Ιωάννης Καποδίστριας
Ο πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδας.
Ένα από τα πλέον σημαντικά πρόσωπα στη νεώτερη ιστορία της Ελλάδας, είναι αναμφησβήτητα ο Ιωάννης Καποδίστριας, ο πρώτος κυβερνήτης της πατρίδας μας. Ένα πρόσωπο αμφιλεγόμενο γιά πολλούς, Ένας πολιτικός που ακόμη και σήμερα αποτελεί αντικείμενο μελέτης γιά τις ικανότητες, που του είχαν αποδοθεί, αλλά και γιά τον τρόπο που επέλεξε να κυβερνήσει. Ένας κυβερνήτης που κατάφερε να διχάσει το λαό της χώρας, που μόλις είχε απελευθερωθεί.
Ο στρατηγός Μακρυγιάννης, μία από τις μεγαλύτερες στρατιωτικές φυσιογνωμίες στον απελευθερωτικό αγώνα του 1821, γράφει γιά τον Καποδίστρια στα απομνημονεύματά του .
Ο Κυβερνήτης μας φέρνει οπαδούς των τυρράγνων να τον οδηγήσουνε πως τυρραγνούνε εκείνοι οι τύρραγνοι να τυρραγνήσει και αυτός. .
Κι΄όμως ο Μακρυγιάννης ήταν από τους πρώτους που δήλωσε την αφοσοίωσή του στον Κυβερνήτη και πως μπορούσε ακόμη και τη ζωή του να δώσει γι΄αυτόν. Τι τον έκαμε να αλλάξει; .
Θα πρέπει όμως πρώτα απ΄όλα να δούμε ποιά ήτανε η πολιτική αλλά και κοινωνική κατάσταση στην Ελλάδα όταν ο Καποδίστριας έφτασε εκεί γιά να την κυβερνήσει.
Είναι αλήθεια πως όταν ο Καποδίστριας πάτησε το πόδι του στην ελληνική γη, η χώρα, όση είχε απελευθερωθεί, ήταν πραγματικά ένα χάος. .
Στην στεριά, γράφει ο ιστορικός Τάσος Βουρνάς, επικρατούσε το δίκιο της αρπακτηκότητας του Τοπάρχη Κοτζαμπάση και στη θάλασσα η πειρατία.
Στην ελεύθερη χώρα δεν υπήρχαν χέρια να επιδοθούν στην καλλιέργεια της γης. Εικοσιπέντε χιλιάδες μαχητές γύριζαν από χωριό σε χωριό χωρίς καμμιά μισθοδοσία, χωρίς καμμιά ενίσχυση. Καμμιά υπηρεσία δεν λειτουργούσε. Ο Μωρηάς ήταν μιά έρημος. Κάθε μεγαλοκαπετάνιος, που κρατούσε ένα κάστρο τυρρανούσε σαν καταχτητής τον γυμνό και άστεγο πληθυσμό. Γιά να μπορέσει κανείς να μεταμορφώσει σε κράτος αυτό το χάος δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θα έπρεπε να διαθέτει ισχυρή κεντρική εξουσία με σιδερένια πυγμή κι΄οποσδήποτε μιά πολιτική γενναίου αστυκοδημοκρατικού εκσυγχρονισμού. Ο οποιοσδήποτε όμως κι΄αν διέθετε αυτές τις θέσεις μοιραία θα ερχόταν σε κάθετη ρήξη με το παλιό φεουδαρχικό καθεστώς, που το αποτελούσαν τα τζάκια και οι νεόπλουτοι, που η περιουσία τους ήταν από το πλιάτσικο σε βάρος της επανάστασης. Αυτά είχε να αντιμετωπόσει ο κυβερνήτης της Ελλάδας Ιωάννης Καποδίστριας, μπροστά σε αυτά βρέθηκε κι΄αυτά κλήθηκε να πολεμήσει. .
Όμως ποιός ήταν ο Ιωάννης Καποδίστριας;. .
Γεννημένος στην Κέρκυρα το 1776 από οικογένεια ευγενών, μορφώθηκε με επιμέλεια στην πόλη του και στην συνέχεια σπούδασε ιατρική και φισοσοφία στο Πανεπιστήμιο της Πάδοβας. Μετά τις σπουδές του επιστρέφει στην Κέρκυρα και γιά ένα διάστημα εργάζεται σαν γιατρός χειρουργός. Όταν όμως τα Εφτάνησα κατακτώνται από τους Ρώσσους ο Καποδίστριας θα εγκαταλείψει την ιατρική και θα περάσει στον πολιτικό χώρο. Το 1803 με την ίδρυση της Πολιτείας των Ιονίων Νήσων ο Καποδίστριας θα διοριστεί Γραμματέας. Όμως το 1807 με την συνθήκη του Τιλσίτ το κράτος των Ιονίων Νήσων πάυει να υπάρχει κ;αι φυσικά σταματάει και η Γραμματεία του Καποδίστρια. Σ΄αυτό το διάστημα όμως είχε αναπτύξει στενές σχέσεις με την ρωσσική διπλωματία κι΄έτσι μετά το τέλος της Γραμματείας στο κράτοσ των Ιονίων Νήσων θα μεταπηδήσει στον χώρο της ρωσσικής διπλωματίας όπου πραγματοποιεί λαμπρή σταδιοδρομία. Μάλιστα το 1815 διορίζεται Υπουργός Εξωτερικών, μιά θέση που κρατάει μέχρι το 1822
Από τον χρόνο αυτόν κα μετά διαμένει στη Γενεύη και παρ΄όλο που βρίσκεται σε άδεια αορίστου χρόνου συνεχίζει να είναι μέλος της ρωσσικής διπλωματίας. Από τα καθήκοντά του αυτά θα απαλλαγεί τον Ιούλιο του 1827 με επίσημη έγκριση του Τσάρου Νικολάου και αφού είχε εκλεγεί στη θέση του Κυβερνήτη της Ελλάδας. .
Το πρωί της Κυριακής 8 Ιανοαρίου του 1828 ο Ιωάννης Καποδίστριας, εκλεγμένος κυβερνήτης της Ελλάδας από την Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας φτάνει στο Ναύπλιο με το αγγλικό πλοίο Warspite και πατάει το ελληνικό έδαφος. .
Ο Κάρλ Μέντελσον στην Επίτομη Ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης γράφει, .
Τρία ξένα πολεμικά πλοία χαιρέτησαν την ελληνικά σημαία με κανονιοβολισμούς.
Είναι η πρώτη περίπτωση αποδόσεως επισήμων τιμών εκ μέρους Ευρωπαϊκών Δυνάμεων ενώ ο λαός επευφημούσε. .
Κι΄ο Νίκος Κασομούλης στα Ενθυμήματα στρατιωτικά αναφέρει. Τι να ενθυμηθεί κανένας και τι να γράψει. Πως να ζωγραφίσει το ηθικόν της ώρας εκείνης. Άλλος έτρεχε, άλλος πηδούσε, άλλος χόρευε. Οι δρόμοι ταράτοντο.Όλοι πλέον από την χαράν αλησμόνησαν την θέσην των. Άνδρες και γυναίκες. Μικροί και μεγάλοι. .
Ο νέος κυβερνήτης θα φτάσει στις 11 Ιανοαρίου στην Αίγινα, όπου εκεί έχει την έδρα της η Επιτροπή, που τον αναπληρώνει στα καθήκοντά του και η οποία αποτελείται από τους Γεώργιο Μαυρομιχάλη, Ιωάννη Μηλαήτη και Ιωάννη Νάκο. Από εκείνη τη στιγμή οι τύχες της χώρας ανήκουν πλέον στα χέρια του κυβερνήτη. .
Πριν να καταπιαστούμε με το έργο του Καποδίστρια, αξίζει να δούμε τι λένε τόσο οι υμνητές του όσο και οι επικριτές του. Χαρακτηρίζοντας τον Καποδίστρια γιά τις πολιτικές του ιδέες, ο εκ των επικριτών του ιστορικός Γιάννης Κορδάτος, στην Μεγάλη Ιστορία της Ελλλάδος γράφει. Ήταν συντηριτικός ως το κόκαλο και υπηρέτης της ρωσσικής πολιτικής. Κάπως ίδια είναι και η γνώμη του Τάσου Βουρνά ο οποίος στην Ιστορία της Νεωτέρας Ελλάδας γράφει. Ήταν αριστοκράτης στην καταγωγή, ολογαρχικός στις ιδέες, δοκιμασμένος από την εποχή της Ρωσσοκρατίας στα Εφτάνησα, οπόταν σαν πληρεξούσιος της ξένης κατοχής έπνιξε στο αίμα την αγροτική εξέγερση της Κεφαλονιάς, το 1804 και είχε πάρει σαφή θέση υπέρ του φεουδαρχισμού.
Πιό πολύ επικριτικός ο Ιωάννης Ζέβγος, γράφει στην Σύντομη Μελέτη της Νεοελληνικής Ιστορίας.
Ήταν αντιδραστικός, διπλωμάτης της Σχολής Μέτερνιχ, στεγνός και πεισματάρης γραφειοκράτης, φανατικός οπαδός του τσαρισμού στην εσωτερική και εξωτερική πολιτική. .
Ο Φίνλευ, από τους ένθερμους υποστηρικτές και υμνητές του Ιωάννη Καποδίστρια, γράφει στην Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως.
Ο πατριωτισμός του Καποδίστρια είχε ταυτιστεί με την ορθοδοξία και την εθνική ανεξαρτησία, όχι όμως με την πολιτική ελευθερία και τα πολιτικά δικαιώματα. Ελάχιστα πρόσεξε την κοινωνική πρόοδο των λαϊκών μαζών της Δυτικής Ευρώπης που συντελέστηκε στη διάρκεια της ζωής του και η παράλειψη αυτή τον εμπόδισε να παρατηρήσει την επίδραση που ασκούσε ήδη η κοινή γνώμη στην διαγωγή των περισσοτέρων κυβερνήσεων. .
Οι προθέσεις του Καποδίστρια γιά τον τρόπο με τον οποίον θα κυβερνούσε την Ελλάδα, φάνηκαν από τις πρώτες ημέρες της ανάληψης των καθηκόντων του. Κύριος σκοπός του ήταν όλες οι εξουσίες να βρίσκονται συγκεντρωμένες στα χέρια του. Μία από τις πρώτες ενέργειές του ήταν η αναστολή του Συντάγματος της Τροιζήνας. Έφτασε μάλιστα στο σημείο να δηλώσει πως αν το Σύνταγμα δεν ανασταλεί ο ίδιος θα έφευγε αφήνοντας την χώρα και τον λαό της στην τύχη τους. Ακόμη διέλυσε τη Βουλή και στη θέση της τοποθέτησε ένα Συμβουλευτικό Σώμα με την επωνυμία Πανελλήνιον. Αυτό το Συμβουλευτικό Σώμα με 27 μέλη είχε καθαρά διακοσμητικό χαρακτήρα. Χωρισμένο σε τρία τμήματα ανέλαβε τις διοικητικές , οικονομικές και δικαστικές εξουσίες. Ακόμη ίδρυσε την Κεντρική Γραμματεία, ένα είδος υπουργικού συμβουλίου που όμως έπερνε απ΄ευθείας γραμμή από τον ίδιο. .
Αφού έθεσε τις βάσεις της εξουσίας έτσι όπως αυτός τις ήθελε ο Καποδίστριας ορκίστηκε ότι θα εκπλήρωνε τις αποφάσεις των Εθνικών Συνελέυσεων της Επιδαύρου, του Άστρους και της Τροιζήνας. Κάτι που δεν τήρησε αφού ευθύς εξ΄αρχής κατήργησε κάθε μορφή αντιπροσωπευτικής συνταγματικής Δημοκρατίας. .
Ο Νίκος Σβορώνος στην Επισκόπηση της Νεοελληνικής Ιστορίας υποστηρίζει ότι η εξωτερική πολιτική του Καποδίστρια είχε σαν σκοπό να υποτάξει το νέο κράτος στις βλέψεις του Τσάρου. .
