". Οι άλλοι φταίνε!...
-«Δεν παίρνω μέρος στην κοινότητα (σου λέει με απίστευτη σιγουριά), γιατί ..όλοι τρελοί..».
Τον είπαν πολυμήχανο -και το πιστεύει κι' ο ίδιος- κι' έτσι, έχει χίλια δυο να σου πει,
για τους άλλους που ..φταίνε, εκτός τον ίδιον!
Γι' αυτό και τον βλέπεις με την μαγκούρα του ανεμίζοντας
κατά παντός(!) ρίχνει τα βέλη του εξαγριωμένος.
Δεν έχει καιρό να σε ακούσει γιατί μονάχα
σκέπτεται τι θα σου πει.
Αν προσπαθώντας να σε διακόψει δεν τα καταφέρει, θα γυρίσει να ανοίξει «πηγαδάκι» με
τον διπλανό του. Εάν κι' εκεί το αποτύχει, τότε βαριά συλλογισμένος, αλλά κι' απογοητευμένος,
με το χέρι στην τσέπη, θα τραβηχτεί πιο πέρα ή θα πάει έξω με τους καπνίζοντες.
'Ισως εκεί να βρει καλύτερη τύχη..
Ο 'Ελληνας της διασποράς:
Αυτός ο μούργος, ο δουλευταράς, χορευταράς και καλοκάγαθος!
Υπομονετικός αλλά και ατίθασος!
ο υπέρ πατριώτης και Ελληναράς
της πρώτης γενιάς ο μετανάστης!.
'Ηχος τρίτος:
Αν είναι κι έχει πάρει μέρος στα κοινοτικά ;
Χριστιανοί και Ιουδαίοι φυλαχτείτε!.
Περνάει ο πρόεδρος απ τη ..γειτονιά!
Ανασκουμπωθείτε.
Εθνοσωτήρας!
Σωστός φωστήρας!
'Ολα τα λύνει. Μόνο ..καιρό
δεν έχει! Δεν δίνει ..λογαριασμό.
Και αν είναι μέλος στο συμβούλιο;
Στις συνεδριάσεις δεν έρχεται..
Μα όταν έρθει δεν επιδέχεται
αυτά που λες ή έκανες εσύ.
'Οσο καιρό
αυτός στην εξοχή
ήταν, και τι μ'αυτό;
Εκείνος καλύτερα από σένα
θα τα είχε όλα ..καμωμένα!.
Αν ήταν πρόεδρος στην κοινότητα παλιά;
Τα όσα κάνεις σήμερα, αυτός τα βρίσκει επαναστατικά
και τον ανησυχούν! Φοβάται ότι με τις δικές σου ενέργειες
-τι κι αν η κοινότητα προοδεύσει;
το βλέπει φανερά- η προσπάθειά σου είναι μόνο
το «...κύρος του» να υπονομεύσει !
Ο 'Ελληνας της διασποράς:
Αυτός ο μούργος, ο δουλευταράς, χορευταράς και καλοκάγαθος!
Υπομονετικός αλλά και ατίθασος!
ο υπέρ πατριώτης και Ελληναράς
της πρώτης γενιάς ο μετανάστης!.
Πρωτοβουλίες δεν παίρνει γιατί δεν έχει ..καιρό. Να σε βοηθήσει κι' αυτό δεν γίνεται!
'Oταν εσύ τον καρτερείς αυτός δεν έρχεται. Κι' όταν εσύ δεν τον περμένεις αυτός είναι εκεί.
Γιατί «...'Οταν όλοι εμείς θρηνούμε αυτός αγαλιά
και όταν όλοι πάλι αγαλιούμε αυτός αναίτια σκυθρωπιάζει.
Στις κραυγές μας μπροστά προσπερνά και αδιαφορεί
και τα σε μας αόρατα με το αυτί στην πέτρα,
σοβαρός και μόνος προσέχει.»
(Ελύτης: Αξιον Εστί)
'Ηχος τέταρτος:
Στην εκκλησία στέκει σοβαρός
-το παίζει καλός χριστιανός-,
σαν είναι να πάει
με την γυναίκα του μόνο
και ..πέντε φορές το χρόνο.
