Προηγούμενη Ενότητα.. Προηγούμενη  σελίδα Κεντρική σελ. της ΕνότηταςΕπόμενη  σελίδα Κεντρική σελ. της Ενότητας
Περιεχόμενα :    ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ    ΒΡΑΒΕΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ   Το βάρος της βροχής   Δείγματα γραφής (τα ποιήματα)   Κριτική του ΑΝΤΩΝΗ ΤΖΙΩΤΗ    «της Νήσου Κύπρου Κωπηλάται» (2010)    Δύο νέες λογοτεχνικές δημιουργίες της Ρούλας Ιωννίδου Σταύρου κριτική της Χρυσόθεμις Χατζηπαναγή    «της Νήσου Κύπρου Κωπηλάται» (2010) κριτική του Δρα Νίκου Παναγιώτου    ΘΕΑΤΡΟ ΑΙΘΟΥΣΑ ΑΝΑΜΟΝΗΣ By Goerge Savvides   ΤΟ ΜΝΗΜΕΙΟ    ΣΤΟΥΣ ΗΡΩΕΣ ΤΟΥ ΑΓΩΝΑ   ΣΥΝΑΠΑΝΤΗΜΑ (ΔΙΗΓΗΜΑ)   ΚΙΤΡΙΝΕΣ ΚΟΡΔΕΛΕΣ   ΑΣ ΟΨΟΝΤΑΙ   OI ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΧΡΩΜΑΤΩΝ   Δείγματα Κριτικής    ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ UNESCO : το βιβλίο ΕΠΟΧΕΣ ΜΕ ΧΑΪΚΟΥ   ΞΕΝΙΤΕΙΑ ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ   4η ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ - Ρούλα Ιωαννίδου - Σταύρου    ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ « ΤΟΥ ΝΗΣΙΟΥ ΜΟΥ »    ΜΠΛΟΥΜ ΕΝΑ ΑΛΛΙΩΤΙΚΟ ΠΑΙΔΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ. Κριτική της Χρυσόθεμις Χατζηπαναγή    ΚΙΤΡΙΝΕΣ ΚΟΡΔΕΛΕΣ Κριτική της Χρυσόθεμις Χατζηπαναγή    Στις διαστάσεις των χρωμάτων. Κριτική της Χρυσόθεμις Χατζηπαναγή   
LITERATURA ET ARTES e-mail: literetart @ gmail .com
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ MODUS VIVENDI ΤΟ ΝΕΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΡΟΥΛΑΣ ΙΩΑΝΝΙΔΟΥ-ΣΤΑΥΡΟΥ

Κυκλοφόρησε, από τις Εκδόσεις Literatura et Artes, η νέα ποιητική συλλογή της Ρούλας Ιωαννίδου - Σταύρου με τίτλο MODUS VIVENDI. Το βιβλίο περιέχει ποιήματα κοινωνικού προβληματισμού της σύγχρονης εποχής. Τα περισσότερα είναι ολιγόστιχα αλλά στη συλλογή συναντούμε και μερικά μεγαλύτερης εκτάσεως ποιήματα. Η θεματογραφία είναι πλούσια (έρωτας, ζωή, άνθρωπος, κοινωνικό γίγνεσθαι, τεχνολογία, παγκόσμια γεγονότα, πατρίδα κ.ά) και η διάθεση με την οποία είναι γραμμένοι οι στίχοι ποικίλλει. Προεξάρχουν η σκωπτική αλλά και η λυρική διάθεση, ο στοχασμός, ο σαρκασμός, ο συμβολισμός. Ο πίνακας που κοσμεί το εξώφυλλο ανήκει στην ποιήτρια.

Εκ πεποιθήσεως της ποιήτριας, δεν θα γίνει εκδήλωση παρουσίασης του βιβλίου και ούτε αυτό θα διατίθεται στα βιβλιοπωλεία. Όσοι ενδιαφέρονται να το προμηθευτούν μπορούν να αποταθούν στην ίδια, στην ηλεκτρονική της διεύθυνση: roulastav@gmail.com , ή στις εκδόσεις Literatura et Artes, email: literetart@gmail.com ή στην ταχυδρομική διεύθυνση Ομήρου 2, Αγλαντζιά, 2121 Λευκωσία.

Δείγματα Γραφής από το βιβλίο.

ΚΟΥΛΟΥΡΑΚΙΑ ΣΤΟ ΚΟΥΤΙ
Το θέμα δεν είναι πως χώρισαν τόσο αναπάντεχα /ούτε πως αγαπήθηκαν τόσο πολύ/και τώρα «πώς θ’ αντέξουν τον χωρισμό;»/ ή πως κάποτε θα μετανιώσουν./Το θέμα είναι πως έμειναν στο κουτί/τα κουλουράκια που με τόση φροντίδα εκείνη έφτιαξε για κείνον.

ΙΑΤΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΙΜΑΤΟΣ
Μεγάλη φουρτούνα και αναβρασμός επικρατεί/στις φλέβες σας, κυρία μου./ Μεγάλη αναταραχή στη ροή του αίματος /Θα πρέπει να κοιτάξετε την καρδιά σας.

CATCH IT
Την ώρα που ο άνθρωπος πεθαίνει,/σκέφτηκε κανείς από εκείνους που τον περιβάλλουν,/να κάνει μια απλή κίνηση με τα χέρια και ν’ αρπάξει την ψυχή,/ να την κλείσει στις χούφτες του/να μην φύγει. Ή να την κυνηγήσει, έστω / για να δει πού πάει;

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Literatura et Artes Biographical Centre
email:literetart@gmail.com

Λογοτέχνις, εκπαιδευτικός (ΜΕ) και ερευνήτρια. Γεννήθηκε στη Λευκωσία της Κύπρου, στις 7.6.1951. Σπούδασε ελληνική και αγγλική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Αργότερα μετεκπαιδεύτηκε στο RSA , TEFL (UK) και πήρε το δίπλωμά της με διάκριση στη διδασκαλία. Έκανε σπουδές στη μουσική και στο πιάνο.
Ως εκπαιδευτικός, υπηρέτησε στη Μέση Εκπαίδευση και παράλληλα σε διάφορες υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού Κύπρου, ως επιστήμων- ερευνήτρια, συγγραφέας, ανθολόγος και επιμελήτρια εκδόσεων. Επιδόθηκε στην ιστορική έρευνα και ειδικότερα στη Νεότερη Ιστορία της Κύπρου και στη μελέτη της Σύγχρονης Ελληνικής Λογοτεχνίας της Κύπρου. Διετέλεσε μέλος Συντακτικών Επιτροπών σε Ανθολογίες και άλλες εκδόσεις. Υπηρέτησε, επίσης, ως Σύμβουλος Καθηγήτρια.
Γράφει ποίηση, πεζογραφία, θέατρο, πολυθεάματα και στίχους για μελοποίηση. Έχει εκδώσει 21 βιβλία. Το λογοτεχνικό της έργο έτυχε αναγνώρισης και τιμήθηκε με βραβεία και διακρίσεις, στην πατρίδα της και διεθνώς, ενώ βραβεύτηκε επανειλημμένα για το σύνολο του λογοτεχνικού της έργου και για την προσφορά της στα Γράμματα και τον Πολιτισμό.
Συνεργάζεται με έγκριτα λογοτεχνικά περιοδικά στην πατρίδα της και αλλού.
Έργα της μεταφράστηκαν και εκδόθηκαν σε αυτοτελείς εκδόσεις ή δημοσιεύθηκαν σε ξένα έγκριτα περιοδικά και ανθολογίες. Παρουσιάστηκαν, επίσης, τόσο από το ραδιόφωνο και την τηλεόραση όσο και στη σκηνή και σε ανοιχτό αμφιθέατρο. Μελοποιημένα ποιήματά της κυκλοφόρησαν σε δίσκους.
Ασχολείται, επίσης, με την εικονογράφηση βιβλίου, όπου και διακρίθηκε. Έργα: Ποίηση: Ποιήματα(1974),Τα τραγούδια της μητέρας μου(1983), Του νησιού μου (1984), Στις διαστάσεις των χρωμάτων(1990), Τρεις ποιητικές συνθέσεις για την Κύπρο(1992), Γρηγορείτε (1992), Κίτρινες Κορδέλες (1998) Εποχές με Χαϊκού (2003) Το βάρος της βροχής (2011) Πεζογραφία:Στα Μετόπισθεν ( Διηγήματα, 2001). Βιβλία για παιδιά (πεζά): Η πιο ωραία γλώσσα (1983) Μπλουμ (1998). Θέατρο: Αίθουσα Αναμονής (2003). Σενάρια και Σύνθετα έργα :Μοιρασμένη Λευκωσία(1995), Το έπος της ΕΟΚΑ (μαζί με το Μιχαλάκη Ι. Μαραθεύτη) (1996), Στα Μετόπισθεν (Τηλεόραση ΡΙΚ), Της νήσου Κύπρου Κωπηλάται(2010) Λογοτεχνικές Μονογραφίες: Kypros Chrysanthis -Literary profile (19940 Ανθολογίες (Έρευνα-Ανθολόγηση) :1. Ανθολόγιο Κειμένων για τον αγώνα της ΕΟΚΑ (μαζί με το Μιχαλάκη Ι. Μαραθεύτη) (1998), 2. Ανθολογία του Δάσους (Μαζί με άλλους τέσσερις συνεργάτες) (1998) 3.Ξενιτειά (2000).

ΒΡΑΒΕΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ (Λογοτεχνικά):

Η Ρούλα Ιωαννίδου - Σταύρου πήρε βραβεία και διακρίσεις από τους πιο κάτω φορείς:
-Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού Κύπρου
-ΣΙΜΑΕ, Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού Κύπρου.
- Premio Letterario Internazionale Jean Monnet (Παγκόσμιο Βραβείο Jean Monnet - Ποιητικοί Θεατρικοί Διάλογοι )
-Εθνική Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών Κύπρου (Βραβείο Ποίησης-Παγκύπριος Διαγωνισμός)
-Διεθνή Ένωση Συγγραφέων (Πανελλήνιο Βραβείο- Σύνθετο έργο για Λαϊκό Ορατόριο)
-The University of Bristol Hellenic Society*
-Εστία Ν. Σμύρνης*
-Ελληνικό Πολιτιστικό Όμιλο Κυπρίων Ελλάδος (Τρεις βραβεύσεις σε Διεθνείς Διαγωνισμούς- Ποίηση, Θέατρο και Διήγημα)
- Πανελλήνια Ένωση Λογοτεχνών (Πανελλήνιος Διαγωνισμός- Θέατρο)
-Πνευματική Στέγη Λευκωσίας*
-Πέμπτο Συμπόσιο Ποίησης, Αθήνα*
-Δήμο Ερμούπολης (Ελλάδα)*
-Δήμο Ναυπάκτου(Ελλάδα)*
-Δήμο Αγλαντζιάς(Κύπρος)*
- Δήμο Λατσιών(Κύπρος) *
-Λέσχη LIONS LEDA*
-Λέσχη LEO COSMOPOLITAN*
-Φωτογραφική Εταιρεία Κύπρου*

* Για το Σύνολο του έργου της και την προσφορά της στα Γράμματα.

ΕΡΓΑ ΤΗΣ (αναλυτικά):

1. "Ποιήματα" , 1974. Βραβεύθηκε από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού Κύπρου.
2. " Τα τραγούδια της μητέρας μου", (ποιήματα) 1983.
3. "Του Νησιού μου" 1984. Έγινε ταινία μικρού μήκους για την τηλεόραση και προβλήθηκε επανειλημμένα από τον τηλεοπτικό σταθμό "Ο ΛΟΓΟΣ" (Τώρα MEGA).
4. "Η πιο ωραία γλώσσα" , (ιστορίες για παιδιά), α΄έκδοση 1983, β΄έκδοση 2000, Εκδόσεις Intercollege. Η εικονογράφηση είναι της συγγραφέως. Εκπροσώπησε την Κύπρο στο Mail Exhibition του Bluffton College, Ohaio USA και διακρίθηκε.
Βραβεύθηκε επίσης για την εικονογράφησή του από το Υπουργείο Παιδείας της Κύπρου. Η εικονογράφηση έγινε από τη συγγραφέα.
5. "Στις Διαστάσεις των Χρωμάτων" (ποιήματα) 1990. Το βιβλίο αποτέλεσε την έμπνευση για σειρά φωτογραφιών από το φωτογράφο Ανδρέα Λ. Ανδρέου EFIAP, και η ποιήτρια βραβεύτηκε από τη Φωτογραφική Εταιρεία Κύπρου με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας . Ακολούθησε έκθεση με τίτλο " Η άλλη διάσταση" (Ποίηση Ρούλας Ιωαννίδου - Σταύρου και φωτογραφίες Ανδρέα Ανδρέου) .
Η έκθεση παρουσιάστηκε στην Κύπρο και στην Ελλάδα.
6. "Τρεις Ποιητικές Συνθέσεις για την Κύπρο", α΄έκδοση 1992, β΄έκδοση 1995. Το βιβλίο τιμήθηκε με Αριστείο σε Διεθνή Διαγωνισμό που προκηρύχθηκε από τον ΕΠΟΚ Ελλάδος. Ποίηση από το βιβλίο μεταδόθηκε από το ραδιόφωνο και την τηλεόραση.
7. "Γρηγορείτε" (ποιήματα) 1992 . Βραβείο Ποίησης Εθνικής Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών Κύπρου - Χορηγός: Πρεσβεία της Ελλάδος. Εκδόθηκε με δαπάνη της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου. Μέρος του μεταφέρθηκε στην τηλεόραση με τον τίλτο " Εν τη Αγία και Μεγάλη Εβδομάδι" υπό μορφή τηλεοπτικών spots σε σκηνοθεσία Κάτιας Φιλή και παραγωγή του τηλεοπτικού σταθμού "Ο ΛΟΓΟΣ", ( τώρα ΜΕGΑ). Εκπροσώπησε την Κύπρο σε Διεθνές Φεστιβάλ μικρών ταινιών.
8. "Μνήμες Αναδυόμενες" (μελοποιημένη ποίησή της) 1993.
9. "Kypros Chrysanthis" (Literary Profile) 1994, The Cyprus Pen Publications.
10."Μοιρασμένη Λευκωσία", (Σύνθετο έργο για τη σκηνή με συνοδεία χορωδίας-Έργο για Λαϊκό Ορατόριο ) Εκδόσεις Αιγέας, Αθήνα 1995. Βραβείο Λογοτεχνίας Διεθνούς Ένωσης υγγραφέων. 1995. Παραστάσεις του έργου δόθηκαν στη Λευκωσία, Αθήνα, Κρήτη, Σύρο, Ναύπακτο και σε άλλα μέρη της Ελλάδας. Μελοποιήθηκε από τρεις συνθέτες (ένα Κύπριο και δύο Ελλαδίτες).
11."Το Έπος της ΕΟΚΑ" (μαζί με το Μιχ. Ι. Μαραθεύτη) (Σενάριο Πολυθεάματος)1996 Εκδόσεις ΣΙΜΑΕ Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού Κύπρου. Παραστάσεις του έργου δόθηκαν στη Λευκωσία και στη Ναύπακτο.
12."Μπλουμ" 1998 (πεζογράφημα για παιδιά )
13. "Κίτρινες Κορδέλες" (Ποιητικοί - Θεατρικοί Διάλογοι) α΄έκδοση1998
Εκδόσεις Δωδώνη, Αθήνα, β΄έκδοση 1999 Εκδόσεις Δωδώνη, Αθήνα.
Παγκόσμιο Βραβείο Jean Monnet. α΄)Παραστάσεις του έργου, σε σκηνοθεσία
Θέκλας Κίττου, έγιναν σε πολλά μέρη της Ελλάδος με αφετηρία την Αθήνα. Η πρεμιέρα έγινε τον Ιούλιο του 1999 στην Αθήνα. β΄)Παρουσιάστηκε από το ραδιόφωνο του ΡΙΚ, τον Ιούλιο του 1999. Οι "Κίτρινες Κορδέλες" μεταφράστηκαν τιμής ένεκεν στα ιταλικά από τον Ιταλό ελληνιστή Michele Ianelli με τον τίτλο "Nastrini Gialli" και κυκλοφόρησε το 2001 με χορηγία των Πολιτιστικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Παιδείας Πολιτισμού Κύπρου.
14. "Ανθολόγιο Κειμένων για τον Αγώνα της ΕΟΚΑ"(μαζί με το Μιχαλάκη Μαραθεύτη) 1998, Εκδόσεις ΣΙΜΑΕ Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού Κύπρου.

15."Στα Μετόπισθεν" (Διηγήματα), Εκδόσεις "Δωδώνη", Αθήνα 2001
Βραβείο, ΣΙΜΑΕ Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού Κυπριακής Δημοκρατίας.
Τηλεοπτικό Σενάριο της συγγραφέως με τον ομώνυμο τίτλο σκηνοθετήθηκε από τον Ανδρέα Κωνσταντινίδη σε παραγωγή της τηλεόρασης του Ραδιοφωνικού Ιδρύματος Κύπρου (ΡΙΚ).
16."Nastrini Gialli" (δίγλωσση ελληνο-ιταλική έκδοση), Λευκωσία 2001
Παγκόσμιο Βραβείο Jean Monnet. Μετάφραση στα ιταλικά: Michele Iannelli Χορηγός: Πολιτιστικές Υπηρεσίες Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού Κύπρου.
17."Αίθουσα Αναμονής" (θεατρικό), Εκδόσεις "Δωδώνη", Αθήνα 2003.
Ανεβάστηκε από το "θέατρο ένα" στη Λευκωσία της Κύπρου(2002-2003). Εκπροσώπησε την Κύπρο στο 17ο Διεθνές Φεστιβάλ Θεατρικής Γραφής (2002)στο Warehouse Theatre, Croydon, London και απέσπασε πολύ κολακευτικά σχόλια.
18."Εποχές με Χαϊκού" (ποίηση Χαϊκού, Εκδόσεις Literatura et Artes, Λευκωσία 2003. Μεταφράστηκε στα ιταλικά, τιμής ένεκεν, από τον ελληνιστή Michele Iannelli.
19."Ξενιτειά" (Ανθολογία), Εκδόσεις Γραφείου Προεδρικού Επιτρόπου της Κυπριακής Δημοκρατίας (Μ. Χριστοφίδη), Λευκωσία 2003. 20. Ανθολογία του δάσους (μαζί με άλλους τέσσερις συνεργάτες)Έκδοση Υπουργείου Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος -Λευκωσία 1998
21. "Της νήσου Κύπρου κωπηλάται" (σύνθετο έργο -θεατρικό πολυθέαμα )), Εκδόσεις Literatura et Artes, Λευκωσία 2010. Α΄Βραβείο σε Διεθνή διαγωνισμό που προκήρυξε οΕΠΟΚ Ελλάδος.
22. "Το βάρος της βροχής" (ποιήματα) Εκδόσεις Literatura et Artes,
Λευκωσία 2011.
23. Stagioni in Hai-Ku -Εποχές με Χαϊκού (μετάφραση στα ιταλικά: Michele Iannelli). Εκδόσεις Literatura et Artes, Λευκωσία 2011.

Διεύθυνση λογοτέχνιδος:
Ομήρου 2, Αγλαντζιά, 2121 Λευκωσία, ΚΥΠΡΟΣ
Τηλ: 99574017(προσωπικό), 22425272(οικία), FAX: 22514414 Κωδικός Κύπρου:00357
email:literetart@gmail.com

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
ΔΙΕΘΝΗΣ ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑ ΠΟΙΗΤΡΙΑ ΡΟΥΛΑ ΙΩΑΝΝΙΔΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ

Σημαντική διάκριση απέσπασε η Κύπρος σε Λογοτεχνικό Διαγωνισμό, στο πρόσωπο της Κύπριας ποιήτριας Ρούλας Ιωαννίδου Σταύρου. Πιο συγκεκριμένα, το ποίημα «Για ένα αγνοούμενο στιχάκι» της συμπατριώτισσάς μας ποιήτριας Ρούλας Ιωαννίδου Σταύρου βραβεύτηκε στον Παγκόσμιο Λογοτεχνικό Διαγωνισμό Nosside World Poetry Prize 2013, αποσπώντας Ειδική Διάκριση και το Μετάλλιο του Πνευματικού Ιδρύματος Νosside, που τελεί υπό την αιγίδα της UNESCO και του Κέντρου Σπουδών Bosio, στο Ρήγιο της Καλαβρίας, που διοργάνωσε και τον διαγωνισμό. Το ποίημα υποβλήθηκε στον διαγωνισμό στην αγγλική γλώσσα σε μετάφραση της ποιήτριας και στην ιταλική σε μετάφραση του γνωστού ελληνιστή καθηγητή Michelle Iannelli, με συνημμένο το ελληνικό πρωτότυπο, όπως απαιτούσαν οι όροι του διαγωνισμού. Ο διαγωνισμός προκηρύχθηκε μέσω διαδικτύου. Έλαβαν μέρος 334 ποιητές

ΓΙΑ ΕΝΑ ΑΓΝΟΟΥΜΕΝΟ ΣΤΙΧΑΚΙ

Φύσηξε ο άνεμος
κι ένα στιχάκι του ’φυγε απ’ το χαρτί.
Πήδηξε έξω από το παράθυρο
και πέταξε με τον άνεμο.
«Θα ξαναγυρίσει», είπε ο ποιητής
και άφησε το παράθυρο ανοιχτό.
Το μεσημέρι ξαναφύσηξε τ’ αγέρι.
«Ήρθε!», είπε εκείνος.
Όμως, ήταν μονάχα ένα φύλλο
που μπήκε μέσα από το ανοιχτό τζάμι.
«Δεν ειν’ αυτό» είπε ο ποιητής.
Τ’ αγέρι φύσηξε δυο-τρεις φορές ακόμα.
Μπήκε κι άλλο φύλλο απ’ το παράθυρο
κι ένα ζουζούνι
κι ένα μαραμένο λουλούδι
που έπεσε κάτω απ’ το γιασεμί της αυλής.
«Δεν ειν’ αυτό», έλεγε εκείνος κάθε φορά .
Το βράδυ ξάπλωσε χωρίς
να κλείσει τις γρίλιες.
«Να ’βρει μέρος για να μπει», είπε πάλι.
Κανείς δεν έμαθε ποτέ
αν κοιμήθηκε ο ποιητής εκείνη τη νύχτα.
Το πρωί, κάποιοι περαστικοί
τον άκουσαν που έλεγε και ξανάλεγε.
«Έχασε το δρόμο.
Γι’ αυτό δε γύρισε.
Έχασε το δρόμο».
ON A MISSING LITTLE VERSE

The wind blew...
and a little verse flew away from his paper
It flew out of the window
and travelled with the wind
"It will come back", the poet said
and left the window open.
At noon, the breeze returned.
"It’s back", he said.
But it was a mere leaf
that entered the open window.
"It's not my verse", the poet said.
The breeze blew another two or three times.
Another leaf came through the window.
And a flying bug.
And a wilted flower
that fell from the jasmine tree in the garden.
"It's not my verse", he muttered again and again.
In the evening he went to bed,
leaving the blinds open.
"So it can find a space to enter...", he said again.
No one ever found out
if the poet slept that night.
In the morning, some passersby
heard him while he kept repeating himself:
"It has lost its way.
That's why it hasn't come back.
It lost its way..."

(Translated by the poet)
ΤΟ ΒΑΡΟΣ ΤΗΣ ΒΡΟΧΗΣ
Δείγματα γραφής από τη νέα ποιητική συλλογή της Ρούλας Ιωαννίδου Σταύρου "Το βάρος της βροχής"

ΤΟ ΒΑΡΟΣ ΤΗΣ ΒΡΟΧΗΣ

Το βάρος της βροχής
έπεσε ανελέητα
στο μάλλινο παλτό του
και ο χειμώνας
έγινε ασήκωτος
στους ώμους του.

ΟΙ ΛΑΘΕΜΕΝΟΙ

των δεμένων φρυδιών τους.
Εκεί κρύψανε τις μέρες
που δεν ήθελαν να θυμούνται.
Εκεί μέσα τις θωράκισαν όλες.
Τους διέφυγε πως τα φρύδια
δε μένουν πάντα στην ίδια θέση.

ΜΑΤΑΙΩΣΗ

Τελικά, το σύννεφο πέρασε
χωρίς ν' αφήσει ούτε μια σταγόνα βροχής.
Άδικα αγοράστηκαν οι ομπρέλες.
Άδικα ανησύχησαν όσοι ήρθαν χωρίς αδιάβροχο.

ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ

Δε μας ξεγελά ο ήλιος άλλη φορά!
Το μάθαμε το μυστικό του πια.
Ένα σύννεφο είν' αρκετό
για να γίνει ο καιρός και πάλι βροχερός!

ΚΑΤΕΙΛΗΜΜΕΝΗ

Έπειτα από ταξίδι δύσκολο και μακρινό
έφτασε επιτέλους εκεί: στην καρδιά της !
Έκανε να περάσει.
Η πινακίδα τον σταμάτησε.
"Κατειλημμένη" έλεγε.

ΑΠΟΛΟΓΙΑ ΕΝΟΣ ΑΣΤΕΡΙΟΥ
ΠΟΥ ΕΠΕΣΕ ΣΤΗ ΓΗ

Με συγχωρείς
που δεν έγινε η ευχή σου αποδεχτή.
Λυπάμαι που δεν μπόρεσα
να πραγματοποιήσω τ' όνειρό σου.
Γι' άλλον έπεφτα χτες το βράδυ.
Δεν ήταν η δική σου σειρά.

ΑΠΡΟΝΟΗΣΙΑ

Νομίζαμε
πως προλάβαμε και κρύψαμε τη θλίψη
πίσω από την τραβηγμένη κουρτίνα.
Δεν προσέξαμε
το φως που παραφύλαγε πίσω
και σχημάτιζε αδυσώπητα τη σκιά της.

ΠΑΡΑΙΝΕΣΗ

Κοίτα να μην ανοίξεις όλα τα παράθυρα με μιας
μην ξεχυθεί στους δρόμους όλ' η ζεστασιά.
Μάθε να μην τη σπαταλάς.
Θα χρειαστεί σύντομα ή πιο μετά
να 'χει παρέα η μοναξιά.

Ο ΑΔΟΚΗΤΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ ΕΝΟΣ ΕΡΩΤΑ

Ο αδόκητος θάνατος του έρωτά τους
σε τόσο νεαρή ηλικία
δε συγκλόνισε κανένα δεν έντυσε στα μαύρα το λαό. Οι σημαίες δεν κυμάτισαν μεσίστιες
δεν κηρύχθηκε τριήμερο πένθος.
Η κηδεία του δεν έγινε "δημοσία δαπάνη"
δεν παρέστησαν
εκπρόσωποι της Πολιτείας και πλήθος κόσμου
δεν κατέθεσαν στεφάνους
κόμματα, σωματεία και οργανώσεις
ούτε καν εκφωνήθηκε επικήδειος
από κάποιο επίσημο
ή έστω από κάποιο φίλο ή συμφοιτητή.
Ούτε όμως κι εκείνοι τον πενθήσανε όπως του άρμοζε
με μαύρα γυαλιά και με την πρέπουσα αποχή
από τις μικροχαρές της καθημερινής ζωής.

ΜΕ ΣΠΟΥΔΗ

Αυτές τις λέξεις
θέλω να τις κρατήσω incognito
μέσα στο σώμα μου.
Γι' αυτό θα πρέπει
να τις μετακινήσω πάραυτα από την καρδιά.
Το δίχως άλλο
θα πρέπει να τις οδηγήσω
σε ασφαλέστερη περιοχή.
Κάπου που δε θα τις προδίδουν
χτύποι, αρρυθμίες και ακατάσχετες ταχυκαρδίες.

ΒΟΛΕΜΑ

Δεν προλαβαίνουμε τα υπόλοιπα.
Δεν τα ψάχνουμε άλλο πια.
Τα βολέψαμε κι αυτά καλά
σε κείνο το "και τα λοιπά, και τα λοιπά".

ΔΥΟ ΣΠΟΥΔΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΝΤΑ ΚΑΙ ΤΟ ΠΟΤΕ

I Η ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΤΕΛΟΣ
ΕΝΟΣ ΕΡΩΤΙΚΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ

Κι εκείνη του είπε:
Δε θα σου δώσω μεγάλες υποσχέσεις.
Δε θα σου ορκιστώ αιώνια αγάπη.
Δε θα σου πω ούτε "πάντα" ούτε "ποτέ".
Θέλω μόνο
όταν φτάσει
η στιγμή για το τελευταίο αντίο
να μπορώ
να γυρίσω και να σου πω:
Ακόμα σ' αγαπώ.

