...''Μπορώ να πω ότι αποτυπώνεται με ακρίβεια την πραγματικότητα του Έλληνα της Διασποράς. Μακριά από φαινομενικές τυμπανοκρουσίες και ασύστολα ψεύδη περί συνοχής και δύναμης της ομογένειας, λέτε τα πράγματα όπως έχουν. Ότι βρισκόμαστε σε μια πολύ δύσκολη φάση όπου η Ελληνική γλώσσα πάει να εξαφανιστεί ενώ και οι νέες γενιές των Ελλήνων της Διασποράς πάνε να αφομοιωθούν..." Χρίστος Α. Νεοφύτου
''I can say that accurately reflected the reality of the Greek Diaspora. Far from seeming fanfare and brazenly lies the cohesion and strength of the Diaspora, saying things like they are. That we are in a very difficult phase where the Greek language to go extinct while new generations of Diaspora Greeks go to digest..." Xristos A. Neofytoy
Since 1996
Kostas Douridas
  1. Γράμμα στον 'Ελληνα της Διασποράς
    A letter to the Greek in Diaspora

  2. ο 'Υμνος του μετανάστη
    Hymn of the migrant..

  3. ο Πρόλογος
    Prologue..

  4. Πνεύμα Κοινότητας...
    Spirit of Community...

  5. Γη των πατέρων μου..
    Land of my fathers..

  6. ..Οι Ποσειδωνειάτες του Καβάφη..
    ..Poseidonians of the future..

  7. Mοιάζουμε αποξεχασμένη μεραρχία..
    An abandoned army

  8. Πάνω στα βράχια της πατρίδας..
    On the rocks of my country..

  9. Στο Ελληνόπουλο της Διασποράς..
    The children of the Diaspora..

  10. 'Αγιε μου μετανάστη..
    Sainted migrant..

  11. η Προσευχή του μετανάστη..
    The migrant's prayer..

  12. το Πάσχα των Ελλήνων της Διασποράς..
    Easter of the Greeks of the Diaspora....

  13. Λαμβρινή Σταύρου..
    Lamvrini Stavrou

  14. Μάθε, προχτές σου έστειλα..
    Hear this, the other day I sent..

  15. Ο Θάνατος του Μετανάστη..
    Death of the Immigrant

  16. Τα ..ερημικά χωριά της πατρίδας μου.. The ..deserted villages of my country

  17. Και λέω άραγε ταχιά..
    And I wonder tomorrow..

  18. Και είπε ο λαός μου...
    And my people said..

  19. «'Oπου Φωνάζω και να Βρίσκεστε Αδελφοί»
    Wherever you are,when I call, my brothers»

  20. Κυπριακή παράδοση
    Cypriot tradition

  21. Ένα τραγούδι για το '21
    A song for '21

  22. Με το τραγούδι το δημοτικό
    With the demotic song

  23. Στάλα τη στάλα
    Drop by drop

  24. Κοντά στη λογοτεχνία και την ποίηση
    With literature and poetry

  25. 'Ενα ακόμα λάθος..
    'Another mistake

  26. Χαμπέρια..
    News

  27. Οι χωριανοί λιγόστεψαν..
    There are fewer villagers

  28. Να μου το θυμάσαι..
    Remember this

  29. Στον ύπνο του μικρού παιδιού ..
    In the small child's sleep..

  30. Στις αυλές και στα μπαλκόνια
    In the yardsand on the balconies

  31. Στις πέρα ανηφοριές..
    Up on the far off hills..

  32. Φύγανε τα χρόνια μας
    Our years gone

  33. Στα 2004
    In 2004

  34. Η Ολυμπιακή Φλόγα του μετανάστη
    The Olympic Flame of the Migrant

  35. Τόσο μακριά
    So far away...

  36. 'Ελα βρε γέρο να μας δεις..
    Come on old man now hear my call..

  37. Για μιαν ...Αθήνα
    For an...Athens

  38. Στα 1950 όταν ο Ανδρέας Κιούλος..
    In 1950 when Andreas Kioulos..

  39. Το μόνο που ξέχασαν..
    The only thing they forgot..

  40. Σε ψάχνω..
    I seek you

  41. Νίκος Αλιάγας
    Nikos Aliagas

  42. Ζει ο Μεγαλέξανδρος;
    Does Alexander live?

  43. η Αρετή Κετιμέ
    Areti Ketime

  44. Αφιέρωμα..
    Dedicated..

  45. Η πατρίδα μου
    My Country

  46. Θέλω να ξέρεις..
    I want you to know..

  47. Κοίτα φίλε μου...
    Just look, my friend..

  48. Μου ήρθε κοντά..
    It comes close...

  49. Την μάνα την φευγάτη
    The elusive mother

  50. O έφεδρος λοχίας Παπαχρήστου
    Reserve sergeant Papachristou

  51. Ο χαμένος μου παράδεισος
    My paradise lost

  52. Tσάμικο, βλάμικο!
    Tsamiko, vlamiko!

  53. Τα παιδιά του μετανάστη
    Migrants' children

  54. Πρόσωπα..
    Faces..

  55. ΠατροΚοσμάς
    Patrokosmas*

  56. Αυτός ο τόπος..
    This land..

  57. Είναι το ίδιο;
    Is it the same?

  58. Kαι θα υπάρχω έως ότου θα υπάρχεις..
    And I will exist as long as you exist

  59. Με πέντε οργιές καζάντι..
    With five fathoms ..progress..

  60. Στον τόπο τα κλαρίνα..
    The clarinets ring loudly..

  61. Γράμμα στην Ελένη Φοκά
    A letter to Eleni Foka

  62. Σκληρή Πραγματικότητα..
    Harsh Reality

  63. Κοινοτικά και Οργάνωση
    Community affairs and Organisation

  64. Ζητείται ελπίδα
    Hope wanted

  65. Ελληνική Διασπορά ώρα Μηδέν?
    Greek Diaspora Zero Hour?

  66. η Ελληνική Διασπορά απ' τους Αρχαίους Χρόνους..
    The Greek Diaspora from Ancient Times..

  67. Τι είναι η Διασπορά?
    What is the Diaspora?

  68. Αντί για Επίλογο
    In lieu of epilogue

Επόμενη Ενότητα / Next Unity..
Ακολουθείτε το τόξο για την επόμενη ενότητα / Follow the arrow to the next section
Προηγούμενη Ενότητα / Previous Unity Προηγούμενη Σελίδα / Previous Page
Αρχική Σελ.
Starting Page
Επόμενη Σελίδα / Next Page
τα δικά μου γραψίματα / my own writings:

ΚΑΠΝΟΝ ΑΠΟΘΡΩΣΚΟΝΤΑ: Γράμμα στον 'Ελληνα της Διασποράς / ..AND SMOKE RISING : A Letter to the Greek in Diaspora
Translation of Rhea Frangofinou

«..Αυτάρ Οδυσσεύς ιέμενος και καπνόν αποθρώσκοντα νοήσαι ης γαίης, θανείν ιμείρεται..» (Οδύσσεια, α, στ. 57 κ.π.) / «..But Odysseus yearning to see if it were but the smoke leap upwards from his own land, hath a desire to die..» (Odyssey, a, f 57).
Οδοιπορικό στο Καρδαρίτσι Journey to Kardaritsi
ΚΩΣΤΑΣ ΔΟΥΡΙΔΑΣ
"..Γεννήθηκε στη Γορτυνία του Νομού Αρκαδίας. Μετανάστευσε στον Καναδά όπου ζει με την οικογένειά του. Καλλιεργεί την ποίηση και την αρθρογραφία, με θέματα που εστιάζονται στον 'Ελληνα μετανάστη και στο οδυσσειακό όνειρο του νόστου. 'Εχει ετοιμάσει μια πλούσια σελίδα στο διαδίκτυο απ' όπου προβάλλει την Ελλάδα και τον όπου γης Ελληνισμό. Υπό έκδοση βρίσκεται το έργο του Καπνόν Αποθρώσκοντα.
"Ξενιτειά" Ανθολογία
Βιβλιοθήκη Κυπριακής Διασποράς
της ποιήτριας Ρούλας Ιωαννίδου - Σταύρου"
   Home to LAND of GODS  ο 'Υμνος του μετανάστη / Hymn of the migrant.. ο Πρόλογος / Prologue.. Πνεύμα Κοινότητας / Spirit of Community... Γη των πατέρων μου / Land of my fathers.. Οι αυριανοί Ποσειδωνειάτες του Καβάφη / Cavafy's Poseidonians of the future.. Αποξεχασμένη μεραρχία / We are like an abandoned army division.. Πάνω στα βράχια της πατρίδας / On the rocks of my country.. Στο ελληνόπουλο της διασποράς / The Greek children of the Diaspora.. 'Αγιε μου μετανάστη / Sainted migrant.. η Προσευχή του μετανάστη / The migrant's prayer.. το Πάσχα των Ελλήνων της διασποράς / Easter of the Greeks of the Diaspora.. Λαμβρινή Σταύρου / Lamvrini Stavrou Μάθε, προχτές σου έστειλα / Hear this, the other day I sent.. Ο Θάνατος του μετανάστη / Death of the Immigrant Στις εκκλησιές της διασποράς.. / Τα απόμακρα κι' ερημικά χωριά της πατρίδας μου / The distant and deserted villages of my country Και λέω άραγε ταχιά / And I wonder tomorrow.. Και είπε ο λαός μου / And my people said.. «'Oπου φωνάζω και να βρίσκεστε αδελφοί» / «Wherever you are, when I call, my brothers» Κυπριακή παράδοση / Cypriot tradition Ένα τραγούδι για το 21 / A song for '21 Με το τραγούδι το δημοτικό / With the demotic song Στάλα τη στάλα / Drop by drop Κοντά στη λογοτεχνία και την ποίηση.. / With literature and poetry 'Ενα ακόμα λάθος / Another mistake Χαμπέρια / News Οι χωριανοί λιγόστεψαν / There are fewer villagers Να μου το θυμάσαι.. / Remember this Στον ύπνο του μικρού παιδιού / In the small child's sleep Στις αυλές και στα μπαλκόνια / In the yards and on the balconies Στις πέρα ανηφοριές.. / Up on the far off hills.. Φύγανε τα χρόνια μας / Our years gone Στα 2004 / In 2004 Η Ολυμπιακή Φλόγα του μετανάστη / The Olympic Flame of the Migrant Τόσο μακριά / So far away... 'Ελα βρε γέρο να μας δεις.. / Come on old man now hear my call.. Για μιαν Αθήνα... / For an...Athens Στα 1950 όταν ο Ανδρέας Κιούλος.. / In 1950 when Andreas Kioulos.. Το μόνο που ξέχασαν / The only thing they forgot.. Σε ψάχνω / I seek you Νίκος Αλιάγας .. / Nikos Aliagas Ζει ο Μεγαλέξανδρος; / Does Alexander live? Αρετή Κετιμέ / Areti Ketime and our demotic song Αφιέρωμα / Dedicated.. Η πατρίδα μου / My Country Θέλω να ξέρεις / I want you to know.. Κοίτα φίλε μου / Just look, my friend.. Μου ήρθε κοντά.. / It comes close... Παλιέ μου φίλε / Την μάνα την φευγάτη / The elusive mother O έφεδρος λοχίας Παπαχρήστου / Reserve sergeant Papachristou Ο χαμένος μου παράδεισος / My paradise lost Tσάμικο, βλάμικο! / Tsamiko, vlamiko! Τα παιδιά του μετανάστη / Migrants' children Πρόσωπα / Faces.. ΠατροΚοσμάς / Patrokosmas* Αυτός ο τόπος / This land.. Είναι το ίδιο? / Is it the same? Kαι θα υπάρχω έως ότου θα υπάρχεις.. / And I will exist as long as you exist Με πέντε οργιές καζάντι.. / With five fathoms ..progress.. Στον τόπο τα κλαρίνα / The clarinets ring loudly.. Γράμμα στην Ελένη Φοκά / A letter to Eleni Foka Σκληρή Πραγματικότητα / Harsh Reality Κοινοτικά και Οργάνωση / Community affairs and Organisation Ζητείται ελπίδα / Hope wanted Ελληνική Διασπορά ώρα Μηδέν? / Greek Diaspora Zero Hour? η Ελληνική Διασπορά απ' τους Αρχαίους Χρόνους.. / The Greek Diaspora from Ancient Times.. Τι είναι η Διασπορά? / What is the Diaspora? Αντί για Επίλογο / In lieu of epilogue

τα δικά μου γραψίματα / my own writings :
Οδοιπο-
ρικό στο
Καρδαρίτσι
Journey to Kardaritsi
Γράμμα στον
'Ελληνα της
Διασποράς. / A letter
to the Greek in Diaspora



Βήμα το βήμα,
στιγμή την στιγμή,
προσπαθώ να κτίσω
την μνήμη μου ίδια κι'
απ' όμοια στον ιστό της
αράχνης μου κύριε!..

Τα αχνάρια μου να περιμαζέψω,
όπου δειλά θαρρώ λίγο κι'
ακόμη, να μου αργοφαί-
νονται: Μικρές τύψεις,
μικρά αποτυπώματα
στην απεραντωσύνη
Σου και στην
μεγαλωσύνη
Σου Κύριε! κδ

Κώστας Δουρίδας:
Προηγούμενη Ενότητα..Γράμμα στον Έλληνα της Διασποράς
Μικρο απάνθισμα στίχων και φράσεων:
Έχουμε πάρει ευχή και κατάρα
απ' τον παππού μας τον ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗ, όπου μας λεει: Σαν 'Ελληνες, δεν πρέπει ποτές(!!!) να λησμονούμε την γη της


Step by step,
moment by moment,
I try to build
my memory
just like
a spider's web, Lord

To gather up my traces
where timidly I think,
a little more,
gradually appear:
traces of remorse
tiny prints
in your infinity
and greatness, Lord!

πατρίδας, αλλά και κείνη που έγινε δεύτερη μάνα μας κι' απροκάλυπτα εδώ εγώ τώρα, σου την αποκαλώ ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΗ ΓΗ της ΔΙΑΣΠΟΡΑΣ!! We have received as a BLESSING and a CURSE at the same time from our grandfather MAKRIYIANNIS, who said: As Greeks we must never (!!!) forget the land of our fathers, or that which has become like a second mother to us, and which I openly now call the BLESSED LAND OF THE DIASPORA!!
Οδοιπορικό
στο Καρδαρίτσι / Journey to Kardaritsi
Η ζωή μου ολάκερη ήταν μια βιοπάλη.. Oι κυριότεροι και οι πραγματικοί μου δάσκαλοι ήταν τρεις άνθρωποι, οι οποίοι ήσαν και οι τρεις αγράμματοι: Η μάνα μου, ο Μακρυγιάννης και ο Κολοκοτρώνης.

My whole life has been a struggle for survival... my real and true teachers were three people who were all illiterate: My mother, Makryiannis and Kolokotronis.

Aν ήταν να σου ειπώ το πόσο υπερήφανος είμαι για την καταγωγή μου, θα σου έλεγα: Mη το ψάχνεις, γιατί μπορείς και μόνος σου να βρεις, αρκεί και μόνο, να κλείσεις για μια στιγμή τα μάτια σου και να σκεφτείς, ψιθυρίζοντας την λέξη Πατρίδα! κι' ακόμη την λέξη που ονομάζεται το χωριό σου!..

If you asked me to tell you how proud I am of my origins, I would say you do not need to ask: all you have to do is shut your eyes for a moment and whisper to yourself the words "homeland" and the name of your village!..

Και ότι είδα, και ότι έμαθα όλα αυτά τα χρόνια, τίποτα μα τίποτα, δεν άγγιξε την ψυχή μου τόσο ιερά, τόσο μυσταγωγικά, όσο τα ευλογημένα εκείνα παιδικά μου χρόνια στο ΑΓΑΠΗΜΕΝΟ ΜΟΥ ΧΩΡΙΟ, το ΚΑΡΔΑΡΙΤΣΙ!!!

And everything I have seen, everything I have learned all these years, none of it, nothing at all, has touched my soul in such a sacred, mystic way as those blessed childhood years at MY BELOVED VILLAGE KARDARITSI!!!

Πεντηκοστή ήρθε ξανά *πλαντάζουν τα νταούλια πανηγυριάζει το χωριό.. Οι βλάχοι στα καλά τους *Κακούρης έχει την σειρά, *Τσιούτης *παραπερούλια Κολοβελώνης *τσαντιριό, έστησε στην χαρά τους.

The Pentecost is here again The tabor drums loudly beating The villages are full of joy The peasants dressed so finely Kakouris with his clarinet is next Then Tsioutis with his band Kolovelonis has set up a tent To host the merry feasting

Σήμερα ο τόπος καίγεται στο χάϊ στο τουφεκίδι.. Η βλαχουριά γλεντοκοπά βροντάνε τα κλαρίνα. Του Βέλου ο γιος παντρεύεται φέρτε *θρακιάρικο γίδι, φέρτε της *Ντάριζας κρασιά κι απ'τα *Βαρκά ρετσίνα.

Today the land rings far and wide with shots of merry rifles The peasantry is full of joy the clarinets rejoicing. Velos's son will wed today bring goat roasted on charcoal, from Dariza bring blood red wine Retsina from the vineyard.

Πήρες τα *σόγια τα καλά -τρανοί νοικοκυραίοι: Που είναι ο Ροδόπουλος ο Γιώργης; ο Νίκος ο Ηλιόπουλος, του Βελοχρήστου τα παιδιά, του Τύρου οι Τσικαίοι 'Ολους τους πήρες ξένη γης, και κλαίει ο δικός μου τόπος.

You stole away the families -of rich and mighty houses: Where is Rodopoulos Giorgis? and Nick Iliopoulou, the children of Velochristos, The family of Tyros? The foreign soil devoured them and my homeland is mourning.

Ρημοκοπήθει το χωριό Νεκροτοπιά σα να'ναι Στοιχειώσανε τ'αρχοντικά *λοθριάσαν τα μποστάνια λαλιά ανθρώπου δεν ακώ πουλιά δεν κελαηδάνε, λες και κατάρα θεϊκιά το'πνιξε στην *αφάνεια.

The village is a waste land now A graveyard full of ghosts The wealthy houses are bereft the orchards desiccated no human voice can now be heard the birds have ceased their chirrup, as if a mighty curse divine has choked it into oblivion.

Μου *γαλαριάσαν τα βουνά με σίδερο μ' ατσάλι.. Φράξαν τις στράτες στο Χελμό, στο Ρούσιο στον Αλπούξο, στην Ζήρια στην Μπαλαλονιά στο Διάρχο στον Διχάλι, και μώβαλαν φρόγκο στον λαιμό να μη μπορώ να σκούξω.

The mountains are closed off to me with iron and with steel. The roads at Helmos blocked, at Rousios and Alpouxos, at Ziria and Balalonia, Diarchos and Dichali, a gag wound tight around my throat to stop me crying out.


Στις στράτες σας η δόλια *γνεύει πάντα για μένα αγναντεύει, μη και φανώ απ' την ξενιτιά θολή της μάνας η ματιά.. όποιον ειδεί να ξαναφάνει λεει: Να το παιδί μου που έρχεται και κλαιει..

My mother wanders in the streets looking to try and find me, lest from afar her son appears. Her aged eyes are dim with years her heart leaps when a stranger appears. Here is my boy come home, she weeps

Κι' ως να'τανε ο χαμός πανήγυρη, κι ο θανατάς *κανισκιοφόρης, ήρθε το ξέφραγο παράπονο, και γλεντοκόπησε τ'άσπρα μαλλιά, μες την στερνή την γλυκερή την ώρα, μες το κατάλοιπο της ροζιασμένης προσμονής, διαφέντεψε η απόγνωση την λήθη, και ήρθε το σούρουπο..

And as if loss was a carnival and death was carrying a wicker basket unbounded grief rose up, and celebrated greying hair, in that final sweet hour, in the remains of gnarled expectation, despair triumphed over oblivion, and evening fell.

Κι' επειδή στ' Oντάριο οι μήνες είναι σκληροί.. Tα καραούλια απ' τις ψηλές τους τις κορφές στο Καρδαρίτσι: Ο 'Αγιος Γεώργιος, η Αγία Παρασκευή μαζί κι' ο 'Aγιος Κωνσταντίνος, Σου στέλνουν γράμμα και γραφή, μαζί κι' ένα ματσάκι δεντρολίβανο να το κρατάς στον κόρφο Σου να μην Σε πιάνει αβάσκαμα.

And because in Ontario the months are harsh, from the highest peaks of Kardaritsi, Saint George and Saint Paraskevi look out Saint Constantine as well, They send you notes and letters too a bunch of rosemary for you to ward off the evil eye.

Να σου πηδώ απ το 'να βουνό στ' άλλο να φέρνω *φούρλες, και με του Ζάχου την φωνή να σου λέω την "Βοσκοπούλα"... Κι εσύ κυρά η Κιτσιαρέλαινα να σου χτενίζει τα μαλλιά και η παναγιά να σου φοράει *γιορντάνια.

I leap from mountain ridge to ridge performing dancing figures, and in Demetris Zachos voice I sing you "Voskopoula"... And Kitsiarelaina will comb your hair The Virgin will adorn you, with necklace made of precious gold and coins of shining silver

Σαν τον Χριστό ή σαν τον Διγενή να ρθω στην Αυστραλία, εκεί που πας για λίγο χίλιες φορές στην αστραπή, να σου το πω μ' ένα φιλί, τρελή, το σ' αγαπώ κι' απέ να φύγω.

Like Jesus or like Dhigenis I'd come to seek you in Australia faster than lightning thousand times, to tell you with a kiss, how much I love you, and then leave.

Μάλωσα χθες με την καρδιά μου. Με κατηγόρησε, ότι είμ' αδρανής για σε που λείπεις. Τ' ακούς; Και η άμυαλη η τρελή παιδούλα, η πεισματάρα, μ' άφησε κι' έφυγε κλαημένη, και με τα πόδια μες τα χιόνια, από τα τώρα να πάει λέει, στο αεροδρόμιο και να σε περιμένει.

My heart and I had a fight yesterday. It said I wasn't thinking about you now that you are away, do you hear? And like a crazed, mad, stubborn child, it left me here and ran off sobbing, through the snow to get to the airport and await your return.

Πέσε προσκύνησε των άλλων το μεγάλο. Σαν φεύγεις, προσκύναγε τον μεγαλειώδη ήχο των βημάτων σου!.

Kneel down, pay tribute to others' greatness. As you leave, bow down to the magnificent sound of your footsteps!

Αν μπορείς κράτησε αυτό που έχεις. Το έχασες; συμπόνεσε την ώρα που το έχασες.

If you are able, hold on to what you have. Have you lost it? Have pity on the hour you lost it.


'Οταν ο πόνος ξεφαντώνετε στα στήθια σου, μην καρτερείς απέξω την γιατρειά.. Πλησίασέ τον, μέσα σου, και γίνου φίλος του. Και σαν τον καταφέρεις, παρακαλεσέτονε να μείνει..

When pain makes merry in your breast do not look for the cure outside. Approach it inside you, become its friend. And when you have won it over ask it to stay.

'Οταν ζεις, για τους άλλους, αυτό είναι μια συμβατικότητα και αδιαφορούν. 'Οταν πεθαίνεις... θυμούνται τον δικό τους θάνατο και ..κλαίνε.

When you live for others, that is conciliatory and they are indifferent. When you are dying, they recall their own death and weep.

Η γλώσσα μου η ελληνική μελωδικός, γλυκύς, ανυπροσπέλαστος αχανής, μεγαλειώδης, γίγας κόσμος! Η μητρική μου η γλώσσα η ελληνική!.

My language Greek melodious, sweet, unapproachable, vast magnificent, a huge world! My mother tongue Greek

Μην πετάς στον χαμό, αυτό που δεν μπορείς μ' ευκολία να κερδίσεις. Κράτα γερά τον χαλινό, του νου και της ψυχής. Είσαι παιδί και θα μετανοήσεις.

Do not reject what is not easy. Hold tight to the reins of the mind and the soul. You are a child and you'll be sorry.

Σκέψου το αύριο για νάχεις το σήμερα δικό σου. Διώξε την χίμαιρα, κι ας το μυαλό σου τα έλη να σκάψει! Καθάριο το αίμα σου σταλιές να στάξει, στην άγονη γη! Και ύστερα θρέμμα σου να πεις ότι βγει

Think of tomorrow And make today your own. Throw off illusions And let your mind dig deep in the marshes! On to the barren earth let your blood gently flow. Only then will what grows be truly your own.

