"Όλοι Αρκάδες είμαστε και μένα ο παππούλης μου από τη μεριά της μάνας μου ήτανε από το Καρδαρίτσι..." Ο ποιητής Γιώργος Παυλόπουλος

"Την Αρκαδία μου ζητάς, ζητάς μεγάλο πράγμα, εγώ σε σε τη χώρα αυτή δε στέργω να σου δώσω. Στην Αρκαδία είν' πολλοί άνδρες βαλανηφάγοι, και δε σ' αρνούμαι αν θες να πας, αλλά θα σ' εμποδίσουν. Για να χορέψεις πηδηχτά, όμως εσέ θ' αφήσω και να μετρήσεις με σχοινί τον κάμπο της Τεγέας..." Πυθία.. 776 π.Χ.,

"...Στα πλοία εμπειροπόλεμοι Αρκάδες αρμενίζαν, σ' αυτά που έδωσε
σ' αυτούς ο άρχων Αγαμέμνον, καράβια καλοτάξιδα, που σχίζανε το κύμα..."
¨Ομηρος Ιλ. 611-613.
Nicolas Poussin:
Et in Arcadia ego


κι εγώ στην Αρκαδία ανήκω
Since 1996
Ενότητες, Ανθολογίες και άλλα:
Kostas Douridas
  1. ΠρώτηΣελίδα

  2. Τα δικά μου γραψίματα και άλλα..

  3. Καπνόν Αποθρώσκοντα:
    Γράμμα στον Έλληνα της Διασποράς

  4. Γη των πατέρων μου
    τρισαγαπημένη ΑΡΚΑΔΙΑ

  5. Ανθολογία: το Δημοτικό τραγούδι..

  6. Ανθολογία:
    ποιήματα τα αγαπημένα

  7. Ανθολογία:
    Νεοελληνική Πεζογραφία

  8. Σελίδες απ' την Ελληνική
    Λογοτεχνία στο διαΔίκτυο

  9. Οδυσσέας Ελύτης

  10. Ανθολογία:
    Έλληνες ποιητές και
    συγγραφείς στο διαΔίκτυο

  11. τα Μικρά Ενθυμήματα:
    (..στα ΔΕΚΑΧΡΟΝΑ)
    της LAND of GODS 1996 - 2006

  12. Σύγχρονη Αρκαδική
    και Γορτυνιακή Ανθολογία

  13. LAND of GODS
    ...FTP... κ.α.

  14. τα Απομνημονεύματα
    του Γιάννη Μακρυγιάννη
    (Ολόκληρο το βιβλίο)

  15. τα Απομνημονεύματα
    του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη

  16. a Little Bit
    of Greece: Newspapers...

  17. το περιοδικό μας
    το "Έλα να δεις"

  18. στην ΑΚΡΗ του ματιού..

  19. Ανθολογίες της EELSPH

  20. Κριτικές Αναλύσεις
    στο ανέκδοτο βιβλίο του
    "Καπνόν Αποθρώσκοντα"

  21. το Ποίημα της ημέρας

  22. ο Στίχος της ημέρας

  23. η LAND of GODS
    στο FaceBook

  24. ο Ελληνισμός της Διασποράς

  25. Βιβλία και Αφιερώματα

  26. το Καρδαρίτσι μέσα απ' τις Φωτογραφίες

  27. Μηνύματα και επιστολές..

  28. Συνεντεύξεις και κριτικές

  29. Μετάφραση απ' τα κείμενά μου

  30. Καινούρια και Παλιά..

  31. η LAND of GODS
    μέσα από το Google.. (Α)

  32. η LAND of GODS στο Google.. (Β)

  33. ο Κώστας Δουρίδας
    μέσα από το Google.. (Α)

  34. Καπνόν Αποθρώσκοντα :
    Γράμμα στον Έλληνα της Διασποράς
    στο GOOGLE

  35. Φωτογραφίες
    -ίσως και την δική σας!-
    δείτε μέσα από το GOOGLE

  36. Πάμε Καρδαρίτσι??
    (η Ιστοσελίδα του Συλλόγου)


Επόμενη Ενότητα..
Επομ. Ενότητα
Γη των
πατέρων μου
τρισαγαπημένη

ΑΡΚΑΔΙΑ

Προηγούμενη Σελίδα / Previous Page
Αρχική Σελ.
Starting Page
Επόμενη Σελίδα / Next Page
Home to LAND of GODS


Aν ήταν να σου ειπώ   iamvosart ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΛΟΓΟΥ, ΤΕΧΝΗΣ & ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ : Aφιέρωμα για την Αρκαδία !!!    Τα απόμακρα κι' ερημικά χωριά της πατρίδας μου   Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος   Χωριά της Αρκαδίας   Ιστορικά ανέκδοτα του Θ. Κολοκοτρώνη   το GOOGLE σε αναζήτηση με τον κωσ/δουρ.   Αρκαδικό Ιδεώδες Στην Τέχνη    Αρκαδικό Ιδεώδες Στην Τέχνη: Ζωγραφική.. το GOOGLE σε αναζήτηση με την LAND of GODS   Σελίδες για την Αρκαδία   Ο Αρκάς, Γιώργος Κατσίμπαλης   ..Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΩΝ ΑΡΚΑΔΩΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ ΣΤΗΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΑΡΚΑΔΙΚΟΥ ΛΑΟΥ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΟΤΕΡΑ ΤΟΥ ΕΘΝΟΥΣ    Αρκαδία Ιστορία και Πολιτισμός - Προσωπικότητες    [Αρκάδες] Πολιτικοί   [Αρκάδες] Λογοτέχνες   [Αρκάδες] Επιστήμονες και Πανεπιστημιακοί   [Αρκάδες] Καλλιτέχνες   Κατάρα η Ξενομανία!   Ο Λόγος του Κολοκοτρώνη στην Πνύκα    τα Απομνημονεύματα του Κολοκοτρώνη   Γιάννης Μπέζος    ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΛΑΜΠΡΑΚΗΣ   Η ΑΡΚΑΔΙΑ χθες - σήμερα - αύριο   Μαύρη μέρα: 4-2-1843! (Ο θάνατος του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη)    Με το Γορτύνιο μεγάλο Ηθοποιό... Γιώργο Μιχαλακόπουλο   Η ιστορία της Βυτίνας   Tο αλφαβητάρι του Γέρου του Μωριά   ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ Εθνομάρτυρα Γρηγορίου Ε' Πατριάρχη της οδύνης   το Εικοσιένα   Σελίδες για τον μεγάλο στρατηλάτη και το 21   Ο Θρυλικός Κολοκοτρώνης   η 'Aλωση της Τρoπολιτσάς και ο Κολοκοτρώνης   Μοριά λεβενταρώνα!..    Εκδήλωση Μνήμης για τον Πάνο Κολοκοτρώνη    Δείτε την Αρκαδία με τα μάτια ενός φωτογράφου   Κοντοβάζαινα Αρκαδίας   Αρκαδία Γενικά   Αρκαδική Παράδοση, Συνταγές    ΓΛΩΣΣΑΡΙ της Αρκαδίας   Ο ποιητής Γιώργος Παυλόπουλος   Μίμης Φωτόπουλος   Κρίτων Αθανασούλης   Ο Κώστας Γαβράς   Η Δίβρη   Η Δημητσάνα   Τα Λαγκάδια   Με το τραγούδι το δημοτικό   Δημητσάνα Αρκαδίας: Υπαίθριο Μουσείο   Οι Αρκάδες τα παιδιά των βουνών του Φώτη Κόντογλου   Στα χνάρια του περιηγητή Παυσανία στην Αρκαδία   Ν. Αρκαδίας Διαδρομές με λόγια...    ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ    Προτεινόμενες Σελίδες   Κάθε φορά που ακούω το δημοτικό τραγούδι   Το τραγούδι του νεκρού αδελφού..   Οροπέδιο Φολόη-Κάπελη    Λεβίδι Αρκαδίας   Τρίπολη μια πόλη στη λογοτεχνία    ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΙΣΙΜΙΣΗΣ (1915)    ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑΝΤΙΝΟΥ   Καμενίτσα   Νεστάνη Αρκαδίας   Βλαχοκερασιά   Με το Γορτύνιο Σκηνοθέτη ΣΤΑΘΗ ΡΕΠΠΑ   Αλέξανδρος Παπαηλιού  

Μήνυμα του Νομάρχη Αρκαδίας Δημητρίου Κωνσταντόπουλου : "Φίλες και φίλοι, Σας καλωσορίζουμε στο Νομό μας, την πανέμορφη και ιστορική Αρκαδία! Την Αρκαδία του Πάνα και του Κολοκοτρώνη, την Αρκαδία του Γρηγορίου Ε' και του Παπαναστασίου, την Αρκαδία του Παλαιών Πατρών Γερμανού και του Πολύβιου, την Αρκαδία της Διοτίμας και της Τριπολιτσάς..." Εφημερίδα "OΔOΣ APKAΔIAΣ" ΦYΛΛO 172

Σκύψτε με ευλάβεια στην ψυχή σας, εσείς οι νεώτεροι, κι' αφήστε τις μνήμες σας ελεύθερες να σας βοηθήσουν να βγείτε ξάγναντα στο Καρδαρίτσι(!) και αφού αυτό γίνει και το περιδιαβείτε.. Να είστε βέβαιος αγαπητέ μου Θέμος: Τα κέρδη σας θα είναι πολλά και το καλάθι σας θα είναι γεμάτο από τα αγνότερα αγαθά της μακραίωνης ιστορίας μας, της αθάνατης ελληνικής μας κουλτούρας, της ελληνικής μας φιλοξενίας, και της ελληνικής λεβεντιάς! Γνωρίσματα που μόνο στον 'Ελληνα τα βρίσκεις!! Και μια ευχή: Είθε ο θεός να σας βοηθήσει ...και μη σας πλανέψει η καινούρια ψευτοθεά, η παγκο- σμιοποίηση... Νάστε καλά!!. Γράμμα στον Θέμο Δεμίρη Οκτώβριος 1997 Κώστας Δουρίδας
    

Τα απόμακρα κι' ερημικά χωριά της πατρίδας μου κάθε φορά στο ηλιοβασίλεμα στέλνουν την μοναξιά τους με το δισάκι του ξενιτεμένου στα πέρατα της γης να παν χαιρετισμούς στον μετανάστη μέσα στις πλάζες και στα ντονατσάδικα καθώς που το ρολόι κτυπάει ρυθμικά τα βήματα στα κουρασμένα πόδια ανιχνεύοντας τον ουρανό της τρίτης ηλικίας. Ψάχνουν να βρουν καράβια της επιστροφής στα μέρη που όπως είπαν οι καραβοκυραίοι δεν τα τολμάνε. Τα απόμακρα κι' ερημικά χωριά της πατρίδας μου είναι όμορφα πολύ. Μοιάζουν σαν δίδυμα με το Χριστό στην αγκαλιά της παναγιάς που κάθεται εκεί με το παράπονο και να αγναντεύει στις άδειες στράτες το χειμώνα. Κώστας Δουρίδας



Σελίδες
για την Αρκαδία
Κράτος & Πολιτεία
Νομός Αρκαδίας
Επιμελητήριο Αρκαδίας
ΝΟΜΟΣ ΑΡΚΑΔΙΑΣ ΠΟΛΕΙΣ ΚΑΙ ΧΑΡΤΗΣ
Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Αρκαδίας
Υπουργείο Εσωτερικών - Νομού Αρκαδίας
Arcadia Portal
Ταξίδια & Τουρισμός
ΑΡΚΑΔΙΑ, ταξίδι στο μύθο!
Βυτίνα Αρκαδίας
Ταξίδι στο Λεβίδι
Levidi Arcadia Greece
Δάρα Αρκαδίας
Δήμος Κυνουρίας
Λαγκάδια Αρκαδίας
NEDA ALFEIOS LOUSIOS LADONAS LINKS
Peloponnese 1999
Μεγαλόπολη
Δημητσάνα
Αρκαδικός Ορχομενός
Αρχαία Μαντινεία
Μίκης Θεοδωράκης στην Αρκαδία
Κάτω Γορτυνία Αρχαιολογικοί Χώροι Αρχαιολογικοί Χώροι και Μνημεία της Αρκαδίας
www.inarcadia.gr/
Τεγέα
Μονή Φιλοσόφου Δημητσάνας
Αρκαδικό Χωριό
panoramio.com Φωτογραφίες Μονή Έλωνας - Λεωνίδιο
Ηλ. Υπολογιστές & Διαδίκτυο
Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης Δημητσάνας
Κώστας Καριωτάκης
Λίμνη Τάκας - Μια σημαντική περιοχή για τα πουλιά της Ελλάδας
ΠΑΝΑΡΚΑΔΙΚΗ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΑΜΕΡΙΚΗΣ
ΠΑΝΑΡΚΑΔΙΚΗ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑΣ

Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

O Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος ( Κωνσταντινούπολη 1815 - 14 Απριλίου 1891 Αθήνα) ήταν ιστορικός που χαρακτηρίζεται από τους σύγχρονους ιστορικούς ως ο "πατέρας" της ελληνικής ιστοριογραφίας Είναι ο θεμελιωτής της αντίληψης της ιστορικής συνέχειας της Ελλάδας από την αρχαιότητα έως σήμερα, αφού καθιέρωσε στην διδασκαλία του στο Πανεπιστήμιο Αθηνών την τριμερή διαίρεση της ελληνικής ιστορίας (αρχαία, μεσαιωνική και νέα) και επιδίωξε να αναιρέσει τις κυρίαρχες εκείνη την εποχή απόψεις ότι η Βυζαντινή αυτοκρατορία ήταν περίοδος παρακμής και εκφυλισμού που δεν αναγνωριζόταν ως τμήμα της ελληνικής ιστορίας. Πιστεύεται ότι έθεσε τις βάσεις για τη διαμόρφωση της εθνικής ταυτότητας της νεοελληνικής κοινωνίας.

Ο Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος γεννήθηκε το 1815 στην Κωνσταντινούπολη και ήταν γιος του Δημήτριου Παπαρρηγόπουλου, τραπεζίτη απο τη Βυτίνα και προκρίτου της ελληνικής κοινότητας της Κωνσταντινούπολης. Με την έκρηξη της επανάστασης του 1821 οι Τούρκοι θανάτωσαν τον πατέρα του, τον αδερφό του Μιχαήλ και άλλα μέλη της οικογένειάς του (τον θείο του, Ιωάννη Παπαρρηγόπουλο και τον γαμπρό του πατέρα του, Δημήτριο Σκαναβή), ενώ δήμευσαν και ολόκληρη την περιουσία του. Ύστερα από αυτά τα τραγικά γεγονότα η μητέρα του, Ταρσία Νικοκλή, κατέφυγε στην Οδησσό μαζί με τα οκτώ παιδιά της.[2] Εκεί ο Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος σπούδασε ως υπότροφος του Τσάρου στο γαλλικό Λύκειο "Ρισελιέ" μέχρι το 1830, οπότε η οικογένεια του εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στο Ναύπλιο. Ο ίδιος παρακολουθούσε μαθήματα στην κεντρική σχολή της Αίγηνας με δάσκαλο τον Γεώργιο Γεννάδιο αλλά τελικά δεν κατάφερε να αποφοιτήσει. Παρόλο που γνώριζε πολλές ξένες γλώσσες (γαλλικά, γερμανικά και ρωσικά) και μελετούσε πολύ, δεν ολοκλήρωσε ποτέ καμία βαθμίδα εκπαίδευσης, γεγονός που έγινε αιτία για επικρίσεις που δέχτηκε όταν προσπαθούσε να διοριστεί στο Πανεπιστήμιο.

Επαγγελματική σταδιοδρομία και λοιπά στοιχεία

Το 1833 διορίστηκε υπάλληλος στο υπουργείο Δικαιοσύνης, φτάνοντας στο βαθμό του διευθυντή. Το 1845 απολύθηκε από το υπουργείο σύμφωνα με το ψήφισμα της Α' Εθνικής Συνελεύσεως σχετικά με τους ετερόχθονες. Το ίδιο έτος διορίστηκε καθηγητής ιστορίας στο Γυμνάσιο των Αθηνών, ύστερα από την δυσμενή μετάθεση του Γ. Γ. Παππαδόπουλου, με τον οποίον είχε στο παρελθόν δημόσιες διαφωνίες για ιστορικά θέματα. Το 1848 απορρίφθηκε η αίτησή του για να προσληφθεί ως υφηγητής της Αρχαίας ιστορίας στο πανεπιστήμιο λόγω έλλειψης πανεπιστημιακού πτυχίου. Τελικά το 1851 και αφού πρώτα το πανεπιστήμιο του Μονάχου τον ανακήρυξε διδάκτορα in absentia έγινε καθηγητής της ιστορίας στη Φιλοσοφική σχολή, στη θέση του Κωνσταντίνου Σχινά, όπου θα δίδασκε "την από των αρχαιοτέρων μέχρι των σημερινών χρόνων τύχην του ελληνικού έθνους". Το 1870 και 1871 διεκδίκησε την πρυτανεία χωρίς επιτυχία, τελικά όμως το 1872 κατάφερε να εκλεγεί πρύτανης. Το 1875 ορίστηκε επίτιμος καθηγητής του πανεπιστημίου της Οδησσού, ενώ το 1881 εξελέγη μέλος της Ακαδημίας της Σερβίας. Μέχρι το 1864 συμμετείχε κάθε χρόνο στην κριτική επιτροπή των Ποιητικούς Διαγωνισμούς του Πανεπιστημίου Αθηνών και τις χρονιές 1858 και 1859 συνέταξε και την εισηγητική έκθεση της επιτροπής. Κατά τα τελευταία χρόνια της ζωής του εξελέγη επίτιμος πρόεδρος του φιλολογικού συλλόγου "Παρνασσός". Το 1841 νυμφεύθηκε την Μαρία Αφθονίδη, κόρη του Γεωργίου Αφθονίδη, αξιωματούχου του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Μαζί της απέκτησε τρία παιδιά: τον Δημήτριο (1843), ποιητή και θεατρικό συγγραφέα, την Αγλαΐα (1849) και την Ελένη (1854). Ο Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος είχε την ατυχία να βιώσει τον θάνατο του γιού του, Δημήτριου (1873), καθώς και τον θάνατο της κόρης του, Ελένης (1890) και της γυναίκας του (1891). Απεβίωσε το 1891 στην Αθήνα.

Από την σελίδα http://arcadia.ceid.upatras.gr/arkadia/home.htm για την Αρκαδία.
Πόλεις - χωριά Ν. Αρκαδίας     Τρίπολη    'Aγάλω    Αγία Βαρβάρα    'Aγιος Ανδρέας    'Aγιος Βασίλειος Κυν.    'Aγιος Βασίλειος Μαντ.    'Aγιος Γεώργιος    'Aγιος Κωνσταντίνος    'Aγιος Ιωάννης    'Aγιος Ιωάννης Γορτ.    'Aγιος Πέτρος    Αγία Σοφία    'Aγιος Σώστης    'Aγιος Χριστόφορος    Αγιωργίτικα    Αγριακόνα    Αγριδάκι    Αγρίδι    Αετορράχη    Αθήναιο    'Aκοβος    Αλέα    Αλεποχώρι    Αλωνίσταινα    Αμπελάκι    Αμυγδαλιά Κυν.    Αναβρυτό        Ανεμοδούρι    Ανθοχώρι    'Aνω Καρυές    'Aπιδίτσα    Αραχαμίτες    Αράχοβα    Αρκαδικό Χωριό    Αρκουδόρεμα    Αρτεμίσιο    Ασέα    'Aστρος (Μεσόγειο)    Ατσίχολος    Βάγγος    Βαλτεσινίκο    Βαλτέτσι    Βασκίνα    Βάστα    Βάχλια    Βελημάχι    Βελιγοστή    Βέρβενα    Βιδιάκι    Βλαχέρνα    Βλαχοκερασιά    Βλαχoρράφτη    Βλησιδιά    Βλόγγος    Βουνό    Βούρβουρα    Βουτσάρας    Βούτσης    Βρυσούλες    Βυζίκι    Βυτίνα    Γαλατάς    Γαρέα    Γιανναίοι    Γέφυρα    Γούπατα    Γραικός    Δαβιά    Δάρα    Δασοχώρι    Δάφνη    Δεμίρι    Δερβένι    Δήμητρα    Δημητσάνα    Διαδρομή "111"    Διαδρομή προς Καλάβρυτα    Δολιανά (πάνω)    Δολιανά(κάτω)    Δόξα    Δυρράχιο    Δόριζα    Δρακοβούνι    Ε4, Ευρ. Μονοπάτι    Ελάτη    Ελαιοχώριο    Έλατος    Ελληνικό    Ελληνίτσα    Επισκοπή    Εύανδρο    Ζάτουνα    Ζευγολατιό    Ζυγοβίστι Ζώνη    Θάνα    Θεόκτιστο    Θωκνία    Ίσαρης    Ίσωμα Καρυών    Κακουραίϊκα    Καλλιάνι    Καλονέρι    Καλτεζές    Καλυβάκια Καρίταινας    Καλώνη    Καμάρα    Καμάρι    Καμενίτσα    Καμποχώρι    Κάνδαλος    Κανδήλα    Καράτουλας Μεγ.    Καράτουλας Κυν.    Καρβουνάρης    Καρκαλού    Καρβούνι    Καρδαρά    Καρδαρίτσι    Καρύταινα    Καστάνιτσα    Καστανοχώρι    Καστράκι    Καστρί    Κατσίμπαλης    Κάτω Καρυές    Κάψας    Κερασιά    Κερασίτσα    Κεραστάρης    Κερπινή    Κολλίνες    Κοκκινοράχη    Κοκκοράς    Κοντοβάζαινα    Κορακοβούνι    Κοσμάς    Κουνουπιά    Κουρουνιός    Κούτρουφα(άνω)    Κούτρουφα (κάτω)    Κυπαρίσσια    Κώμη    Κωτίλιο    Λαγκάδα    Λαγκάδια    Λάδωνας ποτ.    Λαμπεία    Λάστα    Λεβίδι    Λευκοχώρι    Λεωνίδιο    Λεπτίνιο    Λιανός    Λιβαδάκι    Λιβάδι    Λιθαρός    Λιθoβούνια    Λίμνη    Λιμποβίσι    Λιοδώρα    Λιοντάρι    Λογκάρι    Λουκά    Λουτρά Ηραίας    Λύκαιο    Λυκόσουρα    Λυκούρεσι    Λυκόχια    Λυσσαρέα    Μαγούλα    Μαγούλιανα    Μαίναλο    Μαίναλο όρος    Μάκρη    Μακρύσι    Μαλλωτά    Μάναρι    Μανθυρέα    Μανιάτη    Μανταίϊκα    Μαρί    Μαραθούσσα    Μαρμαριά    Μαυριά    Μαυρίκι    Μαυρογιάννης    Μεγαλόπολη    Μελιγού    Μελισσόπετρα    Μερκοβούνι    Μεσορράχη    Μηλέα    Μοναστηράκι    Μουριά    Μουστός (λίμνη)    Μυγδαλιά Γορ.    Nέα Εκκλησούλα    Νέα Χώρα    Νέδα (ποταμός)    Νεστάνη    Νεοχώριο Γορτ.    Νεοχώριο Μαντ.    Νεοχώριο Μεγ.    Νεοχώριο Λεοντ.    Νυμφασία    Ξεροπήγαδο    Ξηροκαρύταινα    Ολομάδες    Ορχομενός    Οστρακίνα-Χιον/κό κέντρο    Όχθια    Παλαιόκαστρο    Παλαιόπυργος    Παλαιοχούνη    Παλαιοχώρι    Παλαιοχώρι Δημητσάνας    Παλαμάρι    Παλλάδιο    Παλούμπα    Παπαδά    Παραδείσια    Παράλιο Άστρος    Παναγιά    Παναγίτσα    Παπαδάς    Πάπαρης    Παράλιο Άστρος    Παραλογγοί    Παρθένι    Πάρνωνας όρος    Παύλια    Πέλαγος    Πελετά    Περδικόβρυση    Πέρα Μέλανα    Περδικονέρι    Περθώρι    Περιβόλια    Πετρίνα    Πηγάδι    Πηγαδάκια    Πιάνα    Πικέρνι    Πλάκα Λεωνιδίου    Πλάκα Μεγαλόπολης    Πλατάνα    Πλατανάκι    Πλάτανος    Πουρναριά    Ποταμιά    Πούλιθρα    Πραματευτή    Πράσινο    Πραστός    Πυργάκι    Πυρρής    Ράδος    Ράφτη    Ράχες    Ραψομμάτης    Ρίζες    Ριζοσπηλιά    Ροεινό    Ρούτσης    Σάγκα    Σαμπατική    Σαπουνακαϊικα    Σαρακίνι Γόρτυνος    Σαρακίνι Ηραίας    Σαρλέϊκα    Σέρβος    Σημιάδες    Σίταινα    Σκοπή    Σκορτσινός    Σούδελη    Σουλάρι    Σούλι    Σούλος    Σπάθαρης    Σπαναίικα    Στάδιο    Σταυροδρόμι    Στεμνίτσα (Υψούς)    Στενό    Στενό Παγκρατίου    Στόλος    Σρίγκος    Συλίμνα    Σύρνα    Τάκα (λίμνη)    Τεγέα    Τζίβας    Τουρκολέκας    Τρίλοφο    Τριπόταμα    Τριπόταμο    Τριποταμιά    Τρόπαια    Τσελεπάκος    Τσιτάλια    Τυρός    Φαλαισία    Φαράγγι Λούσιου    Φωκιανός    Χάραδρος    Χιράδες    Χούνη    Χούνταλο    Χράνοι    Χρούσα    Χρυσοβίτσι    Χρυσοχώρι    Χώρα    Χωρέμης    Χωτούσα    Φωκιανός    Ψαθί Μεγ.    Ψάρι Ηραίας    Ψάρι Τρικολ.    Ψηλή Βρύση    Ψωφίς (αρχαία)    Ωριά   

Ιστορικά ανέκδοτα του Θ. Κολοκοτρώνη (1770-1843)
Ο θρυλικός «Γέρος του Μωριά» γεννήθηκε στην Παλαιά Μεσσηνία. Να πως τον περιγράφει ο Βλαχογιάννης: 'Οψη «αδύνατη και μαυρειδερή' μάτια βαθουλά, ματιά σκληρή και δυνατή' μεγάλο μουστάκι μαύρο, γερακωτή μεγάλη μύτη' μαλλιά μακρυά κυματιστά. Μικρό κόκινο φέσι στραβοφορεμένο. Τέλος, πρόσωπο που χτυπάει και ξαφνίζει, και που του κάκου θα γύρευε κανείς να βρη σ' έναν Ευρωπαίο το ταίρι του».
Οι Αρβανίτες έτρεμαν κυριολεκτικά το Κολοκοτρωναίκο σπαθί. Γι' αυτό κι' ο φοβερώτερος όρκος τους ήταν: -Να μη γλυτώσω απ' το σπαθί του Κολοκοτρώνη!.

-Πόσο μεγάλη είναι η χώρα που γεννήθηκες; τον ρώτησε κάποιος 'Αγγλος περιηγητής. -'Εχει διακόσιους φούρνους! είπε γελώντας ο Κολοκοτρώνης. (Κάθε σπίτι στα χωριά έχει και δικό του φούρνο).
Μια γυναίκα του ζήτησε κάποια χάρη: -Αφέντη μου, τού'λεγε, κάνε μου αυτό το καλό, και σκλάβα σου να γένω! -Τί λες, μωρή ζουρλή; Εμείς για τη λευτεριά πολεμούμε κι' εσύ θέλεις να γίνης σκλάβα μου;
Του είπαν κάποτε: -Κολοκοτρώνη, η πατρίδα θα σε ανταμείψη. -Το ξέρω, απάντησε' εμένα θα πρωτοεξορίση.
Κάποτε φιλοξένησε εν γνώσει του το φωνιά του αδερφού του, ο οποίος νόμιζε ότι δεν τον ξέρει ο «Γέρος». -Παιδί μου! λέει η μάνα του, δίνεις να φάει ψωμί ο φονιάς του παιδιού μου; -Σώπα μάννα' είπε ο στρατηγός. Αυτό είναι το καλύτερο μνημόσυνο του σκοτωμένου.
Από τη στιγμή, που ο Κολοκοτρώνης ανακατεύτηκε στην πολιτική, έχασε τα νερά του. Πολύ γρήγορα όμως κατάλαβε το σφάλμα του και ξαναγύρισε στ' άρματα.
Διηγόταν μάλιστα και το ακόλουθο μύθο, για να δείξη πως την έπαθε, όταν πήγε να γίνη πολιτικός: 'Ενας λύκος άρπαξε ένα αρνί από το μαντρί και πήγε παραπέρα να το φάει. -Κυρ λύκο, θα με φας, το ξέρω, είπε το αρνί. Γι' αυτό όμως το καλό, κάνε μου και μένα αυτή τη χάρη: τραγούδα μου λιγάκι, γιατί έχεις πολύ γλυκιά φωνή και μένα μου αρέσουν τα τραγούδια.
'Αφησε ο λύκος το αρνί κι άρχισε να ουρλιάζη. Τον άκουσαν τότε τα σκυλιά και τον πήραν στο κυνηγητό. Είδε κι έπαθε, ώσπου να γλυτώσει. Τότε στάθηκε ψηλά στη ράχη κι αγναντεύοντας το μαντρί είπε: -Τί ήθελα εγώ να κάμω τον τραγουδιστή; Καλά να πάθω!.
'Ελεγε κι αυτόν το μύθο: Η κουκουβάγια είχε βρωμίσει πολύ τη φωλιά της κι αποφάσισε να κατοικήση αλλού. Της λέει τότε ο κούκος: -Του κάκου βασανίζεσαι, όσο παίρνεις μαζί σου και τον πισινό σου.
Οι μεγάλοι καπεταναίοι της Επαναστάσεως είχαν διάφορα παρατσούκλια μεταξύ τους.
Τον Οδυσσέα Ανδρούτσο τον έλεγαν Γερο-Χουλιάρα για τις πονηριές και τα τερτίπια του' Γέροντα έλεγαν τον Γκούρα για την φρονιμάδα του' Γύφτο έλεγαν τον Κολοκοτρώνη για το χρώμα του' Γύφτο έλεγαν και τον Καραϊσκάκη.
Καταδιωκόμενος ο Κολοκοτρώνης από τα κυβερνιτικά στρατεύματα στον εμφύλιο πόλεμο του 1825, στάθηκε κάτω από μια καρυδιά να ξεκουραστή. Και μονολογούσε λυπημένος: -Τί έχεις, καρυδιά μου, και παραπονιέσαι; Μη σε πετροβολάνε τα παιδιά; Είναι γιατί έχεις τα καρύδια... * (Γνωστή και η λαϊκή παροιμία: «Το δέντρο πώχει τον καρπό όλο πετροβολιέται».
Ο Κολοκοτρώνης σχολίασε τη δολοφωνία του Καποδίστρια με τον ακόλουθο μύθο: Κάποτε, λέει, τα γαϊδούρια πήραν την απόφαση να σκοτώσουν το σαμαρά, για ν' απαλλαγούν απ' τα σαμάρια κι απ' το φορτίο, που τους έβαζαν οι άνθρωποι. 'Ετσι κι έγινε. Αμέσως όμως κατόπιν πήραν την πρωτοβουλία τα καλφάδια (οι μαθητευόμενοι) του σαμαρά, μα δεν ήξεραν να κάμουν καλή τη δουλειά, γιατί έχασαν το μαστορά τους. 'Ετσι τα κακοφτιαγμένα σαμάρια άρχισαν να χτυπάνε και να πλυγώνουν τα δυστυχισμένα γαϊδούρια, που δεν άργισαν να καταλάβουν ότι με την ανόητη πράξη τους έπεσαν από το κακό στο χειρότερο...
Στον 'Οθωνα, ο οποίος τον ρώτησε τι γνώμη είχε για το νέο πανεπιστήμιο, που άρχισε να χτίζεται, απάντησε: -Να σας πω, μεγαλειότατε' μου φαίνεται ότι τούτο εδώ -κι έδειξε το Πανεπιστήμιο- δεν έπρεπε να κτισθή κοντά σε κείνο -κι έδειξε το Παλάτι' διότι φοβούμαι ότι τούτο θα φάει εκείνο..
'Ελεγε «Οι 'Ελληνες είναι τρελλοί, αλλά έχουν θεόν φρόνιμον».
Μετά την καταδίκη του τον πληροφόρησαν ότι ο βασιλιάς του χαρίζει τη ζωή και τον αφήνει μόνο... 20 χρόνια φυλακή. -Θα γελάσω το βασιλιά! Δεν θα ζήσω τόσους! Αποκρίθηκε.

Αρκαδικό Ιδεώδες Στην Τέχνη

Με αναφορά τους κλασσικούς χρόνους η Αρκαδία είναι συνυφασμένη με την ειδυλλιακή φύση, αλλά συγχρόνως και με τις θεμελιώδεις αξίες του ανθρωπισμού. Μέσα από το πέρασμα των αιώνων ο Αρκαδικός Μύθος έμελλε να επηρεάσει βαθιά την ευρωπαϊκή κουλτούρα, δημιουργώντας φιλοσοφικά, λογοτεχνικά και καλλιτεχνικά ρεύματα που αποτελούν τη βάση του ευρωπαϊκού πνεύματος και πολιτισμού.
Πατέρας της βουκολικής ποίησης θεωρείται ο Έλληνας ποιητής Θεόκριτος (310-250 π.Χ.) από τις Συρακούσες. Ο Θεόκριτος είχε καταγωγή από τη νήσο Κω και έζησε στην Αίγυπτο στην εποχή του Πτολεμαίου ΙΙ. Οι ιδεατοί ποιμένες που χρησιμοποιεί αφηγούνται τις ερωτικές τους περιπέτειες και εξυμνούν την αγαπημένη τους ποίηση και τους τραγουδιστές που θαυμάζουν.
Τρεις αιώνες αργότερα ο Βιργίλιος (70-19 π.Χ.), ο μεγαλύτερος Ρωμαίος ποιητής, εμπνεύστηκε από τα "Ειδύλλια" για να γράψει στα Λατινικά δέκα ποιητικά αριστουργήματα της βουκολικής ποίησης, γνωστά σαν "Eclogues" ή "Βουκολικά" ("Bucolics"). Αντίθετα από τον Θεόκριτο, ο οποίος είχε τοποθετήσει τους ποιμένες του στη Σικελία, ο Βιργίλιος τους επανέφερε στην Αρκαδία, μια Αρκαδία όμως που έμοιαζε εντυπωσιακά με την Βόρεια Ιταλία, όπου ο ίδιος γεννήθηκε. Η πρώτη εμφάνιση του "Τάφου στην Αρκαδία" εμφανίζεται στο έργο αυτό (V, 42ff):
Kατά την Αναγέννηση η Αρκαδία νοήθηκε σαν μια ιδεατή χώρα όπου βασιλεύει η επίγεια ευτυχία και κυριαρχούν οι αρχές του ουμανισμού, η γαλήνη, η ειρήνη, η δικαιοσύνη, η απλότητα. Έτσι, καθ' όλη την πορεία ανάπτυξης του κινήματος του ευρωπαϊκού ουμανισμού η (ιδεατή) Αρκαδία έμελλε να εξυμνηθεί σε μια πληθώρα ποιητικών και πεζών έργων βουκολικής έμπνευσης, τα ποιμενικά ειδύλλια (pastoral romance), ορισμένα από τα οποία έφεραν ομώνυμο τίτλο. Επικράτησε το ρεύμα αυτό να ονομασθεί "αρκαδισμός" (arcadianism).
Ήδη από τις αρχές του 14ου αι. οι Δάντης, Πετράρχης και Βοκκάκιος, επηρεασμένοι από τον Βιργίλιο, έγραψαν βουκολικά ειδύλλια, προσαρμόζοντάς τα στο πνεύμα της αναγεννησιακής Ιταλίας το αρκαδικό ιδεώδες βρήκε εξέχουσα έκφραση στην περίφημη Ιταλική Αρκαδική Ακαδημία της Ρώμης (Accademia degli Arcadi), ένα αξιόλογο πνευματικό και καλλιτεχνικό κίνημα που ξεκίνησε αρχικά στη Ρώμη το 1656 από μια ομάδα ανθρώπων των γραμμάτων υπό την κηδεμονία της Βασίλισσας Χριστίνας της Σουηδίας. Η Χριστίνα, έχοντας ασπαστεί τον καθολικισμό και παραιτηθεί του θρόνου, εγκαταστάθηκε στη Ρώμη το 1655 όπου υποστήριξε ένθερμα τις τέχνες.
Τον 19ο αιώνα ο Γκαίτε (Johann Wolfgang von Goethe, 1749-1832) έρχεται να υμνήσει την Αρκαδία στο μνημειώδες του έργο Φάουστ (Faust). Από την Αρχαιότητα οι Αρκάδες είχαν στενή σχέση με την μουσική.
Παράλληλα με την λογοτεχνική τάση της βουκολικής ποίησης, ήκμασε κατά την ίδια περίοδο ένα αξιόλογο ρεύμα ζωγραφικής, σύμφωνα με το οποίο ζωγραφικοί πίνακες και σχέδια αναπαριστούσαν ποιμένες μέσα σε ένα βουκολικό και ειδυλλιακό τοπίο με φόντο δάση και λόφους. Ειδικότερα μάλιστα, τον 17ο αιώνα ο Γάλλος ζωγράφος Νικόλας Πουσέν (Nicolas Poussin, 1594-1665) στηριζόμενος στο καλλιτεχνικό αυτό ρεύμα ζωγράφισε ένα από τους σημαντικότερους πίνακές του, γνωστό σαν "Οι ποιμένες της Αρκαδίας" η "ET IN ARCADIA EGO" (1647), που εκτίθεται στο Μουσείο του Λούβρου. Ο πίνακας αυτός αναπαριστά με χαρακτηριστική στοχαστική και μελαγχολική διάθεση τρεις Αρκάδες ποιμένες, ντυμένους με αρχαιοπρέπεια, που στέκονται συμμετρικά γύρω από ένα τάφο με φόντο ένα όμορφο τοπίο. Ένας από αυτούς είναι γονατισμένος στο έδαφος και διαβάζει την λατινική επιγραφή που είναι χαραγμένη πάνω στον τάφο : "Et in Arcadia Ego", που κατά λέξη μεταφράζεται σαν "και εγώ στην Αρκαδία" και προσιδιάζει την κεντρική αλληγορία του έργου. Ο δεύτερος βοσκός φαίνεται να συζητά για την επιγραφή με μια πανέμορφη νέα που στέκεται κοντά του. Ο τρίτος στέκεται δίπλα σκεπτικός. Η επιγραφή μπορεί να πάρει δύο κύριες διαφορετικές ερμηνείες. Είτε "Ακόμα και στην Αρκαδία, εγώ, ο Θάνατος, υπάρχω" ή "και εγώ στην Αρκαδία έζησα". Πλαίσιο κειμένου: Ο πίνακας του Πουσέν οι "Οι ποιμένες της Αρκαδίας""ET IN ARCADIA EGO " ή "The Arcadian shepherds", Nicolas Poussin
Πολλοί άλλοι καλλιτέχνες έμελαν αργότερα να απεικονίσουν το Αρκαδικό ιδεώδες, όπως και θέματα που περιστρέφονται γύρω από τον Αρκαδικό Μύθο: πίνακες και γκραβούρες που απεικονίζουν ειδυλλιακά βουκολικά τοπία με σκηνές που απηχούν τις ιδέες και τη διάθεση που που χαρακτηρίζει το "αρκαδικό ειδύλλιο", όπως σκηνές όπου πρωταγωνιστούν θεοί και νύμφες - ο Πάνας εδώ έχει ξεχωριστή θέση. Οι σημαντικότεροι δημιουργοί είναι οι Laurent de la Hyre (1606-1656), Peter Scheemakers (1691-1781), Francesco Zuccarelli (1702-1788), Richard Wilson (1714-1782), Sir Joshua Reynolds (1723-1792), Honore Fragonard (1732-1806), Leon Vaudoyer (1803-1872), Aubrey Beardsley (1872-1898), George Wilhelm Kolbe (1877-1947) και Augustus John (1878-1961).

Από την σελίδα Αρχαίες πόλεις της Αρκαδίας



Ο Αρκάς, Γιώργος Κατσίμπαλης, από το Κατσίμπαλι της Γορτυνίας
Του Ν. Ι. Κωστάρα

«Πέρασαν 31 χρόνια από το θάνατο του Κολοσσού του Μαρουσιού· κι όμως φαίνεται ότι πέρασαν πιο πολλά γιατί πολλοί τον ξέχασαν κι άλλοι τον αγνοούν, δεν τον έχουν ακούσει καίτοι κατοικούν στο Μαρούσι. Κι όταν ξεχνάμε τις μορφές και αφήνουμε τις μνήμες να σβήνουν, σβήνουμε και εμείς. Γιατί λαοί χωρίς μνήμη και παρα δόσεις οδηγούνται στην παρακμή και στο θάνατο. Αυτός ήταν κι ο λόγος που προτίμησα να αναφερ θώ στον Κολοσσό του Μαρουσιού, τον Μαικήνα των γνώσεων και τον Άρχοντα των Γραμμάτων.
Βιογραφικό Σημείωμα

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΤΣΙΜΠΑΛΗΣ (1899-1978)
Ο Γιώργος Κατσίμπαλης, γεννήθηκε στην Αθήνα, γιος του λογίου Κωνσταντίνου Κατσίμπαλη. Μεγάλωσε σε πλούσιο σε πνευματικά ερεθίσματα περιβάλλον και επηρεάστηκε ιδιαίτερα από την προσωπικότητα του Κωστή Παλαμά, που συνδεόταν με στενή φιλία με την οικογένειά του. Παρακολούθησε μαθήματα στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου του Παρισιού χωρίς να αποφοιτήσει. Επέστρεψε στην Αθήνα και ήρθε σε επαφή με τους λογοτεχνικούς και καλλιτεχνικούς κύκλους. Δημοσίευσε μεταφράσεις και μελέτες για σημαντικούς ευρωπαίους συγγραφείς, άγνωστους τότε στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό και πρόβαλε τη λογοτεχνική παραγωγή της λεγόμενης Γενιάς του '30 μέσα από τις σελίδες των περιοδικών Τα Νέα Γράμματα (1935-1944) και Αγγλοελληνική Επιθεώρηση (1945-1952), που διηύθυνε. Ασχολήθηκε όπως και ο πατέρας του με τη μελέτη του έργου του Κωστή Παλαμά και εξέδωσε επίσης μια ανθολογία σύγχρονης ελληνικής ποίησης και, κυρίως, βιβλιογραφικές μελέτες για λογοτέχνες όπως οι Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, Κώστας Κρυστάλλης, Άγγελος Σικελιανός, Κ.Π.Καβάφης, Έντγκαρ Άλλαν Πόε, Αρθούρος Ρεμπώ κ.α. Πέθανε στην Αθήνα. 1. Τα στοιχεία αντλήθηκαν από το λήμμα χ.σ., "Κατσίμπαλης Γιώργος", Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό4. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1985.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία
o Δασκαλόπουλος Δημήτρης, Γ.Κ.Κατσίμπαλης· Βιβλιογραφία και 12 κριτικά κείμενα. Αθήνα, Ε.Λ.Ι.Α., 1980.
o Δασκαλόπουλος Δημήτρης, "Γ.Κ.Κατσίμπαλης", Τα Βήματα του χρόνου· Σημειώσεις νεοελληνικής λογοτεχνίας, σ.101-109. Αθήνα, Διάττων, 1987.
o Καραντώνης Ανδρέας, "Γιώργος Κ.Κατσίμπαλης", Νέα Εστία104, ετ.ΝΒ', 1/9/1978, αρ.1228, σ.1153-1156.
o Παναγιώτου Γιώργος Α., "Γιώργος Κ.Κατσίμπαλης", Διαβάζω23, 8-9/1979, σ.48-49.
o χ.σ., "Κατσίμπαλης Γιώργος", Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό4. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1985.
Συνεντεύξεις
o "Μιλά ο Μολοσσός του Μαρουσίου Γιώργος Κατσίμπαλης: Κόσμο ολόκληρο έχω βγάλει", Διαβάζω121, 16/9/1985, σ.68-72.
Αφιερώματα περιοδικών
o Νέα Εστία108, ετ.ΝΔ΄, 1η/10/1980, αρ.1278

Εργογραφία

(πρώτες αυτοτελείς ελληνόφωνες εκδόσεις)
1 Ι.Μελέτες
o Το παιδί στην ποίηση του Παλαμά. Αθήνα, τυπ.Εστία, 1929.
o Ο Παλαμάς και το σπίτι. Αθήνα, τυπ.Εστία, 1929.
ΙΙ.Βιβλιογραφίες
o Παλαμική βιβλιογραφία 1926-1931. Αθήνα, τυπ.Εστία, 1932.
o Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης· Πρώτες κρίσεις και πληροφορίες. Αθήνα, τυπ.Εστία, 1934.
o Κώστας Κρυστάλλης · Κρίσεις και πληροφορίες. Αθήνα, τυπ. Εστία, 1935.
o Συμπλήρωμα βιβλιογραφίας Α.Παπαδιαμάντη. Αθήνα, τυπ.Εστία, 1938.
o Βιβλιογραφία Ι.Ν.Γρυπάρη. Αθήνα, Ελληνική Εκδοτική Εταιρεία, 1942.
o Βιβλιογραφία Μιχαήλ Μητσάκη. Αθήνα, τυπ.Σεργιάδη, 1942.
o Βιβλιογραφία Κωνστ.Θεοτόκη. Αθήνα, τυπ.Σεργιάδη, 1942.
o Βιβλιογραφία Κωστή ΠαλαμάΑ'· Εκδόσεις. Αθήνα, τυπ.Σεργιάδη, 1942.
o Βιβλιογραφία Κ.Π.Καβάφη. Αθήνα, τυπ.Σεργιάδη, 1943.
o Βιβλιογραφία Κωστή ΠαλαμάΒ'· 1876-1900. Αθήνα, τυπ.Σεργιάδη, 1943.
o Βιβλιογραφία Κωστή ΠαλαμάΓ · 1901-1910. Αθήνα, τυπ.Σεργιάδη, 1943.
o Βιβλιογραφία Κ.Κρυστάλλη (συμπλήρωμα). Αθήνα, τυπ.Σεργιάδη, 1943.
o Βιβλιογραφία Κωστή Παλαμά· Εκδόσεις και δημοσιεύματα. Αθήνα, Ελληνική Εκδοτική Εταιρεία, 1943.
o Βιβλιογραφικά συμπληρώματα Ι.Γρυπάρη - Μ.Μητσάκη - Κ.Θεοτόκη - Κ.Καβάφη. Αθήνα, τυπ.Σεργιάδη, 1944.
o Βιβλιογραφία Α.Σικελιανού. Αθήνα, Ελληνική Εκδοτική Εταιρεία, 1946.
o Βιβλιογραφία Α.Σικελιανού (Συμπλήρωμα). Αθήνα, τυπ.Σεργιάδη, 1952.
o Βιβλιογραφία Κωστή Παλαμά (1943-1953). Αθήνα, τυπ.Σεργιάδη, 1953.
o Ελληνική Βιβλιογραφία Έδγαρ ΠόεΑ'· Τα ποιήματα - Κρίσεις και πληροφορίες. Αθήνα, τυπ.Σεργιάδη, 1955.
o Ελληνική Βιβλιογραφία Αρθούρου Ρεμπώ (Arthour Rimbaud). Αθήνα, τυπ.Σεργιάδη, 1955.
o Ελληνική Βιβλιογραφία Στεφ.Μαλλαρμέ (Stephane Mallarme). Αθήνα, τυπ.Σεργιάδη, 1955.
o Βιβλιογραφία Λάμπρου Πορφύρα. Αθήνα, τυπ.Σεργιάδη, 1956.
o Ελληνική Βιβλιογραφία Κ.Μπωντλαίρ (Charles Baudelaire). Αθήνα, τυπ.Σεργιάδη, 1956.
o Ελληνική Βιβλιογραφία Παύλου Βαλερύ (Paul Valery). Αθήνα, τυπ.Σεργιάδη, 1956.
o Ελληνική Βιβλιογραφία Παύλου Βερλαίν (Paul Verlaine). Αθήνα, τυπ.Σεργιάδη, 1956.
o Ελληνική Βιβλιογραφία Ουώλτ Ουίτμαν (Walt Whitman). Αθήνα, τυπ.σεργιάδη, 1956.
o Ελληνική Βιβλιογραφία Θωμά Σ. Έλιοτ (Thomas S. Eliot). Αθήνα, τυπ.Σεργιάδη, 1957.
o Βιβλιογραφία Ι.Μακρυγιάννη και Π.Ζωγράφου. Αθήνα, τυπ.Σεργιάδη, 1957.
o Βιβλιογραφία Θεόφιλου χατζημιχαήλ. Αθήνα, τυπ.σεργιάδη, 1957.
o Ελληνική Βιβλιογραφία Φρειδ.Μιστράλ (Frederic Mistral). Αθήνα, 1958.
o Βιβλιογραφία Ν.ΚαζαντζάκηΑ'· 1906-1948. Αθήνα, 1958.
o Ελληνική Βιβλιογραφία Παύλου Κλωντέλ (Paul Claudel). Αθήνα, 1959.
o Ελληνική Βιβλιογραφία Ζοζέ - Μαρία ντε Ερεντιά (Jose Maria de Heredia). Αθήνα, 1959.
o Βιβλιογραφία Κωστή Παλαμά (1954-1958). Αθήνα, 1959.
o Βιβλιογραφία Περ.Γιαννόπουλου. Αθήνα, 1960.
o Βιβλιογραφία Γιάννη Καμπύση. Αθήνα, 1960.
o Ελληνική Βιβλιογραφία Άννας ντε Νοάιγ (Anna de Noailles). Αθήνα, 1960.
o Ελληνική Βιβλιογραφία Εμίλ Βεράρεν (Emile Verharen). Αθήνα, 1960.
o Βιβλιογραφία Γιώργου Σεφέρη. Αθήνα, 1961.
o Ελληνική Βιβλιογραφία Μωρίς Μαίτερλινκ (Maurice Maeterlinck). Αθήνα, 1962.
o Βιβλιογραφία Κωστή Παλαμά (1959-1963). Αθήνα, 1964.
o Βιβλιογραφία Κωστή Παλαμά (1964-1969). Αθήνα, 1970.
o Προσθήκες στη Βιβλιογραφία Κ.Π.Καβάφη ως το 1943· Επιμέλεια Θ.Δ.Μπασογιάννη. Θεσσαλονίκη, 1978.
o Βιβλιογραφία Κ.Π.Καβάφη 1944-1962· Επιμέλεια Θ.Δ.Μπασογιάννη. Θεσσαλονίκη, 1978.
III.Μεταφράσεις
o Ομάρ Καγιάμ, Ρουμπαγιάτ.Αθήνα, Γκοβόστης, χ.χ. 1. Για αναλυτική βιβλιογραφική καταγραφή των έργων του Γ.Κ.Κατσίμπαλη, εκδεδομένων και δημοσιευμένων στην ελληνική και σε άλλες γλώσσες, βλ. Δασκαλόπουλος Δημήτρης, Γ.Κ.Κατσίμπαλης· Βιβλιογραφία και 12 κριτικά κείμενα. Αθήνα, Ε.Λ.Ι.Α., 1980.