Στην εσωτερική πολιτική ο Ιωάννης Καποδίστριας δεν κατάφερε να λύσει το κύριο πρόβλημα που αντιμετώπιζε το καινούργιο κράτος. Τη διανομή στους αγρότες της εθνικής γης, που άλλοτε ανήκε στους Τούρκους. Το μεγαλύτερο μέρος της γης αυτής πέρασε στα χέρια των προκρίτων και των κοτζαμπάσηδων ενώ οι αγρότες παρέμειναν και πάλι εξαρτώμενοι από αυτούς. Ωστόσο θα πρέπει κανείς αντικειμενικά να αναγνωρίσει ότι η διακυβέρνηση της χώρας από τον Καποδίστρια αποτελεί την πρώτη σοβαρή προσπάθεια οργάνωσης του ελληνικού κράτους. Πρώτος αυτός φροντίζει γιά την δημόσια εκπαίδευση, καταστέλει την πειρατία, διοργανώνει την διοίκηση. Η προσπάθειά του να επιβάλει κάποια πειθαρχία στο πνεύμα των προκρίτων που ήθελαν να αντικαταστήσουν στην ελεύθερη Ελλάδα τους Τόυρκους αξιωματούχους, συνάντησε από την πλευρά τους μεγάλη αντίδραση. Κι΄ίσως ήταν αυτή η αιτία και ο λόγος που όπλισε τα χέρια των Μαυρομιχαλαίων.. .
Το πρωινό της Κυριακής 27ης Σεπτεμβρίου του 1831, ο Ιωάννης Καποδίστριας, πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδας θα πέσει νεκρός έξω από την είσοδο του ναού του Άγιου Σπυρίδωνα στο Ναύπλιο από τις σφαίρες των Κωνσταντίνου και Γιώργη Μαυρομιχάλη.
Υποστηρίχτηκε ότι την δολοφονία οργάνωσαν οι Πρεσβευτές της Αγγλίας και της Γαλλίας με σκοπό να εξασθενήσουν τη Ρωσσική επιρροή στην Ελλάδα. Χωρίς να έχει αποδειχτεί κάτι συγκεκριμένο, το γεγονός είναι ότι οι δύο αυτές χώρες εμψύχωναν την αντιπολίτευση στην πολιτική του Καποδίστρια. Όμως η πολιτική του αυτή δημιουργούσε πολλές αντιδράσεις όχι μόνο μέσα στον απλό λαό αλλά και στις τάξεις των κοτζαμπάσηδων που δεν ήθελαν να παραχωρήσουν τίποτα από την τοπική τους εξουσία.
Η δολοφονία του Ιωάννη Καποδίστρια θα σηματοδοτήσει μιά νέα εποχή γιά την διακυβέρνηση της χώρας. Οι πρόκριτοι, οι κοτζαμπάσηδες, οι καπεταναίοι θα αρχίσουν έναν αγώνα γιά την εξουσία. Γιά να καταλήξει η Ελλάδα στην βασιλεία του Όθωνα που με τον ερχομό του στην Ελλάδα μαζύ του, εκτός από τους Βαβαρούς θα φέρει και τους ασκούς του Αιόλου. .
Στην Κέρκυρα, λίγο έξω από την πλατεία του Σαν Ρόκκο βρίσκεται η μικρή μονή της Παναγίας της Πλατυτέρας. Στο προάυλιο αυτής της μικρής εκκλησιάς βρίσκεται ένας απλός τάφος όπου μέσα του κρύβει τα οστά του Ιωάννη Καποδίστρια. Μιά απλή μαρμάρινη πλάκα αναφέρει. Ενθάδε κείται ο πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδος Ιωάννης Καποδίστριας. Δίπλα του ακριβώς είναι ο τάφος του αδελφού του, Αυγουστίνου Καποδίστρια. .
Αριστοτέλης Βαλαωρίτης
Ο ποιητής των κλεφτών και των αρματωλών (1824 - 1879)
Απλωμένη μέσα στα νερά του Ιονίου "η σμαραγδένια" Λευκάδα, ένα ακόμη πανέμορφο νησί του Ιονίου πέλαγους δεν υστέρησε από τα άλλα τ' αδέλφια της - νησιά στην πνευματική προσφορά Πολλοί οι λόγιοι που γεννήθηκαν στα χώματα αυτού του νησιού. Ποιητές, πεζογράφοι, μουσικοί, ζωγράφοι, καλλιτέχνες. Καθ' ένας στο χώρο του μεγαλούργησε αφήνοντας παρακαταθήκη το έργο του στις γενιές που περνούν.
Εξέχουσα θέση ανάμεσα στους μεγάλους δημιουργούς του έμμετρου λόγου ο Αριστοτέλης Βαλαωρίτης, που άνοιξε τα μάτια του στο φως του κόσμου, στη Λευκάδα, στο ιδιόκτητο νησί του, τη Μαδουρή, την 1η Σεπτεμβρίου του 1824. Οι ρίζες του ξεκινούν από τις γενιές των Αρματωλών της Δυτικής Ελλάδας στα προεπαναστατικά χρόνια και συγκεκριμένα από τις γενιές της Βαλαώρας του 17ου αιώνα. Η μητέρας του, Αναστασία Τυπάλδου - Φορέστη, ήταν κόρη γνωστής αριστοκρατικής οικογένειας της Κεφαλονιάς.
Τα πρώτα του παιδικά χρόνια στη αγγλοκρατούμενη Λευκάδα θα τα περάσει άνετα με τα προνόμια που του εξασφάλιζαν οι ναυτιλιακές και εμπορικές επιχειρήσεις του πατέρα του.
Αρχίζει τις σπουδές του στη Λευκάδα και στη συνέχεια στην Ιόνιο Ακαδημία της Κέρκυρας όπου θα έχει καθηγητές τον φημισμένο ελληνιστή Ιωάννη Οικονομίδη και τον σοφό Ασώπιο.
Στην Ευρώπη θα ξεκινήσει τις σπουδές του από την Πίζα της Ιταλία γιά να προχωρήσει στην Ελβετία και να καταλήξει στο Παρίσι. Όμως κάποια προβλήματα υγείας θα τον αναγκάσουν να επιστρέψει στην Λευκάδα Θα ξαναγυρίσει όμως στην Πίζα όπου θα πάρει το πτυχίο της Νομικής και το 1848 θα ανακηρυχθεί διδάκτωρ του Πανεπιστημίου.
Ένα χρόνο πριν κι' ενώ ακόμη είναι φοιτητής θα εκδόσει την πρώτη ποιητική συλλογή του με τίτλο "Στιχουργήματα"
Ταξειδεύει σε διάφορες χώρες της Ευρώπης και έχει κάποια γνωριμία με τα διάφορα εθνεγερτικά επαναστατικά κινήματα εκείνης της εποοχής όπου θα πάρει και ενεργό μέρος στα φιλελεύθερα κινήματα της Ιταλίας και της Ουγγαρίας
Σε κάποιο από τα ταξίδια του στη Βενετία θα γνωριστεί με την Ελοϊζα Τυπάλδου κόρη του καθηγητή της ιστορίας Αιμιλίου Τυπάλδου, μιά κοπέλλα με πάρα πολλή πλατειά μορφωση, Θα παντρευτούν και το 1853 θα εγκατασταθούν στην Λευκάδα.
Με την εγκατάστασή του στην Λευκάδα θα εργαστεί με πάθος γιά την απελευθέρωση της Ηπείρου, κάτι που θα του στοιχίσει ένα χρόνο εξορία από την αγγλική κυριαρχία των νησιών.
Μετά την εξορία του και την επιστροφή του στην Λευκάδα θα συνταχθεί με την φιλελεύθερη παράταξη των Ριζοσπαστών και θα αγωνιστεί με σθένος γιά την Ένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα και το 1857 εκλέγεται βουλευτής Λευκάδας στην Ιόνιο Βουλή
Την ίδια χρονιά θα εκδόσει την δεύτερη ποιητική του συλλογή με τίτλο
"Τα Μνημόσυνα" Μιά συλλογή δώδεκα ποιημάτων με θέμα τον θάνατο προσφιλών προσώπων συνυφασμένους με την τουρκική καταπίεση που γνώρισε η Ελλάδα. Αυτή η ποιητική συλλογή του Βαλαωρίτη θα αποσπάσει πάρα πολλά εγκώμια και θα τον καθιερώσει σαν ποιητή. Παράλληλα ο Όθωνας θα του απονείμει το Χρυσό Σταυρό του Σωτήρος.
Μετά την Ένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα θα εκλεγεί σαν πρώτος πληρεξούσιος της Λευκάδας στην Β! Εθνοσυνέλευση Αθηνών και στη συνέχεια θα εκλεγεί βουλευτής το 1865 και το 1868 με το κόμμα του Αλ. Κουμουνδούρου.
Στην Εθνοσυνέλευση διακρίθηκε γιά το ήθος και το σθένος με το οποίο υπερασπιζόταν τις ιδέες του. Όμως ο ντόμπρος χαρακτήρας του δεν μπόρεσε να συνθηκολογήσει με τους κανόνες της πολιτικής κι' όταν μιά μέρα, αγανακτισμένος, χτύπησε αμυνόμενος τον βουλευτή Γεωρ. Ιακωβάτο, αλλά και η νοθεία των εκλογών του 1864 θα τον οδηγήσουν στην απόφαση να εγκαταλείψει οριστικά την πολιτική
Θα εγκατασταθεί στο νησάκι του, τη Μαδουρή και τον χώρο αυτόν θα τον εγκαταλείψει μόνο δυό φορές μέχρι τον θάνατό του. Την πρώτη φορά γιά να μεταβεί στην Αθήνα και να ενισχύσει τον αγώνα της Κρητικής Επανάστασης. Και την δεύτερη φορά όταν το 1872 κλήθηκε να εκφωνήσει ένα πατριωτικό ποιήμα του στα αποκαλυπτήρια του αδριάντα του πατριάρχη Γρηγορίου του Ε! στα προπύλαια του Πανεπιστημίου.Πλήθη λαού από όλα τα μέρη της Ελλάδας είχαν έρθει γιά να ζήσουν τις μεγάλες στιγμές. Κι' ο Αριστοτέλης Βαλαωρίτης αρχίζει την ιστορική απαγγελία του.
Πως μας θωρείς ακίνητος,
που τρέχει ο λογισμός σου
Είναι ένας πραγματικός ύμνος στον μαρτυρικό πατριάρχη. Η απαγγελία του αυτή θα τον καθιερώσει στην συνείδηση του λαού σαν εθνικό ποιητή.
Ο Αριστοτέλης Βαλαωρίτης είναι ένας ποιητής της Επτανησιακής Σχολής και θα μπορούσε να πει κανείς ότι μαζύ με τον Ανδρέα Κάλβο είναι αυτοί τους οποίους δεν επηρέασε ο Σολωμός.
Στην ποίηση του Βαλαωρίτη διακρίνεται ο εθνικός χαρακτήρας κάτι που θα γίνει ένα κύριο στοιχείο στο έργου του. στην "Κυρά - Φροσύνη"ένα έμμετρο συνθετικό με θεατρική δομή που θα εκδοθεί το 1859. Είναι μιά προσπάθεια του ποιητή μέσα από το δράμα της ερωμένης του Αλή-Πασά να καταδείξει όλο το δράμα του καταπιεζόμενου έθνους. Κι' ακόμη στα ποιήματά του διακρίνει κανείς την επιρροή του Δημοτικού τραγουδιού.
Στα ποιήματά του "Αθανάσιος Διάκος" και "Αστραπόγιαννος" που γράφονται την περίοδο 1865-66 ο ποιητής επικεντρώνεται στην ηρωική έκφραση του εθνικού ιδεαλισμού. Όμως το μεγαλύτερο έργο του Βαλαωρίτη είναι "ο Φωτεινός" που όμως ο θάνατός του δεν θα τον αφήσει να το ολοκληρώσει. Επεξεργάστηκε μόνο τα τρία πρώτα άσματα αλλά δεν πρόλαβε να δώσει την τελική μορφή.