Για το πού είναι τα παιδιά
κανείς δεν μιλάει,
ούτε ο παπάς ούτε ο δεσπότης
γιατί εν πρώτης:
Αφού και λειτουργία στ' αγγλικά
-όλα καλά!-
στο νι και ρω
τα τυπικά να γίνονται
και "ωχ αδελφέ" τι πάν και πνίγονται
σε μια ..σταλιά νερό;
'Ηχος πέμπτος:
'Ομως ήρθε ο καιρός
που ο ..γίγας αυτός
θα πρέπει να σοβαρευτεί
διαβαίνοντας την τρίτη ηλικία:
Απ' τον παπά και τον καθηγητή
ως μέχρι και κείνων που το παίζουν ηγεσία..
Και οι άλλοι οι απλοί αλλά και κείνοι που το παίζουν πλουτοκράτες.
Οι αριστοκράτες ή και οι μικροί και οι άλλοι οι μεγάλο-ιδεάτες
και οι εγώπαθοι. Ας σκύψουν ταπεινά στην Ιστορία τους
με ευλάβεια αρχαιοελληνική να σημαδέψουν την πορεία τους.
'Αγαπητέ μου φίλε,
Αυτή περίπου είναι σήμερα η κωμικοτραγική εικόνα μαζί και η αλήθεια του 'Ελληνα μετανάστη απ' τις δεκαετίες του '60 και '70.. Ξεκίνησε με μια βαλίτσα στο χέρι. Νέος καθώς που ήταν, μαζί θεριό κι ανυπόταχτος! Πήρε τους δρόμους και όπου τον έβγαλε η τύχη του σταμάτησε. Πήρε μι' ανάσα, έφτυσε τα χέρια του και στρώθηκε στη δουλειά χωρίς στιγμή να σηκώσει κεφάλι.
'Οταν το σήκωσε, είδε ότι το τσαντίρι του ήταν γιομάτο όχι μονάχα παιδιά αλλά κι' εγγόνια.. Στην ίδια στιγμή ανακάλυψε τα αρθριτικά, την ελληνική Κοινότητα, κι' απόκοντα θυμήθηκε και την Ελληνική πατρίδα που πάντα -σαν μάνα του καθώς που ήταν- την είχε φυλαχτό στα στήθια του!! Ωστόσο, θαρρείς και τώρα το κατάλαβε!.. 'Οτι κι' αυτή τον πρόδωσε! Αφού χωρίς σοβαρή ηγεσία στην ξένη γης, η πατρίδα τον άφησε τελείως ξέγυμνο από όποιαδήποτε προστατευτική καθοδήγηση και πραχτική βοήθεια (όπως στην περίπτωση άλλων κρατών. Η Πορτογαλία επί παραδείγματι στέλνει πληρωμένους από την ίδια! δασκάλους να διδάσκουν τα παιδιά των μεταναστών του Καναδά την γλώσσα και τις παραδόσεις των, και πέντε μέρες σχολείο την εβδομάδα). Στην διπλανή πολιτεία μα 10.000 Ελληνισμό, τι βλέπουμε;; Βλέπουμε τις ελληνικές εκκλησίες με 80 γεροντάκια η καθε μία τις Κυριακές και ελληνικό σχολείο σχεδόν ανύπαρχτο, των Πορτογάλων το σχολείο στην ίδια πόλη με 500 παιδιά...
Τί έκανε και κάνει η ελληνική πατρίδα για τον μετανάστη;; Φούσκες πάνω στις φούσκες: Μας έστειλε τελευταία και τον υφυπουργό εξωτερικού και μας είπε: «Η πατρίδα είναι υπερήφανη για εσάς, γιατί δεν την λησμονείτε. Είστε τα προοδευμένα παιδιά της και γι' αυτό στηρίζεται σε εσάς!» και συνέχισε «'Οσο για εμάς, είμαστε η πρώτη χώρα μετά τον Καναδά.. όπου θα πάμε να συναντήσουμε τον νέο πρόεδρο Αμερικής για να του μιλήσουμε για το ...Κυπριακό...». Μας είπε και αυτό: «'Εχουμε πρόβλημα στα Βαλκάνια: τα Σκόπια κινδυνεύουν από τους Αλβανούς και εμείς είμαστε η πρώτη χώρα όπου θα τα βοηθήσουμε γιατί εκτός από το όνομα δεν έχουμε άλλη διαφορά.