II

Η ΩΡΑ ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ

Νομίζω πως πρέπει
να έχουμε υπόψη
πως κάποτε
θα χρειαστεί να λογοδοτήσουμε
σ' αυτό το "πάντα"
και σ' εκείνο το "ποτέ"
που με τόση ευκολία υποσχεθήκαμε
με όρκους για "αιώνια αγάπη".
Θά 'ρθει η ώρα
που και τα δυο θα μας πουν
"ελάτε να λογαριαστούμε τώρα".
Κάποια στιγμή
θα φθάσει αναπόφευκτα
το πλήρωμα του χρόνου
και θα απαιτήσει να απολογηθούμε
θα ζητήσει να καταθέσουμε τα πεπραγμένα
να θέσουμε τις καρδιές μας επί τάπητος.
Κι εκείνο θα εκδώσει την ετυμηγορία του.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΕΣΟΝΤΕΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΑΓΝΟΟΥΜΕΝΟΥΣ
ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΚΗΣ ΕΙΣΒΟΛΗΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ 1974

Η απανταχού παρούσα απουσία σας
πλημμυρίζει την ψυχή και το πνεύμα.

ΣΥΜΒΙΒΑΣΜΟΣ

Τα γυρίσματα των καιρών
άλλαξαν τον προορισμό του ταξιδιού
ξεθώριασαν τα ονόματα των οδών
έσβησαν τις επιγραφές
στα κτίρια
στις στάσεις των λεωφορείων
στους σταθμούς των τρένων.
Κι εμείς χάσαμε τον προσανατολισμό μας.
Ψάξαμε επί ματαίω
με πυξίδες
τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα
ξανά και ξανά.
Ύστερα είπαμε:
"Δεν πειράζει, ας το ξεχάσουμε, ας πάμε κάπου αλλού".
Και φύγαμε χωρίς να γυρίσουμε το κεφάλι πίσω.

ΧΑΜΕΝΗ ΕΥΚΑΙΡΙΑ

Της είπε όχι
κι εκείνη έφυγε από τη ζωή του.
Χωρίς δεύτερη κουβέντα
τον εγκατέλειψε οριστικά.
Να του έδινε τουλάχιστον
μια μικρή παράταση χρόνου
να σκεφτεί καλύτερα
να μετανιώσει
να αλλάξει γνώμη ίσως…
Να του υποσχόταν
πως θα περνούσε άλλη μια φορά…

ΕΞΑΠΙΝΗΣ

Τα σύννεφα δεν αναφέρθηκαν στο Δελτίο Καιρού.
Ίσως δεν τα είχε καταγράψει η υπηρεσία.
Μας κατέλαβαν εξαπίνης.
Εισέβαλαν, ανενόχλητα, στην καρδιά.
Τώρα πια όλοι το ξέρουμε καλά:
Ερήμην μας αποφασίζουν τα σύννεφα
Πάντοτε incognito εισβάλλουν στη ζωή μας.
Incognito γίνεται η επέλασή τους στην καρδιά.

ΑΠΡΟΝΟΗΣΙΑ

Πάλι αδιάβαστο τον έπιασε η ζωή!
Πάλι απέτυχε στις εξετάσεις!
Και του το είχανε πει:
Την ώρα που εκείνη διδάσκει
κανείς δεν πρέπει να είναι απών
κανείς δεν πρέπει να ονειρεύεται.

ΑΠΟΘΗΚΗ

Έτσι που είναι σκοτεινή
κι όπως σκέπασε η σκόνη τα πράγματα
δεν μπορεί κανείς να δει
τις πληγές στα σώματά τους
τη θλίψη στην επιφάνειά τους.
Ωστόσο, κανείς δε λογάριασε
πως ούτε η σκόνη ούτε το σκοτάδι
μπορούν να κρύψουν
τους αναστεναγμούς τους.
Κι εκείνοι τους άκουσαν.
Τώρα ξέρουν.

"ΤΟ ΒΑΡΟΣ ΤΗΣ ΒΡΟΧΗΣ"
του ΑΝΤΩΝΗ ΤΖΙΩΤΗ: Συγγραφέας-Κριτικός-Φιλόλογος. Αθήνα

Εκδόσεις Literatura et Artes 2011, σ. 48 Και δεύτερη έκπληξη ποιοτικής αισθητικής χαράς δοκιμάσαμε φέτος από την ποιήτρια των κυπριακών λεπτών συγκινήσεων, Ρούλα Ιωαννίδου Σταύρου. Δεν πρόφθασαν καλά-καλά να αποστραγγίξουν τις κώπες τους από το εθνικό εγερτήριο της μνήμης που επεχείρησαν οι κωπηλάτες της ("Της νήσου Κύπρου κωπηλάται") και να, τώρα που με ήρεμο, γαλήνιο ύφος και μεστή ποιητική σοφία και τέχνη, καταθέτει και πάλιν στο διανοητικό και ψυχικό μας αναγνωστήριο "Το βάρος της βροχής" [Εκδόσεις Literatura et Artes]. Η κ. Ρούλα Ιωαννίδου-Σταύρου, με την ώριμη σκέψη και ευαισθησία που την διακρίνει, αφήνει τις γεμάτες ζωογόνο δροσιά σταγόνες της έμπνευσής της, να εφαπλωθούν λυτρωτικά στο διψασμένο, για όντως ανθρώπινο λόγο, ψυχισμό μας.

Μη μιλήσεις στην αγάπη
τώρα που κοιμάται.
Σώπα μην την ξυπνήσεις
τώρα που ονειρεύεται
κάτω από την κληματαριά της αυλής.
Σκέφτηκες τι μπορεί να γίνει
αν εκείνη ξαφνικά
ανοίξει τα μάτια και δε μας βρει εκεί;

Εδώ έχομε να κάνουμε με ποιήματα ολιγόστιχα, καλοδουλεμένα στη ρυθμική τους εκφορά, με ωφελίμως προσεγγίσιμο στοχαστικό βάθος, με νοηματική εικονοποιία και εύστοχη λιτότητα έκφρασης που καθιστούν ευδιάβατο το δρόμο της άγουσας προς την αλήθεια της ποιητικής στόχευσης.

ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ

Δε μας ξεγελά ο ήλιος άλλη φορά!
Το μάθαμε το μυστικό του πια!
Ένα σύννεφο ειν' αρκετό
για να γίνει ο καιρός και πάλι βροχερός

ΘΟΛΟ ΦΕΓΓΑΡΙ

Θολό φεγγάρι
ποια όνειρα θα προδώσεις απόψε;
Δεν έχει αστέρια ο ουρανός.
Ποιος θα φέγγει στην αγάπη;

ΑΓΑΠΗ

Όταν τη δίνεις, είναι χαρά
όταν σου τη δίνουν, είναι δύναμη
κι όταν τη μοιράζεσαι, είναι ευλογία.

ΧΑΡΑ

Είναι αβάσταχτη
όταν δεν μπορείς να τη μοιραστείς.

Τα ποιήματα αυτά, που η εκλεκτή μας ποιήτρια έχει σμιλεύσει με έντεχνη και δηλωτική της λογοτεχνικής της δεινότητας μαεστρία, κλείνουν στον πυρήνα τους μηνύματα ζωής, διαπιστώσεις, φιλικές προτροπές με διάχυτο το πνεύμα φιλοσοφικής θεώρησης και αποκρυπτογράφησης των ανθρωπίνων εσωτερικών αναγκών.

ΟΙ ΛΑΘΕΜΕΝΟΙ

Μέσα στις γραμμές
των δεμένων φρυδιών τους.
Εκεί κρύψανε τις μέρες
που δεν ήθελαν να θυμούνται
εκεί μέσα τες θωράκισαν όλες.
Τους διέφυγε πως τα φρύδια
δε μένουν πάντα στην ίδια θέση.

ΑΠΟΓΝΩΣΗ

Τα χρόνια περνούν
Οι ώρες φεύγουν
Οι στιγμές χάνονται
Θεέ μου! Δεν προφταίνουμε!

ΑΠΟΣΤΑΣΙΟΠΟΙΗΣΗ

Με αυστηρές προδιαγραφές
χαράζει την πορεία της ζωής του.
Να μην την πάρει το ποτάμι
εκεί που θέλει.
Να μην την καταρρακώσει
η ανούσια καθημερινότητα.
Να μην την αλλοτριώσουν οι φωνές των δρόμων.
Ναι, μένει εκτός.

Έτσι, οι ανθρώπινες έγνοιες, οι ψυχικές εναλλαγές, η ελπίδα, η προσμονή, η μοναξιά, η θλίψη, ο θάνατος, η αγάπη, ο έρωτας, τα ονειροπολήματα, ο αυτοέλεγχος, οι ομορφιές των εποχών και γενικά όλο το φάσμα των ανθρωπίνων βιωμένων εμπειριών φωλιάζουν στους, με απέριττη διατύπωση, στίχους της ευγενώς ευαίσθητης ποιήτριάς μας και αποβαίνουν λέξεις-φορείς ξεκάθαρου και πολύτιμου εννοιολογικού πλούτου.

Πόσα μυστικά
ψιθυρίζει στη μαργαρίτα
η πεταλούδα;
Θέλω να ξέρω.
Τι είπε η μέλισσα
στο μικρό λουλούδι
και το ξελόγιασε;
Θέλω να ξέρω.

ΑΠΟΛΟΓΙΑ ΕΝΟΣ ΑΣΤΕΡΙΟΥ
ΠΟΥ ΕΠΕΣΕ ΣΤΗ ΓΗ

Με συγχωρείς
που δεν έγινε η ευχή σου αποδεχτή.
Λυπάμαι που δεν μπόρεσα
να πραγματοποιήσω τ' όνειρό σου.
Για άλλον έπεφτα χτες βράδυ.
Δεν ήταν η δική σου σειρά.

Ο εντυπωσιακά επιμελημένος και αβίαστα ανεπιτήδευτος λεκτικός θησαυρός που χρησιμοποιεί η κ. Σταύρου, συμβάλλει καθοριστικά στην ανάγκη του αναγνώστη να απολαύσει την ποιητική γραφή ως ποιότητα ώριμης σκέψης εκφρασμένης με αισθητική τρυφερότητα.

ΚΥΚΛΑΜΙΝΟ

Ήρθες αθόρυβα
ξάφνιασες την πλάση πάλι
μικρό καρτερικό λουλούδι
γλυκό μου όνειρο.
Σκυφτό κεφαλάκι
ισχνό κορμάκι
ταπεινή ψυχούλα
πόσα μου λες και με μαθαίνεις!

Στη συλλογή αυτή απολαμβάνομε για μια ακόμη φορά τη Ρούλα που ως ευαίσθητα καλλιεργημένος Άνθρωπος και ασίγαστα ασυμβίβαστη ποιητική φωνή, έχει τόσες φορές φωτίσει με λάμψη λυτρωτικού φωτός την ψυχή μας και με συναγερμούς εθνικής αγρύπνιας και ηθικής συνείδησης κρατεί δυνατούς τους παλμούς της καρδιάς και δροσερή την ακμαιότητα του νου μας. Η Ρούλα Ιωαννίδου-Σταύρου καταλέγεται επάξια στις πρωτοπόρες προσωπικότητες της εθνικής μας περηφάνιας. Με τέτοιες φωνές καλλιέπειας, ευπρέπειας και συνέπειας, κανένας ζοφερός χειμώνας δεν θα "βαραίνει ασήκωτος στους ώμους μας" .

ΑΝΤΩΝΗΣ ΤΖΙΩΤΗΣ
Συγγραφέας-Κριτικός-Φιλόλογος
Αθήνα





ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Νέα ποιητική συλλογή της Ρούλας Ιωαννίδου Σταύρου

Κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Literatura et Artes (email: literetart@gmail.com) η νέα ποιητική συλλογή της λογοτέχνιδος Ρούλας Ιωαννίδου Σταύρου «Το βάρος της βροχής».

Διαβάζουμε στο οπισθόφυλλο του βιβλίου: Το βάρος της βροχής/ έπεσε ανελέητα/ στο μάλλινο παλτό του/ και ο χειμώνας έγινε ασήκωτος/ στους ώμους του. Στίχοι από το ομώνυμο με τον τίτλο του βιβλίου ποίημα. Το βιβλίο περιλαμβάνει ολιγόστιχα στοχαστικά λυρικά ποιήματα με τα οποία η ποιήτρια επιχειρεί μια φιλοσοφική θεώρηση της ζωής.

Ο Ομότιμος Καθηγητής της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών Μάριος Βύρων Ραϊζης γράφει για τα ποιήματα της συλλογής: «Η επιγραμματική αξία των ποιημάτων αυτών της Ρούλας Ιωαννίδου Σταύρου είναι αδιαμφισβήτητη. Συμπυκνώνουν, σοβαρό βιωμένο νόημα σε λίγες γραμμές. Όπως πάντοτε, η γλώσσα της ποιήτριας είναι αληθινή και ταυτόχρονα ποιητική και ζωντανή χωρίς σουρρεαλιστικούς παραλογισμούς. Το αίσθημα είναι λεπτό, γνήσιο, διατυπωμένο με απλότητα και καθαρότητα».

Ο Ελλαδίτης κριτικός της λογοτεχνίας, φιλόλογος και συγγραφέας Αντώνης Τζιώτης αναφέρει: «Έχουμε να κάνουμε με ποιήματα ολιγόστιχα, καλοδουλεμένα στη ρυθμική τους εκφορά, με ωφελίμως προσεγγίσιμο στοχαστικό βάθος, με νοηματική εικονοποιία και εύστοχη λιτότητα έκφρασης. Τα ποιήματα αυτά της Ρούλας Ιωαννίδου Σταύρου κλείνουν στον πυρήνα τους μηνύματα ζωής, πνεύμα φιλοσοφικής θεώρησης και αποκρυπτογράφησης των ανθρωπίνων εσωτερικών αναγκών. Ο εντυπωσιακά επιμελημένος και αβίαστα ανεπιτήδευτος λεκτικός θησαυρός που χρησιμοποιεί η ποιήτρια, συμβάλλει καθοριστικά στην ανάγκη του αναγνώστη να απολαύσει την ποιητική γραφή ως ποιότητα ώριμης σκέψης εκφρασμένης με αισθητική τρυφερότητα». Όσοι θα ήθελαν να προμηθευτούν το βιβλίο, μπορούν να γράψουν στο literetart@gmail.com ή να αποταθούν σε επιλεγμένα βιβλιοπωλεία.

Η Ρούλα Ιωαννίδου Σταύρου απέσπασε πρόσφατα Αριστείο και Α΄ Βραβείο για δύο έργα της στον Γ΄ Διεθνή Λογοτεχνικό Διαγωνισμό που προκήρυξε ο Ελληνικός Πολιτιστικός Όμιλος Κυπρίων Ελλάδος. Συγκεκριμένα η κα Ιωαννίδου Σταύρου βραβεύτηκε ως εξής:

Α΄ Βραβείο καλύτερου θεατρικού έργου με ιστορικό περιεχόμενο, για το βιβλίο της

«Της νήσου Κύπρου κωπηλάται». Αριστείο για την ποιητική της συλλογή «Τρεις Ποιητικές Συνθέσεις για την Κύπρο». Πέρυσι στον Β� Διεθνή διαγωνισμό του ΕΠΟΚ Ελλάδος το διήγημά της Ρούλας Ιωαννίδου Σταύρου «Συναπάντημα» τιμήθηκε με το Α΄ Βραβείο Διηγήματος. Το εν λόγω διήγημα ήταν αφιερωμένο από τη συγγραφέα στον Έφεδρο Ανθυπίλαρχο Δημήτρη Σταύρου που έπεσε ηρωικώς μαχόμενος κατά του Τούρκου εισβολέα τον Αύγουστο του 1974.

Η λογοτέχνις τιμήθηκε μέχρι σήμερα με τέσσερα Διεθνή βραβεία από διάφορους πνευματικούς φορείς.

*******************************

«της Νήσου Κύπρου Κωπηλάται»  (2010) ΤΟ ΝΕΟ βιβλίο της ποιήτριας, πεζογράφου και θεατρικής συγγραφέως Ρούλας Ιωαννίδου Σταύρου «Της νήσου Κύπρου κωπηλάται» κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Literatura et Artes, με την ευκαιρία των 50χρονων της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η θεματική του έργου εστιάζεται στην Κύπρο, τη μακραίωνη ιστορία της, τον πανάρχαιο πολιτισμό της και τους αγώνες του λαού της.

Είναι ένα σύνθετο έργο, που φωτίζει πτυχές σταθμούς της ιστορίας της Κύπρου και προβάλλει ιστορικές φυσιογνωμίες. Όπως σημειώνει η ίδια, η δομή και η τεχνική του έργου παρέχουν τη δυνατότητα παρουσίασής του τόσο από τη σκηνή και από ανοιχτό αμφιθέατρο όσο από το ραδιόφωνο και την τηλεόραση.

Τα αφηγηματικά μέρη, που αποδίδονται άλλοτε με πεζό και άλλοτε με ποιητικό λόγο, μπορούν να μετατραπούν σε δράση και εικόνα, ενώ οι «φωνές» προσφέρουν τη δυνατότητα μετουσίωσης σε πρόσωπα. Η Ρούλα Ιωαννίδου Σταύρου απέσπασε, πρόσφατα, το Α΄ Βραβείο στο Λογοτεχνικό Διαγωνισμό που προκήρυξε ο Ελληνικός Πνευματικός Όμιλος Κυπρίων Ελλάδος για το διήγημά της «Συναπάντημα», ενώ το θεατρικό της έργο «Την άλλη φορά» βραβεύτηκε από την Πανελλήνια Ένωση Λογοτεχνών. πηγή: philenews.com

Σελίδα 7
Σελίδα 23


Σελίδα 24
Σελίδα 25


Σελίδα 26
Σελίδα 32

Δύο νέες λογοτεχνικές δημιουργίες της Ρούλας Ιωννίδου Σταύρου
Χρυσόθεμις Χατζηπαναγή Φιλόλογος, Συγγραφέας, Κριτικός

Χαιρόμαστε, ιδιαίτερα, που η γνωστή λογοτέχνις Ρούλα Ιωαννίδου Σταύρου επανέρχεται στο λογοτεχνικό μας προσκήνιο δριμύτερη με δυο νέα της αξιοπρόσεχτα έργα, καταθέτοντας και πάλι το στίγμα της προσωπικής της σφραγίδας μέσα από την ωριμότητα μιας ανανεωμένης πολυεστιακής γραφής.

Το πρώτο, που είδε το φως της δημοσιότητας το 2010, τιτλοφορείται Της νήσου Κύπρου κωπηλάται και αποτελεί μια εμπνευσμένη λυρικοδραματική σύνθεση ή για την ακρίβεια μια πολυφασματική ποιητική δημιουργία επικολυρικού πολυθεάματος με οπτικοακουστικές παραστατικές εικόνες προβολών και ηχητικά εφέ. Ένα κείμενο σαράντα καλοδουλεμένων σελίδων με θεατρική δομή, όπου ο λόγος των αφηγητών, των φωνών και του χορού με την ανάλογη ρυθμική κινησιολογία εν είδει αρχαίας τραγωδίας συμπληρώνεται και διανθίζεται από τα μουσικολυρικά μέρη, χορωδιακά και ορχηστρικά, με αριστοτεχνική ισόρροπη κατανομή. Ο εναρμονισμένος συνδυασμός όλων αυτών των ποιητικών τρόπων και των τεχνολογικών μέσων δεν αποβλέπει, ασφαλώς, σε ένα φευγαλέο εκθαμβωτικό εντυπωσιασμό του θεατή, αλλά στην αναζωπύρωση της μνήμης και την τόνωση του πατριωτικού του αισθήματος μέσα από τη σφαιρική επαγωγική παρουσίαση των σκηνικών δρώμενων, που απηχούν σημαντικά στιγμιότυπα του ιστορικού μας βίου σε μια αισθητική αποτύπωσή ηδυσμένου λόγου. Χαρακτηριστικό, επίσης, είναι και το γλωσσικό ένδυμα του λόγου, που εναλλάσσεται με ποικιλόχρωμα λεκτικά μορφώματα από την αρχαιοελληνική, τη μεσαιωνική των ακριτικών τραγουδιών και του Λεοντίου Μαχαιρά, τη λόγια διατύπωση του Αρχιμανδρίτη Κυπριανού και το ποιητικό ιδίωμα του Βασίλη Μιχαηλίδη, καθώς και την κυπριακή διάλεκτο, μεταφέροντάς μας στο αντίστοιχο κλίμα των ιστορικών περιόδων, που ζωντανεύει το έργο και αναδεικνύοντας ταυτόχρονα τη διαχρονική ενότητα της πανάρχαιας και αείζωης ελληνικής μας γλώσσας.

Κεντρικός θεματικός πυρήνας της δημιουργικής αυτής πληθωρικής σύλληψης το ιστορικό γίγνεσθαι της Κύπρου από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι σήμερα στους κυριότερους σταθμούς της Ιστορίας και του θρύλου της, έτσι όπως τη σημάδεψαν οι ποικιλώνυμοι κατακτητές, οι μάρτυρες και οι αθάνατοι ήρωές της στο διάβα των αιώνων και στο πέρασμα των εποχών. Ωστόσο, όπως επισημαίνει η ίδια η συγγραφέας στο εισαγωγικό της σημείωμα, ο στόχος της δεν είναι ιστοριογραφικός ή αξιολογικός παρά καθαρά καλλιτεχνικός και ως εκ του αποτελέσματος κρίνεται διδακτικά παιδαγωγικός, χωρίς, βέβαια, το βάρος κανενός αχρείαστου διδακτισμού. Εξάλλου, σημειώνει και την εξής προϊδεαστική υπογράμμιση: "Με το έργο μου "Της νήσου Κύπρου κωπηλάται" θέλησα να πετύχω την ανάδυση και ανάδειξη του μεγαλείου του νησιού και του κυπριακού λαού, που ξέρει να αγωνίζεται και να μάχεται ακατάπαυστα, να ξαναχτίζει και να ξαναγεννιέται. Το γεγονός ότι η Κύπρος είναι σήμερα μοιρασμένη στα δυο από τις ορδές του Αττίλα, αποτελεί μέγα όνειδος για τη διεθνή κοινότητα και τον παγκόσμιο πολιτισμό". Επομένως, το ενδιαφέρον τούτο κείμενο, εκτός από την αξία της διαχρονικότητάς του, αποτιμάται και για τη σημασία της επικαιρότητάς του, υπό το κράτος των χαλεπών και δυσοίωνων καιρών που ζούμε σήμερα.

Συγκεκριμένα, οι θεματικοί άξονες της πλοκής του έργου υπαγορεύονται από τη χρονολογική ανέλιξη των ιστορικών περιόδων, όπως συναρθρώνονται κατά σειρά στα ακόλουθα μέρη με αδρομερή αναφορά στους πρωταγωνιστές και τους τόπους της δράσης, τα έργα και τις ημέρες τους, τα πάθη και τα δεινά τους, αλλά και τα όνειρα, τις ακούραστες ελπίδες και τις εύλογες προσδοκίες τους. Ξεκινώντας από τα βάθη της Ιστορίας και ως προανάκρουσμα μέσω των φωνών από τον χρόνο και των δυο εναλλασσόμενων αφηγητών, βλέπουμε να αναδύεται η Κύπρος σαν μέσα από "βαθιά πηγή" στο άκουσμα των πολλών και ετερόκλητων ονομάτων της, όπως και κάποιων από τους ονοματοθέτες της. Στη συνέχεια, παρακάμπτοντας τους πρώτους χριστιανικούς χρόνους και τη διάδοση του Χριστιανισμού στη νήσο από τους αποστόλους Παύλο και Βαρνάβα, υμνεί την άφιξη της Αγίας Ελένης, που φέρνοντας εδώ το τίμιο ξύλο και κτίζοντας εκκλησία και γέφυρα, υποβάλλει το μήνυμα της εδραίωσης της χριστιανικής θρησκείας και της γεφύρωσής της με την ελληνικότητα του τόπου κατά τους Βυζαντινούς χρόνους. Από τις Αραβικές Επιδρομές και τα κατορθώματα του Διγενή Ακρίτα και των άλλων Ακριτών, μεταβαίνει στη Φραγκοκρατία, σκιαγραφώντας τη μορφή της Αικατερίνης Κορνάρο, και μετέπειτα στην Ενετοκρατία, για να φτάσει στα "μαύρα χρόνια" της Τουρκοκρατίας, προβάλλοντας τη θυσία της Μαρίας Συγκλητικής με αποκορύφωμα τον αποκεφαλισμό των Ιεραρχών και τον απαγχονισμό του Αρχιεπισκόπου Κυπριανού. Στην αρχή του τέλους της Αγγλοκρατίας κάνει ιδιαίτερη μνεία στον Απελευθερωτικό μας Αγώνα και στους δυο πρωταγωνιστές του, στον Στρατηγό Διγενή και στον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο, καθώς και στα ένδοξα παλικάρια της ΕΟΚΑ. Ακολούθως, περιγράφει την προσπάθεια ανοικοδόμησης κατά την περίοδο της Ανεξαρτησίας, χωρίς να παραλείπει, βεβαίως, τις Διακοινοτικές ταραχές και τον θρήνο για τη μοιρασμένη Λευκωσία. Οι υπόλοιπες σελίδες αφιερώνονται στην τουρκική εισβολή του 1974 με την προσωποποιημένη Λευκωσία να περιδιαβάζει "σκυφτή και ξυπόλυτη τις νύχτες τις γειτονιές και τα στενά της". Παρά τους ελεγειακούς τόνους, που συνοδεύουν τις αναμνήσεις των αγαπημένων τόπων και τις πικρές θύμισες από την προσφυγιά, τους αγνοούμενους και τους εγκλωβισμένους, η φωνή της ποιήτριας δεν στέργει το μοιρολόγι παρά μόνο την καρτερική επίκληση στην ώρα της Λευτεριάς. Ο συμβολισμός "των ολόλευκων πανιών" στο καράβι της Κερύνειας είναι εμφανής, καθώς και το "δοξαστικό τραγούδι" του τέλους με το κυκλάμινο και τα άλλα λουλούδια να αναδίνουν δροσερές νότες αισιοδοξίας.

Η υπόδειξη της συγγραφέως στην εισαγωγή της για τις πολλαπλές δυνατότητες και τους εναλλακτικούς τρόπους σκηνικής παρουσίασης ή έστω ραδιοτηλεοπτικής μετάδοσης του έργου όχι απλώς μας βρίσκει απόλυτα σύμφωνους αλλά και θιασώτες μιας τέτοιας ιδέας. Θα ήταν ευχής έργον της νήσου Κύπρου οι κωπηλάτες να μας ταξιδέψουν στα ζωντανά νερά της, κάνοντάς μας να κωπηλατούμε μαζί τους, για να βιώσουμε πιο αισθαντικά τα μηνύματα και τα οφέλη ενός τέτοιου ταξιδιού.

Το δεύτερο έργο που εκδίδει το 2011 η Ρούλα Ιωαννίδου Σταύρου υπό τον τίτλο Το βάρος της βροχής, είναι μια ποιητική συλλογή με ολιγόστιχα ποιήματα λυρικού φιλοσοφικού στοχασμού. Οι τίτλοι τους είναι ενδεικτικοί των σκέψεων, των αισθημάτων και των βιωμάτων μιας ευαίσθητης τυραγνισμένης ψυχής, αλλά και ενός αδιαμφισβήτητου ποιητικού ταλέντου. Αντί άλλου σχολιασμού, παραθέτουμε ενδεικτικά το τελευταίο ποίημα της συλλογής "Scripta manent" ως απόηχο των κραδασμών, που δονούν την καρδιά και τον νου μας: "Όταν όλα θα έχουν φύγει πια / όταν δε θα θέλουν να μας θυμούνται / κι εμείς δε θα θέλουμε να τα θυμόμαστε / εκείνα θα είναι ακόμα εδώ / να καταθέτουν την αδιάψευστη μαρτυρία τους / να πιστοποιούν / να εκδίδουν την ετυμηγορία τους".

Χρυσόθεμις Χατζηπαναγή
Φιλόλογος, Συγγραφέας, Κριτικός

Από την σελίδα http://www.pasydy.org/documents/3/2011-07-27.pdf




ΘΕΑΤΡΟ:
ΑΙΘΟΥΣΑ ΑΝΑΜΟΝΗΣ
By Goerge Savvides

Το Θέατρο Ένα στο Warehouse Theatre στο Croydon, Αγγλία.