Αξιόλογα ποιήματά του είναι "Ο Κατσαντώνης," " Ο Ευθύμιος Βλαχάβας" αλλά και το ανεπανάληπτο "Ο βράχος και το κύμα"
Στην ποίηση του Βαλαωρίτη θα μπορούσε να πει κανείς ότι συγκρούονται οι επιταγές του ρομαντισμού με την εντονότατη πολιτική ανησυχία και ένα μαχητικό εθνικό ιδεώδες. Είναι φανερό ότι ο Βαλαωρίτης έβαλε την ποίηση στην φιλοπατρία και την φιλοπατρία στην ποίηση
Στα 1879 ο θάνατος θα κλείσει τα μάτια του ποιητή. Ήταν τότε μόλις 55 χρόνων
Πηγές.
Ρωμηός - Λογοτεχνία
Eφημερίδα Δημοτικού Σχολείου Βριλησσίων
Εφημ. Ακρόπολις Βιογραφίες
Περιοδ. Αλεξάνδρια – Λογοτέχνες.
Πηγή
Ανδρέας Λασκαράτος
Ένας ποιητής, ένας στοχαστής, ένας άνθρωπος, που σημάδεψε την εποχή του.
Έθνος μου είναι η τάξη εκείνη των ανθρώπων οι οποίοι αισθάνουνται σαν εμέ, φρονούν σαν εμέ και διάγουνε σαν εμέ. Και πατρίδα μου είναι ο τόπος εκείνος όπου οι τοιούτοι άνθρωποι εχτιμούνται.
Από του "Στοχασμούς" του Ανδρέα Λασκαράτου. Του Ανδρέα Λασκαράτου που, πνεύμα ανήσυχο, ακόμη και γιά την δημιουργία του κόσμου είχε την δική του θεωρία. Την θεωρία που έχει χαράξει στο ανεπανάληπτο ποιήμα του
Γιατί τα τάλλαρα τα λένε τάλλαρα.
Κι΄αρχίζει:
Όντις έπλασε ο Θιός την οικουμένη
Το Ληξούρι και τόσους άλλους τόπους
Μεγάλη η αγάπη του γιά το Ληξούρι, έτσι ώστε να θέλει αυτό να είναι η πρώτη του Θεού προτίμηδη γιά τη δημιοργία του κόσμου. Κι΄όμως το Ληξούρι τον πλήγωσε.
Αναμφισβήτητα ο Ανδρέας Λασκαράτος υπήρξε ίσως ο μόνος άνθρωπος στο χώρο των ελληνικών γραμμάτων, που στήθηκε απέναντι από την κοινωνία της εποχής του προβάλλοντας την αντίστασή του σε όλα όσα κατά την γνώμη του ήσαν αντίθετα στην κάθε έννοια λογικής, τιμιότητας και ηθικής.
"O Ανδρέας Λασκαράτος, είναι πολύ περισσότερον πολεμιστής ή όσον είναι ποιητής."
έγραψε κάποτε γι΄αυτόν ο Κωστής Παλαμάς. Και δεν είχε άδικο, αφού η ζωή του δεν ήτανε τίποτε άλλο παρά ένας αγώνας, ένας πόλεμος.
Γεννήθηκε στο Ληξούρι της Κεφαλονιάς, το 1811, από οικογένεια ευγενών και πλουσίων. Από μιά μελέτη του Σπύρου Δε Βιάζη αναφορικά με την ζωή και το έργο του μεγάλου Ληξουριώτη ποιητή, έχουν φτάσει μέχρις εμάς κάποιες αναφορές σχετικά με τα παιδικά χρόνια του Ανδρέα Λασκαράτου. Ο μικρός Ανδρέας, γράφει ο Σπύρος.Δε Βιάζη, ήτο τύπος άτακτου παιδίου, το διαβολάκι της οικίας και της συνοικίας. Πάντοτε εθορύβει, εσατύριζεν, έσκωπτεν.
Στα πρώτα του μαθητικά χρόνια φοίτησε στο σχολείο του Αργοστολείου αλλά και στο Κάστρου στη σχολή του Νεόφυτου Βάμβα.
Με την έναρξη της λειτουργίας του σχολείου στο Κάστρο, ο Νεόφυτος Βάμβας παρουσίασε στον ευεργέτη των ελληνικών γραμμάτων Φρειδερίκο Γκίλφορντ τον μικρό Ανδρέα Λασκαράτο σαν ταραξία, άτακτον και φειλόνικον. Όμως ο Γκίλφορντ καταφέρνει να διακρίνει τα φυσικά χαρίσματα του νεαρού Λασκαράτου.
-Αυτά τα παιδιά μου αρέσουν, θα πει στον Νεόφυτο Βάμβα και το μέλλον θα τον δικαιολογήσει
Τελικά ο Λασκαράτος θα φύγει τρέχοντας από το σχολείο του Κάστρου και αυτό θα το πληρώσει μ΄έναν τραυματισμό
Ουδέν οφελήθει από τον Βάμβα, γράφει ο Δε Βιάζη, διότι ο μεν μαθητής έτρεφε αντιπάθειαν εις τον διδάσκαλον, ο δε διδάσκαλος δεν ηγάπα τον δυσυπότακτον μαθητήν, ουδέ εννόησε το πνεύμα του.
.
Ο Ανδρέας Λασκαράτος.από παιδικά του χρόνια συνειδητοποιεί ότι το ράσο του προξενεί κάποια έχθρα.
Στην ηλικία των δεκαέξη χρόνων καταλαβαίνει ότι θα πρέπει να μάθει γράμματα.
Ο θείος του, Δημήτρης Δελλαδέτσιμας, γνωστός στην ιστορία των Εφτανήσων γιά τις πολιτικές του δραστηριότητες, τον φέρνει στην Κέρκυρα όπου τα πρώτα του μαθήματα θα τα πάρει από τον σοφό Ιταλό Βικέντιο Νανούτσι και τον Αντρέα Κάλβο ενώ παράλληλα θα τον διορίσει υπάλληλο της Γερουσίας των Ιονίων Νήσων μήπως και τον καταφέρει να διδαχτεί πειθαρχεία.
Στη συνέχεια φοιτά στη Νομική Σχολή της Ιόνιας Ακαδημίας και μετά από ένα χρόνο μεταγράφεται στο Πανεπιστήμιο της Πίζας, Εκεί μετά της σπουδές του θα ανακηρυχθεί διδάκτωρ της Νομικής.
Επιστρέφοντας στο Ληξούρι εργάζεται σαν δικηγόρος και μετά διορίζεται δικαστικός πάρεδρος. Όμως ο Λασκαράτος ήταν πάντοτε Λασκαράτος.
Το 1843 παραιτείται από την θέση αυτή και αφοσοιώνεται στην συγγραφή, ενώ αρνείται οποιαδήποτε θέση του προσφέρεται, γιά να είναι λεύτερος στις σκέψεις του και στις πράξεις του, όπως ο ίδιος έλεγε. Ήθελε πάντοτε να βρίσκει την άκρη και γιά αυτό ήταν πάντοτε σε πόλεμο με τους πάντες.
Το 1845 κάνει ένα ταξίδι σε όλη την Ελλάδα γιά να σπουδάσει τη γλώσσα. Όμως γυρίζει απαγοητευμένος, διότι -όπως έλεγε- παντού συναντούσε τους Λογιοτάτους. Άσπονδος εχθρός των Λογιοτάτων, τους οποίους ονόμαζε "στρεβλώματα της γλάσσας," ο Λασκαράτος υπήρξε ένας ένθερμος υποστιριχτής της δημοτικής.
Το 1856 δημοσιεύει το σύγγραμμά του "Τα μυστήρια της Κεφαλονιάς," Στο έργο του αυτό, που καυτηριάζει τα κακώς κείμενα της εποχής του, αλλά και τις παρανομίες του Κλήρου, παρουσιάζει τους ρασοφόρους σαν επιθετικές σφήκες.... "στη φωλιά των οποίων ετοποθέτησα έναν αναμένο δαυλό κι΄οι σφήκες βγήκανε όξω και μου επιτεθήκανε." Το έργο του αυτό επισύρει τον αφορισμό του από την εκκλησία της Κεφαλονιάς, κάτι που ενέκρινε και η Ιερά Σύνοδος της Ελλάδας.
Στον πρόλογο του έργου του "Ιδού ο Άνθρωπος -Χαρακτήρες" Αξίζει να τα δούμε όπως ο ίδιος τα γράφει.
Εχρειάστκα να φύγω. Αλλά στην εξορία μου ετοίμασα και δεύτερον δαυλόν, την Απόκρισή μου στον Αφορεσμό τους, τον οποίον εφύλαξα γι΄άλλην ώραν.
Ένας κάποιος παπά-Ζερβός, αρχιμανδρίτης του διαβόλου, ηθέλησε τότε να με δοκιμάσει κι΄εκείνος. Αλλά δεν με βρήκε πολύ τρυφερόν, ως φαίνεται, επειδή με άφησ΄ευθύς. Σωπασμένοι τότε οι καταδρομείς μου, έμενα ήσυχος και ανενόχλητος.
Πνέυμα ανήσυχο, όμως και φιλόνεικος, όπως ο ίδιος παραδέχεται, δεν έννοιωθε άνετα με την ησυχία που του άφηναν.
Μα τότε ενθυμήθηκα τον άλλον προετοιμασμένον δαυλόν, "Την Απόκρισή μου στον Αφορισμό"όπου και τότε πάλιν η δημοσίεψή της τους εξεκάμπισε.
Η δημοσίευση της Απόκρισης στα 1867 ξεσηκώνει γιά μιά ακόμη φορά τον Κλήρο της Καφαλονιάς όπου αποφασίζεται η προσφυγή στα δικαστήρια, καθ΄ότι η Σύνοδος δηλώνει ότι το επίμαχο κείμενο εκφράζει αρχές, δοξασίες, φρονίματα τα οποία αντιβαίνουν εις την Ορθοδοξία. Κανένας δικηγόρος δεν δέχεται να υπερασπιστεί τον Λασκαράτο και εξ΄επαγγέλματος διορίζεται ο Νικόλαος Βαλσαμάκης. Στην δίκη αυτή ο Λασκαράτος αθωώνεται. Όμως γιά μιά ακόμη φορά ο Ληξουριώτης ποιητής θα επιτεθεί με το νέο του έργο "Η Δίκη μου" και γράφει χαρακτηριστηκά στον πρόλογο του βιβλίου του.
"....Κείνος ο τελευταίος δαυλός τους έπεισε ότι ήτον φρονιμώτερο και συμφερώτερο διά αυτούς να ησυχάζουνε και να σιωπούνε."
Δυστυχώς όμως δύο από τους προύχοντες της Κεφαλονιάς δεν θέλησαν να συμμορφωθούν.
Ενόμισαν ότι δεν ήθελε μπορέσω να ανθέξω σε βάναυσες προσβολές εις τους δρόμους και ότι ακολούθως αυτοί ήθελε μπορέσουνε να θριαμβεύσουνε απάνω μου. Διά τέσσαρους εξακολουθηνούς χρόνους μου εκάμανε τες χοντροειδέστερες προσβολές εις τους δρόμους, εμέ, της κυρίας μου, και των θυγατρών μου, κάθε μέρα, και όσες φορές την ημέρα μας απαντούσαν.
Όλα αυτά, όπως ο ίδιος γράφει, όχι μόνον δεν τον πτόησαν αλλά του έδωσαν την αιτία να συνεχίσει να δημοσιεύει στην εφημερίδα του, τον Λύχνο, τις κακοήθειές τους.
