|
|
Ιστορική και γεωγραφική περιοχή της Πελοποννήσου, στο κεντρικό τμήμα της, που
σήμερα αποτελεί στο σύνολό της σχεδόν τον νομό Αρκαδίας (4.419 τ. χλμ., 102.035
κάτοικοι) με πρωτεύουσα την Τρίπολη. Ο νομός συνορεύει βόρεια με τους νομούς
Κορινθίας και Αχαΐας, δυτικά με τους νομούς Ηλείας και Μεσσηνίας, νότια με τους
νομούς Λακωνίας και Μεσσηνίας, και ανατολικά βρέχεται από τον Αργολικό κόλπο.
Στο κέντρο σχεδόν της Αρκαδίας απλώνεται το οροπέδιο της Τρίπολης που
περιβάλλεται από τα Αργολιδοαρκαδικά όρη, Ολίγυρτο (Σκίπιζα 1.935 μ.), Τραχύ (1.808
μ.), Λύρκειο (Γούπατα, 1.755 μ.), Αρτεμίσιο (1.771 μ.), Κτενιά (1.634 μ.) και Μαίναλο
(1.980 μ.), το κυρίως αρκαδικό βουνό, με πολλά δάση και άφθονα νερά, όπου κατά την
αρχαιότητα λατρευόταν ο Παν και οι Δρυάδες, και από τις βόρειες προεκτάσεις του
Πάρνωνα (κορυφή Κούκουρα 1.449 μ.). Το οροπέδιο της Τρίπολης χωρίζεται με χαμηλά
εγκάρσια υψώματα στις μικρές λεκάνες της Τρίπολης, της Τεγέας, της Μαντινείας και
του Ορχομενού. Είναι καρστικής προέλευσης και οι λεκάνες του έχουν γεμίσει με
νεότερες προσχώσεις. Τα νερά των λεκανών αυτών αποχετεύονται υπογείως με
καταβόθρες (τα ζέρεθρα των αρχαίων Αρκάδων) που σχηματίζουν λίμνες, έλη και
κεφαλάρια, έξω από τα σύνορα του νομού, ή εκβάλλουν στον Αλφειό και τον Αργολικό
κόλπο. Στα νότια του οροπεδίου της Τρίπολης σχηματίζεται το οροπέδιο της Ασέας, που
κατεβαίνει προς τη λεκάνη της Μεγαλόπολης, τεκτονικό βύθισμα, λίμνη κατά το
τριτογενές και τέλμα κατά το τεταρτογενές. Οι φυτικές ύλες που συγκεντρώθηκαν εκεί
έχουν σχηματίσει επιφανειακά κοιτάσματα λιγνίτη πάχους 65 μ., τα μεγαλύτερα της
Ελλάδας μαζί με αυτά της Πτολεμαΐδας. Τα όρη Λύκαιο (1.421 μ.) και Τετράζιο (1.389
μ.) κλείνουν τη λεκάνη της Μεγαλόπολης στα Δ και τη χωρίζουν από τη σχετικά εύφορη
πεδιάδα της Μεσσηνίας.
Το οροπέδιο της Τρίπολης και τα γύρω βουνά του αποτελούν τον κυρίως υδροκρίτη
της Πελοποννήσου. Στα νότια του οροπεδίου πηγάζει ο Αλφειός. Πριν βγει από τον
νομό δέχεται και τα νερά του Λάδωνα και του Ερύμανθου που και οι δύο πηγάζουν από
την Αχαΐα. Στα βόρεια των Τροπαίων (Γορτυνία) έχει κατασκευαστεί φράγμα μήκους
105 μ. και ύψους 57 μ. που συγκρατεί τα νερά του Λάδωνα και σχηματίζεται έτσι
τεχνητή λίμνη (έκταση 6.000 στρέμ., χωρητικότητας 50.000.000 κ. μ.). Η λίμνη αυτή
τροφοδοτεί υδροηλεκτρικό εργοστάσιο με δύο ηλεκτροπαραγωγικές μονάδες
εγκατεστημένης ισχύος 70.000 κιλοβάτ που παράγουν κατά μέσο όρο 300.000.000
ωριαία κιλοβάτ ηλεκτρικής ενέργειας τον χρόνο. Το κλίμα του νομού Αρκαδίας, εκτός
από τις χαμηλές παραλιακές περιοχές, είναι μάλλον ψυχρό και ηπειρωτικό. Τον χειμώνα
το ψύχος είναι δριμύ, ανάλογα με το γεωγραφικό πλάτος, λόγω του ορεινού χαρακτήρα
της περιοχής. Οι βροχοπτώσεις ξεπερνούν τα 800 χιλιοστά.