Το περασμένο Σαββατοκύριακο, συνέβη ένα πολύ ενδιαφέρον γεγονός στο Croydon (του Λονδίνου)- το 17ο Διεθνές Φεστιβάλ θεατρικού Σεναρίου, το οποίο έλαβε χώρα στο Warehouse Theatre. Μεταξύ περισσοτέρων απο 600 συμμετοχών από όλο τον κόσμο, επελέγησαν 5 θεατρικά σενάρια καθώς επίσης και 2 θεατρικά έργα, το ένα από την Ιταλία και το άλλο από την Κύπρο. Το πρώτο Θεατρικό έργο της Ρούλας Ιωαννίδου Σταύρου, "Αίθουσα Αναμονής" η πρεμιέρα του οποίου έγινε πριν από λίγες μέρες στο Θέατρο Ένα στη Λευκωσία, παρουσιάστηκε στο Θέατρο Warehouse με Αγγλικούς υποτίτλους. Το λυρικό κείμενο της Ρούλας Ιωαννίδου Σταύρου είναι ένα θεατρικό έργο που εστιάζεται στο χρόνο και όπου οι δύο πρωταγωνιστές αναπολούν τον έρωτα τους και την απουσία που καταδυναστεύει τη μνήμη τους.
Ένα θεατρικό έργο πολύ όμορφα γραμμένο, σκηνοθετημένο με ευαισθησία απο τη Μαρία Μανναρίδου Καρσερά και με εξαιρετικές ερμηνείες από τους νεαρούς ηθοποιούς. Η Ειρήνη Κωνσταντίνου, η ηρωίδα χωρίς όνομα, ξεχωρίζει για τη ντελικάτη παρουσία της και την αισθησιακή της ερμηνεία, και ο θεατής ταυτίζεται με την επιθυμία της να συνταξιδεύσει (μαζί της) στο παρελθόν της.
Ο πρωτοεμφανιζόμενος ηθοποιός Σίμος Τσιάκκας, εξαιρετικός στο ρόλο του νεαρού και μυστηριώδους εραστή της, του οποίου η τελευταία επίσκεψη "κουβαλάει" μαζί της και ένα μυστικό. Η Ρούλα Ιωαννίδου Σταύρου με τέλειους χειρισμούς του ποιητικού λόγου, του οποίου είναι απόλυτη κυρίαρχος, και με τους έξυπνους διαλόγους της, χωρίς καμία επιπλέον προσπάθεια "κινείται" μέσα στο χρόνο.
Με το έργο της εναρμονίζεται με επιτυχία η σκηνοθεσία της Μαρίας Καρσερά και η αποτελεσματική προβολή βίντεο. Η επιλογή της μουσικής από το έργο "Beyond the Sky" του Brian Keane και Omar Faruk Tekbilek είναι επίσης αξιοπρόσεκτη και εντείνει την αινιγματική και συγκινητική ατμόσφαιρα. Αν θα επισκεφτείτε την Κύπρο τους προσεχείς 2 μήνες προσπαθήστε να δείτε αυτή την σημαντική παραγωγή του έργου αυτής της πολύ αξιόλογης νέας θεατρικής συγγραφέως.
"Parikiaki", 27. 11. 2002

ΤΟ ΜΝΗΜΕΙΟ

       Έμεινε να κοιτάζει για πολλή ώρα το μνημείο. Το βλέμμα του στάθηκε εξεταστικά σε κάθε φιγούρα: Στους άνδρες (ιερωμένους και λαϊκούς), στις γυναίκες (γριές και νιες), σ' όλους τους εκπροσώπους του κυπριακού λαού, που βγαίνουν από το σκοτάδι της δουλείας και πορεύονται προς το φως της ελευθερίας.
       Κοίταξε εξεταστικά τα πρόσωπα και τη στάση του σώματος. Πρώτα, εκείνων που βρίσκονταν ακριβώς στην έξοδο. Κορμιά που λύγισαν από τη δοκιμασία των δεκαετιών της αγγλικής σκλαβιάς και από τα όσα πέρασαν κατά τη διάρκεια του αγώνα ενάντια στην αποικιοκρατία. Πρόσωπα που δοκιμάστηκαν από το χρόνο, με βαθιά αυλάκια, - κάθετα, οριζόντια, πλάγια - έκφραση που την σκλήρυνε ο καιρός. Λίγο πιο πέρα, προχωρώντας προς το φως, οι φιγούρες - δεξιά και αριστερά - έχουν πιο στητό το κορμί και το κεφάλι ψηλά, στραμμένο προς το ξέφωτο της λευτεριάς. Η * ΕΟΚΑ: Εθνική Οργάνωση Κυπρίων Αγωνιστών (1955-1959). χαρά γίνεται πιο έκδηλη στις άλλες τέσσερις φιγούρες, που ανεβαίνουν τα σκαλοπάτια της λευτεριάς, ψηλά όλο και πιο ψηλά. Κατευθύνει το βλέμμα πιο πάνω, κάτω από τα πόδια Εκείνης. Δύο αγωνιστές κρατούν με τα νευρώδη δυνατά χέρια τους τις αλυσίδες της σκλαβιάς και σηκώνουν με τα στιβαρά μπράτσα τους τα σίδερα της φοβερής πύλης της δουλείας. Εδώ, προσέχει πως η πύλη δεν είναι εντελώς ανοιχτή. Τα σίδερα βρίσκονται ακόμα εκεί, πάνω από τα κεφάλια των εξερχόμενων. Η μισάνοιχτη πύλη... Μα βέβαια! Τελικά η Ένωση με την Ελλάδα δεν έγινε. Οι σκοποί του μεγάλου εκείνου αγώνα δεν είχαν ολοκληρωθεί.
      Θυμάται που μαθητούδι τότε του δημοτικού σχολείου, φώναζε κι αυτός μαζί με τα μεγαλύτερα παιδιά: Ε - Ε- ΕΝΩ ΣΙΣ. Δύο, τρεις, πέντε, αμέτρητες φορές. Και κάθε φορά πιο δυνατά, μέχρι που να τον πονέσει ο λαιμός του.
      Θυμάται κείνη τη μέρα. Μάλλον νύχτα ήτανε. Γλίστρησε κρυφά από το σπίτι και βγήκε για να συναντήσει τους άλλους. Στη γωνία του δρόμου, στα σκοτεινά. Περπατούσε στο σκοτάδι και δε φοβόταν. Ένιωθε μόνο λαχτάρα, ανυπομονησία να φτάσει στον τόπο της συνάντησης.
      - Γεια σας παιδιά.
      - 'Aντε Μιχάλη, άργησες!
      - Εε μέχρι να τα καταφέρω να το σκάσω απ' το σπίτι...
      - Ελάτε, πάμε. Μην αργείτε άλλο.
      - Παύλο, έφερες τη σημαία;
      - Εδώ την έχω, απάντησε με κρυφή περηφάνια εκείνος κι έσφιξε στο στήθος του τη γαλανόλευκη, που είχε κρυμμένη κάτω από το πουλόβερ του.
      - Εμπρός, παιδιά, φύγαμε!
      - Με το παράγγελμα ξεκίνησαν όλοι μαζί. Βιάζονταν να φτάσουν στον προορισμό τους.
       Ο δρόμος ήταν έρημος. Ο ουρανός εκείνο το βράδυ τους ευνόησε. Δεν είχε φεγγάρι. «Σε λίγο φτάνουμε. Λίγα λεπτά περπάτημα ακόμα», σκέφτηκε.
       Δεν πρόλαβε να χαρεί με τη σκέψη, κι ακούστηκε, πολύ κοντά, το βαρύ πάτημα της αγγλικής μπότας.
      - Εγγλέζοι!
      Η λέξη ήταν σαν να βγήκε από ένα στόμα.
      - Πίσω από τα βαρέλια! Γρήγορα!
      Μόλις που πρόλαβαν να κρυφτούν πίσω από τα σκυβαλοδοχεία. Διέκριναν τους Εγγλέζους στρατιώτες να προβάλλουν από τη γωνία, μόλις λίγα πόδια από τον κρυψώνα τους.
      «Ευτυχώς που προλάβαμε», είπε μέσα του. Μα και πάλι, πριν ακόμα τελειώσει τη σκέψη του, ένας εκκωφαντικός κρότος τάραξε την ησυχία της νύχτας. Ένα σιδερικό, που έμοιαζε με πώμα κατσαρόλας, κύλησε σαν δαιμονισμένο ανάμεσα στα πόδια με τις εγγλέζικες μπότες. Τα όπλα γύρισαν προς τα πάνω τους.
      - Out! Get out! We saw you. Get out, bastards! Δεν θυμάται πώς ένιωσε εκείνη τη στιγμή. Το μόνο που θυμάται είναι ότι δεν μπόρεσε να κάνει την παραμικρή κίνηση. Το ίδιο φαίνεται πως θα είχαν νιώσει και οι άλλοι. Κανένας δε σάλεψε. Έμειναν όλοι αποσβολωμένοι, σαν στήλη άλατος. Έπειτα κοιτάχτηκαν στα μάτια, μα πάλι κανείς δεν είπε τίποτα. Θα 'πρεπε να είχαν μεσολαβήσει μερικά δευτερόλεπτα ή - πολύ πιθανόν - μερικά δέκατα του δευτερολέπτου.
      - Get out! Now! Ακούστηκε πιο άγρια η διαταγή. Ξανακοιτάχτηκαν με νόημα. «Να βγούμε;» Χοπ! Πε- τάχτηκε το ζωντανό μέσα από τον σκουπιδοτενεκέ κι έτρεξε σαν τρελό να διασχίσει το δρομίσκο. Στάθηκε για λίγο σαστισμένο μπροστά στους κοκκινοσκούφηδες κι έπειτα το 'βαλε στα πόδια και... δραπέτευσε. Και τότε ακούστηκαν τα γέλια των Εγγλέζων, ενώ κατέβαζαν τα όπλα.
      - Ha ha haaa. It was only a cat! Oh God! Ha ha ha. A cat!
      Τα γέλια και οι κουβέντες τους περί του... δραπετεύσαντος γάτου, ακούγονταν πιο αμυδρά μέχρι που έσβησαν στο βάθος του δρόμου. Ένας βαθύς αναστεναγμός αναπήδησε από το στήθος των παιδιών. Ένιωσαν το αίμα να κυ κλοφορεί και πάλι στις φλέβες τους. Ήτανε σαν μαρμαρω μένα που ξαφνικά κάποιος τους εμφύσησε ζωή, τους έλυσε τα μάγια και ξαναζωντάνεψαν.
      - Φτηνά τη γλιτώσαμε, παιδιά!
      - Αν μας έπιαναν;
      - Σίγουρα θα 'βρισκαν τη σημαία.
      Στο άκουσμα της λέξης σημαία θυμήθηκαν τον προορισμό της αποστολής τους.
      - Παιδιά, ας μη χάνουμε καιρό.
      - Προσεχτικά!
      - Μη μιλάτε!
      - Σσσσ...
      - Φύγαμε!
      Σε λίγο βρίσκονταν μπροστά στην ψηλή καγκελόπορτα. Σκαρφάλωσαν στα σίδερα και, στο τσακ, βρέθηκαν στην άλλη μεριά: στην αυλή του σχολείου τους. Σαν κουρδισμένοι, έτρεξαν όλοι προς τον ιστό.
      - 'Aτε1 ρε Αντρίκκο. Σκαρφάλωσε.
      Ο Αντρίκκος ήταν ο πιο ευκίνητος απ' όλους. Αγρίμι.
      -'Aτε, ρέε!
      - Καλάαα. Παύλο, τη σημαία.
      Ο Παύλος σήκωσε το πουλόβερ κι έβγαλε τη γαλανόλευκη από τον κρυψώνα. Την ξεδίπλωσε με τρόπο τελετουργικό. Προσεχτικά... χωρίς να βιάζεται καθόλου. Με στοργή.
      - Τσαλακώθηκε, είπε φανερά στεναχωρημένος. Τη σιδέρωσα πριν ξεκινήσω. Παρά λίγο να με πάρουν και χαμπάρι.
      - Ουου, άστα αυτά τώρα. Δώσε τη σημαία.
      Βοήθησαν όλοι. Όπως μπορούσε ο καθένας τους. 'Aλλος κρατούσε τον ιστό, να μην κουνιέται πολύ, άλλος βοήθησε με τη σημαία, άλλος έκανε το φρουρό και κοίταζε μήπως φανούν τίποτα Εγγλέζοι. Σε λίγα λεπτά η γαλανόλευκη βρισκόταν στη θέση που δικαιωματικά της ανήκε. Η καρδιά φτερούγισε από χαρά.
      - Έτσι κοπέλια νάσιει2 η Κύπρος, τζαι να δούμεν αν θα μείνει Εγγλέζος σε τουν τον τόπον!
      - Όι καλό!3 Ενομίσαν πως επειδή είμαστεν μιτσιοί εν
      -Χμ! Εθ θα τους περάσει!
      - Αύριον να δουν ίντα πον να πάθουν!4
      Στην επιστροφή, παρ' όλη τη χαρά και τον ενθουσιασμό τους, ήτανε πιο προσεχτικοί. Κι όταν έφτασαν στο δρομάκι με τους σκουπιδοτενεκέδες, ξέχασαν και τη χαρά τους. Σφίχτηκε η καρδιά. Λαχτάρα που ήταν κι αυτή! Παραλίγο να τους χαλάσει τα σχέδια! Στο σημείο που είχαν συναντηθεί, εκεί ακριβώς και χώρισαν.
      - Αύριο.
      - Αύριο.
      -Καληνύχτα.
      -Αύριο, αύριο.
      Ναι, το αύριο θα 'ταν σπουδαία μέρα.

      Χώθηκε στο κρεβάτι του και σκεπάστηκε με το φρεσκο πλυμένο σεντόνι. Δεν ήξερε γιατί, αλλά όταν έκλεισε τα μάτια νόμισε πως τον είχε σκεπάσει η γαλανόλευκη. Ήταν ευτυχισμένος. Η αποστολή πέτυχε.
      Την άλλη μέρα σηκώθηκε πολύ πρωί. Λαχταρούσε να φτάσει πρώτος. Μα φαίνεται πως δεν ήταν ο μόνος που βιαζόταν. Στο δρόμο συνάντησε και τους άλλους της παρέας. Είχαν όλοι τον ίδιο πόθο, την ίδια λαχτάρα.
      Έτρεχαν. Λαχάνιασαν. Η καρδιά ήθελε να πεταχτεί απ' το στήθος, να δραπετεύσει, να προπορευτεί. Σε λίγο έφταναν. Λίγο ακόμα και θα ήξεραν.
      - Παιδιά, να την! Φαίνεται από δω! Ναι, εκεί ήταν. Φάνηκε από μακριά. Κυμάτιζε περήφανα στον ιστό.
      Σε λίγο θα έφταναν και οι άλλοι μαθητές. Και οι δάσκαλοι. Κι ο κουλούρας. Κι οι εργάτες. Κι οι περαστικοί! Πολύς λαός θα την χαιρετούσε εκείνο το πρωί. Πριν το πάρουν χαμπάρι οι Εγγλέζοι!
      - Ζήτω!
      - Ζήτωωω!
      -Ζήτω η Ελλάδα
      - Ζήτω η Ένωση !
      - Σκέπασε, μάνα, σκέπασε
      γαλανομάτα κόρη...
      - Πάντα, κι όπου σ' αντικρίζω
με λαχτάρα σταματώ
και περήφανα δακρύζω...
ταπεινά σε χαιρετώ...
Τους είχε συνεπάρει ο ενθουσιασμός.

      Σήκωσε το κεφάλι προς τα πάνω να κοιτάξει ψηλά, να δει καλύτερα. Και τότε, αντίκρισε. Εκείνη, ντυμένη με τη χάρη του ελληνικού γυναικείου ενδύματος.
      -Ανοιγόκλεισε τα μάτια. Να βεβαιωθεί ότι δεν ήταν πια μαθητής. Να βεβαιωθεί πως δε βρισκόταν στην αυλή του σχολείου με το Μιχάλη, τον Παύλο και τον Αντρίκκο. Κοίταξε τα γερασμένα χέρια του κι έπειτα έστρεψε πάλι το βλέμμα σ' Εκείνη.
      Το κεφάλι της κοιτάζει προς τα κάτω, το βλέμμα της, ν' αγκαλιάζει με στοργή τον Ελληνικό λαό της Κύπρου, που τόσο πολύ την αγάπησε, τόσο πολύ την πόθησε. Εκείνο τον υπέροχο λαό, που στήριξε τον αγώνα και τους αγωνιστές της ΕΟΚΑ, με το μοναδικό όπλο που διέθετε: τη δύναμη της ψυχής του.
      Με τον καρπό του αριστερού της χεριού σηκώνει με χάρη απαράμιλλη το χιτώνα της. Το δεξί χέρι υπερυψωμένο, δείχνει προς τον ουρανό.
      - Αυτή είναι η Ελευθερία των Ελλήνων της Κύπρου, ψέλλισε. Χωρίς ρομφαία. Δεν πολέμησε με σπαθί ο κυπριακός λαός. Με την ατσαλένια θέληση του πολέμησε, με την αφοσίωσή του στην αξία που λέγεται Πατρίδα και με τη βαθιά του πίστη στο Θεό.
      «Με την βοήθειαν του Θεού, με πίστην εις τον τίμιον αγώνα μας, με την συμπαράσταση ολοκλήρου του Ελληνισμού και με την βοήθειαν των Κυπρίων, αναλαμβάνομεν τον αγώνα δια την αποτίναξιν του αγγλικού ζυγού, με σύνθημα εκείνον το οποίον μας κατέλιπον οι πρόγονοί μας ως ιεράν παρακαταθήκην: Η TAN Η ΕΠΙ ΤΑΣ».
Αυτά έλεγε η πρώτη προκήρυξη, που έφερε την υπογραφή του αρχηγού Διγενή.
      Ένα σύννεφο σκέπασε τη μέρα. Όλα τα 'βλέπε σαν μέσα από σπασμένο καθρέφτη. Σκούπισε τα μάτια του και πήρε μια βαθιά ανάσα. Έπειτα κατευθύνθηκε προς τα δεξιά, προς τη μαρμάρινη πλάκα που βρισκόταν δίπλα στο μνημείο. Διάβασε:

«ΤΟΔΕ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΜΝΗΜΕΙΟΝ ΥΠΟ ΙΩΑΝΝΟΥ ΝΟΤΑΡΑ ΦΙΛΟΤΕΧΝΗΘΕΝ... ΕΙΣ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟΝ ΤΩΝ ΥΠΕΡ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΑΓΩΝΩΝ ΤΟΥ ΚΥΠΡΙΑΚΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΔΗ ΚΑΙ ΕΙΣ ΤΙΜΗΝ ΤΩΝ ΑΓΩΝΙΣΑΜΕΝΩΝ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΑΠΕΛΕΤΘΕΡΩΤΙΚΟΝ ΑΓΩΝΑ 1955-1959 ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣ ΥΠΟΜΝΗΣΙΝ ΤΟΥ ΧΡΕΟΥΣ ΤΩΝ ΕΠΕΡΧΟΜΕΝΩΝ ΓΕΝΕΩΝ ΟΠΩΣ ΕΣΑΕΙ ΜΑΧΟΝΤΑΙ»

Μνημείο... μνημόσυνο... μνήμη... Και τότε, το συνειδητοποίησε:
Η ιστορική μνήμη ... Αυτή που τον συντρόφευε σε όλη του τη ζωή, αυτή που καθοδηγούσε τα βήματα του και δεν ξεστράτισε. Χρόνια τώρα... Δεκαετίες από τότε...


* ΕΟΚΑ: Εθνική Οργάνωση Κυπρίων Αγωνιστών (1955-1959).
1 άιντε, άντε.
2 τέτοια παλικάρια να 'χει
3 Έτσι, μπράβο!
4. Αύριο θα δουν τι θα πάθουν!


ΞΕΝΙΤΕΙΑ ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ

Από τις εκδόσεις του Γραφείου του πρώην Προεδρικού Επιτρόπου της Κυπριακής Δημοκρατίας, κυκλοφόρησε πρόσφατα, η Ανθολογία «ΞΕΝΙΤΕΙΑ» της Ρούλας Ιωαννίδου -Σταύρου.
Η Ανθολογία κυκλοφόρησε τον Ιανουάριο του 2003.

Η Ανθολογία περικλείει ένα θησαύρισμα ποιητικών και πεζών κειμένων με θέμα τη μετανάστευση, τη ζωή στην αλλοδαπή, τη νοσταλγία για τη γενέθλια γη και τον πόθο για επιστροφή .

Πρόκειται για ένα πρωτότυπο και πρωτοποριακό επίτομο έργο 530 σελίδων, που είναι καρπός μιας χρονοβόρας και επίπονης έρευνας και εργασίας της λογοτέχνιδος, εκπαιδευτικού και ερευνήτριας κας Ρούλας Ιωαννίδου - Σταύρου. Αποτελεί δε, έργο συστηματικής μελέτης και ανθολόγησης της ελληνικής λογοτεχνικής παραγωγής με θέμα την ξενιτειά , από την αρχαιότητα έως τις μέρες μας. Η Ανθολογία περιλαμβάνει τις ακόλουθες ενότητες: Α' ) Αρχαία Ελληνική Γραμματεία Β΄) Ποίηση Γ΄) Η ξενιτειά στο Δημοτικό Τραγούδι και Δ' ) Πεζογραφία.

Ανθολογούνται πέραν των 100 Ελλήνων συγγραφέων ( Ελλαδιτών, Κυπρίων και Γκρεκάνων-Ελλήνων της Κάτω Ιταλίας) από τον Όμηρο μέχρι και τη σύγχρονη ελληνική λογοτεχνική παραγωγή. Τα πλείστα των κειμένων εκφράζουν τα βιώματα και τις εμπειρίες των ξενιτεμένων μας.

Η Ανθολογία αποτελεί ένα σημαντικό βοήθημα για το μελετητή και για όλους τους ενδιαφερομένους. Είναι, παράλληλα, και μια σημαντική προσφορά προς τους ξενιτεμένους αδελφούς μας, αφού μπορεί να λειτουρ γήσει και ως συνδετικός κρίκος ανάμεσα στον όπου γης απόδημο ελληνισμό.

Το πολύπτυχο και πολυδιάστατο της θεματικής αλλά και της λογοτεχνικής έκφρασης καθιστούν το βιβλίο κατάλληλο για κάθε πνευματικό φορέα (εκπαιδευτικά ιδρύματα όλων των βαθμίδων, κέντρα ερευνών, βιβλιοθήκες, πολιτιστικούς συνδέσμους, σωματεία κλπ) καθώς επίσης και για τον κάθε αναγνώστη. Πρόκειται για ένα μνημειώδες έργο που φιλοδοξεί να καλύψει ένα σημαντικό κενό στην πανελλήνια αλλά και την παγκόσμια βιβλιογραφία.




ΣΥΝΑΠΑΝΤΗΜΑ ΔΙΗΓΗΜΑ

Στον Έφεδρο Ανθυπίλαρχο Δημήτρη Σταύρου
που έπεσε ηρωικώς μαχόμενος κατά του Τούρκου
εισβολέα, τον Αύγουστο του 1974


Παρά τη μεγάλη του κούραση και παρά το γεγονός ότι τον πονούσε ολόκληρό του το σώμα, εκείνος προχώρησε. Ήταν πια ηλικιωμένος. Τρόμαξε στη σκέψη. Ηλικιωμένος! Αλήθεια, πότε πρόλαβε ο χρόνος! Αυτός o πανδαμάτωρ, ο αιώνιος κυρίαρχος του παιγνιδιού, o παντοτινός νικητής ...
- Ο παντοτινός νικητής; Αυτό το τελευταίο, ας μου επιτρέψει να του το αμφισβητήσω, ο κύριος πανδαμάτωρ. Έκανε τη σκέψη φωναχτά.
Τα γόνατά του τον πονούσαν φριχτά και τα πόδια του είχαν μουδιάσει. Δε βρήκε στασίδι στην εκκλησία και στην ηλικία του δεν άντεχε πια την ορθοστασία. Όμως κρατήθηκε. Ακουμπούσε μια από δω μια από κει και κρατήθηκε. Ώσπου έφτασε η στιγμή για την επιμνημόσυνη δέηση "υπέρ αναπαύσεως της ψυχής των υπέρ πίστεως και πατρίδος αγωνισαμένων και πεσόντων". Έπειτα, ακούστηκε το "Αιωνία η μνήμη. Αιωνία αυτών η μνήμη".
- Αιωνία η μνήμη, είπε κι αυτός μαζί με τους άλλους.
Βγαίνοντας από την εκκλησία, κάθισε στο πεζούλι. Έμεινε εκεί για λίγο, να ανακάμψει. Δεν είχε δυνάμεις να προχωρήσει μέχρι εκεί που μοίραζαν τα κόλλυβα. Κρατούσε το κομμάτι από το αντίδωρο και μασούσε με δυσκολία. Ας είναι. Αιωνία τους η μνήμη. Επιστράτευσε όσες δυνάμεις του είχαν απομείνει και περπάτησε μέχρι το αμάξι του. Με πολλή ανακούφιση, σχεδόν με αγαλλίαση, άνοιξε την πόρτα του οδηγού και κάθισε στο τιμόνι. Ύστερα από δύο αποτυχημένες προσπάθειες, η μηχανή πήρε τελικά μπρος. Το σαραβαλάκι του είχε κι αυτό τα χρονάκια του και του δυσκόλευε τη ζωή. Ωστόσο, ποτέ μα ποτέ δεν του πέρασε από το μυαλό να το αποχωριστεί. Αν το αποχωριζόταν, θα πέθαινε. "Μαζί θα πεθάνουμε", σκεφτόταν συχνά. Μ' εκείνο το αμάξι είχε διανύσει το μεγαλύτερο μέρος της διαδρομής, το μεγαλύτερο κομμάτι της ζωής του. Στα δύσκολα και στα εύκολα, μαζί. Στις χαρές και στις λύπες, πάλι μαζί. Τέλος πάντων.
Βρέθηκε να τρέχει στη μεγάλη Λεωφόρο, τη Λεωφόρο Γρίβα Διγενή στη Λευκωσία. Σίγουρα, το αμάξι του δεν τον πήγαινε στο σπίτι του. Μα, ποιος κρατούσε το τιμόνι, επιτέλους; Το μυαλό; Η καρδιά;
Το σαραβαλάκι διέσχισε τη Λεωφόρο, πέρασε τον οδικό κόμβο και έστριψε αριστερά. Ανέβηκε αγκομαχώντας την ανηφόρα και σταμάτησε μπροστά στο Στρατιωτικό Κοιμητήριο Μακεδονίτισσας, το γνωστό ως "Τύμβος της Μακεδονίτισσας". Δε θυμάται τη διαδρομή. Ούτε πότε κατέβηκε από το σαραβαλάκι.
Συνειδητοποίησε πως ανέβαινε τα σκαλιά που οδηγούσαν στο μνημείο, μόνο όταν ένιωσε τα γόνατά του να λυγίζουν. Σταμάτησε. Ήταν περίπου στη μέση της κλίμακας. Στάθηκε και κοίταξε το μνημείο. Ουρά αεροπλάνου. Έτσι έμοιαζε το λιτό λευκό μάρμαρο, που γυάλιζε στον ήλιο. Του είχαν πει πως ο καλλιτέχνης έτσι το ήθελε να μοιάζει. Για να θυμίζει το γεγονός, για να θυμίζει το αεροπλάνο που ήτανε θαμμένο από κάτω: το αεροπλάνο Νοράτλας, το "Νίκη 4" που μετέφερε από τη Σούδα της Κρήτης τους καταδρομείς, τα παλικάρια από την Ελλάδα που εθελούσια πέταγαν προς την Κύπρο με ένα και μοναδικό σκοπό: Να μην αφήσουν τον Τούρκο Αττίλα να πάρει το νησί.
Η επιχείρηση "ΝΙΚΗ" άρχισε τη νύχτα της 21ης Ιουλίου 1974. Τα αεροσκάφη που θα μετέφεραν την Α΄ Μοίρα των Ελλήνων καταδρομέων απογειώθηκαν από τη Σούδα. Προορισμός : Αεροδρόμιο Λευκωσίας. Οι οδηγίες ρητές. Ύψος πτήσης : 500 πόδια πάνω από τη θάλασσα. Απόλυτη σιγή ασυρμάτου. Όλα τα φώτα πλεύσεως σβηστά. Να φθάσουν στον προορισμό τους, τις πρώτες ώρες της 22ας Ιουλίου, χωρίς να γίνουν αντιληπτά από τον εισβολέα, σκοπός που οι επιδέξιοι κυβερνήτες κατάφεραν να επιτύχουν. Ωστόσο, οι φίλιες δυνάμεις που επάνδρωναν τα υψώματα Μακεδονίτισσας δεν ενημερώθηκαν για την άφιξη των Ελληνικών αεροσκαφών. Το φοβερό λάθος! Και ο τραγικός απολογισμός: Η κατάρριψη του "Νίκη 4" και ο θάνατος όλων των γενναίων πολεμιστών που επέβαιναν σ' αυτό, πλην ενός!
Το βλέμμα του σταματά στην επιτύμβια πλάκα, όπου βρίσκονται αναγραμμένα τα ονόματα των παλικαριών. Έπειτα χαμηλώνει, κατευθύνεται κάτω στη βάση του μνημείου. Τα γόνατα λυγίζουν. Γονατίζει μπροστά στο μεγαλείο του θανάτου τους. "Απ' τα κόκαλα βγαλμένη των Ελλήνων τα ιερά", σιγοψιθυρίζει.
Κατέβηκε την κλίμακα. Τώρα βρισκόταν στο τελευταίο σκαλί. Τα βήματά του τον οδήγησαν εκεί που τον έπαιρναν κάθε φορά που επισκεπτόταν το χώρο. Προτού φύγει, ήθελε να σταθεί για λίγο και να χαιρετήσει ένα δικό του παλικάρι. Στάθηκε μπροστά στον τάφο. Το βλέμμα του κατευθύνθηκε στο σταυρό με τη φωτογραφία. Και έπειτα στην επιτύμβια πλάκα : Ανθυπίλαρχος Δημήτριος Σταύρου. Έπεσε 16. 8. 1974.
Η μορφή του παλικαριού ξαναζωντανεύει. Ήταν κάποτε καθηγητής του Δημήτρη στο Παγκύπριο Γυμνάσιο. Εκείνο τον έφηβο τον είχε πάντα στην καρδιά του. Κι'αυτό δεν ήταν τυχαίο, γιατί οι πολλές αρετές του τον έκαναν να ξεχωρίζει ανάμεσα στους συμμαθητές του. Ο μαθητής με το λαμπερό βλέμμα και το ζεστό χαμόγελο. Ο έφηβος με το λαμπρό μυαλό μα και το ξεχωριστό ήθος. Ο νέος με την ελληνική ψυχή, το ακαταμάχητο σθένος και το αποφασιστικό βλέμμα. Και το σπουδαιότερο όλων. Συνδύαζε την ευφυία με την αρετή της ταπεινοφροσύνης, πράγμα τόσο σπάνιο, μια πραγματική κατάκτηση.
Η μνήμη ανακαλεί τα γεγονότα Εκείνος, παλαιός αγωνιστής του 55-59 και αργότερα καθηγητής φιλόλογος . Δίδασκε Αρχαία Ελληνικά και Ιστορία. Μιλούσε αδιάκοπα στους μαθητές του για την αξία που λέγεται πατρίδα και για το ιδεώδες της ελευθερίας. Τους έλεγε για το Μαραθώνα και τις Θερμοπύλες, τους έλεγε για το '21 και για το Έπος του ' 40 και για το κυπριακό έπος του 1955-59 . Τους μάθαινε τι θα πει Έλληνας και τι σημαίνει Ελλάδα. Έγραφε στον πίνακα το " Ή ταν ή επί τας " των Σπαρτιατών και από τον Αισχύλο το "Ω, παίδες Ελλήνων ίτε, ελευθερούτε πατρίδα..." και από το Θουκυδίδη "Το εύδαιμον το ελεύθερον" και από τον Πλάτωνα το "Μητρός τε και πατρός και των άλλων προγόνων απάντων τιμιώτερον εστίν η πατρίς"
Ο Δημήτρης τον άκουγε πάντα με προσοχή και με βαθιά συγκίνηση. Με δέος. Όταν κάποτε τον ρώτησε τι σκόπευε να κάνει μετά την αποφοίτησή του, εκείνος απάντησε πως ήθελε να σπουδάσει γιατρός και να προσφέρει τις υπηρεσίες του στο συνάνθρωπο. Αυτό τον ξένισε κάπως. Οι μαθητές που ήθελαν να γίνουν γιατροί, επέλεγαν τον κλάδο των Θετικών Επιστημών στο σχολείο. Μα εκείνος επέλεξε το Κλασσικό, δηλαδή τον κλάδο των Θεωρητικών Επιστημών και των Κλασσικών Γραμμάτων.
- Θέλω να μάθω καλύτερα την ελληνική ιστορία και τη γλώσσα μας, του είπε απαντώντας σε σχετική ερώτησή του.
Και όταν προκηρύχτηκε ο διαγωνισμός στη μνήμη του ηρωομάρτυρα του '55 Κυριάκου Μάτση, ο Δημήτρης πήρε το βραβείο. Αλλά και στην αποφοίτηση απέσπασε το Βραβείο για την Ιστορία, ανάμεσα στα τόσα άλλα που επάξια κέρδισε.
Ήταν δύσκολο να εισαχθεί κανείς στην Ιατρική όντας απόφοιτος του Κλασσικού κλάδου.
- Θα τα καταφέρω και από το Κλασσικό κύριε, του είπε πάλι όταν εκείνος επέμενε.
Και ο Δημήτρης τα κατάφερε. Κέρδισε υποτροφία και, αφού εκπλήρωσε τη θητεία του στην Εθνική Φρουρά, μπήκε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έμαθε πως και εκεί ξεχώρισε με τις επιδόσεις αλλά και με το ήθος του. Νεαρός, τριτοετής φοιτητής της Ιατρικής, ήρθε το καλοκαίρι του 1974 στην Κύπρο για τις θερινές διακοπές. Μαζί όμως ήρθε και το κάλεσμα της πατρίδας. Τουρκική εισβολή στο νησί! Γενική Επιστράτευση!
"Καλούνται όλοι οι στρατεύσιμοι να παρουσιαστούν στις μονάδες τους", ανάγγελλε το ραδιόφωνο. Έτσι, ο νεαρός φοιτητής έβγαλε τη λευκή ποδιά της Ιατρικής και φόρεσε την τιμημένη στολή του Έφεδρου Ανθυπολοχαγού των Τεθωρακισμένων, τη στολή του Ανθυπίλαρχου.