Κάποια στιγμή, ίσως γιά να προφυλάξει την οικογένειά του, αποφασίζει να φύγει από την Κεφαλονιά. Καταφεύγει στην Ζάκυνθο αλλά και ο εκεί Μητροπολίτης είχε εκδόδει κατ΄αυτού αφορισμό. Αναγκάζεται να καταφύγει στην Αγγλία όπου υποστηριζόμενους από κάποιους που εκτιμούσαν τις ιδέες του και τον χαρακτήρα του εργάζεται σαν δάσκαλος της ελληνικής και ιταλικής γλώσσας αλλά και σαν δικηγόρος στο ελληνικό Προξενείο. Όμως τα χρήματα που εξοικονομούσε ήσαν πολύ λιγώτερα από τα έξοδα της οικογένειας και έτσι αναγκάζεται να επιστρέψει στην Ζάκυνθο όπου τον περίμεναν νέοι διωγμοί.
Τα βάσανα του μεγάλου ποιητή αλλά και της οικογένειάς του θα τελειώσουν το 1899 με τον ερχομό στην Κεφαλονιά ενός εξέχοντος κληρικού. Του Μητροπολίτη Γεράσιμου Δόριζα. Εμπνευσμένος ιεράρχης ο Δόριζας, νομικός, με μιά ευρύτερη μόρφωση, θα καταπιαστεί με την υπόθεση του ποιητή και στις 22 Ιανοαρίου του 1899 υποβάλει έγγραφο στην Ιερά Σύνοδο αλλά και με την προσωπική του συνηγορεία, πετυχένει την άρση του αφορισμού πείθωντας όλους ότι ο Λασκαράτος όχι μόνο δεν υπήρξε άθεος αλλά σε όλον τον βίον του ήταν Χριστιανός και Χριστιανός βαίνει προς το τέλος του άγων το ενενηκοστόν έτος.
Ο Ανδρέας Λασκαράτος έχει αφήσει ένα πλουσιώτατο συγγραφικό έργο, που γιά να καταπιαστεί κανεί με αυτό χρειάζονται τόμοι. Κι΄εδω ο χώρος μικρός και λίγος γιά κάτι τόσο μεγάλο. Εκτός από Τα Μυστήρια της Κεφαλονιάς άξια ιδιαίτερης προσοχής είναι τα έργα του Γιατί τα τάλαρα τα λένε τάλαρα, Το Ληξούρι στα 1836, Ο πνίχτης,
Ο Λάζαρος, Η γέννησή μου, Η Βάρκα Κανονιέρα, Ο καυγάς μεταξύ Αγαμέμνωνος και Αχιλλέως έχει χαρακτηριστεί σαν η καλύτερη παρωδία από όσες έχουν γραφτεί.
Όσο γιά την Απόκριση στον Αφορισμό μου, ο Σπύρος Δε Βιάζη γράφει.
Το έργον τούτο είναι εκ των ευφυεστέρων της ημετέρας γραμματολογίας, άμα δε άξιον μελέτης.
Ο Ανδρέας Λασκαράτος πέθανε στο Αργοστόλι την 23η Ιουλίου του 1901.Όμως πέρασε στην αιωνιότητα και την ιστορία. Αυτοί που τον κυνήγησαν παρέμειναν άγνωστοι. Κι΄ευτυχώς γι΄αυτούς.
Ξένος της εποχής του
Αλλοίμονο σ΄εκειόν που διά του πνεύματος
Ξεπεράσει οπωσούν την εποχή του
Δεν θάχει ειμή την άχαρην ελπίδα
Νάλθη άλλη γενεά με νοημοσύνη
Ναν του κάμει μιά μέρα δικαιοσύνη.
Ανδρέας Κάλβος
Λόγιος και εθνικός ποιητής, πατριώτης και επαναστάτης.
Ένα πάρα πολύ όμορφο νησί του συμπλέγματος των Εφτανήσων αναμφισβήτητα είναι η Ζάκυνθος. Τόπος ευλογημένος από το Θεό, συνδιάζει την πλούσια πολιτισμική κληρονομιά με την παραμυθένια φυσική ομορφιά. Τόπος των γραμμάτων και των τεχνών το νησί, δέχτηκε επιρροές από όλες τις μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες, τις οποίες επιρροές αφομοίωσε σ΄ένα δικό της ιδιαίτερα πολιτιστικό κράμα.
Βαθειά επηρεασμένη από την ενετική κυριαρχία απέκτησε ένα ύφος ιδιαίτερο και μοναδικό. Στη Ζάκυνθο η αγάπη γιά τα γράμματα γέννησε ένα πλήθος διανοουμένων και ανάμεσά τους τον εθνικό ποιητή, τον πατριώτη, τον επαναστάτη, Ανδρέα Κάλβο.
Ένας από τους σπουδαιότερους Έλληνες ποιητές, σύγχρονος του Σολωμού, ο Κάλβος, γεννήθηκε στην Ζάκυνθο το 1792 Μητέρα του ήταν η Αδριανή Ρουκάνη από ευγενή οικογένεια. Πατέρας του ο Κερκυραίος μικροαστός και τυχοδιώκτης Ιωάννης ή Τζανέτος Κάλβος. Τα πρώτα του παιδικά χρόνια θα τα περάσει στη Ζάκυνθο ενώ σε ηλικία εννέα ετών ο πατέρας του θα εγκαταλείψει τη σύζυγό του και πέρνωντας τα δυό του παιδιά, τον Αντρέα και Νικόλα φεύγει στο Λιβόρνο της Ιταλίας.
Εκεί ο Αντρέας θα αναπτύξει τη φιλομάθειά του και θα έχει πάρα πολύ καλές σπουδές στην αρχαιοελληνική και Λατινική λογοτεχνία. Στο Λιβόρνο θα γράψει και το πρώτο του έργο, "Ύμνος στον Ναπολέοντα" κείμενο προτρεπτικό, αντιπολεμικό το οποίο όμως αργότερα θα το καταστρέψει και θα το αποκηρύξει. Θα ταξιδέψει στην Πίζα και στην Φλωρεντία, κέντρο τότε της πνευματικής ζωής και δημιουργίας στην Ευρώπη.
Τα δυό παιδιά μεγαλώνουν χωρίς οικογενειακή θαλπωρή. Η μητέρα έχει χάσει τα ίχνη των παιδιών της και ο πατέρας εγκαταλείπει τα παιδιά ταξειδεύοντας γιά τις δουλιές του.
Το 1812 δυό σημαντικά γεγονότα θα σημαδέψουν τη ζωή του. Ο θάνατος του πατέρα του με αποτέλεσμα την οικονομική του κάμψη και η γνωριμία του με τον Ούγκω Φώσκολο, τον πιό τιμημένο Ιταλό ποιητή και λόγιο της εποχής του αλλά και επαναστάτη..
Ο Φώσκολο στάθηκε γιά τον Κάλβο καλός φίλος, δάσκαλος, μέντωρας και ξεναγός στο ισχυρό εκείνη την εποχή ρεύμα του νεοκλασικισμού αλλά και στις επαναστατικές ιδέες της εποχής. Κάτω από τις οδηγίες του Φώσκολου το 1813 θα γράψει στα Ιταλικά τις τρεις τραγωδίες του Θηραμένης, Δαναϊδες και Ιππίας.
Την ίδια χρονιά ο Φώσκολος θα αυτοεξοριστεί στην Ζυρίχη γιά να αποφύγει το αυστριακό καθεστώς και ο Κάλβος θα τον ξανασυναντήσει το 1816 όπου και από αυτόν θα μάθει γιά το θάνατο της μητέρας του γεγονός που τον συγκλονίζει όπως φαίνεται από την ωδή του Εις θάνατον
Το 1816 πάντα με συντροφιά τον Φώσκολο θα καταφύγουν στην Αγγλία όπου μετά ένα χρόνο η φιλία τους θα διακοπεί καθώς και οι δύο είναι τρομερά οξύθυμοι τύποι
Ο γάμος του με την Τερέζα Τόμας θα διαρκέσει μόνο ένα χρόνο αφού η Τερέζα πεθαίνει μαζύ και η κόρη της. Στην συνέχεια επιστρέφει στην Φλωρεντία όπου εμπλέκεται στο κίνημα των Καρμπονάρων. Εκεί συλλαμβάνεται και απελαύνεται. Καταφεύγει στη Γενεύη.
Στην πόλη αυτή το 1824 θα εκδόσει τις πρώτες του 10 Ωδές με τον γενικό τίτλο
"Η Λύρα" Η έκδοση αυτή θα συμπληρωθεί μετά από δύο χρόνια με ακόμη 10 Ωδές και με την οικονομική ενίσχυση των φιλελλήνων του Παρισιού, και πλέον θα έχει τον τίτλο "Λυρικά"
Το 1826 ο Ζακύνθιος ποιητής θα επιστρέφει στην Ελλάδα με τον σκοπό πλέον να παραμείνει εκεί .
Φτάνει στο Ναύπλιο αποφασισμένος να συμμετάσχει στην προσπάθεια γιά μιά Ελλάδα ελεύθερη και με την πολιτική της αναστήλωση, αλλά απαγοητεύεται από την επικρατούσα διχόνοια και από την αδιαφορία γιά κείνον και το έργο του. Τελικά θα καταλήξει στην Κέρκυρα όπου γιά δύο χρόνια θα διδάξει το μάθημα της συγκριτικής λογοτεχνίας στην Ιόνιο Ακαδημία.
Τελικά ούτε εκεί θα καταφέρει να μείνει. Φεύγει πάλι γυρίζοντας την Ευρώπη γιά να καταλήξει στο Λονδίνο όπου εκεί θα το βρει ο θάνατος στις 3 Νοεμβρίου του 1869
Τα έργα του Κάλβου δέχτηκαν αρκετή κριτική από τις δυό επικρατούσες παρατάξεις των διανοουμένων της ελληνικής πραγματικότητας.
Η ποίηση του είναι αποτέλεσμα της νεοκλασσιστικής του παιδείας και της ρομαντικής του ψυχοσύνθεσης. Στην ποίησή του συμπλέουν το ειδυλλιακό, το παγανιστικό και το χριστιανικό στοιχείο με τα αρχαιοελληνικά πρότυπα. Όσον αφορά τη γλώσσα ο Κάλβος επιχειρεί να συνδυάσει δυό αντίθετες δυνάμεις. Τον μυθολογισμό και τα σύγχρονα γεγονότα της εποχής του.
Η ποίηση του Κάλβου γιά κάποιες δεκαετίες δεν θα τύχει της αναγνώρισης από τους Έλληνες διανοούμενους. Ούτε λίγο ούτε πολύ την θεωρούσαν ξένη κι΄αρνιόντουσαν να την εντάξουν στο χώρο της ελληνικής ποίησης. Μιά πρώτη προσπάθεια γιά την ένταξή της θα γίνει από τον Δημήτρη Βικέλα γύρω στα 1880. Όμως μόνο μετά το 1889 θα γίνει μιά στοιχειώδης αναγνώριση όταν ο Κωστής Παλαμάς σε μιά διάλεξή του στον "Παρνασσό" θα προβάλλει τον Ανδρέα Κάλβο και το έργο του
Πηγές
" Ο Κάλβος και η εποχή του" Mario Vitti
" H ποιητική του Ανδρέα Κάλβου " Γιάννης Δάλλας
" Ο κλασικισμός στην ποίηση τοιυ Κάλβου " Γιάννης Δάλλας
Η Μάχη της Κρήτης
Έχουν περάσει εξήντα έξη ολόκληρα χρόνια από τον Μάιο του 41 που η Κρήτη έγραψε την δική της ιστορία κατά την διάρκεια του Β! Παγκοσμίου πολέμου.
Hταν
περίπου 9 η ώρα πρωί της 20ης Μαΐου 1941. Πάνω από την Κρήτη έλαμπε
ένας καταγάλανος ουρανός. Ο ήλιος με τις χρυσοκίτρινες αχτίδες
του είχε αρχίσει να απλώνει την ανοιξιάτικη ζεστασιά του πάνω
στο νησί.