Τα γεμάτα δάση βουνά, τα άφθονα νερά, οι όμορφες τοποθεσίες, οι ηλιόλουστες
κοιλάδες, όπου βόσκουν προφυλαγμένα τα κοπάδια, έκαναν από την αρχαιότητα την
Αρκαδία ιδιαίτερα ειδυλλιακή χώρα. Οι ποιητές (Θεόκριτος, Βιργίλιος) έπλασαν έτσι μια
φανταστική χώρα όπου οι βοσκοί διατηρούσαν τα αγνά ήθη τους και επικρατούσε η
ευτυχία της ήρεμης ζωής. Με τον τίτλο Αρκαδία ο Ι. Σανατσάρο δημοσίευσε βουκολικό
ποίημα, το οποίο θεωρείται ένα από τα χαρακτηριστικότερα έργα της ιταλικής
λογοτεχνίας. Με τον ίδιο τίτλο ο ’γγλος ποιητής Φ. Σίντνεϊ έγραψε έργο σε πεζό λόγο
όπου παρεμβάλλονται στίχοι (η τρίτη μορφή του δημοσιεύτηκε το 1593) και ο Λόπε ντε
Βέγκα βουκολικό ποίημα (1598). Αλλά και ο Γάλλος ζωγράφος Πουσέν εμπνεύστηκε από
την Αρκαδία τον περίφημο πίνακά του Ποιμένες της Αρκαδίας (1653) που φυλάσσεται
στο Μουσείο του Λούβρου.
|
|
|
|
|
Ο Γιώργος Κάκου Πρωτοπαπάς γεννήθηκε στην Κοντοβάζαινα Αρκαδίας το
1912 και απεβίωσε στην Αθήνα το 2005. Από έφηβος εργάστηκε σκληρά στην
ελληνική πρωτεύουσα και διέπρεψε ως έμπορος. Κορυφαίο βιβλίο του θεωρήθηκε
"Ο ΓΟΛΓΟΘΑΣ ΤΟΥ ΞΕΝΙΤΕΜΕΝΟΥ" χωριατόπαιδου (Αθήνα 1985) ενώ και άλλα έργα
του αγαπήθηκαν από το αναγνωστικό κοινό για το χιούμορ τους, την σάτιρα αλλά και τα
σοφά λόγια που περιείχαν. Όλα βγαλμένα από τη ζωή κι όχι της φαντασίας του αποκυήματα.
Έγραψε επίσης την "Κυνηγετική Βαβυλωνία", "Η ζωή εν Τάφω", "Μια βόλτα στα περασμένα 1912 - 2000",
"Ο αληθινός φίλος είναι η αγκαλιά του Θεού", "Καυτή Σάτιρα" (2003), "Έκδοσις αγάπης και φιλίας",
"Ανεμομαζώματα", "Το Κύκνειο άσμα", "Λαογραφία και ιδιωματισμοί όλης της Ελλάδας", "Δύο θειτσούλες",
"Στην πεντάμορφη και γλυκιά μου Βάϊζα" κ. ά.
Ποιήματα:
Η ξενιτιά
Την στράτα για την ξενιτιά
όποιος μικρός δεν πήρε
τι είναι πόνος στην καρδιά
δεν ξέρει και δεν είδε.