Μετά τα γεγονότα της εισβολής, έμαθε πως ο Δημήτρης ήταν αγνοούμενος . Χάθηκε στη θρυλική μάχη στο ύψωμα "Γρηγορίου". Μια μάχη, που η έκβασή της θα έκρινε πολλά και που θα σηματοδοτούσε το αποτέλεσμα της άνισης αναμέτρησης με τον Τούρκο εισβολέα. Έψαξε και βρήκε τ' όνομά του στον κατάλογο των 1619 αγνοουμένων του '74.
Είκοσι-οχτώ χρόνια μετά, είδε πρωτοσέλιδη τη φωτογραφία του στην εφημερίδα κάτω από τον τίτλο: " Το ρολόϊ σταμάτησε στις 12.50" Και τον υπότιτλο: "Κηδεύεται αύριο νεαρός ανθυπολοχαγός που σκοτώθηκε το 1974".Έπειτα διάβασε και την είδηση: "Ανάμεσα στους αγνοούμενους οι οποίοι αναγνωρίστηκαν με τη μέθοδο του DNA περιλαμβάνεται και ένας από του άριστους αποφοίτους του Παγκυπρίου Γυμνασίου, ο οποίος τη σχολική χρονιά που αποφοίτησε σάρωσε τα βραβεία. Πρόκειται για τον Έφεδρο Ανθυπίλαρχο Δημήτρη Σταύρου ο οποίος πολέμησε και έπεσε μαχόμενος στις μάχες του Αεροδρομίου Λευκωσίας, σε ηλικία 22 ετών". Και λίγο παρακάτω: " Ο Δημήτρης σκοτώθηκε στις 16 Αυγούστου 1974 από βλήματα όλμου, 50 λεπτά μετά την κήρυξη της εκεχειρίας".
Δεν μπορούσε να πιστέψει πως το παλικάρι ήταν νεκρό. Κι όμως, για 28 ολόκληρα χρόνια ο Δημήτρης ήταν θαμμένος στο Κοιμητήριο Λακατάμιας σε κοινό τάφο μαζί με άλλους γενναίους συμπολεμιστές του. Χωρίς τις δάφνες της τιμής που τους άξιζαν. Εκεί. Ξεχασμένοι. Αφημένοι στη δίνη του χρόνου και στο σαρωτικό της πέρασμα. Ένιωσε οργή, αγανάχτηση. Εντελώς αυθόρμητα, ψιθύρισε τους στίχους του Ανδρέα Κάλβου.
Ω γνήσια της Ελλάδος /τέκνα. Ψυχαί που επέσατε /εις τον αγώνα ανδρείως, / τάγμα εκελκτών Ηρώων, /καύχημα νέον.
Σας άρπαξεν η τύχη / την νικητήριον δάφνην / και από μυρτιάν σας έπλεξεν/ και πένθιμον κυπάρισσον / στέφανον άλλον.
Αλλ' αν τις αποθάνει /διά την πατρίδα, η μύρτος / είναι φύλλον ατίμητον/ και καλά τα κλαδιά /της κυπαρίσσου.


Την επόμενη μέρα πήγε στην κηδεία. Τυχαία, συνάντησε εκεί ένα συμπολεμιστή του παλικαριού. Τα έμαθε όλα από πρώτο χέρι.
-Ήμουν μαζί με τον Ανθυπίλαρχο Δημήτρη Σταύρου κατά τη διάρκεια της τουρκικής εισβολής, για δυο περίπου βδομάδες, στην περιοχή "Κολοκάση" παρά το ύψωμα "Γρηγορίου", κοντά στο Αεροδρόμιο Λευκωσίας. Πολεμήσαμε πλάι στα παιδιά της ΕΛΔΥΚ, στις επικές μάχες του '74. Ο Δημήτρης ήταν ο μόνος αξιωματικός του 212 Τάγματος Επιστράτευσης, που θυμάμαι να πολεμά με την ομάδα των απλών στρατιωτών όπου ανήκα κι εγώ. Μου έκαμε εντύπωση η αγάπη και η στοργή με την οποία περιέβαλλε τους στρατιώτες του. Με εντυπωσίασε, ακόμα, η σεμνότητα και η ταπεινοφροσύνη του. Παρόλο που ήταν αξιωματικός, μας έκανε και το μεταφορέα. Μας έφερνε νερό να ξεδιψάσουμε, κουβαλούσε πολεμοφόδια για μας τους απλούς στρατιώτες. Εντύπωση μου έκανε, επίσης, το θάρρος του. Μας εμψύχωνε, μας έδινε κουράγιο και συνάμα, μ' ένα μοναδικό τρόπο, μας προστάτευε. Εκείνος πολεμούσε πάντα στην πρώτη γραμμή. Μας έδινε συμβουλές και οδηγίες πώς να πολεμούμε. Εγώ ήμουν του Πυροβολικού. Δεν ήξερα πώς να αντιμετωπίσω τον εχθρό από κοντινή απόσταση. Ήταν και άλλοι σαν κι εμένα. "Ο Ανθυπίλαρχος Δημήτρης Σταύρου μας έκαμε ταχύρυθμη εκπαίδευση ", είπαμε όλοι. Και έτσι ήταν. Μέσα σε ελάχιστο χρόνο, μας δίδαξε τόσα πολλά. Όλοι παραδεχτήκαμε πως μας έκανε τέλειους πολεμιστές. Εάν δεν τον είχαμε κοντά μας, πολλοί από μας σήμερα θα ήταν νεκροί. Δεν μπορώ να πιστέψω πως εμείς σωθήκαμε κι εκείνος σκοτώθηκε...
Κάτι άλλο που δεν θα ξεχάσω ποτέ ήταν πως δεν άφηνε εκείνους που ήταν παντρεμένοι και είχαν οικογένειες να πολεμήσουν στην πρώτη γραμμή. "Εσείς έχετε οικογένειες. Να μείνετε πίσω", τους έλεγε. "Εμείς οι ανύπαντροι θα πολεμήσουμε μπροστά". Και πήγαινε πάντα στην πρώτη γραμμή.
Σταμάτησε για λίγο να πάρει ανάσα. Και συνέχισε.
- Στη διάρκεια της δεύτερης φάσης της τουρκικής εισβολής, μάθαμε και γνωρίζαμε πολύ καλά πως επρόκειτο στην περιοχή που πολεμούσαμε, στις προκεχωρημένες θέσεις του υψώματος "Γρηγορίου", θα γινόταν μεγάλο μακελειό, πως οι Τούρκοι θα μας έβαλλαν από παντού, πως θα ήταν πραγματική κόλαση. Κάποιοι είπαν να πάμε πίσω στις μονάδες μας. Όμως, ο Ανθυπίλαρχος Δημήτρης Σταύρου είπε: 'Αν φύγετε, θα αφήσετε τους Τούρκους να προελάσουν ανενόχλητοι. Εδώ πρέπει να μείνουμε και να πολεμήσουμε. Πρέπει να σώσουμε τη Λευκωσία. Εγώ θα μείνω εδώ και θα τους αντιμετωπίσω'. Έμεινε και τους αντιμετώπισε γενναία. Μείναμε και πολεμήσαμε. Η Λευκωσία σώθηκε. Χαθήκαμε μέσα στους καπνούς της μάχης και δεν τον ξανάδα από τότε. Αυτά του είπε.
Έφερε όλα ετούτα στη μνήμη του πάλι. Κοίταξε και τους διπλανούς τάφους. Δίπλα από το Δημήτρη θαμμένα αλλά δύο παλικάρια. Ο Μιχάλης και ο Δώρος. Έπειτα σήκωσε το βλέμμα και ατένισε τις εκατοντάδες σταυρούς και τις επιτύμβιες πλάκες. Ξανακοίταξε και το μνημείο. Έπειτα πάλι τους τάφους . Εκατέρωθεν του μνημείου, μια σειρά από μαρμάρινες πλάκες. Χαραγμένα επάνω λόγια ηρωομαρτύρων της ΕΟΚΑ: του Γρηγόρη Αυξεντίου, του Κυριάκου Μάτση, των τεσσάρων του Λιοπετρίου, των παιδιών της αγχόνης. Χωρίς να το θέλει, πρόβαλε μπροστά του η εικόνα ενός άλλου μνημείου εκείνου της Ελευθερίας, που στήθηκε στην μνήμη του Αγώνα της ΕΟΚΑ 1955-59. Η βάση του παριστάνει μια φυλακή με σιδερένια πύλη. Μέσα, στο βάθος κλεισμένος και φυλακισμένος ο κυπριακός λαός. Μορφές σκυθρωπές με χαραγμένα επάνω τους τα σημάδια της πολύχρονης δοκιμασίας. Κορμιά λυγισμένα από τη δοκιμασία τόσων χρόνων σκλαβιάς. Η πύλη της φυλακής μισάνοιχτη. Από εκεί εξέρχονται οι φυλακισμένοι. Εκατέρωθεν της πύλης δύο μικρές κλίμακες. Κάποιες φιγούρες στα σκαλοπάτια, φαίνεται να προχωρούν προς το φως της λευτεριάς. Είναι οι εκπρόσωποι του κυπριακού λαού: Οι αγρότες, οι αστοί , ο κλήρος, τα γυναικόπαιδα ...Τα κορμιά εδώ, πιο στητά, το κεφάλι ψηλά και τα χέρια σηκωμένα προς τον ουρανό δοξάζουν το Θεό. Πάνω ακριβώς από την πύλη της φυλακής δύο παλικάρια, αγωνιστές του '55, τραβούν με τα μυώδη δυνατά χέρια τους τις αλυσίδες της σκλαβιάς και σηκώνουν τα σίδερα της φυλακής. Ωστόσο, η πύλη παραμένει μισάνοιχτη. Το μήνυμα στέλνεται ξεκάθαρο: Ο σκοπός του αγώνα του '55-59 δεν ολοκληρώθηκε. Οι Άγγλοι έφυγαν αλλά η ένωση με την Ελλάδα δεν έγινε. Στο πιο ψηλό σημείο του μνημείου, στέκεται μεγαλόπρεπα Εκείνη. Η Ελευθερία! Ντυμένη με ένα λιτό αρχαίο ελληνικό ένδυμα. Το κεφάλι της έχει μια ελαφριά κλίση προς τα κάτω, έτσι που το βλέμμα της να αγκαλιάζει με στοργή το βασανισμένο και συνάμα περήφανο κυπριακό λαό, που αγωνίστηκε με αυτοθυσία για να την καταχτήσει . Με τον πήχυ του αριστερού της χεριού σηκώνει με απαράμιλλη χάρη το χιτώνα της, ενώ το δεξί χέρι υπερυψωμένο δείχνει τον ουράνιο θόλο. Η Ελευθερία των Ελλήνων της Κύπρου. Χωρίς ρομφαία. Έτσι την έφτιαξε ο καλλιτέχνης, αφού έτσι αγωνίστηκε τότε ο ελληνικός λαός της Κύπρου για να την καταχτήσει. Χωρίς σπαθιά και όπλα. Μόνο με τη δύναμη της ψυχής, την ατσαλένια θέληση και τη βαθιά πίστη στο Θεό.

Λίγο πιο κάτω, παρά το μνημείο, η μαρμάρινη πλάκα με την επιγραφή που λέει:
"Τόδε της Ελευθερίας μνημείον ..... ...εις μνημόσυνον των υπέρ ελευθερίας αγώνων του Κυπριακού Ελληνισμού και δη και εις τιμήν των αγωνισαμένων κατά τον απελευθερωτικόν αγώνα 1955-1959 αλλά και προς υπόμνησιν του χρέους των επερχομένων γενεών όπως εσαεί μάχονται..." Δύο μνημεία. Δύο σελίδες της νεότερης κυπριακής ιστορίας. Δύο μνημεία αγώνων του κυπριακού ελληνισμού, που στήθηκαν για να θυμίζουν στις νεότερες και στις επερχόμενες γενιές αλλά και σ' όλους μας, τις ζωές που χάθηκαν για να πραγματοποιηθεί το κυπριακό όραμα. Το όραμα της ελευθερίας, που κληροδότησαν στους Κυπρίους οι Έλληνες πρόγονοί τους. Αυτοί οι δύο ιεροί χώροι κρατούν ζωντανή την ιστορική μνήμη και αιώνια τη μνήμη των ηρωομαρτύρων της λευτεριάς.
"Ας, μου επιτρέψει λοιπόν ο χρόνος να του αμφισβητήσω την ιδιότητά του πανδαμάτορα", σκέφτηκε. " Έτσι ακριβώς είναι, όπως το λέει κι ο ποιητής", είπε πάλι στον εαυτό του και ψιθύρισε τους στίχους του Κάλβου. Αλλ' ότε πλησιάσει/ την γην όπου σας έχει/ θέλει αλλάξειν τον δρόμον του / ο Χρόνος, το θαυμάσιον / χώμα σεβάζων. *

ΡΟΥΛΑ ΙΩΑΝΝΙΔΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ

Α΄ Βραβείο στο 2ο Πανελλήνιο Λογοτεχνικό Διαγωνισμό που προκήρυξε ο Ελληνικός Πνευματικός Όμιλος Κυπρίων Ελλάδος.




ΚΙΤΡΙΝΕΣ ΚΟΡΔΕΛΕΣ

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΡΟΥΛΑΣ ΙΩΑΝΝΙΔΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ
ΚΙΤΡΙΝΕΣ ΚΟΡΔΕΛΕΣ

Το βιβλίο τιμήθηκε νε το Παγκόσμιο Βραβείο JEAN MONNET
Μεταφράστηκε στα ιταλικά από τον ελληνιστή Michele Iannelli
με τίτλο "Nastrini Gialli"

Θέμα: Μια συνομιλία ανάμεσα σε ΕΚΕΙΝΗ, που λιώνει μέσα στην αναμονή, και ΕΚΕΙΝΟ, που χάθηκε στον πόλεμο. Μια επικοινωνία καθ' ολοκληρίαν πνευματική, που πραγματοποιείται χάρις στις μυστηριώδεις δυνάμεις, συνειδητές ή ασυνείδητες του ψυχικού κόσμου. Μια σειρά ποιητικών-θεατρικών διαλόγων, μέσα από συγκλονιστικές αποκαλύψεις και τον πικρό επίλογο. Ένα έργο πρωτότυπο, μια καινοτομία στο χώρο της ελληνικής ποίησης, υποδειγματικό τόσο στη σύλληψη όσο και στη λογοτεχνική απόδοση.

Michele Iannelli
Ελληνιστής-Μεταφραστής



ΔΕΙΓΜΑΤΑ ΓΡΑΦΗΣ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ

Εκείνη: Πώς είναι δυνατόν
να διατηρεί
τις ίδιες ακριβώς διαστάσεις
η καρδιά
κι όμως
τα ίδια πράγματα
να μην χωράνε μέσα της πια!

Εκείνος: Ένα από τα δύο
θα πρέπει να συμβαίνει.
Ή τα πράγματα
θα έχουν αλλάξει
ή η καρδιά.

*******

Εκείνη: Θα ταράξω κι απόψε
τον ύπνο σου.
Η νύχτα
δε μετράει τις ώρες
όπως τότε.
Μα εκείνες
επιμένουν να στέκουν εκεί
όρθιες
αγαλματώδεις
με πρησμένα
κόκκινα μάτια.

Εκείνος: Άπλωσε το σώμα σου
στο πυρακτωμένο σώμα
της αναμονής
κι άφησε τη ζέστα της
να κυκλοφορήσει στους ιστούς σου
να φτάσει στα βλέφαρά σου
και να τ' αποκοιμίσει.
*****

Εκείνος: Κι ενώ σε ονειρευόμουν
Μ' έσπρωξε τ' όνειρο και μου 'πε:
"Κοιμάσαι, εε κοιμάσαι!"
Γυρίζω απ' τ' άλλο πλευρό
Μου δίνει άλλη μια και ξαναλέει:
"Κοιμάσαι, σου λέω!"
Και με κτυπά δυνατά.

Εκείνη: Χρόνια τώρα
τα όνειρα ασελγούν στον ύπνο μου.
Ωστόσο
Έχω πάντοτε έτοιμη την απάντηση:
"Λέτε να μην το ξέρω
Πως κοιμάμαι!"
*****

Εκείνη: Εκείνες οι παλιές φωτογραφίες
έμειναν ξύπνιες όλη τη νύχτα.
Μες στο σκοτάδι
μια με κοιτούσαν, την άλλη μου μιλούσαν
μια με χάιδευαν, την άλλη με φιλούσαν
στην προσπάθειά τους να με καθησυχάσουν
και να με διαβεβαιώσουν
πως σίγουρα ο καιρός κι οι ώρες θα περάσουν.
Έστω και χωρίς εσένα
έστω και χωρίς εμένα
σιγά-σιγά κάπου θα φτάσουν
έτσι όπως ακριβώς περνούσαν
τα χρόνια
που τόσο καιρό μεσολαβούσαν
κι εν τω μεταξύ ασθμαίνοντας κυλούσαν.

Εκείνος: Μέσα σ' ένα μικρό δάκρυ ανασυντάσσω
τα εφηβικά και τα νεανικά μας χρόνια
περισυλλέγω τις αναμνήσεις
που αφήσαμε πίσω.
Μέσα σ' ένα χρέος ασίγαστο
ανασυγκροτώ τ' αγνοούμενα λόγια μας και προσεύχομαι
μιαν αδιάλειπτη προσευχή
για τη συνέχεια της ζωής
για επιστροφή και καλή αντάμωση
στην κατεχόμενη γη μας.

Εκείνη: Τι θα κάνω, τώρα
αυτό το υπόλοιπο
που μ' άφησες;

Εκείνος: Το υπόλοιπο
αποτελεί μέρος
του ολόκληρου.

Γι' αυτό
να 'σαι σίγουρη
πως κάποτε
θα διεκδικήσει
τα δικαιώματά του.

*****

Εκείνη: Με ποιο δικαίωμα
το καλοκαίρι του '74
απέκλεισε την αγάπη μας;
Βάσει ποιου άγραφου νόμου
απέρριψε αβασάνιστα την αίτησή της;

Εκείνος: Ο χρόνος
δεν ήταν δίκαιος μαζί μας
όταν μοίραζε
τις μέρες
τις νύχτες
τα καλοκαίρια
τους χειμώνες του.

*****

Εκείνος: Σταγόνες ακαθορίστου προελεύσεως
συστάσεως και πυκνότητος
κύλησαν από τα μάτια μας
και στερεοποιήθηκαν στα μάγουλά μας.

Εκείνη: Άραγε η βροχή θα καταφέρει
να ξεπλύνει αυτά τα δάκρυα
να τους αφαιρέσει την αρμύρα
να τους πάρει τη ζέστα
να απαλλάξει τον κόσμο
από κάθε ενοχή;

*****

Εκείνη: Σήμερα έγραψα το παιδί στο σχολείο.
Συμπλήρωσα το ατομικό του δελτίο.
Όνομα πατέρα:
Έγραψα το δικό σου.
Επάγγελμα πατέρα:
Έγραψα: Αγνοούμενος.

Εκείνος: Του χρόνου
Όταν θα γράψεις το παιδί
στην επόμενη τάξη
θα συμπληρώσεις
το ατομικό του δελτίο
ως εξής:
Όνομα πατέρα:
Το δικό μου.
Επάγγελμα πατέρα:
Το δικό μου.


ΑΣ ΟΨΟΝΤΑΙ

Στη μνήμη
του πρωτομάρτυρα του Αγώνα της ΕΟΚΑ
Μόδεστου Παντελή
και των πρώτων απαγχονισθέντων παλικαριών
Μιχαλάκη Καραολή και Ανδρέα Δημητρίου

Ανοιγόκλεισε τα μάτια ξανά και ξανά. Στην προσπάθειά της να ξυπνήσει, τα βλέφαρα έπεφταν βαριά και κου- ρασμένα. Νύσταζε. Είχε περάσει δύσκολη νύχτα. Παρακολουθούσε τους μεγάλους που ήσαν ανήσυχοι, σκυφτοί, σκυθρωποί. Τους άκουγε που κρυφομιλούσαν. Μαζεύονταν στις βεράντες της γειτονιάς - πότε στο ένα σπίτι, πότε στο άλλο - κι έλεγαν, έλεγαν... δεν ήξερε τι, μα σίγουρα γύρω από κάτι πολύ σοβαρό περιστρεφόταν η συζήτηση. Οι γυναίκες της φάνηκαν όλες γριές εκείνο το βράδυ. Τα πρόσωπα τους ήταν ζαρωμένα, ρυτιδωμένα, και το βλέμμα τους είχε μια έκφραση που λες κι ερχόταν από το σκοτάδι. Κάθονταν στα ξωπόρτια. Όλες με τον ίδιο τρόπο. Το σώμα διπλωμένο, οι αγκώνες ακουμπισμένες στα γόνατα και τα χέρια να βαστάζουν το κεφάλι.

Όλα ετούτα τα παρακολουθούσε από παράθυρο του δωματίου της και δεν την άφηναν να κλείσει μάτι. Στην αρχή αισθάνθηκε περιέργεια - τι να λένε; - που σταδιακά μετατράπηκε σε ανησυχία ώσπου όλα μέσα της έγιναν μια φουρ- τουνιασμένη θάλασσα. Ήθελε να τρέξει έξω, να ρωτήσει, να μάθει τι επιτέλους συνέβαινε. Έκανε να σηκωθεί, μα στη στιγμή μετάνιωσε. Ήξερε πως κανείς δε θα της έλεγε αυτό που ήθελε να μάθει. Εν όψει δε του κινδύνου να την αναγκάσουν να κλείσει και το παράθυρο της, ξαναμετάνιωσε. Έτσι όπως ήταν, μπορούσε τουλάχιστον να παρακολουθεί τις κινήσεις των μεγάλων χωρίς να την αντιληφθεί ή να την ενοχλήσει κανείς. Μα έλα πάλι, που η ανησυχία της όλο και μεγάλωνε... Πρέπει να ήταν πολύ αργά όταν αποκαμωμένη πια αποκοιμήθηκε.

Άνοιξε τα μάτια αλαφιασμένη προσπαθώντας να καθορίσει τι ήταν αυτό που την είχε ξυπνήσει. Οι ήχοι ανα- κατεύονταν ανάμεσα στον ύπνο και στον ξύπνιο της. Της φάνηκε πως άκουσε ήχο καμπάνας και φωνές ανάμειχτες με κλάματα και μοιρολόγια. Σιγά-σιγά άρχισε να συνέρχεται. Ναι, ήταν η καμπάνα της εκκλησίας που χτυπούσε. Ο ήχος της ακουγόταν αργός και λυπητερός, όπως όταν καλούσε τους ανθρώπους σε κηδεία. Νταν, νταν, νταν. Έπειτα άκουσε και τα κλάματα. Μέσα στο μοιρολόι ξεχώρισε και τα λόγια.
- Εκρεμάσαν τον Καραολή...
- Εκρεμάσαν το Δημητρίου...
- Ας όψονται... ας όψονται οι τύραννοι... Πετάχτηκε από το κρεβάτι.
ΣΤΟΥΣ ΗΡΩΕΣ ΤΟΥ ΑΓΩΝΑ
Οι αιώνες γονατίζουν και τους τάφους προσκυνούν
των ηρώων του αγώνα, του σκοπού του ιερού.

Ρεφραίν: Οι καιροί στεφάνια σας πλέκουν
και τραγούδια για σας τραγουδούν,
και στο κάλλος της νιότης που 'χάθη
οι ουρανοί φως αιθέριο σκορπούν.

Του αγώνα μας το Έπος, τρόπαιο ελληνικό,
γράφτηκε(ν) από τα νιάτα στης ΕΟΚΑ τον παλμό.

Η πατρίδα μας ακούει τη φωνή τους ν' αντηχεί
και τον κάθε κραδασμό της τόνε κάνει προσευχή.

Οι αιώνες γονατίζουν και τη γη σου προσκυνούν
Κύπρος, νήσος των αγίων, της χαράς και του καημού.