Κι αν δεν έγραφε ο μεγάλος Αμερικανός πεζογράφος Χένρυ Μίλλερ το εξαίρετο βιβλίο του ο «Κολοσσός του Μαρουσιού», διεθνοποιώντας σε παγκόσμια έκταση, αυτή την τόσο αποκλει στικά νεοελληνική μορφή, ούτε ο Κατσίμπαλης, ούτε το Μαρούσι θα �ταν γνωστά. Καθότι ο «Κολοσσός του Μαρουσιού» ήταν ένας ύμνος για την Ελλάδα, μια προβολή του τόπου στον διεθνή χώρο. Ο Μίλλερ είδε στον Κατσίμπαλη το βιωματικό ελληνικό πάθος.
Γεννήθηκε γύρω στο 1899 στην Αθήνα κι έζησε κοντά σε ποιητές και πεζογράφους. Ανήκε σε μια οικογένεια που είχε μεγάλη οι κονομική άνεση, αλλά και γερή πνευματική αγωγή με ευρωπαϊκές καταβολές. Κι όμως η γενιά των Κατσιμπαλαίων ξεκινά από το μικρό αρκαδικό χωριό Κατσίμπαλι της Γορτυνίας χωριό που υπηρέτησε, ως Δάσκαλος, ο εκδότης της Ο.Α. «Από κει ξεκίνησαν οι τσέλιγκες προγονοί μου κι έδωσαν το όνομα τους στο χωριό» εξιστορούσε ο Άρχοντας του Μαρουσιού. Ο παπ πούς του Γιώργος Κατσίμπαλης απέκτησε το κτήμα στις ερημιές της Μαγκουφάνας κι εκεί έχτισε μια θε ρινή κατοικία, το γνωστό πύργο του Κατσίμπαλη, χτισμένο από πελε κητή πέτρα, που ο Παλαμάς το βά φτισε. «Τριανέμι�, γιατί το έδερναν όλοι οι άνεμοι. Και η συνοικία ονο μάστηκε «Τριανεμία» η σημερινή συνοικία του Αγίου Νικολάου. Τότε ήταν μια τοποθεσία με «θέα προς τον Υμηττό, τη θάλασσα, τα νησιά, ένα από τα ωραιότερα τοπία που αδιάκοπα ντύνει το φως σαν, σε κάποιο παραμύθι με τα χρώματα», που σήμερα περιβάλλεται από το κατηφοστεφές νέφος. Κι έγινε πο λυκατοικία επί της οδού Βασιλέως Κωνσταντίνου 40. Μόνο το δάσος Κατσίμπαλη απόμεινε, 35 στρέμ ματα που δωρήθηκε από τη Σοφία ΚατσίμπαληΜορέλα το 1944 στον Δήμο Αμαρουσίου και από το 1952 στην Κοινότητα Πεύκης. Οι παλαιό τεροι, μικρά παιδιά μαζεύονταν στη Στέρνα κι έπαιζαν, ενώ θυμούνται τον αρχοντάνθρωπο Κατσίμπαλη που περπατούσε καμαρωτά με μια τεράστια μαγκούρα από μπαμπού. Αληθινός κολοσσός στο ανάστημα μεγαλόκορμος, βροντόφωνος, ρομαντικός, παράφορος και ανιδι οτελέστατος ιδεολόγος και διανο ούμενος που έμαθε να κολυμπά στο πλατύ και ορμητικό ποτάμι του παλαμικού λυρισμού. Αυτό το αρχοντικό ήταν ένα λογοτεχνικό σαλόνι κι αυτός «κοντά στ� άλλα κι ένα είδος Μαικήνας, πρόθυμος να βοηθήσει όπως και όσο μπορούσε» όπως και ο πατέρας του ο Κώστας, που έκανε ανώτερες σπουδές στο Παρίσι. Ενώ η θεία του Μαρίκα παντρεύτηκε τον Αντρέα Μιχαλακόπουλο, «που πέταξε ψηλά με γερά φτερά και τέλειωσε πρωθυπουργός της Ελλάδος αφού έγινε πολλές φορές υπουργός του Ελευθερίου Βενιζέλου».
Γι� αυτό το αρχοντικό ο Κωστής Παλαμάς γράφει: «κοντά στον ανοιχτό αέρα, στου πράσινου το ίσκιωμα, στο σκαλιστό περίγραμμα των αττικών βουνών... δεν λησμο νεί ο ποιητής πως πέρασε αυτού μέσα στην ησυχαστική σκήτη του Κωνσταντίνου Κατσίμπαλη κάποιες ώρες αφιερωμένες θρησκευτικά στη λατρεία του ωραίου ουρανού και του ωραίου στίχου». Πράγματι αυτό το αρχοντικό κυρίαρχο αγρο τικό και μεγαλοαστικό σπίτι, το τρι γυρισμένο από ένα δάσος πεύκων και ειδυλλιακής μοναξιάς είχε γίνει άνετο καταφύγιο δημοτικιστών. Ο Κατσίμπαλης είναι ο πατέρας της νεώτερης ελληνικής βιβλιογρα φικής έρευνας. Η πληθωρική του ιδιοσυγκρασία βρήκε διέξοδο στη μελέτη και διάδοση των άξιων έρ γων της λογοτεχνίας μας, παλαιάς και νεωτέρας. Δεν έγραφε βιβλία κι όμως ενεθάρρυνε τους φίλους του να γράφουν περισσότερα, να δώ σουν ό,τι καλύτερο μπορούσαν. «Ο Κατσίμπαλης δεν θα γράψει. Ένας άνθρωπος που ξέρει να διηγείται σαν τον Κατσίμπαλη δεν το έχει ανάγκη να γράφει», είπε ο Χένρυ Μίλλερ.
Δούλεψε όμως σκληρά για τη λο γοτεχνία, για τους καλούς λογοτέ χνες μας. Διέδιδε τα άγνωστα έργα τους, τα εξυμνούσε, τα υπερασπι ζόταν. Με τον ενθουσιασμό του και την πληθωρική του ζωτικότητα επηρέασε σημαντικά τη λογοτεχνία του καιρού του. Αγάπησε κάθε τι ελληνικό. Ήταν Ελληνολάτρης και πατριώτης. Γι� αυτό πολέμησε ως εθελοντής στο μακεδόνικο μέτωπο και τραυματίστηκε στο πόδι.
Π α ν τ ρ ε ύ τ η κ ε τ η ν Α σ π α σ ί α Σακορράφου, κόρη του Μενέλαου Σακορράφου, καθηγητού του Πανεπιστημίου Αθηνών και της κ. Σακορράφου, το γένος Ρουσσέν, που θαύμαζε ο Ελευθέριος Βενιζέλος.
Η βιβλιογραφία του είναι το ανα πνευστικό σύστημα της φιλολο γίας. «Για πολλούς και για μένα», λέει ο Πάτρικ Λη Φέρμορ, «ήταν μια αστείρευτη πηγή σπάνιας γνώσης γύρω από την Ελλάδα». Παρουσίασε στο Λονδίνο το 1925 έμμετρη μετάφραση των ποιημά των του Κ. Παλαμά και το 1926 ανθολογία συγχρόνων Ελλήνων ποιητών. Υπήρξε ένας από τους πιο ευαίσθητους κριτικούς της γενιάς του �30.
Στάθηκε μια ζωντανή παρουσία στα γράμματα ως το 1978, χρονιά του θανάτου. Ήταν η κινητήρια δύναμη για πολλές εκδηλώσεις της πνευματικής μας ζωής. Ήταν ο προ φορικός μυθιστοριογράφος του Νεοελληνισμού, που ανάλωσε την προσωπικότητα του στον προφορι κό λόγο. Ο Γ. Κατσίμπαλης ήταν ο Σάμιουελ Τζόνσον της σύγχρονης νεοελληνικής πνευματικής ζωής, που είχε επιβληθεί περισσότερο με την προσωπικότητα του παρά με το έργο του. Επηρέασε τη σύγχρονη ελληνική λογοτεχνία με το βάρος του χαρακτήρα του και το κύρος της μορφής του. Έπαιζε τον ρόλο ενός γενικού οδηγού για τη λογο τεχνία.
Είχε ένα αξιόλογο τάλαντο. Ήξερε να ξεχωρίζει τους νέους ανθρώ πους, να τους δίνει θάρρος και να τους οδηγεί στον δρόμο της προ σπάθειας, που συχνά καταλήγει σε κάποια δημιουργική ένταση και έκταση, όπως τονίζει ο δικός μας Θανάσης Διομήδης.
Ήταν μια παρουσία ζωής και αυτό ακριβώς διέκρινε με την οξυδέρ κεια του ο Μίλερ και την απαθα νάτισε. Ήταν μια εθνική κινούμενη βιβλιοθήκη, που ο κάθε περαστικός από την Ελλάδα συμβουλευόταν. Και ο Μίλερ έκανε τον Κατσίμπαλη παγκόσμιο σύμβουλο εξυγίανσης του χαλασμένου, του «βάρβαρου» Ευρωπαίου, εξυγί ανσης και θεραπεί ας με φάρμακο ελληνικής βίωσης, όπως τη ζούσε ο Κατσίμπαλης. Δημοσίευσε συνολικά 43 βιβλιο γραφικές εργασίες (Κ. Παλαμά. Κ. Καβάφη, Αλεξ. Παπαδιαμάντη, Κ. Κρυστάλλη, Περ. Γιαννόπουλου. Ι. Γρυπάρη, Μ. Μητσάκη, Κ. Θεοτόκη, Άγγ. Σικελιανού, Ι. Μακρυγιάννη, Ν. Καζαντζάκη, Γ. Σεφέρη κ.ά.), όπως και ξένων λογοτεχνών.
Βοήθησε και παρουσίασε τους Έλληνες ποιητές με τόση θέρμη και με πνεύμα και γούστο, που τον κά νουν να είναι κάτι πολύ καλύτερο από έναν συγγραφέα, όπως τονίζει ο Μισέλ Ντον.
Ανέλαβε την έκδοση των «Απάντων του Παλαμά» και κληροδότη σε το Ίδρυμα Παλαμά. Κι όταν πέθανε ο εθνικός ποιητής στην Κατοχή στις 28 Φεβρουαρίου 1943 σήκωσε το φέρετρο που «ακουμπούσε η Ελλάδα» μαζί με τον Άγγελο Σικελιανό. Ο Γιώργος Κατσίμπαλης βάδιζε περήφανα την οδό Αναπαύσεως, ψάλλοντας τον Εθνικό Ύμνο, ενώ το στεφάνι που με φιλόφρονη διάθεση κατέθεσαν δύο Γερμανοί αξιωματικοί εκ μέ ρους του Χίτλερ, πετάχτηκε από τον ίδιο τον Κατσίμπαλη, τον αυθόρμη το γνήσιο Έλληνα πατριώτη.
Α υ τ ό ς ε ί ν α ι ο ξ ε χ α σ μ έ ν ο ς Κατσίμπαλης, ο «άγνωστος» λόγιος και ιδιότυπος πνευματικός άνθρω πος που αφιέρωσε τη ζωή του στον έρωτα του για την πατρίδα, που άνθιζε μέσα από τη λογοτεχνία. Στις 29 Ιουνίου 1978 τελείωσε η ζωή αυτού του «Κολοσσού του Μαρουσιού» που όπως τον χαρα κτήρισε ο Κωνσταντίνος Τσάτσος «ήταν ένας αρχηγός, ένας οδηγη τής, ένας παρορμητής, ένας καπε τάνιος».
Ο «άγνωστος» καπετάνιος του Μαρουσιού και του Γορτυνιακού χωριού, Κατσμπαλι που τιμούμε στα 31χρονα τη μνήμη του, με αυτά τα λίγα κρινολούλουδα, για να τον γνωρίσουν οι νεώτερες γενιές».

Ν. Ι. Κωστάρας
Πηγή Μηνιαία εφημερίδα "Οδός Αρκαδίας" ΦYΛΛO 182 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

Αρκαδία Ιστορία και Πολιτισμός - Προσωπικότητες


[Αρκάδες] Πολιτικοί Β'

"...Οι ορεσίβιοι αρχαίοι Αρκάδες αναφέρονται σε πολλές πηγές ως η φυλή εκείνη που επινόησε το άγριο «σπορ» της οπλομαχίας. Η επιφυλακτική και πολεμοχαρής φύση τους, καθιστούσε δύσκολο, ακόμη και για τους γείτονες Σπαρτιάτες να τους ελέγξουν. Οι σημερινοί απόγονοί τους, έχουν βέβαια διακόψει την αιματηρή συνήθεια της οπλομαχίας, αλλά αποδεικνύονται εξίσου «σκληρά καρύδια» με τους αρχαίους κατοίκους της ορεινής περιοχής. Αυτό το ιδιότυπο αρκαδικό πείσμα, λένε άνθρωποι οι οποίοι έχουν ζήσει από κοντά......."
Βασiλη Νέδου

[Αρκάδες] Πρωθυπουργοί Επτά (7) οι :

  1. Ιωάννης (Γενναίος) Κολοκοτρώνης (1862),
  2. Θεόδωρος Δεληγιάννης Γεννήθηκε Λαγκάδια Αρκαδίας (διετέλεσε 5 φορές πρωθυπουργός (1885-1886, 1890-1892),
  3. Νικόλαος Δηλιγιάννης, Τον Ιανουάριο του 1895 διορίστηκε από τον Γεώργιο Α΄ υπηρεσιακός πρωθυπουργός. Καταγωγή Λαγκάδια Αρκαδίας
  4. Νικόλαος Τριανταφυλλάκος , Γεννήθηκε στην Τρίπολη (υπηρεσιακός πρωθυπουργός 1922),
  5. Αλέξανδρος Παπαναστασίου, Γεννήθηκε στο Λεβίδι Αρκαδίας, πολιτικός και δις πρωθυπουργός
  6. Κωνσταντίνος Κωνσταντόπουλος , Γεννήθηκε στην Τρίπολη ( υπηρεσιακός πρωθυπουργός 1892).
  7. Κωνσταντίνος Γεωργακόπουλος, Γεννήθηκε στην Τρίπολη. (υπηρεσιακός πρωθυπουργός 1958)

    [Αρκάδες] Βουλευτές - Υπουργοί οι :

  1. Γρηγόρης Λαμπράκης, πολιτικός, αθλητής και ιατρός (Κερασίτσα)
  2. Αλέξανδρος Παπαναστασίου, πρωθυπουργός (Λεβίδι)
  3. Κωνσταντίνος Γόντικας, βουλευτής, υπουργός (Μαγούλιανα)
  4. Δημήτριος Γόντικας, βουλευτής, πρόεδρος βουλής (Μαγούλιανα)
  5. Γιάννης Ζεύγος, (Δόριζα)
  6. Θεόδωρος Τουρκοβασίλης, υπουργός, ιδρυτής κόμματος (Αλωνίσταινα)
  7. Κανέλλος Δεληγιάννης, πρόεδρος της Βουλής, Αγωνιστής του ΄21 (Λαγκάδια)
  8. Θεόδωρος Δηλιγιάννης, πρωθυπουργός (Λαγκάδια)
  9. Νίκος Πλουμπίδης, στέλεχος του ΚΚΕ (Λαγκάδια)
  10. Δημήτριος Σαπουνάκης, Δήμαρχος Πειραιώς (Τυρός)
  11. Παναγιώτης Γιαννόπουλος, Νομάρχης Αρκαδίας (Όχθια Γορτυνίας)
  12. ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ,βουλευτής Αρκαδίας με την Ν.Δ. (Ροεινό Αρκαδίας)
  13. Πέτρος Τατούλης,βουλευτής της Ν.Δ. (Καστρί Κυνουρίας.)
  14. Ευάγγελος Γιαννόπουλος,βουλευτής του ΠΑΣΟΚ (γεννήθηκε το 1918 στη Μυγδαλιά Αρκαδίας και πέθανε 4 Σεπτέμβρη 2003 )
  15. Δημήτρης Αβραμόπουλος, βουλευτής της Ν.Δ. (γεννήθηκε στην Αθήνα, στις 6 Ιουνίου του 1953. Η καταγωγή του είναι από την Αρκαδία και την Ηλεία)
  16. Παρασκευάς Αυγερινός, ιστορικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ ( γεννήθηκε το 1927 στην Αλωνίσταινα Αρκαδίας)
  17. Κώστας Λαλιώτης,βουλευτής του ΠΑΣΟΚ (γεννήθηκε το 1951 στα Δολιανά Αρκαδίας)
  18. Ανδρέας Λυκουρέντζος,βουλευτής της Ν.Δ. (Γεννήθηκε στην Τρίπολη στις 4.1.1957)
  19. Κωστής Στεφανόπουλος,πρόεδρος της Δημοκρατίας (Καταγωγή από Λαγκάδια Αρκαδίας)
  20. Βασίλης Μαντζώρης,βουλευτής της Ν.Δ (Κοτύλιο)
  21. Στέφανος Μάνος,Αρχηγός κόματος και άλλα.. (Γεννήθηκε στην Αθήνα τον Δεκέμβριο του 1939 με καταγωγή από Αρκαδία)
  22. Δημήτρης Ρέππας,βουλευτής του ΠΑΣΟΚ. (6 Ιουλίου 1952 Λεωνίδιο)
  23. Θεόδωρος Κατριβάνος,[25 Οκτώβρη 1919 - 17 Οχτώβρη 2004] βουλευτής της Αριστεράς (στο Λεοντάρι Αρκαδίας )
  24. Κώστας Γείτονας,βουλευτής του ΠΑΣΟΚ (Γεννήθηκε στα Λαγκάδια Αρκαδίας το 1939 )
  25. Σπύρος Γιαννόπουλος, βουλευτής του ΠΑΣΟΚ (Γεννήθηκε Βάχλια, Τρόπαια ) Ο Σπύρος Γιαννόπουλος είναι χαρακτηριστικός εκπρόσωπος μιας γενιάς πολιτικών που βίωσαν την μεταπολεμική Ελλάδα, τη δικτατορία και τη μεταπολίτευση, ύψωσαν τη φωνή και το ανάστημά τους, έσπασαν τα δεσμά με το παρελθόν και με τη ριζοσπαστική τους δράση έβαλαν την ανεξίτηλη σφραγίδα τους στη σύγχρονη ιστορία του τόπου μας. Περισσότερα..
  26. Πάνος Παναγιωτόπουλος, βουλευτής της Ν.Δ. (Γεννήθηκε στην Αθήνα από γονείς προερχόμενους από δύο ορεινές περιοχές της Ελλάδος, την Αρκαδία και την Ευρυτανία)
  27. Σπυρόπουλος Ροβέρτος, ΒΟΥΛΕΥΤΗΣ ΑΡΚΑΔΙΑΣ, ΠΑ.ΣΟ.Κ (Γεννήθηκε το 1947 στη Τρίπολη Αρκαδίας )
  28. Γιάννος Παπαντωνίου,βουλευτής του ΠΑΣΟΚ (γεννήθηκε στο Παρίσι στις 27 Ιουλίου 1949. τόπος καταγωγής του η ιστορική Στεμνίτσα)
  29. Γιώργος Καρατζαφέρης,ιδρυτής και πρόεδρος του Λαϊκού Ορθόδοξου Συναγερμού (ΛΑ.Ο.Σ.). (Γεννήθηκε στις 11 Αυγούστου 1947 (1947-08-11) (62 ετών) στην Αθήνα (Αμφιθέα) και κατάγεται από την ορεινή Αρκαδία)
  30. Γιάννη Παπαθανασίου, βουλευτής της Ν.Δ. ( Γεννήθηκε το 1954 και μεγάλωσε στην Αθήνα. Η καταγωγή του είναι από το Βλαχόραφτι Γορτυνίας του Νομού Αρκαδίας)
  31. Αλευράς Νάσος, βουλευτής του ΠΑΣΟΚ ( �Γεννήθηκα στην Αθήνα το Μάρτη (18) του 1963 η μάνα μου ηταν από Στεμνίτσα Αρκαδίας )
  32. Αθανάσιος Κατριβάνος, Γεννήθηκε το 1827 στο Ίσαρι της Μεγαλόπολης. νομικός, βουλευτής της Μεγαλόπολης
  33. Χρίστος Κατριβάνος, Γεννήθηκε στο Ίσαρι της Μεγαλόπολης. δικηγόρος, βουλευτής της Δημοκρατικής 'Ενωσης
  34. Κωνσταντίνος Κωνσταντόπουλος, γεννήθηκε το 1832 στη Δόριζα Μαντινείας. Πρόεδρος της Βουλής, υπουργός Δικαιοσύνης υπουργός Οικονομικών και εσωτερικών και πρωθυπουργός τον Φεβρουάριο του 1892.
  35. Τρύφωνας Λαμπρόπουλος, γεννήθηκε το 1835 στο Δάρα της Μαντινείας. Δικηγόρος, δήμαρχος και βουλευτής
  36. Παναγιώτης Μανέτας, γεννήθηκε το 1835. Δικηγόρος, δημοτικός σύμβουλος και βουλευτής
  37. Αθανάσιος Σακελλαριάδης, γεννήθηκε το 1848. Δικηγόρος Αθηνών, βουλευτής Αρκαδίας
  38. Νικόλαος Τριανταφυλλάκος, γεννήθηκε στην Τρίπολη το 1855. ...Βουλευτής με το Κόμμα Σύμπραξης Συντηρητικών, υπουργός Δικαιοσύνης, Εσωτερικών και Αρμοστής της Ελληνικής Κυβέρνησης στην Κων/πολη μετά τις εκλογές του 1920. Στις 28 Αυγούστου του 1922, μετά την Μικρασιατική καταστροφή, ορίζεται Πρωθυπουργός και παρέμεινε μέχρι το Σεπτέμβρη του ιδίου χρόνου.
  39. Χαράλαμπος Βοζίκης , Γεννήθηκε το 1862 στον 'Aγιο Ανδρέα Κυνουρίας. Υπουργός Παιδείας, Δικαιοσύνης, τέσσερις φορές πρόεδρος της Βουλής και Γενικός Διοικητής Αιγαίου και Θράκης.
  40. Νικόλαος Δημητρακόπουλος , Γεννήθηκε το 1864 στην Καρύταινα της Γορτυνίας. Μεγαλόπνοος νομικός, υπουργός Δικαιοσύνης στην περίοδο της πρώτης κυβέρνησης του Ελ. Βενιζέλου. Καθιέρωσε τον θεσμό του Ανώτατου Δικαστικού Συμβουλίου. Το επιστημονικό του έργο είναι σημαντικό και κυριότερο το Νομικαί Ενασχολήσεις. Το 1916 προτάθηκε ως Πρωθυπουργός από τον βασιλιά Κωνσταντίνο, αλλά δεν αποδέχτηκε.
  41. Κωστής Ρεβελιώτης , Γεννήθηκε στη Νεστάνη Μαντινείας. Νομικός, δήμαρχος Μαντινείας και βουλευτής με το κόμμα Φιλελευθέρων.
  42. Στέφανος Σακελλαρίδης, Γεννήθηκε το 1877 στο Ίσαρι της Μεγαλόπολης. Δικηγόρος, βουλευτής του Λαϊκού Κόμματος.
  43. Παναγιώτης Δεληβοριάς, Γεννήθηκε στα Λαγκάδια. Δικηγόρος και βουλευτής Αρκαδίας, με τον Συνδυασμό Φιλελευθέρων.
  44. Ιωάννης Μανέτας, Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1878. Σπούδασε νομικά στην Αθήνα και οικονομικές και πολιτικές επιστήμες στο Παρίσι. Δικηγόρος, βουλευτής και γερουσιαστής Αρκαδίας. Διετέλεσε υπουργός παιδείας το 1925
  45. Γιώργος Σεχιώτης, Γεννήθηκε το 1879 στην Τρίπολη. Δικηγόρος, βουλευτής Μαντινείας
  46. Θεόδωρος Πετρινός, Γεννήθηκε το 1886. Διετέλεσε δήμαρχος Τρίπολης, δικηγόρος και βουλευτής του Λαϊκού Κόμματος και του Ελληνικού Συναγερμού
  47. Νικόλαος Μπακόπουλος, Γεννήθηκε το 1886 στην Τρίπολη. Σπούδασε νομικά στην Αθήνα και στα πανεπιστήμια Γοτίγγης, Χαϊδελβέργης Βερολίνου και Παρισίων. Διετέλεσε και νομάρχης Δράμας, βουλευτής και γερουσιαστής Μαντινείας - Αρκαδίας με το Κόμμα Δημοκρατικής Ενώσεως, το Εργατικό - Αγροτικό Κόμμα, το Κόμμα των Φιλελευθέρων και από το 1961 - 1967 με την Ένωση Κέντρου. Διετέλεσε πολλές φορές υπουργός.
  48. Δημήτριος Γιαννόπουλος, Γεννήθηκε το 1887 στη Δήμητρα Γορτυνίας. Δικηγόρος και βουλευτής Γορτυνίας, Αρκαδίας, του Λαϊκού Κόμματος και Υπουργός Εσωτερικών. Έχει συγγράψει το δίτομο έργο "Γενικές Αρχές", που και σήμερα χρησιμοποιείται από τους νομικούς.
  49. Δημήτριος Τριανταφυλλάκος, Γεννήθηκε το 1894 δικηγόρος, βουλευτής του Προοδευτικού Κόμματος.
  50. Νικόλαος Σταθόπουλος, Γεννήθηκε το 1897 στη Μαντινεία. Δικηγόρος, βουλευτής Μαντινείας του Ελληνικού Συναγερμού.
  51. Γεώργιος Μπακόπουλος, Δικηγόρος και βουλευτής Αρκαδίας και μετέπειτα Αθηνών του Λαϊκού Κόμματος.
  52. Δημήτριος 'Aρχος, Γεννήθηκε στη Βλαχοκερασιά Αρκαδίας το 1907. Δικηγόρος. Σπούδασε νομικά στη Νομική Σχολή Αθήνας και Οικονομικές Επιστήμες στα πανεπιστήμια του Βερολίνου και της Ουάσιγκτον. Διευθυντής του πολιτικού γραφείου του Αλέξανδρου Παπαναστασίου, γενικός γραμματέας υπουργείων. Βουλευτής της Ένωσης Κέντρου και του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος.
  53. Αντώνης Παπαντωνίου, Γεννήθηκε το 1907 στο Δάρα Αρκαδίας. Σπούδασε στη Νομική Σχολή Αθηνών. Βουλευτής Ροδόπης το 1977 με τη Νέα Δημοκρατία.
  54. Αθανάσιος Μίχας, Γεννήθηκε το 1912 στην Κυνουρία. Δικηγόρος Αθηνών. Διετέλεσε Γενικός Γραμματέας του υπουργείου Παιδείας, Γενικός Διοικητής Θράκης με την κυβέρνηση Παπάγου, και Α' αντιπρόεδρος της Βουλής. Πολιτεύθηκε στην Αρκαδία υπό τον Ελλην. Συναγερμό, την ΕΡΕ και τη ΝΔ..
  55. Ηλίας Παπαηλιού, Γεννήθηκε στη Δήμητρα Γορτυνίας το 1913 - 1985. Πτυχιούχος της Νομικής Σχολής Αθηνών. Δικηγόρος, βουλευτής Αρκαδίας με τον Ελληνικό Συναγερμό, με την ΕΡΕ και με την Νέα Δημοκρατία. Διετέλεσε υφυπουργός Εθνικής 'Aμυνας και αντιπρόεδρος της Βουλής.
  56. Ηλίας Κατριβάνος, Γεννήθηκε στο Λεοντάρι Αρκαδίας το 1914. Δικηγόρος, βουλευτής Αρκαδίας, βουλευτής Αθηνών με την Ένωση Κέντρου και το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα. Χρημάτισε υφυπουργός Εσωτερικών.
  57. Αναστάσιος Σεχιώτης, Γεννήθηκε το 1922. Σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και στο Πανεπιστήμιο Παρισίων. Δικηγόρος, δήμαρχος της Τρίπολης και βουλευτής Αρκαδίας με το Εθνικό Δημοκρατικό Κόμμα και με το ΠΑΣΟΚ. Διετέλεσε Γενικός Γραμματέας στο υπουργείο Κοινωνικών Υπηρεσιών στην κυβέρνηση εθνικής ενότητας. Επίσης υφυπουργός Εθνικής 'Aμυνας, Εσωτερικών, υπουργός Δημόσιας Τάξης.
  58. Κωνσταντίνος Σπηλιόπουλος, Γεννήθηκε το 1924. Δικηγόρος, βουλευτής Αρκαδίας με το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα το 1986. Διετέλεσε Γεν. Γραμματέας του υπουργείου Κοινωνικών Υπηρεσιών.
  59. Βασίλειος Μαντζώρης, Γεννήθηκε στη Μεγαλόπολη το 1935. Δικηγόρος, βουλευτής Αρκαδίας της Νέας Δημοκρατίας, Νομάρχης Θεσπρωτίας, Λακωνίας, υφυπουργός Βιομηχανίας Ενέργειας και Τεχνολογίας και υφυπουργός Εμπορίου.
  60. Φωτεινή Δεκάζου - Στεφανοπούλου, Γεννήθηκε στην Αθήνα, με καταγωγή από την Αρκαδία. Σπούδασε Νομικά και Ιστορία των Θεσμών στα Πανεπιστήμια Αθηνών και Παρισίων (Paris II) Δικηγόρος Αθηνών, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια της Ιστορίας του Δικαίου στο Τμήμα Ψυχολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου. το 1993 εκλέχτηκε βουλευτής με την Πολιτική 'Aνοιξη στο νομό Ηλείας.

[Αρκάδες] Λογοτέχνες


Κώστας Καρυωτάκης, ποιητής (Τρίπολη)
Νίκος Γκάτσος, ποιητής (Ασέα)
Κρίτων Αθανασούλης, ποιητής (Τρίπολη)
Γιώργος Κατσίμπαλης, Γεννήθηκε στην Αθήνα με καταγωγή από Κατσίμπαλι της Γορτυνίας
Τάσος Γριτσόπουλος , Συγγραφέας. Γεννήθηκε στη Δημητσάνα τον Ιανουάριο του 1911. (1911-2008)
Γιάννης Πάνου, ποιητής, (Τρίπολη)
Γιώργος Χρονάς, ποιητής, (Τρίπολη)
Θανάσης Βαλτινός, ποιητής, (Καράτουλας)
Νίκος Ι. Κωστάρας, συγγραφέας, ιστορικός ερευνητής, δοκιμιογράφος, βιογράφος και λαογράφος , (Κακουραίικα)
Ηλίας Σιμόπουλος, ποιητής, (Κραμποβός)
Σοφοκλής Καρύδης, (1832-1893), ποιητής - θεατρικός συγγραφέας (Κραμποβός)
Δημοσθένης Βαλαβάνης, Καρύταινα της Αρκαδίας, (1824-1854)
Γιώργος Σαραντάρης, γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη στις 20 Απριλίου 1908 και πέθανε στην Αθήνα στις 25 Φεβρουαρίου 1941 η οικογένεια καταγόμενη από το Λεωνίδι
Νικόλαος Σπηλιάδης, (1785 � 1862), �απομνημονευματογράφος� του αγώνα του 21. (Γεννήθηκε στην Τρίπολη)
Κώστας Ουράνης, ποιητής (Ο πατέρας του Νικόλας καταγόταν από τη Κουνουπιά της Κυνουρίας κι η μητέρα του Αγγελική Γιαννούση από το Λεωνίδιο. Στο Λεωνίδιο έζησε τα παιδικά του χρόνια και τελείωσε το δημοτικό σχολείο.)
Τάσος Λειβαδίτης, ποιητής, (O πατέρας του καταγόταν απο την Aρκαδία)
Γιώργος Παυλόπουλος, ποιητής, Γεννήθηκε το 1924 στον Πύργο Ηλείας. Πέθανε 26 Νοεμ. 2008. ("Όλοι Αρκάδες είμαστε και μένα ο παππούλης μου από τη μεριά της μάνας μου ήτανε από το Καρδαρίτσι..." )
( απ' την "ΑΡΚΑΔΙΚΗ ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ" της LAND of GODS : )
Γαϊτανάκη Ζαχαρούλα (ΖΩΝΗ)
Γιαννούκου Ευαγγελία (ΣΤΕΜΝΙΤΣΑ)
Δημόπουλος Γιάννης (ΔΟΞΑ Γορτυνίας)
Διονυσόπουλος Κώστας (Όχθια Αρκαδίας)
Δουζένης Γιώργος (Καρδαρίτσι)
Δουζένης Διονύσης (Καρδαρίτσι)
Δουρίδας Κώστας (Καρδαρίτσι)
E. Ηλιοπούλου - Ζαχαροπούλου (Τρόπαια Γορτυνίας)
Ιωαννίδης Τάκης (Παναγιώτης) (Λευκοχώρι Γορτυνίας)
Καλύβας Κώστας (Κοντοβάζαινα)
Κουφοπούλου-Ηλιοπούλου Θ. (Σπάθαρη Αρκαδίας)
Κουσουνέλος Γιώργος (Καταγωγή ΔΟΞΑ Γορτυνίας)
Μποτής Γεώργιος (Βάχλια Αρκαδίας )
Παναγοπούλου Μαρία (Σέρβου )
Παπαιωάννου Καλύβα Ζ. (Καταγωγή Βάχλια Αρκαδίας. )
Πρωτοπαπάς Κάκου Γ. (Κοντοβάζαινα Αρκαδίας )
Ρέππας Χρίστος (Βαλτεσινίκου Γορτυνίας )
Σπηλιόπουλος Τάκης (Τρόπαια)
Στασινόπουλος Γιώργος (Καταγωγή ΤΡΟΠΑΙΑ )
Τριάδης Νικόλαος (ΜΥΓΔΑΛΙΑ Αρκαδίας)
Τρουπής Θεόδωρος (Σέρβου)
Τσίτσος Ιωάννης (Δόξα του Δήμου Τροπάιων)
Χρυσοχός Ηλίας (Λεωνίδιο Αρκαδίας )

[Αρκάδες] Συγγραφείς Ιστορικοί

Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος. Ήταν ιστορικός που χαρακτηρίζεται από τους σύγχρονους ιστορικούς ως ο "πατέρας" της ελληνικής ιστοριογραφίας. Γεννήθηκε το 1815 στην Κωνσταντινούπολη και ήταν γιος του Δημήτριου Παπαρρηγόπουλου, τραπεζίτη απο τη Βυτίνα και προκρίτου της ελληνικής κοινότητας της Κωνσταντινούπολης. Απεβίωσε το 1891 στην Αθήνα.
Περισσότερα Τάσος Γριτσόπουλος (Δόξα του Δήμου Τροπάιων)
Τάσος Γριτσόπουλος Δημήτρης Λαγός Θανάσης Μητσόπουλος Νίκος Κωστάρας Ιωάννης Αρβανίτης Αρετή Αναστοπούλου Φώτης Φουρνόδαυλος Ευάγγελος Μαχαίρας Γεώργιος Δόγας Ευγενία Κανδηλώρου Απόστολος Καστραντής Νατάσα Πετρούλα--> [Αρκάδες] Επιστήμονες και Πανεπιστημιακοί

'Aγγελος Αγγελόπουλος, οικονομολόγος, καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ακαδημαϊκός, (γεννήθηκε στο Βλαχοράφτη της Αρκαδίας το 1904 και πέθανε το 1995)
Ηλίας Μαριολόπουλος, φυσικός-μετεωρολόγος, πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών, (γεννήθηκε στην Αθήνα το 1900 όπου και πέθανε το 1991. Η καταγωγή του ήταν από τα Μαγούλιανα)
Νίκος Βέης, Βυζαντινολόγος, νεοελληνιστής, καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ακαδημαϊκός, (Γεννήθηκε το 1883 στην Τρίπολη Αρκαδίας Πέθανε στην Αθήνα το 1958)
Βασίλειος Οικονομίδης, νομικός, καθηγητής και πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών, (Βυτίνα Γορτυνίας, 1814 - Αθήνα, 1894)
Γεώργιος Μερίκας, ιατρός, Ακαδημαϊκός, (Γεννήθηκε το 1911, στον Αγιο Ανδρέα Κυνουρίας και πέθανε το1996 )
Γεώργιος Βαλκανάς, χημικός, καθηγητής του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου, (γεννήθηκε στους Χράνους Αρκαδίας το 1927)
Γεώργιος Μιστριώτης, φιλόλογος, καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών (Γεννήθηκε στη Τρίπολη 1840 και πέθανε το 1916)
Κωνσταντίνος Ρωμαίος, Αρχαιολόγος, Ακαδημαϊκός, (Γεννήθηκε στα Βούρβουρα Κυνουρίας το 1874 και πέθανε στην Αθήνα το 1966 σε ηλικία 92 ετών.)

[Αρκάδες] Καλλιτέχνες

Στάθης Ρέππας, Σκηνοθέτης (γεννήθηκε στο χωριό Βαλτεσινικο της Αρκαδίας,)
Βασίλης Παπακωνσταντίνου, συνθέτης και τραγουδιστής (γεννήθηκε στο χωριό Βάστα της Αρκαδίας, στις 21 Ιουνίου 1950)
Γιώργος Μιχαλόπουλος , Ηθοποιός (Γεννήθηκα στην Αθήνα, αλλά είμαι Αρκάς, από μάνα και από πατέρα. Είμαι από το Βαλτεσινίκο. Ο πατέρας μου, πολύ μικρός, ήρθε, με τον παππού μου, οικογενειακώς, στην Αθήνα. Η δουλειά, του πατέρα, ήταν Μαρκόνης στα καράβια. Και η μητέρα μου, κι αυτή, από το Βαλτεσινίκο, ήταν. Δεν εργαζότανε· ήταν νοικοκυρά στο σπίτι· βλέπεις μεγάλωνε τρία κορίτσια και εμένα.)
Γιάννης Μπέζος , Ηθοποιός και τραγουδιστής (γεννήθηκε στο χωριό Κεραστάρι της Αρκαδίας, στις 10 Σεπτεμβρίου το 1956)
Κώστας Τουρνάς, συνθέτης, ποιητής και τραγουδιστής (Γεννήθηκε στην Τρίπολη της Αρκαδίας στις 23 Σεπτεμβρίου 1949 )
Σταύρος Τσιώλης, σκηνοθέτης (γενν. στην Τρίπολη το 1937)
Δημήτρης Μητρόπουλος, (Αθήνα, 1 Μαρτίου 1896 - Μιλάνο 2 Νοεμβρίου 1960) διευθυντής ορχήστρας, με καταγωγή από την Μελισσόπετρα Γορτυνίας
Κώστας Γαβράς, σκηνοθέτης (γεννήθηκε στα Λουτρά Ηραίας στις 12 Φεβρουαρίου 1933)
Αρκάς, σκιτσογράφος
Μίμης Φωτόπουλος μεγάλος ηθοποιός και λογοτέχνης (20 Απριλίου 1913 - 29 Οκτωβρίου 1986) γεννήθηκε στη Ζάτουνα Γορτυνίας
Λαμπροπούλου Καίτη Ηθοποιός Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1926 και έχει καταγωγή από το Καρδαρίτσι
Αλέξανδρος Παπαηλιού σκηνοθέτης. Γεννήθηκε στην Αθήνα με καταγωγή από τα Δολιανά Αρκαδίας.
Γιάννης Τσαρούχης Ζωγράφος. Γεννήθηκε στον Πειραιά (1910 - 1989) ο πατέρας του καταγόταν από την Αρκαδία
Δημήτρης Ταλαγάνης Ζωγράφος. γεννήθηκε στην Τρίπολη της Αρκαδίας



[Αρκάδες] Πολιτικοί Α'

Βιογραφικά Αρκάδων πολιτικών της Μανιώ Μάνεση

ΣΕ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΑ ΑΞΙΩΜΑΤΑ

Αρκάδες πολιτικοί. Με πλούσια δραστηριότητα και δυναμική παρουσία, από το πρώτο κυβερνητικό σχήμα της ελεύθερης Ελλάδας μέχρι σήμερα. Ως πρωθυπουργοί, υπουργοί, πρόεδροι κομμάτων, έγραψαν τη δική τους ιστορία στις σελίδες αυτού του τόπου. Επιχειρούμε μια πρώτη καταγραφή τους. Κριτήριο, η συμμετοχή τους σε κάποιο κυβερνητικό σχήμα.

Βιογραφικά

     Α   
ΑΒΡΑΜΟΠΟΥΛΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ Διπλωμάτης, κατάγεται από το Ελληνικό Γορτυνίας. Το Μάρτιο του 2004 στην κυβέρνηση του Κώστα Καραμανλή, ανέλαβε για πρώτη φορά κυβερνητικό αξίωμα ως υπουργός Τουρισμού, στο νεοσύστατο υπουργείο. Το 2006 μετακινήθηκε στο υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης όπου παρέμεινε μέχρι τις εκλογές του 2009.

ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΓΓΕΛΟΣ Οικονομολόγος – καθηγητής Πανεπιστημίου, Ακαδημαϊκός, γεννημένος στο Βλαχορράφτι το 1904, διορίστηκε το 1944 υφυπουργός Οικονομικών στην πρώτη μεταπολεμική κυβέρνηση του Γεωργίου Παπανδρέου. Το 1974, μετά την πτώση της δικτατορίας ανέλαβε διοικητής της Εθνικής Τράπεζας έως το 1979. Πέθανε το 1995.

ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ Αγωνιστής του 1821, δικαστικός, γεννημένος στα Λαγκάδια, διετέλεσε υπουργός Οικονομικών το διάστημα 1881-1882.

ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Δικαστικός, γεννήθηκε στο Νεοχώρι το 1923. πολιτεύτηκε με το ΠΑΣΟΚ και διετέλεσε αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών το 1985.

ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ ΣΠΗΛΙΟΣ Δικηγόρος, γεννήθηκε στην Τρίπολη το 1821. Συμμετείχε στις κυβερνήσεις του Δημητρίου Βούλγαρη ως υπουργός Ναυτικών και του Επαμεινώνδα Δεληγεώργη ως υπουργός Εκκλησιαστικών και Δημόσιας Εκπαίδευσης. Το διάστημα 1865-1885, ανέλαβε τέσσερις φορές το υπουργείο Δικαιοσύνης στις κυβερνήσεις των Επαμεινώνδα Δεληγεώργη, Δημητρίου Βούλγαρη και Θεόδωρου Δηληγιάννη. Πέθανε το 1891.

ΑΠΟΣΚΙΤΗΣ ΗΛΙΑΣ Γεννήθηκε το 1889 στο χωριό Απόσκια (Βελημάχι). Στρατιωτικός γιατρός , εξελέγη βουλευτής Αρκαδίας με το ψηφοδέλτιο του Κόμματος Ενώσεως Φιλελευθέρων. Διετέλεσε υπουργός Υγιεινής, Πρόνοιας και Αντιλήψεως στην κυβέρνηση Γεωργίου Κονδύλη (1926) και υπουργός Γενικός Διοικητής Κρήτης στην κυβέρνηση Παναγή Τσαλδάρη (1934-1935).

ΑΠΟΣΚΙΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γεννήθηκε το 1911 στο χωριό Βελημάχι. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή Αθήνας, Πολιτικές Επιστήμες και Παιδαγωγικά στα Πανεπιστήμια Βερολίνου, Ιένας και Βιέννης. Βουλευτής της ΕΡΕ, διετέλεσε υφυπουργός Παιδείας στην κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας το 1974, μετά την κατάρρευση της δικτατορίας των συνταγματαρχών. Πέθανε το 2006.

ΑΥΓΕΡΙΝΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ Γιατρός, χειρουργός, γεννήθηκε στην Αλωνίσταινα το 1927. Ιδρυτικό μέλος του ΠΑΣΟΚ, χρημάτισε υπουργός Υγείας και Πρόνοιας το διάστημα 1981-1984 και στη συνέχεια ανέλαβε υπουργός 'Aνευ Χαρτοφυλακίου για θέματα κοινωνικής πολιτικής.

    Β  
ΒΑΡΒΟΓΛΗΣ (ΜΠΑΡΜΠΟΓΛΗΣ ή ΜΠΑΡΜΠΟΓΛΟΥ) ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Δικαστικός, γεννήθηκε στην Τρίπολη το 1799. Διετέλεσε πρόεδρος της Βουλής την περίοδο 1853-1854. Έλαβε μέρος στις κυβερνήσεις του Αντώνιου Κριεζή, ως υπουργός Εκκλησιαστικών και Παιδείας, του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου ως υπουργός Δικαιοσύνης, του Γενναίου Κολοκοτρώνη ως υπουργός Οικονομικών και του Δημητρίου Βούλγαρη, ως υπουργός Δικαιοσύνης. Πέθανε το 1870.

ΒΑΡΒΟΓΛΗΣ ΦΙΛΙΠΠΟΣ Γιος του πρώην υπουργού και προέδρου της Βουλής Παναγιώτη Βάρβογλη, γεννήθηκε στην Τρίπολη το 1835. Έλαβε μέρος στην κυβέρνηση του Θεόδωρου Δηλιγιάννη ως υπουργός δικαιοσύνης. Πέθανε το 1907.

ΒΑΧΛΙΩΤΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Στρατιωτικός γιατρός, γεννημένος το 1888 στη Βάχλια Γορτυνίας, υπήρξε βουλευτής του Κόμματος των Φιλελευθέρων και της Ένωσης Κέντρου. Το 1950, έγινε υπουργός Δημόσιας Τάξης στην κυβέρνηση Σοφοκλή Βενιζέλου.

ΒΟΖΙΚΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Δικηγόρος, γεννήθηκε το 1862 στον 'Aγιο Πέτρο Κυνουρίας. Γόνος οικογένειας αγωνιστών του 1821, διετέλεσε υπουργός Εκκλησιαστικών και Δημόσιας Εκπαιδεύσεως στην κυβέρνηση Δημητρίου Γούναρη (1915), υπουργός 'Aνευ Χαρτοφυλακίου στις κυβερνήσεις Νικόλαου Καλογερόπουλου και Δημητρίου Γούναρη (1921-1922), υπουργός Επισιτισμού και Πολιτικός Διοικητής Θράκης και αργότερα υπουργός 'Aνευ Χαρτοφυλακίου στην κυβέρνηση Γούναρη (1922) και υπουργός Γενικός Διοικητής Θράκης στην κυβέρνηση Πέτρου Πρωτοπαπαδάκη (1922). Πέθανε το 1937.

   Γ 
ΓΕΙΤΟΝΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Πολιτικός μηχανικός, γεννήθηκε στα Λαγκάδια το 1939. Μέλος του ΠΑΣΟΚ από την ίδρυσή του, διετέλεσε υφυπουργός ΠΕΧΩΔΕ, Δημόσιας Τάξης, αναπληρωτής υπουργός ΠΕΧΩΔΕ, υπουργός Δημόσιας Τάξης, Υγείας και Πρόνοιας, Επικρατείας, στις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ από το 1985 μέχρι το 2000.

ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γεννήθηκε το 1890 στην Τρίπολη. Δικηγόρος, άρχισε να ασχολείται με την πολιτική το 1928 με το Λαϊκό Κόμμα. Το 1935 ανέλαβε υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ στην κυβέρνηση Δεμερτζή, το 1936 του ανατέθηκε το υπουργείο Εθνικής Παιδείας στην κυβέρνηση Ιωάννου Μεταξά, αλλά παραιτήθηκε διαφωνώντας. Το Μάρτιο του 1958, ο βασιλιάς Παύλος του ανέθεσε το σχηματισμό υπηρεσιακής κυβέρνησης, για τη διενέργεια εκλογών. Πέθανε το 1973.

ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Γεννήθηκε το 1887 στη Δήμητρα Γορτυνίας. Δικηγόρος, έλαβε μέρος στις κυβερνήσεις του Παναγή Τσαλδάρη ως υπουργός Εσωτερικών (1934) και του Γεωργίου Κονδύλη ως υπουργός Δικαιοσύνης (1935). Πέθανε το 1953.

ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ Δικηγόρος, γεννημένος στη Μυγδαλιά Γορτυνίας το 1918. Ιδρυτικό μέλος του ΠΑΣΟΚ, βουλευτής του κόμματος από το 1981, διετέλεσε Υπουργός Συγκοινωνιών, Εργασίας, Εμπορικής Ναυτιλίας, Αιγαίου, Δικαιοσύνης στις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ από το 1981 – 2000. Πέθανε το 2003.

ΓΟΝΤΙΚΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Γεννήθηκε στα Μαγούλιανα το 1888. Δικηγόρος, εκλεγόταν βουλευτής με το Κόμμα των Φιλελευθέρων από το 1932 και μετά το 1961 με την ΕΡΕ. Το Νοέμβριο του 1958 ανέλαβε προσωρινά την ηγεσία του Κόμματος των Φιλελευθέρων. Διετέλεσε υπουργός Εφοδιασμού και Διανομών και υπουργός 'Aνευ Χαρτοφυλακίου (Στρατιωτικών) για μικρά διαστήματα την περίοδο 1948-1950. Πέθανε το 1967.

ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΘΕΟΔΩΡΟΣ Εγγονός του οπλαρχηγού της Επανάστασης Γρηγορίου Λιακάκου, γεννήθηκε το 1880 στο Μεσορράχι Κυνουρίας. Σπούδασε στην Ιατρική και τη Νομική Σχολή Αθηνών. Εξελέγη βουλευτής με το κόμμα του Ελευθέριου Βενιζέλου. Υπήρξε από τους ιδρυτές του Κόμματος Δημοκρατικής Ενώσεως υπό τον Αλέξανδρο Παπαναστασίου.

     Δ    
ΔΑΡΒΕΡΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Γεννήθηκε το 1879 στα Βέρβαινα Κυνουρίας. Σπούδασε νομικά και εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη. Το 1935 έλαβε μέρος στην κυβέρνηση Γεωργίου Κονδύλη ως υπουργός Εθνικής Οικονομίας. Πέθανε το 1946.

ΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ Γεννημένος το 1936 στα Λαγκάδια, υπήρξε ιδρυτικό μέλος του ΠΑΣΟΚ, στις κυβερνήσεις του οποίου διετέλεσε υφυπουργός Εμπορίου, Εσωτερικών, Μεταφορών και αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών.

ΔΕΚΑΖΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Γεννήθηκε στην Τρίπολη το 1879. Γεωπόνος, διετέλεσε υπηρεσιακός Υπουργός Γεωργίας (1934), υπουργός Κρατικής Υγιεινής και Αντιλήψεως (1935) και στη συνέχεια υπουργός Εθνικής Οικονομίας.

ΔΕΛΗΓΕΩΡΓΗΣ ΕΠΑΜΕΙΝΩΝΔΑΣ Δικηγόρος – δημοσιογράφος, γεννήθηκε το 1829 στην Τρίπολη. Ανέπτυξε πλούσια αντιμοναρχική δράση. Συμμετείχε ως υπουργός Δημόσιας Εκπαιδεύσεως στην επαναστατική κυβέρνηση της τριανδρίας Δημητρίου Βούλγαρη, Μπενιζέλου Ρούφου και Κωνσταντίνου Κανάρη. Πρωθυπουργός έγινε πρώτη φορά στις 20 Οκτωβρίου του 1865 σε ηλικία 36 ετών (ο νεότερος πρωθυπουργός της Ελλάδας), αναγκάστηκε ωστόσο να παραιτηθεί μόλις ένα μήνα μετά. Ανέλαβε εκ νέου την πρωθυπουργία το 1870, το 1872 και για μικρό χρονικό διάστημα το 1876. Συμμετείχε στην οικουμενική κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Κανάρη ως υπουργός Οικονομικών. Πέθανε το 1879.

ΔΗΛΙΓΙΑΝΝΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ Γόνος της ιστορικής οικογένειας της Γορτυνίας, γεννήθηκε στα Λαγκάδια το 1826. Ως υπουργός Εξωτερικού της κυβέρνησης Διομήδη Κυριακού, ήταν υπεύθυνος των διαπραγματεύσεων για την πλήρωση του θρόνου μετά την απομάκρυνση του Όθωνα. Συμμετείχε σε πολλές κυβερνήσεις ως υπουργός Εξωτερικών, Οικονομικών, Εκκλησιαστικών και Δημόσιας Εκπαιδεύσεως, Στρατιωτικών, Εσωτερικών. Ανέλαβε για πρώτη φορά την πρωθυπουργία ως αρχηγός του Εθνικού Κόμματος, το διάστημα 1885 -1886. Επόμενες πρωθυπουργικές θητείες του Δηλιγιάννη, τα διαστήματα 1890-1892, 1895-1897 οπότε διοργανώθηκαν οι πρώτοι Ολυμπιακοί Αγώνες στην Αθήνα, 11/1902-6/1903, 12/1904-5/1905. Την 1η Ιουνίου 1905 δολοφονήθηκε στην Αθήνα από έναν χαρτοπαίκτη επειδή είχε διατάξει το κλείσιμο των λεσχών.

ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Δικηγόρος, γεννημένος στην Καρύταινα το 1864 εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής Αρκαδίας το 1910 και αμέσως διετέλεσε υπουργός Δικαιοσύνης. Αποχώρησε το 1912, λόγω διαφωνίας του με τον πρόεδρο της κυβέρνησης Ελ. Βενιζέλο και ίδρυσε το «Προοδευτικό Κόμμα» το οποίο στις εκλογές του 1915 έλαβε 7 έδρες. Ένα χρόνο μετά, έλαβε από το βασιλιά Κωνσταντίνο εντολή σχηματισμού κυβέρνησης, εντολή που αποποιήθηκε στη συνέχεια λόγω διαφωνιών του με την αγγλική πρεσβεία. Πέθανε το 1921.

      Ζ    
ΖΕΒΓΟΣ - ΤΑΛΑΓΑΝΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Γεννήθηκε το 1897 στη Δόριζα Μαντινείας. Δάσκαλος – δημοσιογράφος, υπήρξε υψηλόβαθμο στέλεχος του ΚΚΕ. Συμμετείχε ως υπουργός Γεωργίας στην κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας του Γεωργίου Παπανδρέου, το 1944. Δολοφονήθηκε το Μάρτιο του 1947, στη Θεσσαλονίκη, όπου είχε μεταβεί με κλιμάκιο του ΟΗΕ ως εκπρόσωπος του ΚΚΕ.

ΖΕΡΒΑΣ ΛΕΩΝΙΔΑΣ Ο σημαντικότερος Έλληνας χημικός, γεννήθηκε το 1902 στη Μεγαλόπολη. Διετέλεσε υπηρεσιακός υπουργός Βιομηχανίας το διάστημα 31/12/1963 – 19/2/1964. Πέθανε το 1980.

     Κ  
ΚΑΛΤΕΖΙΩΤΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Πολιτικός μηχανικός, γεννημένος στην Τρίπολη το 1942, διετέλεσε υφυπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων το 1980.

ΚΑΡΑΤΖΑΦΕΡΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ
Δημοσιογράφος, γεννημένος στην Τρίπολη το 1947, εξελέγη το 1993 για πρώτη φορά βουλευτής με τη Νέα Δημοκρατία. Το Μάιο 2000, τέθηκε εκτός Κοινοβουλευτικής Ομάδας και αποκλείστηκε από όλα τα κομματικά όργανα. Αφορμή, συνέντευξή του με την οποία επέρριπτε ευθύνες στην ηγεσία της ΝΔ για την ήττα στις εθνικές εκλογές. Το Σεπτέμβριο του 2000 παρουσίασε την ιδρυτική διακήρυξη του κόμματός του με την επωνυμία ΛΑΟΣ (Λαϊκός Ορθόδοξος Συναγερμός). Στις ευρωεκλογές του 2004, εξελέγη για πρώτη φορά ευρωβουλευτής με το ψηφοδέλτιο του ΛΑΟΣ. Στις βουλευτικές εκλογές του 2007 εξέλεξε 10 βουλευτές στο Κοινοβούλιο.

ΚΑΤΡΙΒΑΝΟΣ ΗΛΙΑΣ Γεννήθηκε στο Λεοντάρι, το 1914. Δικηγόρος, πολιτεύτηκε με την Ένωση Κέντρου. Διετέλεσε υφυπουργός Εσωτερικών το 1984. Πέθανε το 1993.

ΚΑΤΡΙΒΑΝΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ Δικηγόρος, γεννήθηκε στο Λεοντάρι το 1919. Υπουργός Εσωτερικών επί Οικουμενικής Κυβέρνησης 11/1989 – 4/1990.

ΚΟΦΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Δικηγόρος – οικονομολόγος, γεννήθηκε το 1869 στην Τρίπολη. Ήταν υπουργός Οικονομικών στην κυβέρνηση του Στυλιανού Γονατά, όπως και στην κυβέρνηση του Ανδρέα Μιχαλακόπουλου. Πέθανε το 1949.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γεννημένος στη Μαντινεία, το 1832, σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και πολιτεύτηκε με το κόμμα του Θεόδωρου Δηλιγιάννη. Έλαβε εντολή σχηματισμού κυβέρνησης από τον Γεώργιο Α’ μετά την παύση της κυβέρνησης Δηλιγιάννη από τα ανάκτορα. Διετέλεσε πρωθυπουργός για ένα εξάμηνο το 1892, μέχρι τις εκλογές που ανέδειξαν νικητή τον Τρικούπη. Πέθανε το 1910.

ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Γεννημένος στην Τρίπολη το 1909, στρατιωτικός γιατρός, έλαβε μέρος σε τρεις διαδοχικές κυβερνήσεις του Σοφοκλή Βενιζέλου (1950-1951).

     Λ  
ΛΑΛΙΩΤΗΣ ΚΩΣΤΑΣ Γεννημένος το 1951 στα Δολιανά, υπήρξε ιδρυτικό μέλος του ΠΑΣΟΚ. Ανέλαβε για πρώτη φορά κυβερνητικό αξίωμα τον Ιούλιο του 1982, ως υφυπουργός Προεδρίας αρμόδιος για τη Νέα Γενιά. Το διάστημα 1985-1987, παρέμεινε εκτός πολιτικής, λόγω διαφωνιών του με την πολιτική του ΠΑΣΟΚ. Από τις εκλογές του 19933 έως τον Οκτώβρη του 2001 ήταν υπουργός Περιβάλλοντος Χωροταξίας Δημόσιων Έργων.

ΛΑΜΠΡΑΚΗΣ ΓΡΗΓΟΡΗΣ Γιατρός, γεννημένος το 1918 στην Κερασίτσα, με πλούσια κοινωνική και φιλανθρωπική δράση, εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής το 1961 με το ψηφοδέλτιο της ΕΔΑ. Πήρε μέρος σε διεθνείς ειρηνιστικές συναντήσεις και κινητοποιήσεις, ενώ το 1963 πραγματοποίησε παρά την απαγόρευση, Πορεία Ειρήνης από τον Μαραθώνα στην Αθήνα. Στις 22 Μαΐου 1963, μετά το τέλος ομιλίας του για την ειρήνη στη Θεσσαλονίκη δέχτηκε δολοφονική επίθεση από παρακρατικούς. Ο θάνατός του προκάλεσε τεράστιο πολιτικό θέμα, με τον τότε αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης Γεώργιο Παπανδρέου να κατηγορεί ως «ηθικό αυτουργό» τον τότε πρωθυπουργό. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής απέκρουσε τις κατηγορίες, ωστόσο η κυβέρνησή του παραιτήθηκε ένα μήνα αργότερα μετά από διαφωνία με το βασιλιά.

ΛΥΚΟΥΡΕΝΤΖΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ Πολιτικός επιστήμονας, γεννήθηκε στο 1957 στην Τρίπολη. Βουλευτής Αρκαδίας της Νέας Δημοκρατίας, ανέλαβε για πρώτη φορά κυβερνητικό αξίωμα το Σεπτέμβριο 2007 ως υφυπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων στην κυβέρνηση του Κώστα Καραμανλή.

     Μ  
ΜΑΝΕΤΑΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ Γιος του Παναγιώτη Μανέτα και εγγονός του Γενναίου Κολοκοτρώνη, γεννήθηκε στην Τρίπολη το 1881. Αντιστράτηγος, συμμετείχε στην κυβέρνηση του Ελευθερίου Βενιζέλου ως υπουργός Στρατιωτικών (1928-1929), στην υπηρεσιακή κυβέρνηση του Αλέξανδρου Οθωναίου ως υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Γεωργίας (1933), ενώ το διάστημα 1945-1946, συμμετείχε στις κυβερνήσεις των Θεμιστοκλή Σοφούλη και Νικολάου Πλαστήρα. Πέθανε το 1947.

ΜΑΝΕΤΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Εγγονός του οπλαρχηγού της Επανάστασης και πρώην προέδρου της κυβέρνησης, Γενναίου Κολοκοτρώνη, γιος του Παναγιώτη Μανέτα, γεννήθηκε στην Τρίπολη το 1878. Ο δικηγόρος Ιωάννης Μανέτας εξελέγη βουλευτής με το Κόμμα των Φιλελευθέρων και το 1925 ανέλαβε το υπουργείο Εκκλησιαστικών και Δημόσιας Εκπαιδεύσεως στην κυβέρνηση του Ανδρέα Μιχαλακόπουλου.

ΜΑΝΕΤΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Αντιστράτηγος, γεννήθηκε το 1879 στην Τρίπολη. Εγγονός του Γενναίου Κολοκοτρώνη, γιος του Παναγιώτη Μανέτα, συμμετείχε το 1933, στην κυβέρνηση του Αλέξανδρου Οθωναίου ως υπουργός Συγκοινωνιών. Στην κυβέρνηση Πλαστήρα, το 1950, ήταν υπουργός Εφοδιασμού και Διανομών.

ΜΑΝΕΤΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Γεννήθηκε στην Τρίπολη το 1837. Δικηγόρος, ανήκε πολιτικά στο Κόμμα του Χαριλάου Τρικούπη και αργότερα του Γεωργίου Θεοτόκη. Χρημάτισε υπουργός Εκκλησιαστικών και Δημόσιας Εκπαιδεύσεως, στην κυβέρνηση Τρικούπη, την τριετία 1886 - 1889.

ΜΑΝΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Διαπρεπής χειρουργός, γεννήθηκε το 1905 στην Τρίπολη. Διετέλεσε υπηρεσιακός υπουργός Κοινωνικών Υπηρεσιών στην υπηρεσιακή κυβέρνηση Ιωάννη Παρασκευόπουλου (1963-1964). Πέθανε το 1998.

ΜΑΝΤΖΩΡΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Γεννήθηκε το 1935 στη Μεγαλόπολη. Δικηγόρος, βουλευτής Αρκαδίας με τη ΝΔ από το 1977 έως το 1993, οπότε προσχώρησε στην Πολιτική ¶νοιξη του Αντώνη Σαμαρά. Διετέλεσε Υφυπουργός Βιομηχανίας, Ενέργειας, Τεχνολογίας και Υφυπουργός Εμπορίου στην κυβέρνηση Μητσοτάκη.

ΜΕΡΙΚΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Γιατρός παθολόγος, καθηγητής Πανεπιστημίου, γεννήθηκε το 1911 στον ¶γιο Ανδρέα Κυνουρίας, διετέλεσε υπηρεσιακός Υπουργός Υγείας-Πρόνοιας & Κοινωνικών Ασφαλίσεων στην Οικουμενική Κυβέρνηση του Ξενοφώντα Ζολώτα (1989). Πέθανε το 1996.

ΜΠΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Δικηγόρος, με σπουδές και στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, γεννήθηκε το 1887 στα Αγεωργίτικα. Πολιτεύτηκε για πρώτη φορά το 1926 και εξελέγη βουλευτής Αρκαδίας με το Λαϊκό Κόμμα. Το διάστημα 1948-1949, έλαβε μέρος στην κυβέρνηση του Θεμιστοκλή Σοφούλη ως υπουργός Εργασίας. Το 1949, μετείχε στο Συνέδριο των Υπουργών της Ευρώπης για την εισδοχή της Ελλάδας ως ιδρυτικού μέλους της Πανευρώπης που έγινε στο Λονδίνο. Ήταν πρόεδρος της Επιτροπής Αναθεώρησης του Συντάγματος η οποία κατήρτισε το Σύνταγμα του 1952. Πέθανε το 1975.

ΜΠΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Αντιστράτηγος, γεννημένος το 1889 στη Μαντινεία, έλαβε μέρος στις κυβερνήσεις Κωνσταντίνου Δεμερτζή και Ιωάννη Μεταξά ως υπουργός Γενικός Διοικητής Κρήτης και υφυπουργός Εσωτερικών, το διάστημα 1935-1936. Πέθανε το 1950.

     Ν  
ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Δικαστικός, γεννήθηκε στην Καρύταινα το 1816. Γαμπρός του υδραίου πολιτικού Δημήτριου Βούλγαρη ο οποίος διετέλεσε οκτώ φορές πρωθυπουργός της Ελλάδας, συμμετείχε σε κυβερνήσεις των Βούλγαρη και Μπενιζέλου Ρούφου την περίοδο 1862-1875, ως υπουργός Εκκλησιαστικών και Δημόσιας Εκπαιδεύσεως, Εσωτερικών, Δικαιοσύνης, Ναυτικών. Πέθανε το 1887.

     Π  
ΠΑΛΑΜΙΔΗΣ ΡΗΓΑΣ Εισοδηματίας – συγγραφέας, γεννήθηκε στην Τρίπολη το 1794. Αγωνιστής της Επανάστασης του 1821, δημιούργησε επί Όθωνα το κίνημα της 3ης Σεπτεμβρίου 1843. Ανέλαβε το υπουργείο Εσωτερικών σε πολλές κυβερνήσεις, κατά διαστήματα από το 1843 έως το 1860.

ΠΑΠΑΓΙΑΒΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Δικηγόρος, γεννήθηκε το 1911 στο Δρακοβούνι Γορτυνίας. Βουλευτής της Ένωσης Κέντρου, διετέλεσε υφυπουργός Γεωργίας στην Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας το διάστημα 26/7/1974 – 9/10/1974.

ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Γιατρός, γεννημένος το 1895 στο Βαλτέτσι. Το 1951, εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής Αρκαδίας με το ψηφοδέλτιο του Ελληνικού Συναγερμού. Συμμετείχε στις κυβερνήσεις του Κωνσταντίνου Τσαλδάρη ως υπουργός Μεταφορών (1946-1947), του Ηλία Τσιριμώκου ως υπουργός Βιομηχανίας (1965) και του Στέφανου Στεφανόπουλου ως υφυπουργός Οικονομικών και Εθνικής Αμύνης (1965-1966).

ΠΑΠΑΔΟΓΓΟΝΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού, γεννημένος στην Τρίπολη το 1931, ήταν ένας από τους ηγέτες του κινήματος του Ναυτικού το 1973 εναντίον της δικτατορίας των συνταγματαρχών. Εξελέγη βουλευτής της ΝΔ και διετέλεσε υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας και Συγκοινωνιών στις κυβερνήσεις του Κωνσταντίνου Καραμανλή, αναπληρωτής υπουργός Εθνικής 'Aμυνας και υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας στην κυβέρνηση Μητσοτάκη την τριετίας 1990 – ’93.

ΠΑΠΑΗΛΙΟΥ ΗΛΙΑΣ Δικηγόρος, γεννημένος στη Δήμητρα Γορτυνίας, ανέλαβε κυβερνητικό αξίωμα, για πρώτη και μοναδική φορά το 1977, ως υφυπουργός Εθνικής 'Aμυνας στην κυβέρνηση Κωνσταντίνου Καραμανλή. Πέθανε το 1985.

ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Ο «πατέρας της Δημοκρατίας», όπως αποκάλεσαν τον ιδρυτή της Πρώτης Ελληνικής Δημοκρατίας γεννήθηκε το 1876 στην Τρίπολη. Με σπουδές νομικών, οικονομικών, φιλοσοφίας και κοινωνιολογίας στην Αθήνα, τη Γερμανία, το Λονδίνο και το Παρίσι, ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής Αρκαδίας το 1910. Συμμετείχε ως υπουργός Συγκοινωνιών στην κυβέρνηση Βενιζέλου. Το 1922 και αφού ο Βενιζέλος είχε αποφασίσει την αποχώρησή του από την πολιτική, ίδρυσε νέο κόμμα τη «Δημοκρατική Ένωση», που το 1928 μετονομάστηκε σε «Αγροτικό και Εργατικό Κόμμα». Έγινε πρωθυπουργός στις 12 Μαρτίου 1924. Η θητεία του κράτησε μέχρι τις 27 Απριλίου το διάστημα όμως ήταν αρκετό για να περάσει από τη Βουλή το «περί εκπτώσεως της Δυναστείας και ανακηρύξεως της Δημοκρατίας» ψήφισμά του, που οδήγησε στο Δημοψήφισμα της 13ης Απριλίου και την καθιέρωση της Αβασίλευτης Δημοκρατίας. Επόμενη ολιγοήμερη επίσης πρωθυπουργική θητεία, το 1932. Σε πολλές κυβερνήσεις διετέλεσε υπουργός Οικονομικών, Γεωργίας, Εξωτερικών, Εθνικής Οικονομίας, Στρατιωτικών – Ναυτικών – Αεροπορίας. Πέθανε σε ηλικία 60 ετών, βλέποντας να διαλύεται το αβασίλευτο καθεστώς.

ΠΟΥΡΝΑΡΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Δικαστικός – Αρεοπαγίτης, γεννήθηκε στη Δημητσάνα το 1877. Την περίοδο 1943-1944, διετέλεσε υπουργός Δικαιοσύνης και Εθνικής Οικονομίας και υφυπουργός Εργασίας.

     Ρ  
ΡΑΜΜΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Με πλούσιες σπουδές νομικών σε Αθήνα, Λωζάνη, Λειψία, Αμβούργο, ο καθηγητής Πανεπιστημίου Γ. Ράμμος γεννήθηκε στο Κορακοβούνι Κυνουρίας το 1902. Διετέλεσε υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων στην υπηρεσιακή κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Γεωργακόπουλου (1958). Πέθανε το 1987.

ΡΕΠΠΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Οδοντίατρος, γεννήθηκε το 1952 στο Λεωνίδιο. Το 1981 εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής Αρκαδίας του ΠΑΣΟΚ. Διετέλεσε υπουργός Τύπου - Κυβερνητικός εκπρόσωπος και υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων στις κυβερνήσεις του Κώστα Σημίτη.

     Σ  
ΣΕΧΙΩΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Δικηγόρος, γεννημένος το 1875, συμμετείχε στην κυβέρνηση του Θεόδωρου Πάγκαλου ως υπουργός Εθνικής Οικονομίας (1925-1926). Πέθανε το 1936.

ΣΕΧΙΩΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ Δικηγόρος, γεννημένος το 1922 στην Τρίπολη, διετέλεσε το 1974 γενικός γραμματέας του υπουργείου Κοινωνικών Υπηρεσιών στην κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας. Συμμετείχε στις κυβερνήσεις του Ανδρέα Παπανδρέου ως υφυπουργός Εθνικής 'Aμυνας, Εσωτερικών και υπουργός Δημόσιας Τάξης απ’ όπου παραιτήθηκε στις 7 Νοεμβρίου 1988, λόγω ευθιξίας, ύστερα από την παράνομη φυγή του επιχειρηματία Γιώργου Κοσκωτά στο εξωτερικό. Πέθανε το 2003.

ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΣ ΡΟΒΕΡΤΟΣ Γεννημένος το 1947 στην Τρίπολη, εντάχθηκε στο ΠΑΣΟΚ από το 1974 και διετέλεσε υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων στην κυβέρνηση του Κώστα Σημίτη το 2001.

     Τ  
ΤΑΜΠΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΑΓΙΣ Δικηγόρος, γόνος οικογένειας στρατιωτικών και πολιτικών από την Αρκαδία, γεννήθηκε το 1892. Το διάστημα 1938-1941, συμμετείχε στις κυβερνήσεις Ιωάννη Μεταξά και Αλεξάνδρου Κοριζή ως υπουργός Δικαιοσύνης. Επί υπουργίας του δημοσιεύθηκε ο Αστικός Κώδικας και ο Στρατιωτικός Ποινικός Κώδικας.

ΤΑΤΟΥΛΗΣ ΠΕΤΡΟΣ Γιατρός χειρουργός, γεννήθηκε το 1953 στο Καστρί Κυνουρίας. Το 1990 εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής Αρκαδίας με το ψηφοδέλτιο της ΝΔ. Το Μάρτιο του 2004, ανέλαβε για πρώτη φορά κυβερνητικό αξίωμα ως υφυπουργός Πολιτισμού στην κυβέρνηση του Κώστα Καραμανλή. Το 2008 διεγράφη από την Κοινοβουλευτική Ομάδα της ΝΔ οπότε έχασε κάθε κομματική ιδιότητα.

ΤΟΥΝΤΑΣ ΧΡΗΣΤΟΣ Δικηγόρος, γεννήθηκε το 1901 στη Μεγαλόπολη. Έλαβε μέρος στην κυβέρνηση του Θεμιστοκλή Σοφούλη, ως υπουργός ΤΤΤ. Πέθανε το 1984.

ΤΟΥΡΚΟΒΑΣΙΛΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ Δικηγόρος, γεννημένος στην Αλωνίσταινα το 1891, ο Τουρκοβασίλης συμμετείχε ως υπουργός Δικαιοσύνης σε δύο κυβερνήσεις συνασπισμού υπό τον Αλέξανδρο Ζαΐμη (1927-1928) και ως υπουργός Εθνικής Παιδείας & Θρησκευμάτων στις κυβερνήσεις Παναγή Τσαλδάρη (1933) και Γεωργίου Κονδύλη (1935). Ως υπουργός Παιδείας αντικατέστησε τους τρεις κύκλους της εκπαίδευσης, με εξατάξιο δημοτικό και εξατάξιο γυμνάσιο, εισήγαγε τη διδασκαλία της λατινικής γλώσσας στα γυμνάσια και καθιέρωσε τη δημοτική στο δημοτικό και την καθαρεύουσα στο γυμνάσιο. Πέθανε το 1975.

ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΑΚΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Γόνος ιστορικής αρκαδικής οικογένειας, γεννήθηκε στην Τρίπολη το 1855. διετέλεσε υπουργός Δικαιοσύνης στην κυβέρνηση Δημητρίου Ράλλη (1897), Εξωτερικών στην κυβέρνηση Αλεξάνδρου Ζαΐμη (1898-1899), Εσωτερικών στις κυβερνήσεις Ζαΐμη (1901-1902), Κυριακούλη Μαυρομιχάλη (1909) και Δημητρίου Γούναρη (1915), 'Aνευ Χαρτοφυλακίου στην κυβέρνηση Γούναρη (1922). Πέθανε το 1939.

ΤΣΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝ Γεννημένος το 1884, γιατρός, συμμετείχε στην κυβέρνηση του Παναγή Τσαλδάρη ως υφυπουργός Υγιεινής και στην κυβέρνηση του Καΐρου του Εμμανουήλ Τσουδερού ως υπουργός 'Aνευ Χαρτοφυλακίου (1944). Πέθανε το 1947.

* Ευχαριστούμε την εκλεκτή συνάδελφο και αρκαδοπούλα Μανιώ  Μάνεση εκδότρια και δημοσιογράφο - πολιτική συντάκτρια της ΝΕΤ,  για την καλή δουλειά της  στην ηλεκτρονική εφηφερίδα "Αρκάδων Χρόνοι" από όπου είναι και τα παραπάνω στοιχεία.
Αναρτήθηκε από Πανος Σ. Αϊβαλης 0 σχόλια






..Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΩΝ ΑΡΚΑΔΩΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ ΣΤΗΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΑΡΚΑΔΙΚΟΥ ΛΑΟΥ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΟΤΕΡΑ ΤΟΥ ΕΘΝΟΥΣ
ΟΜΙΛΙΑ: στην Παναρκαδική για τα ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ ΤΗΣ Π.Ο.Ε. Αγαπητοί συμπατριώτες και συμπατριώτισσες Αρκάδες και φίλοι της Αρκαδίας,

Με ιδιαίτερη χαρά σας καλωσορίζουμε στην Παναρκαδική Ομοσπονδία Ελλάδας, και στην εκδήλωσή μας που έχει διπλό σκοπό: αφενός να εγκαινιάσουμε τη Βιβλιοθήκη της ΠΟΕ, η οποία συγκροτείται από έργα Αρκάδων Συγγραφέων, που προβάλλουν την Αρκαδία και προσφέρουν στην ιδιαίτερη πατρίδα τους, αλλά και από έργα μη Αρκάδων Συγγραφέων που αγάπησαν, μελέτησαν και έγραψαν για την Αρκαδία, και αφετέρου να τιμήσουμε τους συγγραφείς εκείνους που αφιέρωσαν μεγάλο μέρος της ζωής τους στην επιστημονική έρευνα και τη συγγραφή.Όσο για τη σημαντικότητα του βιβλίου στην κοινωνική ζωή, μια σοφή Κινέζικη παροιμία λέει: «Χαρίζοντας ένα βιβλίο δίνεις ζωή για χίλια χρόνια».

Πράγματι, η θαυμαστή για την ανθρωπότητα και τεκμηριωμένη ιστορική παρουσία και διάρκεια της Ελληνικής φυλής οφείλεται αναμφισβήτητα στα διασωζόμενα διαχρονικά γραπτά κείμενα, τα οποία μας κληροδότησαν οι γίγαντες διανοητές της Ελληνικής αρχαιότητας. Αν δεν έγραφε ο Πλάτωνας, δε θα γνωρίζαμε τίποτα για το Σωκράτη, αν δεν έγραφε ο Αρριανός, πώς θα γνωρίζαμε για το Μέγα Αλέξανδρο, αν δεν έγραφαν οι Ευαγγελιστές, δε θα γνωρίζαμε το Χριστιανισμό. Ο Όμηρος, συγκεντρώνοντας και γράφοντας τα δημοτικά τραγούδια της εποχής του, έμεινε ο αρχαιότερος και ανυπέρβλητος Δάσκαλος της ανθρωπότητας.

Ο καθοριστικός ρόλος της παιδείας γενικότερα δηλώνεται και από το λόγο του Κολοκοτρώνη, ο οποίος μιλώντας σε μαθητές στην Πνύκα χρησιμοποίησε μια λέξη, μια έννοια που τόσο μίσησε, τη σκλαβιά, για να δείξει τουναντίον, ότι η σκλαβιά στα γράμματα είναι που φέρνει την ελευθερία: «Παιδιά μου, να σκλαβωθείτε στα γράμματά σας».

Το βιβλίο μάς φωτίζει για τα περασμένα, για να παίρνουμε μαθήματα στην τωρινή ζωή μας, οδηγώντας μας σ� ένα καλύτερο μέλλον. Αποτελεί το πιο προσιτό και πιο πρόσφορο μέσο για τη γόνιμη πνευματική επικοινωνία ανθρώπων και λαών και είναι άμεσα συνδεδεμένο με την προώθηση της ανθρώπινης σκέψης. Γι� αυτό και ο πνευματικός καθοδηγητής του Εικοσιένα, ο Αδαμάντιος Κοραής, έχοντας ως πρωταρχικό στόχο την πνευματική αφύπνιση του υπόδουλου Ελληνισμού, προέβη στην έκδοση και κυκλοφορία των συγγραμμάτων της Ελληνικής αρχαιότητας, εμπλουτίζοντάς τα με τους εξαιρετικά διαφωτιστικούς Προλόγους.

Οι μεγάλοι πολιτισμοί της ανθρωπότητας άνθισαν με την οργάνωση, διατήρηση και λειτουργία Βιβλιοθηκών που αποτέλεσαν σταθμούς στην εξέλιξη της γνώσης. Ο όρος βιβλιοθήκη είναι ελληνικός και χρησιμοποιήθηκε από τους Έλληνες και τους Ρωμαίους για να δηλώσει είτε ένα μεγάλο αριθμό βιβλίων, είτε ένα χώρο μέσα στον οποίο ήταν τοποθετημένα βιβλία. Αυτή η συσσωρευμένη γνώση, χαραγμένη σε αναθηματικές στήλες ή σε ταφικά συγκροτήματα, ή καταγραμμένη σε βιβλία από πάπυρο και σε περγαμηνούς κώδικες ή αργότερα τυπωμένη σε χαρτί, η εκφραζόμενη μέσα από ποικίλες γλώσσες και διαλέκτους, αποτελεί την κιβωτό της ανθρώπινης σκέψης και διανόησης. Υπόψη και ο βαρυσήμαντος λόγος του Διδασκάλου του Γένους Κ. Ασωπίου («Ερμής ο Λόγιος», 1817): «Τόσον περισσότερον θέλομεν προκόψει, όσον τελειοτέρας βιβλιοθήκας συστήσωμεν».

Η τόνωση της πνευματικής ζωής του λαού μας έχει ως συνακόλουθο την ανάπτυξη σε όλους τους παραγωγικούς τομείς. Η παιδεία εξάλλου αποτελεί και την κατεξοχήν δύναμη μιας πραγματικά ιδεώδους παγκοσμιοποίησης, η οποία μπορεί να προσεγγίσει με κατανόηση τους ανθρώπους, ενώνοντάς τους ψυχικά, πνευματικά και ιδεολογικά. Και εναπόκειται κατά κύριο λόγο στην Πολιτεία, η έμπρακτη δραστηριοποίησή της για την αναζωογόνηση της παιδείας, από τις μεγάλες πόλεις ώς και το πιο απόμερο χωριουδάκι της Ελλάδας και ώς και το πιο απόμακρο σημείο της γης με Ομογενείς μας.

Στην Αρκαδία, η ανάγκη για εκπαίδευση και για δημιουργία βιβλιοθηκών ήταν ιδιαίτερα έντονη, ήδη από τα δύσκολα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Υπάρχουν μαρτυρίες και στοιχεία για τη λειτουργία σχολείων, όλων των βαθμίδων, από την Τρίπολη έως και σε μικρά χωριά. Ενδεικτικά επιβάλλεται να αναφερθούν εδώ η Σχολή της Μονής Φιλοσόφου και η Σχολή της Δημητσάνας, με πλούσιες βιβλιοθήκες, οι οποίες συνενώθηκαν το 1816, καθώς και η Σχολή Δημητρίου Καρυτσιώτη στον Αγιάννη και το Άστρος, το 1798 και το 1805 αντίστοιχα.

Η Βιβλιοθήκη της ΠΟΕ δημιουργήθηκε από την αγάπη των συγγραφέων και την πρόθεσή τους να συμβάλουν στη δημιουργία μιας αρκαδικής βιβλιοθήκης, στην Αθήνα, ελεύθερα προσβάσιμης στους ενδιαφερόμενους αναγνώστες και ερευνητές.

Περιλαμβάνει προς το παρόν περί τα 600 βιβλία (ανάτυπα, μονογραφίες, συλλογικούς τόμους, τουριστικούς οδηγούς, λευκώματα, νομικά συγγράματα και άλλα επιστημονικά έργα), 200 περίπου συγγραφέων

Η βιβλιογραφία για την Αρκαδία είναι αλογάριαστη σε ποσότητα και καλύπτει ευρύτατη θεματολογία. Έχουν γραφεί έργα με περιεχόμενο ιστορικό, αρχαιολογικό, λαογραφικό, εξειδικευμένοι τουριστικοί οδηγοί και σύντομα τουριστικά έντυπα, ειδικά λευκώματα, λογοτεχνικά έργα, καθώς και άμετρα επιμέρους άρθρα, δημοσιευμένα σε επιστημονικά περιοδικά ευρύτερου ενδιαφέροντος, αλλά και σε περιοδικές εκδόσεις που έχουν ως κέντρο αναφοράς την Αρκαδία ή γενικότερα την Πελοπόννησο. Επίσης, καλύπτουν μια μεγάλη περίοδο από την απώτατη αρχαιότητα έως τη σύγχρονη εποχή.

Οι Αρκάδες είναι κατεξοχήν άνθρωποι του πνεύματος και της δημιουργίας. Εργάζονται συστηματικά και ακούραστα και προκόβουν, τόσο στο εσωτερικό, όσο και στο εξωτερικό, χωρίς να ξεχνούν την Αρκαδία για την οποία είναι περήφανοι. Διατηρούν τις αρετές των προγόνων τους και φροντίζουν πραγματικά για την πρόοδο της γενέτειράς τους. Έχουν προσφέρει τεράστιο πνευματικό έργο για την ιδιαίτερη πατρίδα τους την Αρκαδία, η οποία και τους έθρεψε πνευματικά και πάντα τους εμπνέει.

Για να αναφερθεί κανείς ενδεικτικά σε ορισμένους συγγραφείς � λογοτέχνες � ποιητές και επιστήμονες είναι μάλλον άδικο, γιατί όλοι μαζί, άλλος περισσότερο και άλλος λιγότερο, έχουν προσφέρει στην αναβάθμιση του πνευματικού επιπέδου της κοινωνίας. Θα αναφερθώ σε ήδη «απελθόντες», των οποίων μένει το έργο τους για να μας φωτίζει για πάντα.

Ο περιηγητής Παυσανίας, γοητευμένος από την ομορφιά της Αρκαδίας, έμεινε σ� αυτήν περισσότερο από κάθε άλλη περιοχή και την περιέγραψε, στα «Αρκαδικά» του, με κάθε λεπτομέρεια. Ο Πολύβιος ο Μεγαλοπολίτης, αρχίζοντας την Ιστορία του, επισημαίνει την παιδαγωγική σημαντικότητα της Ιστορίας: «αληθινωτάτην μεν είναι παιδείαν και γυμνασίαν προς τα πολιτικάς πράξεις την εκ της ιστορίας μάθησιν � την πιο αληθινή πράγματι παιδεία και προγύμναση για την πολιτική δραστηριότητα εξασφαλίζουν τα μαθήματα από τη γνώση της Ιστορίας».

Ιστορικοί: Κων/νος Παπαρηγόπουλος από τη Βυτίνα, Θάνος Βαγενάς από τον Άγιο Πέτρο. Αρχαιολόγοι: Κων/νος Ρωμαίος (Βούρβουρα), Νίκος Βέης (Τρίπολη), Ανδρέας Ξυγγόπουλος (Καστάνιτσα). Ποιητές και λογοτέχνες: Κώστας Ουράνης (Λεωνίδιο), Κώστας Καρυωτάκης (Τρίπολη), Άγγελος Τερζάκης (Άγιος Πέτρος), Μελισσάνθη (Παραδείσια), Μήτσος Κατσίνης (Κερασίτσα), Νίκος Γκάτσος (Ασέα). Επιστήμονες: Ιωάννης Κοκκώνης (Καστρί), θεμελιωτής της δημόσιας Ελληνικής παιδείας και ιδρυτής της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας και του Αρσακείου, Γεώργιος Ράμμος (Κορακοβούνι), από τις σπουδαιότερες νομικές προσωπικότητες, Υπουργός και Νομικός Σύμβουλος της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Δρακόπουλος (σεισμολόγος � Βλαχέρνα/Καστρί), Δημήτριος Σακαλής (Καθηγητής Παν/μίου � Άστρος).

Και το έργο των Αρκάδων συνεχίζεται αδιαλλείπτως, σε κάθε τομέα της επιστήμης. Αξίζει να αναφέρουμε τιμητικά τον σχεδόν αιωνόβιο Τάσο Γριτσόπουλο, Πρόεδρο της Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών, ο οποίος πέρα από το μεγάλο συγγραφικό έργο του, επιτελεί και εξ ίσου σημαντικό έργο διοργανώνοντας τοπικά και διεθνή Συνέδρια και εκδίδοντας τα Πρακτικά των Συνεδρίων αυτών καθώς και την επιστημονική έκδοση «Πελοποννησιακά». Έτσι δίνει το βήμα στους ερευνητές να παρουσιάσουν τα πορίσματα των μελετών τους. Η Εταιρεία διαθέτει επίσης, μια σημαντική βιβλιοθήκη με έργα για όλη την Πελοπόννησο.

Αγαπητοί συμπατριώτες και συμπατριώτισσες,

Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο σύγχρονος άνθρωπος, από τα καθημερινά, μικρά και προσωπικά, έως τα μεγάλα και οικουμενικά, όπως η καταστροφή του περιβάλλοντος, οι ανεξέλεγκτες επιπτώσεις της τεχνολογικής προόδου, κάνουν επιτακτική στις μέρες μας την ανάγκη να στραφούμε πάλι στον Αρκαδισμός, στην Αρκαδική αντίληψη περί της ζωής, σε μια ιδεατή πατρίδα, την Αρκαδία, έναν τόπο ιδανικό, ειρηνικό, ευτυχισμένο, ένα καταφύγιο από την οδυνηρή πραγματικότητα, όπως συνέβη κατά τον Μεσαίωνα, όταν επηρεάστηκε όλος ο πνευματικός κόσμος. Η γαλήνια και ιδεατή - ρομαντική Αρκαδία θα είναι πηγή έμπνευσης για τον κόσμο των Γραμμάτων και των Τεχνών.

Και μάλιστα ένα αναζωογονητικό και πάλι Πανευρωπαϊκό πνεύμα Αρκαδισμού � et in Arcadia ego- θα μπορούσε να συμβάλει αποτελεσματικά στην αποθεραπεία από τις ψυχοφθόρες υλιστικές αντιλήψεις περί ζωής, με την επανάκτηση της ανθρωπιάς και την ειρήνευση της ανθρωπότητας.

Κατάρα η Ξενομανία!

Δεν είναι, ότι, απλά, πολλές φορές το παρακάνουμε... αλλά, με τις πράξεις μας, γινόμαστε και προκλητικοί... Έτσι, ουκ ολίγες φορές, το καλό κι ωραίο το 'χουμε δίπλα μας κι εμείς,κι εμείς δεν το βλέπουμε... Π.χ. η γυναίκα μας είναι πανέμορφη σε σημείο που να τη "χαλβαδιάζουνε" οι πέριξ κι εμείς, εμείς "πέρα βρέχει"· κοιτάζουμε τις άλλες! Έχουμε ένα παιδί με μυαλό και χαρακτήρα πραγματικό διαμάντι, και ουδέποτε αναφερόμαστε σ� αυτό, αλλά το ξεπερνάμε και πάμε στο παιδί του γείτονα, και το εκθειάζουμε, αν και είναι κατώτερο του δικού μας! Είναι ο γείτονάς μας ή ο συμπατριώτης μας πανάξιος για μία ανώτερη θέση κι εμείς, κι εμείς προτιμάμε τον ανίκανο ξένο! Και τα παραδείγματα αυτού του είδους είναι πάμπολλα... δείγματα της δουλοπρέπειας που μας ακολουθεί από τα χρόνια της Τουρκιάς αλλά και μιας κακεντρέχειας και μιας ωμής κακότητας και ζήλειας που μας διακατέχει... και που μας φτάνει στο σημείο να επαινούμε και να επιβραβεύουμε" τον κατώτερο ξένο" κι όχι "ανώτερο δικό μας"! Και, τελοσπάντων, τότε που λέγαμε «είναι ευρωπαϊκό;», εννοώντας το κασμίρι που ψωνίζαμε, δηλ. αν είναι εγγλέζικο, ολόμαλλο και..., τότε, είχα με δίκαιο αφού, τα ελληνικά..., όμως, μετά τόσα χρόνια, και η Ελλάδα έχει ολόμαλλα, και "ορίτζιναλ"... οπότε, δε χρειάζεται να εκθειάζουμε τα "απέξω" αφού, τα δικά μας, είναι εφάμιλλα κι ανώτερα των έξω...
Παίρνω αμπάριζα, από κάτι τελευταίες αλλά και, κατά καιρούς, παράτες που γίνονται από διάφορους φορείς... προς κάποιους οι οποίοι δηλώνουν και είναι από άλλο Κράτος... δηλώνουν "φιλέλληνες" και δεν έχουμε λόγους να μην τους πιστέψουμε· γράφουν ένα σύγγραμμα για την Ελλάδα και την Αρκαδία, το παίρνει κάποιος επώνυμος Εκδοτικός Οίκος περισσότερο από εμπορικούς λόγους κι όχι γιατί διαπιστώνουν... και το κάνει ελκυστικό βιβλίο (ιλλουστρασιόν χαρτί, χοντρά εξώφυλλα, ολοσέλιδες φωτογραφίες, χρώματα...) και προχωρούμε σε τιμές, δόξες και παράτες προς τον Κύριο Συγγραφέα του, όχι Έλληνα και όχι Αρκάδα..., δόξες που ούτε στο όνειρό του τις έχει ιδεί! Οι φορείς αυτοί, παθιάζονται τόσο πολύ, λες και βρήκαν "φλέβα χρυσού" οπότε, νά οι συνάξεις και νά οι ομιλίες, νά τα δαφνοστέφανα και οι τιμητικές πλάκες, και νά τα συμπόσια, και νά...
Δε λέω· ένας ξένος, όταν ασχοληθεί με την Αρκαδία, δε λέω ότι δεν είναι καλό και τιμητικό... Είναι μια συνέχεια της Αναγέννησης στην οποία η Αρκαδία μεσουρανούσε πανευρωπαϊκά, και ήτανε ένα όνειρο, μια μαγεία, τρόπος ζωής! Ένας, λοιπόν, Ευρωπαίος, που εμφανίζεται, σήμερα, και γράφει ή μιλάει για την Αρκαδία μας, "είναι καλός κι Άγιος"· όχι, όμως, και να το παρακάνουμε, βρε παιδιά... κάνοντας τέτοιες εκδηλώσεις, γι� αυτόν, που λες "αυτός είναι κι άλλος κανείς"! Όταν, μάλιστα, τέτοια βιβλία, και με τέτοιο περιεχόμενο, έχουν γραφεί πάμπολλα, από Αρκάδες και μη, και που, όμως, έμειναν στ� αζήτητα από αντιζηλία δική μας... κι επειδή, οι συγγραφείς τους, «δεν ήταν Άγγλοι, Γάλλοι, Πορτογάλλοι...» αλλά απλοί πολίτες της Αρκαδίας... Δικηγόροι, Δάσκαλοι, Γιατροί, Καθηγητές... και οι οποίοι δεν είχανε τη δύναμη να τα εκδώσουνε σε ιλουστρασιόν χαρτί με επαγγελματικές φωτογραφίες!
Κάποια άτομα και κάποιες φορές, υπερεκτιμούν, κατά πολύ, αυτούς τους "ξένους", και τους βάζουν πάνω από δικούς μας οι οποίοι έχουν κάνει κι έχουν γράψει σπουδαία πράγματα, πλην, όμως, μοιάζουν με τ� αηδόνια που, ενώ έχουν φωνή, δεν έχουν ντυμασιά ελκυστική... Σήμερα, όμως, δεν πρέπει να πέφτουμε σε τέτοια ουτοπίματα...
Παίρνω, λοιπόν, αμπάριζα από δυο τρεις τέτοιες εκδηλώσεις � παράτες που έγιναν, από κάποια Άτομα και Φορείς για έναν τέτοιο "ξένο"... Για, σιγά, βρε παιδιά· μας βλέπει κι ο Θεός! Τέτοιους, και πολύ ανώτερος, έχουμε ουκ ολίγους στην Αρκαδία μας! Τι κάνουμε γι� αυτούς; Εσείς, τι κάνατε και τι κάνετε; γιατί εθελοτυφλείτε;
Με τον αιωνόβιο Τάσο Γριτσόπουλο, ούτε έχουμε ούτε είχαμε και ποτέ ιδιαίτερες σχέσεις... Προσωπικά, τον θεωρώ δύστροπο χαρακτήρα και ίσως να με θεωρεί κι αυτός το ίδιο κι εμένα... Όμως, δεν μπορώ να μην "υποκλιθώ στον Άνθρωπο"! Δεν μπορώ "να μην υποκλιθώ στο Γίγαντα των Γραμμάτων και της Ιστορίας της Πατρίδας μας, της Αρκαδίας, αλλά και παραπέρα, του Μοριά! Τι έχει γράψει αυτός ο Άνθρωπος! Και τι δεν έχει γράψει! Δυστυχώς, είναι ελάχιστοι αυτοί που έχουν μελετήσει, όχι αναμασήματα, αλλά τους 10άδες πρωτογενούς δουλειάς πολυσέλιδους τόμους! Δυστυχώς, είναι ελάχιστοι οι κάτοχοι της "Ιστορίας του Φαλάνθου" ένα ογκώδες έργο και από αυτούς ελάχιστοι όσοι το έχουν διαβάσει... όπως, ελάχιστοι είναι οι κάτοχοι και μελετηρές της 3τομης «Ιστορίας την Τριπολιτσάς»! Ελάχιστοι, μέχρι, απειροελάχιστοι είναι οι κάτοχοι αναγνώστες των 70 και πλέον τόσων έργων του όπως και όσοι παρακολούθησαν τα Συνέδρια Πελοποννησιακών Σπουδών... της Εταιρίας που ίδρυσε ο ίδιος, στα οποία 4ήμερα Συνέδρια παρουσιάστηκαν μόνο πρωτότυπες και πρωτόγνωρες εργασίες! Ο αειθαλής και ακούραστος αυτός Δημητσανίτης άνθρωπος των Γραμμάτων, σήμερα, είναι ίσως, πριν τα 100, είναι 100, ίσως λίγο μετά τα 100... Βλέπει αυτές τις άνευ νοήματος και περιεχομένου παράτες γι� ασήμαντους ανθρώπους και γι� ασήμαντα πράγματα και κουνάει το κεφάλι του... τι κατάντια μάς δέρνει και οποία ξενομανία...
Κατά διαστήματα έχει τιμηθεί, ο Τάσος Γριτσόπουλος, εντελώς τυπικά κι ανόρεχτα, θα λέγαμε... Όμως, ήρθε η στιγμή, που, ο Άνθρωπος Τάσος Γριτσόπουλος, πρέπει να τιμηθεί ως Γίγαντας! Μια προτομή του, στην Τριπολιτσά, είναι λίγο, πολύ λίγο: ένας ανδριάντας του στο κέντρο της Πόλης του αρμόζει! Η Νομαρχία Αρκαδίας, ο Δήμος Τρίπολης, η ΤΕΔΚΑ, η Παναρκαδική Ομοσπονδία Ελλάδος, οι Σύλλογοι, οι Ομογενείς... όλοι, από κοινού, ας συσκεφτούν και ας συναποφασίσουν για μια μεγαλειώδη 3ήμερη ή 4ημερη Γιορτή � Συνέδριο, προς τιμή του Τάσου Γριτσόπουλου, στο οποίο θα παρουσιαστούν τα έργα του με κατακλείδα την αποκάλυψη του Ανδριάντα του στο κέντρο της Τριπολιτσάς!
Ας πετάξουμε, επιτέλους, το μανδύα της ξενομανίας, που, μας καταδυναστεύει· ας διώξουμε, επιτέλους, τη ζήλεια από πάνω μας· ας πρυτανεύσει η αξιοκρατία και η ντοπιοσίνη και ας υποκλιθούμε στον Ογκόλιθο της Ιστορίας και των Γραμμάτων, εδώ στην Αρκαδία, τον Πρώτο όλων των Ελλήνων Ιστορικών αυτή τη στιγμή: τον Τάσο Γριτσόπουλο!

