λα να δεις . .


envelop icon στείλετε την σελίδα στους φίλους σας!
Σελίδες απ' την Ελληνική Λογοτεχνία στο Διαδίκτυο
η χώρα των θεών
Δείτε και άλλες σελίδες
για τον Στράτο Δουκάκη
"Το Γιούσουρι στα Ισπανικά" κάτι μου θύμισε...
Γράφει ο ΣΤΡΑΤΟΣ ΔΟΥΚΑΚΗΣ 24/5/2005 Από την Εφήμερίδα Εμπρός

Την αφορμή για τούτο το «κομμάτι» μού την έδωσε ένα δημοσίευμα του «Eμπρός» (28/04/05) με τίτλο «ΓΙΟΥΣΟΥΡΙ ΣΤΑ ΙΣΠΑΝΙΚΑ», (Η ποιητική συλλογή του Στρατή Μπαλάσκα σε φιλολογικό περιοδικό Πανεπιστημίου της Χιλής). Θα περνούσε απαρατήρητο, αν δεν είχα σχέση με την ισπανική γλώσσα και για μερικούς ακόμα λόγους, εκτός της γλώσσας. Το «Γιούσουρι», «το ποιητικό ολιγοσέλιδο τεφτέρι», μου το έστειλε ο Στρατής στην ξενιτιά που ζούσα, συνοδεύοντάς το με μια λιτή αφιέρωση: «Στο Στράτο της Βενεζουέλας κοχύλι μικρό απ' την πατρίδα». Όντως ήταν, για μένα, ένα πολύ μικρό κοχύλι με άρωμα Αιγαίου... που το κράτησα στην καρδιά μου!

Ανατρέχω, τώρα, στο βιβλιαράκι «σε σχήμα που φωλιάζει στην παλάμη» μου και διαβάζω: «Σκληράδα ανείπωτη / Ψυχή ολάκερη / παιχνίδι στα χέρια σου / για να μένει ζωντανή / κομπολόγι / χάντρα χάντρα / μια μια / μαύρη / σκληρή / ετούτη που κάποτε / ονειρευόταν / να γενεί κοράλλι». Κι αμέσως στη μετάφραση του Μάριου Ιωαννίδη από το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Playa Ancha στο Βαλπαραίσο της Χιλής: «Dureza indecible / Alma entera / juego en sus manos / para quedar viva / Comboloi / grano a grano / uno a uno / negro / duro / El que sonaba / en transformarse / en coral».

Και ξάφνου, μου έρχεται στο νου ο εκλεκτός Χιλιανός ελληνιστής Μιγκέλ Καστίγιο Ντιντιέρ ο οποίος με τίμησε με την φιλία του στα χρόνια που έζησε και δημιούργησε στη Βενεζουέλα, εξόριστος στην περίοδο της δικτατορίας του Πινοτσέτ. Θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας λίγα γι' αυτόν. Ναι, 13 χρόνια έζησε εκεί και άφησε ένα κομμάτι από το πλούσιο έργο του. Πολυγραφότατος και με πολυσχιδείς σπουδές, έχει εντάξει στο έργο του μελέτες, μεταφράσεις, δοκίμια για πάνω από 70 νεοέλληνες συγγραφείς: Κάλβος, Καβάφης, Καζαντζάκης, Σεφέρης, Ρίτσος, Ελύτης, Εγγονόπουλος, Τσίρκας μεταξύ άλλων. Αλλά έχει ανθολογίσει και περισσότερους από 100 Έλληνες ποιητές. Σήμερα, συνεχίζει ακαταπόνητος στο Κέντρο Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Χιλής, όπου δικαιωματκά κατέχει την έδρα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας. Διδάσκει Aρχαία Ελληνικά, Νεοελληνική Λογοτεχνία, Αρχαία Ελληνική Φιλοσοφία, Δημοτική Ποίηση. Διαλέξεις, έρευνες, εκδόσεις, εκδηλώσεις, συμμετοχές σε συνέδρια είναι οι τομείς στους οποίους μοιράζει τον χρόνο του ο πολύ καλός καθηγητής, μα... προ πάντων μεταφράσεις. Αξίζει εδώ να σημειώσω ότι μετέφρασε (αυτός κι αν είναι άθλος!) τους 33.333 στίχους της «Οδύσσειας» του Καζαντζάκη, αλλά και όλες τις καζαντζάκειες τραγωδίες. Aναρωτιέμαι, δε το γνωρίζω, μήπως ο Μάριος Ιωαννίδης ο οποίος μετέφρασε το «Γιούσουρι» έχει κάποια σχέση μαζί του. Μήπως είναι μαθητής του κ. Καστίγιο Ντιντιέρ; Ίσως...

Για την προσφορά του στα ελληνικά γράμματα και το έργο του «Kavafi integro» ο Καστίγιο Ντιντιέρ βραβεύτηκε το 1981 από την Ακαδημία Αθηνών. Για το έργο του «Νεοέλληνες ποιητές του 20ού αιώνα» τιμήθηκε το 1991 από την Ελληνική Δημοκρατία με το παράσημο «Χρυσός Σταυρός του Τάγματος της Τιμής», ενώ το 1994 τιμήθηκε με χρυσό μετάλλιο από την Ελληνική Εταιρεία Μεταφραστών Λογοτεχνίας.