ΡΟΥΛΑ ΙΩΑΝΝΙΔΟΥ - ΣΤΑΥΡΟΥ

(Από το βιβλίο της Ρούλας Ιωαννίδου - Σταύρου «ΜΟΙΡΑΣΜΕΝΗ ΛΕΥΚΩΣΙΑ», Αθήνα 1995, Εκδόσεις ΑΙΓΕΑΣ το βιβλίο «ΤΟ ΕΠΟΣ ΤΗΣ ΕΟΚΑ», 1996. Εκδόσεις ΣΙΜΑΕ, Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού Κύπρου)

- Μητέρα, μητέρααα...

- Μητέρααα...

Έτρεξε να βγει έξω, με τα μαλλιά αχτένιστα και φορώντας ακόμα τη νυχτικιά της. Στάθηκε στην εξώπορτα. Είδε τις γυναίκες ντυμένες με σκούρα χρώματα να μοιρολογούν.
- Εκρεμάσαν τους, που να όψονται...
- Παναγία μου, κακόν που γίνηκεν... - Παναγία μου, τα παιδκιά μας... τα παλικάρια μας...
- Κρίμ,αν τζ' άδικον... Κάποιες άλλες φωνές ακούγονταν από μακριά, κι ήταν σαν να 'βγαιναν από τον Άδη.
- Εκρεμάσαν τον Καραολή...
- Εκρεμάσαν το Δημητρίου... Ανάμεσα στις άλλες γυναίκες διέκρινε και τη μητέρα της. Δάκρυα έτρεχαν από τα μάτια της. Ήταν σιωπηλή. Δε μοιρολογούσε, μα ο ψυχικός πόνος της είχε παραμορφώσει το πρόσωπο. Σχεδόν δεν την αναγνώρισε. Όλα έγιναν ένα μεγάλος κόμπος μέσα της. Μπήκε ξανά στο σπίτι. Κατευθύνθηκε προς το δωμάτιο της. Έκλεισε με βρόντο την πόρτα κι έπεσε με ορμή στο κρεβάτι της. Έκλαψε ώρα πολλή. Έπειτα σηκώθηκε, πλύθηκε, ντύθηκε, χτενίστηκε και βγήκε στην πίσω αυλή. Κάθισε κάτω από τη μεγάλη λεμονιά. Εκεί καθόταν κάθε φορά που ήταν λυπημένη ή όταν ήθελε να στοχαστεί. Ένιωθε μια έντο- νη αναγούλα και είχε τάση για εμετό. Το μυαλό της ήταν σκοτισμένο κι η ψυχή της δεμένη σφιχτά. Δεν είχε καν την ικανότητα να κάνει την παραμικρή σκέψη. Στ' αυτιά της ηχούσαν συνεχώς τα ίδια λόγια. «Εκρεμάσαν τον Καραολή. Εκρεμάσαν το Δημητρίου». Λόγια, που επαναλάμβανε κι εκείνη μηχανικά πολλές φορές, ξανά και ξανά, κι έτρεμε σύγκορμη.

Θυμήθηκε την «9η Ιουλίου», το μακροσκελές εκείνο ποίημα του εθνικού ποιητή της Κύπρου Βασίλη Μιχαηλίδη. Μιλούσε κι εκείνο για κρεμάλα, για τον απαγχονισμό του εθνομάρτυρα Αρχιεπίσκοπου Κυπριανού και των άλλων επισκόπων από τους Τούρκους το 1821.
«Ήτουν μια νύχτα μ,ουλλωτή, μια νύχτα μουρρωμένη που θάρρειες πως χώννεταί που του Θεού την κρίσην. Σε τέθκοιαν νύχταν σιανήν οι Τούρτζοι 6αδωμένοι μες στο Σαράγιον είχασιν μιάλον μετζιλήσιν»
Τους ήξερε καλά κείνους τους στίχους, παρόλο που δεν είχε μάθει ακόμα να διαβάζει. Η μητέρα της είχε απαγγείλει αμέτρητες φορές ολόκληρο το ποίημα, μεσ' από ένα παλιό βιβλίο, που είχε στο εξώφυλλο το πορτραίτο του Βασίλη Μιχαηλίδη. Κείνες οι στιγμές ήταν μια μοναδική μυσταγωγία, μια εξαίσια προσευχή προς το Θεό.
«Ήτουν μαα νύχτα μουλλωτή, μ.ια νύχτα μουρρωμένη...», έτσι όπως ακριβώς ήταν κι η ψεσινή. Τότε, το 1821, οι Τούρκοι απεργάζονταν το θάνατο των ιερωμένων, και τώρα, το 1956, οι Εγγλέζοι εκείνον του Μιχαλάκη Καραολή και του Ανδρέα Δημητρίου.
Έμεινε να κοιτάζει μεσ' από το πυκνό φύλλωμα της
λεμονιάς κάποια μικρά κομμάτια ουρανού που ξεχώριζαν. Τότε, της ήρθαν στο νου τα τελευταία λόγια του εθνομάρτυρα, που τα είπε υψώνοντας το βλέμμα προς τα επάνω, λίγο πριν οι δήμιοι του περάσουν τη θηλιά στο λαιμό:
«Θεέ, που νάχραν δεν εσείς ποττέ στην καλοσύνην λυπήθου μας τζαι δώσε πκιον χοφάν στην Ρωμιοσύντην».
Τους στίχους αυτούς προσπάθησε να τους πει φωναχτά και τότε συνειδητοποίησε πως έκλαιγε μ.ε λυγμούς. Χάιδεψε τα φύλλα της λεμονιάς και κοίταξε το δένδρο μ.' αγά- πη.
- Εσύ ακούς πάντα τη φλυαρία μου χωρίς βαρυγκώμια. Ποτέ δε με βαριέσαι, ποτέ δε διαμαρτύρεσαι...
Τα ίδια λόγια της τα 'χε πει πολλές φορές, είτε σε στιγμές μεγάλης χαράς είτε πάλι σε άλλες απύθμενης θλίψης.
Η λεμονιά ήταν το καταφύγιο της. Το πιο όμορφο, το πιο δροσερό καταφύγιο που θα μπορούσε κανείς να διαλέξει μες στο απέραντο περιβόλι του σπιτιού, που ήταν ο καρπός των κόπων του πατέρα και της μεγάλης αγάπης που εκεί- νος έτρεφε για τη φύση. Όλων των ειδών τα δέντρα είχε φυτέψει στην αυλή κι έφτιαξε το πιο όμορφο περιβόλι στη γειτονιά. Οι πορτοκαλιές, οι μανταρινιές, η ρόδια, η μεσπιλιά1, η τεράστια ψηλόλιγνη φοινικιά, η αμυγδαλιά, η μη- λιά, ήταν μερικά από τα δέντρα που κοσμούσαν το μικρό παράδεισο του σπιτιού. Κι εκεί ακριβώς που τελείωνε η παρέλαση των δέντρων, απλωνόταν μια άλλη καταπράσινη έκταση: ο λαχανόκηπος με όλων των ειδών τα λαχανικά της εποχής. Ο πατέρας τον προστάτευε με ειδικό συρ- ματένιο περίφραγμα, που είχε φτιάξει μαζί με το μάστορα. Μέρες ολόκληρες δούλευαν μαζί με υπομονή και με πείσμα. Κι όταν το τέλειωσαν, το κοίταξαν με καμάρι και φανερή ικανοποίηση. Δεν είχε το παραμικρό ψεγάδι.
Εκεί μέσα, όλα τ' αγαπούσε η Δανάη. Το κάθε δέντρο, το κάθε μικρό φυτό, το κάθε πράσινο φύλλο. Όλα της γέμιζαν την ψυχή ευφροσύνη, με την ξεχωριστή ομορφιά, το χρώμα και τη μυρωδιά τους. Ωστόσο, η λεμονιά είχε άλλη χάρη. Μοναδική. Ήταν μεγαλόπρεπη, φουντωτή, με μια παράξενη γαλήνη απλωμένη στο φύλλωμα της, που απόπνεε απέραντη καλοσύνη. Μια μεγάλη πράσινη αγκαλιά που χωρούσε μέσα της όλες τις χαρές και τις λύπες του κόσμου. Ανθισμένη, έμοιαζε μ.' αρχόντισσα που φορούσε το πιο ευγενικό άρωμα στον κόσμιο. Με τον καρπό στους κλώνους, ήταν η πιο ωραία κυρά της γης. Η Δανάη αναλογί- στηκε πόσες και πόσες φορές είχε μοιραστεί τις στιγμές και τις ώρες της με την αγαπημένη της λεμονιά, όπως και τώρα που περνούσαν μαζί άλλη μια ανεπανάληπτη στιγμή του αγώνα, όπως ακριβώς είχε συμβεί και την ημέρα της έναρξης του, ένα χρόνο πριν: την 1η τ' Απρίλη του 1955.
Κείνο το πρωί την ξύπνησαν οι εκκωφαντικές εκρήξεις που δονούσαν τη γη της Κύπρου. Απανωτές, η μια μετά την άλλη. Σφίχτηκε η καρδιά της. Μα την ίδια στιγμή είδε, με ανακούφιση, τη μητέρα της να μπαίνει στο δωμάτιο της.
- Μη φοβάσαι, κορίτσι μου, της είπε.
Σε λίγο βρέθηκαν κι οι δυο τους έξω, όπου είχε μαζευτεί όλη η γειτονιά.
- Τι συμβαίνει;
- Βόηθα Χριστέ και Παναγιά!
Κάποιοι κρατούσαν φυλλάδια και τα διάβαζαν με φανερή αδημονία. Σε χρόνο μηδέν και πριν προλάβει να δει πώς, είχε κι η μητέρα της ένα στα χέρια και το διάβαζε με την ίδια βιασύνη κι αγωνία όπως και οι άλλες γειτόνισσες.
- Τι λέει μητέρα;
- Μητέρα, τι λέει το φυλλάδιο; πείσμωσε η Δανάη.
- Διάβασε μου μάνααα...
Η μάνα υπάκουσε. Διάβασε:
- Τι σημαίνουν αυτά, μητέρα;
- Πού να ξέρω παιδί μου... πού να ξέρω... Ας ευχηθούμε να μην είναι κανένα από τα συνηθισμένα κόλπα των Εγ- γλέζων... Ο Θεός να μας φυλάει, είπε η μητέρα κι έβαλε το σταυρό της. Έλα, κόρη μου, πάμε στην εκκλησία ν' ανάψουμε ένα κερί. Ολόκληρη η γειτονιά ζητούσε να μάθει.
- Μα τι συμβαίνει;
- Τι γίνεται;
- Πρωταπριλιάτικο ψέμα.
- Κι οι εκρήξεις;
- Κανένα κόλπο των Εγγλέζων για να μας τρομοκρατήσουν...
- Όχι, δεν είναι δυνατόν!
- Και το φυλλάδιο;
- Σωστά... Το φυλλάδιο...
- Ε.Ο.Κ.Α. λέει... Ο Αρχηγός Διγενής...
Την επόμενη μέρα, ο λαός της Κύπρου πληροφορήθηκε από τις εφημερίδες τι ακριβώς συνέβαινε. Κι έτσι άρχισαν τα «Ζήτω». Ολόκληρο το νησί φώναζε «Ζήτω». Ο Αγώνας κατά της αποικιοκρατίας είχε αρχίσει.
- Ζήτω η Ελλάς!
- Ζήτω η Ένωσις!
- Ζήτω η Ε.Ο.ΚΑ.!
Ωστόσο, η χαρά δεν άργησε να κοπεί στα δύο. Το φοβε- ρό νέο ταξίδεψε σαν αστραπή: Ένα παλικάρι έπεσε ενώ προσπαθούσε να προκαλέσει συσκότιση. Ο Μόδεστος Παντελή. Ο πρώτος νεκρός του Αγώνα.
Ήταν τότε που η Δανάη έτρεξε στην αγαπημένη της λεμονιά και μίλησαν για πρώτη φορά για τον αγώνα της ΕΟΚΑ, κι έκλαψαν μαζί για τον πρώτο νεκρό.
Το ίδιο έκανε και σήμερα, που ο λαός της Κύπρου θρηνούσε τους πρώτους απαγχονισθέντες.
Δε θυμάται πόσο έμεινε εκεί. Ύστερα, σηκώθηκε και μπήκε πάλι στο σπίτι.
- Πήγαινε να πλύνεις το πρόσωπο σου, της είπε η μητέρα της. Άντε, κορίτσι μου, πήγαινε.
Ήταν ένα πρωινό του Μάη του 1956.


Δείγματα Κριτικής για το έργο

«Βρήκαμε (στους στίχους της Ρ. Ιωαννίδου-Σταύρου) μια φιλοσοφημένη σκέψη να σπιθοβολάει, που μας ξάφνιασε με το βάθος της. Είναι ο στοχασμός το κύριο χαρακτηρι-στικό στοιχείο του έργου της, με έναν υποβόσκοντα λυρι-σμό να ξεφεύγει από τους στίχους της, απροσδιόριστο και μυστικό, υποβλητικό ωστόσο, μεσ' απ' τις έντονες, μεστές έννοιες, που μορφοποιούνται σε αποφθέγματα, γνωμικά ή επιγράμματα».
Δημοσθένης Ζαδές
Κριτικός - Λογοτέχνης («Ροδιακή», 22/12/92 και «Πάνω από τον ξένο μόχθο» Τόμος Η΄ σ.99 )

«Ο ασυνήθιστα ευαίσθητος στίχος της Στις διαστάσεις των Χρωμάτων, ψαύει τώρα υπαρξιακά θέματα και μας δονεί, καθώς τα προσεγγίζει με βαθύ λυρισμό, αμεσότητα και πόνο. Η ποίηση της Ρ. Ιωαννίδου-Σταύρου παίρνει με τη συλλογή της αυτή πρωτοποριακή θέση στη γυναικεία ποιητική παραγωγή του νησιού, κι ενώ έχει το δικό της χώρο, αποκτά πια μια πολύ ξεχωριστή θέση στην πανελλήνια γυναικεία ποίηση».
Κώστας Μόντης
Λογοτέχνης («Φιλελεύθερος», 16.11.90)

«Εδώ (στην ποιητική συλλογή ΓΡΗΓΟΡΕΙΤΕ) η ποίηση της είναι μεστωμένη από φιλοσοφική σκέψη και αγωνία συνεί-δησης, από οξεία ενδοσκόπηση και θρησκευτικούς οραμα-τισμούς, αλλά και αναδίδει πλούσια το λυρικό λόγο. Η θρησκευτική ποίηση της Ρούλας Ιωαννίδου-Σταύρου είναι μια ξεχωριστή δημιουργία μέσα στην Κυπριακή Λογοτεχνία, αξιοπρόσεχτη για το μοναδικό περιεχόμενο της και για την καλά τεχνουργημένη μορφή της».
Κώστας Μ. Προυσής
Κριτικός-Μελετητής («Φιλελεύθερος», 19/7/93)

«Η Ρ. Ιωαννίδου-Σταύρου έχει στοχασμό, έχει συγκίνηση, δύναμη εκφραστική, λεκτική συνθετική. Χειρίζεται με σι-γουριά κι αυτοπεποίθηση το εκφραστικό της όργανο. Γνωρίζει την εσωτερική αρμονία του ελεύθερου στίχου».
Παράσχος Παρασός
Κριτικός της Λογοτεχνίας και Δημοσιογράφος («Ροδιακή», 19.7.91)

«Με τη διασάλπιση του ουσιωδέστατου λόγου της, γίνεται τροφοδότης εθνικής αναρρίγησης, λυρικής ευπρέπειας, αγάπης, πίστης και ζωής. Διαβάζοντας την ποίηση της κας Ιωαννίδου-Σταύρου, εύκολα πειθόμαστε ότι δύσκολα θα υπάρξουν στίχοι να αποδώσουν το δράμα των αγνοουμένων, όπως αυτοί οι στίχοι που δομούν τα ποιητικά λειτουργήματα της ποιήτριας μας. Η κυπριακή πνευματική ζωή, ζωηρό αντικαθρέφτισμα του ελλαδικού προτύπου, δικαιότατα σεμνύνεται για τους άξιους εκπροσώπους της, στους οποίους επαξίως καταλέ-γεται η κα. Ιωαννίδου-Σταύρου».
Αντώνης Τζιώτης
Φιλόλογος- Κριτικός Λογοτεχνίας, Μελετητής ( Τιμητικό αφιέρωμα. Σπίτι της Κύπρου, Αθήνα 28.9. 1998, Περ. «Αιγαιοπελαγίτικα Θέματα», Τεύχος 43, Αθήνα, Εφημερίδα «Ο Φιλελεύθερος 19.7. 1998 )

«Η ποίηση της αποστάζει την πεμπτουσία του κόσμου»
Γ. Λυσιώτης
Φιλόλογος - Κριτικός («Κυπριακός Λόγος», Αρ. 63-64, 1979)

«Η ποιήτρια Ρούλα Ιωαννίδου-Σταύρου υπηρετεί με συνέπεια και σεβασμό την τέχνη της και σέβεται τον αναγνώστη της. Ξεκινώντας από προσωπικές εμπειρίες στέλλει μηνύματα οικουμενικά - όπως για τη μητέρα, την πατρίδα. Η ποιήτρια νιώθει ότι είναι στρατευμένη στην υπηρεσία της πατρίδας της. Όλα τα ποιήματα της μαρτυρούν τη βαθιά αγάπη, τη λατρεία και τον ερωτά της για το νησί μας».
Κλαίρη Αγγελίδου
Υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού Κύπρου («Αλήθεια» 2.12.93)

«Η κα. Ιωαννίδου-Σταύρου είναι μια ευαίσθητη ποιητική φωνή, αλλά είναι ταυτόχρονα και μια δυνατή φωνή, όταν μιλά για την Κύπρο».
Χαράλαμπος Χριστόφορου
Πρέσβης της Κύπρου στην Αθήνα (Απόσπασμα από την ομιλία του στην τελετή βράβευσης της ποιήτριας από το πανελληνίου ακτινοβο-λίας πνευματικό ίδρυμα «ΕΣΤΙΑ» Ν. Σμύρνης σε εκδήλωση που οργανώθηκε σε συνεργασία με τον εκδοτικό οίκο ΑΙΓΕΑΣ στις 13.3.95. (Περιοδ. «Αιγαιοπελαγίτικα θέματα», Αθήνα 1995).

«Η συμβολή της κυρίας Ρούλας Ιωαννίδου-Σταύρου στη διάσωση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και τη διατήρηση της Ελληνικότητας της Κύπρου είναι καθοριστική.Η προσφορά της κας Σταύρου στα Ελληνικά Γράμματαείναι εξαιρετικής σημασίας»
Ηλίας Τσιμπίδης
Γενικός Γραμμτέας Υπουργείου Αιγαίου (Απόσπασμα από ομιλία του κ. Τσιμπίδη κατά την τελετή βράβευσης της ποιήτριας από την ΕΣΤΙΑ Ν. Σμύρνης στην Αθήνα, στις 13 Μαρτίου 1995)

«Τους χαρισματικούς πνευματικούς ανθρώπους αναζητά να παρουσιάσει και να επιβραβεύσει η ΕΣΤΙΑ Ν. Σμύρνης και είναι επιλεκτική και αυστηρή στην επιλογή της ώστε να βραβεύονται οι Αριστοι. Ένας τέτοιος εργάτης του πνεύματος είναι και η σήμερον τιμώμενη ποιήτρια κα. Ρούλα Ιωαννίδου Σταύρου»
Αυγουστίνος Καμπάς
Πρόεδρος ΕΣΤΙΑΣ Ν. Σμύρνης (Απόσπασμα από την ομιλία του κατά την τελετή βράβευσης της ποιήτριας από την ΕΣΤΙΑ Αθήνα, 13.3.1995)

«Η ποιήτρια Ρ. Ιωαννίδου-Σταύρου ξέρει πάντα να κρατά καλά τον ποιητικό τόνο και να συγκερνά γόνιμα τις ιστορικές, εθνικές και ποιητικές αντιθέσεις-διαδράσεις στο κοσμογονικό γίγνεσθαι. Η μητέρα-πατρίδα, ο άνθρωπος-κάτοικος της Κύπρου και ο φιλοσοφικός ανθρωπισμός παρακινούν την έμπνευση και την ύπαρξη της συγγραφέως».
Παντελής Απέργης
Ερευνητής - Μελετητής - Κριτικός Λογοτεχνίας (Απόσπασμα από μελέτη τον Π. Απέργη με τίτλο «Ρεαλισμός και Ελληνικότητα στο έργο της Ρούλας Ιωαννίδου - Σταύρου», Αθήνα 1995)
.

«Χρησιμοποιεί με άνεση τόσο την ομιλούμενη δημοτική όσο και την καθαρεύουσα, που ωστόσο προσδίδει μια σπάνια μουσικότητα στον στίχο της. Ο λόγος απλός, λαγαρός και απέριττος φανερώνει μια ιδιαίτερη μαστοριά και πάθος τελειότητος εκ μέρους της ποιήτριας, που με πραγματική δεξιοτεχνία ανασυνθέτει όχι μόνο τα στοιχεία της Ελληνικότητας αλλά και ανακαλεί ένδοξες ιστορικές μνήμες. Η Ρούλα Ιωαννίδου-Σταύρου είναι μια γνήσια ποιητική φωνή, ένα αληθινό διαμάντι του μείζονος Ελληνισμού, που κρατά αναμμένη τη φλόγα της ελπίδας του έθνους μας στο μακρινό κυπριακό μετερίζι».
Γιώργος Πετρόπουλος
Λογοτέχνης - Κριτικός - Μελετητής - Πολιτικός Επιστήμων ( Περ. «Ενδοχώρα» Τεύχος 39, Αλεξανδρούπονλη)

«Η ελληνοπρέπεια και η προσήλωση στη μεγάλη ιδέα της λευτεριάς έρχεται να αξιοποιήσει την πολύ συναισθηματική έκφραση της ποιήτριας. Αυτή η ποιητική έκφραση μέσα στην απλότητα και οικειότητα του καθημερινού μας λόγου με τις γνωστές εικόνες των δικών μας τοπίων, μας επιβάλλεται έτσι και διεισδύει μέσα μας και ανταποκρινόμαστε σε αυτή τη διείσδυση, με το δέοντα παλμό. Τούτο κιόλας είναι μια αδιαμφισβήτητη επιτυχία του έμμετρου λόγου της Ρ. Ιωαννίδου-Σταύρου».
Κύπρος Χρυσάνθης
Λογοτέχνης («Η Σημερινή», 7.8.92, και περ. «Πνευματική Κύπρος»)

«Πλούσιος λυρισμός, ευαισθησία ξεχωριστή και ένας κό-σμος αστείρευτης φαντασίας, η ποιητική φωνή της Ρούλας Ιωαννίδου-Σταύρου. Πηγαία έμπνευση και κατάκτηση μια θέσης στο λογοτεχνικό χώρο της ποιητικής δημιουργίας»
Ανδρέας Χατζηθωμάς
Φιλόλογος-Κριτικός Λογοτεχνίας («Πρωινά Νέα» 27.10.90)
«Η δημιουργία ενός καλλιτεχνικού έργου με αυτή τη θεματική («Μοιρασμένη Λευκωσία») απαιτεί γνώση της ιστορίας, γνώσεις της τεχνικής του θεάτρου, ικανότητα παρουσίασης των χαρακτήρων μέσα από ολιγόστιχα ποιήματα, ποιητικό ταλέντο, ωραίο αφηγηματικό λόγο, καθώς και ικανότητα αποφυγής μελοδραματικών στοιχείων και πατριωτικών εξάρσεων. Η Ρούλα Ιωαννίδου- Σταύρου, συγγραφέας με περγαμηνές στην ποίηση, στην πεζογραφία και στο θέατρο, πληροί όλες τις προϋποθέσεις για την δημιουργία ενός τόσο απαιτητικού καλλιτεχνικού έργου. Η στοχαστική της διάθεση, η προσήλωση της στα ωραία και υψηλά, η βαθύτατη αγάπη της για την αιμάσσουσα πατρίδα, το εντελώς προσωπικό συγγραφικό της ύφος, η άνεση στη χρήση των εκφραστικών μέσων και ο πλούτος της ψυχής της συνδυάστηκαν για μια ακόμη φορά για να δώσουν έργο επιπέδου».
Θέμις Θεοχάρους
Φιλόλογος, Κριτικός Λογοτεχνίας, Παραγωγός Προγραμμάτων στο ΡΙΚ (ΡΙΚ 22/9/95).

«Με γνώση και λιτότητα η ποιήτρια, μας ξεναγεί στους δρόμους των στοχασμών της. Οι δρόμοι της δεν είναι δαιδαλώδεις αλλά σαφείς και φωτεινοί. Η σκέψη της διαυγής ο στοχασμός της καθαρός. Ξέρει τα όρια της και τον εσωτερικό χώρο που κινείται. Η γραφή της ποιητική και ευκρινής. Οι περιπλανήσεις της, που ντύνονται τις διαστάσεις των κυριοτέρων χρωμάτων της χρωματικής κλίμακας, γίνονται σε μια εσωτερική διάσταση με ευαισθησία, ποιότητα και λυρισμό».
Λένα Κωνσταντέλλου
Κριτικός Λογοτεχνίας (Περ. «Σύγχρονα Βήματα», Τεύχος 90, Αθήνα)

«Συγκλονιστικό το συνθετικό αυτό έργο της ποιήτριας! Με συγκίνησαν βαθιά οι στοχαστικοί ευαίσθητοι στίχοι της. Η Μοιρασμένη Λευκωσία όπως μας την παρουσιάζει η Ρ.Ι.Σ. θα πρέπει ν' ανεβαίνει στην σκηνή όλων των ελληνικών σχολείων από άκρη σ' άκρη για να μην ξεχνάνε οι γενεές, ότι το καθήκον τους είναι να βρίσκονται πάντοτε σε ετοιμότητα. Είναι ένα έργο με πρωτοτυπία στη δομή με υπευθυνότητα στη λογοτεχνία και μεγάλη αγάπη στο πολύπαθο νησί μας. Είναι μια προσφορά σημαντική. Είναι ο πόλεμος του λόγου που φέρνει ειρηνικά πάντα την νίκη που περιμένουμε!»
Ισαβέλλα Μαλόβρουβα
Κριτικός Λογοτεχνίας («Σμύρνα Αρμονία», Αθήνα, Μάιος 1995)

«Η αγάπη για το γενέθλιο χώρο μεταμορφώθηκε σε άνετο, ειλικρινή και στρωτό ποιητικό λόγο. Η ειλικρίνεια της έμπνευσης, η γλωσσική άνεση, η καθολικότητα στη συλλογή και η λεπτή ευαισθησία χαρακτηρίζουν την ποιητική συλλογή Του νησιού μου».
Λ. Κεφαλληνός
Φιλόλογος - Κριτικός (Εφημ. «ΑΓΩΝ», 26.5.1985)

«Η Μοιρασμένη Λευκωσία» είναι ένα θεατρικό έργο και ακόμη ένα καταπληκτικό σενάριο για το ραδιόφωνο που θα το άκουγες ξανά και ξανά με το ίδιο ενδιαφέρον και αγάπη γιατί είναι έργο καρδιάς και αφοσίωσης στο ιδανικό που λέγεται Πατρίδα η οποία όταν είναι μοιρασμένη, ματώνει πιότερο τα στήθη. Λόγος δυνατός, συγκινητικός, ανθρώπινος, μα κύρια ποιητικός».
Αριστείδης Μιαούλης
Κριτικός Λογοτεχνίας - Δημοσιογράφος («Η Δημοκρατική», Ρόδος 12.5.1995)

Λίγες φορές η ποίηση βρήκε τόση τρυφερότητα και τόνισε με τόσο συγκρατημένο πόνο το μέλος της για να υψώσει ένα δοξαστικό αντάξιο της μάνας. Τα ποιήματα αυτής της συλλογής («Τα Τραγούδια της Μητέρας μου») θα πρέπει ν' ανθολογηθούν στα σχολικά βιβλία για να μάθουν τα παιδιά τι θα πει τρυφερότητα και πώς οφείλουν να την εκφράζουν και να τη βιώνουν. Είναι έξοχα δείγματα τρυφερής λυρικής ποίησης.
Παράσχος Παρασός
Κριτικός - Δημοσιογράφος (Απόσπασμα από ομιλία τον σε εκδήλωση προς τιμή της ποιήτριας - Πολιτιστικό Κέντρο Λαϊκής Τράπεζας Λευκωσία 2.11.1993)

«Από ευλύγιστο και στερεό υλικό είναι η πένα της Ρ.Ι.Σ. και μάλιστα με την προοπτική μελοποίησης των στίχων της, ντύνονται τα γραφόμενά της το μελωδικό χιτώνα του τραγουδιού και στιγμές καθώς τα διαβάζουμε, σάμπως και ν' ακούμε τη μελωδία τους!»
Γιάννης Σπανόπουλος
Συγγραφέας - Κριτικός Λογετεχνίας (Περ. «Αιγαιοπελαγίτικα θέματα», Τεύχος 44, Αθήνα)







Δευτέρα, 7 Σεπτέμβριος 2009

4η ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ - Ρούλα Ιωαννίδου - Σταύρου




4η ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ - Ρούλα Ιωαννίδου - Σταύρου
ΑΡΙΣΤΕΙΟ ΚΑΙ Α΄ ΒΡΑΒΕΙΟ
ΣΤΗ ΡΟΥΛΑ ΙΩΑΝΝΙΔΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ
LITERATURA ET ARTES email: literetart@gmail.com

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

ΔΙΕΘΝΗΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΠΟΚ ΕΛΛΑΔΟΣ

Απονεμήθηκαν πρόσφατα τα βραβεία του Γ΄ Διεθνούς Λογοτεχνικού Διαγωνισμού που προκήρυξε ο Ελληνικός Πολιτιστικός Όμιλος Κυπρίων Ελλάδος με θέματα από την Ιστορία της Κύπρου.