Μόνον όποιος σκαπέτηκε
απ' του χωριού τη ράχη
και για παρέα διάλεξε
τη μοναξιά για να ΄χει,
μονάχα αυτός κατάλαβε
του χωρισμού το κλάμα,
μονάχα εκείνος έζησε
της ξενιτιάς το δράμα.
Τον πόνο έχει συντροφιά
το κλάμα για παρέα,
την μοναξιά για μάνα του,
την δυστυχία πατέρα.
Για όλους τους πόνους η καρδιά
με τον καιρό έχει γιατρειά,
μα ο πόνος μας για το χωριό
ποτέ δεν έχει γιατρεμό.
Στην Αθήνα
Κανένας δεν με πρόσεξε
με πόνο μου το λέω,
ούτε κανείς με ρώτησε
τι έχω, γιατί κλαίω.
Μα ποιος νοιαζότανε για με
και ποιοι να ενδιαφέρονταν,
ποιον είχα για να με θυμηθεί
και ποιον να με σκεφτόταν.
Η μάνα που με γέννησε
ήταν πολύ μακριά
κι εγώ πια ευρισκόμουνα
στη μαύρη ξενιτιά.
Ένα κουρέλι άχρηστο
στον δρόμο πεταγμένο,
ένα σκουλήκι βρώμικο
σε μια γωνιά ριγμένο.
Κι αν τύχει και επέθαινα
ποιον είχα να με κλάψει;
Ποιον είχα να με λυπηθεί
και ποιον για να με θάψει;
Αν τύχαινε και πέθαινα
θα είχα τόση αξία
όσο ένα φύλλο από δεντρί
στου Γεναριού τα κρύα.
Από τη σοφία του ΓΙΩΡΓΟΥ Κάκου ΠΡΩΤΟΠΑΠΑ:
Σκέψεις - Συμπεράσματα - Απόσταγμα πείρας 90 χρόνων
1) Όποιος έχει πίστη στο Θεό και στον εαυτό του, σίγουρα δεν θα έχει ποτέ κανένα πρόβλημα. Όμως δεν αρκεί το ένα μόνον.
2) Κανένας δεν έχει ταμπέλα να γράφει ποιος είναι. Τα έργα του, τα λόγια του τον ΜΑΡΤΥΡΑΝΕ.
3) Ο μεγαλύτερος εχθρός του ανθρώπου είναι η γλώσσα του.
4) Μην αρνηθείς να δεις τα πάντα.
5) Θέλεις να σ' εκτιμάνε; Έχε το στόμα σου κλειστό.
6) Δεν είναι αρκετό κάτι να το διαβάσεις, να το μάθεις, να το ξέρεις. Πρέπει τα καλύτερα απ' αυτά να τα προσφέρεις. Τότε έχουν αξία.
7) Στη ζωή είναι καλύτερα 1 γραμμάριο τύχης παρά 100 τόνοι μυαλό.
8) Καλύτερα νηστικός παρά χρεωμένος. Και καλύτερα χρεωμένος παρά υποχρεωμένος. Γιατί θα πληρώνεις πάντα και ΠΑΝΤΑ υποχρεωμένος θα είσαι.
9) Ό,τι έχει αρχή, σίγουρα θα έχει κάποτε και τέλος.
10) Προσοχή. Ο χρόνος, η πέτρα σαν την πετάξεις και ο κακός λόγος δεν γυρίζουν πίσω.
11) Μερικοί λένε λόγια παχιά και άλλοι κάνουν έργα τρανά.
12) Θέλεις στη ζωή να ευτυχήσεις; Ό,τι δε θέλεις να σου κάνουν, σε άλλον μην ποιήσεις. Και τότε σίγουρα την αιωνιότητα θα ζήσεις.