Παιδί της εποχής -της σημερινής- Ω ! κλαιω πώς φεύγεις απ' την πραγματικότητα κι από κοντά μας.. Στις ψευδαισθήσεις ζεις! Κι αθέλητά σου φέρεις αυτό που κάνει σάπια στην γενιά μας...

Child of the times child of today O, I weep as you stray from the truth and from us. You are living a lie! Unwittingly you carry the rot of our generation

Μια μαργαρίτα στo 'να χέρι στ' άλλο το φως της αστραπής στα χείλη κόκκινο μαχαίρι στα μάτια ο ήλιος της αυγής. Τα περιστέρια στην αυλή μου ο Μάης στα σκόρπια μου μαλλιά φύτρωσε αγάπη στην ψυχή μου τρέξτε φωνάξτε τα παιδιά

A daisy in one hand in the other lighting's flash on the lips a blood red knife in the eyes the rising sun. In the garden snow-white doves May in my flowing hair love budding in my soul Run and call the children

Περνάει η τσιγγάνα βεργολυγερή -θέλει να πάρει ένα τσιγάρο- Στέκει, μου παίρνει την ψυχή φεύγει, και μένω μόνος.

The gipsy walks by lean and lithe -looking for a cigarette- She stops, takes my soul and leaves. And I am left alone.


Πες μου Που 'χαν χαθεί τα περιστέρια πριν να σε βρω; Κι όταν σε βρήκα, πέσε μου τι έγινε η άνοιξη;

Tell me where had the doves gone before I found you? And when I found you, tell me what happened to the spring?

Και πάλι τελευταίος ήρθα. Ω τι μαρτύριο τούτο.. Τούτο κοπάδι των ανθρώπων, Σίφουνας χάνεται μπροστά μου. Κουτσοί, τυφλοί, όλοι αλαργεύουν, και μόνο εγώ μένω αποπίσω..

Once again I am last. What an ordeal it is. This herd of men, lost before me like a whirlwind. The deaf and blind all move away and only I am left behind.

Ενα παιδί με λένε οι φίλοι, που θέλει να λεπτολογεί τις υποψίες. Θρηνεί στον οίκτο η αδελφή, για το μικρό το παιδικό μου κλάμα. Και η μάνα με σφιχταγκαλιάζει -αγάπη και στοργή- σαν μάνα που τον γιο της βλέπει όπως τον θέλει και μπορεί. Μα ποιος ποτέ του ένιωσε την αρετή που γέννησαν οι τύψεις;

My friends say I am a child, quibbling over the tiniest suspicion. My sister weeps in pity, over my small childish sobs. Mother holds me tight with love and tenderness like a mother seeing her son as she wants him to be and as he can be. But who has ever felt the virtue born of remorse?

Ο έξω κόσμος χάθηκε απ'τα μάτια μας. και μέσα ο πόνος στοίχειωσε ! στα βαλτονέρια της ψυχής. Aγριμικό! Σπέρνει τον άνεμο, λυώνει τον θάνατο στο κάθε μας κύτταρο. στήνει σταυρούς στην κάθε μας ίνα. Απέραντο νεκροταφείο οι τύψεις μας. Κι' ο απέξω κόσμος χάθηκε. Βαθιά σιγή. Bαθιά πληγή το χάσμα του απείρου.

The outside world is lost from our eyes. And inside is haunted by pain! In the marshy waters of the soul. Wild beasts sowing the wind, melting death in our every cell, raising crosses in our every fibre. Our remorse an endless cemetery, and the outside world is lost. Deep silence The gulf of infinity a deep wound

Περνούν οι κάργες. Αδέσποτη φάλαγγα. Σκίασε ότι ήταν δυνατόν να ζει. Σκότωσε ότι ήταν δυνατόν να ζει. ο θάνατος κραδαίνει την τσιμπίδα . Και όλα ήταν μία ήττα, Και όλα ήταν μία ριπή, ενας θάνατος..

In unfettered file the jackdaws fly. Obscure that which could live. Kill that which could live. Death brandishes the tongs. And all was defeat, And all was a volley of gunfire, A death

Φτωχέ μικρέ τραγουδιστή, τι ανασκαλεύεις στην πληγή να βρεις; Τι κλαις μπροστά στους σκοτωμένους να σου πουν; Κείνοι "τους πήρε μαύρο σύννεφο" κι' η χλαλοή του μίσους! Τους πήρε ο φθόνος της ντροπής, δεν έχουν να σου δώσουν οίκτο.

Poor little singer, What will you find as you scratch the wound? What will the dead tell you as you weep to them? A 'black cloud has taken them' And the babble of hate! The envy of shame has taken them, They have no pity for you.

Μαντρότοιχος, μεσωροφή χρωστήρας πέρα η δύση. Δυο περιστέρια μια πυγμή ένα τραγούδι, μια φωνή. Λόγος η πρώτη λέξη. Ποιος το 'λπιζε την αρετή την αρετή την αστραπή, την αστραπή τον ήλιο με την καρδιά να ζέψει;

Sheep fold wall, high loft coloured by the far-off west. Two doves, one fist one song, one voice the first word is the Word. Who would have thought that virtue virtue with lightning, lightning with the sun with the heart would harness?

Γιατί όταν η δίψα συνοδοιπόρος γίνει στον καημό σου, Κι όταν ο πόνος σου κατασταλάξει σίδηρο. Περνάει ψηλά, πέρα από την Hiroshima ο πόνος σου και γίνεται όνειρο, και γίνεται πραγματικότητα.

Because when thirst becomes companion to your grief, and your pain is set in iron high flows your pain beyond Hiroshima and becomes a dream, and becomes reality.


Στης γης το δακτυλίδι, θα στροβιλίσει ο έρωτας λεβεντοτσάμικο χορό, κι ο Πάνας ο ανοικτοπόδαρος την βλάστρινη κορομηλιά θα βάλει στο κανίσκι του, μετρώντας τους σφυγμούς ανάλογα με την παράσταση.

On the earth's ring, love will whirl and spin in a dashing tsamiko dance, and Pan with feet wide open the βλάστρινη sprouting?? plum tree into his basket will place, counting the beat according to the performance.

....Φίλοι μου:
Όπου και να συναντήσετε τον Έλληνα στην διασπορά θα τον βρείτε να σας περιμένει με ένα πλατύ χαμόγελο και μια πλούσια καρδιά φιλοξενίας!. Αν είναι γερουσιαστής ή επιστήμονας, ηθοποιός ή λογοτέχνης, απλός εργάτης ή "μύθος" των ειδήσεων -News legend- της αμερκάνικης τηλεόρασης και ραδιοφωνίας, φτωχός ή πλούσιος το ίδιο κάνει.. Θα σας μιλήσει σα να σας ξέρει από χρόνια.. Θα σας αγκαλιάσει σαν όπως η μάνα σας όταν γυρνούσατε στο χωριό.. Και με στοργή και την φροντίδα του αδελφού θα σας χαϊδέψει με το βλέμμα του από πάνω ως κάτω, θέλοντας να μάθει τα πιο πολλά για εσάς και αν είστε καλά!.

Και είναι καταπληκτικό σαν περπατάτε στους δρόμους των μεγαλουπόλεων.. και αν έχετε και την τύχη να βρίσκεστε κοντά στα αγαπημένα και φημισμένα στέκια του μετανάστη, καθώς εγώ που κάθε φορά όταν κατεβαίνω στο "Ελληνικό Χωριό" (The Greek Village) της Ντάνφορθ εδώ στο Τορόντο του Καναδά, είναι λες, και μέσα μου γίνεται σαματάς! Γίνεται Απρίλης και χαρά!!.. Λέτε και γνωρίζω τον κόσμο όλον!.. Kαι έχω την αίσθηση, θαρρείτε και περπατάω στα γνωστά και αγαπημένα μου σοκάκια τα Καρδαριτσιώτικα στα χρόνια που ήμουνα παιδί.., και το χωριό έσφυζε από ζωή και κόσμο.. Τα ίδια και εδώ..

Το σίγουρο είναι στον Έλληνα της διασποράς, σαν του μιλήσετε στην γλώσσα του ..πανηγυριώτικα και με καλοσύνη, εκείνος για εσάς, θα σφάξει και το ...γουρούνι!!.. Έτσι λέγανε οι παλιοί σε ένδειξη ενθουσιασμού για την καλή παρέα πάνω στο κέφι του γλεντιού.. (Tο χοιρινό ήταν τότε το κρέας για όλη την χρονιά στο σπίτι και το έσφαζαν στις απόκριες κάνοντάς το παστό.. Aλλά στο γλέντι απάνω κάθε τόσο) ο νοικοκύρης φώναζε: "Φέρτε κι' άλλο κρασί!! Να σφάξουμε και το γουρούνι!.." Εννοώντας τέτοια καλή παρέα που έχουμε, το γλέντι και η διασκέδαση να μην τελειώσουν ποτέ!!.. Τέτοια είναι πάντα και η καρδιά τ' Αϊ μετανάστη.. Χαιρετισμούς και να είστε πάντα καλά!

τα Μικρά ενθυμήματα:
* * * τα Ενθυμήματα είναι μικρά αφιερώματα σε γνωστούς και φίλους -παλιά και τώρα- απ' την καθημερινότητα... Γενικότερα τα ενθυμήματα αφιερώνονται στον αγιασμένο όπου γης Ελλληνισμό... Συνοδευμένα πάντα με εικονοφωτογράφηση και μικρές προσβάσεις στην λογοτεχνία, δοσμένα για τα Δ Ε Κ Α Χ Ρ Ο Ν Α της LAND of GODS. Η μόνη διαφορά με αυτή την σειρά είναι ότι κάθε φορά που θα μας έρθει στο μυαλό κάποιος γνωστός ή φίλος μια ακόμη σελιδούλα θα συμπληρώνεται!.. Για ετούτο και σας προτείνουμε πως αφού την φυλλομετρήσετε και την χαρείτε Θα είναι καλό ΚΑΙ να επανέρχεστε εδώ κι' εκεί για τα καινούρια πρόσθετα!...Να είστε καλά!. κδ.
Αρκαδική Ανθολογία:
* * *Αρκάδες και ιδιαίτερα Γορτύνιοι λογοτέχνες καταθέτουν αποσπάσματα από το έργο τους μέσω της εξαίρετου λογοτέχνιδας, ποιήτριας και κριτικού, της κυρίας Ζαχαρούλας Γαϊτανάκη.
Στην άκρη του ματιού:
* * *Είναι η σειρά από μικρές απόπειρες του γράφοντα να εκφράσει δικά του οράματα πάνω στον κρίκο μιας αθώας εναλλασσόμενης και ίσως επαναλαμβανόμενης στιγμής μέσα από χρώματα, φωτογραφίες από Landscape και άλλα όπου του έρχονταν μέσα από το διαδίκτυο και άλλες πηγές, καθώς η λογοτεχνία κλπ.. Αξίζει να δείτε και αυτή την σειρά, αλλά μονάχα στο "Microsoft Windows Internet Explorer" ...Και αν προσπαθήσετε να την δείτε αλλού.. τότε και με το δίκιο σας θα πείτε "τρελός παπάς τους βάφτισε αυτούς που έφτιαξαν την σειρά" Αλλά και εμείς έχουμε δίκιο αφού, αυτοδίδακτοι καθώς που είμαστε και στα χρόνια που τα φτιάξαμε όλα αυτά.. Το "Microsoft Windows Internet Explorer" ήταν το πιο διαδεδομένο Browser.. Ύστερα πήραν μπροστά η Αpple.com.. με τα IPhone, ta IPad, η Google, με το Google Chrome, η Mozilla Firefax και άλλα Browsers που δεν την δέχονται την ..τεχνική που χρησιμοποιήσαμε τότε.. Φυσικά το πρόβλημα είναι μόνον στην σειρά αυτή και -ευτυχώς- όχι σε όλα τα τεύχοι όπως θα διαπιστώστε και εσείς: Όλες οι άλλες ενότητες της Land of Gods μπορείτε να τις δείτε με οποιοδήποτε Browser θέλετε και έχετε. Να είστε καλά! κδ.
Mια Φωτογραφία και ένας τόπος:
* * *Μια φωτογραφία και ένας τόπος φορτωμένος με την νοσταλγία της μακρινής πατρίδας αλλά και τους μεγάλους φόβους για την επιβίωση του μετανάστη μέσα απ' το "Καπνόν Αποθρώσκοντα".. Το βιβλίο του Διονύση Δουζένη, τον Αλέξανδρο Παπαδάκη, τον Νίκο Γκάτσο στην Αμοργό, τον Ζωγράφο Γιάννη Σταύρου στην συνομιλία του με τα γλυκύτατα τοπία και θαλασσογραφίες του -μην τις χάσετε- συνεχίζουμε μια μικρή παγκόσμια παρουσίαση καλλιτεχνικής φωτογραφίας, ζωγραφικής και άλλα διάφορα.. Όλα σε μια ..σελίδα..

το Δημοτικό τραγούδι και η παράδοση:
* * *Αξίζει έστω και μια γρήγορη ματιά σας -από επάνω έως κάτω- αυτό το παράθυρο για την δημοτική μας μουσική. Οι πληροφορίες είναι πλούσιες και ξεκινάνε με μια πλειάδα Ιστοσελίδων με ζωντανά δημοτικά τραγούδια που μπορείτε να ακούσετε.. Γίνεται πλατειά παρουσίαση μεγάλων καλλιτεχνών.. Καταγραφή παράδοσης και πάρα πολλά άλλα ενδιαφέροντα Καλή σας επίσκεψη λοιπόν..
ποιήματα τ' αγαπημένα:
* * * Όλα σε μια σελίδα : Ποιητές και ποιήματα τ' αγαπημένα απ' τα σχολικά μας χρόνια.. Είναι μια ανάμνηση ή μια επίσκεψη πέστε σε ένα παλιό αγαπημένο μας πρόσωπο.. Ίσως και στον ίδιο τον εαυτό μας. Τέτοια ποιήματα αν έχετε κι' εσείς στην μνήμη σας γράψτε μας για να τα δημοσιεύσουμε!.
Έλα να δεις:
* * *Η πιο παλιά σειρά της LAND of GODS.. Θα μπορούσε να είχε τον τίτλο: Στα αχνάρια των Ελλήνων (λογοτεχνών) της διασποράς.. όμως φιλοξενεί και πολλούς διακεκριμένους συγγραφείς, ποιητές-ποιήτριες από την πατρίδα, δημοσιογράφους κριτικούς κ.α..
**Κάνετε cklic εδώ αν θέλετε, για να ξεκινάει
ο υπολογιστής σας καθε φορά από αυτήν εδώ την σελίδα.
Γράμμα στον 'Ελληνα της Διασποράς.
/ A letter to the Greek in Diaspor
...Δώσε μου χαιρετίσματα στους ανθρώπους και γλυκοφίλησε μου τα αγιασμένα μας χώματα! (Από email στον Θανάση Λαμπρόπουλο από Houston Texas καθώς επισκέπτεται το Καρδαρίτσι!. July 13, 2009)

...Give my greetings to people and kiss our blessed soils.. (By email to Thanasis Lambropoulos from Houston Texas. As he is visiting Kardaritsi!. July 13, 2009)

...ΕΙΣΑΙ το πρώτο μόριο από το σώμα μου και στην δική σου πνοή αναπνέω!. Υπάρχω κι' ευρίσκομαι ζωντανός και θριαμβεύω ή εξαφανίζομαι, ή απλώς ζω κι' αργοπεθαίνω....

...YOU ARE the first molecule of my body and in your breath I breathe! I exist and am still alive and triumphant or vanish, or merely exist and slowly perish...

...Ο κόσμος του «Καπνόν ποθρώσκοντα» δεν είναι μύθος και ιστορία αδελφέ μου, παρά μικρά σπασμένα γυαλιά από καθρέφτη που μέσα εκεί παραστατικά, θα με βρεις αποσπασματικά και με εξουθενωμένη φωνή, να σου δίνω την αναφορά μου με λόγια απλά να καταλάβεις: 'Οτι η μικρή και τεθλασμένη γραμμή που εσύ και εγώ ακολουθήσαμε στην ξένη γης δεν ήταν εύκολος δρόμος...

...The world of 'And Smoke Rising' is not myth and fable, my brother; It is just shards of broken glass from a mirror where you will find my fragmented and weakened voice trying to reproduce my story for you in simple terms so that you can see for yourself that this small and broken path you and I have followed in the alien land was not an easy road...

..Τις μέρες μου τις έχω μετρήσει πάνω στις χάντρες του κομπολογιού.. Mία τη μία κι' ένα το βήμα. Βήμα τα βήματα, στο παρά πέντε.. Κόμβο τον κόμβο και με τα αρθριτικά.. Μίλια τα μίλια -Χιλιάδες μίλια μακριά από την θάλασσα και τον γαλάζιο ουρανό της πατρίδας! ...Ποιος τον θυμάται τώρα τον μετανάστη...

...I have counted my days on the beads of the rosary One by one and step by step.. Just in time, knot by knot with my arthritis Mile by mile - a thousand miles from the sea and the blue sky of home! ..Who remembers the migrant now...

..Κοινότητα ΕΙΣΑΙ ΕΣΥ κι' ΕΓΩ, μην το ξεχνάς! μαζί η ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΣΟΥ ! και η ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΟΥ!.. Είναι της γαλανής πατρίδας μας το αρχαίο πνεύμα. Αυτοί που θυσιάστηκαν! Αυτοί που έφυγαν μαζί και κείνοι που θα ρθούνε!...

...Community is YOU and I, don't forget that! And with that, YOUR RELIGION and YOUR HISTORY. It is the ancient spirit of our sky-blue land. It is the people who sacrificed themselves. It is those who have gone and those who are still to come...

...Πήρες τα χρόνια παγανιά και την ζωή μια μπαταριά τα έδωσες όλα μια ζαριά και εκεί στα ξημερώματα εχάθηκες στα αστέρια...

...You hunted down the years, gambled your life on a roll of the dice and at dawn was lost in the stars...

...Γράψε μου αν θέλεις, σαν εύρεις τον καιρό. Το γράμμα σου μου δίνει κείνη την αίσθηση της γλυκιάς επιστροφής στην πατρίδα, όταν ακόμα ζούσαν οι γονείς -που πια δεν ζούνε-, κι' αποκομμένος σήμερα καθώς που είμαι, η πρώτη μου πατρίδα έγινες εσύ! Για τούτο και σε σκέφτομαι αδελφέμου! Νάσαι καλά!!...

...Write to me if you like, when you find the time. Your letter gives me a sense of that sweet return home, at a time when my parents were still living. Now that they are no longer alive and I am cut off from home, you have become my first motherland! That is why I think of you, my brother! Be well always!...

..Θυμήσου: 'Ενα παιδί της διασποράς, ήταν τότε, είκοσι χρονών, που γύρισε στην πατρίδα γύρω στα 1820, και δεν μιλούσε καλά ελληνικά, -καθώς κι' εσύ- και όμως στον ίδιο καιρό, έγγραψε τον εθνικό μας ύμνο, ήταν ο Διονύσιος Σολωμός που έγγραψε επίσης και τούτο: «Κλείσε στην ψυχή σου την Ελλάδα και θα νιώσεις μέσα σου κάθε είδους μεγαλείο»!!...

...Remember, it was a child of the Diaspora back then, aged only twenty, who went back home, spoke Greek poorly, -like you-, and yet he wrote our national anthem: he was Dionysios Solomos who also wrote: "Close Greece up inside your soul and you will feel within you all kinds of splendour...

.Σήμερα ο εχθρός του 'Ελληνα δεν είναι ορατός, γιατί δεν έχει πρόσωπο ούτε σάρκα όμως υπάρχει παντού σαν τον αγέρα!. Μερικοί τον είπαν καλοπέραση. 'Αλλοι ..πολιτισμό και παγκοσμιοποίηση.. Οι πιο τολμηροί τον είπαν αφομοίωση...

...Today the enemy of the Greeks is not visible, he does not have a face, nor is he made of flesh and blood?He is everywhere like the wind! Some have called him the good life, others culture and globalisation?The boldest have called him assimilation...

..Στο μεταξύ κι' αφού τελείωσε το στρατιωτικό, η δικτατορία του Παπαδόπουλου και συντρόφων του, μια νύχτα ανοιξιάτικη σκόρπισαν σαν την αστραπή την αίσθηση, που όσοι ήξεραν απ' το λαό, την είπαν φόβο και αβεβαιότητα - κακό χαμπέρι...

...Meantime, after he finished his national service, on a fine spring night, the dictatorship of Papadopoulos and his companions spread everywhere like lightning the feeling which those who knew called fear and uncertainty - bad news...

..Με την Ελλάδα να σου στέλνει χαιρετίσματα για να μην ξεχαστείς στα καταράχια της οικουμένης... 'Οτι εσύ αδελφέ μου δεν εγεννήθηκες να γίνεις πολίτης του κόσμου επειδή η καρδιά σου είναι σημαδεμένη την Ελλάδα!...

...With Greece sending you greetings so you did not forget in the rocky wilds of the world That you my brother were not born to be a citizen of the world because your heart has Greece branded upon it!...

..Δωσμου θεέ μου μια στιγμή φούρλα να φέρω τη ζωή μέσα απ' το τσάμικο κι' όπως θα σειέμαι θα λυγώ και σμίξω τον Έλληνα ..θεό... Σαν αστραπή να γεννηθώ ξανά στην γη κι' αφού αισθανθώ την πασχαλιά ως άνω! Μαζί και την Ελλάδα!!! Ύστερα ας ..πεθάνω!!...

...Give me O Lord one moment life to bring in the gyrations of the dance and as I swoop and sway I will become one with the Greek God, In a flash to be reborn on earth and having felt the spirit of Easter as in heaven and with it the soul of Greece - then let me die!...

..Μάθε, στην γαλανή πατρίδα όταν μιλούν για μετανάστες εννοούν μονάχα: Τυχοδιώχτες και ύποπτους!. Η λέξης Αϊ Μετανάστης που σούλεγα.. θυμάσαι?? Τώρα, κατάντησε βρομιά?? στο στόμα του λαού. Και το δικό σου όνομα αδελφέ μου ..για λίγο ακόμα.. και να γράφοταν στην.. ιστορία!...

...Listen: in the blue homeland when they speak of migrants now they mean crooks and fortune hunters! Remember that phrase I used to say: sainted migrant? Now it is an insult in people's mouths. And your name too my brother..Just a little longer and it would have gone down in history!...


..Εγώ κι' εσύ πορεύουμε την ιστορία στον ώμο μας. Κι' επά στην κορφή του 'Ολυμπου για δώδεκα χιλιάδες χρόνια φιλάμε σκοπιά το ανθρώπινο γένος...

...You and I march on with history on our shoulders. And on Olympus' peak for twelve thousand years we keep watch over the human race...

..Βάνω σουρίχτρα και σφυρώ και χαλασμό σηκώνω.. Βλέπω βουνά, βλέπω λογγιά κι' αντάριασμα στα πλάγια. Χιλιάδες γιδοπρόβατα περνούν στα βοσκοτόπια κι' ακούω τα κυπροκούδουνα κι' εγώ λαλώ φλογέρα...

...I find a whistle and loudly blow and whip up mighty storm-cloud. I see the hills I see the dales, I see the mists around them. The sheep and goats in thousands pass their bells so sweetly chiming and on my flute I play a tune...

..Ο απόδημος Ελληνισμός, στο σύνολό του υπολογίζεται ότι υπερβαίνει τα 6.000.000. Ο Ελληνογεννής πληθυσμός ανά τον κόσμο (η αφομοίωση που λέμε) πλησιάζει τα 100. 000.000. λένε οι ειδικοί. Ο πληθυσμός της πατρίδας πλησιάζει τα 11.000.000. Και κάποιοι άλλοι λένε...

...It is estimated that the total number of Greeks living abroad exceeds 6,000,000. Experts say that the number of people of Greek origin (assimilated) is close to 100,000,000. The population of our country is almost 11,000,000. And some others say...

..Και κάποιοι άλλοι λένε: Είστε 'Ελληνας; Απάντηση: 'Οχι. Μιλάτε ελληνικά; Απάντηση: Ναι.! Και πώς να μην μιλάνε ελληνικά αφού ο πολιτισμός της ανθρωπότητας είναι κτισμένος πάνω από τον πολιτισμό της αθάνατης Ελλάδας μας;...