Ν.Γ.
Πηγή Μηνιαία εφημερίδα "Οδός Αρκαδίας" ΦYΛΛO 172 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2008

Ο Λόγος του Κολοκοτρώνη
στην Πνύκα
Παιδιά μου!

Εις τον τόπο τούτο, οπού εγώ πατώ σήμερα, επατούσαν και εδημηγορούσαν τον παλαιό καιρό άνδρες σοφοί, και άνδρες με τους οποίους δεν είμαι άξιος να συγκριθώ και ούτε να φθάσω τα ίχνη των. Εγώ επιθυμούσα να σας ιδώ, παιδιά μου, εις την μεγάλη δόξα των προπατόρων μας, και έρχομαι να σας ειπώ, όσα εις τον καιρό του αγώνος και προ αυτού και ύστερα απ' αυτόν ο ίδιος επαρατήρησα, και απ' αυτά να κάμωμε συμπερασμούς και δια την μέλλουσαν ευτυχίαν σας, μολονότι ο Θεός μόνος ηξεύρει τα μέλλοντα. Και δια τους παλαιούς Έλληνας, οποίας γνώσεις είχαν και ποία δόξα και τιμήν έχαιραν κοντά εις τα άλλα έθνη του καιρού των, οποίους ήρωας, στρατηγούς, πολιτικούς είχαν, δια ταύτα σας λέγουν καθ' ημέραν οι διδάσκαλοί σας και οι πεπαιδευμένοι μας. Εγώ δεν είμαι αρκετός. Σας λέγω μόνον πως ήταν σοφοί, και από εδώ επήραν και εδανείσθησαν τα άλλα έθνη την σοφίαν των.

Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΠΕΖΟΣ ΓΙΑ ΔΕΚΑ ΒΡΑΔΙΕΣ ΣΤΟ «ΒΙΚΤΩΡΙΑ»

Εκτός από τις μουσικές ...του
κομμωτηρίου υπάρχει και ο Γκάτσος

Της ΝΑΤΑΛΙ ΧΑΤΖΗΑΝΤΩΝΙΟΥ

Επαγγελματίας ηθοποιός, με ταλέντο και έφεση στους κωμικούς ρόλους. Ερασιτέχνης τραγουδιστής, με πολύ καλή φωνή και αγάπη στο έντεχνο. Η πρώτη ιδιότητα του Γιάννη Μπέζου τον έχει κάνει μια πολύ οικεία φυσιογνωμία των θεατρικών και τηλεοπτικών πραγμάτων μας, με πιο πρόσφατη εκδοχή της τη συμμετοχή του στο σίριαλ «Ευτυχισμένοι μαζί» και αμέσως επόμενο σχέδιο τον συμπρωταγωνιστικό ρόλο μαζί με τον Σταμάτη Φασουλή στο διάσημο γαλλικό μιούζικαλ «Το κλουβί με τις τρελές» του Ζαν Πουαρέ.


Το πρώτο τραγούδι που άκουσε στη ζωή του ο Γιάννης Μπέζος ήταν το «Βρέχει ο Θεός» των Νίκου Γκάτσου - Δήμου Μούτση, με τη φωνή του Κόκκοτα. Τώρα συμπεριλαμβάνει αυτό το τραγούδι στο πρόγραμμά του
Η δεύτερη ιδιότητά του, που έβρισκε διέξοδο σε μουσικές παραστάσεις ή περιοδικές συνεργασίες και δισκογραφικές συμμετοχές (σε δίσκους του Χατζηνάσιου, του Μαυρουδή και του Μικρούτσικου), διατήρησε τη σχέση του με το τραγούδι στο επίπεδο ενός γοητευτικού «πάρεργου».

Αυτή τη φορά όμως δοκιμάζει κάτι τολμηρό και εξαιρετικά ενδιαφέρον: εγκαινιάζει τη χειμερινή σεζόν του θεάτρου «Βικτώρια» με δέκα βραδιές (31/10 έως 9/11) αφιερωμένες εξ ολοκλήρου στο ρεπερτόριο του Νίκου Γκάτσου. Τίτλος της παράστασης «Στον ουρανό σαν άστρο θα χαθώ». Δεν χρειάζεται παρά δύο φωνές (μαζί με τον Μπέζο τραγουδά η Ελένη Κοκκίδου), ένα πιάνο (Ανδρέας Ζαφειρόπουλος) και μερικές πινελιές οπτικο-ακουστικού υλικού.

Από τα δεκάδες αριστουργηματικά τραγούδια του Γκάτσου και τις συνεργασίες του με τον Μάνο Χατζιδάκι πρώτα πρώτα, αλλά και με τον Μίκη Θεοδωράκη, τον Σταύρο Ξαρχάκο και τον Δήμο Μούτση, ο Μπέζος επέλεξε 22. Κι αυτά θα ερμηνεύσει. Ή μάλλον θα τα τραγουδήσει, όπως προτιμά να λέει. Δεν συμπαθεί τον όρο «ερμηνεία». Στην πορεία της συζήτησης μας εξηγεί γιατί...

- Γιατί ένα πρόγραμμα αφιερωμένο ειδικά στον Γκάτσο;

«Επειδή ο Γκάτσος είναι μια ολόκληρη ιστορία και μια προσωπικότητα που εκπέμπει πνευματικότητα. Αλλά καθώς έχει πεθάνει εδώ και 17 χρόνια και έχει περάσει στη σφαίρα του μύθου, αυτή η πνευματικότητα ίσως να τρομάζει όσους ακούνε το όνομά του αλλά δεν τον ξέρουν. Και εμείς όμως νομίζουμε ότι τον ξέρουμε, χωρίς να είναι σίγουρο· μας συμβαίνει συχνά με όσους είναι γνωστοί».

- Ο στόχος σας ποιος είναι;

«Δεν είναι βέβαια να αναλύσω το έργο του. Αλλά μια κι αυτοί οι περίεργοι καιροί ευνοούν τα... "του κομμωτηρίου", ήθελα να κάνω κάτι διαφορετικό, αλλά όχι βαρύγδουπο. Απ' ό,τι έχω αντιληφθεί, ο Γκάτσος ήταν ένας άνθρωπος που δεν μιλούσε πολύ. Ενα μεγάλο του προτέρημα ήταν ότι δεν ήταν καθόλου σοβαροφανής και είχε ένα φοβερό, υπόγειο χιούμορ. Αυτά τα τρία στοιχεία θα προσπαθήσω να τα κάνω ανάγλυφα. Εύχομαι να 'ρθεί το κοινό και έτσι, χωρίς πολλά νταβαντούρια, να επικοινωνήσουμε, να πάμε λίγο στο παρελθόν και να θυμηθούμε όσα αξίζει να τα μάθουν και οι νεότεροι».

- Τον είχατε γνωρίσει προσωπικά;

«Οχι, αν και ήμασταν και συμπατριώτες. Ο Γκάτσος ήταν από την Ασέα, εγώ κατάγομαι από το γειτονικό Κεραστάρι. Με τον πατέρα μου είχαν γνωριστεί. Ηταν κοντοχωριανοί και συνομήλικοι».

- Πότε τον ανακαλύψατε;

«Το πρώτο πρώτο μου άκουσμα ήταν στο παλιό μας πικάπ -εκείνο που το καπάκι ήταν και ηχείο- ένα δισκάκι με το "Βρέχει ο Θεός" σε μουσική του Μούτση, με τον Κόκκοτα. Αργότερα γνώρισα το έργο του από τη δισκογραφία, από το θέατρο και τη δουλειά του πάνω στον Λόρκα και από την "Αμοργό". Σκέφτομαι ότι μπορεί η ποιητική του δραστηριότητα να εξαντλείται σ' αυτήν, αλλά οι ποιητές δεν χρειάζεται να είναι πολυγραφότατοι».

- Η σχέση σας με το τραγούδι ποια είναι τελικά;

«Ασφαλώς δεν είναι επαγγελματική με την έννοια της δισκογραφίας. Με ενδιαφέρει να τραγουδώ τον στίχο, να καταλαβαίνω τι λέω και όλο αυτό να φτάνει στον ακροατή».

- Πότε πρωτοτραγουδήσατε δημοσίως σε κοινό;

«Νομίζω ότι ήταν στο Κηποθέατρο "Αλίκη" στην παράσταση της "Εβίτα Περόν". Τραγουδούσα στη χορωδία αλλά την επόμενη χρονιά είχα ένα μεγάλο ρόλο στην "Εύθυμη χήρα". Εκτοτε τραγουδούσα συχνά σε επιθεωρήσεις, σε έργα πρόζας και σε πολλά μιούζικαλ».

- Ενας ηθοποιός ερμηνεύει διαφορετικά ένα τραγούδι από έναν τραγουδιστή;

«Το θέμα της ερμηνείας είναι ένα μεγάλο κόλπο και στο θέατρο και στο τραγούδι. Εγώ θεωρώ ότι τα πράγματα δεν χρειάζονται "ερμηνεία". Τι να ερμηνεύσεις όταν όλα είναι δεδομένα; Στο θέατρο οι μεγάλοι ρόλοι ρεπερτορίου ανήκουν σε συγγραφείς που τα 'χουν πει όλα. Γι' αυτό προτιμώ τη λέξη "ενσαρκώνω" που, σε αντίθεση με την "ερμηνεία", δεν υπαινίσσεται την έννοια της εξήγησης. Το ίδιο ισχύει και για το τραγούδι. Εκεί ίσως περισσότερο, γιατί ο στίχος και η μελωδία είναι στοιχεία ακόμα πιο ανάγλυφα και δεδομένα και δεν χρειάζονται παρά να τα "πακετάρουμε" και να τα μεταδώσουμε στο κοινό. Δεν είναι καθόλου εύκολο. Μεγάλο ρόλο παίζει η προσωπικότητα του τραγουδιστή, γιατί ακούς πολλούς να ερμηνεύουν σωστά αλλά χωρίς αληθινό αίσθημα».

- Αφού παρακολουθείτε το τραγούδι, ποια είναι η άποψή σας για τα καινούργια;

«Είναι πια τόσα πολλά, που δεν ξέρεις τι να πρωτακούσεις. Υπάρχουν όμως τραγουδοποιοί που έχουν ενδιαφέρον όπως ο Πορτοκάλογλου ή ο Δεληβοριάς. Αλλά αυτό που νομίζω ότι λείπει είναι το λεγόμενο λαϊκό τραγούδι και ο στίχος, που κάπου χωλαίνει. Εχουμε κι ένα κακό εδώ: Είμαστε όλο κλάμα και πόνο βαθύ και δυσανάλογο με τη ζωή των σημερινών Ελλήνων...»

- Και όταν βρίσκεστε με την παρέα σας, τι προτιμάτε να τραγουδάτε;

«Οσα μας φέρνουν σε επαφή με εκείνο το παρελθόν που μου είναι ακόμα αποκαλυπτικό: Τσιτσάνη, Παπαϊωάννου, Χατζιδάκι, Ξαρχάκο, Λοΐζο, αλλά και Σουγιούλ και Γιαννίδη. Αλλά δεν μπορώ να τραγουδήσω σε ξένη γλώσσα. Θα ένιωθα ότι δεν είμαι ό,τι λέω...» *

Εις τον τόπον, τον οποίον κατοικούμε, εκατοικούσαν οι παλαιοί Έλληνες, από τους οποίους και ημείς καταγόμεθα και ελάβαμε το όνομα τούτο. Αυτοί διέφεραν από ημάς εις την θρησκείαν, διότι επροσκυνούσαν τες πέτρες και τα ξύλα. Αφού ύστερα ήλθε στον κόσμο ο Χριστός, οι λαοί όλοι επίστευσαν εις το Ευαγγέλιό του, και έπαυσαν να λατρεύουν τα είδωλα. Δεν επήρε μαζί του ούτε σοφούς ούτε προκομμένους, αλλ' απλούς ανθρώπους, χωρικούς καί ψαράδες, και με τη βοήθεια του Αγίου Πνεύματος έμαθαν όλες τες γλώσσες του κόσμου, οι οποίοι, μολονότι όπου και αν έβρισκαν εναντιότητες και οι βασιλείς και οι τύραννοι τους κατέτρεχαν, δεν ημπόρεσε κανένας να τους κάμη τίποτα. Αυτοί εστερέωσαν την πίστιν.

Οι παλαιοί Έλληνες, οι πρόγονοί μας, έπεσαν εις την διχόνοια και ετρώγονταν μεταξύ τους, και έτσι έλαβαν καιρό πρώτα οι Ρωμαίοι, έπειτα άλλοι βάρβαροι καί τους υπόταξαν. Ύστερα ήλθαν οι Μουσουλμάνοι και έκαμαν ό,τι ημπορούσαν, δια να αλλάξη ο λαός την πίστιν του. Έκοψαν γλώσσες εις πολλούς ανθρώπους, αλλ' εστάθη αδύνατο να το κατορθώσουν. Τον ένα έκοπταν, ο άλλος το σταυρό του έκαμε. Σαν είδε τούτο ο σουλτάνος, διόρισε ένα βιτσερέ [αντιβασιλέα], έναν πατριάρχη, καί του έδωσε την εξουσία της εκκλησίας. Αυτός και ο λοιπός κλήρος έκαμαν ό,τι τους έλεγε ο σουλτάνος. Ύστερον έγιναν οι κοτζαμπάσηδες [προεστοί] εις όλα τα μέρη. Η τρίτη τάξη, οι έμποροι και οι προκομμένοι, το καλύτερο μέρος των πολιτών, μην υποφέρνοντες τον ζυγό έφευγαν, και οι γραμματισμένοι επήραν και έφευγαν από την Ελλάδα, την πατρίδα των, και έτσι ο λαός, όστις στερημένος από τα μέσα της προκοπής, εκατήντησεν εις αθλίαν κατάσταση, και αυτή αύξαινε κάθε ήμερα χειρότερα� διότι, αν ευρίσκετο μεταξύ του λαού κανείς με ολίγην μάθηση, τον ελάμβανε ο κλήρος, όστις έχαιρε προνόμια, ή εσύρετο από τον έμπορο της Ευρώπης ως βοηθός του ή εγίνετο γραμματικός του προεστού. Και μερικοί μην υποφέροντες την τυραννίαν του Τούρκου και βλέποντας τες δόξες και τες ηδονές οπού ανελάμβαναν αυτοί, άφηναν την πίστη τους και εγίνοντο Μουσουλμάνοι. Καί τοιουτοτρόπως κάθε ήμερα ο λαός ελίγνευε καί επτώχαινε.

Εις αυτήν την δυστυχισμένη κατάσταση μερικοί από τους φυγάδες γραμματισμένους εμετάφραζαν και έστελναν εις την Ελλάδα βιβλία, και εις αυτούς πρέπει να χρωστούμε ευγνωμοσύνη, διότι ευθύς οπού κανένας άνθρωπος από το λαό εμάνθανε τα κοινά γράμματα, εδιάβαζεν αυτά τα βιβλία και έβλεπε ποίους είχαμε προγόνους, τι έκαμεν ο Θεμιστοκλής, ο Αριστείδης και άλλοι πολλοί παλαιοί μας, και εβλέπαμε και εις ποίαν κατάσταση ευρισκόμεθα τότε. Όθεν μας ήλθεν εις το νου να τους μιμηθούμε και να γίνουμε ευτυχέστεροι. Και έτσι έγινε και επροόδευσεν η Εταιρεία.

Όταν αποφασίσαμε να κάμωμε την Επανάσταση, δεν εσυλλογισθήκαμε ούτε πόσοι είμεθα ούτε πως δεν έχομε άρματα ούτε ότι οι Τούρκοι εβαστούσαν τα κάστρα και τας πόλεις ούτε κανένας φρόνιμος μας είπε «πού πάτε εδώ να πολεμήσετε με σιταροκάραβα βατσέλα», αλλά ως μία βροχή έπεσε εις όλους μας η επιθυμία της ελευθερίας μας, και όλοι, και ο κλήρος μας και οι προεστοί και οι καπεταναίοι και οι πεπαιδευμένοι και οι έμποροι, μικροί και μεγάλοι, όλοι εσυμφωνήσαμε εις αυτό το σκοπό και εκάμαμε την Επανάσταση.

Εις τον πρώτο χρόνο της Επαναστάσεως είχαμε μεγάλη ομόνοια και όλοι ετρέχαμε σύμφωνοι. Ο ένας επήγεν εις τον πόλεμο, ο αδελφός του έφερνε ξύλα, η γυναίκα του εζύμωνε, το παιδί του εκουβαλούσε ψωμί και μπαρουτόβολα εις το στρατόπεδον και εάν αυτή η ομόνοια εβαστούσε ακόμη δύο χρόνους, ηθέλαμε κυριεύσει και την Θεσσαλία και την Μακεδονία, και ίσως εφθάναμε και έως την Κωνσταντινούπολη. Τόσον τρομάξαμε τους Τούρκους, οπού άκουγαν Έλληνα και έφευγαν χίλια μίλια μακρά. Εκατόν Έλληνες έβαζαν πέντε χιλιάδες εμπρός, και ένα καράβι μιαν άρμάδα...

Εγώ, παιδιά μου, κατά κακή μου τύχη, εξ αιτίας των περιστάσεων, έμεινα αγράμματος και δια τούτο σας ζητώ συγχώρηση, διότι δεν ομιλώ καθώς οι δάσκαλοι σας. Σας είπα όσα ο ίδιος είδα, ήκουσα και εγνώρισα, δια να ωφεληθήτε από τα απερασμένα και από τα κακά αποτελέσματα της διχονοίας, την οποίαν να αποστρέφεσθε, και να έχετε ομόνοια. Εμάς μη μας τηράτε πλέον. Το έργο μας και ο καιρός μας επέρασε. Και αι ημέραι της γενεάς, η οποία σας άνοιξε το δρόμο, θέλουν μετ' ολίγον περάσει. Την ημέρα της ζωής μας θέλει διαδεχθή η νύκτα του θανάτου μας, καθώς την ημέραν των Αγίων Ασωμάτων θέλει διαδεχθή η νύκτα και η αυριανή ήμερα. Εις εσάς μένει να ισάσετε και να στολίσετε τον τόπο, οπού ημείς ελευθερώσαμε� και, δια να γίνη τούτο, πρέπει να έχετε ως θεμέλια της πολιτείας την ομόνοια, την θρησκεία, την καλλιέργεια του Θρόνου και την φρόνιμον ελευθερία.

Τελειώνω το λόγο μου. Ζήτω ο Βασιλεύς μας Όθων! Ζήτω οι σοφοί διδάσκαλοι! Ζήτω η Ελληνική Νεολαία!


Kostas Douridas Oakville Ontario Canada
kostas@douridasliterature.com /
Since 1996
Μικρο απάνθισμα στίχων και φράσεων
Κ. Δουρίδας
Προηγούμενη Ενότητα..Γράμμα στον Έλληνα της Διασποράς
Aν ήταν να σου ειπώ το πόσο υπερήφανος είμαι για την καταγωγή μου, θα σου έλεγα: Mη το ψάχνεις, γιατί μπορείς και μόνος σου να βρεις, αρκεί και μόνο, να κλείσεις για μια στιγμή τα μάτια σου και να σκεφτείς, ψιθυρίζοντας την λέξη Πατρίδα! κι' ακόμη την λέξη που ονομάζεται το χωριό σου!..

If you asked me to tell you how proud I am of my origins, I would say you do not need to ask: all you have to do is shut your eyes for a moment and whisper to yourself the words "homeland" and the name of your village!..

Και ότι είδα, και ότι έμαθα όλα αυτά τα χρόνια, τίποτα μα τίποτα, δεν άγγιξε την ψυχή μου τόσο ιερά, τόσο μυσταγωγικά, όσο τα ευλογημένα εκείνα παιδικά μου χρόνια στο ΑΓΑΠΗΜΕΝΟ ΜΟΥ ΧΩΡΙΟ, το ΚΑΡΔΑΡΙΤΣΙ!!!

And everything I have seen, everything I have learned all these years, none of it, nothing at all, has touched my soul in such a sacred, mystic way as those blessed childhood years at MY BELOVED VILLAGE KARDARITSI!!!

Πεντηκοστή ήρθε ξανά *πλαντάζουν τα νταούλια πανηγυριάζει το χωριό.. Οι βλάχοι στα καλά τους *Κακούρης έχει την σειρά, *Τσιούτης *παραπερούλια Κολοβελώνης *τσαντιριό, έστησε στην χαρά τους.

The Pentecost is here again The tabor drums loudly beating The villages are full of joy The peasants dressed so finely Kakouris with his clarinet is next Then Tsioutis with his band Kolovelonis has set up a tent To host the merry feasting

Σήμερα ο τόπος καίγεται στο χάϊ στο τουφεκίδι.. Η βλαχουριά γλεντοκοπά βροντάνε τα κλαρίνα. Του Βέλου ο γιος παντρεύεται φέρτε *θρακιάρικο γίδι, φέρτε της *Ντάριζας κρασιά κι απ'τα *Βαρκά ρετσίνα.

Today the land rings far and wide with shots of merry rifles The peasantry is full of joy the clarinets rejoicing. Velos's son will wed today bring goat roasted on charcoal, from Dariza bring blood red wine Retsina from the vineyard.

Πήρες τα *σόγια τα καλά -τρανοί νοικοκυραίοι: Που είναι ο Ροδόπουλος ο Γιώργης; ο Νίκος ο Ηλιόπουλος, του Βελοχρήστου τα παιδιά, του Τύρου οι Τσικαίοι 'Ολους τους πήρες ξένη γης, και κλαίει ο δικός μου τόπος.

You stole away the families -of rich and mighty houses: Where is Rodopoulos Giorgis? and Nick Iliopoulou, the children of Velochristos, The family of Tyros? The foreign soil devoured them and my homeland is mourning.

Ρημοκοπήθει το χωριό Νεκροτοπιά σα να'ναι Στοιχειώσανε τ'αρχοντικά *λοθριάσαν τα μποστάνια λαλιά ανθρώπου δεν ακώ πουλιά δεν κελαηδάνε, λες και κατάρα θεϊκιά το'πνιξε στην *αφάνεια.

The village is a waste land now A graveyard full of ghosts The wealthy houses are bereft the orchards desiccated no human voice can now be heard the birds have ceased their chirrup, as if a mighty curse divine has choked it into oblivion.

Μου *γαλαριάσαν τα βουνά με σίδερο μ' ατσάλι.. Φράξαν τις στράτες στο Χελμό, στο Ρούσιο στον Αλπούξο, στην Ζήρια στην Μπαλαλονιά στο Διάρχο στον Διχάλι, και μώβαλαν φρόγκο στον λαιμό να μη μπορώ να σκούξω.

The mountains are closed off to me with iron and with steel. The roads at Helmos blocked, at Rousios and Alpouxos, at Ziria and Balalonia, Diarchos and Dichali, a gag wound tight around my throat to stop me crying out.


Στις στράτες σας η δόλια *γνεύει πάντα για μένα αγναντεύει, μη και φανώ απ' την ξενιτιά θολή της μάνας η ματιά.. όποιον ειδεί να ξαναφάνει λεει: Να το παιδί μου που έρχεται και κλαιει..

My mother wanders in the streets looking to try and find me, lest from afar her son appears. Her aged eyes are dim with years her heart leaps when a stranger appears. Here is my boy come home, she weeps

Κι' ως να'τανε ο χαμός πανήγυρη, κι ο θανατάς *κανισκιοφόρης, ήρθε το ξέφραγο παράπονο, και γλεντοκόπησε τ'άσπρα μαλλιά, μες την στερνή την γλυκερή την ώρα, μες το κατάλοιπο της ροζιασμένης προσμονής, διαφέντεψε η απόγνωση την λήθη, και ήρθε το σούρουπο..

And as if loss was a carnival and death was carrying a wicker basket unbounded grief rose up, and celebrated greying hair, in that final sweet hour, in the remains of gnarled expectation, despair triumphed over oblivion, and evening fell.

Κι' επειδή στ' Oντάριο οι μήνες είναι σκληροί.. Tα καραούλια απ' τις ψηλές τους τις κορφές στο Καρδαρίτσι: Ο 'Αγιος Γεώργιος, η Αγία Παρασκευή μαζί κι' ο 'Aγιος Κωνσταντίνος, Σου στέλνουν γράμμα και γραφή, μαζί κι' ένα ματσάκι δεντρολίβανο να το κρατάς στον κόρφο Σου να μην Σε πιάνει αβάσκαμα.

And because in Ontario the (winter) months are harsh, from the highest peaks of Kardaritsi, Saint George and Saint Paraskevi look out Saint Constantine as well, They send you notes and letters too a bunch of rosemary for you to ward off the evil eye.

Να σου πηδώ απ το 'να βουνό στ' άλλο να φέρνω *φούρλες, και με του Ζάχου την φωνή να σου λέω την "Βοσκοπούλα"... Κι εσύ κυρά η Κιτσιαρέλαινα να σου χτενίζει τα μαλλιά και η παναγιά να σου φοράει *γιορντάνια.

I leap from mountain ridge to ridge performing dancing figures, and in Demetris Zachos voice I sing you "Voskopoula"... And Kitsiarelaina will comb your hair The Virgin will adorn you, with necklace made of precious gold and coins of shining silver

Σαν τον Χριστό ή σαν τον Διγενή να ρθω στην Αυστραλία, εκεί που πας για λίγο χίλιες φορές στην αστραπή, να σου το πω μ' ένα φιλί, τρελή, το σ' αγαπώ κι' απέ να φύγω.

Like Jesus or like Dhigenis I'd come to seek you in Australia faster than lightning thousand times, to tell you with a kiss, how much I love you, and then leave.

Μάλωσα χθες με την καρδιά μου. Με κατηγόρησε, ότι είμ' αδρανής για σε που λείπεις. Τ' ακούς; Και η άμυαλη η τρελή παιδούλα, η πεισματάρα, μ' άφησε κι' έφυγε κλαημένη, και με τα πόδια μες τα χιόνια, από τα τώρα να πάει λέει, στο αεροδρόμιο και να σε περιμένει.

My heart and I had a fight yesterday. It said I wasn't thinking about you now that you are away, do you hear? And like a crazed, mad, stubborn child, it left me here and ran off sobbing, through the snow to get to the airport and await your return.

Πέσε προσκύνησε των άλλων το μεγάλο. Σαν φεύγεις, προσκύναγε τον μεγαλειώδη ήχο των βημάτων σου!.

Kneel down, pay tribute to others' greatness. As you leave, bow down to the magnificent sound of your footsteps!

Αν μπορείς κράτησε αυτό που έχεις. Το έχασες; συμπόνεσε την ώρα που το έχασες.

If you are able, hold on to what you have. Have you lost it? Have pity on the hour you lost it.


'Οταν ο πόνος ξεφαντώνετε στα στήθια σου, μην καρτερείς απέξω την γιατρειά.. Πλησίασέ τον, μέσα σου, και γίνου φίλος του. Και σαν τον καταφέρεις, παρακαλεσέτονε να μείνει..

When pain makes merry in your breast do not look for the cure outside. Approach it inside you, become its friend. And when you have won it over ask it to stay.

'Οταν ζεις, για τους άλλους, αυτό είναι μια συμβατικότητα και αδιαφορούν. 'Οταν πεθαίνεις... θυμούνται τον δικό τους θάνατο και ..κλαίνε.

When you live for others, that is conciliatory and they are indifferent. When you are dying, they recall their own death and weep.

Η γλώσσα μου η ελληνική μελωδικός, γλυκύς, ανυπροσπέλαστος αχανής, μεγαλειώδης, γίγας κόσμος! Η μητρική μου η γλώσσα η ελληνική!.

My language Greek melodious, sweet, unapproachable, vast magnificent, a huge world! My mother tongue Greek

Μην πετάς στον χαμό, αυτό που δεν μπορείς μ' ευκολία να κερδίσεις. Κράτα γερά τον χαλινό, του νου και της ψυχής. Είσαι παιδί και θα μετανοήσεις.

Do not reject what is not easy. Hold tight to the reins of the mind and the soul. You are a child and you'll be sorry.

Σκέψου το αύριο για νάχεις το σήμερα δικό σου. Διώξε την χίμαιρα, κι ας το μυαλό σου τα έλη να σκάψει! Καθάριο το αίμα σου σταλιές να στάξει, στην άγονη γη! Και ύστερα θρέμμα σου να πεις ότι βγει

Think of tomorrow And make today your own. Throw off illusions And let your mind dig deep in the marshes! On to the barren earth let your blood gently flow. Only then will what grows be truly your own.

Παιδί της εποχής -της σημερινής- Ω ! κλαιω πώς φεύγεις απ' την πραγματικότητα κι από κοντά μας.. Στις ψευδαισθήσεις ζεις! Κι αθέλητά σου φέρεις αυτό που κάνει σάπια στην γενιά μας...

Child of the times child of today O, I weep as you stray from the truth and from us. You are living a lie! Unwittingly you carry the rot of our generation

Μια μαργαρίτα στo 'να χέρι στ' άλλο το φως της αστραπής στα χείλη κόκκινο μαχαίρι στα μάτια ο ήλιος της αυγής. Τα περιστέρια στην αυλή μου ο Μάης στα σκόρπια μου μαλλιά φύτρωσε αγάπη στην ψυχή μου τρέξτε φωνάξτε τα παιδιά

A daisy in one hand in the other lighting's flash on the lips a blood red knife in the eyes the rising sun. In the garden snow-white doves May in my flowing hair love budding in my soul Run and call the children

Περνάει η τσιγγάνα βεργολυγερή -θέλει να πάρει ένα τσιγάρο- Στέκει, μου παίρνει την ψυχή φεύγει, και μένω μόνος.

The gipsy walks by lean and lithe -looking for a cigarette- She stops, takes my soul and leaves. And I am left alone.


Πες μου Που 'χαν χαθεί τα περιστέρια πριν να σε βρω; Κι όταν σε βρήκα, πέσε μου τι έγινε η άνοιξη;

Tell me where had the doves gone before I found you? And when I found you, tell me what happened to the spring?

Και πάλι τελευταίος ήρθα. Ω τι μαρτύριο τούτο.. Τούτο κοπάδι των ανθρώπων, Σίφουνας χάνεται μπροστά μου. Κουτσοί, τυφλοί, όλοι αλαργεύουν, και μόνο εγώ μένω αποπίσω..

Once again I am last. What an ordeal it is. This herd of men, lost before me like a whirlwind. The deaf and blind all move away and only I am left behind.

Ενα παιδί με λένε οι φίλοι, που θέλει να λεπτολογεί τις υποψίες. Θρηνεί στον οίκτο η αδελφή, για το μικρό το παιδικό μου κλάμα. Και η μάνα με σφιχταγκαλιάζει -αγάπη και στοργή- σαν μάνα που τον γιο της βλέπει όπως τον θέλει και μπορεί. Μα ποιος ποτέ του ένιωσε την αρετή που γέννησαν οι τύψεις;

My friends say I am a child, quibbling over the tiniest suspicion. My sister weeps in pity, over my small childish sobs. Mother holds me tight with love and tenderness like a mother seeing her son as she wants him to be and as he can be. But who has ever felt the virtue born of remorse?

Ο έξω κόσμος χάθηκε απ'τα μάτια μας. και μέσα ο πόνος στοίχειωσε ! στα βαλτονέρια της ψυχής. Aγριμικό! Σπέρνει τον άνεμο, λυώνει τον θάνατο στο κάθε μας κύτταρο. στήνει σταυρούς στην κάθε μας ίνα. Απέραντο νεκροταφείο οι τύψεις μας. Κι' ο απέξω κόσμος χάθηκε. Βαθιά σιγή. Bαθιά πληγή το χάσμα του απείρου.

The outside world is lost from our eyes. And inside is haunted by pain! In the marshy waters of the soul. Wild beasts sowing the wind, melting death in our every cell, raising crosses in our every fibre. Our remorse an endless cemetery, and the outside world is lost. Deep silence The gulf of infinity a deep wound

Περνούν οι κάργες. Αδέσποτη φάλαγγα. Σκίασε ότι ήταν δυνατόν να ζει. Σκότωσε ότι ήταν δυνατόν να ζει. ο θάνατος κραδαίνει την τσιμπίδα . Και όλα ήταν μία ήττα, Και όλα ήταν μία ριπή, ενας θάνατος..

In unfettered file the jackdaws fly. Obscure that which could live. Kill that which could live. Death brandishes the tongs. And all was defeat, And all was a volley of gunfire, A death

Φτωχέ μικρέ τραγουδιστή, τι ανασκαλεύεις στην πληγή να βρεις; Τι κλαις μπροστά στους σκοτωμένους να σου πουν; Κείνοι "τους πήρε μαύρο σύννεφο" κι' η χλαλοή του μίσους! Τους πήρε ο φθόνος της ντροπής, δεν έχουν να σου δώσουν οίκτο.

Poor little singer, What will you find as you scratch the wound? What will the dead tell you as you weep to them? A 'black cloud has taken them' And the babble of hate! The envy of shame has taken them, They have no pity for you.

Μαντρότοιχος, μεσωροφή χρωστήρας πέρα η δύση. Δυο περιστέρια μια πυγμή ένα τραγούδι, μια φωνή. Λόγος η πρώτη λέξη. Ποιος το 'λπιζε την αρετή την αρετή την αστραπή, την αστραπή τον ήλιο με την καρδιά να ζέψει;

Sheep fold wall, high loft coloured by the far-off west. Two doves, one fist one song, one voice the first word is the Word. Who would have thought that virtue virtue with lightning, lightning with the sun with the heart would harness?

Γιατί όταν η δίψα συνοδοιπόρος γίνει στον καημό σου, Κι όταν ο πόνος σου κατασταλάξει σίδηρο. Περνάει ψηλά, πέρα από την Hiroshima ο πόνος σου και γίνεται όνειρο, και γίνεται πραγματικότητα.

Because when thirst becomes companion to your grief, and your pain is set in iron high flows your pain beyond Hiroshima and becomes a dream, and becomes reality.


Στης γης το δακτυλίδι, θα στροβιλίσει ο έρωτας λεβεντοτσάμικο χορό, κι ο Πάνας ο ανοικτοπόδαρος την βλάστρινη κορομηλιά θα βάλει στο κανίσκι του, μετρώντας τους σφυγμούς ανάλογα με την παράσταση.

On the earth's ring, love will whirl and spin in a dashing tsamiko dance, and Pan with feet wide open the βλάστρινη sprouting?? plum tree into his basket will place, counting the beat according to the performance.

....Φίλοι μου:
Όπου και να συναντήσετε τον Έλληνα στην διασπορά θα τον βρείτε να σας περιμένει με ένα πλατύ χαμόγελο και μια πλούσια καρδιά φιλοξενίας!. Αν είναι γερουσιαστής ή επιστήμονας, ηθοποιός ή λογοτέχνης, απλός εργάτης ή "μύθος" των ειδήσεων -News legend- της αμερκάνικης τηλεόρασης και ραδιοφωνίας, φτωχός ή πλούσιος το ίδιο κάνει.. Θα σας μιλήσει σα να σας ξέρει από χρόνια.. Θα σας αγκαλιάσει σαν όπως η μάνα σας όταν γυρνούσατε στο χωριό.. Και με στοργή και την φροντίδα του αδελφού θα σας χαϊδέψει με το βλέμμα του από πάνω ως κάτω, θέλοντας να μάθει τα πιο πολλά για εσάς και αν είστε καλά!.

Και είναι καταπληκτικό σαν περπατάτε στους δρόμους των μεγαλουπόλεων.. και αν έχετε και την τύχη να βρίσκεστε κοντά στα αγαπημένα και φημισμένα στέκια του μετανάστη, καθώς εγώ που κάθε φορά όταν κατεβαίνω στο "Ελληνικό Χωριό" (The Greek Village) της Ντάνφορθ εδώ στο Τορόντο του Καναδά, είναι λες, και μέσα μου γίνεται σαματάς! Γίνεται Απρίλης και χαρά!!.. Λέτε και γνωρίζω τον κόσμο όλον!.. Kαι έχω την αίσθηση, θαρρείτε και περπατάω στα γνωστά και αγαπημένα μου σοκάκια τα Καρδαριτσιώτικα στα χρόνια που ήμουνα παιδί.., και το χωριό έσφυζε από ζωή και κόσμο.. Τα ίδια και εδώ..

Το σίγουρο είναι στον Έλληνα της διασποράς, σαν του μιλήσετε στην γλώσσα του ..πανηγυριώτικα και με καλοσύνη, εκείνος για εσάς, θα σφάξει και το ...γουρούνι!!.. Έτσι λέγανε οι παλιοί σε ένδειξη ενθουσιασμού για την καλή παρέα πάνω στο κέφι του γλεντιού.. (Tο χοιρινό ήταν τότε το κρέας για όλη την χρονιά στο σπίτι και το έσφαζαν στις απόκριες κάνοντάς το παστό.. Aλλά στο γλέντι απάνω κάθε τόσο) ο νοικοκύρης φώναζε: "Φέρτε κι' άλλο κρασί!! Να σφάξουμε και το γουρούνι!.." Εννοώντας τέτοια καλή παρέα που έχουμε, το γλέντι και η διασκέδαση να μην τελειώσουν ποτέ!!.. Τέτοια είναι πάντα και η καρδιά τ' Αϊ μετανάστη.. Χαιρετισμούς και να είστε πάντα καλά!

τα Μικρά ενθυμήματα:
* * * τα Ενθυμήματα είναι μικρά αφιερώματα σε γνωστούς και φίλους -παλιά και τώρα- απ' την καθημερινότητα... Γενικότερα τα ενθυμήματα αφιερώνονται στον αγιασμένο όπου γης Ελλληνισμό... Συνοδευμένα πάντα με εικονοφωτογράφηση και μικρές προσβάσεις στην λογοτεχνία, δοσμένα για τα Δ Ε Κ Α Χ Ρ Ο Ν Α της LAND of GODS. Η μόνη διαφορά με αυτή την σειρά είναι ότι κάθε φορά που θα μας έρθει στο μυαλό κάποιος γνωστός ή φίλος μια ακόμη σελιδούλα θα συμπληρώνεται!.. Για ετούτο και σας προτείνουμε πως αφού την φυλλομετρήσετε και την χαρείτε Θα είναι καλό ΚΑΙ να επανέρχεστε εδώ κι' εκεί για τα καινούρια πρόσθετα!...Να είστε καλά!. κδ.
Αρκαδική Ανθολογία:
* * *Αρκάδες και ιδιαίτερα Γορτύνιοι λογοτέχνες καταθέτουν αποσπάσματα από το έργο τους μέσω της εξαίρετου λογοτέχνιδας, ποιήτριας και κριτικού, της κυρίας Ζαχαρούλας Γαϊτανάκη.
Στην άκρη του ματιού:
* * *Είναι η σειρά από μικρές απόπειρες του γράφοντα να εκφράσει δικά του οράματα πάνω στον κρίκο μιας αθώας εναλλασσόμενης και ίσως επαναλαμβανόμενης στιγμής μέσα από χρώματα, φωτογραφίες από Landscape και άλλα όπου του έρχονταν μέσα από το διαδίκτυο και άλλες πηγές, καθώς η λογοτεχνία κλπ.. Αξίζει να δείτε και αυτή την σειρά, αλλά μονάχα στο "Microsoft Windows Internet Explorer" ...Και αν προσπαθήσετε να την δείτε αλλού.. τότε και με το δίκιο σας θα πείτε "τρελός παπάς τους βάφτισε αυτούς που έφτιαξαν την σειρά" Αλλά και εμείς έχουμε δίκιο αφού, αυτοδίδακτοι καθώς που είμαστε και στα χρόνια που τα φτιάξαμε όλα αυτά.. Το "Microsoft Windows Internet Explorer" ήταν το πιο διαδεδομένο Browser.. Ύστερα πήραν μπροστά η Αpple.com.. με τα IPhone, ta IPad, η Google, με το Google Chrome, η Mozilla Firefax και άλλα Browsers που δεν την δέχονται την ..τεχνική που χρησιμοποιήσαμε τότε.. Φυσικά το πρόβλημα είναι μόνον στην σειρά αυτή και -ευτυχώς- όχι σε όλα τα τεύχοι όπως θα διαπιστώστε και εσείς: Όλες οι άλλες ενότητες της Land of Gods μπορείτε να τις δείτε με οποιοδήποτε Browser θέλετε και έχετε. Να είστε καλά! κδ.
Mια Φωτογραφία και ένας τόπος:
* * *Μια φωτογραφία και ένας τόπος φορτωμένος με την νοσταλγία της μακρινής πατρίδας αλλά και τους μεγάλους φόβους για την επιβίωση του μετανάστη μέσα απ' το "Καπνόν Αποθρώσκοντα".. Το βιβλίο του Διονύση Δουζένη, τον Αλέξανδρο Παπαδάκη, τον Νίκο Γκάτσο στην Αμοργό, τον Ζωγράφο Γιάννη Σταύρου στην συνομιλία του με τα γλυκύτατα τοπία και θαλασσογραφίες του -μην τις χάσετε- συνεχίζουμε μια μικρή παγκόσμια παρουσίαση καλλιτεχνικής φωτογραφίας, ζωγραφικής και άλλα διάφορα.. Όλα σε μια ..σελίδα..

το Δημοτικό τραγούδι και η παράδοση:
* * *Αξίζει έστω και μια γρήγορη ματιά σας -από επάνω έως κάτω- αυτό το παράθυρο για την δημοτική μας μουσική. Οι πληροφορίες είναι πλούσιες και ξεκινάνε με μια πλειάδα Ιστοσελίδων με ζωντανά δημοτικά τραγούδια που μπορείτε να ακούσετε.. Γίνεται πλατειά παρουσίαση μεγάλων καλλιτεχνών.. Καταγραφή παράδοσης και πάρα πολλά άλλα ενδιαφέροντα Καλή σας επίσκεψη λοιπόν..
ποιήματα τ' αγαπημένα:
* * * Όλα σε μια σελίδα : Ποιητές και ποιήματα τ' αγαπημένα απ' τα σχολικά μας χρόνια.. Είναι μια ανάμνηση ή μια επίσκεψη πέστε σε ένα παλιό αγαπημένο μας πρόσωπο.. Ίσως και στον ίδιο τον εαυτό μας. Τέτοια ποιήματα αν έχετε κι' εσείς στην μνήμη σας γράψτε μας για να τα δημοσιεύσουμε!.
Έλα να δεις:
* * *Η πιο παλιά σειρά της LAND of GODS.. Θα μπορούσε να είχε τον τίτλο: Στα αχνάρια των Ελλήνων (λογοτεχνών) της διασποράς.. όμως φιλοξενεί και πολλούς διακεκριμένους συγγραφείς, ποιητές-ποιήτριες από την πατρίδα, δημοσιογράφους κριτικούς κ.α..
...Δώσε μου χαιρετίσματα στους ανθρώπους και γλυκοφίλησε μου τα αγιασμένα μας χώματα! (Από email στον Θανάση Λαμπρόπουλο από Houston Texas καθώς επισκέπτεται το Καρδαρίτσι!. July 13, 2009)

...Give my greetings to people and kiss our blessed soils.. (By email to Thanasis Lambropoulos from Houston Texas. As he is visiting Kardaritsi!. July 13, 2009)

...ΕΙΣΑΙ το πρώτο μόριο από το σώμα μου και στην δική σου πνοή αναπνέω!. Υπάρχω κι' ευρίσκομαι ζωντανός και θριαμβεύω ή εξαφανίζομαι, ή απλώς ζω κι' αργοπεθαίνω....

...YOU ARE the first molecule of my body and in your breath I breathe! I exist and am still alive and triumphant or vanish, or merely exist and slowly perish...

...Ο κόσμος του «Καπνόν ποθρώσκοντα» δεν είναι μύθος και ιστορία αδελφέ μου, παρά μικρά σπασμένα γυαλιά από καθρέφτη που μέσα εκεί παραστατικά, θα με βρεις αποσπασματικά και με εξουθενωμένη φωνή, να σου δίνω την αναφορά μου με λόγια απλά να καταλάβεις: 'Οτι η μικρή και τεθλασμένη γραμμή που εσύ και εγώ ακολουθήσαμε στην ξένη γης δεν ήταν εύκολος δρόμος...

...The world of 'And Smoke Rising' is not myth and fable, my brother; It is just shards of broken glass from a mirror where you will find my fragmented and weakened voice trying to reproduce my story for you in simple terms so that you can see for yourself that this small and broken path you and I have followed in the alien land was not an easy road...

..Τις μέρες μου τις έχω μετρήσει πάνω στις χάντρες του κομπολογιού.. Mία τη μία κι' ένα το βήμα. Βήμα τα βήματα, στο παρά πέντε.. Κόμβο τον κόμβο και με τα αρθριτικά.. Μίλια τα μίλια -Χιλιάδες μίλια μακριά από την θάλασσα και τον γαλάζιο ουρανό της πατρίδας! ...Ποιος τον θυμάται τώρα τον μετανάστη...

...I have counted my days on the beads of the rosary One by one and step by step.. Just in time, knot by knot with my arthritis Mile by mile - a thousand miles from the sea and the blue sky of home! ..Who remembers the migrant now...

..Κοινότητα ΕΙΣΑΙ ΕΣΥ κι' ΕΓΩ, μην το ξεχνάς! μαζί η ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΣΟΥ ! και η ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΟΥ!.. Είναι της γαλανής πατρίδας μας το αρχαίο πνεύμα. Αυτοί που θυσιάστηκαν! Αυτοί που έφυγαν μαζί και κείνοι που θα ρθούνε!...

...Community is YOU and I, don't forget that! And with that, YOUR RELIGION and YOUR HISTORY. It is the ancient spirit of our sky-blue land. It is the people who sacrificed themselves. It is those who have gone and those who are still to come...

...Πήρες τα χρόνια παγανιά και την ζωή μια μπαταριά τα έδωσες όλα μια ζαριά και εκεί στα ξημερώματα εχάθηκες στα αστέρια...

...You hunted down the years, gambled your life on a roll of the dice and at dawn was lost in the stars...

...Γράψε μου αν θέλεις, σαν εύρεις τον καιρό. Το γράμμα σου μου δίνει κείνη την αίσθηση της γλυκιάς επιστροφής στην πατρίδα, όταν ακόμα ζούσαν οι γονείς -που πια δεν ζούνε-, κι' αποκομμένος σήμερα καθώς που είμαι, η πρώτη μου πατρίδα έγινες εσύ! Για τούτο και σε σκέφτομαι αδελφέμου! Νάσαι καλά!!...

...Write to me if you like, when you find the time. Your letter gives me a sense of that sweet return home, at a time when my parents were still living. Now that they are no longer alive and I am cut off from home, you have become my first motherland! That is why I think of you, my brother! Be well always!...

..Θυμήσου: 'Ενα παιδί της διασποράς, ήταν τότε, είκοσι χρονών, που γύρισε στην πατρίδα γύρω στα 1820, και δεν μιλούσε καλά ελληνικά, -καθώς κι' εσύ- και όμως στον ίδιο καιρό, έγγραψε τον εθνικό μας ύμνο, ήταν ο Διονύσιος Σολωμός που έγγραψε επίσης και τούτο: «Κλείσε στην ψυχή σου την Ελλάδα και θα νιώσεις μέσα σου κάθε είδους μεγαλείο»!!...

...Remember, it was a child of the Diaspora back then, aged only twenty, who went back home, spoke Greek poorly, -like you-, and yet he wrote our national anthem: he was Dionysios Solomos who also wrote: "Close Greece up inside your soul and you will feel within you all kinds of splendour...

.Σήμερα ο εχθρός του 'Ελληνα δεν είναι ορατός, γιατί δεν έχει πρόσωπο ούτε σάρκα όμως υπάρχει παντού σαν τον αγέρα!. Μερικοί τον είπαν καλοπέραση. 'Αλλοι ..πολιτισμό και παγκοσμιοποίηση.. Οι πιο τολμηροί τον είπαν αφομοίωση...