Από το βιβλίο "Ο ΓΟΛΓΟΘΑΣ ΤΟΥ ΞΕΝΙΤΕΜΕΝΟΥ":
ΚΟΝΤΑ ΣΤΟΝ ΝΟΥ ΚΙ Η ΓΝΩΣΗ
"Αφού από την πρώτη κι όλα ημέρα που έφυγα από την Κοντοβάζαινα μου συνέβηκαν
τόσα παράξενα, περίεργα, απίστευτα, αναπάντεχα, φοβερά μπορώ να πω γεγονότα και
στην Αθήνα, ακόμα χειρότερα και φοβερότερα, τι θα έπρεπε να καρτερώ αργότερα; Έτσι
πεντάρα δεν έδινα και τσεντέσιμο για τίποτα ολότελα. Γιατί ο κερδισμένος στο τέλος σίγουρα
θα ήμουνα ΕΓΩ! ΝΑΙ. Το πίστευα και έκιωσα. Αρκεί να πιστέψεις κάτι και τότε
Δεν είναι τίποτα
αδύνατον, να μην γίνεται, να μην επιτύχη!! Παρά την τρομερή θέση μου και κατάσταση που βρισκόμουν,
μου ήρθε στο νου η Μεγάλη Εβδομάδα στις ολονυχτίες που είχα ακούσει από τον Παπατσιουρή, τον
Παπαδημητρό, τον Παπακώστα Πουλή, ότι: ο Θεός, ο ’γιος, ο Αναμάρτητος έπρεπε να ανεβεί στον
Γολγοθά, να κουβαλήσει τον Σταυρό του μαρτυρίου, να ταπεινωθεί, να ξευτελιστεί, να χλευαστεί, να
ξυλοκοπηθεί, να τον ποτίσουν ξύδι και χολή και να θανατωθεί με τον πιο ατιμωτικό θάνατο, στον
Σταυρικό, μαζί με δυο ληστές για την επιτυχία του σκοπού (την σωτηρία μας). Και αφού μάλιστα
τόσα και τόσα καλά είχε κάνει. Και όχι δεν θύμωσε, δεν παραπονέθηκε, δεν χόλιασε, αλλά
συγχωρούσε κιόλας τους Σταυρωτές του! Εγώ που δεν πρόσφερα τίποτα, μπίτι, ολότελα,
παρά την συμφορά μου σε γνώσεις κι εμφάνιση, την τελείαν άγνοιά μου που να μην ξέρω
και να καταλαβαίνω τι θα πει: "Τι αγαπάει ο κύριος!" Και να σκιάζομαι το τραμ και να το βάλω
στα πόδια μην με φάει το
στοιχειό, τι να καρτερώ; Τι αξιώσεις να 'χω; Όσον πια για κείνα τα
όνειρα, τις ελπίδες, τις προσδοκίες για τον Παράδεισο, τον Κήπο της ΕΔΕΜ, την φανταστική Αθήνα,
την ονειρεμένη πρωτεύουσα με τα άφθονα αγαθά, τα λεφτά, τις διασκεδάσεις, την ζωή των παραμυθιών,
τα φούμαρα που μας τσαμπούναγαν και να καλπάζει η φαντασία μας σαν βαρβάτο άλογο τριοτέλη, δεν
άργησαν να αποδειχθούν όνειρο θερινής νυχτός και με τον πισινό ξεσκέπαστο!! Και δεν χρειάστηκαν
παρά δυόμισι ημέρες μοναχά από την ημέρα που έφυγα από την Κοντοβάζαινα να φανερωθεί γυμνή
η πικρή πραγματικότητα και η αλήθεια. Και ότι μας λούτσιζαν με σαπουνόφουσκες, με μπούρδες και
φανταστικά αν όχι εγκληματικά ψέματα. Γιατί μπορεί να είχα θελωμπούρα, πείνα, απογοήτευση, γιατί
άλλα καρτέραγα και άλλα βρήκα. Όμως στην Κοντοβάζαινα έλεγαν ότι: "Αν υπάρχουνε 400 δράμια
μυαλά, τα 300 τα έχουν οι παπαγιανναίοι" (έτσι λεγόμαστε. Το Πρωτοπαπάς έγινε από παρατσούκλι).