...And some others say: Are you Greek? Answer: No. Do you speak Greek? Answer: Yes! And how could they not speak Greek, when the civilisation of humanity is built on the civilisation of our immortal Greece?...

..Τι είναι η Διασπορά? Είναι ο ακαταπόνητος Οδυσσέας που από τον καιρόν της Τροίας ίσως και ακόμα νωρίτερα, πλανιέται σε όλα τα πλάτη της γης. Κτίζει το σπίτι του. Δημιουργεί αποικίες και παροικίες. Ο ακούραστος και ονειροπόλος ωραίος 'Ελληνας της δεύτερης πατρίδας του που λέγεται ΔΙΑΣΠΟΡΑ...

...What is the Diaspora? He is a tireless Odysseus who since the time of Troy, and even earlier perhaps, has roamed the earth, building homes, creating colonies and communities. The tireless dreamer, the beautiful Greek of the second motherland called the DIASPORA...

..Μία σωστά οργανωμένη κοινότητα, ξεκινάει με πρώτα τα εργαλεία της δηλ. το «εμένα» και «εσένα», για να καταλήξει στους πολλούς και εν συνεχεία στους ηγέτες της, όπου εύκολα όλοι μας πια λέμε, εάν κάτι δεν πάει καλά: Αυτοί φταίνε... Ενώ στην ουσία φταίμε εμείς... δηλαδή εγώ κι' εσύ αδελφέ μου...

...A well-organised community begins with its tools, namely 'you' and 'me' and then moves on to larger numbers and finally to its leaders. If something goes wrong, it is easy for us to say: It's their fault?whereas in fact it is actually our fault?yours and mine, my brother...


..Σε ψάχνω στους τηλεφωνικούς καταλόγους της διασποράς...

...I seek you in the phone books of the Diaspora...

..'Εγραφε τα ποιήματά του με βιασύνη και προχειρότητα: Κτύπαγε τις λέξεις στην γραφομηχανή καθώς ο χτίστης πετάει με το μυστρί την λάσπη πάνω στον γυμνό τοίχο.. Θαρρείς και υπνωτισμένος έγραφε την διαθήκη του...

...He wrote his poems roughly and hastily: Punching the words out on the typewriter like a builder slinging mud with his trowel against the bare wall, As if mesmerised writing his will...

...Κάθε χρόνο στη "Μεγάλη Έξοδο" παίρνει στην πλάτη του τούς δώδεκα θεούς και πάει έως το Μεσολόγγι. Εκεί, αφού ντυθεί την φουστανέλα και βάλει το τσαρούχι στα πόδια, ρίχνεται στο τσάμικο ως μέχρι οι θεοί να κατεβούν απ' την πλάτη του και να ριχτούν κι' αυτοί στον χορό...

...Every year at the 'Great Exodus' lifts onto his shoulders the twelve gods and goes to Mesolongi. And there puts on the foustanella and with tsarouchia on his feet, He throws himself into the tsamiko Until the gods climb down from his broad shoulders And join the dance...

..Απ' τ' ανοιχτό παράθυρο, ένα ραδιόφωνο στην διαπασών να παίζει τ' αφιερώματα των ξενιτεμένων.. Kι' εγώ με το ποδήλατό μου, σπίτι το σπίτι κτύπαγα, πόρτα την πόρτα τον καημό μου.. Πήρα από λάθος το ονειρό μου, και έγραψα στον βερεσέ τον ξενιτεμό μου...

...Through an open window, a radio blaring out emigrants' requests. And I on my bicycle, going from house to house, Knocking on door after door in my sorrow my dreams went astray And I put My migration on credit...

..Και τότε, οι μεν πήραν τους δρόμους για τις φυλακές και τα ξερονήσια.. Και οι δε -οι απλοί και ανώνυμοι- πήραν τους δρόμους για την ξενιτιά...

...And then, some were marched off to prisons and barren islands... And others -the ordinary nameless ones- took off for foreign lands...

..Το πιο γλυκό χαμόγελο στον πλανήτη είναι το χαμόγελο του Έλληνα καθώς υποδέχεται τον επισκέπτη του. (Ολυμπιακή Φιλοξενία 2004)...

...The sweetest smile on the planet is the smile of the Greek as he welcomes his guests. (Olympic Hospitality 2004)...


..πουλιά φοβισμένα; και αραγμένα τωρα στην μνήμη μας. Θα μείνουν εκεί περιμένοντας το δικό μας τελευταίο ταξίδι και ύστερα πια θα χαθούν...

...Like frightened birds Now seared upon our memory There to await our final journey And then lost for ever...

..Στους κάμπους και στα βουνά της πατρίδας αχ και να σ' έπαιρνα απ' το χέρι, στιγμή - στιγμή, βήμα το βήμα! Κρυφό Σχολειό να σου έκανα την ιστορία του Έλληνα παππού σου...

...In the valleys and the hills of home if only I could take your hand moment by moment, step by step! In a Secret School I'd teach you your Greek grandfather's history...

..Και η γης που πριν σε τρόμαζε το αχανές.. Τώρα χωριό στα πόδια σου, δες, Στις παραλίες του Sydney Πεντέξι στήσαν το χορό Απ τα ελληνάκια σου Για τα μεράκια σου Αι μετανάστη. Στο τραπεζάκι Ουζάκι.. Για την Ελλάδα μας μωρέ παιδιά.. 'Αντε μας γεια! Στον Καναδά ..Καλή καρδιά...

...And the world whose vastness scared you is now a village at your feet. See, on the beaches of Sydney a handful of Greeks strike up the dance to your longing for home, sainted migrant. A little ouzo on the table For Greece, you guys Drink to our health! To Canada? with a good heart...

..'Ομως σήμερα βλέπω, και πολύ φοβάμαι Κύριε, πως οι εχθροί του 'Ελληνα τελικά τα κατάφεραν.. κι' αλυσοδεμένο τον έχουν.. Και γδυτόν!! Ως αμνό τον πάνε -και με άλλους λαούς, ποιος να πιστέψει.. με μια Κοκα Κόλα στο χέρι, στο Θείο Σταυρό του Μαρτυρίου Σου! και στην δική του την εξαφάνηση...

...But today I see, and greatly fear, Lord, that the enemies of the Greek have finally succeeded they keep him chained and naked Like a lamb they lead him - together with other peoples - who would have believed it - with a coca cola in hand, to the Holy Cross of your Passion! and to his extinction...

..'Όπου ψυχούλα ελληνική στις γειτονιές του κόσμου, μπρούσκο κρασί κι' αρνιά στην σούβλα!.. Λουλούδια ανθρώποι και πουλιά πάνω απ' τους φράχτες της ολόλαμπρης αυλής, καρτερικά κι' ευλαβικά γλυκοκοιτούν -θαρρείς προσεύχονται στον Πλάστη...

...Wherever a Greek soul lives, in the neighbourhoods of the world, full-bodied wine and lambs on the spit Flowers, people and birds over the fences of the resplendent yard, patiently and devoutly sweetly gaze -as if in prayer- to the Lord...

..Τραγούδι για την ξενιτιά και για τα πρώτα χρόνια: Τότε που τα καράβια μας άλλο δεν φόρτωναν παρά μονάχα μετανάστες... Το θυμάσαι?? Τώρα και τα καράβια μας τα.. κάψαμε. Και τα όνειρά μας τα στοιβάξαμε σε μια παλιοαποθήκη...

...A song about foreign lands and the early years when our ships were loaded with nothing but migrants.. Do you remember? Now we have burnt those ships and locked up our dreams in an old warehouse...


..Μια Ελλάδα βαριά τόσο, όσο η ευχή των πατέρων σου! Βαριά τόσο, όσο μια πετρούλα απ' το θείο της το σώμα... Θα σε βαραίνει... Όσο που ζεις θα σε πικραίνει, όπου κι' αν βρίσκεσαι μακριά της, θα σε πεθαίνει... Μα νάσαι σίγουρος θα σ' ανασταίνει μονάχα η σκέψη της...

...A Greece as heavy as your fathers' blessing! As heavy as a tiny pebble from its sacred body. It will sit heavy on you.. As long as you live it will grieve you, wherever you are, if you are far from home, it will be your death. But the mere thought of it will bring you to life...

..Μαζί με τους καλούς πατριώτες σ' αυτήν την ιδέα, πήγαν και στάθηκαν δίπλα τους από την πρώτη στιγμή οι καιροσκόποι, οι χασομέρηδες, οι άσχετοι αν θέλετε, μαζί κοντά και οι πλακανζήδες...

...The good patriots were joined from the first moment by the opportunists, the wastrels, the losers, and the jokers...

..Μερικοί απ' τους παλιούς που ήσαν καλοί πατριώτες και πίστευαν με πάθος την ιδέα για την σωστή οργάνωση του Ελληνισμού στην παροικία παρέμειναν! Και αφού έριξαν στάχτη στα μάτια τους, πιστέψανε για μια στιγμή, ότι όχι μόνο οι ίδιοι θα φέρουν αλλαγή στα πράγματα προς το καλύτερο, αλλά και πως θα μετατρέψουν τους πλακανζήδες σε αγνούς ..πατριώτες. Και εδώ είναι που ο λαός μας έχει πει εκείνο το «...Κούνια που σε κούναγε» Ελληναρά μου...

...Some of the old ones who were good citizens and passionately believed in the virtues of good organisation in the Greek community, stayed on. And they managed to convince themselves for a short while that not only would they succeed in bringing about a change for the better, but also that they would convert those jokers into pure patriots. As the saying goes: "yeah, right...

..Το ξέρετε ότι σαν εθνικότητα -κι' ανάλογα τον πληθυσμό- η ελληνική, είναι η πρώτη με το μεγαλύτερο ποσοστό φοιτητών στα πανεπιστήμια του Καναδά;; Από την άλλη όμως μεριά στην κοινοτική ζωή απέτυχε οικτρά...

...Did you know that as an ethnicity, and proportional to its population, the Greek community has the largest number of university students in Canada? On the other hand, however, we have failed miserably as far as community life is concerned...

..'Ετσι αυτό βλέποντας ο κόσμος, όχι μόνο δεν έκανε συμμετοχή αλλά φύγανε κι' εκείνοι που απ' την αρχή είχαν πάρει μέρος και είχαν σκοπό να βοηθήσουν: Δυναμώνοντας έτσι την υπεροχή των πλακανζήδων κι' απογυμνώνοντας την ίδια την κοινότητα από κάθε ελπίδα επιβίωσης και επιτυχίας...

...When people saw that, not only did they not participate, but even those who had joined originally and were willing to help went away as well. This gave more power to the opportunists and the jokers and stripped the community of any hope of survival and success...

..Και κρίμα στον υπόλοιπο λαό της διασποράς που στέκει πίσω και λεει μονάχα: "Δεν πανε να κουρεύονται.." Όμως έτσι γίνεται πάντα!.. Και έτσι γράφεται η ιστορία του 'Ελληνα στη διασπορά αλλά και στην πατρίδα...

...And shame on the rest of the Diaspora who just stand back and say: 'To hell with them!' But that's how it has always been! And this is how the history of the Greeks in written - at home and abroad! January1998...


..Ο 'Ελληνας της διασποράς και μιλάμε ειδικά για την πρώτη γενιά του μετανάστη. Ξεκίνησε από την πατρίδα με μια βαλίτσα στο χέρι και όχι μόνο που τα κατάφερε να προοδεύσει, αλλά και να προσθέσει επί πολλή, στην δημιουργία αλλά και ευημερία της καινούριας του πατρίδας...

...The Greeks of the Diaspora, particularly the first generation, set out with just a suitcase in hand to seek a better life. Not only did they manage to make good, but they also contributed greatly to the prosperity of their new homeland...

..Η νέα γης, θαρρείς σαν να μην πάτησε τα χωματά της, σαν να μην έζησε ποτέ σε αυτήν. Σαράντα χρόνια λες και πέρασαν πνοή. Μοιάζει με κείνο το αεροπλάνο, που περιστρέφεται επάνω από το αεροδρόμιο, έτοιμο να προσγειωθεί. Και όμως σαράντα χρόνια πέρασαν και ακόμα ..περιστρέφεται...

...It was as if he had never set foot on this new land, as if he had never lived there. Forty years went by like a gust of wind. He was like a plane circling round the airport ready to land and forty years later, has still has not landed...

..Και είναι αυτή η ίδια η αθάνατη γενιά του 'Αϊ μετανάστη που απ' τους αρχαίους χρόνους πήγε το φως της γαλανής πατρίδας του στα πέρατα της οικουμένης, και έλαμψε η γης! Και οι άγριοι γίναν ήμεροι, κι' ομόρφυνε ο κόσμος! Ύστερα και για πολλή.. Μνηστήρες οργισμένοι ήρθαν και πειραματίστηκαν την βαρβαρότητανα βγει στον άνθρωπο! -γιατί μαθές αυτήν την έλεγαν Ελλάδα κι' είχε το φως της γης...

...And it is this, the same Immortal generation of the sainted migrant That from most ancient times took the light Of its sky-blue homeland to the ends of the earth and the light shone everywhere! And the wild became tame, and the world was beautiful. And then for a long time, enraged suitors came and worked their experiments until barbarity emerged in man! - Perhaps because they called it Greece and it shone with the light of the world...

..-«Δεν παίρνω μέρος στην κοινότητα (σου λέει με απίστευτη σιγουριά), γιατί ..όλοι τρελοί..». Τον είπαν πολυμήχανο -και το πιστεύει κι' ο ίδιος- κι' έτσι, έχει χίλια δυο να σου πει, για τους άλλους που ..φταίνε, εκτός τον ίδιον!...

...-"I refuse to participate in the community (he says with great certainty), because they are all insane...". He has been told that he is clever and resourceful, so he always has a great deal to say and blames everyone except himself...

..Και οι άλλοι οι απλοί αλλά και κείνοι που το παίζουν πλουτοκράτες. Οι αριστοκράτες ή και οι μικροί και οι άλλοι οι μεγάλο-ιδεάτες και οι εγώπαθοι. Ας σκύψουν ταπεινά στην Ιστορία τους με ευλάβεια αρχαιοελληνική να σημαδέψουν την πορεία τους...

...And the others, the ordinary people, the plutocrats, the aristocrats, those possessed of the great patriotic idea, and the egomaniacs as well. They should bow humbly down to their past and mark their history with ancient Greek piety...

..* * * (Σημείωσης: Σε αυτό το πρώτο μου γράμμα που έγραψα (στον Έλληνα της Διασποράς) το Φθινόπωρο του '97.. Γράφτηκε όλως τυχαία αλλά κι' αυθόρμητα και το κομμάτι που αργότερα ονομάτισα "ο Ύμνος του Μετανάστη".. Το παραχωρώ εδώ ολόκληρο το γράμμα εκείνο στην αρχική μορφή του)...

...* * * (Note: In this letter, the first I wrote (to the Greek of the Diaspora) in the autumn of 97, spontaneously I also wrote the piece which I later called 'Hymn to the Migrant'. I quote that letter as a whole in its original form)...


..Καβάλα πάνω στο άλογο τον Θοδωρή* σιμώνω και τον ρωτώ για να μου πει πως πάει τ' αρματολίκι κι' αυτός με ένα χαμόγελο και με τρανό καμάρι, ρίχνει λεφτά στα όργανα για μένα που χορεύω...

...There's Thodoris* upon his steed, I swiftly go to find him I ask to see how I should go and join his band of fighters. And with a smile bursting with pride he throws the players money so they will play their instruments as I complete my dancing...

..Με το τραγούδι το δημοτικό, και τον Παπασιδέρη.. Σαν τραγουδάει κλέφτικο με πάει στην ιστορία.. Σαν τραγουδάει το συρτό, στης νιότης τα λημέρια.. Σαν τραγουδάει τσάμικο... μανούλα το μαντήλι!! ...

...With the demotic song and with Papasideris, * As kleftiko I hear him sing, I go far back in time. When the syrto he sings to us, I'm back in youthful pastures And when the tsamiko rings out, o mother I need a kerchief! ...

..Τα αχνάρια μου να περιμαζέψω, όπου δειλά θαρρώ λίγο κι' ακόμη, να μου αργοφαίνονται: Μικρές τύψεις, μικρά αποτυπώματα στην απεραντωσύνη Σου και στην μεγαλωσύνη Σου Κύριε!...

...To gather up my traces where timidly I think, a little more, gradually appear: traces of remorse tiny prints in your infinity and greatness, Lord!...

..Δέκα χρονών παιδί το θυμάσαι? και με τον πατέρα σου να κοιμάσαι στ' αραποσίτια έχοντας τα μάτια σου καρφωμένα με επιμονή στον ουρανό να προσπαθείς να βάλεις σειρά στ' αστέρια: Κάθε αστέρι και ένα όνειρο. Κάθε όνειρο και χιλιάδες μίλια μακριά απ' την πατρίδα...

...A ten year old child, remember? Sleeping with your father amid the corn, with your eyes fixed firmly on the heavens trying to make sense of the stars. Each star a dream. Each dream a thousand miles from home...

..Μάνα σεπτή, Μάνα σεμνή, Μάνα κεχαριτωμένη!.. Μάνα του Ελύτη και του Σολωμού, Μάνα του μετανάστη! Μάνα του Ρήγα!! Πάρε τους δρόμους κι' έλα να με βρεις!...

...Revered mother, modest mother, Mother full of grace! Mother of Solomos and of Elytis, Migrant's mother Mother of Rigas!! Take to the streets, come find me...

..Mε την ευκαιρία της ελληνικής νίκης στο Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα του 2004 σ' ολάκερο τον πλανήτη Ελληνικές σημαίες και σημαιούλες ξεφύτρωσαν παντού στα μπαλκόνια και καρφώθηκαν στα παράθυρα των αυτοκινήτων.. Για πολλές μέρες οι γειτονιές του κόσμου πνίγηκαν στην γαλανόλευκη...

...On the occasion of the victory of Greece in the European championship of 2004, all over the world Greek flags large and small appeared on balconies and car windows. For days the neighbourhoods of the whole world were flooded with the blue and white flag?...


..Σήμερα ο μετανάστης (απ' τις δεκαετίες του '50-60) αν και αργο - πεθαίνει- έχει πάρει προ πολλού την θέση του παλαιού χωριάτη.. για ετούτο τον αποκαλούν "πιατά" και άλλα τέτοια πολλά του λένε..

Today, poor migrants -though dying - are treated like peasants in the past they call them 'piatas' and dishwashers and much more besides.

..Τότες, ήταν που πια στην γαλανή πατρίδα μας ήρθαν τα χρόνια δίσεκτα και την κρατήσαν στο σκοτάδι.. Στο μεταξύ ο 'Αϊ μετανάστης θύμωσε! και πήρε πένα και χαρτί κι' αντίς μελάνι, με αίμα! έγραψε απάνω το όνομά του: Ρήγας Φεραίος, Φιλικοί, 1821, Διονύσιος Σολωμός, Υψηλάντης, και άλλοι πολλοί...

...And then to the sky-blue land came the difficult years and kept it in darkness. And then the sainted migrant was angry! And he took up pen and paper And instead of ink he wrote in blood! And he wrote down his name: Rigas Feraios, Filiki Etaireia, 1821, Dionysios Solomos, Ypsilantis and many more...

..Μην Λησμονείς: H Κοινότητα ξεκίνησε με εσένα! Στηρίζεται σε εσένα! και το γνωρίζει: θα επιτύχει ή θα αποτύχει με ΕΣΕΝΑ και ΕΜΕΝΑ αδελφέ μου...

...Do not forget: the Community started with you. It relies on you. And it knows it: it will succeed or fail with YOU and ME my brother...

..Στην πιο ψηλή κορφή της γης ο πρώτος καβαλάρης και σταυραϊτός Δίπλα μου ο ήλιος χαμογελαστός Σπέρνει τραγούδια, αγάπης λουλούδια. Χιλιάδες άγγελοι στήνουν χορό και σφάζονται μες την ποδιά σου...

...On earth's highest peak, stavraetos and mighty rider Next to me smiling, the sun Sows songs and flowers of love Thousands of angels dance and are slaughtered in your lap!...

..Να ξέρεις, η κάθε τρώκλα σπιθαμή από την γη της γαλανής, είναι Αίμα, Πνεύμα, και Πηλός...

...I would tell you that every last inch of this land of peace is imbued with Blood, Spirit, Stone and Clay!...

..Πήρε μια χούφτα χώμα απ' τα Καλάβρυτα.. Το έσμιξε με κείνο της γης του Σύδνεϋ και έκανε το περβόλι της!.. Τώρα στην άκρη του περιβολιού κάθεται και μας τραγουδάει με ένα τραγούδι που οι άνεμοι ξετρελαμένοι απ' το παράπονο και της φωνής τη γλύκα! Την παίρνουν στα ταξίδια τους ως τα Καλάβρυτα, τη Κρήτη, την Νέα Υόρκη.. Το Ώκβιλλε Οντάριο...

...She took a handful of Kalavryta earth mixed it with Sydney's soil and created her little garden! Now she sits at the garden's end and sings to us, a song which the winds crazed with longing and the sweetness of her voice, carry with them on their journeys to Kalavryta, to Crete, New York, and Oakville Ontario...


..Τα απόμακρα κι' ερημικά χωριά της πατρίδας μου κάθε φορά στο ηλιοβασίλεμα στέλνουν την μοναξιά τους με το δισάκι του ξενιτεμένου στα πέρατα της γης να παν χαιρετισμούς στον μετανάστη μέσα στις πλάζες και στα ντονατσάδικα καθώς που το ρολόι κτυπάει ρυθμικά τα βήματα στα κουρασμένα πόδια ανιχνεύοντας τον ουρανό της τρίτης ηλικίας...

...Every evening at sunset the distant and deserted villages of home send out their loneliness to the ends of the earth with the emigrant's backpack to take greetings to the emigrant On the beaches and the doughnut shops as the clock beats to the rhythm of the steps of tired feet seeking the haven of old age...

..Πατρίδα μου, στις εκκλησιές της διασποράς -ελπίδα μου ! - Μέσα απ' του ψάλτη τη φωνή και του παπά ακούω την φωνή σου και ραγίζω βλέπω τριγύρω καταχνιά την απουσία απ' τις καινούργιες γενιές.. δακρύζω...

...My homeland, in the churches of the Diaspora -my hope! - In the voice of the chanter and the priest I hear your voice and my heart breaks. I see fog all around the absence of new generations And I weep...

..'Ετσι τα περισσότερα χωριά στη Γορτυνία έχουν απομείνει με έναν ..Κολοκοτρώνη στην πλατεία και οκτώ ανθρώπους να τραγουδούν την μοναξιά με ένα τραγούδι κλέφτικο για την επιστροφή του ξενιτεμένου...

...And so most of the villages in Gortynia are left with a single Kolokotronis in the square and eight people singing of loneliness a rebel's song for the migrant's return...

..'Υστερα και λίγο πριν πάει για τον στρατό. Μια μέρα και μέσα σε λίγες ώρες, από παιδί που ήταν κι αισθανότανε, στα ξαφνικά ωρίμασε και έγινε άνδρας καθώς που βρήκε τον εαυτόν του κρατημένο γερά, κειδά, από το φέρετρο του αγωνιστή και ήρωα της ειρήνης Γρηγόρη Λαμπράκη...

...Later, one day shortly before he joined the army, in just a few hours he grew from the child that he was and felt, and became a man as he found himself holding tightly on to the coffin of the hero of peace, Grigoris Lambrakis...

..απ' την Μητρόπολη ως μέχρις το πρώτο νεκροταφείο η Ελλάδα, είχε διπλώσει σε ένα μικρό σεντόνι την ιστορία της, και με τα χέρια της τεντωμένα σε χιλιάδες μπουνιές, φοβέριζε τους ουρανούς μαζί και τους θεούς της. 'Ηταν τα χρόνια δίσεκτα και μέρες οργισμένες...

...And all the way from the Metropolitan Cathedral to the First Cemetery, Greece had folded up its entire history in a small white sheet, and with hands clenched into a myriad fists threatened the heavens and their gods: The years were ominous and the days enraged...

..Η γριά μου η *βάβω η παναγιά στην ερημιά με το *φακιόλι της αλαφιασμένη ψάχνει στα διάσελα κλαημένη να βρει τσοπάνηδες.. Όμως στα σταυροδρόμια χωρίς κερί τα εικονοστάσια παντού ερημιά πυκνή καταχνιά στην εκκλησιά του Αϊ Νικόλα βουβή η καμπάνα.. Δόλια μου η μάνα...

