Την τελευταία δεκαετία του 19ου
αιώνα και στις τρεις πρώτες του 20ου το πρώτο μεταναστευτικό ρεύμα
κατευθύνθηκε κυρίως στις Η.Π.Α. και δευτερευόντως στην Αυστραλία και στον
Καναδά. Για τις συνθήκες κάτω από τις οποίες έπρεπε να επιβιώσουν και να
εργαστούν οι πρώτοι μετανάστες έχουν γραφτεί πολλά. Ο κοινοβιακός τρόπος
ζωής αρκετών μεταναστών, όπως διαβάζουμε στην μηνιαία επιθεώρηση "Ατλαντίς"
τον Απρίλιο του 1912, θυμίζει αρκετά τον τρόπο ζωής των μεταναστών της
Γερμανίας (κύριος τόπος προορισμού του δεύτερου μεταναστευτικού ρεύματος)
στις δεκαετίες του 1950 και 1960.
ΚΟΙΝΟΒΙΑΚΗ ΖΩΗ ΚΑΙ... ΘΥΣΙΕΣ ΣΤΟΝ ΒΑΚΧΟ!
«Οι Έλληνες εργάται ακολουθούν το
κοινοβιακόν σύστημα της ζωής τόσον εις τα βιομηχάνους πόλεις, όπου
εργάζονται εις τα εργοστάσια, όσον και εις τας σιδηροδρομικάς γραμμάς και τα
μεταλλεία. Ζωσι καθ' ομάδας και έχουσι κοινήν την τράπεζαν. Εις τας πόλεις
ενοικιάζουν δέκα έως δέκα πέντε εργάται εν διαμέρισμα εις μίαν πενιχράν
οικίαν, όπου μαγειρεύουν το φαγητόν των εκ περιτροπής, έχουν τας
συναναστροφάς των καθ' εσπέραν. Θύουν κάποτε εις τον Βάκχον, σχηματίζοντες
κύκλον πέριξ του Βαρελίου ζύθου, ουχί σπανίως δε επιδίδονται και εις χορούς
και θορυβώδη άσματα, προς μεγάλην ανησυχίαν των γειτόνων των. Η ζωή δεν
στοιχίζει ακριβά εις τους εργάτας τούτους. Εις πολλάο μέρη οι Ελληνες |
εργάται των εργοστασίων κατορθώνουν και ζουν επί βλάβη βεβαίως της υγιείας
των με δυο δολάρια την εβδομάδα... ...Εις τας γραμμάς οι εργάται έχουν ως
κατοικίαν των τα παλαιά βαγόνια, τα οποία αφήνουν εις την διάθεσίν των αι
εταιρείαι, ή ξυλίνας καλύβας, κατασκευαζομένας επίτηδες δι' αυτούς εις τα
εργατικά στρατόπεδα, ισχύει δε και εκεί όπως εις τας πόλεις το κοινοβιακόν
σύστημα».
Η διασκέδαση του όμως δεν
περιοριζόταν μόνο στην κατ' οίκον αλλά περιελάμβανε και την επίσκεψη σε
κάποιο ελληνικό καφενείο, τα οποία έκαναν την εμφάνιση τους τη δεκαετία του
1920 στην Νέα Υόρκη.
ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΦΕΝΕΙΑ
(Απόσπασμα από το βιβλίο
του Θεόδωρου Σαλούτου «The Greeks in the United States», Harvard Univ.
Press)
«The Greeks in the United States»,
Harvard Univ. Press) «Στα ελληνικά καφενεία, που οι μετανάστες εύρισκαν
ανάμεσα σ' άλλα και μια παρηγοριά στη διάρκεια των μοναχικών ωρών,
μαζευόντουσαν κάθε είδους Έλληνες, υπάλληλοι σιδηροδρόμων, εργάτες
εργοστασίων, μαγαζάτορες, επαγγελματίες, άνεργοι, συνδικαλιστές, ερασιτέχνες
φιλόσοφοι, όλο το κουτσομπολιό της κοινότητας, χαρτοκλέφτες, φιλοθεάμον
κοινό. Το καφενείο ήταν επίσης κέντρο διασκεδάσεως. Τα τραπέζια ήταν γεμάτα
με χαρτοπαίκτες βαθιά βυθισμένους σε κάποιο παιχνίδι, πολύ συχνά το
"σκαμπίλι". Όταν κουραζόντουσαν από το παιχνίδι βρισκόταν πάντα μια
καινούργια διασκέδαση, καμιά φορά η μουσική. Ίσως να 'βγαιναν στην επιφάνεια
ένα ή δύο βιολιά, μια μεγάλη κιθάρα με τρομερή αντήχηση και ένα σαντούρι.
Μετά από ορισμένες συγχορδίες σε μινόρε, μια πολύΙ λυπητερή εισαγωγή γινόταν
το σύνθημα για δυο, ίσως τέσσερα παλικάρια να βγουν πιο πέρα και να πιάσουν
τα χέρια. Μετά την απομάκρυνση των τραπεζιών, οι θεατές μαζευόντουσαν
τριγύρω και ενθαρρύνανε με φωνές τους χορευτές, καθώς αυτοί άρχιζαν τα
βήματα τους... Όταν τελείωνε επιτυχημένα ένας χορός επιβραβευόταν με
χειροκροτήματα, ποτά για τους εκτελεστές και εκείνη την απαραίτητη
προσφώνηση "εις υγείαν σας..."
Το πρώτο καφέ αμάν άνοιξε στην Νέα
Υόρκη το 1925 (σε μια εποχή που τα αντίστοιχα στην Ελλάδα έκλειναν) από την
Μαρίκα Παπαγκίκα. Στους πελάτες σερβιρόταν εκτός από καφέ και ούζο σε
φλιτζάνι του καφέ λόγω της ποτοαπαγόρευσης. Όπως όλοι οι μετανάστες, έτσι
και αυτοί, μετέφεραν στην ξενιτιά τα τραγούδια του τόπου τους. Μόνο όμως οι
Έλληνες της Αμερικής, απ' όλους τους έλληνες μετανάστες, ηχογράφησαν σε
δίσκους τα τραγούδια που τραγουδούσαν και μόνο αυτοί έγραψαν καινούρια
τραγούδια συμπεριλαμβάνοντας σε αυτά λέξεις από το γλωσσικό ιδίωμα
gringlish.Πολλά από τα τραγούδια που ηχογράφησαν δεν πέρασαν στην
δισκογραφία της Ελλάδας. Το γεγονός πως δεν έπρεπε να ενσωματωθούν σε κάποια
κυρίαρχη κουλτούρα τους επέτρεψε να έχουν τέτοιες δραστηριότητες. 12000
τραγούδια πέρασαν στην ελληνική δισκογραφία των Η.Π.Α. από το 1986 έως το
196 ,όπως αναφέρει ο Παναγιώτης Κουνάδης. Στη συνέχεια τίποτα. Ίσως η αθρόα
εισαγωγή δίσκων από την Ελλάδα να έπαιξε κάποιο ρόλο. Το 1995 κυκλοφορεί ο
δίσκος "Cafe Aman Amerka" με δεκατέσσερα τραγούδια, το παλιότερο είναι του
1923 ενώ το πιο πρόσφατο είναι του 1954. Τα τραγούδια βρέθηκαν στη συλλογή
του Dino Pappas (περιλαμβάνει πάνω από 10000 τραγούδια). Παραγωγός ο Μιχάλης
Αδάμ. 9 Έλληνες και Ελληνιαμερικάνοι μουσικοί και το συγκρότημα Cafe Aman
Amerika είναι γεγονός.
|