Και δεν θα το έγραφα ποτέ για έπαρση αλλά να σας πω ότι κάτι είχα πάρει κι εγώ ή κάτι είχε μείνει και
για μένα. Και δεν είναι ψέμα γιατί θα άκουγα τον αναβαλλόμενο από τους καλούς και αγαπημένους μου
πατριώτες. Μα και χωρίς αυτό. Αφού ήμουνα Γορτύνιος και Κοντοβαζαινίτης χρειαζότανε και τίποτις άλλο;"
[ απόσπασμα ]
|
|
|
|
|
Τα πρόσωπα.." της kathimerini.gr.
|
|
|
τα Ιστορικά ανέκδοτα
του Κολοκοτρώνη
|
 Ο θρυλικός «Γέρος του Μωριά» γεννήθηκε στην Παλαιά Μεσσηνία. Να πως τον περιγράφει ο Βλαχογιάννης: 'Οψη «αδύνατη και μαυρειδερή' μάτια βαθουλά, ματιά σκληρή και δυνατή' μεγάλο μουστάκι μαύρο, γερακωτή μεγάλη μύτη' μαλλιά μακρυά κυματιστά. Μικρό κόκινο φέσι στραβοφορεμένο. Τέλος, πρόσωπο που χτυπάει και ξαφνίζει, και που του κάκου θα γύρευε κανείς να βρη σ' έναν Ευρωπαίο το ταίρι του».
Οι Αρβανίτες έτρεμαν κυριολεκτικά το Κολοκοτρωναίκο σπαθί. Γι' αυτό κι' ο φοβερώτερος όρκος τους ήταν: -Να μη γλυτώσω απ' το σπαθί του Κολοκοτρώνη!.
-Πόσο μεγάλη είναι η χώρα που γεννήθηκες; τον ρώτησε κάποιος 'Αγγλος περιηγητής.
-'Εχει διακόσιους φούρνους! είπε γελώντας ο Κολοκοτρώνης. (Κάθε σπίτι στα χωριά έχει και δικό του φούρνο).
Μια γυναίκα του ζήτησε κάποια χάρη: -Αφέντη μου, τού'λεγε, κάνε μου αυτό το καλό, και σκλάβα σου να γένω! -Τί λες, μωρή ζουρλή; Εμείς για τη λευτεριά πολεμούμε κι' εσύ θέλεις να γίνης σκλάβα μου;
Του είπαν κάποτε: -Κολοκοτρώνη, η πατρίδα θα σε ανταμείψη. -Το ξέρω, απάντησε' εμένα θα πρωτοεξορίση.
Κάποτε φιλοξένησε εν γνώσει του το φωνιά του αδερφού του, ο οποίος νόμιζε ότι δεν τον ξέρει ο «Γέρος». -Παιδί μου! λέει η μάνα του, δίνεις να φάει ψωμί ο φονιάς του παιδιού μου; -Σώπα μάννα' είπε ο στρατηγός. Αυτό είναι το καλύτερο μνημόσυνο του σκοτωμένου.
Από τη στιγμή, που ο Κολοκοτρώνης ανακατεύτηκε στην πολιτική, έχασε τα νερά του. Πολύ γρήγορα όμως κατάλαβε το σφάλμα του και ξαναγύρισε στ' άρματα.
Διηγόταν μάλιστα και το ακόλουθο μύθο, για να δείξη πως την έπαθε, όταν πήγε να γίνη πολιτικός: 'Ενας λύκος άρπαξε ένα αρνί από το μαντρί και πήγε παραπέρα να το φάει. -Κυρ λύκο, θα με φας, το ξέρω, είπε το αρνί. Γι' αυτό όμως το καλό, κάνε μου και μένα αυτή τη χάρη: τραγούδα μου λιγάκι, γιατί έχεις πολύ γλυκιά φωνή και μένα μου αρέσουν τα τραγούδια.