Ο στρατηγός Μπέρναρντ Φράϋμπεργκ, διοικητής των συμμαχικών δυνάμεων,
που είχαν συγκεντρωθεί στην Κρήτη μετά την κατάρρευση του μετώπου
στη Ελλάδα, έπαιρνε το πρωινό του στον εξώστη του εξοχικού σπιτιού,
που χρησιμοποιούσε γιά κατάλυμά του, λίγο έξω από τα Χανιά.
Από μακριά ένας υπόκωφος θόρυβος ακουγόταν, που ολοένα δυνάμωνε
και πιό πολύ. Κάποια στιγμή ο στρατηγός Φράυμπεργκ σήκωσε το βλέμμα
του και κοίταξε ψηλά. Ο καταγάλανος Μαγιάτικος ουρανός της Κρήτης
είχε γεμίσει από γερμανικά μεταγωγικά αεροπλάνα και ανεμοπλάνα,
τα οποία είχαν ήδη είχαν αρχίσει να κατεβαίνουν βιαστικά προς
την γη. Ο στρατηγός κοίταξε το ρολόι που φορούσε στο χέρι του
και γυρίζοντας προς τον Κρις Γουντχάουζ, που έπαιρνε το πρωινό
μαζί του, του είπε.
-Ήρθαν στην ώρα τους. Και συνέχισε ατάραχος το πρωινό του.
Ο Κρις Γουντχάουζ λίγο πριν είχε μεταφέρει κάποιο σημαντικό
μήνυμα του Στρατηγείου Μέσης Ανατολής και ο Φράϋμπεργκ τον κράτησε
να πάρουν μαζί το πρωινό τους. Όπως αναφέρει σε ένα προλογικό
του σημείωμα στο βιβλίο "Η μάχη της Κρήτης",
μέρες πριν ο στρατηγός Φράυμπεργκ γνώριζε την ακριβή μέρα και
ώρα που οι Γερμανοί θα επιχειρούσαν την επίθεση στην Κρήτη. Ο
Βρετανός διοικητής είχε στην διάθεσή του, από το συμμαχικό στρατηγείο
της Μέσης Ανατολής, μια ανεκτίμητη πηγή πληροφοριών σχετικά με
τις γερμανικές κινήσεις. Την ULTRA. Ήταν η συνθηματική ονομασία
των μυστικών πληροφοριών που οι σύμμαχοι, υπέκλεπταν και αποκρυπτογραφούσαν
από τις γερμανικές ασύρματες επικοινωνίες. Από τους πρώτους παραλήπτες
αυτών των πληροφοριών ήταν και ο στρατηγός Φράϋμπεργκ.
Κατεβαίνοντας στην Κρήτη από την Ελλάδα ο Φράϋμπεργκ διαπίστωσε
ότι το αεροδρόμιο του Μάλεμε, κύριος στόχος των Γερμανών, αλλά
και το στρατηγικό κλειδί για την εξέλιξη της μάχης που θα επακολουθούσε,
δεν είχε την κατάλληλη προστασία. Όμως από τον αρχιστράτηγο των
δυνάμεων της Μέσης Ανατολής, ¶ρτσιμπαλ Γουέϊβελλ, είχε την εντολή
να μην μεταβάλει τις στρατιωτικές του θέσεις από τον φόβο
μήπως οι Γερμανοί αντιληφθούν ότι οι σύμμαχοι ήσαν γνώστες των
προθέσεών τους, οπότε η μακροπρόθεσμη αξία της ULTRA θα είχε απολεσθεί.
Αυτό ήταν ένα από τα πολλά τραγικά λάθη που έγιναν στην Κρήτη
από τους συμμάχους. Έτσι η τύχη της Μάχης της Κρήτης είχε περάσει
στα χέρια των Γερμανών χωρίς και οι ίδιοι να το γνωρίζουν.
Μέσα στο ιδιωτικό τραίνο του Χίτλερ, που ήταν σταθμευμένο στο
Σέμμερινγκ Πας της Αυστρίας αποφασίστηκε η επίθεση κατά της Κρήτης.
Ο στρατηγός Κούρτ Στουντέντ, ο δημιουργός και γνώστης της στρατηγικής
των αλεξιπτωτιστών, ήταν ο υποκινητής στο Συμβούλιο αυτό, που
έγινε μέσα στο τραίνο στις 21 Απριλίου του 1941.
Ο Στουντέντ είχε να αντιπαλέψει με τις απόψεις των στρατηγών
Γιολντ και Κάϊτελ, που συμμετείχαν στο Συμβούλιο, και οι οποίοι
ορθά υποστήριζαν πως "...θα ήταν καλύτερα να εξαλείψουν
και να κάμουν ακίνδυνη την Μάλτα, αυτό το θανατηφόρο αγκάθι στην
καρδιά των γερμανικών και ιταλικών εφοδιαστικών γραμμών."
Τελικά οι απόψεις του Στουντέντ επεκράτησαν αφού κατάφερε να
πείσει τον Χίτλερ ότι με την κατάληψη της Κρήτης θα μπορούν να
απειλούν τις Ρουμανικές πετρελαιοπηγές του Πλοέστι, ένα στόχο
μεγάλης στρατιωτικής σημασίας, θα εξασφαλίσουν την ανατολική Μεσόγειο
από τον αγγλικό στόλο, θα αποτελέσουν μιαν απειλή για τις βρετανικές
βάσεις της Αιγύπτου και θα εξασφαλίσουν μια γερμανική βάση από
την οποία θα μπορούν να απειλούν την Παλαιστίνη και την Κύπρο.
Πέρα από όλα αυτά όμως εκ των υστέρων αποδείχτηκε ότι ο Στουντέντ
ήθελε πάρα πολύ στην Κρήτη, να δοκιμάσει και να αποδείξει στον
Χίτλερ ότι οι αλεξιπτωτιστές του θα μπορούσαν πλέον να παίξουν
κάποιον αποφασιστικό ρόλο στην εξέλιξη του πολέμου.
Όμως για τον υπερόπτη αυτόν στρατηγό, η δόξα των Γερμανών αλεξιπτωτιστών
θα άρχιζε και θα τελείωνε στην Κρήτη. Εκεί έμελλε να είναι η αρχή
και το τέλος τους Από τότε το Σώμα των Γερμανών αλεξιπτωτιστών
αχρηστεύτηκε και δεν έλαβαν μέρος πλέον σε καμιά από τις μάχες
του πολέμου.
Αρχικά ο Χίτλερ δεν ήθελε να συνεχίσει τις επιχειρήσεις του στα
νησιά της Ελλάδας. Εξ άλλου θεωρούσε αδύνατη την κατάκτηση της
Κρήτης από αέρος.
-Αυτή η επιχείρηση θα αποτύχει και θα κοστίσει πολλές ζωές, είχε
πει.
Όμως ο Στουντέντ κατάφερε να τον πείσει. Και ο Χίτλερ έδωσε το
πράσινο φως γιά την επιχείρηση ΕΡΜΗΣ όπως ονομάστηκε η
επέμβαση στην Κρήτη, αλλά έθεσε τους όρους του: Η επιχείρηση
να αρχίσει το συντομότερο και να τελειώσει σε μικρό χρονικό διάστημα.
Αμέσως να ανασυνταχθούν οι μονάδες και τα μεταγωγικά αεροπλάνα
να είναι διαθέσιμα για το σχέδιο ΜΠΑΡΜΠΑΡΟΣΑ, την επίθεση στη
Ρωσία.
Απ' όλα αυτά το μόνο που επέτυχε ο Στουντέντ ήταν η σύντομη αρχή
της επιχείρησης. Τα υπόλοιπα τα διαχειρίστηκαν οι Κρητικοί και
οι βρετανικές δυνάμεις που είχαν αναλάβει την άμυνα του νησιού.
Κερδισμένη η Ρωσία, που η Μάχη της Κρήτης καθυστέρηση την γερμανική
εισβολή με αποτέλεσμα εκτός από τις ρωσικές στρατιές, οι Γερμανοί
να έχουν να αντιμετωπίσουν και τον μεγαλύτερο εχθρό τους, τον
ρωσικό χειμώνα.
Οι έντεκα ημέρες που κράτησε η Μάχη της Κρήτης, μπορεί να πει
κανείς υπεύθυνα, ότι είναι οι έντεκα ημέρες που άλλαξαν την εξέλιξη
του πολέμου. Τόσο οι Βρετανικές δυνάμεις του νησιού αλλά πολύ
περισσότερο οι κάτοικοί του έγραψαν τις πλέον ένδοξες σελίδες
στην ιστορία του Β! παγκοσμίου πολέμου. Και θα μπορούσαν να γράψουν
ακόμη περισσότερες αν είχαν καταφέρει να αποφύγουν κάποια καθοριστικά,
για την μάχη, λάθη. Με κυριότερο την έλλειψη προστασίας στο αεροδρόμιο
του Μάλεμε, εκεί όπου ήταν ο κύριος στόχος της γερμανικής επίθεσης
αλλά και η θέση κλειδί της όλης μάχης.
Το αδύνατο αυτό σημείο στο νευραλγικό αεροδρόμιο στην Κρήτη εκείνη
την εποχή, ήταν κάτι που ο Φράυμπεργκ το είχε διαπιστώσει από
την πρώτη μέρα που έφτασε στο νησί. Όμως η διαταγή από το στρατηγείο
της Μέσης Ανατολής ήταν ρητή. Να μην μεταβάλει τις στρατιωτικές
του θέσεις. Έτσι όταν το πρώτο κλιμάκιο των Γερμανών κατάφερε
να οχυρωθεί σε κάποιο από τα υψώματα του αεροδρομίου, ουσιαστικά
η τύχη της Κρήτης είχε κριθεί. Είχε κριθεί μέσα στις πρώτες 48
ώρες.
Πόσο όμως γνώριζαν εκεί κάτω, στη Μέση Ανατολή, ποιές ακριβώς
ήσαν οι στρατιωτικές θέσεις στο Μάλεμε? Αλλά και αν άλλαζε τις
στρατιωτικές του θέσεις και ενίσχυε την άμυνα του αεροδρομίου,
ο Φράϋμπεργκ, πόσο θα μπορούσε να κρατήσει τους Γερμανούς?
Είναι πολλοί αυτοί που υποστηρίζουν πως αν οι Γερμανοί δεν καταλάμβαναν
το Μάλεμε η επιχείρηση στην Κρήτη θα αποτύγχανε. Αυτό μάλλον δεν
μπορεί να είναι σωστό. Οι Γερμανοί θα καταλάμβαναν όλο το υπόλοιπο
νησί. Και όσο κι αν άντεχε ο Φράϋμπεργκ το μόνο που θα μπορούσε
να καταφέρει θα ήταν να αιχμαλωτιστεί αυτός και οι βρετανικές
δυνάμεις, αφού ο δρόμος της αποχώρησής του θα είχε κλείσει. Τίποτε
όμως από αυτά δεν έγινε και η πρωτοβουλία πλέον είχε περάσει στα
χέρια των Γερμανών, οι οποίοι κατάφεραν μέσα στα δύο πρώτα εικοσιτετράωρα
να χαράξουν την τύχη της μάχης όπως αυτοί ήθελαν.
Μετά από αυτό δεν απέμενε τίποτα άλλο από την προετοιμασία της
μεγάλης πορείας μέσω των Λευκών Ορέων, προς τα Σφακιά, το νοτιότερο
άκρο της Κρήτης για την επιστροφή στην Αίγυπτο.
Η αυτοθυσία του λαού της Κρήτης και ο τρόπος που αντιμετώπισαν
τον εισβολέα έχει περάσει στην ιστορία του κόσμου σαν κάτι το
ανεπανάληπτο. Έγραψαν σελίδες δόξας που ποτέ κανένας άλλος λαός
στον κόσμο δεν θα μπορέσει να γράψει.