Η Κύπρια λογοτέχνις Ρούλα Ιωαννίδου Σταύρου απέσπασε Αριστείο και Α΄ Βραβείο για δύο έργα της ως εξής:

1. Α΄ Βραβείο καλύτερου θεατρικού έργου με ιστορικό περιεχόμενο, για το βιβλίο της "Της νήσου Κύπρου κωπηλάται".

2. Αριστείο για την ποιητική της συλλογή "Τρεις Ποιητικές Συνθέσεις για την Κύπρο".

Η τελετή απονομής πραγματοποιήθηκε πρόσφατα μέσα σε μια κατάμεστη αίθουσα στο "Παρασκευαϊδειο Πολιτιστικό Κέντρο Κύπρου", στην Αθήνα. Η εκδήλωση άρχισε με ομιλία του Δρος Ηρακλή Ζαχαριάδη, Προέδρου του ΕΠΟΚ Ελλάδος και ακολούθησε η επίδοση των βραβείων. Το πρόγραμμα εμπλούτισε η χορωδία " Η Κύπρος" που ερμήνευσε κυπριακά τραγούδια.

Πέρυσι στον Β' Διεθνή διαγωνισμό του ΕΠΟΚ Ελλάδος το διήγημά της Ρούλας Ιωαννίδου Σταύρου "Συναπάντημα" τιμήθηκε με το Α΄ Βραβείο Διηγήματος. Το εν λόγω διήγημα ήταν αφιερωμένο από τη συγγραφέα στον Έφεδρο Ανθυπίλαρχο Δημήτρη Σταύρου που έπεσε ηρωικώς μαχόμενος κατά του Τούρκου εισβολέα τον Αύγουστο του 1974.

Η κα Ιωαννίδου Σταύρου τιμήθηκε μέχρι σήμερα, με τέσσερα Διεθνή βραβεία, από διάφορους πνευματικούς φορείς.

Διάθεση των βιβλίων: email: literetart@ gmail.com

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ UNESCO

Με μια σημαντική έκδοση, η Κύπρος συμμετέχει στις εκδηλώσεις της Παγκόσμιας Ημέρας Ποίησης της UNESCO. Πρόκειται για την ποιητική συλλογή «ΕΠΟΧΕΣ ΜΕ ΧΑΪΚΟΥ» της καταξιωμένης ποιήτριας ΡΟΥΛΑΣ ΙΩΑΝΝΙΔΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις LITERATURA ET ARTES.

Η έκδοση σηματοδοτεί μια νέα εποχή στην Κυπριακή Ποίηση, αφού είναι η πρώτη ποιητική συλλογή Χαϊκού γραμμένη από Κύπριο ποιητή και η πρώτη που κυκλοφορεί στην Κύπρο. Το Χαϊκού είναι φόρμα ποιητικής γραφής που πατρίδα έχει την Ιαπωνία. Το είδος αυτό αγαπήθηκε και υιοθετήθηκε από ποιητές στην Ευρώπη αλλά και σε όλο τον κόσμο. Στην Ελλάδα, το εισήγαγε o Γ. Σεφέρης.

Σε εισαγωγικό σημείωμα που περιλαμβάνεται στο βιβλίο, ο γνωστός Ελλαδίτης κριτικός και ιστορικός της λογοτεχνίας Γ. Πετρόπουλος γράφει μεταξύ άλλων: «Επί σειράν ετών, με σεβασμό και συνέπεια προς την Τέχνη, η γλυκόφθογγη μολπή της Ρούλας Ιωαννίδου - Σταύρου μας συντροφεύει σε γαλήνιους ή τρικυμισμένους καιρούς, σε εθνικές εξάρσεις και τραγωδίες, σε νόστους, πόθους και πάθη, αλλά και στη σφαίρα του έρωτα, χαρίζοντάς μας λεπτές συγκινήσεις και έντονες ψυχικές διακυμάνσεις. Σήμερα, αποκτά το υπέρτατο προνόμιο να χαρίσει στην Κύπρο την πρώτη ποιητική συλλογή Χαϊκού, με τον εύγλωττο τίτλο «ΕΠΟΧΕΣ ΜΕ ΧΑΪΚΟΥ», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις LITERATURA ET ARTES με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας Ποίησης που καθιέρωσε η UNESCO. Ασφαλώς, η έκδοση του έργου αυτού δεν έρχεται ως «κεραυνός εν αιθρία», αφού η ποιήτρια έχει καλλιεργήσει με εξαιρετική επιτυχία το ιαπωνικό αυτό είδος ποιητικής γραφής στο οποίο έχει διακριθεί και έχει ανθολογηθεί τόσο στην Ελληνική όσο και στην Παγκόσμια Ανθολογία Χαϊκού όσο και σε ιαπωνικά περιοδικά λόγου και τέχνης.

Η Ρούλα Ιωαννίδου - Σταύρου με τη συλλογή της «ΕΠΟΧΕΣ ΜΕ ΧΑΪΚΟΥ» εγκαινιάζει μια καινούρια σελίδα στην Ιστορία της Κυπριακής Λογοτεχνίας αλλά και στην Παγκόσμια Βιβλιογραφία. Η δοκιμασμένη γραφίδα της ποιήτριας αποτελεί εχέγγυο για την επιτυχία τόσο του βιβλίου αυτού όσο και για τη μελλοντική αξιοποίηση του Χαϊκού από τους Κύπριους λογοτέχνες, στους οποίους ανοίγει τώρα το δρόμο».


«ΕΠΟΧΕΣ
ΜΕ ΧΑΪΚΟΥ»


Oλόκληρο το κείμενο



ΑΝΟΙΞΗ



ΚΑΛΩΣΟΡΙΣΜΑ
ΣΤΗΝ ΑΝΟΙΞΗ
Χρώματα χίλια
Κήποι γιορτάζουν
άνοιξη ήρθε

Η πεταλούδα
μυστικά ψιθυρίζει
στη μαργαρίτα

Φωνή των δέντρων
των άνθεων τραγούδι
των καρπών γιορτή

Φούλια στον κήπο
χελιδονοπέταγμα,
'Aνοιξη πάλι!

Πλάση θαυμαστή
πράσινο, γαλάζιο, μπλε
κίτρινο, μαβί...

Πράσινος κάμπος
απλώνει το σώμα του
στου ήλιου το φως.

Λουλούδια μύρια
πανηγύρι στον κάμπο
Απρίλης μήνας.




ΑΥΛΗ ΤΗΝ ΑΝΟΙΞΗ
Γιούλια, γιασεμιά
πυκνή κληματαριά μου
κοκκινο ρόδο.

Γιασεμί λευκό
άνθισε στον κήπο μου
γλυκό γελάκι.

Λευκό γιασεμί
πράσινο φύλλωμά μου
πως μ' ανασταίνεις!

Γλάστρα με φούλι
παράθυρο στον ήλιο
ανοίγει πάλι.

Τριαντάφυλλα
σε βάζο στο σαλόνι
κοκκινα, λευκά.

Ο μίσχος ισχνός
το λουλούδι φοτεινό
η καρδιά λάμπει.




ΠΕΝΤΕ ΧΑΪΚΟΥ
ΓΙΑ ΕΝΑ ΚΥΚΛΑΜΙΝΟ
Αθόρυβα ήρθες
πως με ξάφνιασες πάλι
ανθάκι γλυκό!

Κυκλάμινό μου
σκυφτό κεφαλάκι μου
πως με σκλαβώνεις!

Από τ' αψηλά
ταπεινά με κοιτάζεις,
κτυπά η καρδιά.

Μου χαμογελάς
της καρδιάς μου λουλούδι
κυκλάμινό μου!

Κυκλάμινό μου
το ισχνό σου κορμάκι
πόσα μου 'μαθε!




ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ


Το καλοκαίρι
από τ' όνειρο ξυπνά
μια μέρα ζεστή.

Λευκό πανάκι
ξανθό καλοκαιράκι
καλωσορίζει.

Καλοκαιράκι
να 'ταν όλα σαν πρώτα
μπλε θάλασσά μου!

Κρίνο της άμμου
γέλιο καλοκαιρινό
φαντάζεις λευκό.

Ακροθαλάσσι
που, άραγε, σε ξέρω?
Γνώριμο είσαι.

Τις αναμνήσεις
το κύμα που έρχεται
θέλω να πάρει.

Χρώμα θαλασσί
κύμα, σε περιμένω
στο ακρογιάλι.

Ο ήλιος λέει
τραγούδια στον έρωτα
σε μέρα ζεστή.

Μικρό λουλούδι
μέλισσα ξελόγιασε
το καλοκαίρι.

Μ' ένα τραγούδι
ο έρωτας κοιμάται
στο ακρογιάλι.

Κάτω απ' τον ήλιο
το καπέλο σου βάλε
καλοκαιράκι.

το καλοκαίρι
ψάθινο καπελάκι
φορά η ακτή.

Το καλοκαίρι
στον ίσκιο πως κάθεται
να ξαποστάσει!




ΝΗΣΙΩΤΙΚΑ
Σπιτάκια λευκά
γαλάζια παράθυρα
μπαλκόνια ψηλά.

Βλέπω μακριά
βαρκούλες σε πέλαγο
κάτασπρα πανιά.

Ο ήλιος καυτός.
Παγωτό τριαντάφυλλο
στην παραλία.

Κατακόκκινη
μέρα καλοκαιρινή
στο μπαλκόνι μου.

Μυστικά κρυφά
το τραγούδι τ' ανέμου
στην καρδιά λέει.

Από μια ρωγμή
των κυμάτων ο φλοίσβος
μπαίνει στο σπίτι.

Ήλιος ρίχνεται
σε πέλαγο γαλάζιο
και δροσίζεται.

Το μεσιμέρι
η πέτρα καίει πολύ.
Μην την αγγίζεις.

Δίπλα στο κύμα
στα χαρτιά μου σκυμμένη
γράφω, διαβάζω...




ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ
Βαρκούλα περνά
ζεστό καλοκαιράκι
αποχαιρετά.




ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ



ΚΑΛΩΣΟΡΙΣΜΑ
ΤΟΥ ΦΘΙΝΟΠΩΡΟΥ
ΜΕ ΔΥΟ ΧΑΪΚΟΥ
Συννεφάκι, να!
"Φθινόπωρο έρχεται
ξανά", μου λέει.

Φθινόπωρό μου!
Κίτρινο φύλλο πέφτει.
Πρώτη βροχούλα.




Ο ΓΥΡΙΣΜΟΣ
ΤΗΣ ΒΡΟΧΗΣ
Η θλίψη βαθιά
που δεν βρίσκει πια ξανά
πράγματα παλιά.

Βροχούλα, βροχή
μονάχη ξεκίνησε
τον κόσμο να δει.

Πόση μονάχη
της βροχής η σταγόνα
σαν ταιδεύει.

Σταγόνες βροχή
περνώ περιδέραιο
σε λευκό λαιμό.

Κοίτα! Ουρανός!
Σύκωσε το σύννεφο
ψηλά, πιο ψηλά.

Βροχούλα, βροχή
μεθυσμένο τραγούδι
που να πηγαίνεις?

Τραγούδι βροχή
ποτάμι που κύλησε
γι' αλλού έφυγε.

Βροχούλα φέρνει
τραγούδια του έρωτα'
το τζάμι κτυπά.

Βροχούλα κτυπά
το τζάμι τικ τακ, τικ τακ
σαν μικρή καρδιά.

Βροχούλα κτυπά
το τζάμι της μνήμης μου
να την ξυπνήσει

Γλυκιά συντροφιά
βροχούλα φθινοπώρου
στην μοναξιά μου.

Πόσο όμορφα
βροχούλα, συντροφιά μου
παραμύθια λες!

Μύρια μυστικά
βροχούλα ψιθυρίζει
στ' αυτί μου, κρυφά.

Το φθινόπωρο
ομπρέλες πολύχρωμες
κοίτα ανοίγουν!

Κίτρινα φύλλα
πέταξαν τα όνειρα
με τον άνεμο.

Ζηλεύω πολύ
σταγόνας το κρύσταλλο
που λάμπει στο φως.

Βρέξε σύννεφο.
Δίψασε η γη πολύ.
Σε περιμένει.

Νερό κρύσταλο
ποτάμι ταξιδεύει
τη γη ποτίζει.

Χρυσό τοπίο.
Φύλλα φθινοπωρινά'
κιτρινο χαλί.




ΕΝΑΡΞΗ
ΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ
ΜΕ ΤΡΙΑ ΧΑΪΚΟΥ
Σεπτέμβρης μήνας
το σχολείο ανοίγει'
παιδιά στην αυλή!

Γελάκια πολλά
στη σχολική τους τσάντα
κλείσαν τα παιδιά.

Την αγκαλιά του
το σχολείο άνοιξε
για τα παιδιά του.




ΦΕΓΓΑΡΙ ΦΘΙΝΟΠΩΡΟΥ
Θολό φεγγάρι
στ' όνειρο ποιος θα φέγει?
'Aστρο δεν έχει.




ΑΝΑΧΩΡΗΣΗ
Φεύγει η βροχή.
Σ' αλαργινό ταξίδι
παίρνει τις σκέψεις.




ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ
ΣΤΟ ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ
Αντίο, γεια σου.
Καλοτάξιδο να 'σαι
και να 'ρθεις πάλι.




ΧΕΙΜΩΝΑΣ


'Aνεμος πήρε
τ' ανέμελα νιάτα μας
κι' ήρθε το χιόνι

Στην καρδιά πάλι
το χιόνι στοιβάχτηκε
Μπα! Ποιος γνοιάζεται!

Χειμώνας περνά
μεσ' από την ζωή μου
Θα φύγει, λέω.

Σύννεφα πυκνά
χιόνια στο δέντρο λευκά
χειμώνας ξανά.

Ομπρέλες! βροχή!
Κατακλυσμός στην ψυχή
στα μάτια δάκρυ.

Κρύο, παγωνιά'
στο τζάκι μας ζεστασιά'
στο σπίτι πάλι.

Ήρθε χειμώνας'
κοιμήθηκ' ο έρωτας
κατ' απ' το χιόνι.

Μην ψάχνεις να βρεις
τραγούδι στον άνεμο.
Μονάχα βροχή.

Αστραπή πέφτει
στο σώμα του έρωτα
να το σκοτώσει.

Βροντή σ' ακούω'
μουγκρίζεις σαν ύαινα.
Φοβάμαι πολύ.




ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΣΠΟΥΔΕΣ
ΓΙΑ ΕΝΑ ΧΕΙΜΩΝΙΑΤΙΚΟ
"Σ' ΑΓΑΠΩ"
Ένα "σ' αγαπώ"
του έρωτα έγραψες
στο χιόνι πάνω.

Βροχή έπεσε'
σβήσηκε το "σ' αγαπώ"
Το χιόνι λιώνει.

Το χιόνι λιώνει
ποταμάκι γίνεται
η λέξη φεύγει.

Το χιόνι λιώνει
ποταμάκι γίνεται
φεύγω μαζί του.




ΕΠΕΙΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΤΑΙΓΙΔΑ
ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΕΙΚΟΝΕΣ
Βρεγμένη μέρα
με τα μαλλια να στάζουν
κρύες σταγόνες

Έφυγ' ο άνεμος
η φύση σιώπησε
μέρεψ' η πλάση.

Κυλάει γλυκά
νερό στο ποταμάκι
τραγούδι λέει

Στο μαξιλάρι
έγειρε κουρασμένη
η μέρα πάλι.




ΕΠΩΔΟΣ
Από το χιόνι
άνοιξη θ' αναδυθεί
άνοιξη θα 'ρθει.




ΕΠΟΧΕΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ


Φεύγει ο χρόνος
σε μακρινό ταξίδι
παίρνει τις ώρες.

Ταξίδι πήγε
η στιγμή που έφυγε
δε θα γυρίσει.

Λεύτερη σκέψη
της μνήμης τα πέλαγα
κάθε δειλινό.

Αυτό ήτανε
μια μέρα που πέρασε
και χάθηκε πια.

'Aδειο μπουκάλι'
ποτήρι αφημένο
σε καφενείο.

Μια ξένη μέρα
από δίπλα μας περνά.
Δε χαιρετά πια.

Δείλι μακρινό
φεγγαράκι κόκκινο
πως μας ξέχασες!

Τα όνειρα μου
βαρκούλες από χαρτί
στο ποταμάκι.

Μικρό όνειρο
λουσμένο στα δάκρυα
γύρισες πίσω.

Φιλί κόκκινο
στα χείλη δεν έφτασες.
πως μετάνιωσες!

Αστεράκι μου
το δρόμο σου έχασες
μέσα στη νύχτα.

Μικροί ουρανοί
σκεπάζουν τα όνειρα
να μην ξυπνήσουν.

Όνειρο γλυκό
στο βράχο ακούμπησε
να ξαποστάσει.

Γλυκέ Μορφέα
ως το πρωί καρτερώ
να μ' αγκαλιάσεις.

Μια μελωδία
τον κόσμο πως ξύπνησε
μιας ανάμνησης!

Η νοσταλγία
ρίχνει απ' το φεγγίτη
ρόδινο χρώμα.

Μια ηλιαχτίδα
φάνηκε στον ουρανό
τραγούδι λέει.

Βάλε τις έγνοιες
στο μεγάλο κοχύλι
και φυλαξέ τες.

Σε νέο σπίτι
μετοικεί η ελπίδα
Ανοίγει φτερά.

Ελπίδα χτίζω
στην άκρη της θάλασσας
κι όμως βραδιάζει.

Στο μαξιλάρι
της πρώτης αγάπης
η μέρα γέρνει.

Πρώτη αγάπη
σ' ολόλευκο σεντόνι
κοιμάται γλυκά.

'Aλλα πράγματα
φανέρωσε ο ήλιος
που ανέτειλε.

Τα μάτια κοιτούν
βυθομετρούν την ψυχή
στην άλλη άκρη.

Εσύ έφυγες'
τα πράγματα έμειναν
να σε θυμίζουν.

'Aδεια η καρδιά'
αλλιώτικα πως χτυπά
χωρίς αγάπη.

Η θλίψη εκεί
σ' αγαπημένα μάτια
να μας κοιτάζει.

Χτυπώ τη θλίψη
πάνω σε βράχο σκληρό
να τη σκοτώσω

Κατά που τραβά
εκείνος ο άνεμος
θέλω να ξέρω.

Πόσο κοντά μας
βρίσκεται η γαλήνη?
'Aραγε, ξέρεις?

Δροσερό νερό'
Να ξεδιψάσ' η ψυχή.
Τα χείλη καίνε.

Λύσε τα μαλλιά'
δώσε τα στον άνεμο'
κάνε την αρχή.




ΤΡΕΙΣ ΜΙΚΡΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ
ΓΙΑ ΤΗ ΣΙΩΠΗ
Σίγησε ο λόγος.
Στάθηκε περήφανα
απρναντί μας.

'Aηχος ήχος
της σιωπής φωνή
εϋηχες νότες.

'Aγνωρες φωνές
μέσ' από την άβυσσο
αναδύονται.




ΔΥΟ ΜΙΚΡΑ ΝΥΧΤΕΡΙΝΑ
ΤΟΠΙΑ
Θολό φεγγάρι.
Ποιος θα φέγγει στ' όνειρο?
'Aστρο δεν έχει.

Φεγγάρι περνά
από το παράθυρο,
"γεια σου" μου λέει.

Μέσα στο ρόδι
ευλογία του θεού
είναι κλεισμένη.

Μικρό λουλούδι
χαμόγελο και δάκρυ
μόνο στον κάμπο.

Ξωκλήσι παλιό
στο βράχο πως στέκεται!
Το Θεό υμνεί.

Πλάση σ' αγαπώ.
Δέντρα κι άνθρωποι μαζί.
Δόξα τω θεώ.

Κοίταξε έξω.
Ανοιχτό παράθυρο
τον κόσμο δείχνει.

Λευκό σεντόνι
στεγνώνει στον άνεμο
φρεσκοπλυμένο.

Χαμόγελό μου
παιδιά να παίζουν κρυφτό
στην πλατεία μας.

Παιδιά στο στενό.
Γέλια, τραγούδια, φωνές
ξυπνούν τη ζωή.

Παιδιά στο δρόμο
πρντόβολα παίζουνε
ξανά στη γωνιά.



ΣΚΕΨΗ
Πόλους του κόσμου.
σύνορα γης καταργεί
παντούθα βρεθεί.



ΞΕΝΙΤΕΙΑ
Κλείσε τα μάτια
γλυκά να ονειρευτείς
του νόστου τη γη.



ΧΑΡΑ
Το αβγάτισμα
του αέναου φωτός
στην ψυχή εντός.


Ο ΧΡΟΝΟΣ
Ελλοχεύει, ναι
την ομορφιά να γερνά
στιγμής που περνά.


ΤΑΧΙΔΙ
Επιτέλους πια!
γυρίσαμε, πατρίδα.
Αταξίδευτοι!


ΓΥΡΙΣΜΟΣ
Η θλίψη βαθιά
που δε βρίσκει πια ξανά
πράγματα παλιά.


ΔΥΟ ΧΑΪΚΟΥ
ΓΙΑ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ
ΤΩΝ ΔΕΝΤΡΩΝ
Πύρινη φλόγα
περήφανα πέθαναν
τα δέντρα πάλι.

Φωτιά στο δάσος.
Το δεντράκι όρθιο
έγινε στάχτη.


ΚΙΤΡΙΝΕΣ ΚΟΡΔΕΛΕΣ
Της Χρυσοθέμιδος Χατζηπαναγή

Και να που η ποίηση είναι πολύτροπη και παντοδύναμη, ανοίγει καινούργιους δρόμους και νέους δημιουργικούς ορίζοντες για τη Ρούλα Ιωαννίδου-Σταύρου.
Το νέο της ποιητικό έργο είναι πλασμένο, ακριβώς, με μια ιδιοσύστατη ουσία πρωτεϊκής δύναμης, που χαρακτηρίζει την υψηλή τούτη τέχνη του λόγου. Οι Κίτρινες Κορδέλες, πρόσφατα εκδομένες από τη Δωδώνη, καταξιώνουν όχι μόνο την ευαισθησία και τη έμπειρη δεξιότητα του ταλέντου της δημιουργού τους, αλλά και την ευφάνταστη επινοητικότητα και τον ευρηματικό ιδεολογικό της κόσμο.
Η ποιήτρια φιλτράροντας τους στίχους της μέσα από ένα λιτό δραματικό υπόστρωμα, που εισχωρεί από το συνειδησιακό της είναι στα τρίσβαθα άδυτα του υποσύνειδητού της, αποδεικνύεται να ξεπερνά τις δικές της ποιητικές δομές γραφής, υπερβαίνοντας μαζί και το σύνηθες παραδοσιακό σύστημα του ποιητικού μονολόγου.
Μέσα από μια διαλογική δραματική μορφή, αυστηρά προσεγμένη από άποψη γλωσσικού ύφους, εκφράζει φυσικά και αβίαστα τις πρωτότυπες ιδέες της σύλληψής της και που απηχούν αναντίλεκτα έναν κόσμο πλούσιου ψυχισμού, λεπταίσθητης λυρικής έξαρσης και έκδηλης πνευματικής πληρότητας. Μ' αυτά μόνο τα εφόδια θα μπορούσε να μεταμορφώσει ποιητικά την ορμέμφυτη ανάγκη επικοινωνίας δύο ανθρώπων, που είναι άμεσα και δική της αδήριτη επιθυμία. Αλλιώς, οι ποιητικοί της ήρωες θα έμεναν στο στατικό και επιφανειακό επίπεδο της κατασκευής μιας συμβατικής, ληξιπρόθεσμης συνομιλίας χωρίς γόνιμες, υποβλητικές προεκτάσεις. Αντίθετα, Εκείνος και Εκείνη, τα δύο πρόσωπα του ποιητικού της σκηνικού, συνομιλούν ουσιαστικά και ταυτίζονται επικοινωνιακά, μέχρι σημείου που η απόλυτα ειλικρινής αυτή επικοινωνία να τους εσωτερικοποιεί ακόμα περισσότερο και να ισχυροποιεί δεσμευτικά πλέον τις άρρηκτες σχέσεις μιας μεταφυσικής ψυχικής συγγένειας. Εκείνη είναι μια γυναίκα ανώνυμη χωρίς συγκεκριμένο τόπο διαμονής στη μικρή πατρίδα της, Εκείνος χωρίς όνομα και επίθετο και άγνωστο τόπο αναχώρησης. Εκείνη, μια γυναίκα μοναχική και εγκαταλελειμμένη από τον εξαφανισμένο αγνοούμενο σύντροφό της, Εκείνος, ο φαντασιακός άυλος και αόρατος αγνοούμενος, ο επιφανειακά απών, ο ταυτισμένος με τη μοίρα των υπόλοιπων χίλιων εξακόσιων δεκαεννιά συμπατριωτών του αγνοούμενων μετά την τουρκική εισβολή του 1974 στο νησί μας. Θα μπορούσαν να ήταν Εκείνος και Εκείνη οι οποιοιδήποτε κάτοικοι της Κύπρου, γι' αυτό και σκόπιμα δεν κατονομάζονται από την ποιήτρια, η οποία, προφανώς, μέσα στη γενικότητα της ανωνυμίας των ηρώων της θέλει να τονίσει την τραγική διάσταση μιας από τις οδυνηρότερες συνέπειες της εισβολής. Εκείνος και Εκείνη θα μπορούσαν κάτω από κάποιες συνθήκες ή συγκυρίες να ανταλλάξουν ρόλους με οποιοδήποτε συμπατριώτη ή συμπατριώτισσά τους. Εντούτοις, αγόγγυστα και σιωπηλά έχουν επί τόσα χρόνια οικειοποιηθεί τους ρόλους τους, παραμένοντας μέσα στην αφάνεια της αγνοούμενης ύπαρξής του Εκείνος και Εκείνη περιμένοντας μέσα στις πικρές ώρες των τόσων χρόνων και δένοντας κίτρινες κορδέλες πάνω στα κλαδιά του δέντρου της επίπονης και υπομονετικής τους καρτερίας. Έτσι τους παρουσιάζει η ποιήτρια στον πρώτο διάλογό τους. Εκείνη υπαρκτή να εξιστορεί τα δεινά της σαν σε μονόλογο σχεδόν στον εαυτό της και Εκείνο μάλλον ανύπαρκτο, σκιώδη να απαντά μονολεκτικά, πότε με ερωτηματικά και θαυμαστικά, πότε με αποσιωπητικά και υπολανθάνουσες χειρονομίες. Είναι γιατί Εκείνη τον ακούει στις παραισθήσεις της, χωρίς να τον βλέπει ή τον φαντάζεται απλώς μέσα στα ατέλειωτα εφιαλτικά της όνειρα και τις επίμονες επικλήσεις της.
Ο πρώτος διάλογος, θα λέγαμε ότι κινείται στο ρεαλιστικό επίπεδο, αντανακλώντας την πιο επώδυνη πτυχή της εισβολής. Γρήγορα, όμως, μ' ένα μαγικό οίστρο ποιητικής αισιοδοξίας η Ρούλα Ιωαννίδου-Σταύρου υπερβαίνει υπαρξιακά το εφιαλτικό κενό της απόγνωσης και της ματαίωσης, μεταβαίνοντας στους άλλους εικοσιοκτώ διαλόγους, που τους στήνει μέσα σ' ένα σκηνικό ποιητικής μεταστοιχείωσης. Η μεταμόρφωση εδώ είναι πλήρης και οριστική. Χωρίς απορίες και ερωτηματικά και χωρίς αμφιλεγόμενες αποσιωπήσεις και παλινωδίες. Το ρεαλιστικό σκληρό όνειρο της πραγματικότητας μεταβάλλεται άρδην σε μιαν άλλη μεταφυσική υπεραισθητή πραγματικότητα, που τα άυλα δομικά της στοιχεία είναι το προφητικό όραμα, το ιδεαλιστικό ονειρώδες και η υπερβατή αλήθεια και που μόνο μέσα μας μπορούν να δημιουργηθούν και να υπάρξουν. Χρειάζεται, ωστόσο, μια απαρέγκλιτη υποδομή πίστης και οραματισμού, ελπίδας και βεβαιότητας. Μυθοπλαστική μεταμφίεση των αισθητηριακών φαινομένων με την υποβολή της πειθούς ή απομυθοποίηση της φαινομενικότητας των αισθητηρίων με την ακράδαντη πεποίθηση μιας υπεράνθρωπης ψυχικής δύναμης; Η ποιήτρια, αναντίλεκτα, υιοθετεί τη δεύτερη εκδοχή όχι, απλώς, ποιητική αδεία, αλλά γιατί σκύβει μέσα της βαθιά και ανακαλύπτει τον επέκεινα υπέροχο κόσμο του ανεξήγητου, δυσερμήνευτου μυστηρίου.
Έτσι, καταφέρνει να βγάλει την ηρωίδα της από τον σκοτεινό λαβύρινθο της ανωνυμίας και της απομόνωσης και να της αποδώσει το δικαίωμα ζωής που της ανήκει. Είναι Εκείνη η γυναίκα πια, που γεμίζει με την παρουσία του αγνοούμενου συντρόφου της, που όχι μόνο επιτέλους τον συναντά παροδικά, αλλά θέλει να τον βρει και να τον κρατήσει για πάντα κοντά της. Γι' αυτό, του δίνει στέρεη και μοναδική υπόσταση, τόσο που Εκείνος αποκτά μεγαλύτερη σιγουριά από Εκείνη και φαίνεται περισσότερο βέβαιος για την ύπαρξή του απ' όση θέλησε η ίδια να του προσδώσει. Για Εκείνη η φυγή και ο αποχωρισμός γίνεται επιστροφή και γυρισμός, το σκοτάδι φως κι αν είναι κάποιου που θα αγνοείται η τύχη δεν θα είναι Εκείνου αλλά Εκείνης. Η ριζική αλλαγή και μεταστροφή των πραγμάτων δεν βασίζεται πουθενά αλλού πια, παρά στην έντονή της επιθυμία και στον διακαή της πόθο: "Εκείνη: Τις νύχτες σ' αναζητώ / με τον πυρσό του φεγγαριού. / Με τη δάδα του αστεριού / σε ψάχνω, ουρανέ. / Μες στ' αγιάζι της καταστροφής / σε ψάχνω. / Εκείνος: Για να μη με ψάχνεις μες στα σκοτάδια / σου λέω από τώρα / πως θα σε βρω εγώ / όταν θα γυρίσω". Κι όταν πια Εκείνη θα τον έχει ξαναβρεί και επαναποκτήσει μέσα στην ενδότερη συνειδητοποίηση και τη συνειδητότερη διαβεβαίωσή της, θα έχει ξεπεράσει τον γήινο χαμό του, γιατί θα πατά χωρίς μετεωρισμούς, κλυδωνισμούς και παρεκκλίσεις στη γη της, κι Εκείνος αν και συμβατικά Αγνοούμενος, θα είναι ουσιαστικά κοντά της, πάντοτε και παντού παρών και θα διαλύει τους περιστασιακούς της φόβους. Με αυτή την κατάφαση τελειώνει το έργο, ο ζωντανός διάλογος Εκείνης και Εκείνου, που είναι στα σίγουρα η μεγαλύτερη κατάφαση της ζωής: "Εκείνη: Είμαι γήινη. / Είμαι γήινη η η η…/ Εκείνος: Μη φοβάσαι. / Εδώ είμαι."
Μ' ένα τέτοιο βιωματικό μήνυμα η Ρούλα Ιωαννίδου-Σταύρου επισφραγίζει τη δυναμική της αυτή δημιουργία. Οι Κίτρινες Κορδέλες είναι μια ποίηση δραματικών - σκηνικών διαλόγων, που ξετυλίγουν πολύχρωμα νήματα όχι ενός απλού ποιητικού παραμυθιού, αλλά της απομυθοποίησης της συνεχιζόμενης τραγωδίας του νησιού μας. Χρειάζεται να επιστρατέψουμε πολλές δυνάμεις για ν' αντέξουμε. Και κάποιες απ' αυτές μπορούμε να πάρουμε από τον ποιητικό τούτο λόγο. Η ποιήτρια μάς τις προσφέρει απλόχερα μέσα από την απεραντοσύνη της καρδιάς της με τις Κίτρινες Κορδέλες.