...Today the enemy of the Greeks is not visible, he does not have a face, nor is he made of flesh and blood?He is everywhere like the wind! Some have called him the good life, others culture and globalisation?The boldest have called him assimilation...

..Στο μεταξύ κι' αφού τελείωσε το στρατιωτικό, η δικτατορία του Παπαδόπουλου και συντρόφων του, μια νύχτα ανοιξιάτικη σκόρπισαν σαν την αστραπή την αίσθηση, που όσοι ήξεραν απ' το λαό, την είπαν φόβο και αβεβαιότητα - κακό χαμπέρι...

...Meantime, after he finished his national service, on a fine spring night, the dictatorship of Papadopoulos and his companions spread everywhere like lightning the feeling which those who knew called fear and uncertainty - bad news...

..Με την Ελλάδα να σου στέλνει χαιρετίσματα για να μην ξεχαστείς στα καταράχια της οικουμένης... 'Οτι εσύ αδελφέ μου δεν εγεννήθηκες να γίνεις πολίτης του κόσμου επειδή η καρδιά σου είναι σημαδεμένη την Ελλάδα!...

...With Greece sending you greetings so you did not forget in the rocky wilds of the world That you my brother were not born to be a citizen of the world because your heart has Greece branded upon it!...

..Δωσμου θεέ μου μια στιγμή φούρλα να φέρω τη ζωή μέσα απ' το τσάμικο κι' όπως θα σειέμαι θα λυγώ και σμίξω τον Έλληνα ..θεό... Σαν αστραπή να γεννηθώ ξανά στην γη κι' αφού αισθανθώ την πασχαλιά ως άνω! Μαζί και την Ελλάδα!!! Ύστερα ας ..πεθάνω!!...

...Give me O Lord one moment life to bring in the gyrations of the dance and as I swoop and sway I will become one with the Greek God, In a flash to be reborn on earth and having felt the spirit of Easter as in heaven and with it the soul of Greece - then let me die!...

..Μάθε, στην γαλανή πατρίδα όταν μιλούν για μετανάστες εννοούν μονάχα: Τυχοδιώχτες και ύποπτους!. Η λέξης Αϊ Μετανάστης που σούλεγα.. θυμάσαι?? Τώρα, κατάντησε βρομιά?? στο στόμα του λαού. Και το δικό σου όνομα αδελφέ μου ..για λίγο ακόμα.. και να γράφοταν στην.. ιστορία!...

...Listen: in the blue homeland when they speak of migrants now they mean crooks and fortune hunters! Remember that phrase I used to say: sainted migrant? Now it is an insult in people's mouths. And your name too my brother..Just a little longer and it would have gone down in history!...


..Εγώ κι' εσύ πορεύουμε την ιστορία στον ώμο μας. Κι' επά στην κορφή του 'Ολυμπου για δώδεκα χιλιάδες χρόνια φιλάμε σκοπιά το ανθρώπινο γένος...

...You and I march on with history on our shoulders. And on Olympus' peak for twelve thousand years we keep watch over the human race...

..Βάνω σουρίχτρα και σφυρώ και χαλασμό σηκώνω.. Βλέπω βουνά, βλέπω λογγιά κι' αντάριασμα στα πλάγια. Χιλιάδες γιδοπρόβατα περνούν στα βοσκοτόπια κι' ακούω τα κυπροκούδουνα κι' εγώ λαλώ φλογέρα...

...I find a whistle and loudly blow and whip up mighty storm-cloud. I see the hills I see the dales, I see the mists around them. The sheep and goats in thousands pass their bells so sweetly chiming and on my flute I play a tune...

..Ο απόδημος Ελληνισμός, στο σύνολό του υπολογίζεται ότι υπερβαίνει τα 6.000.000. Ο Ελληνογεννής πληθυσμός ανά τον κόσμο (η αφομοίωση που λέμε) πλησιάζει τα 100. 000.000. λένε οι ειδικοί. Ο πληθυσμός της πατρίδας πλησιάζει τα 11.000.000. Και κάποιοι άλλοι λένε...

...It is estimated that the total number of Greeks living abroad exceeds 6,000,000. Experts say that the number of people of Greek origin (assimilated) is close to 100,000,000. The population of our country is almost 11,000,000. And some others say...

..Και κάποιοι άλλοι λένε: Είστε 'Ελληνας; Απάντηση: 'Οχι. Μιλάτε ελληνικά; Απάντηση: Ναι.! Και πώς να μην μιλάνε ελληνικά αφού ο πολιτισμός της ανθρωπότητας είναι κτισμένος πάνω από τον πολιτισμό της αθάνατης Ελλάδας μας;...

...And some others say: Are you Greek? Answer: No. Do you speak Greek? Answer: Yes! And how could they not speak Greek, when the civilisation of humanity is built on the civilisation of our immortal Greece?...

..Τι είναι η Διασπορά? Είναι ο ακαταπόνητος Οδυσσέας που από τον καιρόν της Τροίας ίσως και ακόμα νωρίτερα, πλανιέται σε όλα τα πλάτη της γης. Κτίζει το σπίτι του. Δημιουργεί αποικίες και παροικίες. Ο ακούραστος και ονειροπόλος ωραίος 'Ελληνας της δεύτερης πατρίδας του που λέγεται ΔΙΑΣΠΟΡΑ...

...What is the Diaspora? He is a tireless Odysseus who since the time of Troy, and even earlier perhaps, has roamed the earth, building homes, creating colonies and communities. The tireless dreamer, the beautiful Greek of the second motherland called the DIASPORA...

..Μία σωστά οργανωμένη κοινότητα, ξεκινάει με πρώτα τα εργαλεία της δηλ. το «εμένα» και «εσένα», για να καταλήξει στους πολλούς και εν συνεχεία στους ηγέτες της, όπου εύκολα όλοι μας πια λέμε, εάν κάτι δεν πάει καλά: Αυτοί φταίνε... Ενώ στην ουσία φταίμε εμείς... δηλαδή εγώ κι' εσύ αδελφέ μου...

...A well-organised community begins with its tools, namely 'you' and 'me' and then moves on to larger numbers and finally to its leaders. If something goes wrong, it is easy for us to say: It's their fault?whereas in fact it is actually our fault?yours and mine, my brother...


..Σε ψάχνω στους τηλεφωνικούς καταλόγους της διασποράς...

...I seek you in the phone books of the Diaspora...

..'Εγραφε τα ποιήματά του με βιασύνη και προχειρότητα: Κτύπαγε τις λέξεις στην γραφομηχανή καθώς ο χτίστης πετάει με το μυστρί την λάσπη πάνω στον γυμνό τοίχο.. Θαρρείς και υπνωτισμένος έγραφε την διαθήκη του...

...He wrote his poems roughly and hastily: Punching the words out on the typewriter like a builder slinging mud with his trowel against the bare wall, As if mesmerised writing his will...

...Κάθε χρόνο στη "Μεγάλη Έξοδο" παίρνει στην πλάτη του τούς δώδεκα θεούς και πάει έως το Μεσολόγγι. Εκεί, αφού ντυθεί την φουστανέλα και βάλει το τσαρούχι στα πόδια, ρίχνεται στο τσάμικο ως μέχρι οι θεοί να κατεβούν απ' την πλάτη του και να ριχτούν κι' αυτοί στον χορό...

...Every year at the 'Great Exodus' lifts onto his shoulders the twelve gods and goes to Mesolongi. And there puts on the foustanella and with tsarouchia on his feet, He throws himself into the tsamiko Until the gods climb down from his broad shoulders And join the dance...

..Απ' τ' ανοιχτό παράθυρο, ένα ραδιόφωνο στην διαπασών να παίζει τ' αφιερώματα των ξενιτεμένων.. Kι' εγώ με το ποδήλατό μου, σπίτι το σπίτι κτύπαγα, πόρτα την πόρτα τον καημό μου.. Πήρα από λάθος το ονειρό μου, και έγραψα στον βερεσέ τον ξενιτεμό μου...

...Through an open window, a radio blaring out emigrants' requests. And I on my bicycle, going from house to house, Knocking on door after door in my sorrow my dreams went astray And I put My migration on credit...

..Και τότε, οι μεν πήραν τους δρόμους για τις φυλακές και τα ξερονήσια.. Και οι δε -οι απλοί και ανώνυμοι- πήραν τους δρόμους για την ξενιτιά...

...And then, some were marched off to prisons and barren islands... And others -the ordinary nameless ones- took off for foreign lands...

..Το πιο γλυκό χαμόγελο στον πλανήτη είναι το χαμόγελο του Έλληνα καθώς υποδέχεται τον επισκέπτη του. (Ολυμπιακή Φιλοξενία 2004)...

...The sweetest smile on the planet is the smile of the Greek as he welcomes his guests. (Olympic Hospitality 2004)...


..πουλιά φοβισμένα; και αραγμένα τωρα στην μνήμη μας. Θα μείνουν εκεί περιμένοντας το δικό μας τελευταίο ταξίδι και ύστερα πια θα χαθούν...

...Like frightened birds Now seared upon our memory There to await our final journey And then lost for ever...

..Στους κάμπους και στα βουνά της πατρίδας αχ και να σ' έπαιρνα απ' το χέρι, στιγμή - στιγμή, βήμα το βήμα! Κρυφό Σχολειό να σου έκανα την ιστορία του Έλληνα παππού σου...

...In the valleys and the hills of home if only I could take your hand moment by moment, step by step! In a Secret School I'd teach you your Greek grandfather's history...

..Και η γης που πριν σε τρόμαζε το αχανές.. Τώρα χωριό στα πόδια σου, δες, Στις παραλίες του Sydney Πεντέξι στήσαν το χορό Απ τα ελληνάκια σου Για τα μεράκια σου Αι μετανάστη. Στο τραπεζάκι Ουζάκι.. Για την Ελλάδα μας μωρέ παιδιά.. 'Αντε μας γεια! Στον Καναδά ..Καλή καρδιά...

...And the world whose vastness scared you is now a village at your feet. See, on the beaches of Sydney a handful of Greeks strike up the dance to your longing for home, sainted migrant. A little ouzo on the table For Greece, you guys Drink to our health! To Canada? with a good heart...

..'Ομως σήμερα βλέπω, και πολύ φοβάμαι Κύριε, πως οι εχθροί του 'Ελληνα τελικά τα κατάφεραν.. κι' αλυσοδεμένο τον έχουν.. Και γδυτόν!! Ως αμνό τον πάνε -και με άλλους λαούς, ποιος να πιστέψει.. με μια Κοκα Κόλα στο χέρι, στο Θείο Σταυρό του Μαρτυρίου Σου! και στην δική του την εξαφάνηση...

...But today I see, and greatly fear, Lord, that the enemies of the Greek have finally succeeded they keep him chained and naked Like a lamb they lead him - together with other peoples - who would have believed it - with a coca cola in hand, to the Holy Cross of your Passion! and to his extinction...

..'Όπου ψυχούλα ελληνική στις γειτονιές του κόσμου, μπρούσκο κρασί κι' αρνιά στην σούβλα!.. Λουλούδια ανθρώποι και πουλιά πάνω απ' τους φράχτες της ολόλαμπρης αυλής, καρτερικά κι' ευλαβικά γλυκοκοιτούν -θαρρείς προσεύχονται στον Πλάστη...

...Wherever a Greek soul lives, in the neighbourhoods of the world, full-bodied wine and lambs on the spit Flowers, people and birds over the fences of the resplendent yard, patiently and devoutly sweetly gaze -as if in prayer- to the Lord...

..Τραγούδι για την ξενιτιά και για τα πρώτα χρόνια: Τότε που τα καράβια μας άλλο δεν φόρτωναν παρά μονάχα μετανάστες... Το θυμάσαι?? Τώρα και τα καράβια μας τα.. κάψαμε. Και τα όνειρά μας τα στοιβάξαμε σε μια παλιοαποθήκη...

...A song about foreign lands and the early years when our ships were loaded with nothing but migrants.. Do you remember? Now we have burnt those ships and locked up our dreams in an old warehouse...


..Μια Ελλάδα βαριά τόσο, όσο η ευχή των πατέρων σου! Βαριά τόσο, όσο μια πετρούλα απ' το θείο της το σώμα... Θα σε βαραίνει... Όσο που ζεις θα σε πικραίνει, όπου κι' αν βρίσκεσαι μακριά της, θα σε πεθαίνει... Μα νάσαι σίγουρος θα σ' ανασταίνει μονάχα η σκέψη της...

...A Greece as heavy as your fathers' blessing! As heavy as a tiny pebble from its sacred body. It will sit heavy on you.. As long as you live it will grieve you, wherever you are, if you are far from home, it will be your death. But the mere thought of it will bring you to life...

..Μαζί με τους καλούς πατριώτες σ' αυτήν την ιδέα, πήγαν και στάθηκαν δίπλα τους από την πρώτη στιγμή οι καιροσκόποι, οι χασομέρηδες, οι άσχετοι αν θέλετε, μαζί κοντά και οι πλακανζήδες...

...The good patriots were joined from the first moment by the opportunists, the wastrels, the losers, and the jokers...

..Μερικοί απ' τους παλιούς που ήσαν καλοί πατριώτες και πίστευαν με πάθος την ιδέα για την σωστή οργάνωση του Ελληνισμού στην παροικία παρέμειναν! Και αφού έριξαν στάχτη στα μάτια τους, πιστέψανε για μια στιγμή, ότι όχι μόνο οι ίδιοι θα φέρουν αλλαγή στα πράγματα προς το καλύτερο, αλλά και πως θα μετατρέψουν τους πλακανζήδες σε αγνούς ..πατριώτες. Και εδώ είναι που ο λαός μας έχει πει εκείνο το «...Κούνια που σε κούναγε» Ελληναρά μου...

...Some of the old ones who were good citizens and passionately believed in the virtues of good organisation in the Greek community, stayed on. And they managed to convince themselves for a short while that not only would they succeed in bringing about a change for the better, but also that they would convert those jokers into pure patriots. As the saying goes: "yeah, right...

..Το ξέρετε ότι σαν εθνικότητα -κι' ανάλογα τον πληθυσμό- η ελληνική, είναι η πρώτη με το μεγαλύτερο ποσοστό φοιτητών στα πανεπιστήμια του Καναδά;; Από την άλλη όμως μεριά στην κοινοτική ζωή απέτυχε οικτρά...

...Did you know that as an ethnicity, and proportional to its population, the Greek community has the largest number of university students in Canada? On the other hand, however, we have failed miserably as far as community life is concerned...

..'Ετσι αυτό βλέποντας ο κόσμος, όχι μόνο δεν έκανε συμμετοχή αλλά φύγανε κι' εκείνοι που απ' την αρχή είχαν πάρει μέρος και είχαν σκοπό να βοηθήσουν: Δυναμώνοντας έτσι την υπεροχή των πλακανζήδων κι' απογυμνώνοντας την ίδια την κοινότητα από κάθε ελπίδα επιβίωσης και επιτυχίας...

...When people saw that, not only did they not participate, but even those who had joined originally and were willing to help went away as well. This gave more power to the opportunists and the jokers and stripped the community of any hope of survival and success...

..Και κρίμα στον υπόλοιπο λαό της διασποράς που στέκει πίσω και λεει μονάχα: "Δεν πανε να κουρεύονται.." Όμως έτσι γίνεται πάντα!.. Και έτσι γράφεται η ιστορία του 'Ελληνα στη διασπορά αλλά και στην πατρίδα...

...And shame on the rest of the Diaspora who just stand back and say: 'To hell with them!' But that's how it has always been! And this is how the history of the Greeks in written - at home and abroad! January1998...


..Ο 'Ελληνας της διασποράς και μιλάμε ειδικά για την πρώτη γενιά του μετανάστη. Ξεκίνησε από την πατρίδα με μια βαλίτσα στο χέρι και όχι μόνο που τα κατάφερε να προοδεύσει, αλλά και να προσθέσει επί πολλή, στην δημιουργία αλλά και ευημερία της καινούριας του πατρίδας...

...The Greeks of the Diaspora, particularly the first generation, set out with just a suitcase in hand to seek a better life. Not only did they manage to make good, but they also contributed greatly to the prosperity of their new homeland...

..Η νέα γης, θαρρείς σαν να μην πάτησε τα χωματά της, σαν να μην έζησε ποτέ σε αυτήν. Σαράντα χρόνια λες και πέρασαν πνοή. Μοιάζει με κείνο το αεροπλάνο, που περιστρέφεται επάνω από το αεροδρόμιο, έτοιμο να προσγειωθεί. Και όμως σαράντα χρόνια πέρασαν και ακόμα ..περιστρέφεται...

...It was as if he had never set foot on this new land, as if he had never lived there. Forty years went by like a gust of wind. He was like a plane circling round the airport ready to land and forty years later, has still has not landed...

..Και είναι αυτή η ίδια η αθάνατη γενιά του 'Αϊ μετανάστη που απ' τους αρχαίους χρόνους πήγε το φως της γαλανής πατρίδας του στα πέρατα της οικουμένης, και έλαμψε η γης! Και οι άγριοι γίναν ήμεροι, κι' ομόρφυνε ο κόσμος! Ύστερα και για πολλή.. Μνηστήρες οργισμένοι ήρθαν και πειραματίστηκαν την βαρβαρότητανα βγει στον άνθρωπο! -γιατί μαθές αυτήν την έλεγαν Ελλάδα κι' είχε το φως της γης...

...And it is this, the same Immortal generation of the sainted migrant That from most ancient times took the light Of its sky-blue homeland to the ends of the earth and the light shone everywhere! And the wild became tame, and the world was beautiful. And then for a long time, enraged suitors came and worked their experiments until barbarity emerged in man! - Perhaps because they called it Greece and it shone with the light of the world...

..-«Δεν παίρνω μέρος στην κοινότητα (σου λέει με απίστευτη σιγουριά), γιατί ..όλοι τρελοί..». Τον είπαν πολυμήχανο -και το πιστεύει κι' ο ίδιος- κι' έτσι, έχει χίλια δυο να σου πει, για τους άλλους που ..φταίνε, εκτός τον ίδιον!...

...-"I refuse to participate in the community (he says with great certainty), because they are all insane...". He has been told that he is clever and resourceful, so he always has a great deal to say and blames everyone except himself...

..Και οι άλλοι οι απλοί αλλά και κείνοι που το παίζουν πλουτοκράτες. Οι αριστοκράτες ή και οι μικροί και οι άλλοι οι μεγάλο-ιδεάτες και οι εγώπαθοι. Ας σκύψουν ταπεινά στην Ιστορία τους με ευλάβεια αρχαιοελληνική να σημαδέψουν την πορεία τους...

...And the others, the ordinary people, the plutocrats, the aristocrats, those possessed of the great patriotic idea, and the egomaniacs as well. They should bow humbly down to their past and mark their history with ancient Greek piety...

..* * * (Σημείωσης: Σε αυτό το πρώτο μου γράμμα που έγραψα (στον Έλληνα της Διασποράς) το Φθινόπωρο του '97.. Γράφτηκε όλως τυχαία αλλά κι' αυθόρμητα και το κομμάτι που αργότερα ονομάτισα "ο Ύμνος του Μετανάστη".. Το παραχωρώ εδώ ολόκληρο το γράμμα εκείνο στην αρχική μορφή του)...

...* * * (Note: In this letter, the first I wrote (to the Greek of the Diaspora) in the autumn of 97, spontaneously I also wrote the piece which I later called 'Hymn to the Migrant'. I quote that letter as a whole in its original form)...


..Καβάλα πάνω στο άλογο τον Θοδωρή* σιμώνω και τον ρωτώ για να μου πει πως πάει τ' αρματολίκι κι' αυτός με ένα χαμόγελο και με τρανό καμάρι, ρίχνει λεφτά στα όργανα για μένα που χορεύω...

...There's Thodoris* upon his steed, I swiftly go to find him I ask to see how I should go and join his band of fighters. And with a smile bursting with pride he throws the players money so they will play their instruments as I complete my dancing...

..Με το τραγούδι το δημοτικό, και τον Παπασιδέρη.. Σαν τραγουδάει κλέφτικο με πάει στην ιστορία.. Σαν τραγουδάει το συρτό, στης νιότης τα λημέρια.. Σαν τραγουδάει τσάμικο... μανούλα το μαντήλι!! ...

...With the demotic song and with Papasideris, * As kleftiko I hear him sing, I go far back in time. When the syrto he sings to us, I'm back in youthful pastures And when the tsamiko rings out, o mother I need a kerchief! ...

..Τα αχνάρια μου να περιμαζέψω, όπου δειλά θαρρώ λίγο κι' ακόμη, να μου αργοφαίνονται: Μικρές τύψεις, μικρά αποτυπώματα στην απεραντωσύνη Σου και στην μεγαλωσύνη Σου Κύριε!...

...To gather up my traces where timidly I think, a little more, gradually appear: traces of remorse tiny prints in your infinity and greatness, Lord!...

..Δέκα χρονών παιδί το θυμάσαι? και με τον πατέρα σου να κοιμάσαι στ' αραποσίτια έχοντας τα μάτια σου καρφωμένα με επιμονή στον ουρανό να προσπαθείς να βάλεις σειρά στ' αστέρια: Κάθε αστέρι και ένα όνειρο. Κάθε όνειρο και χιλιάδες μίλια μακριά απ' την πατρίδα...

...A ten year old child, remember? Sleeping with your father amid the corn, with your eyes fixed firmly on the heavens trying to make sense of the stars. Each star a dream. Each dream a thousand miles from home...

..Μάνα σεπτή, Μάνα σεμνή, Μάνα κεχαριτωμένη!.. Μάνα του Ελύτη και του Σολωμού, Μάνα του μετανάστη! Μάνα του Ρήγα!! Πάρε τους δρόμους κι' έλα να με βρεις!...

...Revered mother, modest mother, Mother full of grace! Mother of Solomos and of Elytis, Migrant's mother Mother of Rigas!! Take to the streets, come find me...

..Mε την ευκαιρία της ελληνικής νίκης στο Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα του 2004 σ' ολάκερο τον πλανήτη Ελληνικές σημαίες και σημαιούλες ξεφύτρωσαν παντού στα μπαλκόνια και καρφώθηκαν στα παράθυρα των αυτοκινήτων.. Για πολλές μέρες οι γειτονιές του κόσμου πνίγηκαν στην γαλανόλευκη...

...On the occasion of the victory of Greece in the European championship of 2004, all over the world Greek flags large and small appeared on balconies and car windows. For days the neighbourhoods of the whole world were flooded with the blue and white flag?...


..Σήμερα ο μετανάστης (απ' τις δεκαετίες του '50-60) αν και αργο - πεθαίνει- έχει πάρει προ πολλού την θέση του παλαιού χωριάτη.. για ετούτο τον αποκαλούν "πιατά" και άλλα τέτοια πολλά του λένε..

Today, poor migrants -though dying - are treated like peasants in the past they call them 'piatas' and dishwashers and much more besides.

..Τότες, ήταν που πια στην γαλανή πατρίδα μας ήρθαν τα χρόνια δίσεκτα και την κρατήσαν στο σκοτάδι.. Στο μεταξύ ο 'Αϊ μετανάστης θύμωσε! και πήρε πένα και χαρτί κι' αντίς μελάνι, με αίμα! έγραψε απάνω το όνομά του: Ρήγας Φεραίος, Φιλικοί, 1821, Διονύσιος Σολωμός, Υψηλάντης, και άλλοι πολλοί...

...And then to the sky-blue land came the difficult years and kept it in darkness. And then the sainted migrant was angry! And he took up pen and paper And instead of ink he wrote in blood! And he wrote down his name: Rigas Feraios, Filiki Etaireia, 1821, Dionysios Solomos, Ypsilantis and many more...

..Μην Λησμονείς: H Κοινότητα ξεκίνησε με εσένα! Στηρίζεται σε εσένα! και το γνωρίζει: θα επιτύχει ή θα αποτύχει με ΕΣΕΝΑ και ΕΜΕΝΑ αδελφέ μου...

...Do not forget: the Community started with you. It relies on you. And it knows it: it will succeed or fail with YOU and ME my brother...

..Στην πιο ψηλή κορφή της γης ο πρώτος καβαλάρης και σταυραϊτός Δίπλα μου ο ήλιος χαμογελαστός Σπέρνει τραγούδια, αγάπης λουλούδια. Χιλιάδες άγγελοι στήνουν χορό και σφάζονται μες την ποδιά σου...

...On earth's highest peak, stavraetos and mighty rider Next to me smiling, the sun Sows songs and flowers of love Thousands of angels dance and are slaughtered in your lap!...

..Να ξέρεις, η κάθε τρώκλα σπιθαμή από την γη της γαλανής, είναι Αίμα, Πνεύμα, και Πηλός...

...I would tell you that every last inch of this land of peace is imbued with Blood, Spirit, Stone and Clay!...

..Πήρε μια χούφτα χώμα απ' τα Καλάβρυτα.. Το έσμιξε με κείνο της γης του Σύδνεϋ και έκανε το περβόλι της!.. Τώρα στην άκρη του περιβολιού κάθεται και μας τραγουδάει με ένα τραγούδι που οι άνεμοι ξετρελαμένοι απ' το παράπονο και της φωνής τη γλύκα! Την παίρνουν στα ταξίδια τους ως τα Καλάβρυτα, τη Κρήτη, την Νέα Υόρκη.. Το Ώκβιλλε Οντάριο...

...She took a handful of Kalavryta earth mixed it with Sydney's soil and created her little garden! Now she sits at the garden's end and sings to us, a song which the winds crazed with longing and the sweetness of her voice, carry with them on their journeys to Kalavryta, to Crete, New York, and Oakville Ontario...


..Τα απόμακρα κι' ερημικά χωριά της πατρίδας μου κάθε φορά στο ηλιοβασίλεμα στέλνουν την μοναξιά τους με το δισάκι του ξενιτεμένου στα πέρατα της γης να παν χαιρετισμούς στον μετανάστη μέσα στις πλάζες και στα ντονατσάδικα καθώς που το ρολόι κτυπάει ρυθμικά τα βήματα στα κουρασμένα πόδια ανιχνεύοντας τον ουρανό της τρίτης ηλικίας...

...Every evening at sunset the distant and deserted villages of home send out their loneliness to the ends of the earth with the emigrant's backpack to take greetings to the emigrant On the beaches and the doughnut shops as the clock beats to the rhythm of the steps of tired feet seeking the haven of old age...

..Πατρίδα μου, στις εκκλησιές της διασποράς -ελπίδα μου ! - Μέσα απ' του ψάλτη τη φωνή και του παπά ακούω την φωνή σου και ραγίζω βλέπω τριγύρω καταχνιά την απουσία απ' τις καινούργιες γενιές.. δακρύζω...

...My homeland, in the churches of the Diaspora -my hope! - In the voice of the chanter and the priest I hear your voice and my heart breaks. I see fog all around the absence of new generations And I weep...

..'Ετσι τα περισσότερα χωριά στη Γορτυνία έχουν απομείνει με έναν ..Κολοκοτρώνη στην πλατεία και οκτώ ανθρώπους να τραγουδούν την μοναξιά με ένα τραγούδι κλέφτικο για την επιστροφή του ξενιτεμένου...

...And so most of the villages in Gortynia are left with a single Kolokotronis in the square and eight people singing of loneliness a rebel's song for the migrant's return...

..'Υστερα και λίγο πριν πάει για τον στρατό. Μια μέρα και μέσα σε λίγες ώρες, από παιδί που ήταν κι αισθανότανε, στα ξαφνικά ωρίμασε και έγινε άνδρας καθώς που βρήκε τον εαυτόν του κρατημένο γερά, κειδά, από το φέρετρο του αγωνιστή και ήρωα της ειρήνης Γρηγόρη Λαμπράκη...

...Later, one day shortly before he joined the army, in just a few hours he grew from the child that he was and felt, and became a man as he found himself holding tightly on to the coffin of the hero of peace, Grigoris Lambrakis...

..απ' την Μητρόπολη ως μέχρις το πρώτο νεκροταφείο η Ελλάδα, είχε διπλώσει σε ένα μικρό σεντόνι την ιστορία της, και με τα χέρια της τεντωμένα σε χιλιάδες μπουνιές, φοβέριζε τους ουρανούς μαζί και τους θεούς της. 'Ηταν τα χρόνια δίσεκτα και μέρες οργισμένες...

...And all the way from the Metropolitan Cathedral to the First Cemetery, Greece had folded up its entire history in a small white sheet, and with hands clenched into a myriad fists threatened the heavens and their gods: The years were ominous and the days enraged...

..Η γριά μου η *βάβω η παναγιά στην ερημιά με το *φακιόλι της αλαφιασμένη ψάχνει στα διάσελα κλαημένη να βρει τσοπάνηδες.. Όμως στα σταυροδρόμια χωρίς κερί τα εικονοστάσια παντού ερημιά πυκνή καταχνιά στην εκκλησιά του Αϊ Νικόλα βουβή η καμπάνα.. Δόλια μου η μάνα...

...My old grandmother, Like the holy mother Searching desperately in the wilderness for shepherds. But at the crossroads No candles in the church all is deserted fog covers all And silent is the bell in St Nicholas church. My poor mother alone...


..Φεύγοντας ο μετανάστης πήρε μαζί του από την πατρίδα το "κάτι τι" όπου στις δύσκολες στιγμές το είχε φυλαχτό και τον βοηθούσε, σαν φάρος τον οδηγούσε!...

...As they leave, migrants take that little 'something' from home as a talisman for difficult times to guide them like a beacon...



Γρηγόρης Λαμπράκης
1912 – 1963

Γιατρός, αθλητής, πολιτικός, μα πάνω απ' όλα αγωνιστής της Δημοκρατίας και της Ειρήνης. Γεννήθηκε στην Κερασίτσα Αρκαδίας στις 3 Απριλίου 1912. Μετά το τέλος των εγκύκλιων σπουδών του μετέβη στην Αθήνα και εισήλθε στην Ιατρική. Από τα εφηβικά του χρόνια ασχολήθηκε με τον αθλητισμό και αναδείχθηκε δέκα φορές βαλκανιονίκης στο άλμα εις μήκος, ενώ επί 23 χρόνια (1936-1959) κατείχε το πανελλήνιο ρεκόρ του αγωνίσματος.

Έλαβε ενεργό μέρος στην Εθνική Αντίσταση, κατά την περίοδο της γερμανικής κατοχής. Το 1943 ίδρυσε την «Ένωση των Ελλήνων Αθλητών» και διοργάνωσε αγώνες, από τα έσοδα των οποίων τροφοδοτούσε τα λαϊκά συσσίτια. Μετά την απελευθέρωση ολοκλήρωσε τις σπουδές του στην Ιατρική και το 1950 αναγορεύθηκε υφηγητής στην έδρα της Μαιευτικής και Γυναικολογίας.

Στις εκλογές «της βίας και της νοθείας», όπως έμεινε στην ιστορία η εκλογική διαδικασία της 29ης Οκτωβρίου 1961, πολιτεύθηκε με το ΠΑΜΕ (Πανδημοκρατικό Αγροτικό Μέτωπο Ελλάδος), έναν συνασπισμό αριστερών δυνάμεων με επικεφαλής την ΕΔΑ και εξελέγη βουλευτής Πειραιά. Τον ίδιο χρόνο δραστηριοποιήθηκε στο ειρηνιστικό κίνημα και με δική του πρωτοβουλία ιδρύθηκε η «Ελληνική Επιτροπή για τη Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη» (ΕΕΔΥΕ).

Στις 21 Απριλίου 1963 η ΕΕΔΥΕ διοργάνωσε Πορεία Ειρήνης από τον Μαραθώνα στην Αθήνα. Η αστυνομία απαγόρευσε την πορεία και συνέλαβε πολλούς από τους διαδηλωτές, μεταξύ των οποίων και τον Μίκη Θεοδωράκη. Ο Λαμπράκης προστατευόμενος από τη βουλευτική του ασυλία, πραγματοποίησε μόνος την πορεία, κρατώντας ένα μικρό πανό με το σύμβολο της ειρήνης. Αμέσως μετά συνελήφθη από την αστυνομία.

Στις 22 Μαΐου 1963 ο Γρηγόρης Λαμπράκης παρέστη και μίλησε για την ειρήνη στη Θεσσαλονίκη. Μετά το τέλος της εκδήλωσης δέχθηκε δολοφονική επίθεση σε κεντρικό δρόμο της πόλης από τρίκυκλο, στο οποίο επέβαιναν οι ακροδεξιοί Σπύρος Γκοτζαμάνης και Εμμανουήλ Εμμανουηλίδης. Τραυματίστηκε σοβαρά και πέθανε στις 27 Μαΐου 1963, σε ηλικία 51 ετών. Ο θάνατός του προκάλεσε αγανάκτηση στην κοινή γνώμη, οξύτατη πολιτική κρίση, αλλά και διεθνή κατακραυγή.

Την επομένη ένα πλήθος 500.000 ανθρώπων συγκεντρώθηκε στο Α' Νεκροταφείο για το «Ύστατο Χαίρε». Γρήγορα, η συγκέντρωση μετατράπηκε σε διαδήλωση καταδίκης της δεξιάς κυβέρνησης του Κωνσταντίνου Καραμανλή και του Παλατιού.

Φυσικοί αυτουργοί της δολοφονίας Λαμπράκη ήταν ο Σπύρος Γκοτζαμάνης και ο Εμμανουήλ Εμμανουηλίδης, αλλά η δικαστική έρευνα που διεξήγαγαν ο εισαγγελέας Παύλος Δελαπόρτας και ο νεαρός ανακριτής Χρήστος Σαρτζετάκης έφεραν στο φως σχέσεις των αρχών με ένα ακροδεξιό παρακράτος. Ο ανακριτής Σαρτζετάκης απήγγειλε, μάλιστα, κατηγορίες και εναντίον ανώτατων αξιωματικών της Χωροφυλακής. Οι φυσικοί αυτουργοί καταδικάσθηκαν τον Δεκέμβριο του 1966 σε πολυετή φυλάκιση και απελευθερώθηκαν κατά τη διάρκεια της δικτατορίας.

Η δολοφονία Λαμπράκη επιτάχυνε τις πολιτικές εξελίξεις. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, αφού διερωτήθηκε «Ποιος κυβερνάει αυτό τον τόπο;» εγκατέλειψε την πρωθυπουργία και την πολιτική τον Ιούνιο του 1963 και αποσύρθηκε στο Παρίσι. Χιλιάδες νέοι ίδρυσαν τον πολιτικό οργανισμό «Δημοκρατική Νεολαία Λαμπράκη», που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στο προοδευτικό κίνημα της δεκαετίας του '60. Πρώτος γραμματέας της οργάνωσης ανέλαβε ο Μίκης Θεοδωράκης.

Η ζωή και ο θάνατος του Γρηγόρη Λαμπράκη ενέπνευσε τον συγγραφέα Βασίλη Βασιλικό στο περίφημο πολιτικό του μυθιστόρημα με τον τίτλο Ζ (Εκδόσεις Λιβάνη). Το 1969 μεταφέρεται με μεγάλη επιτυχία στη μεγάλη οθόνη από τον σκηνοθέτη Κώστα Γαβρά, με πρωταγωνιστές τον Υβ Μοντάν, τον Ζαν Λουί Τρεντινιάν και την Ειρήνη Παπά.

Ο Γρηγόρης Λαμπράκης με την προσωπικότητα και τη δράση του παραμένει και σήμερα ένα σύμβολο της Δημοκρατίας και του αγωνιζόμενου ανθρώπου κατά της πολιτικής καταπίεσης.



Απ' την μηνιαία εφημερίδα ΟΔΟΣ ΑΡΚΑΔΙΑΣ

Η ΑΡΚΑΔΙΑ χθες - σήμερα - αύριο
Του Παν. Λαμπρόπουλου Πολιτ. Μηχαχ. - τ. Γ.Γ.Π.Π.

Προκειμένου να προβλέψει κανείς το "ΑYPIO" ενός τόπου, είναι ανάγκη να γνωρίζει έστω και στοιχειωδώς το «ΧΘΕΣ».
Απ' την μηνιαία εφημερίδα ΟΔΟΣ ΑΡΚΑΔΙΑΣ
Μαύρη μέρα: 4-2-1843!

Ο ΓΕΡΟΣ toy Moριά έπαψε να υπάρχει πριν από 160 χρόνια: Στις 4 Φεβρουαρίου 1843 πέθανε από συμφόρηση στο σπίτι του στην Αθήνα. Ήταν τότε 73 χρόνων. Λίγο πριν από τον θάνατό του πρόλαβε να δει τo στερνoπαίδι του Koλίνο να παντρεύεται με τη Ραλλού Καρατζά, εγγονή του ηγεμόνα της Βλαχίας Ιωάννη. Ήταν τότε που είπε το περίφημο «εσυμπεθέρευσεν η κάπα με τη γούνα».

Η είδηση του θανάτου του συγκλόνι- σε, την Ελλάδα. Στην οθωνική Aθήνα το Υπουργικό Συμβούλιο κήρυξε τριήμερο Πένθος. Κατά τις περιγραφές της εποχής τον έντυσαν με τη στολή του αντιστράτηγου, τον ζώσανε με το σπαθί που είχε όταν πρωτoξεκίνησε τoν εθνικoαπελευθερωτικό αγώνα. Του έβαλαν τσαρούχια και κάτω από το φέρετρο, όπως λέγεται, στο σημείο των ποδιών, έβαλαν μια τουρκική σημαία. Από τη μια πλευρά της σορού τοποθέτησαν την περικεφαλαία του και από την άλλη τον θώρακά του.

Η νεκρώσιμη πομπή διέσχισε την Ερμού και μέσω της Αιόλου κατέληξε στην Aγία Ειρήνη.

Ήταν τόσο το πλήθος, ώστε όταν η αρχή της πομπής έφτανε στην εκκλησία, οι τελευταίοι που ακολουθούσαν από το κολοκοτρωναίικο σπίτι δεν είχαν ακόμη μπει στην Ερμού. Η μούσα αποτύπωσε το γεγονός με στίχους:

«Τρία πουλάκια μοιργιολογούν ψηλά στο Λιμποβίσι, μοιργιολογούσαν κι έκλαιγαν το Γέρο-Θοδωράκη... Τον κλαίνε φίλοι κι εδικoί τον κλαίνε κι οι οχτροί του!»

Τα οστά του μεταφέρθηκαν αργότερα στην Τρίπολη και τοποθετήθηκαν σε κρύπτη στο μνημείο της πλατείας Άρεως. Ο Γ. Τερτσέτης, στη σκιαγραφία του Κολοκοτρώνη σχετικά με τη στάση του απέναντι στις αρρώστιες, επισημαίνει: «...Έως τα 56 έτος της ηλικίας του, μίαν φοράν ήτον άρρωστος.

Επήγε εις το Λεβίδι με τους ιατρούς του να ησυχάση. Τούτο ήταν μετά την μάχην του Δράμαλη. Είχε ένα σφάκτην εις την πλάτην του δυνατόν. Του επήραν αίμα τότε διά πρώτην φοράν και δεν ήθελε. Ο πόνος εξηκολούθη. Χωρικός τι, γνώριμος του, του είπε να βάλη απάνω εις τον πόνον το υνί του ζευγολάτη να γιάνη...»


Σε ό,τι αφορά την Αρκαδία μας, οι ιστορικοί έχουν περιγράψει περίπου τα γενόμενα, στο τόπο μας, από αρχαιοτάτων χρόνων, χωρίς, βεβαίως, και να ερμηνεύσουν, πλήρως, τα θαύματα που είχαν εκτελεσθεί, παράλληλα, προς τις υφιστάμενες τεχνικές, εδαφολογικές και επιστημονικές γνώσεις των αντιστoίχων εποχών.

Όλως, συνοπτικά, θα αναφερθούμε στο απώτερο παρελθόν προκειμένου, να ερμηνεύσουμε, τη διαγραφόμενη πορεία ενός τόπου, με σπάνια παγκόσμια ιστορία και προσφορά στο Έθνος μας, όπως η Αρκαδία.

Πριν από είκοσι και πλέον αιώνες, η Αρκαδία είχε να επιδείξει φαινόμενα πολιτισμού και τέχνης αλλά και σοφίας, όπως το Λύκαιον όρος με το γειτονικό του Ναό του Επικουρείου Απόλλωνος, τα θέατρα της Μεγαλόπολης και της Μαντινείας, τον Ορχομενό, το Ναό της Αλέας Αθηνάς και το θέατρο της Τεγέας, το αρχαίο Παλλάντιο, τα Ψηφιδωτά της Αλέας, το Μουχλί και άλλα αριστουργήματα, που, ακόμη δεν μπορούν οι ειδικοί να ερμηνεύσουν, τα μέσα και τη δυνατότητα της εποχής εκείνης, για τη δημιουργία αυτών των έργων τέχνης στην Αρκαδία, τα ίχνη, των οποίων, μελετούνται, σήμερα, από έμπειρους αρχαιολόγους και τεχνικούς όλου του κόσμου.

Επακολούθησαν, παγκοσμίως, πολεμικές αναταραχές με εσωτερικούς αλλά και παγκόσμιους πολέμους, οι αυτοκρατορίες που δημιούργησαν φτωχούς και πλούσιους, άρχοντες και πληβείους, δούλου ς και αφέντες, τυράννους και υποτακτικούς για να φθάσουμε στον δέκατο ένατο αιώνα μ. Χ. όπου, η Ελλάδα, απέκτησε τμηματικά την ελευθερία της και, η Αρκαδία, βρέθηκε πάλι στο προσκήνιο και ανέδειξε φυσιογνωμίες σε όλους τους τομείς δράσης, όπως:

α) τους ήρωες των Εθνικών μας αγώνων, τον απελευθερωτή του γένους Θεόδωρο Κολοκοτρώνη με τους συνεργάτες του Πλαπούτα, Νικηταρά, Δούνια, Κεφάλα κ.λ.π.

β) τους πνευματικούς δασ κ ά λ ο υ ς Π α π α ρ η γ ό π ο υ λ ο , Οικονομίδη, Πολύβιο, Μιστριώτη, Γουδή, Ρουσόπουλο, Κυδωνιάτη, Μουτσόπουλο, Παπαδημητρίου, Κωνσταντόπουλο, Κανδυλώρο, Σινανιώτη κ.λ.π. που, με τις διδασκαλίες τους και τη βιβλιογραφία τους, λάμπρυναν την πανεπιστημιακή κοινότητα της χώρας.

γ) τους επιχειρηματίες Αγγελόπουλο, Στασινόπουλο, Γιαννόπουλο, Σβώλο, Παπαγεωργίου, Δούρο, Μαρτίνο, Λεμονή, Βάρδα κ.λ.π. όπου, με την εμπορική τους δραστηριότητα, Πανελληνίως αλλά και εκτός Ελλάδας, διέδωσαν το δαιμόνιο εμπορικό τους πνεύμα και, ταυτοχρόνως, πολλαπλώς βοήθησαν την Αρκαδία μας.

δ) τους πολιτικούς ηγέτες Παπαναστάση, Δεληγιάννη, Τουρκοβασίλη, Τσιακόπουλο , Μπακόπουλο, Τριανταφυλλάκο κ. λ. π . που συνέδεσαν την υπουργική τους δραστηριότητα με αξιόλογα έργα στην Αρκαδία και

ε) στον καλλιτεχνικό και πνευματικό τομέα τους Μητρόπουλο, Γκάτσο, Καρώνη, Τσαρούχη, Καρυωτάκη κ.λ.π.

Και όλα αυτά σε μια εποχή όπου, σε όλη την Ελλάδα και, ιδιαίτερα, στην Αρκαδία, επικρατούσε η φτώχεια και η παντελής έλλειψη μέσων επικοινωνίας και επαγγελματικών εργαλείων για την άσκηση οιουδήποτε επαγγέλματος και, κυρίως, της αγροτικής καλλιέργειας που αποτελούσε το 75% της απασχόλησης του πληθυσμού του Νομού.

Μέχρι το 1950, τα περισσότερα από τα 224 χωριά του Νομού, δεν είχαν δρόμο για μετάβαση αυτοκινήτου, δεν υπήρχε ηλεκτρικό ρεύμα, δεν υπήρχαν γεωργικά μηχανήματα, τρακτέρ, θεριστικά, αλωνιστικά κ.λ.π.

η καλλιέργεια της φτωχής γης εγένετο με τα ζώα και τα ξινάρια και, κυρίως, με την προσωπική εργασία των αγροτών οι οποίοι, παράλληλα, είχαν και την μικρή κτηνοτροφία, τις κότες, τα κουνέλια και άλλα κατοικίδια ζώα προς συμπλήρωση του ετήσιου οικογενειακού εισοδήματος. Περιττόν να αναφερθεί ότι, τα ψυγεία, οι ηλεκτρικές κουζίνες, τα καλοριφέρ, τα ραδιόφωνα, οι τηλεοράσεις, τα πλυντήρια κ.λ.π. ήταν άγνωστα στον αγροτικό πληθυσμό της Αρκαδίας.

Λειτουργούσαν 235 Δημοτικά Σχολεία και 12 γυμνάσια στις πόλεις και κωμοπόλεις στα οποία πήγαιναν ελάχιστοι απόφοιτοι μαθητές των χωριών διότι, μετά τα δώδεκα χρόνια, έπρεπε να αναλάβουν υπηρεσία στις οικογενειακές λοιπές απασχολήσεις, στο σπίτι, στα ζώα, στα χωράφια· δίπλα στους γονείς και τα μεγαλύτερα αδέλφια τους είχαν αναλάβει τακτική συμμετοχή στην εν γένει λειτουργία του νοικοκυριού, ώστε να καθίστανται, κατά το δυνατόν, οικονομικά αυτάρκεις, πάντα στην κατηγορία του φτωχού αλλά τίμιου και εργατικού αγρότη. Δεν ξεπερνούσε το ποσοστό το 10% των αποφοίτων του Δημοτικού Σχολείου που συνέχιζαν σπουδές στα γυμνάσια της πλησιέστερης, προς το χωριό του, κωμοπόλεως και όσοι είχαν και κάποια οικονομική δυνατότητα προχωρούσαν προς τα πανεπιστήμια.

Ο πληθυσμός της Αρκαδίας ήταν 180.000 και στη Βουλή των Ελλήνων πήγαιναν έξι και αργότερα επτά βουλευτές.

Μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο και τον ανταρτοπόλεμο, άνοιξαν οι δρόμοι για μετανάστευση στην Ευρώπη, την Αμερική και την Αυστραλία με στόχο πάντα την καλυτέρευση των όρων διαβίωσης.

Ας σημειωθεί εδώ ότι, μέχρι τότε, τα χωριά μας κατοικούντο από οικογένειες με πέντε, έξι και ακόμη περισσότερα παιδιά και αυτό αποτελούσε ένα κίνητρο για την ξενητιά αφού, η περαιτέρω κατάτμιση της αγροτικής περιουσία, δυσκόλευε την δυνατότητα αντιμετώπισης των αναγκών της ζωής, η οποία όλο και γινότανε πιο δύσκολη, μετά από τόσες καταστροφές που επεσώρευσαν οι πόλεμοι.

Στη συνέχεια επακολούθησε η εσωτερική μετανάστευση, από τα χωριά προς τις πόλεις και κυρίως προς Αθήνα και Τρίπολη, για καλύτερους όρους διαβίωσης. Με ευθύνη, βεβαίως, της πολιτείας, η μετανάστευση αυτή πήρε τη μορφή ατάκτου φυγής και εγκατάλειψης του πατρώου εδάφους, των αγροτικών περιουσιών και οι περισσότεροι, από νοικοκυραίοι έγιναν εργάτες ή ιδιωτικοί υπάλληλοι και ουσιαστικά δεσμεύτηκαν κατ� ανάγκη να μην επιστρέψουν στην πατρώα γη, στο αγαπητό τους χωριό, στην όμορφη και ιστορική Αρκαδία, για να φθάσουμε στη σημερινή κατάσταση με πληθυσμό 50% του προπολεμικού, με 50 Δημοτικά Σχολεία, με πλήρη εγκατάλειψη της αγροτικής παραγωγής, με ερήμωση των περισσοτέρων οικιών στα χωριά μας και, γενικά, με οικογένειες που έχουν ένα ή δυο το πολύ παιδιά, με πληθυσμό κάτω του 50% του προπολεμικού και με εκπροσώπηση στη Βουλή μόνο με τρεις βουλευτές. Και να σκεφθεί κανείς ότι, οι συνθήκες παραμονής και διαβίωσης σήμερα στα χωριά μας, καμμιά σύγκριση δεν έχει με την παλιά εποχή και σε τίποτα δεν υστερούν τα χωριά μας από τους όρους διαβίωσης μιας πόλης με μόνη τη διαφορά του εισοδήματος αφού, ο ενεργός αγροτικός πληθυσμός, δυστυχώς, ανωμάλως και κακώς, έχει εκκλείψει . Η μερική καλλιέργεια ελαχίστων εκτάσεων γίνεται, από οικονομικούς μετανάστες και είναι πιθανόν, αν δεν ληφθούν ριζικά μέτρα προστασίας των αγροτών, να γίνουν ιδιοκτήτες της πατρώας γης και να διαφοροποιήσουν την σύνθεση του πληθυσμού στη μορφή των μεγάλων χωρών όπου επικρατεί η πανσπερμία των φυλών και τα γνωστά κοινωνικά και οικονομικά φαινόμενα.

Η Αρκαδία μας μπορεί να διατηρήσει την αγροτική της μορφή, παράλληλα και προς τον χειμερινό της τουρισμό, κυρίως από Αρκάδες μετανάστες του εξωτερικού αλλά και από τον εγχώριο πληθυσμό, αφού από την Αθήνα, το μητροπολιτικό κέντρο του τουρισμού, η Αρκαδία με τα ελατόφυτα βουνά της και την ιστορική της κληρονομιά, απέχει ολιγότερο των δυο ωρών και, μάλιστα, μέσω ενός συγχρόνου, άνετου και ασφαλούς αυτοκινητοδρόμου. Χρειάζεται μόνο βοήθεια και προστασία η αγροτική παραγωγή και η κτηνοτροφία στην Αρκαδία μας και η περαιτέρω ενίσχυση της ΒΙ.ΠΕ. Τριπόλεως για την εργατική απασχόληση και την ενίσχυση του εισοδήματος του επαγγελματικού κόσμου του Νομού μας.