Οι τελευταίες ημέρες του Χαρίλαου Τρικούπη
"Αποχώρησα από την πολιτική...Και αποχωρώ και από την πατρίδα μου...
Δεν θα επανέλθω πλέον ποτέ..."
Προφητικά τα λόγια του μεγάλου πολιτικού. Δεν επανήλθε στην πατρίδα του. Δεν επανήλθε ποτέ. 'Aφησε την τελευταία του πνοή, ένα απόγιομα του Μάρτη του 1896 στα ξένα.
Ο Χαρίλαος Τρικούπης ήταν οποσδήποτε ο μεγαλύτερος πολιτικός της νεώτερης Ελλάδας. Ήταν ο πολιτικός ο οποίος με τις ηθικές του αρχές - πρωτόγνωρες γιά κείνον τον καιρό - και τις πολιτικές του ικανότητες σημάδεψε την εποχή του. Κύρια χαρακτηριστικά του ήσαν, η ειλικρίνεια, η ευθύτητα και η πολιτική αρετή. Παράλληλα ήταν και ο πολιτικός που παρεξηγήθηκε τόσο πολύ από τον λαό της χώρας του. Ήταν ο πολιτικός που μπορεί να πει κανείς ότι εξαναγκάσθηκε σε αυτοεξορία.
Ο Χαρ. Τρικούπης γεννήθηκε στο Ναύπλιο το 1832 και απέθανε στις Κάννες της Γαλλίας την 30η Μαρτίου του 1896
Σπούδασε νομικά στην Αθήνα και στη συνέχεια στο Παρίσι και πρωτοδιορίστηκε Γραμματέας στην ελληνική Πρεσβεία στο Λονδίνο, όπου υπηρετούσε σαν Επιτετραμμένος ο πατέρας του, Σπυρ. Τρικούπης.
Το 1862 ο πατέρας του παραιτείται και την θέση του Επιτετραμένου και αναλανμβάνει ο Χαρίλαος.
Από την θέση αυτή έπαιξε σημαντικό ρόλο στην Ένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα και κατάφερε να παρακαμφθούν σοβαρές δυσχέρειες που είχαν παρουσιαστεί.
Παραιτείται από την θέση του Επιτετραμμένου το 1865 και ασχολείται πλέον με την πολιτική.
Το 1866 αναλαμβάνει το Υπουργείο των Εξωτερικών στην κυβέρνηση Κουμουνδούρου.
Αναγνωρίζεται, το 1872, σαν αρχηγός του κόμματος που είχε ιδρύσει μαζύ με τους Κ. Λομβάρδο,
Αθ.Πετμεζά, Κ.Σαραβά και άλλους, παρ΄ότι ήταν νεώτερος όλων.
Από τη θέση αυτή, του αρχηγού κόμματος, το 1874 αρθρογραφεί στην εφημερίδα «Καιροί» σχολιάζοντας την πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα και μέσα από τα άρθρα του ρίχνει ευθύνες στο παλάτι γιά την πολτική αστάθεια της εποχής.
Το 1875 αναλαμβάνει τον σχηματισμό κυβέρνησης η οποία γιά πρώτη φορά στην κοινοβουλευτική ιστορία της Ελλάδας διενεργεί ελεύθερες εκλογές. Στις εκλογές αυτές το κόμμα του κερδίζει μόνο 25 έδρες κι ο Τρικούπης παραιτείται. Όμως ηθικά είχε κερδίσει και είχε καταφέρει να θεμελιώσει στην Ελλάδα την κοινοβουλευτική αρετή.
Στην Οικουμενική κυβέρνηση, που σχηματίζει το 1877 ο Κανάρης αναλαμβάνει το Υπουργείο Εξωτερικών και μάλιστα σε μιά δύσκολη περίοδο λόγω του Ρωσσοτουρκικού πολέμου.
Στις εκλογές που ακολουθούν ο Χαρ. Τρικούπης γίνεται πρωθυπουργός με συνεργάτες του, τους Δ. Πάλλη, Κ. Λομβάρδο, Π. Καλλιγά, Αθ.Πετμεζά, Δ. Γρίβα.
Η εποχή της διακυβέρνησης της Ελλάδας από τον Χαρ. Τρικούπη υπήρξε από τις λαμπρότερες πολιτικές περιόδους της χώρας. Αναδιοργώνωσε τον στρατό και τον στόλο, ανέπτυξε την οικονομία, αυξήθηκαν τα δημόσια έσοδα. Την περίοδο αυτή ναυπηγούνται τρία θωρηκτά, αγοράζεται στρατωτικός εξωπλισμός, κατασκευάζονται νέοι δρόμοι σε όλη τη χώρα και γενικά έπνευσε ανακαινιστικό πνεύμα. Σε μιά σειρά τριάντα περίπου χρόνων, με σκληρούς αγώνες, πρωταγωνίστησε στο πολιτικό προσκήνιο της Ελλάδας και διακρίθηκε γιά τις επιτυχίες του στην οργάνωση του κράτους και την προώθηση των μεταρυθμίσεων, που εδημιούργησαν μιάν Ελλάδα υπολογίσιμη.
Τα μέτρα όμως αυτά απαιτούσαν κάποιες θυσίες στις οποίες ο ελληνικός λαός δεν ήταν συνηθισμένος. Έτσι στις εκλογές του 1885 το κόμμα του ηττάται. Η κυβέρνηση, που ανέδειξαν οι εκλογές είχε βραχύτατο βίο και ο Τρικούπης καλείται και σχηματίζει κυβέρνηση, η οποία με την σθεναρή στάση της απένατι στις Μεγάλες Δυνάμεις αυξάνει το γόητρό του και στις εκλογές του 1886 κατήγαγε θρίαμβο. Όμως και πάλι τα μέτρα της κυβέρνησής του προκάλεσαν λαϊκή αντίδραση και χάνει τις εκλογές του 1889. Ακολουθεί μιά ακόμη εκλογική επιτυχία του τον Μάϊο του 1892 αλλά το φθινόπωρο του ιδίου έτους η κυβέρνησή του παραιτείται. Στις εκλογές που θα ακολουθήσουν ο Τρικούπης δεν θα εκλεγεί ούτε βουλευτής.
Ο Χαρίλαος Τρικούπης δεν έχασε γιατί δεν ήταν ένας ικανός πολιτικός. Νικήθηκε από την δημαγωγία των αντιπάλων του. Όμως το πλέον σκληρό χτύπημα το πήρε από την καταψήφιση στην ιδιαιτέρα του πατρίδα, όπου οι κάλπεις δεν τον ανέδειξαν ούτε βουλευτή. Και αναφώνησε την ιστορική εκείνη φράση.
"Ανθ΄ημών Γουλιμής"
Απόφασή του να εγκαταλείψει την πολιτική αλλά μαζύ να εγκαταλείψει και την Ελλάδα. Μιά Ελλάδα που πλέον έχει εισέλθει σε πολιτικό χάος.
Φεύγοντας ο Χαρίλαος Τρικούπης αφήνει πίσω του μιάν Ελλάδα να παλαίυει μέσα σ΄ένα πέλαγος πολιτκής ακολασίας. Μέσα από αυτήν την πολιτική ακολασία θα ξεπηδήσουν οι αρρωστημένες δυνάμεις, που μετά από δύο χρόνια θα οδηγήσουν τη χώρα στον εξευτελιστικό πόλεμο του 1897.
Αξίζει εδώ να σημειωθούν δυό φράσεις του Τρικούπη λίγες μέρες πριν φύγει από την Ελλάδα.
Στην αδελφή του Σοφία είπε. "Η μεγαλύτερή μου πίκρα είναι ότι εμπιστεύτηκα ανθρώπους οι οποίοι δεν ήσαν άξιοι εμπιστοσύνης".
Κανείς ποτέ δεν έμαθε ποιούς εννοούσε ο μεγάλος αυτός πολιτικός. Και σε κάποιον πολιτικό του φίλο, ο οποίος σχεδόν παραβίασε την είσοδο του σπιτιού του γιά να τον συναντήσει, είπε. "Αποχώρησα από την πολιτική και αποχωρώ και από την πατρίδα μου. Συνταξιούχος πιά με μόνη σύνταξή μου τις αναμνήσεις μου. Δεν θα επανέλθω πλέον ποτέ."
Φεύγει και με την αναχώρησή του αρχίζει γιά τον Χαρίλαο Τρικούπη, στα ξένα, μιά ζωή πόνου και μοναξιάς. Το οδοιπορικό της αυτοεξορίας του αρχίζει από τα μικρά χωριά της Νότιας Ιταλίας.
Συντροφιά του η μοναξιά και ο σκληρός πόνος των αναμνήσεων. Αποφεύγει τις μεγάλες πόλεις. Επιθυμία του να παραμείνει άγνωστος και ξένος μεταξύ ξένων.
Φτάνει στη Γένουα στις 28 Φεβρουαρίου του 1896. Εκεί όμως τον αναγνωρίζουν και δέχεται τις ενοχλητικές επισκέψεις του Έλληνα Προξένου, των Ιταλικών Αρχών αλλά αρκετών Ελλήνων της παροικίας. Όμως όλα αυτά τον ενοχλούν αφάνταστα. Σε γράμμα του στην αδελφή του Σοφία, γράφει:
"....Με ενοχλούν αυτές οι επισκέψεις....Θα αναζητήσω την ηρεμία μου και πάλι στα μικρά χωριά.."
Στις 10 Μαρτίου θα εγκαταλέιψει τη Γένουα. Προορισμός του αυτή τη φορά η κωμόπολις του Νέρβι. Ένα μικρό γραφικό χωριό με μόνο οκτακοσίους κατοίκους, εκείνη την εποχή. Διαμένει σ΄ένα φτωχικό ξενοδοχείο, που όμως το αισθάνεται σαν "....άσυλο γαλήνης.."όπως χαρακτηριστικά γράφει στην αδελφή του. Στο μικρό αυτό χωριό αφιερώνει το χρόνο του σε μακρυνούς περιπάτους και στη συγγραφή των απομνημονευμάτων του τα οποία όμως ποτέ κανείς δεν θα διαβάσει αφού με εντολή του θα καταστραφούν τρεις ημέρες πριν από τον θάνατό του.
Εκεί, στο μικρό αυτό χωριό, ο Τρικούπης θα υποστεί και την πρώτη βλάβη της υγείας του. Μιά προσβολή γρίππης θα τον καθηλώσει γιά μέρες στο κρεββάτι.
Στο μικρό χωριό Νέρβι, θα δεχτεί την επίσκεψη του ζεύγους Τρασύτεμπεργκ, με τους οποίους από χρόνια συνδεόταν με μιά μεγάλη φιλία. Η φιλία αυτή θα γίνει ακόμη πιό θερμή όταν ο βαρώνος Τρασύτεμπεργκ θα υπηρετήσει στην Αθήνα ως επιτετραμένος του αυτοκράτορα Φραγκίσκου Ιωσήφ της Αυστρίας. Ιδιαίτερα μεγάλη ήταν η εκτίμηση του Τρικούπη προς τη βαρώνη αλλά και η βαρώνη ανταπέδιδε τη φιλία της με την ίδια θέρμη και εκτίμηση.
Συνοδευόμενος από το ζεύγος των φίλων του, ο Τρικούπης εηγκαταλέιπει το Νέρβι στις 22 Μαρτίου με προορισμό τις Κάννες. Προτιμήθηκε η πόλη αυτή με υπόδειξη της βαρώνης γιά το εύκρατο κλίμα της αλλά και γιά την δυνατότητα ικανοποιητικής ιατρικής περίθαλψης. Καταλύει στο ξενοδοχείο Gray et Albion και την επομένη προσβάλεται από οξεία αρθρητική εκδήλωση. Παραμένει στο κρεββάτι του από το οποίο δεν θα σηκωθεί ποτέ πιά. Κατεχόμενος από έντονη δυσπιστία προς τα ατελή μέσα της επιστήμης εκείνης της εποχής, όσον αφορά την διάγνωση αλλά και την θεραπεία, ο Τρικούπης αρνείτο επειμόνως κάθε ιατρική επίσκεψη. Όμως μετά από πολλές πιέσεις της βαρώνης Τρασύτεμπεργκ δέχτηκε να εξεταστεί από τον ιατρόν Φραγκ, παθολόγο, ο οποίος εθεωρείτο ως ο καλύτερος των συγχρόνων παθολόγων. Ο Φραγκ εκφράζεται με αισιοδοξία στον Τρικούπη όμως στην βαρώνη δηλώνει εμπιστευτικά ότι η αρθριτική προσβολή εμφανίζει ύποπτες εκδηλώσεις και δεν απέκλεισε τα απροσδόκητα.