...My old grandmother, Like the holy mother Searching desperately in the wilderness for shepherds. But at the crossroads No candles in the church all is deserted fog covers all And silent is the bell in St Nicholas church. My poor mother alone...


..Φεύγοντας ο μετανάστης πήρε μαζί του από την πατρίδα το "κάτι τι" όπου στις δύσκολες στιγμές το είχε φυλαχτό και τον βοηθούσε, σαν φάρος τον οδηγούσε!...

...As they leave, migrants take that little 'something' from home as a talisman for difficult times to guide them like a beacon...

Κριτικές σημειώσεις
πάνω στα κείμενα του Καπνόν Αποθρώσκοντα
της λογοτέχνιδας κ. Ελευθερίας Μπέλμπα

Αγαπητέ κύριε Κώστα Δουρίδα, καλησπέρα σας. ......Σας στέλνω επίσης και το δόκιμιο μου ως πρόλογο στα κείμενά σας γενικά, το θέμα του είναι η λογοτεχνία των αποδήμων Ελλήνων. Γράψτε μου πως σας φάνηκαν. Σας στέλνω τους φιλικούς μου χαιρετισμούς. με πολλή εκτίμηση Ελευθερία Μπέλμπα February 09, 2005

ΔΟΚΙΜΙΟ
Η Λογοτεχνία
των Αποδήμων Ελλήνων.
της Ελευθερίας Μπέλμπα,
ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Στην ιστορία της γραμματείας μας επισημαίνεται η παρουσία του ελληνικού λογοτεχνικού βιβλίου σε κάθε γωνιά της γης, με συνέπεια τη διακίνηση των ιδεών, των ηθών, των πιστεύω, των αξιών, του τρόπου ζωής και γενικά της εθνικής κουλτούρας και την επίδραση σε αλλότριους πολιτισμούς. Συσσωρεύοντας κανείς πληροφορίες βέβαια σήμερα από τον τύπο και γενικά τα μέσα ενημέρωσης, αντιλαμβάνεται τη ενεργοποίηση ομάδων και επίσημων φορέων που αποσκοπούν να επεκτείνουν τη φήμη της ελληνικής λογοτεχνίας και έξω από τα όρια της χώρας.

Έτσι και οι δραστηριότητες της ΕΕΛΣΠΗ (Ένωσης Ελλήνων λογοτεχνών και συγγραφέων των πέντε ηπείρων) είναι ενδεικτικές της προσπάθειας των πνευματικών δημιουργών να προωθήσουν ανά τον κόσμο την ελληνική τέχνη του γραπτού λόγου. Παράλληλα διαδίδονται και τα έργα των λογοτεχνών της ελληνικής διασποράς, παρέχοντας τη δυνατότητα σε μελετητές αλλά και στο κοινό να παρατηρήσει την ιδιαίτερη σημασία τους.

Το Αριστοτέλειο ίδρυμα της Κύπρου εξάλλου, σε συνεργασία με την ΕΕΛΣΠΗ, επιτελεί ένα προσοδοφόρο διάβημα, δηλαδή την παρουσίαση σε εκθεσιακούς χώρους στην Ελλάδα, την Κύπρο και το εξωτερικό του ελληνικού βιβλίου και μάλιστα των εκδόσεων των Ελλήνων μεταναστών λογοτεχνών. Με αυτό το έναυσμα μπορούμε να επιχειρήσουμε μια περιδιάβαση στα έργα των αποδήμων Ελλήνων, προκειμένου να επικεντρώσουμε το ενδιαφέρον μας στα βασικά χαρακτηριστικά της γραφής, στις κυρίαρχες ιδέες, το ύφος, τη θεματολογία, την πάγια μορφολογία και την αισθητική τους.

Δ Ο Κ Ι Μ Ι Ο :
Η ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΙΑΣΠΟΡΑΣ


Η αξία της τέχνης αναφέρεται γενικά στον εξευγενισμό του ατόμου, την πνευματική του καλλιέργεια, την ηθικοποίησή του και τη σμίλευση αισθητικών αξιών. Ο έντεχνος γραπτός λόγος συγκεκριμένα προσκομίζει τη δυνατότητα συγκρότησης ολοκληρωμένης σκέψης και εμβάθυνσης. Επιπρόσθετα, μέσω αυτού διοχετεύονται ιδεολογίες, διαδίδονται γνώσεις και πληροφορίες, προσεγγίζεται η ευαισθησία, αναδεικνύονται οι υψηλές πανανθρώπινες αξίες. Είναι αλήθεια πως έτσι διαμορφώνεται ο πνευματικός πολιτισμός, πιστοποιείται η εθνική φυσιογνωμία με την πιστοποίηση των φυσιογνωμικών εκείνων χαρακτηριστικών που εντάσσουν τα μεμονωμένα έργα στην εθνική τους παρακαταθήκη.

Το βιβλίο σήμερα διαδίδεται ευκολότερα βέβαια και με μεγαλύτερη ταχύτητα συγκριτικά με το παρελθόν, εξαιτίας της προόδου της τεχνολογίας. Με το διαδίκτυο συνεπώς σηματοδοτείται και το γεγονός της κοινοποίησης του εντύπου γενικά σε κάθε γωνιά της γης, πράγμα που επιφέρει ως συνέπεια αφενός την ευχέρεια της επικοινωνίας μεταξύ των διανοουμένων παγκόσμια και αφετέρου την πληροφόρηση των αναγνωστών και των μελετητών της λογοτεχνίας. Θεωρείται μάλιστα προσοδοφόρα η διακίνηση των ιδεών μέσω των "ηλεκτρονικών" δημοσιεύσεων, χωρίς αυτό να καταργεί την αξία του βιβλίου, απεναντίας την καθιστά πρωτεύουσα.

Κάθε γενιά συγγραφέων μας διαφωτίζει για μια σειρά ιδεογραμμάτων που εντοπίζονται στην εκάστοτε εποχή που αυτοί αντιπροσωπεύουν? μέσα από τα έργα τους ιδιαίτερα αποσαφηνίζονται στοιχεία κοινά που μας επιτρέπουν να αντιληφθούμε το ύφος, την επικρατούσα γλωσσική έκφραση, την ποιότητα της μορφολογίας, τους βασικούς θεματικούς πυρήνες, τις πηγές έμπνευσης και την ερμηνεία των επικρατουσών ιδεολογιών.

Η λογοτεχνία της διασποράς λοιπόν σήμερα στο σύνολό της γίνεται προσιτή στο ευρύτερο κοινό όχι μόνο μέσω της παραδοσιακής έκδοσης των βιβλίων, αλλά και του "ηλεκτρονικού" τύπου. Απαρτίζεται από μια σωρεία αξιόλογων έργων, μέσα στα οποία μπορεί να διαβλέπει κανείς τη συγκεκριμένη καθεστώσα κουλτούρα, τον τρόπο θέασης της ζωής, κατανόησης των γεγονότων. Επιπλέον αναδεικνύεται ο προβληματισμός γύρω από τις σύγχρονες συνθήκες διαβίωσης των Ελλήνων συγγραφέων του εξωτερικού στο πνεύμα του διεθνισμού και υπάρχει διαλεκτικός συσχετισμός με τις εγχώριες δημιουργίες. Σε πολλά έργα λοιπόν των αποδήμων Ελλήνων λογοτεχνών διακρίνεται η έντονη νοσταλγική διάθεση για την πατρίδα, που παρουσιάζεται ως μια κοιτίδα που συγκρατεί τις ευαισθησίες, τους οραματισμούς και ένα διαδεδομένο σκεπτικό. Ενδεικτική κρίνεται η συναισθηματική φόρτιση κυρίαρχη στα κείμενα που με αναδρομικές αφηγήσεις εμμένουν στην ανάλυση της κοινωνικής πραγματικότητας της χώρας μας σε συγκεκριμένες περιόδους, φέροντας στην επιφάνεια τον τρόπο διαβίωσης, τις συνήθειες, τα έθιμα, την τυπική συμπεριφορά και τις αξίες. Κάποτε η προσφυγή στο προσωπικό παρελθόν του γράφοντος στην πατρίδα αποτελεί κατάθεση ενός ιδιαίτερου τρόπου σκέψης, σε τόνο εξομολογητικό.

Στην ποίηση πάλι παρατηρούμε τη χρήση του ελεύθερου στίχου, συνακόλουθο της μοντέρνας έκφρασης των ιδεών, συνδυασμένο με μια ρυθμικότητα που προσδίδει ποιότητα στο λόγο. Δε λείπει η αλληγορική αναδίπλωση των σημασιών, η μεταφορικότητα, η παρήχηση, η επιστράτευση εκφραστικών σχημάτων, ο συμβολισμός, η ρεαλιστική προσέγγιση των ζητουμένων. Επιπλέον οι ίδιοι δημιουργοί εμμένουν και στην καθιερωμένη από τη γραμματεία μας μορφή, αποδεικνύοντας την έννοια της συνέχειας της παράδοσης? έτσι προτιμούν και την έμμετρη απόδοση των νοημάτων μέσα από τη δυναμική της επεξεργασίας των κειμένων, την ομοιοκατάληκτη διατύπωση, τη χρήση του στροφικού συστήματος πιστοποιώντας ότι το σκεπτικό του σύγχρονου ατόμου δύναται να ξεδιπλώνεται σ' ένα παγιωμένο σχήμα.

Ενδεικτικό μάλιστα είναι πως στην πεζογραφία το παρελθόν παίζει πρωτεύοντα ρόλο με την ανάδειξη της διαδικασίας της μνήμης. Επομένως οι συγγραφείς της πρώτης γενιάς των μεταναστών εστιάζουν στις αναμνήσεις από τη γενέτειρά τους και μάλιστα σε εποχές ιστορικής σημασίας για τον τόπο μας, όπως τα μεταπολεμικά έτη, ο εμφύλιος, η δικτατορία των συνταγματαρχών. Αποκομίζουμε πληροφορίες σχετικά με τις κοινωνικές διαμάχες, τις πολιτικές ανατροπές, την οικονομική κατάσταση, τις ιδεολογίες, το διαχωρισμό σε ταξικούς ομίλους, τις ταλαιπωρίες του λαού, τις βλέψεις των κυβερνητικών φορέων. Στο πλαίσιο αυτό βέβαια κατατίθενται και μαρτυρίες που μας βοηθούν να αποσαφηνίσουμε τα αίτια που υποκίνησαν το μεταναστευτικό ρεύμα μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, όπως αυτό εντάθηκε κατά τη δεκαετία του '60. Αντιλαμβάνεται κανείς την επιλογή διεξόδου στη λύση της αυτοεξορίας στο εξωτερικό κατά την επτάχρονη δικτατορία που είχε ως απόρροια την οριστική απομάκρυνση πολλών Ελλήνων από την πατρίδα. Έτσι γνώριζαν πως θα απεγκλωβιστούν αφενός από τη φίμωση της ελεύθερης έκφρασης των ιδεών, εξαιτίας της λογοκρισίας και αφετέρου από τις διώξεις, τις συλλήψεις, τη φυλάκιση, την κακοποίηση γενικά της ζωής εξαιτίας των φρονημάτων τους ή της πολιτικής τους δράσης.

Στα εναύσματα ωστόσο που υποκίνησαν την αποδημία στο εξωτερικό προστίθεται, όπως γίνεται κατανοητό από τα κείμενα, αυτό που χαρακτηρίζεται γενικά ως αναζήτηση μια καλύτερης τύχης. Οι Έλληνες που κατέφυγαν σ' αυτή τη λύση επιδίωκαν να αντιμετωπίσουν τα οξυμμένα οικονομικά τους προβλήματα, την αδυναμία της επιβίωσης, που εξαρτιόταν από την άνοδο των ποσοστών της ανεργίας. Σε καιρούς εκβιομηχάνισης του τόπου εύλογη ήταν η παρείσφρηση της μηχανής στους χώρους απασχόλησης, η αντικατάσταση του ανθρώπινου μόχθου και τελικά η αχρήστευσή του ως παραγωγική δύναμη. Εξάλλου σημειώνονταν και η σταδιακή εξαφάνιση των παραδοσιακών επαγγελμάτων, οι αυξημένες απαιτήσεις στην αγορά εργασίας, η επικράτηση των πολυεθνικών εταιριών.

Ωστόσο ανάμεσα στους λόγους που προκάλεσαν το ευρύ μεταναστευτικό ρεύμα ήταν και τα προσωπικά αδιέξοδα, η επιδίωξη ενός πιο αναβαθμισμένου τρόπου ζωής, η περιηγητική διάθεση, όμως αυτά αντικατοπτρίζουν πολύ μεμονωμένες περιπτώσεις. Ακόμα ένα κίνητρο ερμηνείας αυτής της επιλογής θεωρείται βέβαια η προσφυγή σε σπουδές στο εξωτερικό? η δύση παρείχε τη δυνατότητα ανάπτυξης του μορφωτικού επιπέδου του ατόμου, ανάδειξης των επιστημονικών δεξιοτήτων του, της επαγγελματικής του ανέλιξης σε περιόδους που η χώρα μας ταλαιπωρούνταν από τα τρωτά της οικονομικής πολιτικής και την πολύμοχθη προσπάθεια συμπόρευσης με τις προηγμένες πολιτισμικά κοινωνίες.

Η λογοτεχνία της διασποράς επιπλέον αποτελεί μια βασική μαρτυρία του πλαισίου μόνιμης διαβίωσης του Έλληνα στο εξωτερικό, αποδίδοντας πολλαπλές πτυχές αυτής της συντελεσμένης πραγματικότητας. Μέσα από το έργο των μεταναστών μπορούμε καταρχήν να αφομοιώσουμε μια εικόνα των δυτικών πολιτισμών, των επικρατουσών συνθηκών ζωής, της σημασίας της παγκοσμιοποίησης. Διαβλέπουμε την ξενική κουλτούρα, τον καθολικό τρόπο δράσης, τις βασικές σύγχρονες αξίες, το τεχνοκρατικό πνεύμα, την οικονομική δυναμική, την εξέλιξη των θεσμών, τα κοινωνικά αδιέξοδα, επιπρόσθετα την πορεία του διακρατικού διαλόγου, τις σχέσεις μεταξύ των χωρών, τις επιρροές. Παρατηρούμε τη ροή των γεγονότων στα πλαίσια των πολυπολιτισμικών κοινωνιών με την ανταλλαγή στοιχείων ανάμεσα στους πολίτες λογής εθνικοτήτων, κάτι που ισχύει πλέον και στον τόπο μας, ανευρίσκοντας αναλογίες.

Κυρίως οι Έλληνες λογοτέχνες στρέφουν το ενδιαφέρον στο ζήτημα της ενδεχόμενης αφομοίωσης των πληθυσμών των αποδήμων από τη χώρα που κατοικούν μόνιμα. Τούτο θεωρούν επικίνδυνο επακόλουθο της χρόνιας τριβής με έναν ξένο τρόπο αντίληψης, τις αλλότριες συνήθειες, ήθη, ιδεολογίες περισσότερο για τις μετέπειτα γενιές των μεταναστών. Εντοπίζεται μια διαρκής αγωνία για την τύχη της ελληνικής γλώσσας, όπως την αφομοιώνουν και τη χρησιμοποιούν οι νέοι αυτό συμβαίνει, διότι το γλωσσικό όργανο επισφραγίζει την εθνική κουλτούρα του ανθρώπου, λειτουργεί όμως και ως μέσο συλλογισμού και διατύπωσης των απόψεών του. Συνεπώς χρειάζεται να κληροδοτείται αυτούσια, χωρίς την ενσωμάτωση στο τυπικό της στοιχείων ξένων, προκειμένου να σμιλεύεται ανόθευτη η ελληνική σκέψη.

Ανάμεσα στις ξενικές επιδράσεις τα έργα των αποδήμων ανευρίσκουν και όσες σχετίζονται με τη μεταλλαγή της ελληνικής φυσιογνωμίας γενικά, πράγμα που σημαίνει ασφαλώς την ολοσχερή ενσωμάτωση στον ξένο τρόπο διαβίωσης. Εύκολα κρίνεται ότι ο μετανάστης μπορεί να επηρεαστεί από νεοεμφανισθέντα ιδεολογικά ρεύματα, ένα αλλότριο πολιτιστικό επίπεδο, εξαιτίας της απατηλής αντίληψης πως οτιδήποτε δυτικό είναι περισσότερο προοδευτικό. Έτσι ελλοχεύει ο κίνδυνος απώλειας της εθνικής του ταυτότητας, καθώς θα αποστασιοποιείται συνεχώς από την πατροπαράδοτη παρακαταθήκη, με αποτέλεσμα να διχάζεται, να μην οριοθετεί την φυλετική του ιδιοσυγκρασία και να παραπαίει ανάμεσα στα ξενόφερτα ήθη.

Οι Έλληνες διανοούμενοι του εξωτερικού εύλογα εξαπολύουν τη βαθύτερη αυτή αγωνία τους μην οδηγηθούν οι επόμενες γενιές των μεταναστών στον αφελληνισμό. Κρίνουν επιτακτική ανάγκη λοιπόν τη διατήρηση των σχέσεων με την πατρίδα, τη γλώσσα, τον πολιτισμό και επίσης την κληροδότηση της παράδοσης στη νέα γενιά. Η μελέτη της ελληνικής λογοτεχνίας κρίνεται ένα βασικό εγχείρημα, προκειμένου να μεταλαμπαδεύεται η εθνική κληρονομιά, σε μια περίοδο με πρωτεύουσα συνθήκη το διεθνισμό μ' αυτόν τον τρόπο δύναται να καλλιεργηθούν οι γλωσσικές δυνατότητες, να ερμηνευτούν οι διαχρονικές αξίες, να σχηματοποιηθεί ένα ενιαίο σκεπτικό και το άτομο να συνειδητοποιήσει την εθνική του φυσιογνωμία, να κατακτήσει την αυτογνωσία.

Στα έργα εξάλλου των Ελλήνων αποδήμων συγγραφέων επισημαίνεται μια διάθεση πικρίας. Αυτή προκύπτει από την τάση να μετανιώνουν κάποτε για την επιλογή της αποδημίας μέσα από μια πορεία αυτοκριτικής σε έντονα προσωπικό τόνο. Μάλιστα ο γυρισμός αναδεικνύεται ως απώτερος στόχος του μετανάστη, ως μοναδική ελπίδα ευδοκίμησης, ώστε να ισχυρίζεται ότι έκλεισε ένας κύκλος ζωής ικανοποιητικά. Εξάλλου κάποτε επισύρεται και η θλίψη από την απώλεια προσφιλών προσώπων, συμπατριωτών που δεν ευτύχησαν να εκπληρώσουν το νόστο.

Ένας σκεπτικισμός μάλιστα είναι ευδιάκριτος, όταν αποτιμάται γενικά η στάση των Ελλήνων μονίμων κατοίκων της χώρας προς τους απόδημους αδερφούς τους. Στοιχεία που προσάπτονται στους δεύτερους είναι η εμμονή στα παραδεδομένα σχήματα, ο συντηρητισμός, η γραφικότητα, αλλά αντίθετα και η προοδοπληξία, ο δήθεν νεοφιλελευθερισμός, ο σνομπισμός. Οι χαρακτηρισμοί υποκινούνται ασφαλώς από επιπολαιότητα, είναι επιφανειακοί, αντιπροσωπεύουν ένα σκεπτικό ανωριμότητας και αυξάνουν το χάσμα που χωρίζει τους ανθρώπους με τις ίδιες ρίζες, απορρίπτοντας τη δυνατότητα της μορφοποίησης της ομοψυχίας, της σύμπνοιας για την αντιμετώπιση κοινών αδιεξόδων και την υποστήριξη συλλογικών οραμάτων.

Επιπρόσθετα και στις παροικίες του εξωτερικού σηματοδοτούνται προβλήματα, όπως η εκπροσώπηση των Ελλήνων στο διεθνή στίβο, η αναχαίτιση κοινωνικών δυσχερειών, η επιτακτική ανάγκη διάδοσης της έννοιας της ελληνικότητας στις νέες γενιές μεταναστών. Επισημαίνονται μάλιστα οι ηγετικές τάσεις ορισμένων ιδιοτελών προσώπων που δεν αποσκοπούν στην επίλυση των κοινών προβλημάτων και την καλλιέργεια του ελληνικού πολιτισμού, αλλά στην προσωπική τους ανάδειξη. Αλλά και η αβλεψία των υπολοίπων μελών των κοινοτήτων αυτών, ο οχαδερφισμός, ο ατομικισμός είναι ενδεικτικά σημεία της αποποίησης των υποχρεώσεων και των ευθυνών από μέρους τους.

Στη λογοτεχνία της διασποράς παρατηρούμε διάσπαρτα στοιχεία που αναδεικνύουν το μεγαλείο του ελληνικού πολιτισμού. Καταρχήν αποδίδεται έμφαση στις ιστορικές συγκυρίες, τα ανδραγαθήματα των προγόνων μας, με παραπομπές στην κλασική αρχαιότητα, το Βυζάντιο, την περίοδο της επανάστασης κατά του τουρκικού ζυγού, της μικρασιατικής καταστροφής. Ακόμα εγκωμιάζονται και τα έργα κάθε Έλληνα που διέπρεψε αποδεικνύοντας την ευρηματικότητα, το θάρρος, την επινοητικότητα, τον ηρωισμό. Εγείρεται λοιπόν ένα συναίσθημα εθνικής υπερηφάνειας, όταν εξυμνείται η πατρίδα ως ιδανικό μέσα από έναν λόγο επιφωνηματικό.

Επιπρόσθετα στα κείμενα των αποδήμων ο αναγνώστης σχηματίζει την εντύπωση του τρόπου διαβίωσης των Ελλήνων του εξωτερικού που πασχίζουν να διατηρήσουν τους δεσμούς με την πατρίδα τους, γίνονται φορείς της ελληνικότητας. Αυτό επιτυγχάνεται με την υιοθέτηση των εθίμων και των έξεων του τόπου τους δεν είναι λίγες οι παραπομπές στις συνήθειες που διανθίζουν το πανηγυρικό κλίμα διαφόρων εκδηλώσεων, των θρησκευτικών εορτών, επετειακών διοργανώσεων. Έντονο και το στοιχείο της ορθόδοξης λατρείας, της πίστης, της κατάνυξης, της ευλάβειας, που αναδεικνύουν τη σημασία του ελληνισμού. Μέσα από τις αναδρομές στο παρελθόν, όπως σημειώθηκε, στη ροή του λόγου κάποτε σημείο αναφοράς αποτελούν οι ρίζες του αφηγητή. Έτσι αντιλαμβανόμαστε τις ξεχωριστές περιστάσεις που συνοδεύουν τον τρόπο διαβίωσης στην ιδιαίτερη πατρίδα του γράφοντος, αντλούμε λαογραφικές πληροφορίες σχετικά με τις εθιμοτυπικές τάσεις του πληθυσμού, τις φάσεις της επιβίωσής του ακόμα και άρτιες παραπομπές στα αξιοθέατα, τα μνημεία, το φυσικό περιβάλλον, τις πλουτοπαραγωγικές πηγές, την εργασιακή απασχόληση. Κι όλα τούτα σε αντιδιαστολή με την επισήμανση αλλού της ερήμωσης της ελληνικής επαρχίας εξαιτίας της εσωτερικής και εξωτερικής μετανάστευσης.

Ο μελετητής της λογοτεχνίας μέσα απ' τα έργα των αποδήμων δύναται βέβαια να συγκεντρώσει στοιχεία που πιστοποιούν τις ιδιαιτερότητες της γραφής και των θεμάτων τους που οφείλονται στη χρόνια παραμονή τους στο εξωτερικό. Συνάμα όμως παρέχεται η δυνατότητα να αποσαφηνιστεί και η έννοια της ελληνικότητας, όπως σχηματοποιείται από τους κοινούς προβληματισμούς τους για ζητούμενα σχετικά με την παγκοσμιοποίηση, τα κοινωνικά αδιέξοδα, την πορεία του ελληνισμού στο σύγχρονο γίγνεσθαι.

Φεβρουάριος 11.2005
Μπέλμπα Ελευθερία, Φιλόλογος, συγγραφέας, κριτικός.