Η μόνη χώρα στον κόσμο που αποκαλεί τα Σκόπια: Σκόπια και όχι Μακεδονία, είναι η Ελλάδα! Στο Κέντρο της πόλης του Τορόντο οι Σκοπιανοί παράλληλα με τους 'Ελληνες στην παρέλαση, κάθε φορά θα κάνουν σαμποτάζ των Ελλήνων, διαμαρτυρόμενοι ότι είναι μειονότητα και αδικημένοι (πού στη Θεσσαλονίκη;;) παριστάνοντας τους απογόνους του Μ. Αλέξανδρου... 'Ολα αυτά για τον κύριο υφυπουργό είναι ..τίποτα. Αυτή περίπου είναι η βοήθεια μαζί και η ηθική συμπαράσταση, -μητρική κατανόηση ή όπως θέλεις πές το, στο μέγα πρόβλημα της αφωμοίωσης του μετανάστη -που αναφέρομαι εδώ- απ' την γλυκιά ελληνική πατρίδα στα 2001.
Να'σαι καλά! Κώστας Δουρίδας
η Κριτική της λογοτέχνιδας κ. Ελευθερίας Μπέλμπα:
"Η ελληνική διασπορά απ' τους Αρχαίους Χρόνους" : Πρόκειται για ένα ενδιαφέρον κείμενο που επικεντρώνει το ενδιαφέρον του αναγνώστη στην παρουσία Ελλήνων μακριά απ' τη γενέτειρά τους από την αρχαιότητα ακόμα- συνέπεια ήταν η συνέχιση της επικράτησης των Ελλήνων στις περιοχές του εξωτερικού, πράγμα που σηματοδοτεί ότι η πατρίδα τους ακολουθεί- συνεπώς πιστοποιείται πως δε χαρακτηρίζονται από τυχοδιωκτισμό, αλλά ωφέλησαν τη πατρίδα τους σε δύσκολες εποχές.
η Ελληνική Διασπορά απ' τους Αρχαίους Χρόνους..
Ο 'Ελληνας της διασποράς δεν εξεκίνησε εχθές την μετανάστευση, παρά εδώ και χιλιάδες χρόνια.
Και στην πορεία του ποτέ του δεν ήταν τυχοδιώχτης παρά διαφωτιστής, καλλιεργητής του νου αλλά και της ύλης. Απ' τους
αρχαίους χρόνους πήγε το φως της γαλανής πατρίδας του στα πέρατα της οικουμένης κι' έλαμψε η γης και οι άγριοι έγιναν
ήμεροι κι' ομορφυνεν ο κόσμος!
ΠΟΤΕ! δεν ελησμόνησε την πατρίδα.. Αλλά και ο στόχος του δεν ήταν η επιστροφή.
Δεν πήγε να «αρπάξει» σαν άλλοι λαοί.., και να φύγει ξανά, γιατί το γνώριζε: 'Οτι ήταν το εκλεκτό τέκνο των θεών και τέκνο της γαλανής πατρίδας του Ελλάδας, που η μοίρα της ήταν χαραγμένη μαζί ταγμένη απ' τους θεούς: Να δώσει το φως στην ανθρωπότητα!
Γι' αυτό ο 'Ελληνας της διασποράς αντί να επιστρέψει πίσω στην πατρίδα κάθισε και την ξανάκτισε παντού με αποικίες και παροικίες: Στην Ιταλία, Ρωσία, στην νότια Ευρώπη ως μέχρις τις Ινδίες, Αίγυπτο κλπ., κλπ..