'Αφησε ο λύκος το αρνί κι άρχισε να ουρλιάζη. Τον άκουσαν τότε τα σκυλιά και τον πήραν στο κυνηγητό. Είδε κι έπαθε, ώσπου να γλυτώσει. Τότε στάθηκε ψηλά στη ράχη κι αγναντεύοντας το μαντρί είπε: -Τί ήθελα εγώ να κάμω τον τραγουδιστή; Καλά να πάθω!.
'Ελεγε κι αυτόν το μύθο: Η κουκουβάγια είχε βρωμίσει πολύ τη φωλιά της κι αποφάσισε να κατοικήση αλλού. Της λέει τότε ο κούκος: -Του κάκου βασανίζεσαι, όσο παίρνεις μαζί σου και τον πισινό σου.
Οι μεγάλοι καπεταναίοι της Επαναστάσεως είχαν διάφορα παρατσούκλια μεταξύ τους.
Τον Οδυσσέα Ανδρούτσο τον έλεγαν Γερο-Χουλιάρα για τις πονηριές και τα τερτίπια του' Γέροντα έλεγαν τον Γκούρα για την φρονιμάδα του' Γύφτο έλεγαν τον Κολοκοτρώνη για το χρώμα του' Γύφτο έλεγαν και τον Καραϊσκάκη.
Καταδιωκόμενος ο Κολοκοτρώνης από τα κυβερνιτικά στρατεύματα στον εμφύλιο πόλεμο του 1825, στάθηκε κάτω από μια καρυδιά να ξεκουραστή. Και μονολογούσε λυπημένος: -Τί έχεις, καρυδιά μου, και παραπονιέσαι; Μη σε πετροβολάνε τα παιδιά; Είναι γιατί έχεις τα καρύδια...
* (Γνωστή και η λαϊκή παροιμία: «Το δέντρο πώχει τον καρπό όλο πετροβολιέται».
Ο Κολοκοτρώνης σχολίασε τη δολοφωνία του Καποδίστρια με τον ακόλουθο μύθο:
Κάποτε, λέει, τα γαϊδούρια πήραν την απόφαση να σκοτώσουν το σαμαρά, για ν' απαλλαγούν απ' τα σαμάρια κι απ' το φορτίο,
που τους έβαζαν οι άνθρωποι. 'Ετσι κι έγινε.
Αμέσως όμως κατόπιν πήραν την πρωτοβουλία τα καλφάδια (οι μαθητευόμενοι) του σαμαρά, μα δεν ήξεραν να κάμουν καλή τη δουλειά, γιατί έχασαν το μαστορά τους.
'Ετσι τα κακοφτιαγμένα σαμάρια άρχισαν να χτυπάνε και να πλυγώνουν τα δυστυχισμένα γαϊδούρια, που δεν άργισαν να καταλάβουν ότι με την ανόητη πράξη τους έπεσαν από το κακό στο χειρότερο...
Στον 'Οθωνα, ο οποίος τον ρώτησε τι γνώμη είχε για το νέο πανεπιστήμιο, που άρχισε να χτίζεται, απάντησε:
-Να σας πω, μεγαλειότατε' μου φαίνεται ότι τούτο εδώ -κι έδειξε το Πανεπιστήμιο- δεν
έπρεπε να κτισθή κοντά σε κείνο -κι έδειξε το Παλάτι' διότι φοβούμαι ότι τούτο θα φάει εκείνο..
'Ελεγε «Οι 'Ελληνες είναι τρελλοί, αλλά έχουν θεόν φρόνιμον».
Μετά την καταδίκη του τον πληροφόρησαν ότι ο βασιλιάς του χαρίζει τη ζωή
και τον αφήνει μόνο... 20 χρόνια φυλακή. -Θα γελάσω το βασιλιά! Δεν θα ζήσω τόσους! Αποκρίθηκε.
|
|
|
|
Since
1996