Ο Πρόλογος:
Στο κείμενο αποσαφηνίζονται ακόμα και οι στόχοι της συλλογής κειμένων του Κ. Δουρίδα με τίτλο "". Ως μετανάστης, βιώνοντας πολλά χρόνια στο εξωτερικό, πράγματι φαίνεται ότι έχει τη δυνατότητα να διαβλέπει την πολιτιστική συγκεχυμένη ταυτότητα του νεοέλληνα σήμερα, εξαιτίας των πολλαπλών επιρροών ξενόφερτων ως επί το πλείστον, που αλλοιώνουν και τοις προϋπάρχουσες εθνικές ιδέες, τον κληροδοτημένο τρόπο συλλογιστικής και την ίδια την ταυτότητά του.

Παρατηρείται γενικά στα ποιήματα του Κ. Δουρίδα η χρήση ομοιοκαταληξίας σε πολλά, αλλά όχι με την αυστηρά παραδοσιακή μορφή, ωστόσο διάχυτη να δίνει ρυθμικότητα στο λόγο. Συχνά και τα σχήματα λόγου κατατίθενται, όπως οι μεταφορές, παρομοιώσεις, η αλληγορία- ωστόσο μόνο στο πλαίσιο προώθησης των ιδεών, όχι καλολογικά απλώς να διανθίζουν το λόγο. Οι ξένες λέξεις αρμονικά συνδεδεμένες με το νοηματικό πλαίσιο, περισσότερο εστιάζουν στην προβολή της παγκοσμιοποίησης των κοινωνιών, όπως άμεσα συνειδητοποιεί πρώτος ο έλληνας μετανάστης.

Επιπλέον σημειώνεται η σχηματοποίηση των ποιημάτων του Κ.Δουρίδα, κάτι που δείχνει ότι πρόκειται για νεοτερικά κείμενα στα οποία όμως διαβλέπει κανείς και την έννοια της παράδοσης κυρίαρχης όχι μόνο θεματολογικά, αλλά και μορφολογικά. Η χρήση των ρητορικών ερωτήσεων προτιμάται στα πλαίσια της έκφρασης της ποιητικής ειρωνείας, ενώ οι επικλήσεις προς το θεό αναδεικνύουν στοιχεία θρησκευτικότητας, παράλληλα με την παρουσία κειμένων ως προσευχών. Η ποίηση επιχειρεί την κατάθεση πολιτικών-κοινωνικών προβληματισμών, αντιστρατεύεται το δόγμα "η τέχνη για την τέχνη". Γενικά και σε άλλα επιτυγχάνεται αναφορά σε συνθήκες ζωής σύγχρονες, κυρίως τη διείσδυση του κλίματος της προοδευμένης Ευρώπης στην ελληνική κουλτούρα. Η γλώσσα δημοτική, με στερεότυπες λαϊκές φράσεις, πολλά στοιχεία της καθομιλουμένης, προτιμάται επίσης η χρήση εκφραστικών μέσων, όπως ο διάλογος ή ο εσωτερικός μονόλογος, εκτός απ΄ την αφήγηση και την περιγραφή.

Επιπρόσθετα στα πεζά κείμενα ανευρίσκονται στοιχεία που δείχνουν τη συγγένεια με το δοκίμιο, αφού ο γράφων εστιάζει σε ευρύτερους προβληματισμούς για τις σημερινές καταστάσεις, τις εξελίξεις που πάντοτε επιδρούν στην ανθρώπινη σκέψη και ψυχοσύνθεση. Με παρρησία αναλύονται οι αντιστάσεις του ατόμου στη νεοσύστατη, εντούτοις συμβατική ζωή, που με το προσωπείο της ανανέωσης δεσμεύει την πρωτοβουλία και την ευρηματικότητα. Κυρίως ο Κ. Δουρίδας μέσα απ' αυτό το λόγο του δίνει μια μαρτυρία της δικής του εμπειρίας τόσα χρόνια στο εξωτερικό, έτσι καθίσταται η κατάθεσή του μας επηρεάζει περισσότερο, εφόσον βασίζεται σε αντικειμενικά δεδομένα. Συχνά αποδίδει κείμενα σε επιστολική μορφή, ώστε παρατηρείται η αμεσότητα των μηνυμάτων, η ζωντάνια, το έντονο προσωπικό ύφος. Γενικότερα σε όλα τα κείμενα αυτά ο Κ. Δουρίδα κάνει κατάθεση ψυχής, συγκινησιακά φορτισμένος ο λόγος πιο πολύ αναλώνεται στο εγκώμιο καθετί που σχετίζεται με την πατρίδα, αλλά μας γνωστοποιεί και δεδομένα που άπτονται του τρόπου επιβίωσης των Ελλήνων στις πολυπολιστικές κοινωνίες σήμερα.

Συγκεκριμένα μπορούμε να παρακολουθήσουμε καθένα από τα κείμενα αυτά, διαμορφώνοντας κάποιες απόψεις για το περιεχόμενο, τη μορφή, το ύφος και γενικότερα τις ιδέες του γράφοντος.


* * * * * *

Ο ύμνος του μετανάστη
Κυρίαρχο το δεύτερο ενικό πρόσωπο που αναδεικνύει ότι ο ποιητής απευθύνεται στον κάθε Έλληνα που αποδήμησε και στον εαυτό του επίσης. Ο ελληνισμός παρουσιάζεται ως μια πολιτιστική και ιστορική εστία που εγείρει την έννοια της συνέχειας, παρά τη διαλεκτική του σχέση με αλλότριες κουλτούρες εξακολουθεί να κυριαρχεί με τις ιδιομορφίες του.


* * * * * *

Πνεύμα κοινότητας
...Μέσα από έναν λόγο προτρεπτικό αναπτύσσεται η σημασία της κοινότητας για τον κάθε Έλληνα για τη διατήρηση της εθνικής ιδιοσυγκρασίας με βάση την ομοψυχία, τη συναδέλφωση και την άμιλλα.


* * * * * *

Η γη των πατέρων μου
Η χρήση παρενθετικού λόγου περισσότερο εστιάζεται στην πεζολογική του λόγου. Ως ποίημα με μοντέρνα μορφή διακρίνεται εξαιτίας τέτοιας διαίρεσης των στίχων, ώστε αποδίδεται ένα καθορισμένο σχήμα, ενώ πρωτοστατούν αξίες εθνικές που αφυπνίζουν τη συνείδησή μας.


* * * * * *

Οι αυριανοί "Ποσειδωνειάτες" του Καβάφη...
Χρησιμοποιείται ο ελεύθερος στίχος, η αλληγορία, η χρήση του α΄ πληθυντικού προσώπου, που πιστοποιεί την ένταξη στην ομάδα κι όχι τον υποκειμενισμό. Έντονοι είναι οι προβληματισμοί, τα ηθικά διλήμματα του ανθρώπου, που αναρωτιέται για την ηθική του στάση στο σημερινό κόσμο.


* * * * * *

Mοιάζουμε αποξεχασμένη μεραρχία
Ενδείκνυται η ειρωνεία σχετικά με τη διείσδυση του μοντέρνου τρόπου σκέψης που αποτελεί πιο πολύ μίμηση, ως αποτέλεσμα των ξένων επιδράσεων.


* * * * * *

Πάνω στα βράχια της πατρίδας
Πρόκειται για ένα εξαιρετικό ποίημα, με διάχυτο λυρισμό, παραστατικότητα συμβολισμό- στοιχεία της ελληνικότητας διακρίνονται ο Χριστός, ο Διγενής. Ο αγωνιζόμενος Έλληνας που αυτοεξορίζεται στην περίοδο δικτατορίας αποτελεί το βασικό συμβολισμό. Έντονη η νοσταλγική διάθεση για την επιστροφή, το νόστο, ενώ η χρήση β΄ ενικού προσώπου γίνεται αντιληπτή, εφόσον το κείμενο είναι αφιερωμένο στον Δ. Καραλή. Ωστόσο διαφαίνεται η καθολικότητα των μηνυμάτων του Κ. Δουρίδα με την αναφορά σε κάθε Έλληνα του εξωτερικού.


* * * * * *

Στο Ελληνόπουλο της Διασποράς
Αναφαίνεται έντονος ο λυρισμός, η συναισθηματική φόρτιση, η εμμονή στην κληροδότηση της ιστορίας της παράδοσης. Επιπλέον διοχετεύονται στοιχεία της εθνικής φυσιογνωμίας που δεν πρέπει να αλλοιωθούν.


* * * * * *

'Αγιε μου μετανάστη
Κυριαρχεί η επιγραμματικότητα, ο μεστός λόγος, ο βαρυσήμαντος υμνητικός τόνος που εστιάζει στα βάσανα, τους καημούς της ξενιτιάς, της συνθήκης του οργανικού πλέον αποχωρισμού από τη γενέτειρα.


* * * * * *

η προσευχή του μετανάστη
Στο κείμενο είναι έκδηλο το θρησκευτικό στοιχείο-συγκεκριμένα η ιδιοσημία του Έλληνα ορθόδοξου που παραπαίει στις σύγχρονες δυτικές πολιτείες, απομακρυσμένος από τη παράδοση. Εξάλλου γίνεται αναφορά σε φυσιογνωμίες σημαντικών Ελλήνων που σκιαγραφούν την ποιότητα του καθαυτού πολιτισμού μας. Ο λόγος επιφωνηματικός σηματοδοτεί τον κίνδυνο του αφελληνισμού


* * * * * *

το Πάσχα των Ελλήνων της Διασποράς
Ο γράφων δίνει έμφαση στα ήθη και έθιμα της πατρίδας του εξαφανισμένα στο εξωτερικό, εξαιτίας των επικρατουσών συνθηκών διαβίωσης. Όμως σηματοδοτείται η προσπάθεια του Έλληνα να διατηρήσει το εορταστικό κλίμα, τη θρησκευτική κατάνυξη και τη δημοτική κληρονομιά-παράδοση.


* * * * * *

Λαμβρινή Σταύρου
Εμφανής κρίνεται η επίδραση απ' το δημοτικό τραγούδι, ενώ εδράζει η περιγραφικότητα. Μάλιστα σημειώνεται η έννοια της μετανάστευσης που γίνεται φορέας των εθνικών κληροδοτημάτων. Κυρίαρχο μοτίβο αποτελεί η απλοϊκότητα του ανθρώπου που συντηρεί την ταυτότητα του υποκινούμενος από την ανάγκη διατήρησης της φυσιογνωμίας του στην ουσία, επιχειρεί τη σύνθεση με βάση το φυλετικό παρελθόν του.


* * * * * *

Μάθε, προχτές σου έστειλα..
Το κείμενο επικεντρώνει στην αναπόληση των πρώτων στόχων που σμίλευαν οι Έλληνες ξενιτεμένοι και στη μετάλλαξη του κλίματος στο εσωτερικό της Ελλάδας που αντιμετωπίζει με σκεπτικισμό τους ανθρώπους που ξενιτεύτηκαν ως οριστικά αποκομμένους από το κλίμα της.


* * * * * *

Ο Θάνατος του Μετανάστη
Η χρήση της κλητικής προσφώνησης συνιστά την επίδραση από την παράδοση, ιδίως το προφορικό τραγούδι. Επικρατεί η πικρία από το θάνατο του μετανάστη, ενώ η ξένη γη περιθάλπει το φθαρμένο του σώμα- η έμπνευση για τον Κ. Δουρίδα αντλείται από στοιχεία προσωπικά για την απώλεια του Β. Μωησάκου.


* * * * * *

Στις εκκλησιές της διασποράς
Συγκινησιακό ποίημα στο ίδιο μοτίβο με το προηγούμενο. Αναφαίνεται η καθολικότητα με την αναφορά στο "ξόδι του μετανάστη", μια σημαντική επισήμανση για τη φιλοξενία στην ξένη γη και μετά θάνατον, όμως πιστοποιείται ουσιαστική η πικρία για το πέρασμα των δεκαετιών και την εδραίωση στις χώρες του εξωτερικού, τον αποκλεισμό της δυνατότητας επιστροφής εν ζωή στην πατρίδα.


* * * * * *

Τα απόμακρα κι' ερημικά χωριά της πατρίδας μου
Ενδεικτική είναι η επισήμανση της ερήμωσης των επαρχιακών ελληνικών τόπων εξαιτίας της οικονομικής μετανάστευσης σε καιρούς δυσχερείς, ώστε σήμερα οι εγκαταλειμμένες περιοχές δεν έχουν ελπίδα εμφύσησης ζωής, πολιτιστικής ακμής, δράσης γενικά. Στο κείμενο οι προσωποποιήσεις ανασύρουν έναν έντονο σκεπτικισμό για την απώλεια της λαϊκής κληρονομιάς στις μέρες μας.


* * * * * *

Και λέω άραγε ταχιά
Στο ποίημα εδραιώνεται η θρησκευτική πνοή. Εξάλλου η έννοια της ελληνικότητας συνυφαίνεται με την ορθοδοξία και την παρουσία της, αλλά επιβάλλεται η διάδοσή της στο δυτικό κόσμο.


* * * * * *

Και είπε ο λαός μου
Στηλιτεύεται η υποκριτική συμπεριφορά, οι επιφανειακές διαπροσωπικές σχέσεις στις δυτικές πολυπολιτισμικές κοινωνίες. Εγείρεται ένας σκεπτικισμός απέναντι στον Έλληνα μετανάστη και από την πλευρά των συμπατριωτών του, ωστόσο αυτός γίνεται φορέας του ελληνισμού ως ιστορική συγκυρία και κληρονομιά πολιτιστική. Μάλιστα εντοπίζονται συμβολισμοί στο κείμενο σχετικά με το θέμα της επιστροφής στις ρίζες.


* * * * * *

'Oπου Φωνάζω και να Βρίσκεστε Αδελφοί" :
Δεσπόζει το επαινετικό ύφος αναφορικά με δεδομένα που άπτονται της εθνικής ταυτότητας του Έλληνα, τα φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά του, την ηθική προσωπικότητά του, γαλουχημένη με αξίες. Ο ξενιτεμένος, ακόμα και τον καιρό της ελληνική επανάστασης, κατά την τουρκοκρατία, ξεσηκώνεται ως φύση επαναστατική, εγείρει το ανάστημά του στους ισχυρούς που θέλησαν να τον κατατροπώσουν. Μέσα απ' αυτό το μοτίβο εξαπολύεται μια καταγγελία της έννοιας της παγκοσμιοποίησης και της καταστρατήγησης του εθνικού ιδεώδους των λαών από ισχυρά κράτη που επεκτείνουν τις επιρροές τους. Τέλος η ισχυρή παράδοση επιτάσσει τη στάση άρνησης αφομοίωσης του Έλληνα από τον ξένο τρόπο ζωής, όπως αντιλαμβανόμαστε μέσα από την άμεση οπτική του γράφοντος.


* * * * * *

Κυπριακή παράδοση
Σημειώνεται ιδιάζουσα η παρουσία των Κυρπίων μεταναστών των εμμενόντων στην εθνική τους ταυτότητα. Έτσι κρίνονται φορείς της ελληνικότητας, όπως διαβλέπουμε με τον εγκωμιαστικό λόγο που δεσπόζει.


* * * * * *

Ένα τραγούδι για το 21" :
Σηματοδοτούνται εθνικές ηθικές αξίες, όπως το θάρρος, η ειλικρίνεια, η αυτοθυσία, η αυταπάρνηση. Κυρίαρχος είναι ο συμβολισμός για το νόστο ("επιστροφή του ξενιτεμένου") σε ισορροπία με το ότι εκπροσωπεί την πατροπαράδοτη κληρονομιά μέσα από τη συνέχειά της στη σύγχρονη ιστορική συγκυρία.


* * * * * *

Με το τραγούδι το δημοτικό
Παρατηρούνται στοιχεία της ντοπιολαλιάς, στερεότυπες εκφράσεις της καθομιλουμένης, οπότε ενισχύεται η σημασία της λαϊκότητας. Υπάρχει ρυθμός, στα πλαίσια της επίδρασης από τη δημοτικό τραγούδι, επίσης ο ιαμβικός δεκαπεντασύλλαβος ανομοιοκατάληκτος (σπάνιο επίτευγμα και πετυχημένο). Το βασικό ιδεώδες που μας διοχετεύει ο γράφων είναι η ανάγκη της επιστροφής στην παράδοση.


* * * * * *

Στάλα τη στάλα
Επισημαίνεται η προσωπική διαδικασία της μνήμης για τον άνθρωπο που αναδεικνύει ένα αμιγές θρησκευτικό συναίσθημα. Προβάλλεται η διαδικασία της ενδοσκόπησης, της αυτοκριτικής μέσα από τη μορφή της προσευχής [πρόκειται για ένα ολιγόστιχο ποίημα, με συγκεκριμένη μορφολογική διάταξη].


* * * * * *

Και οι μεν πήραν τους δρόμους
Εδραιώνεται η τριτοπρόσωπη αφήγηση, σε ποιητική δομή. Το ζητούμενο αφορά κυρίως τη σημασία του νεοελληνικού πολιτισμού μέσα από την αξιολόγηση της τέχνης για τη ζωή και τον πνευματισμό μας. Έντονη θεωρείται η πολιτική διάσταση στη δεύτερη στροφή, όμως καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι η ιστορία είναι συνυφασμένη με τις πιο σημαντικές- δυσάρεστες πολιτικές συνθήκες, συνδεδεμένες κι αυτές με τους αγώνες των ανθρώπων του χώρου της αριστεράς τα σκοτεινά χρόνια της επταετίας της δικτατορίας. Η μορφή του ποιήματος βασίζεται σε αποσιωπήσεις, παύσεις σε μια ακολουθία λόγου αποσπασματικού(πράγμα που κρίνεται νεοτερικό στοιχείο γραφής). Συνεπώς η μετανάστευση προβάλλεται πλέον ως αυτοεξορία υποκινημένη από τη στέρηση των πολιτικών ελευθεριών.


* * * * * *

Ενα ακόμα λάθος
Διακρίνεται έντονη η επισήμανση της ένταξης του ατόμου στη συλλογικότητα. Ενδείκνυται μια διάθεση αυτοκριτικής με τη χρήση α΄ πληθυντικού προσώπου. Οι Έλληνες κάτοικοι του εξωτερικού διαφαίνονται να παραδέχονται ότι τα κίνητρα, που τους εξώθησαν στη μετάβασή τους εκεί, τελικά δεν ήταν ουσιώδη και επιπρόσθετα ποτέ δεν ενσωματώθηκαν στο κλίμα των ξένων κρατών, δεν αφομοιώθηκαν απ τον πολιτισμό τους (είναι σαφές το ύφος του γράφοντος, αφού εξαπολύει την ειλικρίνεια σε έναν τόνο εξομολογητικό).


* * * * * *

Χαμπέρια- Υστερόγραφο
Το κείμενο σε μορφή επιστολής με επικρατούσα τη λακωνική διατύπωση που προσδίδει σοβαρότητα και βαρύτητα στα μηνύματα. Θεματολογικά τον Κ. Δουρίδα απασχολεί η πάροδος του χρόνου, η φθορά που επιφέρει, η απώλεια προσώπων. Όλα δημιουργούν προβληματισμό και συναισθηματική σύγχυση, ενώ το άτομο αποδίδεται στις ταπεινές διαστάσεις του, με την ταπεινότητα ως χαρακτηριστικό του.


* * * * * *

Οι χωριανοί λιγόστεψαν
Εντοπίζονται εικόνες αλληγορικές, προσωπικές σκέψεις με τη χρήση ομοδιηγητικής αφήγησης. Σηματοδοτείται η μοναξιά του ανθρώπου σε πρώτο επίπεδο και έν συνεχεία η μοναξιά των κοινωνικών ομίλων, με χαρακτηριστικό αυτό το χωριό Καρδαρίτσι που ερημώνει- επομένως εδραιώνεται η οικτρή εικόνα της ελληνικής επαρχίας εγκαταλελειμμένης.


* * * * * *

Να μου το θυμάσαι
Σε μορφή επιστολής προς κάποιο φίλο αίρεται πάλι ένας ευρύτατος προβληματισμός για τον κόσμο, την Ελλάδα, τη μοίρα του μετανάστη. Το συμπέρασμα που εξάγεται είναι ότι τελικά πατρίδα και οίκος είναι η ανθρώπινη συμπαράσταση και η φιλία. Παρατηρούνται οι ρητορικές ερωτήσεις, μέσα απ' τις οποίες εγείρονται αναπάντητα αδιέξοδα του σύγχρονου ατόμου.


* * * * * *

Στον ύπνο του μικρού παιδιού
Αντλείται το κείμενο από προσωπικά βιώματα του ποιητή [αφιερώνεται στον πατέρα του ποιητή]. Έτσι διαγράφεται η μορφή του πατέρα διαχρονικά, εδώ ο χρόνος γίνεται αντιληπτός στη φιλοσοφική του διάσταση, δηλαδή απροσπέλαστος, αόριστος κι ωστόσο να καθορίζει τις εξελίξεις, την κατάσταση των πραγμάτων. Η έννοια της πατρίδας συνδέεται με τη σχέση του παιδιού με το γονιό του, είναι τόσο αυστηρά προσωπική και ισχυρότατη.


* * * * * *

Στις αυλές και στα μπαλκόνια
Σηματοδοτείται η εσωτερική εστίαση στην αφήγηση με την αναπόληση της χρονιάς 1960. ’ρα εύλογα παρατηρείται η νοσταλγική διάθεση μέσα απ' την αναδρομή στο παρελθόν και η συσσώρευση στοιχείων που καταδεικνύουν τον ελληνικό τρόπο ζωής της εποχής, επιπρόσθετα επιχειρείται η αναζήτηση των αιτίων της αποδημίας μέσα από συμβολισμούς.


* * * * * *

Tριάντα τρία χρόνια δίπλα μου
Βασικό μοτίβο αποτελεί η ιδιοσημία της νεότητας μέσα από την αναδρομική αφήγηση, μάλιστα και η σημασία του ερωτισμού, της αγάπης, δεδομένα που αντλούνται και από την προσωπική εμπειρία του γράφοντος με έντονο το συναισθηματισμό. Οι στίχοι είναι επιγραμματικοί, προτιμάται η διαίρεση σε στροφές (πλησίον της παραδοσιακής μορφής το ποίημα) και η χρήση β΄ ενικού προσώπου.


* * * * * *

Φύγανε τα χρόνια μας
Διαφαίνεται ο προβληματισμός για την έλευση του χρόνου, η πικρία για το παρελθόν που δεν επιστρέφει στη μοναδικότητά του, η ηλικιακή διαφοροποίηση με το πέρας του καιρού, η διαφοροποίηση συνακόλουθα και στις συνήθειες του ανθρώπου.


* * * * * *

Στα 2004
Η αναφορά στο αρχαίο ελληνικό ιδεώδες με αφορμή την επιτέλεση της ολυμπιάδας στην Αθήνα. Ενδεικτική είναι η σημασία της φιλοξενίας ως βιωματικού χαρακτηριστικού του Έλληνα.


* * * * * *

Η ολυμπιακή φλόγα του μετανάστη
Η Ελλάδα συμβολίζεται με τη μάνα όλων των επιφανών δημιουργών της, των τόπων, της ψυχής του Έλληνα μέσα τον επιφωνηματικό λόγο, το εγκωμιαστικό ύφος. Σημειώνεται η αυστηρή δομή του στίχου, η διαίρεση σε στροφές. Το εγχείρημα αποτελεί η σκιαγράφηση της εικόνας της διοχέτευσης του ελληνικού πολιτισμού στα ξένα μέσω των Ελλήνων μόνιμων κατοίκων.


* * * * * *

Τόσο μακριά
Το μεγαλείο της Ελλάδας κοινοποιείται σε κάθε γωνιά της γης (αφορμή της γραφής είναι η ελληνική νίκη στο Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα του 2004).


* * * * * *

'Ελα βρε γέρο να μας δεις
Ενδεικτική είναι η χρήση ιαμβικού δεκαπεντασύλλαβου, ενώ επιτυγχάνεται η συσσώρευση στοιχείων της παράδοσης, των λαϊκών θρύλων. Εξάλλου εγείρεται η εθνική υπερηφάνεια, η άμεση συνείδηση της εθνικής μας φυσιογνωμίας. Συμβολισμός κρίνεται ο γέρος, στον οποίο απευθύνεται ο ποιητής, πρόκειται για φορέα της ελληνικής πολιτισμικής κληρονομιάς.