Το πρωί της 24ης Μαρτίου ο Τρικούπης ξυπνάει με οιδήματα στα κάτω άκρα. Γι΄αυτή την κατάσταση της υγείας του όχι μόνο δεν λέει τίποτε σε κανέναν αλλά με κόπο σηκώνεται από το κρεββάτι του και μόνος του συντάσει ένα τηλεγράφημα προς την αδελφή του Σοφία την οποία παρακαλεί να έλθει πλησίον του με τον ανηψιό τους Κωνσταντίνο Τρικούπη, το συντομώτερον.
Στις παρατηρήσεις της βαρώνης Τρασύτεμπεργκ θα απαντήσει προφητικά.
-Αισθάνομαι καλώς. Αισθάνομαι ότι εισήλθον εις εν ταξείδιον το οποίον ούτε η κόπωσις ούτε η ανάπαυσης θα δυνηθούν να μεταβάλουν.
Ο Χαρίλαος Τρικούπης είχε προαισθανθεί τον θάνατό του. Κι΄έμοιαζε να είναι βέβαιος γι΄αυτό. Απόδειξη τούτου είναι ότι την ίδια αυτή ημέρα δίνει εντολή στην βαρώνη να καταστρέψει το αρχείο του. Έτσι χάθηκαν πολύτιμα στοιχεία από την ζωή του και την πολιτική δράση του.
Τις ημέρες που ακολουθούν εκείνο που φαίνεται να βασανίζει τον Χαρ. Τρικούπη είναι η άφιξη της αδελφής του. Την περιμένει. Νομίζει κανείς ότι κρατιέται ακόμη στη ζωή μόνο περιμένοντας τον ερχομό της αδελφής του. Διαρκώς ερωτά τους γύρω του.
-Γιατί η Σοφία δεν ήλθε; Μήπως γνωρίζετε πότε θα έλθει;
Τελικά η Σοφία με τον ανηψιό του Κωνσταντίνο θα φτάσουν στις Κάννες το μεσημέρι της 28ης Μαρτίου.
Την επομένη 29η Μαρτίου ο Χαρ. Τρικούπης δεν διατυπώνει καμμιά αντίρρηση στην σύγκλιση ιατρικού συμβουλίου. Όμως τα αποτελέσματα είναι αποκαρδιοτικά. Το οίδημα ανεβαίνει προς την καρδιά κι΄ο θάνατος είναι αναπόφευκτος. Η κατάσταση του ασθενούς επιδεινώνεται ώρα με την ώρα.
Το πρωί της 30ης Μαρτίου μόλις καταφέρνει να ψελίσει στην αδελφή του.
-Αισθάνομαι ότι αποθνήσκω. Αποθνήσκω εις ξένης γην. Και σε λίγο συμπληρώνει την τελευταία του επιθυμία.Επιθυμώ να ταφώ εις την γην της πατρίδος μου. Εις την γην των Αθηνών. Θέλησίς μου είναι να μην αποδοθούν τιμαί. Δεν επιθυμώ λόγους.
Στις 6.05 το απόγευμα της 30ης Μαρτίου του 1896 ο μεγάλος πολιτικός της Ελλάδας, ο οραματιστής, ο αναμορφωτής του ελληνικού πολιτικού βίου, ο άνθρωπος που άφησε την σφραγίδα του στον ελληνικό πολιτικό χώρο, αφήνει στις Κάννες την τελευταία του πνοή.
Από αυτή τη στιγμή θα αρχίσει η οδύσσεια του νεκρού Τρικούπη. Μιά οδύσσεια με την οποία η πατρίδα του θέλησε να τον πληρώσει.
Ο Φίλωνας, Έλληνας πρόξενος στην Μασσαλία, ο οποίος βρισκόταν τις Κάννες παρακολουθώντας τις εξελίξεις την υγείας του Ελληνα πολιτικού, τηλεγραφεί στην Αθήνα τον θάνατό του. Ο Έλληνας πρωθυπουργός Θεοδ. Δεληγιάννης βρίσκεται στην χοροεσπερίδα του Αυστριακού προξένου όταν λαβαίνει το τηλεγράφημα. Η Αθήνα αλλά και όλη η Ελλάδα βρίσκεται στο παραλήρημα της προετοιμασίας των Ολυμπιακών Αγώνων οι οποίοι θα αρχίσουν σε λίγες μέρες. Έτσι ο Δεληγιάννης θεωρεί σωστό να μην ανακοινώσει τίποτε αμέσως αλλά την επομένη 31η Μαρτίου, θα δώσει στο δημοσιογραφικό όργανο του κόμματός του, την ΠΡΩΙΑ, λίγες λέξεις.
"Απεβίωσεν εν Κάνναις Γαλλίας ο πρώην πρωθυπουργός της Ελλάδος Χαρ. Τρικούπης."
Μετά απ΄αυτό, το πένθος γιά τον αναμορφωτή της Ελλάδας ήταν ανύπαρκτο. Ο νεκρός Χαρ. Τρικούπης ταριχευμένος, παραμένει στις Κάννες περιμένοντας την πατρίδα του να τον παραλάβει. Όμως η πατρίδα δεν δείχνει καμμιά προθυμία.
Στην Αθήνα τα στελέχη του κόμματός του συστήνουν μιά Επιτροπή στην οποία αναθέτουν να ασχοληθεί με την μεταφορά του νεκρού στην Αθήνα. Η Επιτροπή ζητά από την κυβέρνηση του Δεληγιάννη την αποστολή ενός πολεμικού σκάφους γιά την μεταφορά του νεκρού. Η κυβέρνηση αρνείται πεισματικά με την δικαιολογία ότι τα έξοδα είναι υπερβολικά. Δέχεται μόνο να αναλάβει τα έξοδα γιά να μεταφερθεί ο νεκρός με το πλοίο της γραμμής. Σ΄αυτόν τον νεκρό πρωθυπουργό που έβγαλε από την αφάνεια το πολεμικό ναυτικό και το αναμόρφωσε η πατρίδα αρνείται να του παραχωρήσει ένα πλοίο γιά να επιστρέψει νεκρός και να ταφεί στα χώματά της.
Η σορός του Τρικούπη μεταφέρεται από τις Κάννες στην Μασσαλία με μιά θαλαμηγό που προσέφερε κάποιος Γάλλος ονόματι Ροβιλί. Από εκεί με το πλοίο της γραμμής ο νεκρός Τρικούπης θα επιστρέψει στην πατρίδα του.
Εν τω μεταξύ στην Αθήνα από την 6η Απριλίου του 1896 έχουν αρχίσει οι πρώτοι Ολυμπιακοί Αγώνες. Έτσι όταν στις 8 Απριλίου ο νεκρός Τρικούπης φτάνει στην Ελλάδα κανείς δεν δίνει σημασία σε μιά άμαξα που από τον Πειραιά ανεβαίνει προς την Αθήνα φορτωμένη με ένα φέρετρο.
Η σορός του Έλληνα πολιτικού μεταφέρεται και τοποθετείται στο ιστορικό οίκημα των Τρικούπηδων, στην οδό Ακαδημίας. Η ταφή του θα γίνει το απόγευμα της 11ης Απριλίου, χωρίς να ακουστεί κανένας επικήδιος. Η επιθυμία του έγινε σεβαστή.
Με τον θάνατο του Τρικούπη κλείνει ένα σημαντικό κεφάλαιο της ελληνικής πολιτικής ιστορίας. Το πέρασμά του από τον πολιτικό στίβο πρόσφερε αξίες οι οποίες δεν εκτιμήθηκαν ποτέ, δεν αξιοποιήθηκαν ποτέ.
Η Βουλή των Ελλήνων από τότε μέχρι σήμερα πορεύεται συνεχώς πάνω στα ίδια δεδομένα. Άνθρωποι άσχετοι όλοι αυτοί που καταπιάνονται με την πολιτική στην Ελλάδα πιστεύουν την χώρα σαν ιδιοκτησία τους και τον λαό της σαν σκλάβους Κάποιες αναλαμπές με την εμφάνηση του Ελευθ. Βενιζέλου μπορεί να πει κανείς ότι μάλλον έπεσαν στο κενό. Αλλά και κάποιες περιστασιακές δικτατορίες όχι μόνο δεν κατάφεραν να διαμορφώσουν μιάν άξια πολιτική ζωή αλλά μάλλον χειροτέρεψαν όλα όσα βρήκαν. Έτσι μπορεί να πει κανείς ότι από τον Τρικούπη μέχρι τον σημερινό πρωθυπουργό τίποτα δεν έχει αλλάξει μέσα στη Βουλή των Ελλήνων. Μάλλον όλα έγιναν χειρότερα.
O Όμηρος κλαίει!!!
Γιά μιά ακόμη φορά στην
ιστορία του κινηματογράφου, το
Χόλυγουντ κακοποίησε την ελληνική
μυθολογία. Οι ανεγκέφαλοι παράγοντες
της κινηματογραφικής βιομηχανίας
δεν δίσταξαν να πετάξουν στον κάλαθο
των αχρήστων τον Θεό των ποιητών, τον
θείο Όμηρο και τα έργα του
προκειμένου να θησαυρίσουν.
Αναφέρομαι στην
πολυσυζητημένη και πολυδιαφημισμένη
κινηματογραφική παραγωγή με τον
τίτλο "Η Τροία" που έχει αρχίσει
πρόσφατα να προβάλλεται κι’όπως
λένε στη γλώσσα τους οι
κινηματογραφιστές, "σπάει τα ταμεία."
Βέβαια στην ταινία αυτή
τόσο ο μύθος όσο και οι Έλληνες
παρουσιάζονται όπως συμφέρει αυτούς
που την έφτιαξαν και με βάση πάντοτε
αυτά που θα φέρουν χρήμα. Οι Έλληνες
που παρουσιάζονται στην οθόνη δεν
έχουν καμμιά σχέση με τους Έλληνες
που αναφέρει μέσα στο έπος του ο
μεγάλος μας ποιητής. Οι Έλληνες της
ταινίας είναι πολεμοχαρείς, άγριοι,
εκδικητικοί. Πάνω τους δεν κουβαλάνε
κανένα πολιτισμό παρά μόνο την
αγριάδα, το πολεμικό μένος, την ορμή
της εκδίκησης.
Οι πρωταγωνιστές της
ταινίας είναι έξω από κάθε στοιχείο
που τόσο λυρικά τους στολίζει ο
Όμηρος στην Ιλιάδα κι’ακόμη είναι
έξω από κάθε πραγματικότητα. Ευτυχώς
που ο σκηνοθέτης δεν τους βάζει να
κάνουν και.... βασανιστήρια.
Ο Αχιλλέας στην μονομαχία
του με τον Έκτορα επιδίδεται σε μιά
θεαματική επίδειξη ζίου-ζίτσου
ανάμικτο με καράτε κάτι που απ’ό,τι
μπορώ να γνωρίζω μάλλον τότε δεν ήσαν
γνωστά.
Κι’ακόμη ο σκηνοθέτης της
ταινίας θέλει τον Αχιλλέα να
βρίσκεται και αυτός μέσα στον
Δούρειο Ίππο. Αν είναι δυνατόν τέτοιο
τραγικό σφάλμα. Φαίνεται όμως πως
αυτό δεν ενοχλεί αφού θα φέρει ίσως
κάποια εκατομμύρια ακόμη.