Απ' την μηνιαία εφημερίδα ΟΔΟΣ ΑΡΚΑΔΙΑΣ

Με το Γορτύνιο μεγάλο Ηθοποιό...
Γιώργο Μιχαλακόπουλο
του Σούλη Παπανικολάου

Γιώργος Μιχαλακόπουλος
03 Απριλίου 2009

Γεννήθηκε στην Αθήνα. Απόφοιτος της Δραματικής Σχολής Θεάτρου Τέχνης-"Κάρολος Κουν" (1961).

Iδρυτής του Θεάτρου Σάτιρας. Δίδαξε στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου, στο Τμήμα Θεάτρου της Σχολής Καλών Τεχνών του Α.Π.Θ. και στο Θεατρικό Εργαστήρι Ποινικών των Φυλακών Κορυδαλλού.

Έχει κερδίσει το Α'Βραβείου ανδρικού ρόλου (Καρόλου Κουν), Βραβείο Ελληνικής Τηλεόρασης (1992). Υπήρξε Δημοτικός Σύμβουλος Αθηναίων, Αντιπρόεδρος ΚΕ.Θ.Ε. (Ιθάκη-Έξοδος-Στροφή-Παρέμβαση).

Έχει λάβει μέρος στις παραστάσεις, Όρνιθες, Αρτούρος Ούι, Νέα Παιδιά, Ρινόκερως ("Θέατρο Τέχνης"), Θέμα της Ημέρας, Φώτο Φίνις, Άνθρωπος για όλες τις εποχές, Τρεις Αδελφές-Σαλιόνι (Θέατρο Μουσούρη), Εκκλησιαάζουσες-Χρέμης, Αντιγόνη (Θέατρο Λυκαβηττού-Άννας Συνοδινού), Αγία Ιωάννα-Γουώρικ, Πέπσυ (Θέατρο Διονύσια-Έλλης Λαμπέτη), Δον Ζουάν-Σγαναρέλος (Θίασος Δημήτρη Χορν), Ένας Ιππότης για τη Βασούλα, Ζήτησε τη Βίκυ, Έντα Γκάμπλερ-Τέσμαν (Θέατρο Καρέζη), Τέσσερις Συνταγματάρχες, Επικίνδυνο φορτίο, Καληνύχτα Μαργαρίτα, Διάσημος 702, (Θέατρο Άλφα). Το 1973 ίδρυσε το θέατρο Σάτιρας και έπαιξε στα έργα, Ω, Τι κόσμος μπαμπά του Κ. Μουρσελά, Ας παίξουμε τους δολοφόνους, Σάκκο και Βαντζέττι, Συνεργός του Ντύρενματτ, Αίτηση σε γάμο, Βλαβερές συνέπειες του καπνού. Επίσης εργάστηκε στα: Θέατρο ΚΑΠΠΑ, 1975-1981 Γλάρος (Σόριν), Ανταπόκριση (Τομάζελο), Ψηλά απ'τη Γέφυρα. Θέατρο ΑΘΗΝΑΙΟ, Καινούρια σελίδα. Θέατρο ΑΛΙΚΗΣ Καμπαρέ, Άννυ. Θέατρο ΔΙΟΝΥΣΙΑ Τσάο. Θέατρο ΑΛΑΜΠΡΑ Επιστάτης (Άστον). ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΘΗΝΩΝ 1985-ΗΡΩΔΕΙΟ, Ειρήνη (Τρυγαίος). ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ 1986 Βάτραχοι (Διόνυσος). Εθνικό Θέατρο, ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ 1986, Αχ! Αυτά τα φαντάσματα (Πασκουάλε), 1987 Γλάρος του Τσέχωφ (Τριγκόριν), ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ 1989 Θεσμοφοριάζουσαι (Μνησίλοχος).

Εθνικό Θέατρο: 1988 Περιποιητής φυτών, 1989-1990 Δωδέκατη Νύχτα (Μαλβόλιο), 1991 Ερρίκος ο Δ'του Πιραντέλλο (Ερρίκος), Ιππής (Αλαντοπώλης). Φεστιβάλ Αθηνών, Εθνικό Θέατρο 1992 Κατά φαντασίαν ασθενής (Αργκάν). Εθνικό Θέατρο: 1992 Ο Βασιλιά πεθαίνει (Μπερανζέ), 1993 Η τρέλα του Γεωργίου του Γ'του Άλαν Μπένετ, 1994 Νεφέλες (Στρεψιάδης). Φεστιβάλ Επιδαύρου, Εθνικό Θέατρο (Κοτοπούλη) 1995 Ο έμπορος της Βενετίας (Σάυλοκ). Εθνικό Θέατρο, Φεστιβάλ Αθηνών 1995 Αχαρνείς (Δικαιόπολις). Εθνικό Θέατρο (Κοτοπούλη) 1996 Αρτούρο Ούι. Εθνικό Θέατρο, Φεστιβάλ Επιδαύρου 1996 Εκκλησιάζουσες (Πραξαγόρα). Εθνικό Θέατρο 1997 Ρινόκερως Μπερανζέ-Ιονέσκο. Θέατρο Μουσούρη 1997-98 Κάτω απ'τη σκάλα (Τσαρλς Ντάιερ). Θέατρο Μουσούρη 1998-99 Καρέκλες του Ιονέσκο.

Σκηνοθέτησε στο θέατρο Τα παιδιά στο Δάσος του Ρομπέν του Τζ. Κρόκερ, Τα μονόπρακτα Ιοονέσκο, Καρέκλες, Μάθημα (εθνικό Θέατρο), Πάρτυ στη Σαχάρα (Θέατρο Καρέζη-με την Μίρκα Παπακωνσταντίνου), Διπλό παιχνίδι (Θέατρο Άλφα -με τον Δάνη Κατρανίδη), Loot του Τζ. Ορζου (Θέατρο Αθηνά, θίασος Πέτρου Φιλιππίδη). Στο ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Βέροιας Μια πρόταση αρκούδας του Ά. Τσέχωφ, Αίτηση σε γάμο, Αρκούδα, Ο Πάππος μου ήτο Ασιάτης του Ιονέσκο, Μάθημα, Καρέκλες, Η Φαλακρή Τραγουδίστρια (Θέατρο Μουσούρη).

Με το Θέατρο "Διαδρομή" συνεργάστηκε στα έργα Θεσμοφοριάζουσες και Εκκλησιάζουσες του Αριστοφάνη (στο δεύτερο και σκηνοθεσία), Κάθε Πέμπτη κύριε Γκριν και Επιστάτης (συσκηνοθεσία με την Ι. Μιχαλακοπούλου).

Στον κινηματογράφο έπαιξε στις ταινίες, Ασυμφωνία (σκηνοθεσία Ν. Μαυρουδή), Ξύπνα Βασίλη του Δ. Ψαθά (σκηνοθεσία Γ. Δαλιανίδη), Ένας Ιππότης για τη Βασούλα, Το φράγμα του Λ. Πλασκοβίτη (σκηνοθεσία Μακρή), Οι φτωχοδιάβολοι, Το βλέμμα του Οδυσσέα (σκηνοθεσία Θ. Αγγελόπουλου), Μερικοί το προτιμούν χακί (σκηνοθεσία Κ. Φέρη), Ο κλοιός (σκηνοθεσία Κ. Κουτσομύτη), Ο γύρος του θανάτου (σκηνοθεσία Ε. Θαλασσινού), Καπετάν Μεϊντανός (σκηνοθεσία Κ. Θέου), Η ωραία του κουρέα (σκηνοθεσία Ντ. Δημόπουλου), 5 γυναίκες για έναν άντρα, Ο κύριος με τα γκρι (σκηνοθεσία Π. Χούρσογλου). Στην τηλεόραση έχει παίξει στα μονόπρακτα του Κώστα Μουρσελά Εκείνος και Εκείνος (Σόλων), Χατζημανουήλ (Αντρέ), Καπνισμένος Ουρανός (Χαράλαμπος), Σιγά η πατρίδα κοιμάται, Κίτρινος φάκελος (Κωστής Ρούσσης), Βαμμένα κόκκινα μαλλιά (Κριτσίνης), Α'Βραβείο Ελληνικής Τηλεόρασης, Η Εκτέλεση (Εμ. Μπενάκης), Ο μεγάλος θυμός.

Πηγή in.gr

Μ ε το Γιώργο Μιχαλακόπουλο συναντηθήκαμε στο φουαγιέ του θεάτρου ΑΛΜΑ, λίγο πριν την παράσταση όπου πρωταγωνιστεί στο έργο του ΧΕΝΡΙΚ ΙΨΕΝ "ΤΖΟΝ ΓΑΒΡΙΗΛ ΜΠΟΡΓΚΜΑΝ" που παίζεται για δεύτερη συνεχή χρονιά.


Όταν ένας ηθοποιός ανεβάζει ΙΨΕΝ, που, ως γνωστόν, είναι από τους δύσκολους συγγραφείς και παίζεται, με επιτυχία, για δεύτερη συνεχή χρονιά, ή μάλλον όχι απλά παίζεται, αλλά το θέατρο να είναι κάθε βράδυ κατάμεστο, αυτό σημαίνει, ότι, ο πρωταγωνιστής δεν είναι απλά ένας ηθοποιός αλλά, ένας μεγάλος ηθοποιός! Και στη δική μας περίπτωση, ο Αρκάς, Γιώργος Μιχαλακόπουλος, είναι πολύ μεγάλος ηθοποιός!

Με ό,τι έχει "καταπιαστεί", ο Γιώργος Μιχαλακόπουλος, έβαλε τη σφραγίδα του, είτε είναι θέατρο, είτε κιν/φος, είτε τηλεόραση.

Στο Θέατρο ερμήνευσε έργα μεγάλων συγγραφέων από Αριστοφάνη μέχρι Τσέχωφ, από Μολιέρο μέχρι Μουρσελά, από Ευριπίδη μέχρι Μίλλερ, από Σέξπηρ μέχρι Ψαθά, από Ιονέσκο μέχρι Σταύρου.

Στο Θέατρο, ο Γιώργος Μιχαλακόπουλος, δεν υπήρξε μόνο ηθοποιός αλλά δοκίμασε και στη Σκηνοθεσία και πέτυχε· άλλωστε, στο έργο που πρωταγωνιστεί, έχει κάνει και τη σκηνοθεσία.

Ο Κιν/φος δεν άφησε αμέτοχο, το Γιώργο Μιχαλακόπουλο... Συμμετείχε σε αρκετές ταινίες, και του παλιού αλλά και του νέου κιν/φου... Ακόμη, και ο καλύτερος ευρωπαίος σκηνοθέτης, ο Θόδωρος Αγγελόπουλος, χρησιμοποίησε τον Γιώργο Μιχαλακόπουλο!

Ο Γιώργος Μιχαλακόπουλος πέρασε και από την Τηλεόραση και άφησε και εκεί το στίγμα του, ένα στίγμα που δεν έχει σχέση μ� εκείνα τα ελαφρά, ευκολοχώνευτα και "χαζά", θα 'λεγα, πολλές φορές, εμπορικά προϊόντα. Το τηλεοπτικό προϊόν, του Γιώργου Μιχαλακόπουλου, είναι πολιτιστικό προϊόν, είναι προϊόν τέχνης. Ποιος δε θυμάται εκεί το ανεπανάληπτο «Εκείνος κι Εκείνος»!

Έτσι, απολαμβάνοντας το καφεδάκι μας, πιάσαμε την κουβέντα. Μια κουβέντα ζεστή, Αρκαδική, μ� έναν άνθρωπο που, αν και δεν είναι γέννημα της Αρκαδίας, νιώθει πιο Αρκάς απ� όλους μας.

-Λοιπόν, κ. Μιχαλακόπουλε, ας ξεκινήσουμε την κουβέντα μας, από την καταγωγή.

-Γεννήθηκα στην Αθήνα, αλλά είμαι Αρκάς, από μάνα και από πατέρα. Είμαι από το Βαλτεσινίκο. Ο πατέρας μου, πολύ μικρός, ήρθε, με τον παππού μου, οικογενειακώς, στην Αθήνα. Η δουλειά, του πατέρα, ήταν Μαρκόνης στα καράβια. Και η μητέρα μου, κι αυτή, από το Βαλτεσινίκο, ήταν. Δεν εργαζότανε· ήταν νοικοκυρά στο σπίτι· βλέπεις μεγάλωνε τρία κορίτσια και εμένα.

-Από τα τέσσερα αδέλφια μόνο, εσείς, ασχοληθήκατε με την τέχνη;

-Ναι· μόνο εγώ. Τελείωσα στα Εξάρχεια το 4ο Γυμνάσιο αρρένων και, μετά, παρακολούθησα τη Σχολή του Κουν στο Θέατρο Τέχνης.

-Θυμόσαστε, πού εργαστήκατε, σε ποια θέατρα και με ποιους θιάσους;

-Δύσκολα πράγματα μου βάζεις· θέλεις να σου απαριθμήσω μια ζωή· ας είναι· δεν θα σου χαλάσω το χατήρι. Θα προσπαθήσω να βάλω σε μια σειρά τα περασμένα. Ας αρχίσουμε σιγά σιγά. Πρώτα στο Θέατρο Τέχνης με τα έργα: "Όρνιθες" "Αρτούρο ουί", "Νέα παιδιά", "Ρινόκερως". Θέατρο Μουσούρη: "Θέμα της ημέρας", "Φώτο φίνις", "Άνθρωπος για όλες τις εποχές", "Τρεις αδελφές", "Κάτω από τη σκάλα", "Ο παππούς μου ήτο Ασιάτης", "Οι καρέκλες". Θέατρο Λυκαβηττό: "Εκκλησιάζουσες", "Αντιγόνη". Θέατρο Διονυσία (Έλλη Λαμπέτη): "Αγία Ιωάννα", "Πέπσυ". Θίασος Δημήτρη Χορν: "Δον Ζουάν", "Τσάο". Θέατρο Καρέζη: "Ένας ιπ- πότης για τη Βασούλα", "Ζητείστε τη Βίκυ", "Έντα Γκάμπλερ". Θέατρο Άλφα: "Τέσσερις συνταγματάρχες", "Επικίνδυνο φορτίο", "Καληνύχτα Μαργαρίτα", "Διάσημος 702". Το 1973 ίδρυσα το Θέατρο της Σάτιρας και ανέβασα τα έργα "Ω τι κόσμος μπαμπά", "Ας παίξουμε τους δολοφόνους", "Σάκκο και Βατζέττι", "Συναγερμός", "Αίτηση σε γάμο", "Οι βλαβερές συνέπειες του καπνού". Με την Παιδική Σκηνή ανέβασα "Τα παιδιά στο δάσος του Ρομπέν".

-Στη συνέχεια;

-Θ έ α τ ρ ο Κ Α Π Π Α : " Γλ ά ρ ο ς " , "Ανταπόκριση", "Ψηλά απ� τη Γέφυρα". Θέατρο ΑΘΗΝΑΙΟΝ: "Καινούργια Σελίδα". Θέατρο ΑΛΙΚΗ: "Καμπαρέ", "Άννυ". Θέατρο ΑΛΑΜΠΡΑ: "Επιστάτης". Θέατρο ΡΟΕΣ: "Κάθε Πέμπτη κύριε Γκριν". Θέατρο ΔΙΑΔΡΟΜΗ: "Εκκλησιάζουσες". Θεάτρο ΒΑΣΙΛΑΚΟΥ: "Ο Επιστάτης", "Ο θάνατος του Εμποράκου", "Το παράξενο ζευγάρι", "Da". Εθνικό θέατρο: "Αχ αυτά τα φαντάσματα", "Ο Γλάρος", "Περιποιητής Φυτών", "Δωδέκατη Νύχτα", "Ερρίκος ο Δ�", "Κατά φαντα- σίαν Ασθενής", "Ο Βασιλιάς πεθαίνει", "Η τρέλλα του Γεωργίου του Γ�", "Ο έμπορος της Βενετίας", "Αρτούρο Ουί", "Ρινόκερως". ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΘΗΝΩΝ: "Ιππείς", "Αχαρνείς". ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ: "Ειρήνη", "Βάτραχοι", "Θεσμοφοριάζουσες", "Νεφέλες", "Εκκλησιάζουσες". Χρονολογίες, βέβαια, είναι αδύνατο να θυμηθώ.

-Έχετε εμφανιστεί σε αρχαία θέατρα;

-Έχω παίξει όλες τις κωμωδίες του Αριστοφάνη, στην Επίδαυρο.

-Πολλές φορές ακούμε ότι ο ένας ηθοποιός είναι κωμικός, ο άλλος δραματικός... Ο Γ.Μ. εντάσσεται σε τέτοια καλούπια;

-Ο Γ.Μ. είναι ηθοποιός και παίζει όλα τα είδη ή μάλλον πρέπει να δώσει αυτό που απαιτεί ο σκηνοθέτης. Μ' ενδιαφέρει πάντα το καλό θέατρο.

-Ο Γ.Μ. δεν είναι μόνο ο ηθοποιός· ο πρωταγωνιστής είναι και πολλές φορές σκηνοθέτης, στο θέατρο... Ο ηθοποιός � σκηνοθέτης, όπως συμβαίνει να είμαι εγώ, ωφείλει να έχει κα- λή αίσθηση της ομάδας, με τους ηθοποιούς, να αναδεικνύει τα κείμενα που αναλαμβάνει και, από την άλλη μεριά, να ξέρει καλά το εργαλείο που λέγεται ηθοποιός. Έχω σκηνοθετήσει πάμπολλες παραστάσεις, όπως: "Τα παιδιά στο δάσος του Ρομπέν", "Καρέκλες", "Μάθημα", "Πάρτι στη Σαχάρα", "Διπλό παιχνίδι", "Λουτ", "Ο παππούς μου ήτο Ασιάτης", "Κάθε Πέμπτη κύριε Γκριν" (πήρε και βραβείο σκηνοθεσίας), "Εκκλησιάζουσες", "Λυσσιστράτη", "Το παράξενο Ζευγάρι", "Απόστολος και μόνος".

-Με τον κινηματογράφο: Και στον κινηματογράφο έχω σημαντική παρουσία· και με τον παλιό και με τον νέο. Να θυμηθούμε τις ταινίες: "Ασυμφωνία" (Ν. Μαυρουδή), "Ξύπνα Βασίλη" (Γ. Δαλιανίδη), "Ένας ιππότης για τη Βασούλα", "Το Φράγμα" (Δ. Μακρή), "Οι φτωχοδιάβολοι", "Με το βλέμα του Οδυσσέα (Θ. Αγγελόπουλος), "Μερικοί το προτιμούν χακί" (Κ. Φέρη), "Ο Κλοιός" (Κ. Κουτσομύτη), "Ο Γύρος του Θανάτου" (Ερ. Θαλασσινού), "Καπετάν Μεϊντάνος" (Κ. Θέου), "Η ωραία του Κουρέα (Ντ. Δημόπουλος), "Πέντε γυναίκες για έναν άνδρα", "Ο Κύριος με τα γκρι" (Περ. Χούρσογλου).

-Να έρθουμε λίγο στην τηλεόραση. Απ� ό,τι έχω διαπιστώσει, δεν κάνατε συμβιβασμούς, και το λέω αυτό γιατί, δεν είδαμε το Μιχαλακόπουλο σε εκπομπές ή τηλεοπτικά εμπορικά προϊόντα, απ� αυτά που κατακλύζουνε την τηλεόραση και, ιδιαίτερα, την ιδιωτική. Αυτό που έχουμε εισπράξει, από εσας, στην τηλεόραση, είναι αυτό που λέμε ποιότητα, αυτό που λέμε πολιτιστικό προϊόν. Τι λέτε;

-Γενικά, είχα μια αδυναμία στις καλές επιλογές, από συστάσεως ελληνικής τηλεόρασης, γιατί από τότε αρχίζω μ� εκείνη την ιστορική εκπομπή "Εκείνος κι εκείνος" με το Βασίλη Διαμαντόπουλο. Εκείνο που χαρακτηρίζει τη δουλειά μου, στην τηλεόραση, είναι οι επιλογές μου. Μάλιστα, έχω βραβευθεί από την ελληνική τηλεόραση για την προσφορά μου και την ποιότητα των σειρών που έχω συμμετάσχει.

-Μπορείτε, να θυμηθείτε, δουλειές από την τηλεόραση; "Εκείνος κι Εκείνος", "Χατζηεμανουήλ", "Καπνισμένος ουρανός", "Σιγά η πατρίδα κοιμάται", "Κίτρινος φάκελλος", "Βαμμένα κόκκινα μαλλιά", "Η εκτέλεση", "Ο μεγάλος θυμός", "Με θέα το πέλαγο", "Απόστολος και μόνος", "Ο ψεύτης παππούς".

-Αν θυμάμαι, έχετε ασχοληθεί και με τα κοινά.

-Βεβαίως, ήμουν τρεις τετραετίες Αντιδήμαρχος Νεολαίας στο δήμο της Αθήνας.

-Με ποιους δημάρχους;

-Μία με τον Παπαθεοδώρου και δύο με τον Μπέκ. Επίσης, υπήρξα αντιπρόεδρος του ΚΕΘΕΑ, και το 1981 οργάνωσα, στις φυλακές Κορυδαλλού, Θεατρικό Εργαστήρι με ποινικούς.

-Μήπως, ήρθε η ώρα, να μιλήσουμε, και για Βαλτεσινίκο;

-Βεβαίως· υπάρχουν συγγενείς εκεί· υπάρχει, θα 'εγα, καθημερινή επαφή. Σπίτι, δεν έχω, εκεί· όμως, επισκέπτομαι συχνά το Βαλτεσινίκο.

-Το σκηνοθέτη, της τηλεόρασης, Στάθη Ρέππα, από το Βαλτεσινίκο, τον ξέρετε;

-Όχι, μόνο, τον ξέρω, αλλά έχουμε κάνει και ένα ντοκιμαντέρ για το Βαλτεσινίκο. Γνωρίζω τον βαθύφωνο, Κώστα Σφυρή.

-Τους ξυλογλύπτες, στο Βαλτεσινίκο, τους ξέρετε;

-Έναν, έναν· πώς, θα 'λεγα, ότι, είμαι από το Βαλτεσινίκο αν δεν ήξερα όλους τους διάσημους;

-Μιλήστε μου, για, την τωρινή, οικογένειά σας.

-Έχω δύο κόρες και δύο εγγόνια. Η σύζυγος είναι από τον ίδιο επαγγελματικό χώρο. Γνωριστήκαμε στο θέατρο Κουν. Ηθοποιός και αυτή, έπαιζε με το όνομα Μιχαλακοπούλου. Τώρα, όμως, όχι πια. Οι κόρες μου ασχολούνται, και αυτές, με την τέχνη· η μία είναι σκηνοθέτης και η άλλη Ζωγράφος.

-Είπατε, ότι, έχετε και δύο εγγόνια· να ρωτήσω αν «είναι ψεύτης ο παπ- πούς»;

-Με την έννοια, που, υπάρχει στο σίριαλ, είναι ψεύτης, γιατί, λέει, μεγάλες αλήθειες, και οι μεγάλες αλήθειες είναι ψέματα.

-Αν και δεν γεννηθήκατε στο Βαλτεσινίκο, πόσο Αρκάς αισθάνε ται ο Γ.Μ.; Αυτό το ET IN ARKADIA EGO, έχει περάσει στο DNA του;

-Απολύτως· όχι μόνο αισθάνομαι Αρκάς αλλά, το λέω, πάντα, με καμάρι.

-Μετά το "ΤΖΩΝ ΓΑΒΡΙΗΛ ΜΠΟΡΓΚΜΑΝ", τι σχεδιάζει ο Γ.Μ.;

-Πολλά τα σχέδια αλλά δεν είναι ώριμα ν'ανακοινωθούν. Εύχομαι, και το επόμενο έργο, να έχει την ίδια επιτυχία που έχει και το "ΤΖΩΝ ΓΑΒΡΙΗΛ ΜΠΟΡΓΚΜΑΝ". Ευχαριστώ πολύ και χάρηκα που συναντιόμαστε μ' ένα έντυπο της Αρκαδίας, την Ο.Α., που, τόσο νοιάζεται για τα πολιτιστικά πράγματα.

-Πώς, θα θέλατε, να κλείσει αυτή η κουβέντα;

-Να υπάρχει υγεία, ηρεμία στον κόσμο και, για τους συμπατριώτες μου, Αρκάδες, εύχομαι πρόοδο και ό,τι καλύτερο γι� αυτούς, και για την Αρκαδία, γενικότερα.

-Σας ευχαριστώ, κ. Μιχαλακόπουλε και, προσωπικά, και εκ μέρους των αναγνωστών της Ο.Α., που, μας δώσατε την ευκαιρία, να γνωρίσουμε έναν σπουδαίο καλλιτέχνη, έναν αγαπητό συμπατριώτη, έναν επιφανή Αρκάδα.

Σούλης Παπανικολάου




Η ιστορία της Βυτίνας
Από την σελίδα της Βυτίνας:

Η ιστορία της Βυτίνας χάνεται στα πανάρχαια χρόνια, τότε που στα βουνά της, στο φημισμένο Μαίναλο, στη θέση Τριόδους, πέθανε στο κυνήγι και ενταφιάσθηκε εκεί, ο γιος της νύφης Καλλιστώς, ο Αρκάς, απ� τον οποίο πήραν και το όνομά τους όλοι οι κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής που λέγεται Αρκαδία. Η κώμη αρχικά δημιουργήθηκε δίπλα στις κύριες πηγές του Μαινάλου και πήρε την ονομασία Μεθύδριο, αργότερα διευρύνθηκε και κατέλαβε τη θέση που είναι σήμερα με το όνομα Βυτίνα, αρχαιοελληνικό γυναικείο όνομα όπως αποδεικνύεται από την επιτύμβια επιγραφή που σώζεται στο Μουσείο Ερμουπόλεως.

Βυτίνα
Ο περιηγητής Παυσανίας στα αρκαδικά του την αναφέρει όπως αναφέρει την Νυμφασία πηγή της και τις διαδρομές μέσω αυτής προς άλλες κώμες που άκμαζαν τότε. Λείψανα της περιόδου αυτής σώζονται πάμπολλα, τόσo στο χώρο της αρχαίας πόλεως όσο και στις θέσεις Αμπέλια Πυργακίου, Ελληνικό κλπ.

Οι κάτοικοί της ασχολούντο κυρίως με την κτηνοτροφία και δευτερευόντως με τη γεωργία, ενώ ζούσαν σε «πατριές», δηλαδή συγγενικούς γεωργοκτηνοτροφικούς οικισμούς, που όλοι μαζί συνενωθέντες αργότερα έδωσαν τη σημερινή μορφή στην κωμόπολη. Στη μορφή των πατριών και της παρακμής πέρασε η Βυτίνα της ρωμαιοκρατίας, του Βυζαντίου και της ενετοκρατίας, με μοναδικά δείγματα τη Μονή Κερνίτσας που ιδρύθηκε τον 14ο αιώνα και τη Μονή Αγίων Θεοδώρων που ιδρύθηκε από τους Παλαιολόγους, για να εξελιχθεί σε σπουδαίο κέντρο στην υπόδουλη στους Τούρκους πατρίδα, λόγω των ειδικών προνομίων που είχε σαν δώρο της Σουλτάνας και του γεγονότος ότι εντός των ορίων της απαγορεύετο η παρουσία Τούρκων (βακούφι), ενώ οι κάτοικοι ήταν απαλλαγμένοι του κεφαλικού φόρου (χαράτσι). Την περίοδο αυτή ακμάζει η περίφημη σχολή των γραμμάτων. Στην προεπαναστατική περίοδο αποτελεί κέντρο προετοιμασίας του αγώνα, διατηρώντας μυστικά εργαστήρια ρούχων και κρύπτες-αποθήκες όπλων και πυρομαχικών. Στους Αγίους Αποστόλους της ορκίσθηκαν φιλικοί οι Κολοκοτρώνης, Φωτάκος, Κουρδούρος και Κακλαμάνος, ενώ σημαντικό ρόλο έπαιξαν οι στις παραδουνάβιες χώρες και Κωνσταντινούπολη διαβιούντες Βυτιναίοι, με επικρατέστερους τους Αθανάσιο Ξόδηλο, Αφούς Παπαρρηγόπουλους, Ταμπακόπουλους κλπ. Στην εθνική παλιγγενεσία έλαβε μέρος και πλήρωσε βαρύ φόρο αίματος, καθώς κάηκε ολοσχερώς και κατ� επανάληψη από τον Ιμπραήμ.

Η Βυτίνα είναι η γενέτειρα των Κωνσταντίνου Παπαρρηγόπουλου, ιστορικού του Έθνους, του νομομαθούς Βασιλείου Οικονομίδη και του ιατροφιλόσοφου εξερευνητή Αφρικής και Ασίας Παναγιώτη Ποταγού.



Tο αλφαβητάρι του Γέρου του Μωριά
Το Γένος ποτέ δεν υποτάχτηκε στον Σουλτάνο. Είχε πάντα το βασιλιά του,το στρατό του, τα κάστρα του.
Βασιλιάς του, ο Μαρμαρωμένος Βασιλιάς,  στρατός του οι Aρματολοί και οι Κλέφτες, κάστρα του η Μάνη και το Σούλι...
(λόγοι Θ.κολοκοτρώνη)

Α Άνδρας. Συμπεριφέρθηκε αντρίκια σε όλη τη ζωή του. Με ανιδιοτέλεια και μεγαλοψυχία προς τους εχθρούς του.

Δήμητρα Αρκαδίας

Β Βουνό. Μία ζωή στα βουνά την έζησε. Εκεί γεννήθηκε, εκεί μεγάλωσε και ανδρώθηκε. Κλεφτόπουλο στην αρχή, Αρματολός στη συνέχεια, κυνηγημένος μετά, τρομερός Στρατηγός της Ελληνικής Επανάστασης στο τέλος, πάντοτε στο βουνό …

Γ Γέρος. Από νέος που ήταν, ο λόγος του είχε βαρύτητα και ήταν μεστός νοημάτων, όπως ενός σοφού γέροντα. Γι� αυτό και τον ονόμασαν Γέρο του Μωριά.

Δ Δερβενάκια. Καλοκαίρι του 1822. Η Επανάσταση κινδυνεύει να καταπνιγεί από την στρατιά των 30.000 ανδρών του Δράμαλη πασά. Ο Κολοκοτρώνης μετατρέπει τους πανικόβλητους χωρικούς σε τρομερούς τουρκομάχους, που υπό την αρχηγία του συντρίβουν τον τουρκικό στρατό στα Δερβενάκια της Κορινθίας και εδραιώνουν την Επανάσταση στο Μωριά.

Ε Ελλάδα. Ελευθερία. Λέξεις και έννοιες που ταύτισε μεταξύ τους και πολέμησε και έχυσε το αίμα του γι� αυτές.

Ζ Ζηλοφθονία. Η μεγάλη φήμη του ονόματος του, οι επιτυχίες του στον πόλεμο, στερούν επίζηλους τίτλους δόξας από τους επαγγελματίες πολιτικούς που ήθελαν να καρπωθούν τα αποτελέσματα του Αγώνα και το αίμα των Πολεμιστών και του Κολοκοτρώνη. Η διχόνοια, σαν εθνικό ελάττωμα, ακολουθεί τους έλληνες. Τον πρόδωσαν οι κοτζαμπάσηδες στους Τούρκους, τον κυνήγησαν οι πολιτικοί, σκότωσαν τον γυιό του και φυλάκισαν τον ίδιο, τον κατεδίκασαν σε θάνατο.

Η Ήθος. Μεγαλοψυχία. Συγχώρησε τους εχθρούς του όλους. Δεν τιμώρησε �παρά το ότι το είχε ορκισθεί- εκείνους που ευθύνονταν για τον θάνατο των συγγενών του και αργότερα του γυιού του.

Θ Θεός. �Έλληνες, ο Θεός υπέγραψε για την ελευθερία της πατρίδος και δεν την παίρνει πίσω την υπογραφή του !�, συνήθιζε να λέει και να εμψυχώνει τους Έλληνες.

Ι Ικανότητα. Μοναδική ήταν η ικανότητά του να παραπλανά τον αντίπαλο, να εφευρίσκει και να τελειοποιεί μεθόδους στρατιωτικής τακτικής, να εμψυχώνει τα παλληκάρια του.

Κ Καπετάνιος. Ο τίτλος σύμφωνα με τον οποίο τον προσφωνούσαν τα παλληκάρια του. Καπετάνιος λεγόταν ο αρχηγός μιάς κλέφτικης ομάδας, ο οπλαρχηγός.

Λ Λάμψη. �Λάμπουν τα χιόνια στα βουνά, κι ο ήλιος στα λαγκάδια, έτσι λάμπει κι η Κλεφτουριά, οι Κολοκοτρωναίοι…� λέει ένα δημοτικό τραγούδι που εξυμνεί την παλληκαριά και την δόξα της οικογένειας των Κολοκοτρωναίων, την οικογένεια που ταύτισαν με τα κατορθώματα και την ανυπακοή των Κλεφτών.

Μ Μαγιώρος. Ο Κολοκοτρώνης, προεπαναστατικά, είχε υπηρετήσει στο Ελληνικό Σύνταγμα του Αγγλικού στρατού στα Επτάνησα, ως Ταγματάρχης (Μαγιώρος). Στη διάρκεια της θητείας του αυτής έμαθε πολλά για την στρατιωτική τέχνη και τα εφάρμοσε αργότερα στον πόλεμο της Ανεξαρτησίας.

Ν Ναύπλιο. Στην πρώτη πρωτεύουσα του ελεύθερου ελληνικού κράτους, το Ναύπλιο, και στο μεσαιωνικό του κάστρο, το Παλαμήδι, παρέμεινε φυλακισμένος ο μεγάλος Στρατηγός. Συκοφαντημένος από τους εχθρούς του, που δεν σεβάστηκαν την ηλικία του (ήταν τότε 63 ετών) και την προσφορά του στον Αγώνα, δικάστηκε και καταδικάστηκε σε θάνατο. Τον Μάιο του 1835, όταν ο βασιλιάς Όθων ενηλικιώθηκε και ανέλαβε τα καθήκοντά του, αμέσως υπέγραψε για την αποφυλάκιση του ήρωα.

Λεβίδι

Ξ Ξένοι. Ο Κολοκοτρώνης πάντα πίστευε πως οι Έλληνες έχουν χρέος να πολεμήσουν μόνοι τους για την Ανεξαρτησία τους χωρίς τη βοήθεια ξένων. Πίστευε πως οι ξένοι απλώς εξυπηρετούσαν τα συμφέροντά τους χρησιμοποιώντας φθηνό (γι� αυτούς) ελληνικό αίμα. Έβλεπε με δυσπιστία την ανάμειξή τους στις εσωτερικές υποθέσεις της Ελλάδος.

Ο Ομόνοια. Για την ομόνοια μεταξύ των ελλήνων πάλευε ο Κολοκοτρώνης. Στις προδοσίες και τις ραδιουργίες των κοτζαμπάσηδων και των πολιτικών που είχαν στόχο εκείνον, ποτέ δεν αντέδρασε ωθούμενος από προσωπικά κίνητρα. Δεν ήθελε να χύνεται ελληνικό αίμα από ελληνικά χέρια. Σαν καλός πατριώτης έπαιρνε τις αποφάσεις εκείνες που ήταν οι αρμόζουσες για το γενικό καλό και την Επανάσταση.

Π Παλληκάρια. Έτσι ονομάζονταν από τους αρχηγούς τους τα νεώτερα σε ηλικία μέλη των κλέφτικων ομάδων. Συχνά διοργάνωναν μεταξύ τους αγωνίσματα για την ανάδειξη του καλύτερου σκοπευτή, του πιο γρήγορου στο τρέξιμο, του πιο δυνατού στην πάλη, στο λιθάρι κ.ο.κ.

Ρ Ραμοβούνι Μεσσηνίας. Κάτω από μια βελανιδιά του βουνού αυτού, η καπετάνισσα μάνα του τον έφερε στον κόσμο, τον Φεβρουάριο του 1770.

Σ Συνείδηση. Στην εθνική συνείδηση των ελλήνων έχει ριζώσει η εικόνα της Επανάστασης ταυτισμένη με αυτήν του θρυλικού Γέρου του Μωριά.

Τ Τριπολιτσά. Η Τρίπολη ήταν τότε η πρωτεύουσα της Πελοποννήσου. Ο Κολοκοτρώνης διαπίστωσε πως ήταν ανάγκη να καταληφθεί η πόλη από τους Επαναστάτες για να αποδυναμωθεί η παρουσία των τούρκων στο Μωριά. Το καλοκαίρι του 1821, οι Έλληνες υπό την καθοδήγηση του αλώνουν την πόλη και παίρνουν εκδίκηση για τις τουρκικές αγριότητες 400 χρόνων.

Click on it
Λεοντάρι

Υ � Ο Κολοκοτρώνης δεν επεδίωξε προσωπικά οφέλη και ανταλλάγματα από την συμμετοχής του στον Εθνικό Αγώνα. Πέθανε φτωχός από υλικά αγαθά, πλούσιος όμως από την αγάπη του απλού λαού, ευτυχής που είδε μέρος της Πατρίδας του, για την οποία αγωνίσθηκε σκληρά, ελεύθερο.

Φ Φωτιά. �Φωτιά στα σπίτια και τσεκούρι στην περιουσία και το λαιμό εκείνων που κάνουν τα χατίρια των Τούρκων. Φωτιά και τσεκούρι στους προσκυνημένους ! � Και πού να ήξερε ο Γέρος πόσο επίκαιρα θα ήταν τα λόγια του 180 χρόνια μετά την εισβολή του Ιμπραήμ στο Μωριά !!!

Χ Χαστούκι. Όταν ήταν μικρός κουβαλούσε ξύλα στο σπίτι με το γαϊδουράκι του. Είχε βρέξει και το φορτωμένο ζωντανό γλίστρισε και έπεσε μέσα σε μία λούμπα με λασπόνερα, λερώνοντας κάποιον τούρκο που περνούσε τυχαία από εκεί Ο τούρκος χαστούκισε τον μικρό Θοδωρή με περιφρόνηση. Κοκκινίζοντας από την ντροπή και την αγανάκτηση, ο μικρός Κολοκοτρώνης ορκίσθηκε να γυρίσει διπλά και τρίδιπλα εκείνα τα χαστούκια στην Τουρκιά. Το�πε και το 'κανε !

Ψ Ψυχή και παλληκαριά…

Ω Ωραίος. Ο Κολοκοτρώνης ήταν �ωραίος ως Έλλην�. Συγκέντρωνε όλα τα θετικά χαρακτηριστικά της φυλής μας. Ανιδιοτέλεια, μεγαλοψυχία, ήθος, πατριωτισμό, αγωνιστικότητα, πίστη.

 



ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ Εθνομάρτυρα Γρηγορίου Ε' Πατριάρχη της οδύνης

Δ εν πρέπει να ξεχνάμε τις ηρωικές μορφές που θυσιάστηκαν για να ζούμε εμείς ελεύθεροι. Ακόμη να μην απομυθοποιούμε τη δράση τους και ν' αμφισβητούμε την προσφορά τους.
Ο εθνάρχης των σκλαβωμένων Ελλήνων και μάρτυρας της ελευθερίας είναι μια πολύπλευρη προσωπικότητα με πολύμορφο έργο. Το όνομά του συνδέθηκε με τα πιο δραματικά γεγο νότα του Γένους μας. Την προσφορά του στο Γένος και την εκκλησία, ο εθνο μάρτυρας Γρηγόριος Ε', Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, επισφράγισε με τη θυσία του. Για να τονίσει ο Σπ. Τρικούπης: «Η ανεξαρτησία δεν εγρά φη πρώτον εν τω Συντάγματι του 1843 αλλά το 1821... δια του αίματος τον Πατριάρχου Γρηγορίου του Ε'».
Στις 10 Απριλίου 1821, ανήμερα του Πάσχα, απαγχονίσθηκε από τους Τούρκους, κρεμάστηκε στη μεσαία από τις τρεις εξωτερικές θύρες του Πατριαρχείου, που από τότε παραμένει κλειστή. Ο Σουλτάνος δεν τον κρέ μασε επειδή ήταν Πατριάρχης, αλλά επειδή ήταν ο πιο επικίνδυνος για την Πόλη εθνάρχης των Ραγιάδων, σαν υπεύθυνος «μιλέτμπασης». Αφού «έδρασε κρυφίως ως αρχηγός της επαναστάσεως» όπως αναγραφόταν στα «γιαφτά» του Σουλτάνου, καρφω μένο στο στήθος του. Μετά τριήμερο ξεκρεμάστηκε και σύρθηκε στο λιθό στρωτο από τον φανατισμένο όχλο για να ριχτεί στη θάλασσα του Κερατίου κόλπου. Το ιερό σκήνωμα του ανήλθε στην επιφάνεια και παρασύρθηκε από τα κύματα μέχρι του Γαλατά κατά του Καρά Κιόϊ όπου λιμενιζόταν το κεφαλ λονίτικο πλοίο του καπετάν Νικόλα Σκλάβου. Περισυνέλεξε το λείψανο του Πατριάρχη της Οδύνης και έφτασε στην Οδησσό, λόγω κακοκαιρίας, στις 11 Μαΐου 1821. Η κηδεία ταυ έγινε στις 17 Ιουνίου με εξαιρετική λαμπρότητα ενώ τον επικήδειο εξεφώνησε «εις των μεγάλων δασκάλων του Γένους» ο ιε ροκήρυκας Κωνσταντίνος Οικονόμου. Στις 19 Ιουνίου ετάφη στο ναό της Αγίας Τριάδας. Το θείο του λείψανο στοίχειω σε τα θεμέλια της ελευθερίας.
Ο Γρηγόριος γεννήθηκε στη Δημητσάνα Αρκαδίας το 1745 από φτωχούς γονείς. Πατέρας του ο Ιωάννης Αγγελόπουλος και μητέρα του η Ασημίνα Παναγιωτοπούλου, το δε κατά κόσμον όνομά του ήταν Γεώργιος. Ασκήτευσε στη Μονή Στροφάδων στη Ζάκυνθο. Μαθήτευσε στην Εισαγγελική Σχολή της Σμύρνης. Και το 1785 έγινε αρχιερέας στη Σμύρνη ακόμη και μητροπολίτης για να εκλεγεί το 1797 Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως.
Τρεις φορές πατριάρχισε, την πρώτη {1707 1799), τη δεύτερη (18061808) και το 1819 καλείται εκ νέου στο θρό νο, που θα τον βάψει με το αίμα του. Τόπος εξορίας του ήταν το Άγιο Όρος, η Μονή Ιβήρων, ενίοτε και η Μεγίστη Λαύρα, όπου έδειξε ιδιαίτερο ενδι αφέρον για την αναμόρφωση της θρησκευτικής ζωής των μοναχών. Τον Αύγουστο του 1818 πήγε στο Άγιο Όρος ο φιλικός Εμμανουήλ Ξάνθος, όπου συνάντησε τον εξόριστο Πατριάρχη. Ο σεβάσμιος γέρων έδειξε ενδιαφέρον, «ηυχήθη εκ καρδίας και λέγων: «Εμένα έχετε που μ' έχετε» και δεν θέλησε να ορκομωτήσει κατά την διδασκαλία όπως επιβεβαιώνει ο Ιωάν. Φιλήμων.
Ο Γρηγόριος ως άτομο και ως Έλληνας στήριζε και βοηθούσε την Επανάσταση αλλ' ως Πατριάρχης νόμιζε ότι συνέ φερε να την αγνοεί. Μέλημα του ήταν η προστασία του Γένους. Γνώριζε το μυστικό του Αγώνος και την ύπαρξη της Φιλικής Εταιρείας με την οποία συνεργάστηκε, αν και δεν έγινε μέ λος, για λόγους ευνόητους. Οι ίδιοι οι Φιλικοί τον θεωρούσαν φίλο τους και τον αποκαλούσαν συνθηματικά
«Παλαιότερον». Με τον εικονικό αφορισμό του ο Γρηγόριος επιχείρησε να προστατεύσει τον ελληνισμό της Πόλης. Ο αφορι σμός εκδόθηκε κάτω από την απειλή των περιστάσεων και με την ελπίδα της αποτροπής γενικών σφαγών. Άλλωστε τον πραγματικό λόγο του αφορισμού τον αντιλήφθηκε και ο ίδιος ο Αλέξανδρος Υψηλάντης. Δεν πίστευε ότι τα κείμενα αυτά εξέφραζαν τη βούληση του Πατριάρχη. Γι' αυτό έγραψε στο Θεόδωρο Κολοκοτρώνη: «Ο μεν Πατριάρχης βιαζόμενος παρά της Πόρτας σας αποστέλλει αφοριστικά και εξ αρχής παρακινώντας σας να ενωθείτε: με την Πόρτα. Εσείς όμως να θεωρείτε πάντα ως άκυρα καθότι γίνονται με βίαν και δυναστείαν και άνευ θελήσεως τον Πατριαρχείου». (Ι. Φιλήμονος: Δοκ. Ιστ. Ελλ. Επαν. Τ.Α.Σ. 320). Ο ίδιος ο Πατριάρχης με δάκρυα στα μάτια παρακαλεί το Ρήγα Παλαμήδη να μεταφέρει στην Πελοπόννησο τα παραινετικά έγγραφα και να τονίζει την εικονικότητα, του αφορισμού λέγοντας: «Εξεδώσαμεν αφορισμόν κατά του ενόπλου Γένους, φοβούμενοι τη σφαγήν του αό πλου Γένους. Πορεύεσθε προς την Πελοπόννησον και αναγγείλατε εις τον Η. Πατρών και τους άλλους ιεράρχες ότι η ευλογία εμού επί τα έργα των χει ρών του ελληνικού λαού. Πολεμείστε τον Αγαρηνόν» (Αιών. Φ. 1260, 24/5/1853).
«Επικρίθηκε ο Πατριάρχης επειδή έστερξε στον αφορισμό και έστειλε νουθετικές εγκυκλίους. Οι επικριτές όμως δεν αναλογίζονται τι θα πάθαινε το Έθνος, αν ο Πατριάρχης τηρούσε αρνητική στάση απέναντι στις αξιώσεις του Σουλτάνου», γράφει ο ιστορικός Αλ. Δεσποτόπουλος (Ιστ. Ελλ. Έθνους. ΙΒ' σ. 36). Και δεν άργησε η ημέρα που αποδείχτηκε ότι ο Πατριάρχης διακατεχόταν από τον Εθνικό παλμό. Ο τραγικός θάνατος του Γρηγορίου συνέ βαλε αποφασιστικά στην Εθνεγερσία. Η ανάμνηση του Πατριάρχη ενίσχυσε τη μαχητικότητα και τον ηρωισμό των πολεμιστών. Ο μαρτυρικός θάνατος του Γρηγορίου Ε' δεν συγκίνησε μόνο τους Έλληνες, είχε αντίκτυπο και στους χριστιανικούς λαούς της Ευρώπης. «Τα παρακάτω είναι μερικές λεπτομέρειες από τη βάρβαρη εκτέ λεση του Πατριάρχη: Εγκλήματα της αποτρόπαιης περιγραφής, που κάνουν την ανθρωπότητα να ανατριχιάσει, δια πράχθηκαν πάνω στο σώμα αυτού του σεβάσμιου Γέροντα που ήταν ακριβώς 80 χρονών. Μετά τον απαγχονισμό, μια ομάδα από αξιοθρήνητους κουρε λήδες διατάχθηκε να κόψει το σκοινί και να τον σύρει δεμένο από τα πόδια στο Ναύσταθμο, από όπου ο εκτε λεστής τον πέταξε στο Βόσπορο…» (The Times Λονδίνου, φυλ. 11269, 1η Ιουνίου 1821).
Η αναγνώριση του έργου και της θυ σίας του εθνομάρτυρα Γρηγορίου Ε', η κατάταξή του στο χορό των αγίων από τη συνείδηση της εκκλησίας και τη μαρτυρία του λαού επιβεβαιώνουν ότι ο Πατριάρχης του αφορισμού υπήρξε πατέρας του λαού, εθνάρχης, μάρτυρας του έθνους και άγιος της εκ κλησίας. Η αγιοποίηση του Γρηγορίου Ε' υπήρξε εκπλήρωση υψίστου χρέ ους. Αναγνωρίστηκε τυπικά με πράξη της Ι. Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος κατά την 8η Απριλίου 1921. Στη γενέτειρά του Δημητσάνα ανοικο δομήθηκε ναός που φέρει το όνομα του (1924) ενώ στήθηκε ο ανδριάντας. Το ιερό σκήνωμα εναποτέθηκε στο Μητροπολιτικό ναό των Αθηνών ενώ ο ανδριάντας του στήθηκε μπροστά στο Εθνικό Πανεπιστήμιο το 1872. Έτσι, την 25η Μαρτίου 1872 ο ποιητής Αριστοτέλης Βαλαωρίτης. απάγγειλε το γνωστότατο ποίημα του: «Πώς μας θωρείς ακίνητος... Πού τρέχει ο λογι σμός σου» ενώ ως κοινή ιαχή πλανάται η επωδός: «Χτυπάτε πολεμάρχοι: Μη λησμονείτε το σχοινί παιδιά του Πατριάρχη!»