* * * * * *

Για μιαν Αθήνα
Χρησιμοποιείται τοπική διάλεκτος, με έμφαση στο τοπικό ιδίωμα, προβάλλεται η σημασία της συνέχειας της γλώσσας. Βασικό θέμα είναι η αστυφιλία στη χώρα μας και η αστικοποίηση, με συνέπεια την εγκατάλειψη της ελληνικής υπαίθρου και την υπερσυσσώρευση πληθυσμού στην πρωτεύουσα


* * * * * *

/
η χώρα των θεών
Σελίδες απ' την Ελληνική Λογοτεχνία στο Διαδίκτυο
στην Ποιήτρια
κ. Ελευθερία Μπέλμπα


Χίλια ευχαριστώ σε εσάς
που είχατε την ευγενή καλοσύνη
να σκύψτε και να αφουγκραστείτε τον παλμό
του μετανάστη. Να είστε πάντα καλά!. κως/δουρ 2 Μαρτίου, 2005

..όταν ο Ανδρέας Πούλος..
Αναδεικνύεται η διαίρεση του ποιήματος σε επιμέρους ενότητες, πράγμα που το καθιστά νεοτερικό. Όσο αφορά το περιεχόμενο, σηματοδοτείται η σημαντική παρουσία του Α. Πούλου, ποιητή μετανάστη που έγραφε πάντοτε έχοντας εμμονή στη συγκίνηση που του προξενούσε η απουσία του απ' την πατρίδα και η σταδιακή έλευση του θανάτου με την πάροδο του χρόνου (παρατίθενται στίχοι αντιπροσωπευτικοί). Στο υπόλοιπο μέρος κυριαρχεί ο λόγος ο αφηγηματικός σε πεζολογική μορφή, η επιστροφή του ποιητή στην πατρίδα είναι στοιχείο και της μετριοπάθειάς, της σεμνότητάς του, για να αρθεί το συμπέρασμα της περιπαιχτικής υποδοχής των μεταναστών από Έλληνες που χρησιμοποιούν γι' αυτούς γελοίους χαρακτηρισμούς, αποδεικνύοντας τη δική τους φαιδρότητα πρώτιστα.


* * * * * *

Το μόνο που ξέχασαν
Ξανά στο ίδιο μοτίβο, εγείρεται δηλαδή η πικρία για τον Έλληνα μετανάστη που συνειδητοποιεί τη σημασία της λήθης από την πλευρά των συμπατριωτών του που ζουν στην Ελλάδα, αυτό αποδεικνύεται μέσα από τις επετείους, τις πολιτιστικές εκδηλώσεις- πάντα απουσιάζει η αναφορά στους ξενιτεμένους πόσο μάλλον η προσέγγισή τους.


* * * * * *

Σε ψάχνω
Η έννοια της ιδιάζουσας φυσιογνωμίας του Έλληνα αποδίδεται αποφθεγματικά σχεδόν και επίσης η διάδοση της ελληνικότητας σε κάθε γωνιά της γης ως εγχείρημα και ως πραγμάτωση.

Αγαπητέ κύριε Δουρίδα
η ποίησή σου είναι τεκμήριο Είναι ντοκουμέντο. Αναλώνεις όλο σου το πάθος όλη σου την ψυχή, όλη σου την έξαρση [υπονοώντας όμως το εύρος της ποιητικής σου πολυπλευρότητας] για να ποτίσεις στάλα - στάλα με το στίχο σου [το αίμα σου] τα δεντράκια της φυλής σου που μεταφυτεύθηκαν στ' απόσκια ετούτου του απέραντου και πολύχρωμου δάσους Η προσπάθεια δεν είναι μάταιη. Πριν πέσεις θα πάρουν άλλοι την σκυτάλη . Κι' άλλοι. Κι' άλλοι... Οι ανάγκες ετούτου του δάσους θα ζητήσουν, γλήγορα ή αργά την τροφή τους από τις ρίζες της φυλής σου!
Σπύρος Δαρσινός.
Saturday, February 12, 2005
Nesbil Tenesi H.P.A.




* * * * * *

Γεννήθηκε στην Γαλλία
Ποίημα αφιερωμένο σε Έλληνα του εξωτερικού, το Ν. Αλιάγα, που κατάγεται από το Μεσολόγγι. Αναφαίνεται η τάση του ανθρώπου αυτού να επιτελεί κάθε χρόνο ένα προσκύνημα στην Ελλάδα και να γίνεται φορέας των ηθών και των εθίμων μας.


* * * * * *

Ζει ο Μεγαλέξανδρος;
:Ακόμα μια αναφορά, αυτή τη φορά σε ένα νεαρό κορίτσι που προέρχεται από οικογένεια μεταναστών, την Κ. Σαράντη. Αποδεικνύεται η τάση κάποιων Ελλήνων να διαπρέπουν στην πατρίδα τους, να επιστρέφουν στη χώρα τους και να διαδίδουν την ελληνική ιδιοσυγκρασία παντού.


* * * * * *

Η Αρετή Κετιμέ..
Η αναφορά εδώ σχετίζεται με το πρόσωπο της μικρής Μεσολογγίτισσας Α. Κετιμέ που ως μουσικός με το σαντούρι της γίνεται φορέας της ελληνικής κληρονομιάς, δηλαδή το αντίπαλο δέος πλέον στην επιτάχυνση της ξενομανίας σήμερα.

Πόσο με συγκίνησε αγαπητέ μου Κώστα αυτή η ποιητική σου γραφή για τον Πατέρα. Το ποίημά σου αυτό με ταρακούνισε. "Πατέρα, κάθε φορά που ερχόμουν στο χωριό απ΄την Αθήνα στα χρόνια του 60-65".. Τότε που κι εγώ βρέθηκα στην Αθήνα. Τι θυμήθηκα.... Έφηβος στην Αθήνα.. Την Αθήνα των Αγώνων..των διαδηλώσεων των συζητήσεων με τους συνομηλίκους μου. Των ατέλειωτων συζητήσεων εκεί στην "FONTANA" κάπου στο Κουκάκι... Κι εγώ, θυμάμαι τον Πατέρα μου που από την Μικρά Ασία, βρέθηκε σαν εργάτης στην Θεσσαλία το ΄18 για να αποφύγει την στράτευση στην Τουρκιά και για να συναντήσει τους δικούς του στην Αλιστράτη των Σερρών κάπου στο 23,΄εικοσι τριών χρονών...΄Κι απ΄εκεί πάλυ πρόσφυγας στην Αθήνα των Ονείρων... Στα εξήντα οκτώ του χρόνια έφυγε το '68. Πάντα πρόσφυγας..Αναπολώντας την Πατρίδα.. Πάντα με ελπίδες κι όνειρα που μείναν πίσω στην Ανατολή, που φέτος επισκεύθηκα επί τέλους για να βρώ το περιβόλι τους..κι ίσως κάποιες ρίζες απολιθωμένων ..κόπων.. Δεν το βρήκα..βρήκα όμως τον τόπο του, φίλησα το χώμα που είνα γεμάτο από τον ιδρώτα τους, ιδρώτα 3000 ετών.... Σε χαιρετώ καλέ μου φίλε Ελπίζω να τα ξαναπούμε σύντομα
Νίκος Καμπούρης.




* * * * * *

Αφιέρωμα
Αναδιπλώνεται η παρουσία της Μ. Τσουκαλά, μιας γυναίκας που μέσα από τα εγχώρια μέσα ενημέρωσης μπορεί να αποδεικνύει ότι υπάρχει η ποιότητα στο νεοελληνικό πολιτισμό, η αξία κάποιων έργων. Η εκπομπή της λοιπόν ταυτίζεται με ένα ταξίδι στην έννοια της ελληνικότητας.


* * * * * *

Η πατρίδα μου
Σε έναν επιγραμματικό λόγο, με λιτά εκφραστικά μέσα διοχετεύονται οι σκέψεις του γράφοντος όσον αφορά την επισκόπηση της μορφής της πατρίδας. Εστιάζει κυρίως στην αισθητική τελειότητα του τόπου, τις φυσικές ομορφιές και το αιγαιοπελαγίτικο σκηνικό.


* * * * * *

Θέλω να ξέρεις
Το ποίημα πεζολογικό σε μορφή επιστολική καλεί τον Έλληνα να επικοινωνεί με το συμπατριώτη του στο εξωτερικό, να αγωνίζεται να εδραιωθεί η σημασία της αλληλεγγύης, της συναδέλφωσης, της ενιαίας δομής του ελληνισμού.


* * * * * *

Ο Λόγος μέσα
από τη Διασπορά

Αφιέρωμα στο Συγγραφέα του: «ΚΑΠΝΟΝ ΑΠΟΘΡΩΣΚΟΝΤΑ» Κώστα Δουρίδα, Καναδά
Γράφει ο Βάιος Φασούλας

Βάιος Φασούλας

Γνωστός ο τίτλος:"Ο Λόγος μέσα από τη Διασπορά". Τον βλέπουμε συχνά μέσα από ποικίλα κείμενα Ελλήνων Συγγραφέων της Ομογένειας και θα τον βλέπουμε πάντα και παντού να αρθρώνει το Λόγο προς κάθε κατεύθυνση και να φωνάζει:

Το μόνο που ξέχασαν...
"Τραγουδιστάδες,
Καλλιτέχνες, θεατρίνοι
και θεατρόφιλοι όλοι με
λαμπαδοδρομίες
και "τρανταχτές
γιορτές"
Δεκαετίες ολόκληρες!
-Η πατρίδα στις μεγάλες της δόξες!
Το μόνο που ξέχασαν κι' απ' τις γιορτές
κι' απ' τα τραγούδια τους είναι τον μετανάστη!. "


Λοιπόν, αυτός ο τίτλος δεν επιλέχτηκε τυχαία. Αποτελεί το απαύγασμα μιας ολοζώντανης φωνής: Της φωνής του Συγγραφέα Κώστα Δουρίδα. Οι μεγάλες αποστάσεις δεν έδωσαν την ευκαιρία να γνωριστούμε από κοντά με τον Κ. Δουρίδα, αλλά νομίζω ότι τον γνωρίζω χρόνια γι' αυτό και τολμώ να καταθέσω τις απόψεις μου, αδιάψευστες και αγνές. Νιώθεις ανατρίχιασμα και δέος και παράλληλα υπερηφάνεια και κάλλος αν περιδιαβείς τον πνευματικό "κήπο" τον κήπο του "'Aγιου Μετανάστη", του Έλληνα Αρκάδα απ' τον Καναδά, Κώστα Δουρίδα, που συμπυκνώνεται στο βιβλίο του: "ΚΑΠΝΟΝ ΑΠΟΘΡΩΣΚΟΝΤΑ". Μέσο της απροσπέλαστης σε πλούτο ιστοσελίδας του, https://douridasliterature.com, παρουσιάζει όχι μόνο τα δικά του έργα, αλλά και εκατοντάδων Ελλήνων Συγγραφέων, Ποιητών και Λογοτεχνών ολόκληρης της οικουμένης.

Αυτή και μόνο η πανανθρώπινη προσφορά του, ανεβάζει κατακόρυφα το πνευματικό ανάστημα του Κώστα Δουρίδα, αφού όχι μόνο δεν περιορίζει τη φιλοξενία άλλων Συγγραφέων και πάντα και για όλους έχει να καταθέσει έναν αληθινό καλό και ζεστό λόγο, αλλά σαν πρώτο μέλημά του είναι η απαράμιλλη άμιλλα και πως η προβολή ΟΛΩΝ, μέσο της ιστοσελίδας του, να αποκτήσει ακόμα μεγαλύτερη, Παγκόσμια, εμβέλεια.

Αγνός ο Γορτύνιος μετανάστης και παθιασμένος υπερασπιστής των ηθών, αξιών και παραδόσεων της πατρίδας μας, που συγκινείται βαθύτατα στο άκουσμα του δημοτικού τραγουδιού:

"Κάθε φορά που ακούω
το δημοτικό τραγούδι, είναι λες
και πίδακες από πολλά νερά να ξεπηδούν
μέσα μου από παντού και όχι για να με πνίξουν
παρά για να μου σηκώσουν την ελληνική περηφάνια στον έβδομο ουρανό...",

που ταράσσεται η ψυχή του στο άκουσμα της ποιμενικής μελωδίας, στα ακούσματα που αφήνουν τα κρυσταλλένια νερά που γκρεμίζονται και στην αύρα που δροσίζουν το κορμί και κρατούν το νου καθαρό, στις ευχές των γονιών του και εκείνη της παρτίδας για προκοπή και επιστροφή...! Ποιος τάχα δεν έχει αυτόν τον καημό...!

"Γράψε μου
αν θέλεις, σαν εύρεις τον καιρό.
Το γράμμα σου μου δίνει κείνη την αίσθηση
της γλυκιάς επιστροφής στην πατρίδα,
όταν ακόμα ζούσαν οι γονείς που πια δεν ζούνε,
κι' αποκομμένος σήμερα καθώς που είμαι,
η πρώτη μου πατρίδα έγινες εσύ!
Για τούτο και σε σκέφτομαι αδελφέ μου"!.


Έχοντας σαν πιστούς συνοδοιπόρους όλες τις αξίες του τόπου του κατάφερε κι έμεινε ξένος και αλώβητος από το σύνδρομο της ανταγωνιστικότητας και της ύλης, του εγωκεντρισμού, της μικροπρέπειας και της ηττοπάθειας,( ηττοπάθεια η οποία πολλές φορές προξενείται από ποικιλόμορφη αδιαφορία και λειτουργεί σαν αφοπλιστικός μηχανισμός, που σημαίνει τα παρατάω όλα παραδίνομαι),απομόνωσε την αειθαλή μητροπολιτική αδιαφορία στα σαθρά "κάστρα" της και αφοσιώθηκε (αυτονόητο για τον ίδιο) με ψυχή και νύχια στο σκάψιμο της γης του μετανάστη σπέρνοντας το δικό του πνευματικό σπόρο, για να ανθίσει ένας αστείρευτος πλούτος, που σαν πηγάδι αναζωογονείται συνεχώς, φτάνει να πέφτουν πάνω του οι μακρινές αχτίνες του ήλιου.

Δύσκολο να αναφερθεί κανείς στο ποιητικό έργο του "Aγιου Μετανάστη" και γίνεται ακόμα πιο δύσκολο διότι ο Κώστας Δουρίδας δεν αφήνει περιθώρια να τον υμνήσει κανείς. Μένει αυτάρκης με τα δικά του αγνά αγαθά και σαν δραγάτης και καβαλάρης πα στο λευκό του άλογο περιφέρεται στον κήπο του κράζοντάς μας κοντά του να τραγουδήσουμε όλοι μαζί τούς πόθους του Οδυσσέα... "ΑΥΤΑΡ ΟΔΥΣΣΕΥΣ ΙΕΜΕΝΟΣ ΚΑΙ ΚΑΠΝΟΝ ΑΠΟΘΡΩΣΚΟΝΤΑ ΝΟΗΣΑΙ ΗΣ ΓΑΙΗΣ, ΘΑΝΕΙΝ ΙΜΕΙΡΕΤΑΙ... (Οδύσσεια, α, στ. 57 κ.π.)

Ωστόσο μια και οι ειδήμονες (κριτικοί) με ελάχιστες εξαιρέσεις, δεν ασχολιούνται με τους μετανάστες, ταπεινά ασχολείται ο γράφοντας, που εδώ και λίγα χρόνια παρακολουθεί και αφουγκράζεται τον αέναο κόπο του Κώστα Δουρίδα, ο οποίος, ιδιαίτερα στην μεταναστευτική ποίηση, στη δική μας ποίηση, προσφέρει το δικό του λιθαράκι.

Στον 'Aγιο Μετανάστη" όπως πολύ έντεχνα ποιεί σε λίγους μεστούς στίχους διαβάζουμε:

"Ξεχύθηκε η λεβεντιά στους ουρανούς!
Κι' άστραψε ο κόσμος σου 'Αγιε μου μετανάστη!
Και η γης που πριν σε τρόμαζε το αχανές..
Τώρα χωριό στα πόδια σου, δες,
Στις παραλίες του Sydney
Πεντέξι στήσαν το χορό
Απ' τα ελληνάκια σου
Για τα μεράκια σου
Αι μετανάστη.
Στο τραπεζάκι.
Ουζάκι...
Για την Ελλάδα μας
μωρέ παιδιά...",

Διακρίνονται πολλά στοιχεία, όπως το μέγα όνειρο του νόστου, η αγάπη για την πατρίδα και το αέναο κάπνισμα του τζακιού της, η μοίρα της και άλλα. Και δεν είναι βέβαια μόνο ο "Αγιος Μετανάστης" που συγκροτεί όλο το πνευματικό επίπονο και επίμονο οικοδόμημα του Κώστα Δουρίδα. Πρόκειται για μια πνευματική πανσπερμία του συγγραφέα, για έναν πανηγυρότοπο μουσών και θεών, για μια σύγχρονη Πνύκα συνάθροισης Μεταναστών, που όλα μαζί δομούν το πρόσωπο του Παγκόσμιου Έλληνα Μετανάστη.
Αγαπητέ μου Βάιο Δάκρυσα από χαρά! ..Τελικά ο καλός ο λόγος των άλλων σε εκείνο που κάνουμε με θυσία ζωής και σταύρωση της ψυχής μας, είναι ό,τι η πρώτη δροσερή γουλιά νερού στο στόμα του διψασμένου! και ας λένε, όσοι τάχα μου, λένε, ότι αυτά τους κρατούν αδιάφορους.. Να 'σαι πάντα καλά φίλε μου και να γράφεις πάντα για όλους και για όλα!!! Με εκτίμηση και φιλία Κώστας Δουρίδας Canada.

Η γοητεία και η τέχνη του Κώστα Δουρίδα συγκεντρώνεται στο υπό έκδοση βιβλίο του: "Καπνόν Αποθρώσκοντα", ένα έντεχνο Ημερολόγιο του Μετανάστη, πλαισιωμένο με όλα τα άνθη και τους καρπούς του "κήπου" του. Ποικίλες οι φωνές και τα καλέσματα, η νοσταλγία της πατρίδας πυρήνας τού "Καπνόν Αποθρώσκοντα" , "συγκρούσεις" ανάμεσα στο Αρχαίο και Ωραίο με το κακό και άσχημο του σήμερα.

Στον πρόλογό του, ήρωα και μεγάλο αλλά και θύμα χαρακτηρίζει τον Έλληνα της Διασποράς τα τελευταία χρόνια της ελληνικής μας ιστορίας:

"Καθώς που τον βλέπω, στις καινούριες γενιές, απ' άκρη σ' άκρη! στην δραματική πλειοψηφία του να έχει βαρέσει ντουγρού στην αφομοίωση. Με θλίβει.. Είναι βλέπεις κι' αυτός θύμα της νέας θεάς που λέγεται παγκοσμιοποίηση και αφομοίωση;; Ίσως. Και ίσως από την καινούρια αυτή θεά, τα τελευταία χρόνια, η ίδια η πατρίδα μας μαζί και ολάκερος ο ελληνικός πολιτισμός μας να κινδυνεύουν..."

Και κλείνοντας τον πρόλογό του με πικρία αλλά και ακρίβεια επισημαίνει:

"Ο κόσμος του "Καπνόν Αποθρώσκοντα" δεν είναι μύθος και ιστορία αδελφέ μου, παρά μικρά σπασμένα γυαλιά από καθρέφτη που μέσα εκεί παραστατικά, θα με βρεις αποσπασματικά και με εξουθενωμένη φωνή, να σου δίνω την αναφορά μου με λόγια απλά να καταλάβεις: Ότι η μικρή και τεθλασμένη γραμμή, που εσύ και εγώ ακολουθήσαμε στην ξένη γης δεν ήταν εύκολος δρόμος...

Αναρίθμητα τα συναισθήματα που απορρέουν από τα γραφτά του προκαλούν θαυμασμό και συγκίνηση, ρίγος και κάλος, όταν συχνά πυκνά λέει: "Για τούτο και σε σκέφτομαι αδελφέ μου!" εκφράζοντας τον αέναο πόθο του: ΑΥΤΑΡ ΟΔΥΣΣΕΥΣ ΙΕΜΕΝΟΣ ΚΑΙ ΚΑΠΝΟΝ ΑΠΟΘΡΩΣΚΟΝΤΑ ΝΟΗΣΑΙ ΗΣ ΓΑΙΗΣ, ΘΑΝΕΙΝ ΙΜΕΙΡΕΤΑΙ...

Βάιος Φασούλας
Ε .Ε. Γερμανία Ιανουάριος 31 2005     
www.fasoulas.de      Vaios@fasoulas.de

"Ο Κώστας Δουρίδας είναι από τα πρώτα ιδρυτικά
μέλη της ΕΕΛΣΠΗ, μέλος του Δ.Σ. και τομεάρχης Καναδά".
Κοίτα φίλε μου
Παρατηρείται η χρήση β΄ ενικού προσώπου, η πεζολογική μορφή του λόγου, ο εξομολογητικός τόνος από την πλευρά του ποιητή, η εσωτερική εστίαση με κεντρικό θεματικό πυρήνα την επέκταση της εθνικής συνείδησης του Έλληνα παντού αδιάκριτα μέσα από συμβολισμούς. Σημειώνεται ότι η τεχνολογική προαγωγή αφήνει άναυδο τον άνθρωπο που δεν προεξοφλεί ποτέ τις εξελίξεις.


* * * * * *

Μου ήρθε κοντά
Στο ποίημα διαφαίνεται η λειτουργικότητα της τεχνικής προόδου σήμερα, καθώς συνυφαίνεται με τον τρόπο ζωής του Έλληνα μετανάστη. Επίσης η τεχνολογία με τα μέσα πληροφόρησης, τα οπτικοακουστικά-ηλεκτρονικά, διεισδύει τόσο στη ζωή του ατόμου, ώστε δεν αποκόπτεται από την πατρίδα του ποτέ, η τεχνολογία φέρνει κοντά την πατρίδα. Εντοπίζεται έντονος ο σατιρικός τόνος του ποιήματος.


* * * * * *

Παλιέ μου φίλε
Φανερή είναι η νοσταλγική διάθεση που σχετίζεται με τον αποχωρισμό αγαπημένων προσώπων εξαιτίας της γεωγραφικής απόστασης που τα χωρίζουν, αναφαίνεται η νοσταλγία ουσιαστικά που αφορά την ελληνικότητα που ζωντανεύει μέσα από την ιστορία, τον πνευματικό πολιτισμό.


* * * * * *

Την μάνα την φευγάτη
Επιστρατεύεται ένας συγκινησιακός τόνος που υποδεικνύει την απομάκρυνση από τη μάνα, την απώλειά της μετέπειτα και την αδυναμία έκφρασης της έγνοιας, της φροντίδας προς αυτή- κυριαρχεί η φιλοσοφική διάθεση.


* * * * * *

O έφεδρος λοχίας Παπαχρήστου
Η νεοτερική γραφή σε στυλ αφηγηματικό αναλώνεται στην αναδίπλωση μιας ανάμνησης από το λοχία Παπαχρήστου- ενδεικτική είναι η επίδρασης της μοίρας στη ζωή του ανθρώπου. Θεματικά το κείμενο ανήκει σε κείνα που τονίζουν την απομάκρυνση του ανθρώπου που ζει στο εξωτερικό από τη χώρα του.


* * * * * *

Ο χαμένος μου παράδεισος
Πραγματοποιείται η μνεία, όπως και σε άλλα ποιήματα, της γενέτειρας του ποιητή, το Καρδαρίτσι- εδώ οι ηχητικές εικόνες αποπνέουν την αλήθεια ότι πολλές φορές οι μνήμες του ανθρώπου βασίζονται αποκλειστικά σε ήχους που φέρουν στο νου από την παιδική τους ηλικία (η φιλοσοφική διάθεση βασική).


* * * * * *

Tσάμικο, βλάμικο!
Παραδοσιακή μορφή του κειμένου, που είναι εν μέρει ομοιοκατάληκτο, με κυρίαρχη την επιγραμματικότητα. Κατανοούμε ότι θεωρείται η λαϊκή παράδοση ζωντανή, συνυφασμένη με τις εμπειρίες του ανθρώπου και το παρελθόν του.


* * * * * *

Τα παιδιά του μετανάστη
Στο κείμενο υπάρχει μια παρομοίωση που συνιστά και το θεματικό κέντρο: τα παιδιά των μεταναστών ταυτίζονται με τους αθλητές που φέρουν την ολυμπιακή φλόγα σε κάθε περιοχή του πλανήτη, αφού με τα επιτεύγματά τους, την ίδια τους την εθνική οντότητα, διαδίδουν το ελληνικό πνεύμα. Επιδίωξή τους επίσης είναι να στηρίξουν την απόφαση της αποδημίας των γονιών τους με τη δράση τους.