Με άλλα λόγια αντί να πάει αυτός πίσω στην Ελλάδα επήγε η Ελλάδα κοντά σ' αυτόν. Και όταν οι καιροί χαλεποί για την πατρίδα.. Πόσες φορές ο μετανάστης δεν την έσωσε;;
"Τι είναι η Διασπορά": Ο Κ. Δουρίδας ταυτίζει τη φυσιογνωμία του Έλληνα μετανάστη με αυτή του μυθικού Οδυσσέα μέσα από μια μεταφορά- αποφαίνεται ότι οι Έλληνες απόδημοι υπερβαίνουν τα 6.000.000 στον κόσμο προσεγγίζουν τα 100. 000.000, όπως λένε οι ειδικοί, ενώ ο πληθυσμός της πατρίδας μας πλησιάζει τα 11.000.000. Συνεπώς εύλογα αναδεικνύεται το συμπέρασμα που βασίζεται στα λόγια του ποιητή, ότι δηλαδή ο Έλληνας παντού κουβαλά μαζί του τη μνήμη και έναν τρόπο ζωής πάγιο, πράγματα που συνυφαίνουν την ιδιοσυγκρασία του. Επισημαίνεται διακειμενικότητα στο σημείο που παραπέμπει σε αποσπάσματα από την ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη.
Τι είναι η Διασπορά?
the HELLENISM of Oakville Κοινοτικά Νεα (Ιαν. του 2000)
Είναι ο ακαταπόνητος Οδυσσέας που από τον καιρόν της Τροίας ίσως
και ακόμα νωρίτερα, πλανιέται σε όλα τα πλάτη της γης. Κτίζει το σπίτι του. Δημιουργεί
αποικίες και παροικίες. Ο ακούραστος και ονειροπόλος ωραίος 'Ελληνας της δεύτερης πατρίδας
του που λέγεται ΔΙΑΣΠΟΡΑ.
«Τα θεμελιά μου στα βουνά
και τα βουνά σηκώνουν οι λαοί στον ώμο τους,
και πάνω τους η μνήμη καίει άκαυτη βάτος.
Μνήμη του λαού μου σε λένε Πίνδο και σε λένε 'Αθω»
Και παρακάτω θαρρείς και αποτείνεται σε μας τους 'Eλληνες της
Διασποράς: «'Oπου, φωνάζω, και να βρίσκεστε, αδελφοί,
όπου και να πατεί το πόδι σας, ανοίξετε μια βρύση,
τη δική σας βρύση του Μαυρογένη».
Και επιμένοντας μας λέει εμπιστευτικά: «Καλό το νερό..».
Κώστας Δουρίδας
η Κριτική της λογοτέχνιδας κ. Ελευθερίας Μπέλμπα:
"Αντί για Επίλογο" : Καταληκτικά ο Κ. Δουρίδας σημειώνει, "σε αυτό το πρώτο μου γράμμα που έγραψα το Φθινόπωρο του '97.. Γράφτηκε όλως τυχαία αλλά κι' αυθόρμητα και το κομμάτι που αργότερα ονομάτισα "ο Ύμνος του Μετανάστη"". Πράγματι, απευθύνεται σε έναν φανταστικό φίλο Έλληνα εμφαντικά διατυπώνει μια εικόνα του σύγχρονου κόσμου με τη διείσδυση του τεχνοκρατικού πνεύματος, του αυτοματισμού, των φιλελεύθερων ηθών, της ελαχιστοποίησης των γεωγραφικών αποστάσεων. Υπάρχουν στοιχεία αυτοβιογραφικά, όταν αναφέρει, "είμαι κι' εγώ καθώς εσύ. Ο Έλληνας της διασποράς. Μένω και ζω με την φαμελιά μου στο Οakville, Ontario Canada. Η πρώτη γενιά του μετανάστη.. Κατάγομαι από την ορεινή Γορτυνία του Νομού Aρκαδίας. Και μπορώ να σου πω: Η καταγωγή μου, είναι η μεγάλη και η πρώτη μου περηφάνια. Και τούτο επειδή σώνει και καλά πιστεύω, ότι τα δώδεκα χρόνια, που έζησα παιδί στο Καρδαρίτσι το χωριό μου, ήταν αρκετά για να μάθω, όσα δεν θα μου μάθαιναν ΑΝ ΠΗΓΑΙΝΑ, σε δεκαπέντε χρυσοποίκιλτες Ακαδημίες!.. ". Στη συνέχεια, όταν απευθύνεται στον Έλληνα μετανάστη της πρώτης γενιάς, το ύφος γίνεται ποιητικό, η προσωπικότητα του μετανάστη γίνεται κυρίαρχη, καταδεικνύει ότι είναι φορέας της ελληνικότητας, όπως διαμορφώνεται μέσα απ' την κουλτούρα και τα πνευματικά επιτεύγματα.