Σελίδες για τον μεγάλο στρατηλάτη και το 21
το Εικοσιένα
Βαρούν τουφέκια στα βουνά
γλεντοκοπούν στις ράχες.
Πανηγυριάζουν στα χωριά,
έπαψαν πια οι μάχες

Η λευτεριά 'πλωσε φτερά
πέρα για πέρα στην Γραικιά..
Ζήτω το Εικοσιένα!!
Κώστας Δουρίδας
τα Απομνημονεύματα του Θεόδ. Κολοκοτρώνη (Φωτοτυπία) από την LAND of GODS Θεόδωρος Κολοκοτρώνης wikipedia Θεόδωρος Κολοκοτρώνης www.matia.gr Θεόδ. Κολοκοτρώνης ΚΟΛΛΕΓΙΟ ΑΘΗΝΩΝ, ΔΗΜΟΤΙΚΟ Δάσκαλος: Π. Κοράκης Θεόδωρος Κολοκοτρώνης. O Θρυλικός "Γέρος του ΟΔΥΣΣΕΙΑ ... Θεόδωρος Κολοκοτρώνης. Ήρωες - Θεόδωρος Κολοκοτρώνης Πορτρέτα Αγωνιστών Ήρωες του 1821 Ο Κολοκοτρώνης στη φυλακή του Ναυπλίου (1833) Το Λιμποβίσι Αρκαδίας Κολοκοτρώνης Θεόδωρος (1770 - 1843) ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ 1821 Θ.ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ Πολεμικά γεγονότα Αναλυτική παρουσίαση βιβλίου "Σώπα, μάνα," της είπε. "Αυτό είναι το καλύτερο μνημόσυνο που κάνουμε του σκοτωμένου." ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ 1821-1833] ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΡΥΤΑΙΝΑ Επιφανείς Έλληνες Ελευθεροτέκτονες Περιόδου 1800 - 1950 Πως είδαν οι τούρκοι το 21





Μοριά λεβενταρώνα!..
Εσύ που πας στα πατρικά
τα χώματα καημένε,
χαιρέτα μου τα γονικά,
τ' αδέλφια τα ξαδέλφια,
τις θειές και τα μπαρπάδια μου
κι όλους τους Μοραϊτες.

Τα λεβεντόκορμα βουνά
τις κρουσταλοβρυσούλες,
και τις απόσκιερες πλαγιές
τα κλέφτικα λαγούμια.

Και πέστους ένα τσάμικο,
λεβέντικο τραγούδι
ένα τραγούδι του Μοριά,
που να μιλά γι' αρμάτες,
για φουστανέλα για σπαθιά
γι' αρματολών λημέρια.
Για δόξες για παλικαριές,
για νίκες στο Βαλτέτσι..
Στου Λάλα στην Τροπολιτσά
στα Δερβενάκια πέρα.

Γιάσου χαρά σου αθάνατε
Μοριά λεβενταρώνα!..
Κώστας Δουρίδας
Στρατιωτικό ' 63 / ' 65

ο θρυλικός Κολοκοτρώνης,
η 'Aλωση της Τρoπολιτσάς
και ο Κολοκοτρώνης:
Αντίκρα στην Τρoπολιτσά
ψηλά στην βουνοτέντα,
κάθεται κει ένας Γραικός
μονάχος στο κοτρώνι..
Κοιτάει πέρα την Τουρκιά
και μόνος εκουβέντα.
Είναι των σκλάβων ο αρχηγός
τον λέν Κολοκοτρώνη.

Βγήκε στην ράχη για να δει
ο "γέρος" τους αγάδες.
Το πως γλεντούν και χαίρονται..
κι ήρθε η στερνή τους ώρα!
Αύριο σαν έρθει η χαραυγή
θα βρει τους τουρκαλάδες
σαν γιδερά να σέρνονται,
θα ξεπαστρέψει η Χώρα. κδ

Ο καημένος ο "Γέρος", ο θρυλικός Κολοκοτρώνης, το καύχημα του σημερινού 'Ελληνα και της Ιστορίας του '21. Ως μέχρι τα 52 του χρόνια έτρεχε σαν άγριο τσακάλι από κορφούλα σε κορφή γιατί τον κυνηγούσαν στο Μοριά οι τούρκοι με την βοήθεια ακόμη και των δικών του ..φίλων και ..κουμπάρων (βλέπε Απομνημονεύματα), για να του πάρουν το κεφάλι -και γενιές ολόκληρες του είχαν ξεκληρίσει... Δεν είναι ραχούλα στο Μοριά που να μην είναι θαμμένος εκεί Κολοκοτρώνης... 'Ετσι στο τέλος αφού κατάφερε και γλίτωσε απ' τα κυνηγητά και την βασανισμένη του ζωή, στα 52 του χρόνια μπήκε στην επανάσταση! Και φυσικά μπήκε "στο πόστο που ήρμοζε εις τέτοιον άνδρα": Να είναι ο αρχηγός του σκλαβωμένου λαού. "Σαν παλικάρι πολεμούσε και σαν φιλόσοφος οδηγούσε.." Και έτσι βοήθησε για την λευτεριά της πατρίδας στα 1821. Σήμερα για τους 'Ελληνες, αλλά και για όλο τον ελεύθερο κόσμο, ο Κολοκοτρώνης αποτελεί σηματωρό της αιώνιας ελπίδας από τον άνθρωπο και για τον άνθρωπο! 'Οτι δηλαδή για οτιδήποτε συμβαίνει γύρω σου φέρεις κι' εσύ ευθύνη και όσο και αδύναμος και αν είσαι, μην κάθεσαι παρατηρητής στα γεγονότα, πάρε μέρος σε ότι και με όποια δύναμη μπορείς, για την αξιοπρέπεια, την ελευθερία και τον σεβασμό των συνανθρώπων σου. κδ



Εκδήλωση Μνήμης για τον Πάνο Κολοκοτρώνη πρωτότοκο γιο του Γέρου του Μοριά
Πολιτιστικός Σύλλογος Θανιωτών "Ο Αγιος Γεώργιος"

Σήμερα 13 Νοεμβρίου 2006, ακριβώς εκατόν ογδόντα δύο "182" χρόνια από τον θάνατο του Πάνου Κολοκοτρώνη. Επιτέλους, στο μέρος που φονεύθηκε στήθηκε ένα μνημείο, μια αναμνηστική πλάκα, να μας θυμίζει τον άδικο χαμό του λαμπρού αυτού νέου.
Ο πολιτιστικός Σύλλογος Θανιωτών "Άγιος Γεώργιος" και το τοπικό Συμβούλιο τίμησαν τη Μνήμη του σε μια σεμνή τελετή, που συντελέσθη στο πνευματικό κέντρο του χωριού, την Κυριακή 12 Νοεμβρίου και ώρα 12 μ μ. Παρευρέθησαν Πολιτικοί Άρχοντες του τόπου, Εκλησσία, Αρκάδες λογοτέχνες, εκπρόσωποι δημοτικών διαμερισμάτων, και πλήθος κόσμου. Κεντρικός ομιλητής ήταν ο αξιόλογος Αρκάς λογοτέχνης, διδάσκαλος, ποιητής κύριος Αναστάσιος Κωνσταντούρος. Με πολλή σαφήνεια περιέγραψε το κλίμα της εποχής, τα πολιτικά δρώμενα και την τραγική κατάληξη αυτών, για το ελληνικό έθνος…

Ο Πάνος Κολοκοτρώνης πρωτότοκος γιος του Γέρου του Μοριά, φονεύθηκε σε μια χρονική στιγμή, που η Πατρίδα μας τον είχε απόλυτη ανάγκη. Ικανότατος στρατηγός, αγαπητός σε όλη την επικράτεια, άλλαξε τον ρου της ιστορίας με τον απροσδόκητο χαμό του…Ενώ ο Αιγύπτιος Ιμπραήμ αποβίβαζε στρατό στην Κρήτη και ήταν έτοιμος να εισβάλει στην ηπειρωτική χώρα, οι πολιτικοί μας με τους Κωλλέτη, Μαυροκορδάτο, Κουντουριώτη, έπαιζαν το παιχνίδι των ξένων δυνάμεων (Αγγλίας, Ρωσίας, Αυστρίας- Μέτερνιχτ). Διψώντας για δύναμη και εξουσία παραγκώνισαν τους αγωνιστές σπρώχνοντας τους προς την επαιτεία, μοιράζοντας "λουφέδες" στους ανάξιους, κατασπαταλώντας τα δάνεια της Αγγλίας που είχαν συνάψει, με απεχθείς όρους για τον Ελληνικό λαό. Αυτοί που έχυσαν το αίμα τους στην Τριπολιτσά, Βαλτέτσι, Δερβενάκια, Χάνι της Γραβιάς κ.λ.π., βρέθηκαν αντιμέτωποι ξαφνικά με την φαυλότητα, την αδικία και όχι μόνο. Κατηγορήθηκαν, ελεεινολογήθηκαν και εκδιώχθηκαν ως κακούργοι, από τα υποτιθέμενα κυβερνητικά στρατεύματα.

Σ' αυτόν τον κυκεώνα βρέθηκε κι ο Πάνος Κολοκοτρώνης, να σηκώνει στους ώμους του ένα τόσο βαρύ όνομα, που τη λάμψη του ακολουθούσε ο φθόνος, το μίσος και η κακία. Ένα αξιαγάπητο παλικάρι, συνετό, ευγενικό, μορφωμένο, προικισμένο ήθος, ευπρέπεια, εντιμότητα…Η αντίδραση των αγωνιστών ήταν δεδομένη κι ως ήταν φυσικό ακολούθησε το αιματοκύλισμα και τόσες μιαρές πράξεις…Η διχόνοια είχε συντελέσει για μία ακόμη φορά το έργο της. Ο θάνατος του Πάνου έφερε και τον" θάνατο" του Γέρου του Μοριά…"Από την υπερβολική του λύπη, απενεκρώθη κι έπεσε σ' ένα λήθαργο ώστε έχασε τις αισθήσεις του" γράφει ο Κανέλλος Δεληγιάννης.

Μέγα κέρδος για εμάς τους νεότερους Έλληνες, θα αποτελέσει η σωστή μελέτη της ιστορίας μας, προς αποφυγήν τέτοιων λαθών και ολισθημάτων… Σήμερα εν έτι 2006 τίθεται το ερώτημα: Είμαστε καλύτεροι άνθρωποι από τότε; Μάθαμε καθόλου από τα λάθη του παρελθόντος; (δολοπλοκίες, άκρατους εγωισμούς, δουλοπρέπεια, φιλοτομαρισμό κ.α.; Με το χέρι στην καρδιά τολμώ ν' απαντήσω: ΟΧΙ. Παραμένουμε ίδιοι, μίζεροι, ακολουθώντας την πολιτική του βολέματος, ενδιαφερόμενοι μόνο για τον εαυτό μας, αδιαφορώντας πολλές φορές για το κακό που προξενούμε στον τόπο μας…Γι' αυτό λοιπόν το μνημείο που στήθηκε εις μνήμην του ΔΙΚΑΙΟΥ, ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ, ΤΗΣ ΑΥΤΟΘΥΣΙΑΣ, ΤΗΣ ΕΝΤΙΜΟΤΗΤΑΣ, ας γίνει φάρος για όλους εμάς, και ας πορευθούμε βαδίζοντας το δρόμο της αρετής. Σήμερα Πάνο, που η συγκίνηση είναι διάχυτη στα πρόσωπα των συντοπιτών μου, ένοιωσα την ψυχή τους να γονατίζει στον τόπο που ξεψύχησες, και να ψιθυρίζουν:

From: E Delis E.Delis@dei.com.gr
To: kostas@douridasliterature.com
Sent: Friday, November 24, 2006 6:26 AM
Subject: Εκδήλωση Μνήμης για τον Πάνο Κολοκοτρώνη πρωτότοκο γιο του Γέρου του Μοριά

Κύριε Δουρίδα είδα την ιστοσελίδα σας, είναι πολύ ενδιαφέρουσα και σημαντική για την παρουσίαση του Ελληνισμού Παγκόσμια. Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Θανιωτών (Θάνα είναι ένα χωριουδάκι 5 χιλ απο την Τρίπολη) στον οποίο ανήκω, οργανώσε μία εκδήλωση μνήμης για τον Πάνο Κολοκοτρώνη πρωτότοκο γιό του Γέρου του Μοριά, στη τοποθεσία που φονεύθηκε, με βάση τις μαρτυρίες του Θεοδ. Ρηγόπουλο (Αυτόπτη μάρτυρα και γραμματέα του Πάνου). Σου στέλνω μερικά συνημμένα αρχεία, που αφορούν την εκδήλωση, άν κρίνετε σκόπιμο δημοσιοποιησε τα. Αναζητώ επίσης πληροφορίες ιστορικές, για τον Πάνο Κολοκοτρώνη, βέβαια έχω στην διάθεση μου τα απομνημονεύματα του Φωτάκου και το Ημερολόγιο του Θ. Ρηγόπουλου.

Σε ευχαριστώ για την φιλοξενία
Δελής Ηλίας

ΟΡΚΙΖΟΜΕΘΑ να υπερασπιζόμαστε τα δίκαια παντός ανθρώπου.
ΟΡΚΙΖΟΜΕΘΑ να είμαστε ταπεινοί, φιλαλήθεις και να διώκουμε το ψεύδος, την κακοήθεια και την φαυλότητα.
ΟΡΚΙΖΟΜΕΘΑ ότι θ' απέχουμε κάθε συνομωσίας, δολοπλοκίας, διασποράς ψευδών ειδήσεων, συκοφαντιών και κάθε μιαράς πράξεως.

Και τέλος ΟΡΚΙΖΟΜΕΘΑ να προασπίζουμε το δικαίωμα της ελεύθερης γνώμης και να εργαζόμαστε αφιλοκερδώς για το καλό του τόπου…Σήμερα Πάνο, όλοι εμείς ΟΡΚΙΖΟΜΕΘΑ εδώ ,που το αθώο αίμα πότισε αυτά τα ξερολίθια…Θα βγαίνω τις νύχτες, ψηλά στο "Ραχανάκι" ν' ακούσω τον καλπασμό του "Μαύρου Καβαλάρη" στην κακοτράχαλη Χίμιζα…Θα κάθομαι ακουμπισμένος, στο μεγάλο ξύλινο Σταυρό, να σου τραγουδώ…

Πώς να σου πλέξω στα μαλλιά, της δάφνης το στεφάνι
Απ' το θλιμμένο βλέμμα σου, και της ψυχής τα μύχια
Ίριδα γοργοπόδαρη, Νεφέλη αχνοστρατούσα
σε πετρονυχτολούλουδο, την πίκρα σου ν' αφήσουν…

Πολιτιστικός Σύλλογος Θανιωτών "Ο Αγιος Γεώργιος"
Τάκης Δημητρακόπουλος.



Δείτε την Αρκαδία με τα μάτια ενός φωτογράφου
Φύση (Λάδωνας, Μαίναλο, Λούσιος...)   Αναβίωση των Αρχαίων Λυκαίων   Δήμος Βαλτετσίου   Δήμος Βόρειας Κυνουρίας   Δήμος Βυτίνας   Δήμος Γόρτυνος   Δήμος Δημητσάνας   Δήμος Ηραίας   Δήμος Κλείτορος   Δήμος Κοντοβαζαίνης   Δήμος Κορυθίου   Δήμος Λαγκαδίων   Δήμος Λεβιδίου   Δήμος Λεωνιδίου   Δήμος Μαντινείας   Δήμος Μεγαλόπολης   Δήμος Σκυρίτιδας   Δήμος Τεγέας   Δήμος Τρικολώνων   Δήμος Τρίπολης    Δήμος Τροπαίων   Δήμος Τυρού   Δήμος Φαλαισίας       Δήμος Φαλάνθου


Κοντοβάζαινα Αρκαδίας

Video της ΕΡΤ για την Κοντοβάζαινα
στην εκπομπή "Μένουμε Ελλάδα"

Αρκαδία Γενικά

Ιστορική γη διαποτισμένη με τους θρύλους, τις παραδόσεις, τους αγώνες αλλά και τις καλλιτεχνικές αναζητήσεις των κατοίκων της. Έχει έντονη και συνεχή παρουσία από τους αρχαίους έως τους βυζαντινούς και τους νεότερους ιστορικούς χρόνους. Πάνω σ' αυτή τη γη μπορείς να μελετήσεις τη συνέχεια όλης της ελληνικής ιστορίας αφού κανένας κρίκος της δε λείπει. Μνημεία - μάρτυρες αυτής της παρουσίας είναι διάσπαρτα σε όλη την Αρκαδική γη.

Στην Αρκαδία διακλαδίζονται οι δύο οροσειρές, του Μαινάλου και του Πάρνωνα. Στις πλαγιές τους είναι ακροβολισμένα τα μαγευτικά χωριουδάκια της Αρκαδίας  - πολύχρωμες πινελιές σε καταπράσινο καμβά - και τα «άγια» Αρκαδικά Μοναστήρια, ανεκτίμητοι θησαυροί απ' το βάθος των αιώνων! Στο κέντρο της, και στο χαρακτηριστικό οροπέδιο της Μαντινείας, δεσπόζει η Ιστορική Τριπολιτσά.  Τα ποτάμια, o Λάδωνας, ο Αλφειός και ο Λούσιος, κυλούν ήρεμα τα νερά τους, κάτω από πετρόκτιστα γεφύρια και κατά μήκος «φιορδικών» πολύχρωμων όχθεων!

Στα νοτιοανατολικά παράλια του Νομού αγκαλιάζεται η ονειρεμένη θάλασσα με τις πεντακάθαρες αμμουδιές, τουριστικοί τόποι για ήσυχες διακοπές... Αναμφίβολα, τα τρία τέταρτα της Ελληνικής Μυθολογίας έχουν τη ρίζα τους ή το χώρο δράσης τους, στην Αρκαδία! Ξεφυλλίζοντας κανείς τη Μυθολογία και την Ιστορία μας θα διαβάσει, πως Γενάρχης των Αρκάδων θεωρείται ο Πελασγός ο οποίος ήταν ο πρώτος άνθρωπος, γενάρχης των ανθρώπων. Έζησε προτού εμφανιστεί η Σελήνη, γι' αυτό και οι Αρκάδες λέγονταν και Προσέληνοι ή Προσελήνιοι. Γιος του Πελασγού ήταν ο Λυκάονας, ο οποίος έκτισε τη Λυκόσουρα στο ιερό όρος των Αρκάδων, το Λύκαιο, που θεωρείται η αρχαιότερη γνωστή πόλη του κόσμου! Στην ψηλότερη κορυφή του Λυκαίου, την Κρητέα, κατέφυγε η ετοιμόγεννη Ρέα, η γυναίκα του Κρόνου, και γέννησε το Δία. H Ρέα παρέδωσε το νεογέννητο Δία σε τρεις νύμφες, την Αγνώ, τη Θεισόα και τη Νέδα και τον έλουσαν στο Λούσιο ποταμό. Στην ιερή αυτή κορυφή ανατράφηκε ο Λύκαιος Δίας, εκεί τον λάτρευσαν και προς τιμήν του οργάνωναν αγώνες, τα λεγόμενα Λύκαια που τελούνται και σήμερα σε ανάμνηση των Αρχαίων Λυκαίων. Κατά τη μυθολογία, ο Λυκάονας είχε πενήντα γιους και μία θυγατέρα, την πανέμορφη Καλλιστώ την οποία ερωτεύθηκε ο Ζευς. Η ζηλότυπη όμως, Ήρα, μεταμόρφωσε την ετοιμόγεννη Καλλιστώ σε άρκτο και όταν γεννήθηκε το παιδί ονομάστηκε Αρκάς, παιδί της άρκτου. Και η χώρα που γεννήθηκε ο Αρκάς, άλλαξε όνομα, και από Πελασγία ή Απία (χώρα των απιδιών) που λεγόταν, μετονομάστηκε σε, Αρκαδία.  Αλλά η Αρκαδία είχε και το δικό της θεό, τον Πάνα τον κατ' εξοχήν θεό των Αρκάδων που ήταν το σύμβολο της μουσικής και του έρωτα. Ο τραγόμορφος αυτός θεός, με την παράξενη όψη του και τη σύριγγα (αυλό) που έπαιζε στις κατάφυτες πλαγιές του Μαινάλου, βρισκόταν σε συνεχή και ανοιχτό διάλογο, συνήθως ερωτικό, με τις χαριτωμένες νύμφες των ποταμών και των δασών.

Η Αρκαδία εθεωρείτο ανέκαθεν ο επίγειος παράδεισος του ποιμενικού και ανέμελου βίου, η περιοχή της βουκολικής αμεριμνησίας και της απόλυτης ελευθερίας. Έτσι, στις ευρωπαϊκές χώρες μετά την Αναγέννηση, επικράτησε η φράση «Et in Arcadia ego» (Έζησα κι εγώ στην Αρκαδία) που βρέθηκε γραμμένη στον πίνακα του Πουσσέν «οι βοσκοί της Αρκαδίας» ως επίγραμμα σε έναν τάφο βοσκού στην Αρκαδία. Από τότε και μετά το όνομα της Αρκαδίας, συνδέθηκε σταθερά με την ευτυχισμένη βουκολική ζωή της υπαίθρου και συνετέλεσε στη σύνθεση και διάδοση του περίφημου «Αρκαδικού ιδεώδους», του «Αρκαδισμού», που σημαίνει μια νοσταλγική ενατένιση και αναφορά στη μυθική κοινωνία των Αρκάδων ποιμένων, ένα εξωπραγματικό όνειρο φυγής από τον ταραγμένο κόσμο της βίας και της εκμετάλλευσης και την επιστροφή σ' έναν κόσμο αιώνιας αθωότητας και γαλήνης που θα στηρίζεται στην αμοιβαία αγάπη, την αγαθή συνεργασία και την ευγενική άμιλλα των μελών της...

Στα νεότερα χρόνια, η Λευτεριά της Ελλάδας ξεκίνησε από την Αρκαδία, την Τριπολιτσά και το Φάλανθο, την Καρύταινα και τη Δημητσάνα. Ονόματα όπως: Κολοκοτρώνης, Νικηταράς, Γρηγόριος Ε', Παλαιών Πατρών Γερμανός, Δεληγιάννης, Κεφάλας, Φωτάκος... Βαλτέτσι, Βέρβενα, Δολιανά, Γράνα... είναι αυτά που από μέσα τους πήγασε η Επανάσταση του '21! Αργότερα, ο «πατέρας της Δημοκρατίας» Αλεξ. Παπαναστασίου καθώς και σύγχρονοι Πολιτικοί, πατρίδα έχουν την Αρκαδία! Όμως, η Αρκαδία, γέννησε και τις μεγάλες Μορφές των Γραμμάτων και των Τεχνών: Μητρόπουλος, Βάρβογλης, Τσαρούχης, Μπουζιάνης, Καρυωτάκης, Συνοδινός, Γκάτσος, Ουράνης...

Η Αρκαδία, τελικά, δεν είναι απλά μία περιοχή της Ελλάδας με πλούσια ιστορία και παράδοση, είναι τρόπος ζωής!
Το «et in arcadia ego» υπάρχει μέσα στην ψυχή όλων των ανθρώπων.
Η Αρκαδία δεν είναι απλά ένας Νομός είναι προορισμός.
Το αρκαδικό τοπίο λατρεύτηκε έντονα και ταυτίστηκε με την ισορροπία και τη γαλήνη.

Το αρκαδικό ιδεώδες - ο Αρκαδισμός έγινε παγκόσμιο κίνημα και αγκάλιασε την ίδια τη φύση του ανθρώπου υπογραμμίζοντας τη σχέση της ανθρώπινης ύπαρξης με το φυσικό περιβάλλον. Με κύρια χαρακτηριστικά την απλότητα των τοπίων, τη γνησιότητα των ανθρώπων και την παραδοσιακή φιλοξενία, η Αρκαδία και οι άνθρωποι της, συνεχίζουν την πορεία τους στο χρόνο. Αυτή είναι η Αρκαδία μας: Είναι η ήρεμη δύναμη που εμπνέει διαχρονικά και προκαλεί με την ομορφιά της. Προκαλεί και σας προσκαλεί να τη γνωρίσετε. Μόνο τότε θα καταλάβετε την ομορφιά που κρύβει μέσα της.

Από την σελίδα:
http://www.arcadia.gr/view_tourism.php?artid=168



Αρκαδική Παράδοση
Αρκαδικές Παραδοσιακές Συνταγές

ΓΛΩΣΣΑΡΙ

Από την Ιστοσελίδα: www.isiomakaryon.gr

 

Για ότι αφορά την προφορά της γλώσσας στην ευρύτερη περιοχή, θα πρέπει να πούμε ότι αυτή είναι από τις πλέον ορθές στην Ελλάδα, με πολύ μικρές ιδιομορφίες. Προφέρεται αρκετά παχύ το νι και το λι, καθώς και το σι. Ακόμα προστίθεται μερικές φορές και γίνεται έντονα αντιληπτό, ανάμεσα σε δύο σύμφωνα ένα ι, π.χ.  σταθιμός, καπινός και ακόμα  σε διάφορους ρηματικούς τύπους αντικαθίσταται τι ε με ου π.χ. Τι κάνουτε; Πότε θα ρθούτε; Θα φύγουτε; Πηγαίνουτε στο σπίτι; Επίσης πολύ συχνά στην καθομιλουμένη επαναλαμβάνεται η λέξη χάμω, χάμου.

Οπωσδήποτε υπάρχουν και πολλοί λεκτικοί ιδιωματισμοί, οι οποίοι καταγράφονται πιο κάτω, με μόνο την ερμηνεία. Αυτό γιατί η προέλευσή του κάθε ενός απαιτεί ιδιαίτερη μελέτη και έρευνα.


             Α Β Γ Δ Ε Ζ Η Θ Ι Κ Λ Μ Ν Ξ Ο Π Ρ Σ Τ Υ Φ Χ Ψ Ω

- Α -

αβανιά, η           η συκοφαντία

αβέρτα πάγκο        ανοικτός

αβερτοσύνη,η        άμετρη ελευθερία

αβίζο               είδηση, γνώση. Το πήρε αβίζο (το κατάλαβε)

αγ(κ)λέουρας,ο      είδος βοτάνου φαρμακευτικού και δηλητηριώδους

αγάλι-αγάλι         σιγά-σιγά

άγαρμπος,ο          ο χωρίς τακτ,ο χοντροκομμένος στους τρόπους ανθρωπος

αγγειά,τα           οι όρχεις

αγγελοφοριέμαι      ψυχορραγώ

αγιάζι,το           η νυχτερινή διαπεραστική ψύχρα και υγρασία

αγκομαχάω           βογκάω από κόπο ή από πόνο

αγκουσιάζω          ζεσταίνομαι πολύ, αισθάνομαι δυσφορία

αγκριθωτός,η,ο      αυτός που έχει αγκρίθεια,ακίδες

αγκωνάρι,το         ο ακρογωνιαίος λίθος

αγκωνή,η (ψωμί)     μικρό κομμάτι ψωμί από άκρη καρβελιού

αγνάντια            απέναντι έχοντας οπτική επαφή

αγουρίδα,η          το άγουρο,το ανώριμο φρούτο,κυρίως το ξινό σταφύλι

άγουρος             νεαρός αναπτυγμένος αλλά άπειρος,ανώριμος

αγουρογερασμένος,η  ο πρόωρα γερασμένος

αγουροξενητεμένος,ο αυτός που ξενιτεύτηκε πολύ νέος

αγουροξυπνημένος,ο  ξύπνησε χωρίς να χορτάσει τον ύπνο

αγριάδα η           είδος αγριόχορτου, κατάσταση θυμού και οργής

αγρικώ              καταλαβαίνω,αντιλαμβάνομαι,νιώθω

αδειά,η             σχόλη, ευκαιρία

αδειάζω             ευκαιρώ. Δεν αδειάζω, δεν ευκαιρώ.

άδουλος, η, ο       Τόπος αδούλευτος, χέρσος. Ο ακαμάτης, ο οκνηρός άνθρωπος.

αδρασκελιά, η       το άνοιγμα των σκελών. Μία 'δρασκελιά, ένα βήμα.

αδρασκελάω          διαβαίνω, περνώ κάποιο εμπόδιο. Αδρασκέλησε το χαντάκι.

αδράχνω             πιάνω κάτι με ορμή. Ταρακουνάω κάποιον. Πιάνω την ευκαιρία

αδράχτι, το         εξάρτημα της ρόκας, όπου μαζεύεται το γνέμα

αερικό,το           δαιμονικό, νεράιδα, φάντιασμα

ακαμάτης,ο          ο τεμπέλης,ο οκνηρός

ακεφαλίλα, η        ανοησία, απερισκεψία

ακόνι,το            ειδική πέτρα που ακονίζουν κοφτερά εργαλεία

ακουμπέτι           παρά ταύτα

ακουμπάω            στηρίζομαι. Ακούμπησα να ξαποστάσω

άκουρος,η, ο        ακούρευτος

ακούτραφας,ο        ο αυχένας

αλαφιασμένος-η-ο    τρομαγμένος

αλαφροϊσκιωτος,η,ο  αυτός που βλέπει φαντιάσματα και αερικά

άλειμμα, το         το χοιρινό λίπος

αλικοντάω           δυσκολεύω, καθυστερώ, εμποδίζω

αλισίβα,η           απόσταγμα στάχτης χρήσιμο για πλύσιμο, θελόσταχτη

αλισιβερίσι,το      δοσοληψία

αλλαξιά, η          φορεσιά, στολή, ανταλλαγή, τράμπα

αλάργα              μακριά

αλαργεύω            απομακρύνομαι

αλαργινός, η, ο     μακρινός

αλλοσούσουμος-η-ο   αυτός που έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά

αλέγρος, ο          εύθυμος, ευχάριστος

αλογοσούρτης, ο     αλογοκλέφτης

αλογοχόρτι το       είδος αγριοχόρταρου

αλουποπορδή η       είδος μανιταροειδούς φυτού που αναδύει άσχημη οσμή

αλπογανίζω          χασομεράω, χαζεύω, σπαταλάω το χρόνο μου άσκοπα

αλύχτημα,το         γάβγισμα σκύλου όταν έχει μυριστεί θήραμα

αλωνάρης,ο          ο Ιούλιος μήνας

αλωνιάτικο,το       το δικαίωμα σε είδος για το αλώνισμα

αλάλητο, το         αλάλητο κοτόπουλο. Αλάλητο πουλί δεν τρώμε

αματτυά, η          είδος λουκάνικου από τα χονδρά έντερα του χοιρινού

άμε-αμέτε           πηγαίνετε

αμέτι-μουχαμέτι     το 'βαλε αμέτι μουχαμέτι :το 'βαλε πείσμα, σκοπό

αμή,αμέ,αμηδά       αλλά,πως όχι;

αμμουδέρα η         το αμμώδες έδαφος

αμολάω              αφήνω κάποιον ή κάτι ανεμπόδιστο, ελεύθερο. Απολύω

άμπακος,ο           γεμάτο πιάτο, πολύ φαϊ, έφαγε τον άμπακο.

αμπελοκουτσούρα,η   το κλήμα του αμπελιού

αμποδένω            με μάγια κάνω το νιόγαμπρο ανίκανο

αμποδιέται          απαγορευμένο στη βοσκή από ξένα ζώα

αμπράζικος, η, ο    βάναυσος, ανεπιτήδευτος, ασουλούπωτος

άμωρος, η, ο        άδικος, τεμπέλης, ράθυμος

αναβροχιά,η         ανομβρία

αναγελάω            γελάω δυνατά, περιγελώ, χλευάζω

ανάγερτα            ανάδιπλα, ανάποδα

αναγκαίος,ο         το αποχωρητήριο

αναγούλα,η          τάση για εμετό, αποστροφή

ανάγυρα             από μακρινό δρόμο, γύρω-γύρω όχι απ' ευθείας

ανεβατίζω           ζυμώνω

ανεβατό, το         το ψωμί το ένζυμο, με μαγιά ή προζύμι

ανακαψίλα,η         κάψιμο στο στομάχι, καούρα

ανακλαδίζομαι       τεντώνομαι με ταυτόχρονο χασμουρητό

ανάμμα,το           το κόκκινο κρασί, το κρασί της θείας κοινωνίας

ανανίδα,η           είδος αγκαθωτού θάμνου

αναπιάνω            αναπιάνω το προζύμι, το ανακατεύω με αλεύρι και νερό

ανάργια             αραιά

αναρραχός, ο        η τύχη, το ποδαρικό

ανασγρουπώνω        αναλαμβάνω δυνάμεις μετά από αρρώστια, ξεγερεύω

ανασταίνω           ανατρέφω κάποιον από μικρό παιδί, επαναφέρω απ'το θάνατο

ανατσουτσουρώνουμαι αγριεύω με επιθετικές διαθέσεις

αναχαράζω           μηρυκάζω

αναχρικό,το         χρήσιμο αντικείμενο του νοικοκυριού

ανεβάσταγος, η, ο   ο ανυπόμονος, ο ασυγκράτητος

ανεσίφταγος, ο      ο λαίμαργος

ανεμπαίζω           περιγελώ, χλευάζω

ανερώτηγα           χωρίς άδεια

αντάμα              μαζί

αντάρα,η            καπνός από πυροβολισμούς, καταχνιά

ανταρεύομαι         φωνάζω δυνατά, κάνω φασαρία

άνταφλα             απρόσεχτα

άνταφλος, ο         ο απρόσεχτος

αντί,το             εξάρτημα του αργαλειού όπου τυλίγεται το νήμα

αντρομίδα,η         μάλλινο υφαντό κλινοσκέπασμα, είδος μπαντανίας

ανυφάντρα, η        η υφάντρα

ανέκοπα             χωρίς κόπο

απάγγειο,το         το απάνεμο

απαντάω             συναντάω

απαυτώνω            αντί του κακόηχου ρ. της σεξουαλικής πράξης

απέκει              κατόπι

απιθώνω             αφήνω κάπου αυτό που κρατώ

αποίκου             έτοιμος για να ξεκινήσει

απίστομα            ανάποδα, με το στόμα προς τα κάτω

απόβραδο,το         το σούρουπο

αποβραδίς           χθες το σούρουπο

απόζερβα            παράμερα

αποκά               από κάτω

αποκούμπι, το       το καταφύγια, το άσυλο

αποπανίτσα          λίγο πιο πάνω

απόπατος ο          το αποχωρητήριο

αποπαίδι, το        το αποκηρυγμένο, αποκληρωμένο παιδί

αποπαίρνω           επιπλήττω, κατσαδιάζω

απόσκιο,το          ο ανήλιος τόπος

αποσπερού           απόψε

αποσταίνω           αποκάμνω, κουράζομαι

αποστασίλα,η        κούραση

αποσώνω             τελειώνω, ολοκληρώνω κάτι, προσθέτω μέχρι να γεμίσει

αποφαγούδι, το      Τα αποφάγια, τα υπολείμματα του φαγητού

αποχτώ              τελειώνω το χτίσιμο, κάνω δικό μου, αποχτώ ,γεννώ παιδί

απόβροχα            μετά τη βροχή

άρα-μάρα,η          ελευθεροστομία, αχαλίνωτη και ακατάληπτη φλυαρία

αραδίζω             περνοδιαβαίνω

αραποσάβανος,η,ο    βρώμικος, λερωμένος

άρβαλος, ο          ο θόρυβος

αρβαλάω             κάνω θόρυβο

αρβάλια,τα          μεταλλικές κινητές χειρολαβές

αρβαλοτεσούλα,η     μετάλλινος κουβάς με μεταλλικές χειρολαβές

αργάζω              κατεργάζομαι μτφ ξυλοκοπώ

αργιεύω             αραιώνω

αργιολόϊ το         το κόσκινο που χρησιμοποιούν για τα δημητριακά

αριάνι, το          το αποβουτυρωμένο γάλα

αρίδα,η             το πόδι

αρίδι το            το χειροκίνητο τρυπάνι

αριολόγι-αριολογάω  το μάζεμα των αριών ελιών, καρυδιών, κοκολόγι- κοκολογάω

αρκουδόβατο το      είδος ακανθώδους θάμνου,χρησιμεύει για φράχτης σε περιβόλια

αρλούμπα,η          κουταμάρα, ανοησία σε κουβέντα

αρμαθιά,η           σύνολο ομοειδών πραγμάτων περασμένων σε κλωστή, μπουκέτο

αρμακάς,ο           σωρός, στοίβα

άρνη,η              η άρνηση, η λησμονιά

αρνόκουρα τα        κουρεμένα μαλλιά από αρνιά

αρούκατος,ο         απεριποίητος, ατημέλητος, ατσούμπαλος

αρουλιέμαι          ουρλιάζω

αρτσίδι             μούσκεμα, ο βρεγμένος μέχρι το κόκαλο

αρύς-ια-υ           αραιός-α-ο

ασίκης,ο            λεβέντης, νέος αξιέραστος, γενναίος

ασκέρι,το           παρέα, οικογένεια, σύνολο ανθρώπων

ασκί,το             το τουλούμι

ασκοφυσάω           βγάζω με δύναμη τον αέρα λόγω κούρασης ή θυμού

ασουλούπωτος,η,ο    ατημέλητος, απεριποίητος, αυτός που έχει κακή εμφάνιση

ασπρόγειο,το        το έδαφος από ασπρόχωμα

ασπρόκωλος,ο        είδος πουλιού με άσπρη ουρά

αστράχα,η           ο μεταξύ τοιχίου και στέγης χώρος

αστρίτης,ο          η αρσενική οχιά, είδος οχιάς

αστροφεγγιά,η       το φέγγισμα των άστρων τη νύχτα χωρίς φεγγάρι

ασύφταγος, η, ο     Ο λαίμαργος, ο αδηφάγος

άταρος,η,ο          ο ανώριμος,ο αδύναμος,ο νωθρός

αυγατάω             αυξάνω

αφαλαρίδα,η         είδος χορταριού με αγκάθια

άφερτος,ο           αυτός που δεν έχει έρθει ακόμα

αφορμή η            αιτία για δράση

αφόρμησε            ερεθίστηκε (η πληγή)

άφραγκος,ο          αυτός που δεν έχει χρήματα

άφταιγος,η,ο        εκείνος που δεν φταίει σε τίποτα

άφτουρος,η,ο        εκείνος που δεν φτουράει, δεν επαρκεί

αχαϊρευτος,ο        ο ανεπρόκοπος

αχαμνός,η,ο         ο αδύνατος

αχεργιά η           ο αχυρώνας

άχερο,το            το άχυρο

αχεροκαλύβα,η       καλύβα από ξερόχορτα

αχιβάδα,η           το κοίλωμα της καπνοδόχου ή του ιερού της εκκλησίας

αχνιά, η            η σιγανή φωνή

αχορταγίλα,η        αχορταγία, λαιμαργία

αχούρι,το           στάβλος αλόγων ή γαϊδάρων μτφ το ακατάστατο σπίτι

άχτι, το            εκπλήρωσις τιμωρίας ή εκδικήσεως

αψύς-ια-υ           δριμύς, τσουχτερός

άϊ                  άιντε, πήγαινε

 

- Β -

βαγιόλι,το          πετσέτα φαγητού

βαλαντώνω-ουμαι     στενοχωριέμαι, φλέγομαι από ερωτικό πάθος,αρρωσταίνω

βαρβάτο,το          αρσενικό ατίθασο και δυνατό, με πολλές ορμές

βαργκομισμένος,ο    ο λυπημένος,ο δύσθυμος ρ. βαρυγκομώ

βαρκό το            ελώδης τόπος, βάλτος, βούρκος

βασταγό, το         το γαϊδούρι

βατοκόπι, το        κλαδευτήρι που έχει πίσω μεγάλο ξύλο

βεδούρα,η           ξύλινος κάδος, κουβάς

βελάζω              φωνάζω δυνατά χωρίς να λέω τίποτε

βελάνι,το           το βελανίδι

βέλασμα,το          φωνή αιγοπροβάτου

βελέντζα,η          μάλλινο υφαντό που δεν έχει πάει νεροτριβή

βίγλα,η             σκοπιά σε ύψωμα, παρατηρητήριο

βίκα,η              η στάμνα, πήλινο δοχείο για πόσιμο νερό

βίκος, ο            ο μπιζελοειδές φυτό κατάλληλο για κτηνοτροφή

βιλαέτι,το          η επαρχία

βιλάρι,το           ο αργαλειός με το νήμα

βισγάντι το         κατάπλασμα από βισγαντόμυιγες, θεραπευτικό για ρευματισμούς

βισγαντόμυγα η      είδος μυίγας με κιτρινόμαυρες ρίγες

βίτσα,η             βέργα λεπτή, μαστίγιο

βλογάει (δε)        δεν υπάρχει ούτε για δείγμα

βοϊδομάτης ο        αυτός που έχει μεγάλα μάτια

βολές,οι            φορές

βουρλίζομαι         περιστρέφομαι σαν σβούρα, βρίσκομαι σε έξαλλη κατάσταση

βρακοζώνι,το        η ζώνη του πανταλονιού

βρούντζος ο         η χρυσόμυγα

βρωμίστρα η         το χωράφι απ' όπου θερίστηκε μόλις βρώμη

 

- Γ -

γαύρο το            άγριο δέντρο με μικρά πριονωτά φύλλα

γάγκλα, η           η στροφή

γαϊδουράγκαθο το    είδος ακανθώδους θάμνου

γαϊδουρεύω          γίνομαι ανάγωγος, με κακούς τρόπους συμπεριφοράς

γαϊδουριά,η         απρεπής συμπεριφορά, παλιανθρωπιά, αναισθησία

γαϊδουρογουστέρα,η  η μεγάλη πράσινη σαύρα

γαϊδουροκυλίστρα,η  όπου κυλίστηκε γάιδαρος, μτφ μεγάλη ακαταστασία

γάϊδουροφαγωμένος,ο ο δαγκωμένος από γάιδαρο, μτφ ο ακανόνιστος, ακαλαίσθητος

γαλίφης,ο           ο κόλακας, ο γλείφτης

γαλιφιά,η           κολακεία, μαλαγανιά

γανίλα, η           αγανωσιά, σκουριά

γδυτός,η,ο          ο γυμνός

γελέκο, γελέκι, το  αμάνικο επανωφόρι, στηθόρουχο.

γέννημα,το          γενικώς τα δημητριακά αλλά κυρίως το σιτάρι

γεντέκι,το          ο εύσωμος και γερός άνθρωπος

γεράνια, η          η γαλάζια

γεροκομάω           φροντίζω, περιποιούμαι ηλικιωμένο άνθρωπο

γητεύω              γιατρεύω με μάγια

γιαργούτη,η         το γιαούρτι

γιατάκι,το          το κατάλυμα, ο τόπος διαμονής ,το κλινοσκέπασμα

γιδοξούρι,το        αυτός που είναι κουρεμένος σαν γίδι

γιδοτόμαρο,το       το ασκί, το τουλούμι

γιόμα,το            το μεσημεριανό γεύμα το μεσημέρι

γιοματάρι,το        βαγένι γεμάτο κρασί που δεν το έχουν ανοίξει ακόμα

γιορντάνι,το        περιδέραιο από αργυρά και χρυσά νομίσματα

γιούκος,ο           στοίβα από χοντρικά ρούχα, κλινοσκεπάσματα

γιουρντάω           ορμάω, αντεπιτίθεμαι

γιουρντί,το         βαρύ επανωφόρι από τραγόμαλο χωρίς μανίκια

γιουρούκι,το        ο χοντροφτιαγμένος και δυσκίνητος άνθρωπος, ο γέρος

γκαβαλίνα,η         η κοπριά του γάιδαρου

γκαβίζω             αλληθωρίζω

γκαβός,ο            ο αλλήθωρος

γκαλιουρίζω         αλληθωρίζω, κοιτάζω κάπως στραβά

γκαλντερίμι,το      λιθόστρωτος δρόμος

γκανιάζω            διψάω πολύ

γκάργκανο,το        ο ξερός και άνυδρος τόπος

γκαρδιακός,ο        φίλος αληθινός, αγαπημένος και έμπιστος

γκεστάω             αγανακτώ από κούραση

γκλαφουνάω          ζητάω με κλάματα

γκουβούνα,η         κοπριά ζώου, μικρός σωρός από ακαθαρσίες

γκουμούλα,η         σωρός από σκουπίδια ή ακαθαρσίες

γκράς,ο             είδος όπλου εμπροσθόγιομο

γκρεμίλα,η          επικίνδυνα επικλινές και άγονο έδαφος

γκριτζάλα,η         ξύλινος τάκος με δόντια όπου τρίβουν το αραβοσίτι

γλαντζινιά,η        είδος αειθαλούς δέντρου

γλάρα,η             νύστα, υγρασία

γλαρός,ο            ο μαλακός

γλιέπω              βλέπω

γλυκάδι,το          το ξίδι

γλύνα, η            ο άργιλος

γνέθω               φτιάχνω νήμα για ύφανση στη ρόκα

γνέμα,το            το προϊόν του γνεσίματος, το νήμα

γνώρα, η            γνώριση, δεν του 'δωκα γνώρα: έκανα πως δεν τον γνώρισα

γομάρι,το           το φορτίο, κατ' επέκταση ο γάιδαρος

γουβαλοσκάστης,ο    ο βουβαλοσκάστης, ο ανυπόφορος άνθρωπος

γούβης,ο            είδος πουλιού, μτφ.ο άνθρωπος ο σκυθρωπός και λιγόλογος

γουβίτσα,η          το κοίλωμα στο πίσω μέρος του κεφαλιού, παιχνίδι παιδικό

γούβρα,η            η περίοδος ζευγαρώματος των γουρουνιών

γουβράω             ζητάω ζευγάρωμα

γουλισιά,η          η λάσπη που φέρνει το ποτάμι όταν φουσκώνει

γούλισμα το         το έδαφος που έγινε από την γουλισιά που έφερε το ποτάμι       

γούπατο,το          το χαμήλωμα του εδάφους, το βαθύπεδο

γουργουλιάνα,η      πολτοποιημένη μάζα

γουρμάζω            ωριμάζω

γουρμοφάγος,ο       ο ωριμοφάγος

γούρνα,η            λακκούβα φυσική ή τεχνιτή όπου μαζεύεται νερό

γουρνί,το           το πίσω μέρος της εστίας όπου μαζεύεται η στάχτη

γουρνοκατσίλα,η     η κοπριά του γουρουνιού

γουστέρα,η          η σαύρα

γραμμένη,η          ζωγραφιστή, καλλίγραμμη, ωραία

γρανίτσα η          ένα είδος βελανιδιάς, ρουπάκι

γρέκι,το            μαντρί γιδοπροβάτων

γρουμπούλι,το       το καρούμπαλο, το εξόγκωμα από κάποιο χτύπημα, ο σβώλος

γράνα, η            βαθύ χαντάκι, αυλάκι

γωνιά,η             η εστία στο σπίτι

 

- Δ -

δα                  μόλις

δασιά,τα            πυκνά

δαυλίτης ο          παράσιτο που καταστρέφει τα αραποσίτια

δεκριάνι,το         ξύλινο εργαλείο σε σχήμα πιρουνιού για συλλογή σανού

δεματικό, το        το περίδεμα από στάχυα, με το οποίο δένουν πολλά χερόβολα

δεματοπούλα,η       πολλά χειρόβολα δεμένα μαζί

δεμάτι, το          το χειρόβολο, μία χεριά στάχυα

δεντρογαλιά,η       είδος φιδιού

δεφτέρι,το          κατάστιχο, τετράδιο

διάη, διάκε        διάβηκε, πήγε

διάζω               ετοιμάζω το διασίδι (στημόνι) για την ύφανση, ιδιάζω ιδιάζω

διακονιάρης,ο       ο ζητιάνος

διάσελο,το          το ξέφωτο σε κάποιο ύψωμα

διαταή, διάτα       διαταγή

διάτανος, ο         ο σατανάς

διβολάω             οργώνω για δεύτερη φορά για καλύτερη απόδοση

διβόλισμα,το        το δεύτερο χέρι οργώματος πριν τη σπορά

δικολάβος,ο         ο δικηγόρος, ο διπλωμάτης και καταφερντζής άνθρωπος

διμούτσουνος,η,ο    ο διπρόσωπος

διπλό,το            εργαλείο που στουμπάν' το καλαμπόκι

διφόρια,τα          καρποί που γίνονται μετά τη συγκομιδή της σοδιάς

δόγα,η              η μία από τις πολλές τάβλες του βαγενιού

δόλιος,α,ο          ο φτωχός και αξιολύπητος άνθρωπος

δοξαπατρί,το        κατακούτελα

δραγάτης,ο          ο αμπελοφύλακας

δραγουμάνος,ο       ο αγγελιαφόρος

δραπέτσι, το        Το πολύ δρυμό ξίδι

δριμόνι,το          το μεγάλο κόσκινο για το ξεκαθάρισμα των δημητριακών

δρυμός,η,ο          ο οξύς, ο σκληρός, ο καυστικός

δροτσίλα, το        εξάνθημα

δυχατέρα,η          η θυγατέρα, η κόρη

 

- Ε -

έγκομος,η,ο         ο παχύς, ο ευτραφής

εδεφτού, εδεκεί     εκεί ακριβώς

είναιτος            αυτός υπάρχει

έλαχε               έτυχε

ελόγιασα            αντιλήφθηκα, είδα

έμπα,το             η είσοδος

εμπατή, η           η είσοδος του σπιτιού

εξαποδώ,ο           ο διάβολος

εξεπιτούτου         ακριβώς γιαυτό το σκοπό

εξηνταβελώνης,ο     ο τσιγκούνης, ο σπαγκοραμμένος...