* * * * * *

Πρόσωπα
Έκδηλη είναι η φιλοσοφική ενατένιση των πραγμάτων με έμμονή στη σημασία του χρόνου μέσα από τη μνήμη των προσώπων που πέρασαν από τη ζωή μας - η απώλειά τους καθοριστική της άποψης ότι το πέρασμά τους ήταν φευγαλέο και στιγμιαίο.


* * * * * *

ΠατροΚοσμάς
Επιγραμματικό ποίημα με έμφαση στην ερήμωση των χωρών από τους γηγενείς τους.


* * * * * *

Αυτός ο τόπος
Με λιτότητα στα εκφραστικά μέσα , λακωνικότητα στο λόγο ο ποιητής ονοματίζει την Ελλάδα σημειώνοντας στοιχεία της παράδοσης, του τρόπου διαβίωσης και της λαϊκότητας του πολιτισμού μας.


* * * * * *

Είναι το ίδιο?
Επισημαίνεται η εργασία που επιτελεί ο διανοούμενος σήμερα με τη βοήθεια του διαδικτύου, η τέχνη διαδίδεται και κοινοποιείται ευρύτατα μέσω της χρήσης της ηλεκτρονικής τεχνολογίας-χαρακτηριστικά πλέον αποδίδεται μέσα από έναν προσωπικό λόγο η πραγματικότητα της εποχής.


* * * * * *

η Επιστροφή του μετανάστη
Θεωρητικά αποδίδεται η επιστολική μορφή, δέκτης κάποιος φίλος και θεματογραφικά προσεγγίζεται η αξία της επιστροφής στην πατρίδα μέσα από τις ιστορικοπολιτικές εξελίξεις του καιρού μας


* * * * * *

Και θα υπάρχω έως ότου θα υπάρχεις
Αποκλειστικά νεοτερική η μορφή του ποιήματος, δυναμική του συμβολισμού μέσα από την επίκληση στο β΄ ενικό πρόσωπο της πατρίδας προφανώς- σημειολογικά είναι αλληγορικό το ποίημα, ενδεικτική η εικονοπλασία, ο λυρισμός.


* * * * * *

"Η ΧΩΡΑ ΤΩΝ ΘΕΩΝ"
του Στράτου Δουκάκη

Σε μια εποχή φθίνουσας πνευματικότητας σαν τη σημερινή, όπου οι ορίζοντες έχουν μικρίνει και οι πνευματικές διαστάσεις έχουν παραμείνει στο περιθώριο, είναι ενθαρρυντικό και παρήγορο, θα έλεγα, ότι υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που δεν παύουν, με αγάπη, να επιλέγουν και να τοποθετούν τις βαθύτερες ανησυχίες και τα πνευματικά τους ενδιαφέροντα στη διάθεση των φίλων τους.

Ο λόγος για τη σημαντική υπέροχη και άψογη από κάθε πλευρά ιστοσελίδα του φίλτατου Κώστα Δουρίδα, τη «Χώρα των Θεών»! Γεμάτη μοσκοβολιά από την πατρίδα, προδιαθέτει ευνοϊκά τον επισκέπτη της σ� ένα κλίμα ευφροσύνης και ευοσμίας πνευματικής, με το πλούσιο, πρωτότυπο, πολύμορφο, απολαυστικό, πνευματώδες και πολυδιάστατο περιεχόμενό της.

Μ� ένα δισάκι φορτωμένο πολύμορφες παιδικές αναμνήσεις και συγκινήσεις, από την ορεινή Αρκαδία*1, την πατρίδα του, ο φίλος μας, μεταφυτεύτηκε στον μακρινό Καναδά για να παραμείνει ένας αθεράπευτος νοσταλγός των ανεπίστρεφων και πληγωμένων ελπίδων, μέσα στη σύγχρονη και αδυσώπητη διαδρομή του χρόνου. Εκεί έχει ζήσει τα περισσότερα χρόνια της ζωής του πλουτίζοντάς τα, με μνήμες και λογής άλλα καμώματα για να χαράξει τα βήματά του με το πολύτιμο έργο τον «Καπνόν Αποθρώσκοντα» στον απέραντο χώρο του διαδικτύου.*2

Το έργο αυτό του αγαπητού Κώστα, χωρίς υπερβολή, αποτελεί ένα ψιλοδουλεμένο κέντημα που φιλοτέχνησε και συνεχίζει, με περισσή φροντίδα, να φιλοτεχνεί, να το μεταπλάθει με τον πλέον περίτεχνο τρόπο και να το προσφέρει απλόχερα, δώρο και χάρισμα, στους πολυάριθμους επισκέπτες της ιστοσελίδας του. Είναι έκδηλη η καλαισθησία και το μεράκι που διακρίνουν αυτή την ερευνητική εργασία που παρουσιάζει στο διαδίκτυο ο ακάματος και λεπτολόγος αυτός λεβέντης της διασποράς που η αφομοίωση της ξενιτιάς, ευτυχώς, δεν μπόρεσε να τον ακουμπίσει.

Ο Κώστας Δουρίδας, άνθρωπος με μεγάλες ευαισθησίες, προσηνής, μειλίχιος, χαμηλών τόνων αλλά, συγχρόνως, υψηλών πτήσεων ψυχής, ύστερα από επίμονες ανιχνεύσεις, συλλέγει, καταγράφει και αξιολογεί, το έργο χιλιάδων ελλήνων λογοτεχνών. Μα εκείνο που εντυπωσιάζει και χρήζει ιδιαίτερης μνείας, είναι ο εκτεταμένος χώρος και το πλήθος λεπτομερειών που καλύπτει και διαθέτει για να οικοδομήσει μια πολύτιμη, για όλους μας, πνευματική συγκομιδή μ� ένα έργο που τιμά την αφανή ομογένεια. Κάνει εντύπωση η αντοχή και η επιμονή του, κι εδώ θα πρέπει να παραδεχτούμε ότι χρειάζεται μόχθος πολύς αλλά και αγάπη για όλο αυτό το χρήσιμο και ευρύτερης αποστολής και χρησιμότητας έργο του.

Δίνει την αίσθηση, πολλές φορές, ότι συνοδοιπορείς με όλους όσους έχει ανθολογίσει στους κήπους της «Χώρας των Θεών». Μας παρασύρει στους πολύπλοκους διαδρόμους και μας αποκαλύπτει -όσο είναι δυνατόν- όλο το φάσμα της πνευματικής κληρονομιάς της πατρίδας μας ώστε να διδαχτούμε απ� αυτό, να φωτιστούμε και να γίνουμε ψυχικά και πνευματικά πλουσιότεροι.

Είναι ένα έργο ζωής, ένα μεράκι κι ένα όραμα, μια εργασία που δικαιώνει την προσπάθειά του. Είναι η οδός ονείρων κάθε ανθρώπου να πορεύεται ανάμεσα από σταθμούς κειμένων και προσώπων της λογοτεχνίας μας. Ανάγκη και χρέος μας, λοιπόν, είναι να το επισημάνουμε μιας και αποτελεί σημείο φωτεινό, για όλους μας. Ας σταθεί, η σύντομη τούτη αναφορά μου, ένα ελάχιστο φιλικό αφιέρωμα στον υπερήφανο Αρκάδα ομογενή, με όλο το σεβασμό και την αγάπη, που του οφείλουμε, για τη δημιουργική προσφορά του.

Στράτος Δουκάκης

*1 Ξεκίνησες με μια βαλίτσα.. / Σήκωσες την Ελλάδα στον ώμο σου ωσάν το Διγενή και την σεργιάνισες στις πέντε Ηπείρους!. Κράτησες και κρατάς με υπερηφάνεια την ελληνική παράδοση και την ωραία σου καταγωγή! Γιε του Λαέρτη, σε κάθε γωνιά της γης έκτισες την Ιθάκη σου! Και οι άνθρωποι -άσπροι, μαύροι και κίτρινοι- στέκουν στην άκρη σιωπηλοί, γιομάτοι δέος για να περάσει η γαλανόλευκη! / κρατημένη ψηλά στ' αντρίκειο σου χέρι, καθώς περνάς στις παρελάσεις, / καβάλα στο άλογο του Θοδωρή Κολοκοτρώνη! Ωραίε μου φουστανελά! / Αληθινέ κι' αγνέ μου / 'Ελληνα της Διασποράς!! (Ο ΥΜΝΟΣ ΤΟΥ ΜΕΤΑΝΑΣΤΗ)

*2 Γη των πατέρων μου, τρισαγαπημένη πατρίδα. Βάζω τα χέρια μου χωνί κι' απ' το παράθυρο του Διαδικτύου μπήγω φωνή στους άπλετους γαλάζιους ουρανούς για τους θεούς και τ' όνομά σου ! Στην πιο ψηλή κορφή της γης ο πρώτος καβαλάρης και σταυραϊτός Δίπλα μου ο ήλιος χαμογελαστός Σπέρνει τραγούδια, αγάπης λουλούδια. Χιλιάδες άγγελοι στήνουν χορό και σφάζονται μες την ποδιά σου !!! Για εσένα αγαπημένη των ελπίδων μου η ελπίδα! Γλυκύτατή μου Eλληνική πατρίδα. (ΓΗ ΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΜΟΥ)

Με πέντε οργιές καζάντι
Το κείμενο σημειώνει την πικρία της μετοίκησης στο εξωτερικό και της αδυναμίας του μετανάστη να μεταβεί πάλι στην πατρίδα- σε β΄ ενικό πρόσωπο αποτελεί ένα συγκινησιακό αποχαιρετισμό σε κάποιον άνθρωπο που έφυγε από τη ζωή, χωρίς να προλάβει να πραγματώσει την επιστροφή του.


* * * * * *

"Στον τόπο τα κλαρίνα
Η ζωντάνια της παράδοσης, η διάδοσή της μέσα από την παρουσία ενός προσώπου, δείγμα της μνήμης του ποιητή που αναδεικνύει τη λεβεντιά, την ξεγνοιασιά, το κέφι, όπως κατατίθενται από τη λαϊκή μας κουλτούρα.


* * * * * *

Γράμμα στην Ελένη Φοκά
Επιστολική μορφή του κειμένου που απευθύνεται από τον αφηγητή στην Ε. Φοκά, αναδεικνύεται η ιδιοσυγκρασία, η ισχυρή της βούληση, το απαράμιλλο έργο της, η αντίστασή της μέσα απ' την επαινετική έκφραση- η διακειμενικότητα φανερή με την παραπομπή στους στίχους του Γ. Ρίτσου προβάλλει την αξία της "ρωμιοσύνης", ακόμα και όταν βάλλεται από την καταδυνάστευση, την καταπάτηση της ελευθερίας και κάθε είδους χειραγώγηση.


* * * * * *

Σκληρή Πραγματικότητα
Η αυστηρά θεωρητική υφή του κειμένου που διαιρείται σε επιμέρους νοηματικές ενότητες το καθιστά ξεκάθαρα πεζό, προσδίδει μάλιστα ένα σοβαρό ύφος, επίσημο που παραπέμπει σε μια αφηγηματική ανάλυση των αδιεξόδων των ελληνικών παροικιών, που διακρίνονται από την έλλειψη οργανωτικότητας. Ο Κ. Δουρίδας αναφέρεται με πιστότητα στη χώρα που κατοικεί άλλωστε. Έτσι κάθε κοινότητα παρουσιάζεται έρμαιο των συμφερόντων των ηγεσιών της με πρωτεύουσα συνθήκη τον αμέτοχο πολίτη σε κάθε πρωτοβουλία και εκδήλωση- αποδεικνύεται η λαϊκή δυσαρέσκεια από το έργο της στατικής, πάγιας ηγετικής ομάδας των ομογενών στον Καναδά, αλλά και οι κοινωνικές διαφοροποιήσεις εξαιτίας των οικονομικών προβλημάτων-άρα γίνεται κατανοητό ότι επιβάλλεται να πνεύσει ο άνεμος της αλλαγής, της απόδοσης εξουσίας στους νεότερους και της αποβολής της νοοτροπίας του εμφυλίου.


* * * * * *

Κοινοτικά και οργάνωση
Το κείμενο, διαιρεμένο σε επιμέρους ενότητες, έχει ως αφετηρία την ερμηνεία της λέξης "κοινότητα", που συνάδει στην ύπαρξη της μονάδας και τη συνεργασία με την πλειονότητα όσων συμμετέχουν στην οργάνωση της ελληνικής ζωής στις παροικίες. Στη συνέχεια παρατίθεται ένα ποίημα που κριτικάρει τον τρόπο που λειτουργεί ο Έλληνας στην κοινότητα, εύκολα δηλαδή κατηγορεί τους άλλους ή όσους έχουν ηγετικό ρόλο- δύσκολα ασκεί όμως αυτοκριτική, πράγμα μεμπτό, διότι απαιτείται η σμίλευση συλλογικής συνείδησης. Επιπρόσθετα ο Κ. Δουρίδας με παρρησία σημειώνει τις ατασθαλίες και όσων συμπατριωτών ενήργησαν δόλια, με ιδιοτέλεια, φιλαυτία, ματαιοδοξία, πετυχαίνοντας να' χουν αρχηγικό ρόλο και να καρπώνονται όλες τις τιμές για τον ελληνισμό. Πρόκειται για όσους καρπώθηκαν κάποια εξουσία για την εκπροσώπηση των συμπατριωτών τους και αντί αυτού ανέδειξαν τον εαυτό του παριστάνοντας τους άμεπτους, ειδήμονες και μάλιστα κατά την πρώτη γενιά των αποδήμων. Τέλος με ένα ποίημα αποδίδει την αληθινή πραγματικότητα στις παροικίες, δηλαδή το ότι κάποιοι πατριώτες, με αγνές προθέσεις μόχθησαν για την αναβάθμιση της ελληνικής ζωής και άλλοι χαιρέκακοι ανέτρεψαν τη δραστηριότητα των πρώτων μέσα από διαδικασίες ανταγωνισμού που στόχο είχαν την επίδειξη της ισχύος τους και όχι την ανατροπή των κινδύνων αφομοίωσης του ελληνικού στοιχείου από τη δυτική κουλτούρα.


* * * * * *

Ζητείται ελπίδα
Ποίημα διαιρεμένο σε στροφές ομοιόμορφες, πρόκειται για δώδεκα τρίστιχα, αποφθεγματικά μέρη- με ύφος επιτακτικό επιζητείται λύση σε πολλά προβλήματα που προκύπτουν στις περιοχές της ελληνικής διασποράς, όπως η αναβίωση της ελληνικότητας, η αντιμετώπιση των επιρροών του διεθνισμού σε κάθε του έκφανση, η ευχερής αφομοίωση των μηνυμάτων που αλλοιώνουν την εθνική ταυτότητα, η αναζήτηση ουσιαστικών στόχων για τη νεολαία- ενδεικτική η χρήση β΄ πληθυντικού προσώπου καθορίζει τη δυναμική της προτροπής για αντίδραση.


* * * * * *

Ελληνική Διασπορά ώρα Μηδέν?
Σε ένα κείμενο πεζό πάλι αναδιπλώνονται προβληματισμοί σχετικά με τον προορισμό της ελληνικής παρουσίας στο εξωτερικό. Σηματοδοτείται ο μειωμένος αριθμός ελλήνων μεταναστών που προσέρχονται στις δυτικές χώρες, ώστε απουσιάζει η νέα δυναμική παρουσία, επιπλέον η έλλειψη ενδιαφέροντος για πλήρη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας και γραμματείας, επίσης και η πραγματικότητα της αποστασιοποίησης από την παράδοση που δεν επιτρέπει στη νέα γενιά να εκδηλώσει το ενδιαφέρον της γι' αυτή.

Ο 'Ελληνας της Διασποράς

Με ενιαίο τίτλο παρατίθενται ποιητικές συνθέσεις με θέμα τον Έλληνα της διασποράς, τις συνήθεις, τα ήθη, το πολιτιστικό του επίπεδο, κυρίως τη σχέση του με την κουλτούρα της γενέτειράς του σε πέντε ήχους (οι δυο πρώτοι έχουν πεζολογική υφή και οι δυο τελευταίοι ποιητική), που διαχωρίζουν και τις αντίστοιχες νοηματικές ενότητες.

Ήχος πρώτος

Πιστοποιείται η δομή του πρώτου μεταναστευτικού ρεύματος προς το εξωτερικό, διακρίνονται η ελληνική ευρηματικότητα, η προαγωγή μεμονωμένων προσώπων, η δραστηριοποίηση στον εργασιακό χώρο κι ωστόσο η αυθεντικότητα, η συμπόρευση με την παράδοση και τις συνήθειες της πατρίδας τους.

Ηχος δεύτερος

Αποδίδεται η μειονεξία του Έλληνα αποδήμου, ο οποίος, αντίθετα με την προσωπική του πρόοδο, δεν ενδιαφέρεται για τη συλλογική δράση, αμέτοχος για τα κακώς κείμενα στο χώρο των παροικιών, που εντάσσεται, κατηγορεί τους άλλους, ποτέ δεν ευθύνεται για την αποστασιοποίησή του.

Ηχος τρίτος

Με σατιρικό ύφος αποτυπώνεται η ασυνεννοησία στους κύκλους των συλλόγων των Ελλήνων μεταναστών, η έλλειψη πρωτοβουλιών κάποιων που στηλιτεύουν τις αποφάσεις των δυναμικών εκπροσώπων τους, τις απορρίπτουν ακόμα ως ακραίες, συνηθίζουν να απουσιάζουν κατά τη λήψη αποφάσεων. Η διακειμενικότητα, με την παράθεση αποσπάσματος από το ποίημα, "’ξιον εστί", αποδεικνύει τα βασικά φυσιογνωμικά στοιχεία του Έλληνα γενικότερα.

'Ηχος τέταρτος

Κείμενο σε μορφή περισσότερο συγγενική με τη διηγηματική, αφού αναλώνεται σε κριτική της στάσης ενός προσώπου που διαφαίνεται τυπολάτρης, έλληνας μετανάστης αλλοτριωμένος ουσιαστικά από την παράδοση, κάτι που μεταλαμπάδευσε και στα παιδιά του.

Ήχος πέμπτος

Ο γράφων αναφέρεται περισσότερο στους απόδημους της τρίτης ηλικίας συνιστώντας τελικά η ωριμότητα του πνεύματος να συμπορεύεται με τη διάθεση αποκόμισης σοφίας από την ελληνική παράδοση και τον πολιτισμό. Αγαπητέ μου φίλε:

Σε μορφή επιστολής σε πεζό κείμενο ο Κ. Δουρίδας απευθύνεται σε κάποιο πρόσωπο φανταστικό, επισημαίνοντας την καθεστηκυία πραγματικότητα που περιβάλλει τη ζωή του μετανάστη, από τη στιγμή που αποχωρίστηκε την πατρίδα του ως τη σύγχρονη εποχή. Τα αρχικά συναισθήματα λύπης και συγκίνησης μεγιστοποιήθηκαν, καθώς ο μετανάστης συνειδητοποίησε πως το ελληνικό κράτος τον εγκατέλειψε, τον διέγραψε, όσο κι αν αυτός προσπάθησε να διατηρήσει τους δεσμούς του ακέραιους. Έτσι η έλλειψη σε σχολεία με ολοκληρωμένο πρόγραμμα για την ελληνική γλώσσα καθιστά αποκομμένα τα παιδιά από τον πολιτισμό τους- σημαντικό παράδειγμα είναι και η συμπεριφορά των Σκοπιανών στο Τορόντο που αυτοχαρακτηρίζονται μια μειονότητα που δεν έχει δικαιώματα, όπως αυτό του εορτασμού της ελληνικής παρέλασης, αν και αυτοχρίζονται απόγονοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου.


* * * * * *

..Απ' τους Αρχαίους Χρόνους
Πρόκειται για ένα ενδιαφέρον κείμενο που επικεντρώνει το ενδιαφέρον του αναγνώστη στην παρουσία Ελλήνων μακριά απ' τη γενέτειρά τους από την αρχαιότητα ακόμα- συνέπεια ήταν η συνέχιση της επικράτησης των Ελλήνων στις περιοχές του εξωτερικού, πράγμα που σηματοδοτεί ότι η πατρίδα τους ακολουθεί- συνεπώς πιστοποιείται πως δε χαρακτηρίζονται από τυχοδιωκτισμό, αλλά ωφέλησαν τη πατρίδα τους σε δύσκολες εποχές.


* * * * * *

Τι είναι η Διασπορά?
Ο Κ. Δουρίδας ταυτίζει τη φυσιογνωμία του Έλληνα μετανάστη με αυτή του μυθικού Οδυσσέα μέσα από μια μεταφορά- αποφαίνεται ότι οι Έλληνες απόδημοι υπερβαίνουν τα 6.000.000 στον κόσμο προσεγγίζουν τα 100. 000.000, όπως λένε οι ειδικοί, ενώ ο πληθυσμός της πατρίδας μας πλησιάζει τα 11.000.000. Συνεπώς εύλογα αναδεικνύεται το συμπέρασμα που βασίζεται στα λόγια του ποιητή, ότι δηλαδή ο Έλληνας παντού κουβαλά μαζί του τη μνήμη και έναν τρόπο ζωής πάγιο, πράγματα που συνυφαίνουν την ιδιοσυγκρασία του. Επισημαίνεται διακειμενικότητα στο σημείο που παραπέμπει σε αποσπάσματα από την ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη.


* * * * * *

Αντί για Επίλογο
Καταληκτικά ο Κ. Δουρίδας σημειώνει, "σε αυτό το πρώτο μου γράμμα που έγραψα το Φθινόπωρο του '97.. Γράφτηκε όλως τυχαία αλλά κι' αυθόρμητα και το κομμάτι που αργότερα ονομάτισα "ο Ύμνος του Μετανάστη"". Πράγματι, απευθύνεται σε έναν φανταστικό φίλο Έλληνα εμφαντικά διατυπώνει μια εικόνα του σύγχρονου κόσμου με τη διείσδυση του τεχνοκρατικού πνεύματος, του αυτοματισμού, των φιλελεύθερων ηθών, της ελαχιστοποίησης των γεωγραφικών αποστάσεων. Υπάρχουν στοιχεία αυτοβιογραφικά, όταν αναφέρει, "είμαι κι' εγώ καθώς εσύ. Ο Έλληνας της διασποράς. Μένω και ζω με την φαμελιά μου στο Οakville, Ontario Canada. Η πρώτη γενιά του μετανάστη.. Κατάγομαι από την ορεινή Γορτυνία του Νομού Aρκαδίας.
Και μπορώ να σου πω: Η καταγωγή μου, είναι η μεγάλη και η πρώτη μου περηφάνια. Και τούτο επειδή σώνει και καλά πιστεύω, ότι τα δώδεκα χρόνια, που έζησα παιδί στο Καρδαρίτσι το χωριό μου, ήταν αρκετά για να μάθω, όσα δεν θα μου μάθαιναν ΑΝ ΠΗΓΑΙΝΑ, σε δεκαπέντε χρυσοποίκιλτες Ακαδημίες!.. ". Στη συνέχεια, όταν απευθύνεται στον Έλληνα μετανάστη της πρώτης γενιάς, το ύφος γίνεται ποιητικό, η προσωπικότητα του μετανάστη γίνεται κυρίαρχη, καταδεικνύει ότι είναι φορέας της ελληνικότητας, όπως διαμορφώνεται μέσα απ' την κουλτούρα και τα πνευματικά επιτεύγματα.









Επιστολή Α'
Χρίστος Α. Νεοφύτου
Μεγάλη Παρασκευή 9 Απρίλη του 2004

Αγαπητέ κ. Κώστα Δουρίδα,


Aν και δεν σας γνωρίζω προσωπικά μετά που είδα τις σελίδες σας στο διαδίκτιο https://douridasliterature.com/ σας χαιρετώ ωσάν να σας ήξερα για χρόνους πολλούς.

Ονομάζομαι Χρίστος Α. Νεοφύτου και βρίσκομαι αυτή τη στιγμή στο Λονδίνο σπουδάζοντας δεύτερο πτυχίο νομικής για να γίνω δικηγόρος Barrister. Πριν από αυτό ήμουν στις Η.Π.Α. όπου έχω 3 πτυχία στους υπολογιστές, Master, και ΜΒΑ Διοίκηση Επιχειρήσεων. Σπούδασα στην Νέα Υόρκη, στο Σικάγο, και στο Λος ’ντζελες, ενώ έχω επισκεφτεί ολόκληρο τον Καναδά πολλές φορές και έχω πολλούς φίλους και γνωστούς εκεί πέρα. Πριν από αυτό ήμουν στην Κύπρο όπου έχω άλλο πτυχίο μηχανικός και προγραμματιστής Ηλ. Υπολογιστών. Είμαι 27 χρονών.