Αντί για Επίλογο
* * *
(Σημείωσης: Σε αυτό το πρώτο μου γράμμα που έγραψα το Φθινόπωρο του '97.. Γράφτηκε όλως τυχαία αλλά κι' αυθόρμητα και το κομμάτι που αργότερα ονομάτισα "ο Ύμνος του Μετανάστη".. Το παραχωρώ εδώ ολόκληρο το γράμμα εκείνο στην αρχική μορφή του)
Αγαπητέ μου φίλε,
Είμαι κι' εγώ καθώς εσύ. Ο Ελληνας της διασποράς. Μένω και ζω με την φαμελιά μου στο Οakville, Ontario Canada. Η πρώτη γενιά του μετανάστη.. Κατάγομαι από την ορεινή Γορτυνία του Νομού Aρκαδίας. Και μπορώ να σου πω: Η καταγωγή μου, είναι η μεγάλη και η πρώτη μου περηφάνια. Και τούτο επειδή σώνει και καλά πιστεύω, ότι τα δώδεκα χρόνια, που έζησα παιδί στο Καρδαρίτσι το χωριό μου, ήταν αρκετά για να μάθω, όσα δεν θα μου μάθαιναν ΑΝ ΠΗΓΑΙΝΑ, σε δεκαπέντε χρυσοποίκιλτες Ακαδημίες!..
Τότε που ο κόσμος λεει, σαν πήγαινε στην εκκλησιά κι αυτή σχολνούσε, μίλαγε ο ένας στον άλλονε με το μικρό τους τ' όνομα! Και χαιρετιώσαν κι' αγκαλιάζανε, και δεν υπήρχε ξένος εκεί στην εκκλησιά!.. Μα κι' αν υπήρχε εδώ κι' εκεί στον χρόνο μέσα. 'ΟΛΟΙ ρωτούσαν στο χωριό, ποιος είναι ο ξένος; Πούθ' έρχεται; Πού πάει; Και πού θα κοιμηθεί;;
Σήμερα φίλε μου άλλαξε η ζωή.. Και οι άνθρωποι λεει, αλλάξανε νοοτροπία: Γίναν κατηφείς.. Οι αποστάσεις μίκρυναν. Ο πληθυσμός της γης διπλασιάστηκε. Στο Cable Net της τηλεόρασης του Halton, πολύ γρήγορα θα βλέπουμε στο"κουτάκι" μέχρι κι' εκατό, διακόσια, χίλια και βάλε! διαφορετικά κανάλια φορτωμένα με βλ... πολλές!!!!!! και λίγα για τον .....ΑΝΘΡΩΠΟ.
Aγαπητέ μου φίλε, ΕΣΕΝΑ μιλώ, της πρώτης γενιάς του μετανάστη:
Ξεκίνησες με μια βαλίτσα..
Σήκωσες την Ελλάδα στον ώμο σου ωσάν το Διγενή
και την σεργιάνισες στις πέντε Ηπείρους!.
Κράτησες και κρατάς με περηφάνια
την ελληνική παράδοση
και την ωραία σου καταγωγή!
Γιε του Λαέρτη,
σε κάθε γωνιά της γης έκτισες την Ιθάκη σου
και οι άνθρωποι -άσπροι, μαύροι και κίτρινοι-
στέκουν στην άκρη σιωπηλοί, γιομάτοι δέος
για να περάσει η γαλανόλευκη!
Κρατημένη ψηλά στ' αντρίκειο σου χέρι,
καθώς περνάς στις παρελάσεις,
καβάλα στο άλογο του Θοδωρή Κολοκοτρώνη!
Ωραίε μου φουστανελά!
Αληθινέ κι' αγνέ μου 'Ελληνα της Διασποράς!!
Υστερόγραφο:Γράψε μου αν θέλεις, σαν εύρεις τον καιρό.
Το γράμμα σου μου δίνει κείνη την αίσθηση της γλυκιάς
επιστροφής στην πατρίδα, όταν ακόμα ζούσαν οι γονείς -που πια δεν ζούνε-,
κι' αποκομμένος σήμερα καθώς που είμαι, η πρώτη μου πατρίδα έγινες εσύ!
Για τούτο και σε σκέφτομαι αδελφέ μου!