Χρυσόθεμις Χατζηπαναγή
Φιλόλογος, Κριτικός, Συγγραφέας
Λευκωσία, 16η Νοεμβρίου 1998

Στις διαστάσεις των χρωμάτων
Της Χρυσοθέμιδος Χατζηπαναγή

"Είναι πληγή από φρικτό μαχαίρι.
Τα φάρμακά σου φέρε Τέχνη της Ποιήσεως,
που κάμνουνε - για λίγο - να μη νοιώθεται η πληγή"

Όταν προστρέχω στην Ποίηση και τους ποιητές, πάντα με συνοδεύει και με υποκινεί τούτη η ρήση του Καβάφη. Κι ευτυχώς που η μεν Ποίηση υπηρετεί ακόμα την Τέχνη στην ουσία και τη μορφή της, οι δε ποιητές θεράποντες και μύστες της είτε απλοί και ταπεινοί εργάτες και θιασώτες της είναι πολλοί ανάμεσά μας. Ευτυχώς λέμε και ανασαίνουμε, ευτυχώς και ελπίζουμε και συνεχίζουμε την ανάβαση. Ανοίγουμε έτσι το πρωινό μας παράθυρο κι αφήνουμε να εισχωρήσει ο ήλιος με τα χίλια χρώματα. Για να μπορούμε να καλημερίζουμε τον εαυτό μας, να συναπαντιόμαστε με τον γείτονα και τον φίλο μας, ν' αντικρίζουμε τον αφέντη τον θεό. Κι ο ήλιος συνεχίζει να μας φωτίζει, ανάβοντας το κερί του νου και το δαυλί της καρδιάς, για να καταφέρνουμε να ξεκρίνουμε τα άλλα χρώματα του κόσμου με τις άπειρες αποχρώσεις και τους ατέλειωτους ιριδισμούς.
Μέσα στις διαστάσεις των χρωμάτων, μια κομψή ποιητική συλλογή που άνοιξε τις σελίδες της στο φως το 1990, η Ρούλα Ιωαννίδου-Σταύρου ανακαλύπτει για άλλη μια φορά τον εαυτό της, και εκφράζει ποιητικά την κραδαίνουσα ευαισθησία των συναισθημάτων της. Μέσα σε τέτοιες χρωματικές διαστάσεις λες και συναντά τον κόσμο από άλλες κρυφές γωνίες κι άλλες τόσες φανερές κι αθέατες οπτικές. Με τα ποιήματα της συλλογής της αυτής πετυχαίνει να διαλύσει τα σκοτάδια, που την πνίγουν, να δρασκελίσει το αδιέξοδο και ν' ανέβει ένα - ένα τα σκαλιά της χρωματικής κλίμακας με τη σειρά, που τα καθορίζει το δικό της επιλεκτικό ένστικτο και διακριτικό αισθητήριο. Έτσι, το κάθε ποίημα της συλλογής ξεχωριστά και όλα μαζί εκπέμπουν ένα ιδιαίτερο φως, που αναλύεται σε άρρητους χρωματικούς τόνους σκέψεων και αισθημάτων τόσο απλών και καθημερινών, αλλά συνάμα και τόσο πολύπλοκων και μυστηριακών, τη στιγμή που αναδύονται με τους άυλους πέπλους της.
Απ' όλο το φάσμα των χρωμάτων η ποιήτρια ξεχωρίζει τα δικά της αγαπημένα χρώματα της εξοικείωσης και συμφιλίωσής της, ώστε μέσα σ' αυτά και γύρω απ' αυτά να πλέκει τον προσωπικό της μύθο. Η εναρμόνιση των προσφιλών της χρωμάτων τής κομίζει τη φωτεινή εκείνη δέσμη του φάσματος, για ν' ακολουθήσει τον δρόμο του οράματός της. Δεν παίζει, απλώς, με τα χρώματα η ποιήτρια, αναμιγνύοντάς τα σε πολλούς και ετερόκλιτους ή ομοιογενείς συνδυασμούς, όπως ο ζωγράφος, αλλά τα επικαλείται το καθένα ξεχωριστά μέσα στη μοναδικότητά του και την ιδιάζουσα ουσία του. Εξάλλου, το κάθε χρώμα δεν είναι μόνο η αφορμή και το ερέθισμα, η πρόσκληση και το κέλευσμα, αλλά προπάντων η ίδια η ενέργεια, η δοκιμή και η δοκιμασία της, η προσπάθεια και η πράξη, έστω κι αν καταλήγει στην απραξία.
Μέσα από αυτό το πρίσμα της δυναμικής των χρωμάτων διανοίγεται μπροστά της ο κόσμος, που μ' επίγνωση τον αντιμετωπίζει κι άλλη τόση συνείδηση τον διεκδικεί. Η καταφυγή κι η αμετάκλητη κατάληξη στα χρώματα απολήγει για την ποιήτρια η μόνη επιλεκτική διέξοδος, μιας και συναισθάνεται πως οι άλλες επιλογές περιορίζονται και περιορίζουν, αποστασιοποιούν και απομακρύνουν την αλήθεια. Τα χρώματα είναι οι ανάερες και περιστρεφόμενες κορδέλες, που παίρνουν ποικίλους σχηματισμούς στα επιδέξια χέρια των κοριτσιών, εύρυθμα χορεύοντας σε ακατάπαυστους και εναλλασσόμενους κύκλους. Τα χρώματα δίνουν, λοιπόν, τη δική τους απάντηση μέσα από ένα ολοφώτεινο ουράνιο τόξο στ' όνομα της ποιητικής αλήθειας, που για τον κάθε ποιητή παίρνει κι από μια προέκταση. Και στην περίπτωση της Ρούλας Ιωαννίδου-Σταύρου η ομολογία βρίσκεται στους στίχους του "προλόγου" της:

"Μη μπορώντας πια να διαλέξομε
μα κι ούτε να βρούμε αρκετή αλήθεια
...................................................
Έτσι διαλέγουμε τα χρώματα·
τα εμπιστευόμαστε
για να δώσουμε τις διαστάσεις που θέλουμε
στη ζωή και στο θάνατο
στην πράξη και στην απραξία".

Μόνο μέσα από μια τέτοια συγγένεια και ταύτιση γνησιότητας, που καταυγάζεται στην χρωματική αντιστικτική αρμονία της πλάσης, ανευρίσκει τελικά η ποιήτρια στον "επίλογο" τον άγνωστο εαυτό της αποποιούμενη όσα το σκοτάδι και η αχρωμία επιφυλάσσει ή καραδοκεί. Για να ομολογήσει και πάλι στο σημείο αυτό του τέλους, που φαντάζομαι πως είναι μια καινούργια απαρχή, την εξής εκμυστήρευση:

"Αποποιούμαι
τους φόβους και τους δισταγμούς μου
τις αδυναμίες και τις πλάνες μου
τις υποταγές και τις αναστολές μου.
Αποποιούμαι
άπασαν προσπάθειαν της ζωής
δι' εκποίησιν των προσδοκιών και των ονείρων μου.
Αποποιούμαι".

Εν τω μεταξύ θα έχει αραδιάσει όλα αυτά τα αισθήματα και τα ποικιλόμορφα όνειρα, καθώς και τις πολυδιάστατες και άοκνες προσπάθειες για τον αγώνα της ζωής, κάνοντάς μας κοινωνούς μέσα από τη μέθεξη των έντεκα "χρωματικών" ενοτήτων της αξιόλογης αυτής ποιητικής της δημιουργίας. Εναποθέτοντας κάθε φορά τις ελπίδες της για συνομιλία και μιαν επικοινωνία ανάτασης και αναστοχασμού, μάς καλεί κάτω από ένα ξεχωριστό και ατόφιο χρώμα ν' αφουγκραστούμε τους κραδασμούς και τις διακυμάνσεις της πολύχρωμής της πανδαισίας:
Στο "Λευκό" τη "σκέψη" και τη "σιωπή", στο "Χλωμό Κίτρινο" τη "νοσταλγία", την "καρτερία", το "παρελθόν", τα "ενθυμήματα", τον "χρόνο" και το "βλέμμα" της κατ' αντιστοιχία προς τα ομότιτλα ποιήματα. Το "Βαθύ Μπλε" το συμπλέκει και το συναρτά με τη στοχαστική και απέραντη νύχτα, την άβυσσο και την ενδεχόμενη πτώση, αλλά και τον "συμβιβασμό".
Ξάφνου, όμως, το "βαθύ κόκκινο" της αισιοδοξίας και της κατάφασης απλώνει τους ολοφώτεινους πέπλους του, που αραχνοϋφαίνονται με τη σαΐτα της ηλιαχτίδας μέσα στο "εργαστήρι" των πιο αθέατων πράξεων και των πιο ορμέμφυτων χειρονομιών. Τέτοιες που είναι ο "Έρωτας", το "φιλί", η "Αγάπη", η "καρδιά". Ωστόσο, με μια "Ροζ" πινελιά, όπως επιγράφεται η επόμενη ενότητα της συλλογής, η ποιήτρια έρχεται να διαγράψει άλλες γραμμές και σχήματα και να τραγουδήσει ένα άλλο τραγούδι στην "αναμέτρησή της με τον χρόνο", "σ' ανύποπτο χρόνο". Έπειτα, στο "Γαλάζιο" θ' απαριθμήσει "τα όνειρά" της ένα προς ένα, όπως το ίδιο και στο "καλοκαίρι" της και θαρρώ πως οι αριθμοί δεν την φτάνουν. Απλώς οι αριθμοί συμβολικά βοηθούν μονάχα την ταξινόμηση, αν μπορεί να γίνει τέτοια στον χώρο της ψυχής και στους πολυκύμαντους ωκεανούς της καρδιάς. Γιατί εδώ συναπαντιώνται και συνωθούνται και συμπυκνώνονται ένα σωρό μνήμες κι οράματα, αναμνήσεις κι εντυπώσεις, πόθοι και καημοί. Γιατί εδώ ξεδιπλώνεται "η θάλασσα της Κερύνειας και του Βαρωσιού" με τη "πτώση των αστεριών" και το "πέταγμα των γλάρων". Πιο κάτω, σ' ένα "Φωτεινό Κίτρινο" ξεσπά το "χαμόγελο" με τα σημάδια της καθημερινής απλότητας, που όσο πεζή κι αναπότρεπτη φάνταζε άλλοτε στα μάτια της στιγμής, τώρα προσλαμβάνει τη διάσταση της ανακαλούμενης θύμησης και της αέναης μνήμης. Είναι ένα χαμόγελο γεμάτο υποσχέσεις και προσδοκίες, που στοχεύει να αποτυπώσει τη σφραγίδα του στο ανείπωτο τόσων εκφράσεων και τόσων στοχασμών. Κι ύστερα, η ποιήτρια, αναπάντεχα ίσως, καταδύεται σ' ένα "Σκληρό γκρίζο", όπου "όλα γίνανε αλγεινά σαν πρώτα". Στέκεται τούτο το χρώμα μπροστά της, σκληρό κι αποτρόπαιο, για να θυμίζει την ίδια τη ζωή με τα τείχη και τα αδιέξοδά της, για να απειλεί με την απώλεια, τον χαμό, και την καταδίκη. Είναι το χρώμα, που αποδίδει γι' αυτήν την τραγικότητα της ύπαρξης και του δεινού εκπεσμού, τις "χιλιάδες πληγές" και τους "αιώνες μοναξιάς". Έτσι, μ' ένα "Ζεστό πορτοκαλί θα στείλει στους ουρανούς την κραυγή της δικής της διαμαρτυρίας, που εμπνέει και αφυπνίζει, που ξεσηκώνει με τη σημαία μιας επανάστασης και οιστρηλατεί σε ατελεύτητη διάρκεια και "βάθος μέγα" κατά τον Ελύτη. Με τους πιο κάτω ανάγλυφους και εύγλωττα υποδεικτικούς στίχους δίνει η ποιήτρια στο τέλος της ενότητας αυτής τη δική της ερμηνεία για το κατάντημα του κόσμου:

"Κι όλ' αυτά είναι γιατί..
..κανείς μας
δε θέλει να χαρίσει μια βεβαιότητα.
..έχουμε πια αποκλείσει τελεσίδικα το θαύμα
..κανείς μας
δεν αποφασίζει να κάνει την Επανάσταση της Ευτυχίας".

Χωρίς μια τέτοια ρηξικέλευθη επανάσταση πώς θ' αφήσουμε τον ήλιο ν' ανατείλει απ' την κώχη της αυγής και να εξαπολύσει, ακάθεκτος επαναστάτης ο ίδιος, τα καθαρτήρια χρώματα των ηλιαχτίδων του; Πώς θα διασχίσει και θα διαλύσει τα πυκνά σύννεφα των σκοταδιών και του ερέβους; Γι αυτό επιμένει η ποιήτρια με μια ανομολόγητη πίκρα απελπισμού και απόγνωσης, που μεταφράζεται αναγκαστικά σ' ένα βαρύ "Μολυβί", πιο σκληρό απ' το προηγούμενο "Σκληρό γκρίζο". Γι' αυτό η αλλεπάλληλα σχεδιασμένη "αναχώρηση" μέσα στην προοπτική του κόσμου όχι απλώς αναβάλλεται, αλλά παραμένει καταδικασμένη μοιραία "στο μαρτύριο της αιώνιας ακινησίας μας". Το υπό μελέτη πάντα "ταξίδι" ήταν, δυστυχώς, μια φανταστική αυταπάτη κι ο "Γυρισμός" η τελεσίδικη απογοήτευση.
Πόσο στ' αλήθεια, θυμίζουν οι τελευταίοι στίχοι την Καβαφική σκέψη και φιλοσοφία, έστω σαν μακρινός απόηχος και δραματική ηχώ. Είναι γι' αυτό που θέλω με τη σειρά μου να εξομολογηθώ στην ποιήτρια πως και το δικό της ταξίδι όσο δύσκολο ανάμεσα στις συμπληγάδες κι αν επιχειρείται κι αν φαίνεται απραγματοποίητο, της έδωσε κι έχει να της δώσει πολλά ακόμα: "Σεντέφια και κοράλια, κεχριμπάρια κ' έβενους, / και ηδονικά μυρωδικά κάθε λογής". Φτάνει να ελπίζει και να επιμένει. Γιατί σαν άλλος "Καισαρίων" θα προβάλει κάποτε από ψηλά ο ήλιος "ντυμένος σε μετάξι τριανταφυλλί, / [με] δεμένα τα ποδήματά του μ' άσπρες / κορδέλες κεντημένες με ροδόχροα μαργαριτάρια". Και πως μέσα στις διαστάσεις των χρωμάτων της θ' ανατείλει σίγουρα μια άλλη "μέρα ζεστή και ποιητική, / [κι] ο ουρανός ένα γαλάζιο ανοιχτό"..