Ο Αγαμέμνων πρέπει να
πεθάνει στην Τροία και όχι στο σπίτι
του στις Μυκήνες από τα χέρια της
γυναίκας του Κλυταιμνήστρας και του
γιού του Ορέστη. Φαίνεται πως αυτό το
τέλος του Αγαμέμνωνα δεν συνέφερε
οικονομικά. Τώρα, αν ο θείος Όμηρος
διαμαρτυρηθεί γιά όλα αυτά, τους
βιομηχάνους του Χόλυγουντ πολύ λίγο
τους ενδιαφέρει.
Αναφέρομαι σε δυό τρία από
τα πολλά εγκλήματα με τα οποία είναι
υπερφορτομένη η ταινία.
Κατά το παρελθόν και όσες
φορές η χουλιγουντιανή βιομηχανία
καταπιάστηκε με την ελληνική
μυθολογία και την ελληνική ιστορία
ποτέ δεν καταδέχτηκε να επιδείξει
τον απαιτούμενο σεβασμό. Οι πιό
παλαιοί θα θυμούνται οποσδήποτε την
ταινία "Οδύσσεια" όπου ο σκηνοθέτης
στο πρόσωπο του Κερκ Ντάγκλας είχε
φτιάξει έναν κάου-μπόϋ της άγρια
δύσης. Μόνο περίστροφο και λάσσο δεν
του είχε δώσει.
Επειδή η ελληνική
μυθολογία αλλά και η ελληνική
ιστορία είναι υποθέσεις δικές μας,
είναι η πολιτιστική μας κληρονομιά,
είναι η περιουσία μας, θα πρέπει να
είχαμε θεσπίσει κάποιο δικαίωμα
επέμβασης. Θα έπρεπε το Υπουργείο
πολιτισμού να έχει θεσπίσει νόμο που
να απαγορεύει την κινηματογράφιση
σεναρίων με θέματα ιστορίας ή
μυθολογίας αν δεν είναι εγκεκριμένα
από μιά επιτροπή του Υπουργείου. Και
θα έπρεπε αυτή η επιτροπή να υπάρχει
να αποτελείται από ανθρώπους των
γραμμάτων και των τεχνών και να
λειτουργεί αυστηρά. Ας το δει με
κάποιο μάτι σεβασμού και ευθύνης ο κ.
Υπουργός. Ως πότε θα έχουν το
δικαίωμα οι ξένοι να εξευτελίζουν
την πολιτιστική μας κληρονιμιά και
την ιστορία μας γιά να πλουτίζουν;
Αλλά και τώρα με την
προβολή της ταινίας "Η Τροία" έχω
την γνώμη ότι το Υπουργείο
Πολιτισμού θα πρέπει με απόφασή του
να διαμαρτυρηθεί και να κάμει γνωστό
σε όλον τον κόσμο αλλά και ιδιαίτερα
στους βιομηχάνους του Χόλυγουντ ότι
έχουν κακοποιήσει το ομηρικό έπος,
έχουν ευθύνη γιά τις ανακρίβειες και
ότι η ταινία δεν έχει καμμιά σχέση με
την Ιλιάδα, που έχει χαρίσει στον
κόσμο ο μεγάλος μας ποιητής. Να
μάθουν όλοι αυτοί οι κύριοι ότι
μπορεί να γεμίζουν τα ταμία και οι
τσέπες τους αλλά ο Όμηρος .....κλαίει!!!!
Πηγή
Αντίβαρο
Κάποιοι πρέπει να ντρέπονται.
Γράφει ο Διονύσης Ε. Κονταρίνης Νέα Υόρκη Μάρτιος 2006
Αντίβαρο, Απρίλιος 2006
Από τότε που ο πρώτος Έλληνας πήρε τις στράτες της ξενητιάς γρήγορα κατάλαβε πως η μόνη του δύναμη γιά να επιζήσει θα ήτανε ο ίδιος ο εαυτός του και τα όσα θα μπορούσε να καταφέρει μόνος του. Συνηδειτοποίησε πως σε κανέναν δεν θα μπορούσε να στηριχθεί και από πουθενά δεν θα μπορούσε να περιμένει κάποια βοήθεια.
Ο ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ Διονύσης Κονταρίνης |
Ο Διονύσης Κονταρίνης με Κεφαλονίτικες ρίζες έχει γεννηθεί στην Πάτρα, μεγάλωσε στην Κέρκυρα και έζησε σε πολλά μέρη της Ελλάδας.
Πρωτοεμφανίστηκε στα περιοδικά "Ελληνόπουλο", "Θησαυρός των Παιδιών", "Σινεάκ" και άλλα.
Ένα τυχαίο σχολικό γεγονός τον έφερε στον χώρο της δημοσιογραφίας όπου συνεργάστηκε με επαρχιακές εφημερίδες.
Μετά τις σπουδές του εργάστηκε στον ελληνικό κινηματογράφο για μία 10ετία σαν σεναριογράφος και σκηνοθέτης.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες εργάστηκε στην ΠΡΩΙΝΗ και από εκεί στην Interhellenic Publishing σαν αρχισυντάκτης των περιοδικών "Greek American Review" και "Estiator" μέχρι σήμερα . Συνεργάζεται με τον "Παροικιακό Λόγο" του Σικάγου, την "Hellenic American News", της Πενσυλβάνια, τις "Πατρίδες" του Καναδά και είναι ανταποκριτής για τις ΗΠΑ της ημερήσιας "ΑΛΗΘΕΙΑ" της Χίου.
Ιστορικά άρθρα του και διηγήματα του έχουν δημοσιευθεί σε πολλά ομογενειακά αλλά και ελληνικά έντυπα.
Γράφει το νέο του βιβλίο που έχει τον τίτλο: "Στα χρόνια της Δόξας".
Ζει μόνιμα με την οικογένειά του στη Νέα Υόρκη.
Διονύσης Κονταρίνης
ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΞΕΝΙΤΙΑΣ
Βάιος Φασούλας
εκδοτικός οίκος "Β. ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ"
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ
Η σελίδα του Αμφικτύωνα
Γαβριήλ Παναγιωσούλης
Κωνσταντία Νικολοπούλου
ΜΕΤΑΝΑΣΤΗΣ
Στράτος Δουκάκης
Παντελής Ξανθίδης
|
|
|
Κι αυτά τα συμπεράσματα, μέσα από τα χρόνια που πέρασαν έφτασαν μέχρις εμάς, τους κάπως νεώτερους μετανάστες.
Στις διάφορες γωνιές της γης που βρεθήκαμε αναζητώντας μιά καλύτερη τύχη, αγωνιστήκαμε μόνοι μας να βρούμε τους δρόμους μας, να γίνουμε μιά έντονη και τιμιτική παρουσία στον τόπο που μας έρριξε η μοίρα μας.
Κάπως έτσι τα είδε όλα αυτά και η Χριστίνα Τσαρδίκου, μιά γιατρός στο Μπουένος Aϋρες της Αργεντινής. Δεύτερης γενιάς μετανάστρια η Χριστίνα, όμως από μικρό παιδί είχε κλείσει μέσα στην ψυχή της την Ελλάδα. Κιενώ θα μπορούσε να απολαμβάνει τη ζωή της και τις ελεύθερες ώρες της με την οικογένειά της, η Χριστίνα τα διέθεσε όλα στην ιδέα της ξενητεμένης Ελλάδας. Έβαλε σαν στόχο της να κάμει μιά οικογένεια όλους τους Έλληνες της Νότιας Αμερικής. Δραστηριοποιήθηκε στην κοινότητα, στην εκκλησιά, στο σχολείο. Και πριν πέντε χρόνια έστησε τη δική της φωνή μέσα από ένα δύωρο εβδομαδιαίο ραδιοφωνικό πρόγραμμα με τον τίτλο «Αντάμωση». «...Όλο αυτό τον καιρό κατάλαβα πως η εκπομπή είχε και έχει έναν ιερό σκοπό...» μου γράφει σε ένα της γράμμα. «...έφερνε τους ξεχασμένους και χαμένους Έλληνες της επαρχίας σε μιά συγκινητική επαφή με τις ρίζες τους...»
Και όλα πήγαιναν καλά μέχρι το 2002 όπου η οικονομική κρίση στην Αργεντινή ανάγκασε πολλούς από τους σπόνσορς της εκπομπής να διακόψουν την οικονομική τους βοήθεια. Και τα προβλήματα άρχισαν. «...πολλές φορές πληρώναμε από την τσέπη μας το ενοίκιο του σταθμού...» μου γράφει.
Από το σημείο αυτό και μετά αρχίζει ένας αγώνας ταχύτητας να βρεθούν τα χρήματα, 600.οο δολλ. το μήνα, γιά να μην κλείσει το πρόγραμμα.
Σύμφωνα με όσα μου γράφει ζήτησε την βοήθεια της ελληνικής Πρεσβείας στο Μπουένος ?ϋρες και πήρε μόνο ...πολλές ευχές. Η Μητρόπολη Νοτίου Αμερικής που εδρεύει στο Μπουένος ?ϋρες όχι μόνο δηλώνει οικονομική αδυναμία αλλά και τα προβλήματά της είναι τόσα που κινδυνεύει ακόμη και αυτή η θέση του Μητροπολίτη Ταράσιου. Ο πρόεδρος του ΣΑΕ Νοτίου Αμερικής κ. Καραβίας της δήλωσε πως «...το ΣΑΕ δεν βοηθάει σε τέτοιες περιπτώσεις..» Το ίδιο της δήλωσε και ο πρόεδρος του ΣΑΕ Αμερικής κ. Χρ. Τομαράς. Και εδώ γεννάται η απορία την οποία πολλές φορές έχω διτυπώσει. Γιατί ιδρύθηκε το ΣΑΕ και σε τι χρησιμεύει στον απόδημο Έλληνα; Τελικά η Ελληνική Πολιτεία μήπως θα μπορούσε από τα εκατομύρια δολλάρια του ελληνικού λαού που χορηγεί ετησίως στο ΣΑΕ γιά να σιτίζονται τα παράσιτα, να περικόψει 600.οο δολλ. τον μήνα και να τα δίνει στην Χριστίνα Τσαρδίκου γιά να συνεχίσει να τραγουδάει την Ελλάδα της ξενητιάς;
Όπως γράφω και στην αρχή, εμείς οι ξενητεμένοι έχουμε καταλάβει, ξέρουμε και μας έχει γίνει συνήδειση ότι μόνοι μας θα πρέπει να αγωνιζόμαστε γιά να επιζήσουμε σαν Έλληνες και να μην χαθούμε. Και αυτό το έχουμε αποδείξει. Τα ελληνικά σχολεία της Αμερικής είναι έργο δικό μας. Από την πατρίδα μας δεν είδαμε ούτε ένα τούβλο. Οι εκκλησίες μας είναι έργο των δικών μας ανθρώπων και έγιναν από το υστέρημά τους. Η πατρίδα δεν μας έστειλε ούτε ένα εικόνισμα. Μας στέλνει όμως κάθε τόσο τους βουλευτές της και τους υπουργούς της γιά να μας πουν πως «είναι περήφανοι γιά μας.» Και δεν ντρέπονται
Το ραδιοφωνικό πρόγραμμα της Χριστίνας Τσαρδίκου που έκλεισε πριν λίγες μέρες είναι μιά μεγάλη απώλεια γιά τον ελληνισμό της ξενητιά. Είναι μιά φωνή, μιά δική μας φωνή που έπαψε να ακούγεται. Κάποιοι θα πρέπει να ντρέπονται γι αυτό. Και εμείς θα τους κάνουμε να ντρέπονται ακόμη πιό πολύ διότι θα αγωνιστούμε ώστε η φωνή αυτή να ακουστεί και πάλι και να κάνει τους Έλληνες εκεί κάτω ευτυχισμένους. Να τους κάμει περήφανους. Να τους κρατήσει Έλληνες.