Στο διάστημα της παραμονής του στη Βενεζουέλα δεν με ξεχνούσε, πάντα μου αφιέρωνε τα βιβλία που εκδίδονταν εκεί όπως: «Odiseo Elytis, Poemas» (Caracas 1979), «Giannis Ritsos, Forma de la Ausencia» (Caracas 1980), «Poetas Griegos Del Siglo XX» (Caracas 1981), «Odiseo Elytis, Anthologia Fundamental» (Caracas 1981), «Kavafis, Toda Su Poesia» (Caracas 1983), «Bolivar, Nikow Engonopoulos» (Caracas 1983), «Miranda Y Gracia» (Caracas 1986), «Literatura Neohelenica, Antologia del siglo X a Kavafis» (Caracas 1986), «Por que BACH? Por que SCHWEITZER?» (Caracas 1987) μεταξύ άλλων. Δεν αποχωρίζομαι με τίποτα το γράμμα που του έστειλε ο Ελύτης τον Φεβρουάριο του 1980 και μου έδωσε, όπου ο Έλληνας νομπελίστας εκδηλώνει τις ευχαριστίες και την ευγνωμοσύνη του, όπως επίσης και του παραχωρεί τα συγγραφικά του δικαιώματα για το μόχθο και τη φροντίδα που κατέβαλε να τον μεταφράσει!

Τον Μάρτιο του 2002, (ζούσα ακόμα στη Βενεζουέλα) κάνω μια πρόταση στον τότε Έλληνα Πρέσβη μας εκεί κ. Λάζαρο Νάνο να καλέσουμε από την Χιλή και να τιμήσουμε τον κ. Καστίγιο Ντιντιέρ για όσα έκανε για την Ελλάδα. Δυστυχώς, για ευνόητους λόγους, δεν βρήκα ανταπόκριση κι έτσι έβλεπα να χάνεται μαζί και η ελπίδα να εκπληρώσουμε το ΧΡΕΟΣ μας μ' ένα μεγάλο «ευχαριστώ» που ποτέ δεν του είχαμε δώσει. Τελικά τον Αύγουστο, πέντε μήνες μετά, λίγοι φίλοι, στη Βαλένσια, καταφέραμε και τον φέραμε, για λίγο, κοντά μας.

Μια αναμνηστική πλακέτα, λίγα λόγια, απέραντη αγάπη κι ένα μεγάλο ευχαριστώ ήταν η δική μας προσφορά. «Αγαπητέ μας φίλε. Θέλουμε να ξέρεις πως κανένας δεν μας υποχρεώνει να σε ευχαριστήσουμε σήμερα για όσα έκανες και κάνεις, για όσα πρόσφερες και προσφέρεις στα ελληνικά γράμματα σ' όλο τον ισπανόφωνο κόσμο. Να σου ομολογήσουμε, όμως, ότι είναι η δική μας συνείδηση που αναγνωρίζει το μεγάλο σου έργο και πως αυτό για μας είναι κάτι παραπάνω από ένα ζωντανό και επιβεβλημένο Χρέος...», μέρος από την προσφώνησή μου με την οποία χαιρέτισα τον καλό μας φίλο, σε μια απέριττη εκδήλωση προς τιμήν του, που έγινε στο σχολείο της Ελληνικής Κοινότητας της Βαλένσια. Για να έχουμε τούτη την αντιφώνηση του τιμηθέντος: «Εγώ πρέπει να δώσω το ευχαριστώ στην Ελλάδα, που μου έδωσε το έναυσμα να αφιερώσω τη ζωή μου στα γράμματά της»... Κι εκεί νιώσαμε το μεγαλείο και την ευγένεια που διακατέχει και πάντα ενυπάρχει στους πνευματικούς ανθρώπους.

Έτσι συμβαίνει, έστω κι ένα μικρό απρόσμενο δημοσίευμα έρχεται συχνά, να ταράξει μνήμες, γυρίζοντας το χρόνο πίσω κι αναπολώντας παλιές ξεχασμένες -σημαντικές δίχως άλλο- στιγμές, αλλά και αξιόλογους φίλους καλούς, ευαίσθητους, σεμνούς κι ανθρώπινους, που πέρασαν απ' τη ζωή μας και μας άγγιξαν όσο έπρεπε, ώστε να μας ευαισθητοποιήσουν και να τους μνημονεύουμε, γιατί έδωσαν τα πάντα για την Ελλάδα.

O Στράτος Δουκάκης κατάγεται από τον Mόλυβο και ήταν μετανάστης στη Bενεζουέλα.


Δείτε και άλλες σελίδες
για τον Στράτο Δουκάκη



The LAND of GODS Since October 1996   Oakville Ontario Canada
Make Land of Gods Your Home Page