Χρυσόθεμις Χατζηπαναγή
Κριτικός Συγγραφέας, Φιλόλογος

ΜΠΛΟΥΜ

ΕΝΑ ΑΛΛΙΩΤΙΚΟ ΠΑΙΔΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ

Της Χρυσοθέμιδος Χατζηπαναγή

Ένα αλλιώτικο παιδικό βιβλίο. Η συγγραφή του ανήκει στη γνωστή λογοτέχνιδα Ρούλα Ιωαννίδου-Σταύρου και η εικονογράφηση στον Κούλη Αρκατίτη.
Η διαφορετικότητα και η ιδιαιτερότητα του βιβλίου δεν οφείλεται μόνο στο σχήμα, στην ποιότητα του χαρτιού, στο ελκυστικό εξώφυλλο και οπισθόφυλλό του, καθώς και στην καθόλα εύληπτη αναγνωσιμότητά του από τους φιλαναγνώστες φίλους μας. Τα εξωτερικά τούτα γνωρίσματα μπορεί να συνιστούν πρώτιστα και ουσιαστικά στοιχεία έλξης και πειθούς μικρών και μεγάλων για τα σημερινά δεδομένα της ασύλληπτης εκδοτικής έκρηξης, αλλά δεν είναι και τα μοναδικά εύσημα που προδικάζουν την επιτυχία ή πιστοποιούν την ποιοτική αρτιότητα ενός βιβλίου. Σίγουρα είναι και το περιεχόμενο, ο πυρήνας της ουσίας, το απόσταγμα του θησαυρίσματός του. Σε τελευταία ανάλυση ο βαθμός της αποδοχής, η ένταση και η έκταση της απήχησής του.
Για μένα προσωπικά, η αντικειμενική παρατήρηση, η ευχάριστη ανάγνωση και η προσεχτική μελέτη του βιβλίου όχι μόνο απετέλεσαν τους αξιολογικούς άξονες της κρίσης για πλήρωση των πιο πάνω κριτηρίων, αλλά και της σύγκρισης με άλλες παιδικές ιστορίες ή παρόμοιες αφηγήσεις από παντογνώστες αφηγητές - παιδιά ημερολογιακού τύπου. Ομολογώ απερίφραστα πως το βιβλίο, που επιγράφεται με τον πρωτότυπο εύηχο τίτλο Μπλουμ, όχι μόνο πληροί τα αντικειμενικά κριτήρια για μιαν υψηλή κατάταξη στην πανελλήνια παιδική μας Λογοτεχνία, αλλά και καταξιώνει από την αρχή ώς το τέλος την έξυπνη πρωτοτυπία του τίτλου του.
Το βιβλίο, που ενσωματώνει τριάντα όλες κι όλες σελίδες, είναι μοιρασμένο ανάμεσα στο κείμενο και την εικονογράφηση. Θα αρχίσω από την τελευταία. Δεν είναι η συνηθισμένη σκιαγράφηση κάποιων φιγούρων ή η ιχνογράφηση κάποιων σχεδίων, που αναφέρονται ή επεξηγούν εικονικά - εποπτικά το κείμενο, αλλά ένας πολύχρωμος συνδυασμός φωτογραφιών μικρών παιδιών, που φοιτούν σε νηπιαγωγεία και όμορφων παιδικών σχεδίων, που ο καλλιτέχνης Κούλης Αρκατίτης τα επεξεργάστηκε και τα εναρμόνισε έντεχνα στον ηλεκτρονικό υπολογιστή. Η δουλειά του, που ξεπέρασε τα όρια του ζήλου και της δημιουργικής φαντασίας, δίκαια διεκδικεί επιδόσεις στον τομέα της καλλιτεχνικής επιμέλειας της Παιδικής Λογοτεχνίας. Και θα σημειώναμε εδώ ότι μια τέτοια δραστηριότητα δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση και για τον πλέον έμπειρο ακόμα καλλιτέχνη φωτογράφο, ιδιαίτερα σήμερα, όπου η φιλοτέχνηση των παιδικών - νεανικών βιβλίων στο σύνολό τους είναι εκ των ων ουκ άνευ, εφόσον η παντοδυναμία της εικόνας είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τον παιδικό ψυχισμό και γενικότερα με τη νοοτροπία της εποχής μας. Οι ζωντανές, λοιπόν, εικόνες του Μπλουμ, που καταδεικνύουν ακόμα μια φορά πως η τεχνολογία από μόνη της δεν μπορεί να αντικαταστήσει την τέχνη, δεν συμπληρώνουν μόνο το κείμενο και το προεκτείνουν, αλλά μπορούν να αφηγηθούν πολύ εύγλωττα αν όχι την ίδια ιστορία, τουλάχιστον μιαν άλλη παράλληλη ή διαφορετική παράγωγή της. Σε τούτο συνίσταται η αυτοδυναμία και η δυναμική της πλούσιας αυτής εικονογράφησης. Η πανδαισία, ωστόσο, των χρωματισμών και η πληθωρικότητα των φωτογραφιών και ηλεκτρονικών σχεδίων μιας τέτοιας εικονογράφησης πρέπει να πούμε ότι προβάλλεται και καταξιώνεται, επειδή βρίσκεται δίπλα σ' ένα κείμενο, το ίδιο υποβλητικό και εκφραστικά εικαστικό. Πραγματικά, μέσα από την αφήγηση της συγγραφέως παρελαύνουν μπροστά στα έκθαμβα μάτια μας, κι ας μην είναι τα παιδικά που ενθουσιάζονται και θαμπώνουν πολύ γρήγορα, μαγευτικές παραμυθένιες σκηνές και αλλεπάλληλα κινηματογραφικά στιγμιότυπα. Δεν θα έλεγα φωτογραφικά, γιατί αυτά ακινητοποιούν ώς ένα σημείο τη σκέψη, την παγιδεύουν στη νοσταλγική αναπόληση των περασμένων και δεν ωθούν με βιάση τη φαντασία να καλπάσει πέρα από το απρόσμενο και το απροσδιόριστο.
Τέτοια είναι η γραφίδα της Ρούλας Ιωαννίδου-Σταύρου, ο ρυθμός και ο παλμός της οποίας απηχεί το δυναμικό πρωτοφανέρωμά της στην πιο ωραία γλώσσα, που αν και το πρώτο της παιδικό βιβλίο, δεν μπορεί καθόλου να χαρακτηριστεί ως πρωτόλειο έργο. Και εκεί η πλούσια αφηγηματικότητα και η πρωτοτυπία στη σύλληψη της υπόθεσης δεν υπερέβαινε τη λιτότητα και την ομορφιά της απλότητας ούτε άφηνε την εντύπωση του εξεζητημένου και του ανυπόστατου σε σχέση με το μέτρο της παιδικής δεκτικότητας και της ορμέμφυτης γνήσιας κριτικής, που δεν είναι άλλη, ασφαλώς, από την αυτοδίδακτη καθαρή κριτική αποτίμηση των παιδιών. Μια κριτική, που συμπυκνώνεται στην επιγραμματική αποτίμηση τού "μ' αρέσει ή δεν μ' αρέσει" και εκδηλώνεται στην έμπρακτη αποδοχή ή την αυτόματη απόρριψη.
Αν έκανα την πιο πάνω παρένθεση, είναι γιατί σκόπιμα θα 'θελα να συνδέσω τα δυο έργα, τονίζοντας το κοινό συγγραφικό ήθος της ταυτότητάς τους, που τη συγκροτούν η σύλληψη μιας βασικής πρωτότυπης ιδέας και άλλων δευτερευουσών αλλά εξίσου σημαντικών εμπνεύσεων, η απρόσκοπτη ροή της αφήγησης, το απροσδόκητο του "σασπένς", που εξάπτει τη φαντασία και επιτείνει την περιέργεια, μα πάνω απ' όλα η διαλεκτική προσέγγιση της παιδικής ψυχής με αμιγώς παιδαγωγικά κριτήρια. Η συγγραφέας το γνωρίζει καλά πως ένα από τα πιο δύσκολα είδη γραφής είναι η Παιδική Λογοτεχνία, αφού ο δημιουργός της πρέπει κατ' ευθείαν να μιλήσει στην καρδιά του παιδιού. Κι για να επιτύχει τον στόχο αυτό στον ύψιστο δυνατό βαθμό της αποτελεσματικότητας, πρέπει να χρησιμοποιήσει έναν αποδοτικό και προσληπτικό διάλογο, που είναι οπωσδήποτε ανάγκη να προσαρμόσει και στο νοητικό και στο ηλικιακό του επίπεδο, αλλά και στις συνεχώς εναλλασσόμενες παραστάσεις, ανάγκες και νέες συνήθειες της εποχής του. Με λίγα λόγια πρέπει να πιάσει κουβέντα μαζί του, να του μιλήσει απλά και ξάστερα, να ταυτιστεί με τη δική του ξεχωριστή γλώσσα. Και η Ρούλα Ιωαννίδου-Σταύρου ήξερε από τότε που έγραφε τις πρώτες φανταστικές ιστορίες της για παιδιά στο πρώτο της παιδικό πόνημα Η πιο ωραία γλώσσα τα παράξενα μυστικά και τα κρυφά ευρήματα της γλώσσας αυτής.
Γι' αυτό, πιστεύω ακράδαντα, πως και τούτο το βιβλίο θα έχει την ίδια κι ακόμα μεγαλύτερη επιτυχία. Όχι γιατί πληροί τους όρους και τις προϋποθέσεις μιας εκσυγχρονισμένης μοντέρνας παρουσίασης, αλλά γιατί κατ' εξοχήν μέσα από τις ευχάριστες σελίδες του ακούγεται δυνατά και ανεπιτήδευτα ένας ζωηρός διάλογος μιας ενδιαφέρουσας συνομιλίας και μιας αληθινής επικοινωνίας. Πώς τα καταφέρνει η συγγραφέας; Θα μπορούσαν να διερωτηθούν μερικοί συγγραφείς, που δεν κατέχουν τα κλειδιά μιας τέτοιας προσέγγισης ή είναι επίδοξοι δημιουργοί του είδους. Η απάντηση, νομίζω, συνοψίζεται ως εξής: Η γνώση και η αφοσίωση στην τέχνη της Παιδικής Λογοτεχνίας με τις υψηλές απαιτήσεις της δεν επαρκούν. Χρειάζεται να διαισθάνεται ο συγγραφέας, όταν συνομιλεί κατ' ευθείαν με τα παιδιά, το δικό τους όραμα, τη δική τους σκέψη και την ολόδικη ονειρική τους φαντασία. Και η διαίσθηση τούτη δεν είναι, βέβαια, δύναμη επίκτητη, αλλά σύμφυτη και ταυτόσημη της αγάπης, της αληθινής αγάπης για το παιδί πέραν του συγγραφικού χαρισματικού ταλέντου.
Η συγγραφέας, πράγματι, λειτουργεί εδώ με το μητρικό ένστικτο, με το αναντικατάστατο μητρικό φίλτρο της αγάπης προς το παιδί, που του δίνει επί πλέον την πνευματική υπόσταση μιας ποιοτικής συντροφικότητας και μιας φιλικής αγωγής. Με το να βάλει στο στόμα του παιδιού τη σκέψη της, που τη δανείζεται απ' αυτό είτε μέσω των δικών της παιδικών αναμνήσεων είτε μέσω των αξέχαστων βιωμάτων των δικών της παιδιών, είναι που θέλει να το καθοδηγήσει έμμεσα, να το συμβουλέψει αθόρυβα και να του εμπνεύσει μέσα από τη δύναμη της φαντασίας έναν άλλο καλύτερο κόσμο σε μιαν ομορφότερη χώρα.
Η συγγραφέας ξέρει με το αλάθητο αισθητήριο της παιδαγωγικής γνώσης και προ πάντων της παιδαγωγούσας αγάπης πως τα παιδιά, αν βοηθηθούν σωστά κι αν χειραγωγηθούν κατάλληλα, θα κτίσουν μια μέρα έναν καινούργιο κόσμο, πλάθοντάς τον με τα ακατάλυτα σύνεργα της αγάπης, της συνεργασίας και της αλληλοκατανόησης, αρετές και αρχές αιώνιες, που τους τις εφοδιάζει η αληθινή φιλία. Τούτη είναι η μοναδική αλήθεια που εμφωλεύει μέσα στις αγνές παιδικές καρδούλες και που κανείς δεν θα μπορέσει να τους την ξεριζώσει ποτέ. Μ' ένα τέτοιο όραμα ξεκινά η συγγραφέας έχοντας στον νου και στην καρδιά της τ' αθώα παιδάκια και κυρίως αυτά της προσχολικής ηλικίας. Μ' αυτά, πιστεύει, πρέπει ν' αρχίσουμε, τα πιο εύπλαστα και τα πιο επιδεκτικά για τέτοιου είδους μηνύματα. Αυτά γνοιάζεται και σ' αυτά απευθύνεται μέσα από το βιβλίο αυτό, που είναι στ' αλήθεια μια δημιουργική συνεργασία δυο δημιουργικών φίλων, σύμφωνα και με τη δήλωση του εσωφύλλου. Το πνεύμα της φιλίας και της αγαστής συνεργασίας δεν είναι μια αόριστη θεωρητικολογία εδώ, αλλά απεναντίας αποδεικνύεται η πιο έμπρακτη ζωντανή σχέση δυο ανθρώπων, που θέλουν με το δικό τους πρωταρχικό παράδειγμα να τη μεταδώσουν στα παιδιά όσο το δυνατό περισσότερο απλά και προσιτά. Σκοπός και στόχος αμφοτέρων των δημιουργών είναι η αφύπνιση και η ευαισθητοποίηση των τρυφερών υπάρξεων να ανακαλύψουν μέσα τους, να καλλιεργήσουν και να αναπτύξουν την απέραντη ομορφιά της ζωής και ενός καλύτερου κόσμου. Από την άλλη δεν παραλείπουν κι ένα άλλο τους καθήκον: να εμπεδώσουν και να εμπλουτίσουν τις πρώτες γνωσιολογικές και μαθησιακές δομές, που τους προσφέρει η οικογένεια και το νηπιαγωγείο, για να μπορούν να διευρυνθούν και να ενισχυθούν αργότερα στις πρώτες τάξεις του δημοτικού σχολείου. Να γιατί το βιβλιαράκι μπορεί να προσφερθεί και ως παράλληλο ανάγνωσμα με τα πρώτα σχολικά εγχειρίδια. Για να δει το μικρό παιδί στην εικόνα και διερωτηθεί με μεγαλύτερη απορία για το αερόστατο, το αεροπλάνο, τον εκσκαφέα, τον γερανό, τον σαλίγκαρο, το ψάρεμα με το καλάμι, τον ελέφαντα και τους χαυλιόδοντές του, για τους πιγκουίνους που ζούνε στις ψυχρές χώρες των πάγων, τα μανιτάρια, τα δελφίνια, την ωφελιμότητα των φρούτων, αλλά και την προσοχή από τα σκουλήκια, τον ιπποπόταμο, τη γέννηση των παιδιών, τα φλαμίγκος μα τον μακρύ λαιμό και τα ψηλά καλαμωτά ποδάρια. Μια ποικιλομορφία ετερόκλιτων παραστάσεων χωρίς επιστημονική ταξινόμηση και χωρίς θεματική κατηγοριοποίηση, έτσι όπως περιστασιακά θα πρόβαλλαν μπροστά στην παιδική φιλοπερίεργη ματιά μέσα από τις τηλεοπτικές εικόνες και τις καθημερινές του εμπειρίες.
Σ' αυτή την όμορφη χώρα των ανακαλύψεων του ανθρώπου, αλλά κυρίως της ξεγνοιασιάς που χαρίζει η φύση και τα πλάσματά της υπόσχεται να οδηγήσει τους φίλους της παρέας ο μικρός ξεναγός - αφηγητής του βιβλίου. Όμως, δεν λέει από την αρχή τ' όνομά της, για να κρατήσει την αγωνία τους και να του εξάψει την περιέργεια. Θέλει, προφανώς, να τους έχει περισσότερες ώρες και μέρες κοντά του και με τις συνεχείς αποκαλύψεις του να ανοίξει πλατύτερα τον κύκλο των γνωριμιών της συντροφιάς του. Έτσι αντιλαμβάνεται τον ρόλο του και την έννοια της φιλίας: σαν μια χαρούμενη μεγάλη παρέα, που να χωρεί κοντά στους συνομήλικους κι όλα τα υπέροχα δημιουργήματα της φύσης: πουλιά, ψάρια, και διάφορα ζώα. Όλα αυτά που του είναι τόσο φιλικά και οικεία, όπως και τα παιγνίδια του: τα άψυχα λαγουδάκια και τα αρκουδάκια του. Κάνει ένα μεγάλο μπλουμ, λοιπόν, από την αρχή, όχι για να βυθιστεί στη θάλασσα, όπως συνηθίζει κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, αλλά για να καταδυθεί κάτω από τα μαλακά του σκεπάσματα, γιατί είναι η ώρα του ύπνου, καθώς προστάζει η μαμά. Αν μπορούσε θα το 'κανε φυσιολογικά στη θάλασσα, αλλά δεν μπορεί γιατί είναι, προδήλως, χειμώνας, όπως δείχνουν και οι ενδυμασίες των παιδιών στις αντίστοιχες φωτογραφίες. Τις φωτογραφίες αυτές, μας πληροφορεί από την αρχή, τις πήρε ένας μυστικός πράκτορας με τη φωτογραφική του μηχανή, που δεν αποκαλύπτει ούτε και αυτού το όνομα. Έτσι, η συγγραφέας μέσω του πρωταγωνιστή της ιστορίας της κινεί αμείωτο το ενδιαφέρον, για να διαβαστεί το βιβλίο ώς το τέλος, ασκώντας μαζί την προσοχή, την παρατηρητικότητα και την υπομονή. Τα φιλοπερίεργα παιδικά ματάκια των αγοριών και των κοριτσιών κι ακόμα των δυο φίλων, που βρίσκονται πίσω από γυαλάκια, πρέπει να ψάξουν επίμονα και ν' ανακαλύψουν σύντομα τον μυστικό πράκτορα - φωτογράφο, τον ομότεχνο του ερασιτέχνη φωτογράφου, που διάνθισε το βιβλίο με το πλούσιο φωτογραφικό και εικαστικό του υλικό. Στην περιδιάβασή του τα παιδιά "σ' αυτή τη χώρα όπου δεν ζουν και ούτε μπορούν να την επισκεφθούν γιατί απαγορεύεται", θα έχουν συναντήσει τον μυστικό πράκτορα, που απαθανατίζει τις σκηνές και τα στιγμιότυπα, πέντε φορές μαζί με την εικόνα του εξωφύλλου. Ποιος ξέρει, θα τον εντοπίσουν γρήγορα ή θα τον βρουν προς το τέλος με την υπόδειξη του φίλου τους ξεναγού; Αλλά, βεβαίως, και θα τον βρουν μιας και ο πράκτορας αυτός, που θυμίζει αστυνομικό έργο, είναι αυτός που χώνει τη μύτη του παντού, που ξετρυπώνει από τη μυστική του κρύπτη, χωρίς να τον πάρει κανείς είδηση. Και, ασφαλώς, είναι το ποντίκι, καθώς διαπιστώνουν με ικανοποίηση όσα παιδάκια το βρήκαν κι όσα δεν το υποψιάστηκαν έγκαιρα, χαίρονται έστω και με την ανακάλυψη στο τέλος. Δεν θα ήταν άστοχο ούτε και παράτολμο να παραλληλίσω συνειρμικά τα δυο ποντίκια. Εκείνο του βιβλίου, που φυτρώνει στην έγχρωμη επιφάνεια κάποιων σελίδων και εκείνο που ξεπηδά στην οθόνη του κομπιούτερ, για να ανιχνεύσει και να υποδείξει. Και τα δυο έκαμαν καλή δουλειά και η συμβολή τους στη διαμόρφωση της εικόνας και του περιεχομένου του βιβλίου ήταν σημαντική.
Όταν ο κύκλος της εβδομάδας θα έχει κλείσει μαζί με τις ζαβολιές, τα σκιρτήματα και τις συγκινήσεις των παιδιών, θα 'ρθει η ώρα να μάθουν επιτέλους και την ονομασία της μυστικής χώρας, όπου πέρασαν αφάνταστες και συναρπαστικές μέρες. Πολύ εύστοχα, κατά την κρίση μου, αποκαλείται Μπλουμ, αφού κι ο μικρός μας φίλος, κουρασμένος πια από μια τέτοια περιπετειώδη ξενάγηση, μ' ένα μπλουμ θα βυθιστεί στην αγκαλιά του ύπνου. Το πρώτο όνειρο με ανοικτά ή κλειστά τα μάτια κάτω απ' τα ζεστά σκεπάσματα έχει τελειώσει, για ν' αρχίσει το δεύτερο κι ύστερα το τρίτο σ' έναν ατέλειωτο φανταστικό κόσμο. Ο κόσμος αυτός, ωστόσο, για τον μυστηριώδη παιδικό ψυχισμό δεν ξέρει να διακρίνει μεταξύ πραγματικότητας, ονείρου και φαντασίας. Η καθημερινότητα για το μικρό παιδί με τα παιγνίδια και τις πολυποίκιλες εκπλήξεις συμπλέκεται αξεχώριστα με τις ονειρικές χίμαιρες και τις φαντασιώδεις εξάρσεις. Αυτή είναι η πιο αληθινή αλήθεια γι' αυτό. Αυτή δεν οδήγησε και την Αλίκη του γνωστού παραμυθιού των παιδικών μας χρόνων ν' ανακαλύψει τη Χώρα των θαυμάτων και τον Γκιούλιβερ ν' ανακαλύψει στα Ταξίδια του τη χώρα των γιγάντων και των λιλιπούτειων; Αυτή, εξάλλου, δεν μας φέρνει μέχρι σήμερα στη μαγική χώρα του Ντίσνεϊ στην Αμερική και στην Ευρώπη; Την ίδιαν αυτήν αλήθεια θέλει να αναδείξει και το βιβλίο τούτο της Ρούλας Ιωαννίδου-Σταύρου και του Κούλη Αρκατίτη, οδηγώντας τους μικρούς χαριτωμένους τους φίλους στην ονειρική χώρα του Μπλουμ, που απλώνεται από τη γη ώς το ποτάμι και τη θάλασσα και πιο πάνω ώς τον ουρανό. Το Μπλουμ, που παρηχεί όχι τυχαία, φαντάζομαι, με το μπλε, χρώμα που καλύπτει το εξώφυλλο και αρκετές σελίδες του βιβλίου, καθώς και το αίνιγμα - ποντίκι, παραπέμποντας συνειρμικά και πάλι στο μπλε της θάλασσας και του ουρανού κι ακόμα στο γαλάζιο κρεβάτι. Εκεί πάνω το παιδί θα ξαπλώσει και μ' ένα ορμητικό μπλουμ θα εισδύσει στον γαλάζιο κόσμο του αληθινού ονείρου. Το κορμάκι του είναι εδώ μαζί μας και το σκεπάζει το χάδι της λατρευτής του μάνας, αλλά η ψυχή του ανήκει στο αύριο και στο μέλλον. Ένα καλύτερο αύριο κι ένα ευτυχέστερο μέλλον. Αυτό τον συμβολισμό και μια τέτοια αλληγορία πρέπει να κρύβει το βιβλίο, που θα το χαρακτήριζα ανεπιφύλακτα σαν ένα εκδοτικό κομψοτέχνημα προσφοράς προς τους μικρούς μας φίλους. Ένα τέτοιο έργο δεν αποτελεί τίποτε άλλο παρά παράδειγμα προς μίμηση. Μπλούμ, λοιπόν, στα βαθιά νερά της Παιδικής μας Λογοτεχνίας!

Χρυσόθεμις Χατζηπαναγή
Κριτικός, Φιλόλογος , Συγγραφέας
Εφημερίδα "Χαραυγή" - 19.7.1998





  
..Τι είναι η Διασπορά? Είναι ο ακαταπόνητος Οδυσσέας που από τον καιρόν της Τροίας ίσως και ακόμα νωρίτερα, πλανιέται σε όλα τα πλάτη της γης. Κτίζει το σπίτι του. Δημιουργεί αποικίες και παροικίες. Ο ακούραστος και ονειροπόλος ωραίος 'Ελληνας της δεύτερης πατρίδας του που λέγεται ΔΙΑΣΠΟΡΑ...
Κώστας Δουρίδας
Στην άκρη του ματιού: Ένα οδοιπορικό μέσα από τις σελίδες του ηλεκτρονικού περιοδικού "Έλα να δεις" της "LAND of GODS"
ο ΕλληνισμόςSince 1996 της Διασποράς
...Αλλά ο Οδυσσέας ποθεί ακόμη και καπνό μονάχα της πατρίδας του να δει να πετιέται προς τ' απάνω κι ας πεθάνει... (Οδύσσεια, α, στ. 57 κ.π.)
Προηγούμενη σελίδα Κεντρική σελ. της ΕνότηταςΕπόμενη σελίδα






Since 1996
Ενότητες, Ανθολογίες και άλλα.. της LAND of GODS






Κώστας Δουρίδας

  • τα δικά μου γραψίματα και άλλα..

  • Οδοιπορικό στο Καρδαρίτσι

  • το Δημοτικό τραγούδι και η παράδοση

  • Σελίδες απ' την ελληνική λογοτεχνία στο διαΔίκτυο

  • Έλληνες ποιητές στο διαΔίκτυο

  • Απομνημονεύματα: Γιάννης Μακρυγιάννης

  • Απομνημονεύματα: Θεόδωρος Κολοκοτρώνης

  • A Little Bit of Greece: News on Line and more..

  • το ηλεκτρονικό μας περιοδικό "έλα να δεις"

  • μια Φωτογραφία και ένας τόπος

  • ποιήματα τα αγαπημένα

  • Νεοελληνική πεζογραφία

  • Ανθολογίες της EELSPH

  • Δελτίο τύπου

  • το Ποιήμα της ημέρας

  • ο Στίχος της ημέρας

  • Αρκαδική ανθολογία

  • ο Ελληνισμός της Διασποράς

  • Βιβλία και Αφιερώματα

  • 1996 - 2006 : τα Δεκάχρονα της LAND of GODS

  • στην ΑΚΡΗ του ματιού..

  • Γράμμα στον 'Ελληνα της Διασποράς




  • Επόμενη Ενότητα..
    Ακολουθείτε το τόξο για την επόμενη Ενότητα








    Το νέο βιβλίο της ποιήτριας Ρούλας Ιωαννίδου-Σταύρου “MODUS VIVENDI”

    Βήμα Πολιτών Δελτίο Τύπου Παρ, 02/10/2015

    Γράφει ο επαναπατριζόμενος Θεσσαλός συγγραφέας, Βάιος Φασούλας

    Από το όμορφο νησί της Αφροδίτης, τη χιλιοτραγουδισμένη Κύπρο, από τις Εκδόσεις «Literatura et Artes», κυκλοφόρησε πρόσφατα το νέο βιβλίο της ποιήτριας, Ρούλας Ιωαννίδου-Σταύρου, «MODUS VIVENDI».

    Πρόκειται για μια ποιητική συλλογή, ένα σύγχρονο ποιητικό μωσαϊκό με πλούσια θεματολογία, σμιλευμένο από την Κύπρια ποιήτρια με τα ανοξείδωτα καλέμια του μαρτυρικού νησιού, που ο χρόνος δεν αγγίζει.

    Για όσους δεν γνωρίζουν το πλούσιο βιογραφικό της πολυγραφότατης και πολυβραβευμένης ποιήτριας, Ρούλας Ιωαννίδου-Σταύρου, αναφέρω μερικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς της και του έργου της.

    Ποιήτρια, πεζογράφος, θεατρική συγγραφέας με 24 βιβλία στο ενεργητικό της, τρεις ανθολογίες κ. ά. Ποιήματα και διηγήματά της έχουν δει το φως της δημοσιότητας σε ξένα και ελληνικά περιοδικά και ανθολογίες. Σπούδασε ελληνική και αγγλική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Μετεκπαιδεύτηκε στο RSA , TEFL (UK) και πήρε το δίπλωμά της με διάκριση στη διδασκαλία. Εκπαιδευτικός (ME) και ερευνήτρια. Σήμερα, εργάζεται ως επαγγελματίας συγγραφέας, και επιστημονική συνεργάτις σε πνευματικούς και πολιτιστικούς φορείς. Αρθρογραφεί σε κυπριακές εφημερίδες. Έργα της μεταφράστηκαν στα αγγλικά, ιταλικά, γερμανικά πολωνικά, γαλλικά και Αλβανικά. Το 2001 ίδρυσε το Πολιτιστικό Κέντρο: «Literatura et Artes», το οποίο διευθύνει μέχρι σήμερα.

    Για την ποιήτρια-ανατόμο του πνεύματος, διαβάζοντας το νέο της βιβλίο: «MODUS VIVENDI», την πρώτη διαπίστωση που μπορεί να κάνει κανείς είναι ότι για την ίδια την ποιήτρια..., ίσως και τον αναγνώστη..., η εν λόγω ποιητική συλλογή αποτελεί κι έναν τ ρ ό π ο   ζ ω ή ς !

    Κατά την ταπεινή άποψη του γράφοντα, όπως προανέφερε, πρόκειται για ένα σύγχρονο ποιητικό μωσαϊκό, ένα αριστούργημα που μέσα από τη μέθοδο εναλλαγών της ποιητικής της γραφίδας δημιουργεί την αίσθηση μιας δυναμικής έλξης που φέρνει τον αναγνώστη μπροστά σε πολλά και διάφορα καθημερινά τεκταινόμενα του καιρού μας.

    Μέσα από το ρηξικέλευθο «MODUS VIVENDI», για τον αναγνώστη όσο και για την Κύπρια εκπαιδευτικό, ποιήτρια, πεζογράφο, θεατρική συγγραφέα, ερευνήτρια, είναι βέβαιο ότι η ζωή, σε Παγκόσμιο επίπεδο, έχει αλλάξει και έχει χαλάσει... Κι αυτό θα το δει ο αναγνώστης σε πολλά σημεία του βιβλίου της, όπου εκφράζεται με σκωπτικό, χιουμοριστικό και σαρκαστικό ύφος.

    Ο λόγιος, ο σκαπανέας του λόγου, ο πρέσβης του πολιτισμού εντός και εκτός της Χώρας του και δραγάτης των αξιών, σε όποιο μετερίζι και αν βρίσκεται και ανήκει, προσπαθεί με τον λόγο του να αλλάξει τον ρουν των πραγμάτων.

    Τόσο η Κύπρος όσο και η Ελλάδα ζουν σε έναν εφιάλτη που οι συχνότητες των επισκέψεών του δημιουργούν ψυχολογικά ρήγματα, όπως καθημερινά ακούμε.

    Του κόσμου τα δεινά επιδεινώθηκαν από τους αμείλικτους διώκτες της ελπίδας και επιδεινώνονται και στη γειτονιά μας· η αθλιότητα των γήινων τεράτων τα ισοπεδώνει όλα· και την ελπίδα. Η επαναφορά της προϋποθέτει υποδομές. Χωρίς αυτές μένει φρούδα, μάταιη, ανύπαρκτη, ψέμα! Η συγγραφέας στη σελίδα 20 σαρκάζοντας μας λέει για την ελπίδα:

    «ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΠΙΔΑ

    Λέτε / η ελπίδα να είναι / απλώς ένα εργαλείο του μυαλού, για να μας αναγκάζει εκβιαστικά / να εθελοτυφλούμε; ¶ραγε είναι / μια ουτοπία στην καρδιά που μας κρατά ακόμα στη ζωή; Και καθόλου περίεργο, / όταν εμείς πεθάνουμε αυτή ακόμα, σε κάποια άλλη καρδιά, να ζει;»

    Στις χαμένες αξίες μας εντάσσεται και η μνήμη. Ο φόρος τιμής στη μνήμη κάποιου αγωνιστή. Γράφει λοιπόν η Ρούλα Ιωαννίδου-Σταύρου με την έντονη παραστατική της γλώσσα για τις αξίες, τις τιμές και τις μνήμες που έχουν ξεθωριάσει, αλλοιωθεί και έχουν ενταχτεί στον αστερισμό του θεαθήναι, της φτωχής συνήθειας και της αμφισβήτησης του ίδιου μας του είναι...

    «ΞΕΧΑΣΜΕΝΟ ΔΑΦΝΙΝΟ ΣΤΕΦΑΝΙ

    Δεν το εναπόθεσαν / στα σκαλιά του μνημείου / ως είθισται. Ούτε το ακούμπησαν στα πόδια του ήρωα. Του το πέρασαν στο υπερυψωμένο δεξί χέρι και το δάφνινο στεφάνι στάθηκε στον ώμο του. Κάθε πρωί / εκείνη περνώντας / γυρνά και το κοιτάζει. Εδώ και μήνες, κάνει το ίδιο πράγμα. Γυρνά και το κοιτάζει. Βλέπει τα φύλλα του / που έγιναν καφετιά· Βλέπει τη φρεσκάδα του / που την καψάλισε ο ήλιος. Μέχρι το επόμενο μνημόσυνο / που θα ξαναθυμηθούν τον ήρωα Και θα υμνήσουν τις ηρωικές του πράξεις. Μόνο που αυτή τη φορά / εκείνος θα πρέπει να προσέξει μην τους αφήσει να του περάσουν το στεφάνι στο μπράτσο· να μην προδοθούν, / να μην εκτεθούν οι υμνητές του. Να μην εκτιθέμεθα όλοι μας , δηλαδή!»

    Δύσκολο να μεταφέρεις τις απόψεις σου εκεί που το λόγο έχει η ποίηση. Έχεις δυσκολίες να διαλέξεις το καλλίτερο. Δεν υπάρχει· το καθένα έχει τη δική του γοητεία και αίγλη. Ένας συγγραφέας όσα έργα και να έχει τα πονάει· τα θεωρεί παιδιά του. Την ίδια δυσκολία έχει και ο αναγνώστης που θα διαβάσει αυτό το ποιητικό πόνημα. Το κάθε κομμάτι δίνει τις δικές του διαστάσεις. Τα δυο ποιήματα που συμπεριέλαβα στο ταπεινό σχόλιό μου, η πίεση των πραγμάτων τα έφεραν. Διαβάστε το βιβλίο· το ίδιο πράγμα θα νιώσετε.

    Την Κύπρια ποιήτρια Ρούλα Ιωαννίδου-Σταύρου, συγχαίρω και τις εύχομαι καλοτάξιδο. Είναι πονήματα που μας λείπουν.

    Σημείωση: Όσοι ενδιαφέρονται για το βιβλίο,
    μπορούν να απευθυνθούν στην ποιήτρια.
    roulastav@gmail.com
    ή στο τηλέφωνο (00357) 99574017.

    Βάιος Φασούλας
    «Ε.Ε.» Ελλάδα, Τρίκαλα,
    Οκτώβρης 01 2015
    pelasgos@fasoulas.de
    www.fasoulas.de
    facebook.com/vaios.fasoulas


    Κυριακή, 4 Οκτωβρίου 2015

    ΡΟΥΛΑ ΙΩΑΝΝΙΔΟΥ-ΣΤΑΥΡΟΥ Modus Vivendi (ΚΡΙΤΙΚΗ) ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΔΡΕΑ ΚΟΥΝΙO ΓΙΑ ΤΟ MODUS VIVENDI ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ «ΑΛΗΘΕΙΑ» Τρίτη, 22 Σεπτεμβρίου, 2015 Λευκωσία ΡΟΥΛΑΣ ΙΩΑΝΝΙΔΟΥ-ΣΤΑΥΡΟΥ

    Modus Vivendi

    Γράφει ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΟΥΝΙΟΣ

    Εάν ποίηση είναι εκείνο το ανάλαφρο, και δροσερό, μούδιασμα στη σπονδυλική στήλη της νοσταλγίας. Εάν ποίηση είναι εκείνη η ντροπαλή αύρα που, σε ανύποπτες ώρες, μας τυλίγει θωπευτικά. Εάν ποίηση είναι εκείνο το άστρο που φέγγει, θαρρείς, μόνο για εμάς. Εάν ποίηση είναι εκείνη η μεμβράνη επάνω στην οποία ισορροπούν τα συναισθήματα των ανθρώπων ή, καμιά φορά, πέφτουν και γίνονται φύλλα του φθινοπώρου. Εάν ποίηση είναι εκείνη η αξιοπρεπής στάση που οφείλουμε να κρατάμε, σε χαρές και σε λύπες, σε ευτυχίες και σε δυστυχίες. Εάν ποίηση είναι εκείνος ο μελωδικός θρήνος! που αναδύεται από τα σπλάχνα της Ιστορίας.

    Εάν ποίηση είναι εκείνο το φιλί που κολυμπάει ανέμελα στο μέλι της κυψέλης. Εάν ποίηση είναι εκείνο το σμάρι των χρωματιστών πουλιών που, στις φτερούγες τους, φωλιάζουν οι υπαρξιακές μας αγωνίες. Εάν ποίηση είναι εκείνη η λυρική ματιά πίσω από τις κορνίζες και τα κάδρα, πίσω από τις τυπολατρικές επισημότητες και τις κοινότοπες κολακείες, τότε η συλλογή της Ρούλας Ιωαννίδου-Σταύρου, την οποία μόλις έχω διαβάσει, αποτελεί κάλλιστο και εμβληματικό δείγμα γραφής. Δεν ανήκω στους κριτικούς ποίησης, και ίσως- ίσως ούτε καν στους κριτικούς. Με κατευθύνει, όμως, η συναισθηματική μου αντίληψη και, τούτης δοθείσης, τα ποιήματα της Ρούλας Ιωαννίδου- Σταύρου αποτελούν λιμάνια όπου καταφεύγουν ακυβέρνητα πλοία που είτε έχασαν τον προσανατολισμό τους, είτε δάμασαν άγρια κύματα είτε, τέλος, έκλεψαν το ραβδί της Κίρκης καθώς μεθούσε με το κρασί της υπεροψίας της.

    Από κανένα ποίημα της συλλογής δεν απουσιάζει η τρυφερότητα και, σε δεύτερη ανάγνωση, ο πόνος, αλλά επιτρέψτε μου να ομολογήσω ότι η ενότητα «Πέντε ποιητικές σπουδές για τη Δευτέρα Παρουσία» έχει κολλήσει, ήδη, σαν στάμπα, στα τοιχώματα της ψυχής μου: «¶ραγε, θα σας αναγνωρίσω;/¶ραγε, εσείς θα με αναγνωρίσετε;/Κι αν δεν σας βρω;/Κι αν δεν μπορέσω/να σας πω εκείνο το «Ευχαριστώ»/που τόσα χρόνια σας χρωστω; χρωστώ;/Εκείνο το «Ευχαριστώ»/που τόσα χρόνια το κρατώ, πατέρα/και το προσέχω από ήλιο και βροχή, μητέρα/από άνεμο και καταιγίδες, γονείς μου αγαπημένοι/αν δεν σας βρω;/Τώρα που φτάσαμε ως εδώ/να μην μπορέσω να το πω;/Αυτό το «Ευχαριστώ»/που τόσα χρόνια/σας χρωστώ!»

    *Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Literatura