Μπορώ να πω ότι οι καλύτεροι Έλληνες που γνώρισα, πατριώτες, περήφανοι αλλά και δυνατοί είναι στο Σικάγο και στον Καναδά στο Τορόντο.

Στο Σικάγο όταν ήμουν δίδαξα σε ένα Ελληνικό Σχολείο το ΑΘΗΝΑ διευθυντής του οποίου είναι ο Δημήτρης Γεωργακόπουλος. Μετά από αυτό σκέφτηκα να τους φτιάξω και ιστοσελίδες γιατί πάντα με απασχολούσε τί είναι το λάθος με τους Έλληνες στο εξωτερικό; Γιατί οι "οργανωμένοι" φορείς είναι φορείς αποσύνθεσης; Είχα το παράπονο τα Ελληνόπουλα να μην μιλούν καλά Ελληνικά. Γιατί να μην έχουν δασκάλους;; Γιατί να μην έχουν βιβλία;; Βοήθησα και βοηθώ ακόμα όσο μπορώ.

Προσπαθούσα να βρώ Έλληνες λογοτέχνες στο χώρο που ήμουν και είμαι, αλλά μάταια. Αν και υπάρχουν οι καλές προθέσεις, δυστυχώς κάπου υστερούν στην ... τελική προσπάθεια. Όχι όμως εσείς.

Μπορώ να πω ότι αποτυπώνεται με ακρίβεια την πραγματικότητα του Έλληνα της Διασποράς. Μακριά από φαινομενικές τυμπανοκρουσίες και ασύστολα ψεύδη περί συνοχής και δύναμης της ομογένειας, λέτε τα πράγματα όπως έχουν. Ότι βρισκόμαστε σε μια πολύ δύσκολη φάση όπου η Ελληνική γλώσσα πάει να εξαφανιστεί ενώ και οι νέες γενιές των Ελλήνων της Διασποράς πάνε να αφομοιωθούν. Ότι πολλοί Έλληνες και ειδικά νέοι αντιμετωπίζουν πολλά προβλήματα χωρίς να έχουν κάποιον να τους καθοδηγήσει όπως πρέπει στο σωστό δρόμο. Ότι πολλοί χάνονται ακόμα.... Η δική μου λιγοστή πείρα στα 6 χρόνια που είχα στην Αμερική μου το έχουν δείξει αυτό και το λέω με μεγάλη πίκρα.

Τις ιστοσελίδες του Ελληνικού Σχολείου Αθηνά στο Σικάγο τις έχω βάλει σε μηχανές που έχουμε στην Βοστώνη στο http://www.athena.agrino.org/ είναι μια προσπάθεια να τονωθεί το εθνικό αίσθημα, να δημιουργηθούν πρώτα απ' όλα ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ιστοσελίδες, με ΕΛΛΗΝΙΚΑ γράμματα, με ΕΛΛΗΝΙΚΑ πρότυπα, με ΕΛΛΗΝΙΚΑ παραδείγματα, με ΕΛΛΗΝΙΚΗ παιδεία. Με πενιχρά μέσα αλλά πάντα με πίστη και με ισχύ διά της γνώσεως. Σιγά σιγά αυτό που λέω σε όλους είναι πως ότι μπαίνει στο διαδίκτιο, μένει και δεν χάνεται και πως μόνο αυξάνονται και ποτέ δεν μειώνονται οι ιστοσελίδες.

Με όλο τα θάρρος κύριε Κώστα σας έχω προσθέσει κάτω από τη σελίδα "Ποίηση/ Λογοτεχνία" γιατί πραγματικά πιστεύω ότι είσαστε ένας Φάρος του Ελληνισμού στην Διασπορά και πάνω απ' όλα Έλληνας. Έχω προσθέσει τη διεύθυνση των ιστοσελίδων σας και ακόμα έχω βάλει και τη φωτογραφία σας γιατί είσαστε πραγματικά παράδειγμα προς μίμηση και μακάρι να υπήρχε ένας Κώστας Δουρίδας σε κάθε πόλη όπου υπάρχουν Έλληνες στο εξωτερικό!

Με αυτή την ευκαιρία θα ήθελα να σας ευχηθώ και ΚΑΛΟ ΠΑΣΧΑ, ΚΑΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗ και να σας έχει ο Θεός πάντα καλά.

Πολλούς χαιρετισμους στον Καναδά.
Χρίστος Α. Νεοφύτου





Επιστολή Β'
Χρίστος Α. Νεοφύτου
Monday, April 12, 2004
Αγαπητέ Κύριε Κώστα,

Θα είμαι ειλικρινής μαζί σας, ΔΕΝ ήταν σκοπός μου να σας κάνω αυτή καθεαυτή παρουσίαση του LANDS OF GODS. Στην πραγματικότητα είσαστε ο μόνος Έλληνας λογοτέχνης που έχω τουλάχιστον εγώ ανακαλύψει και που ζεί και δημιουργεί στην Αμερική είτε αυτό ονομάζεται Ηνωμένες Πολιτείες, είτε ονομάζεται Καναδάς. Για μένα είναι ο ίδιος Αγγλοσαξωνικός χώρος και με το έργο σας αποτελείτε ζωντανό φάρο γνώσης και τόνωσης του Ελληνικού μας εθνικού αισθήματος μέσα σε αυτό τον Αγγλοσαξωνικό και σιωνιστικο κικεώνα της πλήσεως του εγκεφάλου μέσα από την παραπληροφόρηση των μέσων μαζικής επικοινωνίας.

Εγώ μάλλον σας "έκλεψα" την με τόσο ζήλο, και μόχθο συσσωρευμένη Ελληνική γνώση που έχετε εναποθέσει στο διαδίκτιο σαν μια πεινασμένη αρκούδα κλέβει το μέλι που με κόπο και μόχθο παρήγαγε ένα ολόκληρο μελίσσι με μέλισσες! Εγώ σας είμαι υπόχρεως και είμαι σίγουρος πως ο Θεός σας έχει στείλε και μια ανώτερη δύναμη σας κατευθύνει στο να επιτελείτε το πνευματικό έργο που επιτελείτε.

Το βιβλίο σας να το τελειώσετε, είναι θέλημα Θεού και αυτό, δεν επιτρέπεται να μην το τελειώσετε. Θα το περιμένω να το αγοράσω πρώτος, σας το είπα.

Μου ζητήσατε να μην χαθούμε. Εάν έχουμε ένα κοινό αίσθημα αποστολής, τότε σίγουρα δεν θα χαθούμε. Για μένα το αίσθημα αποστολής είναι η διατήρηση και εξάπλωση της Ελληνικής γλώσσας στο διαδίκτιο. Μόνο έτσι θα επιβιώσει.

«Οι δίοδοι του απανταχού Ελληνισμού έχουν σίγουρα ανοίξει και είναι απαράδεκτο αν δεν επιτύχουμε με την τεχνολογία που έχουμε». Ιάκωβος Γαριβάλδης΄

Ξεκινώντας και εγώ από το τί είπε ήδη ο Ιάκωβος Γαριβάλδης σας λέω τα εξής: Σαν φοιτητές, από το 1997, έχουμε στήσει μηχανές σερβερς στην Βοστώνη της Μασαχουσέτης στο ΜΙΤ. Εκεί παρέχουμε ΔΩΡΕΑΝ 35ΜΒ χώρο για ισοσελίδες και 3ΜΒ για ηλεκτρονικό ταχυδρομείο. Δεν έχουμε ούτε ΒΑΝΝΕΡΣ ούτε διαφημίσεις. Οι ιστοσελίδες που είδατε του Ελληνικού σχολείου http://www.athena.agrino.org/ είναι ένα παράδειγμα και φτιάχτηκαν σε συνεργασία με την Κυρία Ειρήνη Κριμήτσου kkrimitsos@sbcglobal.net φυλάγονται εκεί. Έχω φτιάξει ιστοσελίδες επίσης για το Σικάγο στο http://www.chicago.agrino.org/ σε συνεργασία με τον Δρ. Γιάννη Καλάρα AristonU@aol.com που πάλι φυλάγονται εκεί.

Ακόμα για την Ελληνική Βιβλιοθήκη Νοτίου Καλιφορνίας στο http://www.greeklibrary.agrino.org/ σε συνεργασία με τον Κώστα Χολιαστό και τον Σωτήρη Ρανγκούση.

Εγώ όπως σας είπα βρίσκομαι τώρα στο Λονδίνο για σπουδές....

Μπορείτε να πείτε σε όσους θέλουν να αποταθούν στο http://www.agrino.org/ και στο http://agrino.org/cgi-bin/new.cgi και να συμπληρώσουν μια αίτηση για να αποκτήσουν ΔΩΡΕΑΝ χώρο πάνω σε ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ μηχανές για να φτιάξουν τις ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ τους ιστοσελίδες.

Το αγρινό (που είναι και η ονομασία της μηχανής) είναι το αγριοπρόβατο της Κύπρου, είναι το έμβλημα των Κυπριακών αερογραμμών. Έτσι όπως το αγρινό πάνω στα Κυπριακά αεροπλάνα πάει παντού, έτσι και οι ιστοσελίδες είναι προσβάσιμες πανταχόθεν...

Έχουμε και ελέγχουμε εμείς τις μηχανές, Έλληνες, όχι ξένοι. Εμείς παπάδες, εμείς τατάδες. Μαζί και με τους Γιώργο Ζαχαρία και Αλέξανδρο Κυριακίδη στη Βοστώνη, και Όσοι πιστοί προσέλθετε...

Μια Ελληνική εφημερίδα επίσης που υπάρχει στο Σικάγο, το ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΒΗΜΑ, έχει ενσωματωθεί πρόσφατα στο διαδίκτιο. Βρίσκεται προσωρινά στο http://hellenic-tribune.linustech.com.cy Εκδότης είναι και πάλιν ο Κύριος Δημήτρης Γεωργακόπουλος διευθυντής του Ελληνικού Σχολείου Αθηνά. Εάν θέλετε μπορούμε να δημιουργήσουμε μια νέα κατηγορία "Λογοτεχνία", στην οποία να βάζουμε ό,τι μας στέλνετε, ή ό,τι θέλετε εσείς.

Πραγματικά με τα γραφόμενα σας κυπάτε κέντρο τις ευαισθησίες και ιδιαιτερότητες του Έλληνα μετανάστη στην Αμερική, με τα προβλήματα του, τα μειονεκτήματα του, το "ψώνιο του", όλα του, με ένα λόγο μεστό και κατηγορηματικό που δεν αφήνει κανέναν ανεπηρέαστο. Τονώνεται το εθνικό αίσθημα που τόσο ανάγκη έχουν οι μετανάστες μας.

Αυτό που σας προτείνω δεν το ανέφερα σε κανένα ακόμη αλλά δεν νομίζω να έχει κανένας καμιά αντίρρηση.

Αυτά είναι όλα τα "μυστήρια" μου, σας τα είπα όλα.

Πρέπει να εργαστούμε όλοι μαζί αδελφικά, χέρι χέρι γιατί ο εχθρός όπως πολύ καλά το είπατε είναι αόρατος, αλλά άρτια οργανωμένος και εξοπλισμένος, κτυπά το μυαλό και το νανουρίζει σιγά σιγά, αλλά συνάμα και το διαλύει, έτσι όπως το οξύ τρώει σιγά σιγά το ατσάλι.

Πολλοί ακόμα λειτουργούν σαν δούριοι ίπποι ανάμεσά μας, Έλληνες μόνον κατ' όνομα, που όμως προσκυνούν άλλο Θεό και εργάζονται για την αποδυνάμωση και αφομίωση του Ελληνισμού της διασποράς πανταχόθεν...

Όπως είπε και ο Κολοκοτρώνης "Μόνον εις τον καιρόν του προσκυνήματος (στον Ιμπραήμ Πασά), εφοβήθην πραγματικά δια την πατρίδαν μου".

Πρέπει να εργαστούμε μαζί για να δημιουργήσουμε τις κατάλληλες αντιστάσεις στους νέους, πνευματικές αντιστάσεις. Εσείς μπροστάρης, εμείς σας ακολουθούμε, μήπως σιγά σιγά καταφέρουμε και εμείς να σας "κλέψουμε" κάτι λίγο από το αστείρευτο και πηγαίο ταλέντο σας και το μεταδώσουμε παραπέρα.

Καλό Πάσχα, Καλή Ανάσταση και Καλή Λευτεριά στην Κύπρο μας κύριε Κώστα. Χρίστος Α. Νεοφύτου





Επιστολή Γ'
Χρίστος Α. Νεοφύτου
July 31, 2004

Αγαπητέ κύριε Δουρίδα,

"...Πέρασαν κάποιοι μήνες από τότε που ανταλλάξαμε ηλεκτρονικά μηνύματα, αλλά παρά ταύτα, είναι σαν να συνομιλούμε σχεδόν καθημερινώς αφού μέσα από τις συχνές επισκέψεις μου στις ιστοσελίδες σας μπορώ να λαμβάνω πνευματική τέρψη από τον τρομερά αξιόλογο πνευματικό πλούτο που συγκεντρώνετε στις ιστοσελίδες σας και που όπως βλέπω επ' αυξάνετε με ακάθεκτους ρυθμούς.
Ως ανταπόδοση της χειρονομίας σας αυτής, αλλά και προς υλοποίηση του στόχου να χρησιμοποιήσουμε την υπάρχουσα τεχνολογία («Οι δίοδοι του απανταχού Ελληνισμού έχουν σίγουρα ανοίξει και είναι απαράδεκτο αν δεν επιτύχουμε με την τεχνολογία που έχουμε». Ιάκωβος Γαριβάλδης ούτως ώστε και πρακτικά να εκμηδενίσουμε τις όποιες αποστάσεις οι οποίες μας χωρίζουν και να συγκεντρώσουμε όλοι μαζί τις δυνάμεις του Ελληνισμού της διασποράς προς υλοποίηση του στόχου της χρήσης και περαιτέρω εξάπλωσης της χρήσης της Ελληνικής γλώσσας στην Ελληνική νεολαία της διασποράς, έχω συνδέσει και εγώ τις σελίδες σας στις σελίδες του Ελληνικού Σχολείου «Αθηνά» στο Σικάγο. Πιστεύω ότι οι μαθητές του Σχολείου, τα νεαρά Ελληνόπουλα του Σικάγου θα πάρουν πολύ καλά μαθήματα πατριοτισμού με το να επισκέπτονται τις ιστοσελίδες σας και περαιτέρω θα τα βοηθήσει να αντιληφθούν από πολύ μικρή ηλικία ότι ανήκουν σε μία πολύ μεγάλη οικογένεια Ελλήνων σε όλη την οικουμένη και δεν θα παλεύουν μέσα τους να καταλάβουν πρώτα απ' όλα .... ποιοί είναι!

Οι συνδέσεις βρίσκονται τόσο http://www.athena.agrino.org/poetry_literature.htm στο όσο και στο http://www.athena.agrino.org/links.htm όπου εκεί βρίσκεται και μία λίστα με συνδέσεις για άλλες Ελληνικές (όταν λέγω ελληνικές, εννοώ φυσικά να είναι εκδομένες στην Ελληνική γλώσσα, ή τουλάχιστον ένα μέρος τους να είναι γραμμένο στα Ελληνικά) ιστοσελίδες στις Η.Π.Α. και στον Καναδά (που δυστυχώς είναι λιγοστές)
Περαιτέρω θα ήθελα να σας ενημερώσω ότι εκεί που ελάμβανα την ημερήσια δόση πνευματικής τέρψης από τις ιστοσελίδες σας (ειλικρινά όταν κάποιος επισκέπτεται τις ιστοσελίδες σας είναι ωσάν να μπαίνει στο καλύτερο εστιατόριο, όπου όλα είναι ΔΩΡΕΑΝ και δεν ξέρει ...τί να πρωτοδιαλέξει από το μενού!!!) και πάτησα που λέτε πάνω στο «Πνεύμα Κοινότητας» χωρίς να υποπτευόμουν ακριβώς τι θα είχατε γράψει. https://douridasliterature.com/diaspora/pnevma.html
Πραγματικά ο τρόπος με τον οποίο καλείτε τον νέο να ενδιαφερθεί για να κοινά όσο απλός και «εκ των ων ούκ άνευ» και αν ακούγεται ότι είναι, είναι τρομερό το γεγονός ότι εσείς το εκφράζετε με τέτοια αντικειμενική ειλικρίνεια, με εμπεριστατωμένη ανάλυση, με πειθώ, με επιχειρήματα τύπου «αφού τα κατάφερε και έγραψε ολόκληρο Εθνικό Ύμνο ένα παιδί της Διασποράς, μπορείς και εσύ!» και με λόγο μεστό, που κτυπά κέντρο.
Με συνάρπασε και με ενθουσίασε αυτό για να μην σας πω ότι με συγκίνησε ακόμα. Μπορεί να συναρπάζομαι, να ενθουσιάζομαι και να συγκινούμαι εύκολα, αλλά τί να κάνω; Αυτός είμαι! Γι΄αυτό το λόγο πάλι σας «έκλεψα»! Πήρα το άρθρο σας, που τόσο πολύ το χρειάζονται όλοι, μικροί και μεγάλοι, και το πρόσθεσα στις ιστοσελίδες της Ελληνικής Εδημερίδας του Σικάγου «Το Βήμα» στο http://hellenic-tribune.roswellcomputing.com/index.php Έχω επίσης προσθέσει και την φωτογραφία σας μαζί με το άρθρο, καθώς επίσης και το ότι αποτελεί αναδημοσίευση από τις δικές σας ιστοσελίδες.
Ευελπιστώ ότι μετά τις καλοκαιρινές διακοπές οι ιστοσελίδες της Εφημερίδας «Ελληνικό Βήμα του Σικάγου» θα πάρουν και αυτές μεγάλες διαστάσεις γιατί η εφημερίδα που βρίσκεται πίσω τους είναι πολύ αξιόλογη και πρέπει να είναι το παράδειγμα και για άλλες εφημερίδες της ομογένειας να μπουν στα Ελληνικά στο διαδίκτιο.
Σας ευχαριστώ και να είσαστε πάντα καλά."
Χρίστος Α. Νεοφύτου.





Γράμμα από το Γκύτερσλο

May 18, 2005
Αγαπητε συμπατριωτη,
Με αφορμη της γνωριμιας μεσω του γραμματεα μας Αγγελου Βομπρα και τη συμμετοχη σου στο Βιβλιο της Ελληνικης Κοινοτητας του Γκυτερσλο , θελουμε να σε ευχαριστησουμε για τη σταση σου και τη συμπεριφορα σου οχι απεναντι προς εμας μονο, αλλα και ως προς τον ελληνα μεταναστη του οποιου εισαι ισως ο γνησιοτερος και αυθεντικοτερος εκπροσωπος του.
Η φωνη σου στο διαδυκτιο περναει πανω απο ωκεανους και εκφραζει το παραπανω μιας γεννιας που αποδημησε αλλα ποτε δεν ξεχασε τη γλυκια πατριδα. Οσο για το Καρδαριτσι σου δεν ειναι δικο σου, εγινε δικο ΜΑΣ, γιατι μεσα απο αυτες τις μνημες ξαναβρηκαμε ολοι την παιδικη μας ηλικια και το δικο μας χωριο, ετσι λοιπον εγινε το Καρδαριτσι τοπος συμβολικος ανακουφισης και αναπολησης του καθε ξενιτημενου κερδιζοντας δικαιωματικα μια θεση στην αθανασια.
Η σελιδα σου, η οποια αποτελει τη μοντερνα βιβλιοθηκη του Μεταναστη εγινε για μενα τοπος σπουδης αυτων που νεος θα ηθελα να εχω διαβασει και δεν προφτασα... αλλα καλλιο αργα παρα ποτε λεει ο λαος μας. Αυτο που η ελληνικη πολιτεια ουτε σαν σκεψη δεν το εκανε το υλοποιησες εσυ, με την εργατικοτητα σου και το μερακι σου και εφτιαξες μια γωνια στολιδι μεσα στο διαδυκτιο. Μην καρτερας ανταμοιβη γιατι οπως λεει ο ποιητης και ΄¨αν φτωχικη τη βρεις... η Ιθακη δε σε γελασε¨ η Ιθακη σε εδωσε το ωραιο ταξιδι....
Ευχομαι να εισαι καλα και να συνεχιζεις το εργο σου γιατι το πνευμα και ο πολιτισμος που προβαλεις και συνεχιζεις αξιος απογονος μεγαλων προγονων σου επιτρεπει να λεγεσαι δικαιωματικα ΕΛΛΗΝΑΣ και κλεινω με το στιχο του ποιητη που εγραψε για αυτην την ΕΝΝΟΙΑ οτι ¨¨ Ιδιοτης δεν υπαρχει τιμιοτερα, εις τους Θεους ευρισκονται τα περα!!!¨¨
Χαιρετισματα απο το Γκυτερσλο σε ολους τους συμπατριωτες εκει. Να εισαι καλα και υγιης εσυ και η οικογενεια σου
Νικος Παναγιωτοπουλος
Προεδρος της Ελληνικης Κοινοτητας του Γκυτερσλο.

Αγαπητέ μου φίλε πρόεδρε του Γκύτερσλο κ. Νίκο Παναγιωτόπoυλε,
Διαβάζοντας το γράμμα σας βούρκωσα. Είμαι σίγουρος, φτιάγνοντας την ιστοσελίδα την "Χώρα των Θεών" και γράφοντας το "Καπνόν Αποθρώσκοντα" κάθε του λέξη και πίσω της, πιστεύω, κρύβονταν η λεβεντιά η δική σας η προσωπική! που είναι ταυτόσημη με την πολυαγαπημένη μοναδική κλασική λεβεντιά του Έλληνα μέσα και έξω της πατρίδας και, που μου 'δινε κουράγιο μαζί και συγκίνηση να προχωρήσω. Χαίρομαι ιδιαίτερα που σας άρεσε η προσπάθειά μου. Να είστε πάντα καλά και σας ευχαριστώ για τα ωραία σας λόγια.
Θαυμάζω τον προσωπικό σας αγώνα στην κοινότητα του Γκύτερσλο που μαζί με όλα τα μέλη του συμβουλίου και ιδιαίτερα τον γραμματέα τον παλιό μου φίλο και αλληλογράφο κ. Aγγελο Βόμπρα βρίσκω ότι προσφέρετε έργο άξιο προς μίμηση για τον Ελληνισμό της διασποράς!!!
Έχουμε ανάγκη από πρότυπα σαν και το δικό σας για την επιβίωση του κοινοτισμού αλλά και συλλόγων εκεί όπου η καλοπέραση και ο νεοπλουτισμός ναρκώνουν τον Έλληνα και τον αποκοιμίζουν.. Ιδιαίτερα για εμάς του μακρινούς κι' αποκομμένους μεταναστευτικούς κόμβους όπως Καναδά, Αμερική, Αυστραλία κλπ., ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος.
Με βαθιά ικανοποίηση αλλά και υπερηφάνεια πληροφορήθηκα από τον γραμματέα σας και φίλο μου κ. Aγγελο Βόμπρα ότι κείμενα απ' το "Καπνόν Αποθρώσκοντα" θα μπουν στο αναμνηστικό βιβλίο για τα 25χρονα της Κοινότητάς σας και είναι αυτό η πιο μεγάλη τιμή που μου γίνεται..
Θέλω να σας ευχαριστήσω από τα βάθη της ψυχής μου για όλα και περισσότερο επειδή και μόνο μου φτερώσατε την ελπίδα για τον πολυαγαπημένο μου Οδυσσέα...
Σας εύχομαι προσωπική, οικογενειακή ευτυχία και μακροημέρευση! Ο θεός των Ελλήνων να σας έχει πάντα καλά για να συνεχίστε το έργο σας!. Χαιρετισμούς στον φίλο κ. Aγγελο Βόμπρα αλλά και σε ολόκληρο το συμβούλιό σας. Mετά τιμής Κώστας Δουρίδας Canada. https://douridasliterature.com/

The LAND of GODS Since October 1996
Oakville Ontario Canada
Go to Home Page