επιπόνου            με πολύ στεναχώρια

επρογκίξανε         τρόμαξαν και τράπηκαν σε φυγή

ερμοκκλήσι,το       το εξωκκλήσι

έστησε              συνέλαβε μετά το μάρκαλο

ετώρα               τώρα

εφούμισε            εκαλλωπίσθηι, εδοξάσθη

εφτούνος εφτού      αυτός εκεί

έχι,το              το βιός, η περιουσία

 

- Ζ -

ζα,τα               τα ζώα

ζάβαλη, η           η καημένη

ζαβλακωμένος        ο ζαλισμένος, ο αδιάθετος

ζαγάρι,το           κυνηγετικό σκυλί

ζάγκλα, η           η στροφή

ζακόνι,το           η συνήθεια, το έθιμο

ζαλιά,η             το φορτίο

ζαλιακό, το         ζάλη, σκοτοδίνη

ζαλούκα,η           η μεταφορά ανθρώπου από άνθρωπο στους ώμους

ζαλώνω              φορτώνομαι

ζαμάν φου           λαϊκιστική έκφραση περιφρόνησης

ζαμάνι,το           μεγάλο χρονικό διάστημα

ζαμπλαρίκος,ο       ο τραχανάς με μπουκιές τσιγαρισμένος με χοιρινό λίπος

ζαμπούνης           κακόκεφος, ζαμπουνιασμένος

ζάπι,το             το δάμασμα

ζαπίζω              χτυπώ κάποιον,το χαλιναγωγώ

ζαπίτης, ο          αυτός που επιβάλλει την τάξη με τη βία

ζαράρικος, η, ο     ο ελαττωματικός

ζαρούγκλα, η        η πτυχή, η πιέτα, η ζάρα

ζάφτω               πίνω

ζεβζέκης, ο         ο αναποδιάρης, ο σκανταλιάρης

ζεματάω             είμαι πολύ ζεστός,υπερθερμαίνω κάτι

ζεματίζουμαι        υπερθερμαίνομαι

ζεμπερέκι,το        το πόμολο της πόρτας

ζευγάρι,το          ζευγάρι βοδιών που όργωναν τη γη,μτφ το όργωμα

ζευγολάτης,ο        ο γεωργός

ζεύλα,η             εξάρτημα του ζυγού που ζεύουν τα βόδια

ζευλώνω             ζεύω,περνάω τη ζεύλα,μτφ,παντρεύω,πειθαναγκάζω     

ζέχνω               μυρίζω άσχημα, βρωμάω, είμαι λερωμένος βρώμικος

ζηώ                 ζώ, είμαι εν ζωή

ζιακουτάω           χτυπάω, σπρώχνω κάποιον ελαφρά

ζιζί,το             το φόβητρο των παιδιών

ζόμπολα,τα          μικρές στρογγυλές πέτρες

ζούδι,το            το άγριο ζώο,ειδικά ο λαγός

ζουλάπι,το          το αγρίμι

ζουλάω              σπρώχνω

ζουμπουνιάζω        σπρώχνω ασφυκτικά

ζουνάρι,το          η ζώνη, ο ζωστήρας

ζουπάω              πιέζω, ζουλάω

ζούριξε             ταλαιπωρήθηκε μέχρι να πεθάνει

ζουρλοκοπέλλες οι   τα άγρια μανιτάρια

ζυγάλετρα,τα        το σύνολο των εργαλείων του οργώματος

ζυγιά,η             το ζεύγος, η δίπλα του χορού

ζυγώνω              πλησιάζω κοντά

 

- Η -

ηλιακός.ο           τοποθεσία που τη βλέπει πολύ ο ήλιος

ημεράδι το          ένα είδος βελανιδιάς, ρουπάκι

ημιπληγία           το εγκεφαλικό επεισόδιο, όπου παραλύει κατά το μισό

 

- Θ -

θαμπίζω             μόλις που βλέπω

θανατικό,το         θανατηφόρα επιδημία, λοιμός

θανατικός,ο         ο πολύ φανατικός για κάτι

θανατίκι, το        η δαπάνη για την ταφή

θειακούλα,η         η θειούλα, θείτσα

θελά                ήθελα

θέλημα,το           κάτι που αποφεύγεται να κατονομαστεί, η παραγγελία

θελόσταχτη,η        η αλυσίβα

θελός,η,ο           θολός

θεριακωμένος, ο     ο υπερφυσικός, ο τεράστιος

θεριό,το            το θηρίο

θεριστής,ο          ο μήνας Ιούνιος

θερμαίνομαι         ριγώ, κρυώνω

θέρμη, η            ρίγος από πυρετό, η ελονοσία

θημωνιά,η           σωρός από στάχυα έτοιμα για αλώνισμα

θράσιος,α,ο         ο ψόφιος, ο άνοστος μτφ. ο άνθρωπος που χαραμίζεται

θροϊζομαι           ριγώ, κατά μία έννοια και φοβάμαι, αγριεύομαι

θροϊλα,η            το σύγκρυο ,η ανατριχίλα από φόβο ή φρίκη

θρόϊσμα,το          το ελαφρό χάδι που προκαλεί ελαφρό ρίγος

θρύψαλα,τα          πολύ μικρά κομματάκια από σπάσιμο, θραύσματα

θυγατέρα,η          η κόρη

 

- Ι -

ιορδάνης ποταμός    ο γαλαξίας

ίσκα,η              είδος παράσιτου των δέντρων, χρήσιμο για το άναμμα φωτιάς φωτιάς

ιταίρι, το          σύζυγος, να χαίρεσαι το ιταίρι σου

ινάτι, το           το πείσμα, το καπρίτσιο

 

- Κ -

κα                  κάτω

καββουρομάνα η      η καββουρίνα

καγιανάς,ο          είδος φαγητού, παστό χοιρινό με αυγά και ντομάτα

καδένα,η            η αλυσίδα, κατά μία έννοια το κόσμημα

κάδη,η              ξύλινος κάδος όπου χτυπούσαν το γάλα για να βγει το βούτυρο

καζάντια,τα         τα υπάρχοντα, τα πλούτη, τα κέρδη

καζαντώ             αποκτώ πλούτη, κερδίζω

καζάρμα,η           η φυλακή

καϊλα,η             αίσθημα καύσου, σφοδρή επιθυμία, παίδεμα, ταλαιπωρία

κακαράντζα,η        η κοπριά των γιδοπροβάτων

κακαφορμίζω         ερεθίζομαι άσχημα, πρήζομαι

κακαϊδή, η          κακή νύφη στο είδος και στη μορφή

κακογραμμένος,η,ο   ο κακορίζικος που έχει κακό τέλος, ο δύσμοιρος

κακοζάκανος, ο      ο κακοφτιαγμένος

κακοντέλης,α,ικο    ο  φουκαράς, ο έχων κακό τέλος

κακορίζικος,η,ο     αυτός που του έχει γράψει η μοίρα ατυχίες και δυστυχία

κακοτρέχω           κακολογώ κάποιον με κάθε ευκαιρία

καλαμάρι,το         η θήκη των κοντυλοφόρων

καλαμιά,η           ο κορμός των δημητριακών μέχρι το στάχυ, το θερισμένο χωράφι

καλαμίζω            μασουρίζω, τυλίγω το νήμα στο καλάμι

καλαμιώνας,ο        φυτεία καλαμιών

καλαμοβύζα,η        η προβατίνα που έχει χοντρά βυζιά δύσκολα στο θηλασμό

καλαμοδόντα,η       το στοιχειό της λίμνης ή του ποταμού

καλαμωτή η          καλαμένιο χώρισμα, εργαλείο για ψάρεμα

καλιάζω             σκαρφαλώνω, γαντζώνομαι

καλιακούδα,η        η καρακάξα, η κάργια

καλιγώνω            πεταλώνω

καλικούτσια         καβαλικευτά τα παιδιά στους ώμους των μεγάλων με τα

                    πόδια ανοιχτά

καλιμάνα η          είδος αποδημητικού πουλιού που έρχεται όταν πιάσουν τα κρύα

καλμπάτσα, η        αρρώστεια των προβάτων που βόσκουν στα έλη.

καλντερίμι,το       λιθόστρωτο δρομάκι, ή χώρος

καλοσκαιρίζω        γεύομαι για το καλό του χρόνου

καλοφάγανος,ο       ο εύκολος στο φαγητό αντιθ. κακοφάγανος

κάλπικος,η,ο        ο ψεύτικος, ο κίβδηλος

καμάτι το           το όργωμα, η σπορά

καμούσι, το         το σώσμα, το τελευταίο κρασί στο βαρέλι

καμτσί,το           το μαστίγιο

κανα                κανένα

κανακεύω            χαϊδεύω, χαϊδολογάω

κανάκια,τα          τα χάδια

κάνουλα,η           η βρύση, κυρίως του βαγενιού

κάνω                γεννώ

κάνω (χωράφι)       οργώνω, σπέρνω

κάπα,η              χοντρό μάλλινο επανωφόρι των βοσκών με κουκούλα

καπάτσα,η           η πολύ δραστήρια και καταφερτζού γυναίκα

καπελιάνα,η         η γυναίκα η καπάτσα, η δραστήρια

καπινός ,ο          ο καπνός

καπίστρι,το         το χαλινάρι  του γάιδαρου

καπίτσα,η           η λέρα, η σωματική βρωμιά

καπρίτσιο,το        το πείσμα

καπροδόντης,α,ικο   αυτός που έχει στραβά δόντια

καρακαηδόνα,η       η κοπέλα η πεταχτή, η λογού και τσαχπίνα

καρακούσι,το        γενικά η αρρώστια

καραμπαλίκια,τα     τ'αχαμνά, οι όρχεις

καραμπουζουκλής,ο   ο λεβέντης, με διάθεση αστειότητας

καραούλι,το         η σκοπιά, το παρατηρητήριο

κάργα               πολύ

καργιά,η            η καρυδιά

καρδαμώνω           γερεύω μετά από αρρώστια, γίνομαι εύρωστος, δυνατός

καρδάρα,η           ξύλινο δοχείο που χρησιμεύει για να μετρούν το γάλα κυρίως

καρκάσελος, ο       ο ολόγυμνος

καρλαύτης,ο         αυτός που έχει μεγάλα αυτιά

κάρμα,το            το ψοφίμι, το ψόφιο ζώο

καρμηροσάκκουλος ο  ο τσιγκούνης

καρμίρης,ο          ο τσιγκούνης, ο στυγνός ατομιστής

καρμπούσι,το        το κοτσάνι του αραβόσιτου

καρούτζαφλας, ο     ο λάρυγγας

καρούλα η           πληγή από κάψιμο ή μαστίγωμα

καρούτα,η           ξύλινος δίαυλος για να περνά νερό για άρδευση κυρίως, σκάφη

καρτερώ             περιμένω, εμποδίζω να περάσει κάποιος ή κάτι

καστραβέτσι, το     το αγγούρι

κατάλακα            εντελώς φανερά και αδικαιολόγητα

κατάραχα            στην κορυφή στη ράχη, στον λόφο

καταράχι,το         ο λόφος

κατάσαρκα           ακριβώς επάνω στη σάρκα

κατάχαμα            ολότελα χάμω

καταχερίζω          δέρνω κάποιον κατεβάζοντας επάνω του το χέρι μου

κατής,ο             ιεροδίκης των Τούρκων, που δίκαζε σύμφωνα με τη θρησκεία    

κάτινου             κάποιου

κατουρλοκάνατο το   το ουροδοχείο, μτφ. χλευαστικά ο ανήμπορος άνθρωπος

κατραπακιά,η        χτυπώ κάποιον στο κεφάλι με την παλάμη μου

κατράκι, το         δυσάρεστο συμβάν

κατσάβραχα,τα       τα βραχολίθαρα με πολλές αυλακώσεις από τη διάβρωση

κατσιαπλιάς,ο       ο κλέφτης που φυγοδικεί ρακένδυτος

κατσικόδρομος ο     μικρό και δύσβατο μονοπάτι

κατσικοπόδαρος ο    ο γρουσούζης

κατσικώνομαι        πεισμώνω, συμπεριφέρομαι ιδιότροπα

κατσιούλα η         η κουκούλα της κάπας

κατσιουλιέρα,η      το πουλί κορυδαλλός

κατσιφάρα,η         η καταχνιά, η ομίχλη

κατσούλα,η          η γάτα

κατώι,το            το ισόγειο στις παραδοσιακές κατοικίες

καυκαλίθρα,η        είδος αγριόχορτου

καύκαλο το          κοκάλινο περίβλημα, καβούκι ζώου

κάφυρο, το          το ρουθούνι

καψαλιά,η           τόπος καμένος από πυρκαϊά

καψερός ,ο          έκφραση συμπάθειας σε κακότυχο

καψοκαλύβας,ο       εκείνος που τα θυσιάζει όλα για τη φιλοξενία

κειάφι,το           το θειάφι

κελάρης,ο           ο αρμόδιος, ο υπεύθυνος για την αποθήκη τροφίμων

κεραλοιφή,η         φαρμακευτικό παρασκεύασμα ειδικό για δερματοπάθειες

κερατάς,ο           αυτός που έχει κέρατα, ο απατημένος σύζυγος.

κερατούκλης,ο       ο κατεργάρης

κιβούρι,το          το μνήμα, ο τάφος

κιλίμι,το           λεπτό χαλί

κιούπι,το           πήλινο σταμνί που μέσα παστώνουν το χοιρινό κρέας

κιρκινέζι το        είδος γερακιού που ζυγιάζεται στον αέρα

κιώσανε             τελειώσανε

κλαρί το            κομμένα κλαδιά δέντρων για τροφή ζώων, κλαδί

κλαψοπούλι,το       νυχτοπούλι με κλαψιάρικη λαλιά

κλιμαντήρα,η        η έντονη επιθυμία να φάω κάτι συγκεκριμένο...ρ.κλημαντηρίζω

κλιματσίδα η        η κλιματόβεργα

κλινάρι το          μτφ.ο αδύνατος, ο άρρωστος, ο σκελετωμένος άνθρωπος ή ζώο

κλουβιά η           εργαλείο με το οποίο φτιάχνουν τα κεριά

κλωθογυρίζω         γυρίζω γύρω σαν την κλώσα

κλωνά,η             η ίνα, η κλωστή

κλωσσόπλο το        το κοττοπουλάκι όταν βγαίνει από το αυγό

κογιόνης,ο          το πειραχτήρι, αυτός που κάνει καλαμπούρια και φάρσες

κότσια              οι αστράγαλοι, κουράγιο, ηθικό, τόλμη, παιδικό παιχνίδι

κοκκινογούλι,το     το ραπανάκι

κοκκολόγημα,το      το μάζεμα

κοκκόσια η          ένα καρύδι

κοκκολόγια,τα       καρύδια ή αμύγδαλα που έμειναν κάτω μετά το μάζεμα

κοκκοσιέλι το       το χαλάζι

κολίνα,ο            η λεπτή φέτα των εσπεριδοειδών, η σκελίδα του σκόρδου
κολιτσάκι το
  μεταλλικός γάντζος στο σαμάρι

κολάνια,τα          ιμάντες που δένουν το σαμάρι του γάιδαρου

κολαντρίζω          περιποιούμαι τον άντρα μου για να 'ναι όμορφος

κόλεθρο,το          το μόλις πεσμένο από την κοιλιά της μάνας του παιδί

κολοκουρίζω         κουρεύω τα οπίσθια των προβάτων

κολορίζι το         η δυνατή ρίζα δέντρου

κωλώνω              εμποδίζω, καρτεράω, δειλιάζω

κολόστρα,η          το πρώτο γάλα μετά τη γέννα των ζώων, τρώγεται τηγανητό

κομπωτής,ο          ο απατεώνας

κονάκι το           το σπίτι, το νοικοκυριό, το κατάλυμα

κονάκι το           φίδι μαύρο, τυφλό, δηλητηριώδες που τσιμπάει μόνο Σάββατο

κοντοκαρτέρει       σιγοβάδιζε και περίμενε

κοντομοίρι,το       ένα κομμάτι ξύλο που χρησιμεύει και για όπλο ή μπαστούνι

κοντύλι,το          ο κοντυλοφόρος, κομμάτι σχιστολίθου που έγραφαν στην πλάκα

κοπιάζω             έρχομαι

κοπρίτης,ο          ο βρωμιάρης, ο ανεπρόκοπος και τεμπέλης άνθρωπος

κορακιάζω           υποφέρω πολύ από δίψα, τρώω λαίμαργα, αποπατώ δημοσίως

κορακοζώητος,ο      αυτός που ζεί πολλά χρόνια

κόρδα,η             χορδή, νεύρο, ξύλινο δοκάρι, βασικό στήριγμα της στέγης

κορδελλάκια,τα      τα τσαλιμάκια

κορδονούρα, η       η υπερήφανη

κορήτα,η            πέτρινη ή ξύλινη γούρνα για πότισμα ή τάισμα ζώων

κορκολίκι το        το πικρό στη γεύση ,το δηλητήριο

κορκοφίγκι,το       το πρωτόγαλα που γίνεται στερεό όταν βράσει

κόρμπα,η            η μαύρη γίδα

κορφολογάω          κόβω τις κορυφές τρυφερών βλαστών, κυρίως αμπελιού

κορώνω              βρωμάω

κοτάω               τολμάω

κοτζάμ              τόσο μεγάλος

κοτρώνι,το          ογκόλιθος, μεγάλη πέτρα

κουβέλι,το          κυψέλη σε κουφάλα δέντρου

κούγελο,το          ο χαζός, ο ξεμωραμένος, ο αφελής

κουκουνιάζω         ερεθίζομαι από κάτι, αφηνιάζω

κουμάσι, το         ακάθαρτο υπόγειο, στάβλος

κουμούτσι ,το       ξεροκόμματο ψωμί

κουνενές,ο          το μωρό

κουνημένος,η,ο      μτφ. εκείνος που ξενιτεύτηκε και πέρασε θάλασσα

κουνιάδα,ος         η αδελφή -ος της -του συζύγου

κουνούκλα η         είδος αγρίου θαμνώδους φυτού με όμορφα μωβ λουλούδια

κουντίνα,η          κίνδυνος, αρρώστια

κουπαδέλι το        η κούπα

κούρβουλο,το        το ξερό κλήμα, μτφ το σακατεμένο χέρι ή πόδι

κουριάζω            κόβω σε τεμάχια

κουρκούτι,το        ο χυλός από σιτάλευρο μτφ.το θολωμένο μυαλό

κουρμπέτι,το        το ταξίδι, σεριάνι

κούρνια,η           το κοτέτσι, ο ύπνος των κοτών

κουρνιαχτός,ο       η σκόνη, ο μπουχός

κουρούνα,η          η κάργια, η καρακάξα

κουρούτα, η         προβατίνα με κέρατα

κούτελο,το          το μέτωπο

κουτουλάω           νυστάζω

κουτουπώνω          σκεπάζω, μτφ για τη σεξουαλική πράξη

κούτρα,η            το κεφάλι

κουτρούλι, το       βουναλάκι από χώμα που συσσωρεύεται με το σκάψιμο της αμπέλου

κούτσικος,η,ο       ο μικροκαμωμένος, το παιδάκι

κουτσούνα,η         η κούκλα

κούτσουρο το        κοντοκομμένος κορμός δέντρου, μτφ. ο έρημος, ο μοναχικός  

κοψοχολιάζω         ανησυχώ κάποιον για κακό που τελικά αποφεύχθηκε

κοψοχρονιά          μισοτιμή

κοψίδι, το          κομμάτι κρέας

κράζω               καλώ, φωνάζω

κραίνω              λέγω, μιλώ, απαντώ

κράνη,η             η μεγάλη πείνα

κριθαριά η          το χωράφι απ'όπου μόλις θερίστηκε σιτάρι

κρικέλι,το          ο κρίκος

κρίμα,το            το αμάρτημα

κριτσέπι το         άνυδρος κακοτράχαλος και πετρώδης τόπος

κρουστός,η,ο        ο σφιχτός και πυκνός στην ύφανση

κρυγιαίνω           κρυώνω

κυράτσα,η           η αρχόντισσα

κύρης,ο             ο αρχηγός της οικογένειας, ο πατέρας αφέντης

 

- Λ -

λαβδαριά,η          μεγάλος ξύλινος δοκός που στηρίζει τον όροφο του σπιτιού

λάβρα,η             η σπίθα που πετάγεται, η μεγάλη ζέστη

λαβροτανάω          ταλαιπωρώ, βασανίζω κάποιον παίζοντας μαζί του

λάγανο, το          κούραση από φασαρία, ή πολύ δουλειά

λάγαρο,το           το υπογάστριο ζώου

λαγγεύει (το μάτι)  σκιρτάει, παίζει, κάνει νευρικό τικ

λάγιος,α,ο          το μαύρο πρόβατο ή γίδα

λαγκοδέρνει         κάνει προθανάτιους σπασμούς

λαγομηζύθρα η       είδος αγριόχορτου

λαγομηλιά η         ακανθώδης θάμνος που φυτρώνει στα δάση

λαδοκατόσταρο το    δοχείο που χωράει εκατό δράμια λάδι

λάζο,το             απάνεμο λιβάδι με πλούσιο χορτάρι για βοσκή

λαθουρός, η, ο      ο πετρωτός, ο σταχτόχρωμος με στίγματα λευκά

λαήνα η             το λαγήνι, το κιούπι

λάκα,η              επίπεδο τμήμα εδάφους, ισιάδα

λακάω               φεύγω κυνηγημένος τρέχοντας

λακιτός,η,ο         ο βιαστικός κάτω από πιεστικές συνθήκες

λάκκος,ο             μτφ. ο αργαλειός

λακριντί,το         ιδιαίτερη συζήτηση....κατά μια έννοια το κουτσομπολιό

λαλαγκίδες,οι       είδος λουκουμάδων, οι τηγανίτες

λάμια,η             δράκαινα ανθρωποφάγος, στρίγγλα

λαμπίκου            πολύ καθαρά, αστραφτερά

λαναρίζω            ξαίνω μαλλί με τα λανάρια

λαπάντι,το          το καθαρό, το γνήσιο

λαρμανίζω           ταλαιπωρώ, κάνω κάποιον ότι θέλω, τον κακομεταχειρίζομαι

λατανάω             θηλάζω τα αρνοκάτσικα σε άλλες μανάδες που δεν αρμέχτηκαν

λαφτακάω            λεηλατώ

λεβέτι,το           μεγάλο δοχείο υγρών από χαλκό, το καζάνι

λεημόνι,το          το λεμόνι

λειριασμένος,η,ο    μτφ. ο μαραμένος

λεμές,ο             άνθρωπος κατώτερης στάθμης, κάθαρμα, παλιάνθρωπος

λέσι το             το ψοφίμι

λεσιάρα,η           το γιδοπρόβατο με πολύ πυκνά μαλλιά και βρωμιά

λεφούσι,το          το πολύ πυκνό πλήθος από ανθρώπους ή ζώα

λεχρίτης,ο          ο βρωμιάρης και ρακένδυτος άνθρωπος

λεχωνούδι,το        το μόλις γεννημένο βρέφος

λησμονάω            ξεχνώ

λιάρτζα,η           είδος πουλιού που κοιτά κατά τον ήλιο όταν κάθεται

λιάρος,ο            ο παρδαλός, ο πλουμιστός, ο άσπρος και μαύρος

λιθαροπάτι          τραύμα στην πατούσα, στο πέλμα του ποδιού

λιμαντέρα η         η μεγάλη, η βασανιστική πείνα

λιμοτάγαρο, ,το     μτφ ο πειναλέος, ο ζητιάνος περιφρονητικά

λίμπα,η             μεγάλο πήλινο δοχείο, μτφ ο πλημμυρισμένος νερά

λιμπί,το            το ροϊ, το δοχείο αποθήκευσης του λαδιού

λιμπίζουμαι         επιθυμώ πολύ, λαχταρώ

λιοκρίζει           (το φεγγάρι) είναι σαν ήλιος, η πανσέληνος

λιοντίρι το         μικρό ερπετό όμοιο με τη σαύρα, το σαμιαμίδι

λιτρίβα,η           κυλινδρική πέτρα που αλέθουν τις ελιές ή κόβουν αλάτι κλπ

λιχνάω              ξεχωρίζω το σιτάρι από το άχυρο με τη βοήθεια του αέρα

λογγιά η            δασώδης έκταση

λόζος,ο             θολωτό κτίσμα, ο χώρος όπου στεγάζεται το γουρούνι

λόπια,τα            είδος φασολιών

λόρδα,η             η πείνα

λούζα,η             δέντρο με πυκνό φύλλωμα που προστατεύει απ' τη βροχή

λουμάκι,το          το ευθυτενές, λείο και τρυφερό βλαστάρι ενός

                    φυτού

λούμπα,η            η λακκούβα με σκοτεινά ή θολά νερά

λουμπούσι,το        ο κωνοειδής καρπός, το στάχυ του καλαμποκιού

λουμώνω             κρύβομαι και σιωπώ συστελόμενος

λούρα,η             η βέργα, η υγρή ατμόσφαιρα

λυγιά,η             η λυγαριά

λυγερή,η            κόρη λεπτή, ψηλή, ευκίνητη, κομψή

λυκοφάγωμα,το       το δαγκωμένο από λύκο ζώο, μτφ το πολύ σκληρό

                    και ατίθασο

λυκοφαμελιά,η       μτφ η μεγάλη οικογένεια που δε χορταίνει ούτε το ψωμί

λυκώνω              διαπερνώ

λυσσιακό,το         το στοιχείο της λύσσας, η λύσσα

λυχνοστάτης ο       σανίδα απ'όπου κρεμούσαν το λυχνάρι

λοβός, ο            ο ελαττωματικός, ο καχεκτικός, ο αδύνατος

 

 

- Μ -

μαγάρα,η            η ακαθαρσία, το σκατό

μαγαρισμένος,η,ο    ο ανήθικος, ο αρνησίθρησκος

μάγκανα,τα          τα μαλώματα, οι τσακωμοί, οι φιλονικίες

μαγκούφης,ο         ο μοναχικός, ο έρημος, ο μόνος στον κόσμο

μαδός,η ο           ο μαλακός, η ψίχα του ψωμιού

μαέρεμα,το          το μαγέρεμα, το φαγητό

μάζεψη,η            η συνάθροιση, η συγκέντρωση

μαζούκλα, η         σωρός τροφής, απόθεμα

μαηδέ               μηδέ

μαθές               βέβαια, φυσικά

μακεδονήσι,το       ο μαϊντανός

μάκια,τα            χαϊδευτικά τα φιλιά

μακρυσκοινίζω       προσθέτω σχοινί ώστε να βοσκάει μακριά το δεμένο ζώο

μαλαγάνης,ο         ο διπλωμάτης, ο δικολάβος, κατά μία έννοια ο κόλακας

μαλέτσικο,το        το παιδάκι

μαλίνα,η            η αρρώστια, το κρυολόγημα

μάμα,η              το στομάχι της κότας

μανάρι,το           το θρεφτάρι

μαναστήρι,το        το μοναστήρι

μαναστηριακό ,το    το μοναχικό, το έρημο.

μάνι μάνι           τώρα αμέσως

μανιάρα,η           το κλαδευτήρι

μανουσάκι,το        το κυκλάμινο

μάνταλο, το         σύρτης ασφαλείας

μαντάτο,το          το νέο, η είδηση

μάντζα, η           κομμάτι χώμα

μαντζουράνα η       είδος αρωματικού φυτού με θεραπευτικές ιδιότητες

μαντρί,το           περιφραγμένος χώρος όπου κλείνουν τα πρόβατα

μαραγκιάζω          μαραίνομαι, ζαρώνω, καίγομαι από τον πάγο

μαράζι,το           ο μεγάλος καημός

μαραζωμένος,η,ο     ο ζαρωμένος από μεγάλο καημό, ο καχεκτικός ρ. μαραζώνω

μαραχουλάω          πιάνοντας κάτι το ρυπαίνω και αχρηστεύεται

μαριόλικο,το        το ναζιάρικο

μάρκαλος ο          το ξευγάρωμα των αιγοπροβάτων

μαρμάγκα,η          φαρμακερή, μεγαλόσωμη μαύρη αράχνη

μαρμάρα,η           το στείρο θηλυκό ζώο

μασιά,η             εργαλείο που χρησιμοποιείται στο τζάκι για τη φωτιά

μασκαντουράω        φτύνω για να μη βασκάνω-ματιάσω-κάτι που θαυμάζω

μασκαντούρης ο      ο όμορφος, ο επικίνδυνος να ματιαστεί

μασούρι,το          λεπτό κομμάτι από καλάμι όπου τυλίγουν επάνω νήμα ή γνέμα

μαστραπάς,ο         πήλινο, γυάλινο ή μεταλλικό δοχείο υγρών

μαστάρι, το         το βυζί επί ζώων συνήθως

μασώ,να             να μαζέψω

ματαράκι ,το        μεγάλο  χοντρό μάλλινο στρώμα όπου μέσα φυλάγουν κουβέρτες

ματιάζω             ρίχνω τη ματιά μου, το βλέμμα μου, μτφ βασκάνω

ματσούκι,το         το ρόπαλο, μτφ ο ξυλοδαρμός

ματσουλάω           σιγομασάω

μαυρόγειο,το        το χωράφι με μαύρο χώμα

μαυροτσούκαλος,ο    ο μαύρος σαν το τσουκάλι

μαχαλάς,ο           η γειτονιά

μαχιάς,ο            η κορυφή της στέγης

μαχμουρλής,ο        κακοδιάθετος, ο κακόκεφος ο μισοάρρωστος

μαχτός,ο            φαγητό για γουρούνια από αποφάγια

μεϊντάνι,το         το ξάγναντο, η πλατεία, η αγορά

μέλα η              είδος παράσιτου που φυτρώνει επάνω στα δέντρα όπως ο κισσός

μέλεγος ο           είδος άγριου δέντρου με λείο και εύκαμπτο κορμό

μελεούνι,το         αμέτρητο πλήθος

μελεύω              διατηρώ ,εξοικονομώ

μελιγκώνι,το        είδος μυρμηγκιού των δέντρων

μελιγκωνιάρης,ο     αυτός που έχει μελιγκώνια

μελίστρα η          χώρος κατάλληλος για τοποθέτηση κυψελών

μελιτάτη,η          η ευλογιά

μερελός,ο           ο τρελός

μερεμετάω           επιδιορθώνω στα γρήγορα, μτφ η σεξουαλική πράξη

μεριδοχάρτι,το      χαρτί από όπου ο παπάς διαβάζει και μνημονεύει τις ψυχές

μερμελητό,μερμέλημα ο πόνος από το τσίμπημα σφήκας  ή μέλισσας ρ. μερμελάει

μεροδούλι,το        το αντίτιμο μίας ημέρας δουλειάς

μερτικό,το          το μερίδιο

μεσσένια, η         η μεσσηνία

μεσικά, τα          τα εντόσθια

μεσόκοπος,η,ο       αυτός που έχει φτάσει στη μέση κυρίως της

                    ηλικίας του

μετερίζι,το         το οχύρωμα, η θέση μάχης

μέτσιος,ο           ο αφελής, το κορόιδο, ο κουτός

μητάρι,το           το νήμα που είναι τοποθετημένο επάνω στον αργαλειό

μιλιόρι,το          το χρονιάρικο αρνί

μιλιόρα η           η προβατίνα η πρωτόγεννη

μινέσκω             μένω

μινέτι              παράκληση, ικεσία

μισάντρα η          ο ξύλινος ή καλαμένιος τοίχος εσωτερικής διαρρύθμισης

μισεύω              ξενιτεύομαι, φεύγω στα ξένα

μισιακός,η,ο        κάτι που μοιράζεσαι με κάποιον άλλον

μισογόμι            το πρόσθετο φορτίο ανάμεσα στα δυό φορτία στο σαμάρι

μισοφόρι,το         εσωτερικό γυναικείο ένδυμα

μισοχώρι,το         εσωτερικός τοίχος σπιτιού

μοιράδι, το         το μερτικό

μολεύω              μολύνω

μολογάω-ω           ομολογώ, συμφωνώ, διηγούμαι

μονά-ζυγά,τα        έριδες ,γκρίνια

μονοτάρικος,η,ο     μονοκόμματος

μορόζα,η            η γυναίκα που συζεί με άντρα αστεφάνωτη

μόσκος,ο            αρωματικό υγρό, κάθε δυνατή ευωδία

μοσχαναθρεμένος,η,ο ο μεγαλωμένος με όλες τις ανέσεις και όλα τα

                    καλά

μοτσιάρα,η          ο τόπος που είναι πάντοτε υγρός, η πρόστυχη γυναίκα

μουλί,το            μέρος του στομαχιού των ζώων

μούλικο,το          νόθο, εξώγαμο παιδί

μουλοχτός,ο         ο μαζεμένος, ζαρωμένος από φόβο η υστεροβουλία

μουνουχάω           ευνουχίζω, κόβω τα αχαμνά

μουνούχος,ο         ο ευνούχος, αυτός που του έχουν κόψει τα αχαμνά

μούντζα,η           χειρονομία με ανοιχτή την παλάμη ρ.μουτζώνω

μουντζαλιά η        κηλίδα από μελάνι

μουντζούλι,το       το σπυρί από τσίμπημα ή από μόλυνση

μουρτσούλια         το χάραμα, μόλις αρχίσει να φέγγει

μουρχούτα, η        πήλινο δοχείο

μουσαφίρης,ο        ο φιλοξενούμενος

μούσκλια τα         παράσιτα που καλύπτουν τους κορμούς των δέντρων

μούσκλια,τα         βρυοειδείς πρασινάδες στα λιμνάζοντα νερά

μούσκουρος-η-ο      κατσίκα με γκρίζο τρίχωμα

μουσμουλεύω         περπατάω σκυφτός και ψάχνω κάτι

μουστερής ,ο        ο πελάτης

μουστρίζω           λερώνω ιδίως όταν τρώω

μουτσουνιάζω        μουτρώνω, σκυθρωπάζω

μπαγλαρώνω          δένω πισθάγκωνα κάποιον

μπαζίνα,η           είδος ζυμαρικού της ώρας

μπαζώνω             κατασκευάζω τον πάτο ξύλινου δοχείου

μπαιζοβγαίνω        μπαινοβγαίνω

μπαϊλντίζω          βαριεστώ

μπάκα,η             η κοιλιά

μπακανιάρης,α,ικο   αυτός που έχει μεγάλη κοιλιά

μπακίρια,τα         τα σκεύη της κουζίνας που είναι από χαλκό

μπαλιος,ο           ο κατάμαυρος με μια άσπρη βούλα στο κούτελο

μπαλκόνι,το         η βεράντα

μπαλντούμια,τα      τα λουριά που δένουν το σαμάρι επάνω στον

                    γάιδαρο

μπάμπαλα,τα         τα κουρέλια

μπαντανία,η         μάλλινο υφαντό κλινοσκέπασμα

μπαξές,ο            ο κήπος

μπάρα - μπάρα       ακατάσχετη λογοδιάρροια , βαρ - βαρ κατά την αρχαιότητα

μπαράκι,το          το νόθο, το εξώγαμο παιδί

μπαρέζι,το          μεταξωτό κάλυμμα της κεφαλής

μπαρμπαλοδένομαι    κουκουλώνω το κεφάλι μου με διάφορα μαντίλια που τα δένω

μπαρμπαλώνομαι      κουκουλώνομαι

μπάστακας,ο         μτφ.εκείνος που μένει ενοχλητικά ασάλευτος

μπαταλιακός,ια,ο    το ρημαδιακό

μπαχαλός ο          ο χαζός

μπεκόνι, το         τράγος καλοθρεμμένος

μπελάς,ο            η δύσκολη κατάσταση

μπελεγρίνια τα      τα αρχίδια

μπελερίνα, η        το σάλι

μπελεσιά,η          είδος σχιστολιθικού πετρώματος

μπέλιτσος-α-ο       το πρόβατο που είναι κάτασπρο στο μουσούδι

μπερλίνα η          υδρόβιο φυτό

μπερντάχι,το        ο ξυλοδαρμός

μπερσίμι το         η στριμμένη κλωστή

μπιζεύλι, ,το         σιδερένια βέργα που συμπληρώνει τη ζεύλα του ζυγού ζυγού      

μπινάς,ο            ο τοίχος

μπινιάρης,α,ικο     ο δίδυμος

μπιρμπάντης,ο       ο παιχνιδιάρης, ο ζωηρός

μπιρμπιλομάτα,η     η γυναίκα με τα παιχνιδιάρικα μάτια

μπιστός,η,ο         ο έμπιστος

μπιτ                ολότελα

μπιχλιμπίδια τα     μικροκατασκευάσματα,κοσμήματα κυρίως για παιδιά

μπλάστης ο          κυλινδρικό ξύλο με το οποίο απλώνουν το φύλο ζυμάρι

μπλιό               πλέον

μπογάνα,η           η γάστρα, πήλινο ταψί με σκέπασμα που το χώνουν στη χόβολη

μπόζα,η             στάση κακιωμένου

μπόλια,η            η πετσέτα

μπολιάρης,α,ικο     αυτός που γυρίζει μέσα στους δρόμους και τις πόρτες

μπόλκα,η            η ζακέτα

μπομπόλι,το         μεγάλο μαύρο σαλιγκάρι

μπονώρα             πολύ πρωί, το λυκαυγές

μποξάς,ο            ένδυμα εξωτερικό χωρίς μανίκια

μπόρα,η             η ξαφνική βροχή

μποστάνι,το         περιβόλι με οπωροκηπευτικά

μποτσίκι το         η άγρια κρεμμύδα

μπουγεύομαι         παίζω κάπως άγαρμπα με κάτι

μπουγιουρντί ,το    έγγραφο επιτιμητικό

μπουζουριάζω        κλείνω στη φυλακή, τρώω λαίμαργα

μπουκούνι το        μία γερή μπουκιά

μπουλαμάς, ο        το φιλοδώρημα

μπούλμπερη,η        η μπαρούτη

μπουλούκι,το        ασύνταχτο πλήθος ανθρώλων ή ζώων

μπουλουμιά η        ο κορμός από ξεραμένο ποώδες φυτό αγκάθι, καλοκαίρα κλπ

μπουρλιάζω          περνάω την κλωστή

μπουρμπούλι,το      το βραστό κρέας

μπουρμπουλίθρα η    φουσκάλα από αέρα επάνω στο νερό

μπούρμπουνας ο      σκαθάρι που ζεί από τις ακαθαρσίες των ζώων

μπουρμπούτσελο το   το άγουρο κορόμηλο

μπουσουλάω          κινούμαι με τα τέσσερα, κυρίως για παιδάκια

μπουχάω-μπουχίζω    καταβρέχω με κάποιο υγρό

μπουχός,ο           η σκόνη από χώμα

μπόχα,η             η κακοσμία, η βρώμα

μπράσκα η           είδος βατράχου που βγαίνει στους δρόμους

μπρίκι το           μεταλλικό κανάτι που πίνουν νερό ή κρασί

μπρίσκαλο το        το άγουρο σύκο

μπρούκλης,ο         ο ξενητεμένος που επιστρέφοντας φέρνει μεγάλη περιουσία

μπόλια, η           το περιτόναιο, χειρομάντηλο κάτι σαν πετσέτα ή σφουγγόπανο

μωρ'γιάρανη         μωρή μαύρη, κακομοίρα

μωροζώντανος,η,ο    ο μισοζώντανος

μωρώνω              παρηγορώ το μωρό

μώκος, ο            ο βλάκας, ο άλαλος

 

- Ν -

νάκα,η              κούνια δερμάτινη για τη μεταφορά του μωρού

νεραϊδοπαρμένος,ο   ο ελαφροϊσκιωτος, αυτόν που πήραν οι νεράϊδες υποτίθεται

νεροκαϊλα,η         ανυπόφορη δίψα

νετάρω              αποτελειώνω, αποπερατώνω, ξεκαθαρίζω

νισάφι πιά          φτάνει πιά

νησί,το             παραποτάμιος περιοχή με πυκνή βλάστηση

νητερέσιο,το        επαγγελματική σχέση, δοσοληψία

νίλα,η              η συμφορά , η καταστροφή

νιογάμπρια,τα       το νιόπαντρο ζευγάρι

νισάφι,το           το έλεος

νογάω               εννοώ

νομάτοι οι          άτομα, πρόσωπα

νούκος,ο            χαζός, βραδύνους, μτφ ο κακός μαθητής

νουρά,η             η ουρά

ντάβανος ο          ο σκούρκος, είδος εντόμου

νταβαντούρι,το      η φασαρία , ο θόρυβος

νταβάς,ο            μικρό πήλινο ή χάλκινο ταψί

νταγιαντώ           αντέχω, ανέχομαι, υπομένω

ντάκος,ο            το υποστήριγμα

ντάλα,η             το κορύφωμα,

νταλαμεσήμερο,το    το καταμεσήμερο, όταν ο ήλιος μεσουρανεί

νταλκάς,ο           η καψούρα, η ψυχική φουρτούνα, η αναστάτωση

ντάμι,το            σπίτι χωρίς μεσοτοιχία

νταμαχιάρης, ο      ο δουλευταράς

νταμιζάνα,η         μεγάλο γυάλινο μπουκάλι με περίβλημα από ψαθί πλεγμένο

νταμπουράς,ο        μικρό έγχορδο μουσικό όργανο

ντάνα,η             σειρά κανονική από όμοια πράγματα

νταραβέρι,το        επαγγελματική σχέση

ντεγνέκι το         το ξύλο, ο ξυλοδαρμός

ντελμάνι,το         η είδηση, το νέο, το μαντάτο

ντερβίσης,ο         ο θαρραλέος, ο λεβέντης

ντερέκι,το          ο πολύ ψηλός

ντέρτι,το           ο μεγάλος καημός, κατά μία έννοια το μεγάλο παράπονο

ντζερεφός,ο,η,το    ο αδύνατος

ντορβάς,ο           ταγάρι με το οποίο ταϊζουν τα ζώα καρπό

ντορής,ο            το κοκκινοτρίχικο άλογο

ντορός,ο            ίχνος, πατημασιά, οσμή

ντουβάρι,το         ο τοίχος

ντουβλούκι το       ο αγράμματος, ο άξεστος

ντουνιάς,ο          όλος ο κόσμος

ντουσέκι, το        το στρώμα

νυφίτσα,η           η βερβερίτσα

 

- Ξ -

ξάγι,το             τα αλεστικά του μυλωνά σε είδος

ξάγναντο,το         το ξέφωτο

ξαγουσεύω           ξεκουράζομαι

ξαιθαλίζω           ανασκαλίζω τη φωτιά να φύγει η στάχτη

ξεβραχιολίζουμαι    σηκώνω ψηλά τα μανίκια μου

ξεγερεύω            αναλαμβάνω στην υγεία μου μετά από κάποια αρρώστια

ξεγιαλίζω           αλλάζω τρίχωμα μτφ γερεύω, παχαίνω

ξεγκοφιάζουμαι      εξαρθρώνω το γοφό μου

ξεδραγκώνω          ξεπιάνουμαι

ξέδομα το           το ξεσκότισμα του νου

ξεζαλώνω            ξεφορτώνω κάποιον

ξεθερμίζω           ξεπλένω με ζεστό νερό

ξεκλωνισμένα,τα     αυτά που έσπασαν ή κόπηκαν τα κλαδιά τους

ξεκουμπίζουμαι      φεύγω κακήν κακώς

ξεκωλωμένη,η        βαριά βρισιά, λέγεται όμως με αφέλεια

ξεκωλώνω            ξεριζώνω

ξελακκώνω            βγάζω το χώμα γύρω από τη ρίζα δέντρου

ξέλαση, η           η ελεύθερη χωρίς πληρωμή εργασία

ξελάστρα,η          το ξέφραγο το ελεύθερο χωράφι

ξελημεριάζω         περνάω όλη τη μέρα μου

ξελόντζα,η          υπόστεγο από κλαδιά που στεγάζουν πρόβατα

ξεμπροστοάζω        αποκαλύπτω κάποιον σε αντιπαράθεση με κάποιον άλλον

ξένα,τα             η ξενιτιά

ξενηστηκωμάρα,η     η πείνα

ξεντρουλιαίνω       τρελαίνω με το θόρυβο κάποιον

ξεπεζεύω            ξεκαβαλικεύω

ξεπεταρούδι,το      το πουλί που μόλις πέταξε από τη φωλιά του

ξερογιάζει          του φεύγουν οι ρόγες

ξεροσταλίζω         στέκομαι περιμένοντας κάποιον με αγωνία

ξερός,η ,ο          πεθαμένος

ξεροτοιχιά,η        τοίχος με πέτρες χωρίς λάσπη

ξεροφάϊ,το          ξηρά τροφή

ξέσκουρα            επιπόλαια

ξεσυνέρια,η         η άμιλλα, ο ανταγωνισμός

ξέφερση, η          δυστυχία, περάτωση

ξεχλιένω            ανακουφίζουμαι, ξεσκοτίζουμαι

ξέχυσμα,το          το εξάνθημα που βγαίνει στα χείλη μετά από

                    πυρετό

ξόβεργα,η           παγίδας για πουλιά

ξόμπλι το           η συκοφαντία, το κουτσομπολιό

ξομπλιάζω           κουυσομπολευω, συκοφαντώ

ξυαρίζω             καθαρίζω κάτι ξύνοντας

ξυλοκαρπιά, η       ευφορία, καλή σοδειά από δέντρα

ξυστρί το           εργαλείο με το οποίο έβγαζαν την τρίχα των

                    αλόγων

ξέρα, η             η ανομβρία

 

- Ο -

όγοιος              όποιος

οκνίτσα η           η τρύπα απ' όπου ρίχνουν το κρασί μέσα στο βαγένι

ολοντρόϋρα          γύρω - γύρω

ολούθε              παντού

οργιά,η             μονάδα μετρήσεως μηκών

ορίζω               διατάζω

οσχωρέσ'τους        θεέ συχώρεσε τους

οχιάλλο             επιφ. λύπης,πόνου για αποτροπή άλλου κακού

όχτος,ο             χωμάτινο φυσικό αντέρεισμα

οχτρός,ο            ο εχθρός

 

- Π -

παγάδιασε           πέρασε, ελαττώθηκε (ο πονος)

παγανά,τα           καλικάντζαροι, δαιμονικά, τα ποντίκια

παγανιά,η           καταδιωκτικό απόσπασμα που σκόρπιο ανιχνεύει

παιδοκομάω          γεννάω παιδί, φροντίζω, περιποιούμαι παιδί

πάκια,τα            τα νεφρά

παλαμίζω            ορκίζομαι, βάζω το χέρι στο ευαγγέλιο

παλατάρι το         μακρύ και χονδρό ξύλο για στήριγμα

παλούκι το          ο πάσσαλος

παμπώνω             εξαπατώ, ξεγελώ

παναίριος,α,ο       εκλεκτός, εξαιρετικός

πανηγιάρι,το        η σφραγίδα που βάζουν στα πρόσφορα

παντέρμος,η,ο       ο έρημος, ο μόνος

πανώρια,η           η πολύ ωραία

πάπαλο το           ο αγαθός μέχρι ανοησίας

παπαρούντα,η        η παπαρούνα

παπορίσιος,α,ο      μτφ. αυτός που πωλείται σε πολύ μεγάλη τιμή

παράγαλος ο         αρρώστια αιγοπροβάτων

παραγώνι,το         ο χώρος γύρω από τη φωτογωνιά

παράδες,οι          τα χρήματα

παραθάρρια          η αλόγιστη εμπιστοσύνη

παρακά              λίγο πιο κάτω

παραλογάω           παραληρώ

παραλοϊζω           χάνω το νου μου

παραμουτσεύομαι     δοκιμάζω κάποιο φαγητό χωρίς όρεξη

παραπόρτι το        βοηθητική μικρή πορτούλα συνήθως μυστική

παραπούλια,το       τα παραβλάσταρα στα λάχανα

παρασάνταλος,η,ο    αυτός που δεν έχει τάξη και συνέπεια στο φέρσιμό του

πάργιωρα            παράωρα, πρίν τα μεσάνυχτα

παργιωρίτες,οι      μπαμπούλες που τρόμαζαν τα παιδιά

παρδαλή,η           ποικιλόχρωμη, η γυναίκα ελαφρών ηθών

παρλιακός,η,ο       ο ακαταλόγιστος, ο ανισόρροπος

πάρτη,η             το μερίδιο

παράσημος,η,ο       ο σακάτης, ο άνθρωπος με ειδικές ανάγκες

πασπάλα,η           η λεπτή σκόνη που επικάθεται

πάστα η             ο ντοματοπολτός

παστρικός,ια,ο      ο καθαρός, η γυναίκα ελαφρών ηθών

παταλιά             μεταφορά ανθρώπου από τέσσερις άλλους

παταλιακός,ια,ο     άχαρος, παράλυτος

πάτερα τα           ξύλινα δοκάρια που τα χρησιμοποιούν για να πατούν

πατικώνω            συμπιέζω

πατιρντί,το         φασαρία, θόρυβος, αναστάτωση

πατουλιά,η          συστάδα από θάμνους

πάφτωχος,η,ο        ο πολύ φτωχός

πάχνη,η             η πρωινή δροσιά

παχνί,το            ξύλινο κουτί μέσα στο οποίο τρώνε τα ζώα

παχνιάζω            βάζω φαγητό κυρίως σανό στα ζώα

παϊρι, το           δύναμη, βία, τσαμπουκάς

πεδούκλι,το         σχοινί με το οποίο δένουν τα πόδια ζώου για να μη φεύγει

πεζούλα,η           μανδρότοιχος, ξερολιθιά

πελεκούδα η         κομμάτι ξύλου που πετάγεται από το πελέκημα

πεντάρφανος,η,ο     αυτός που δεν έχει κανένα στον κόσμο

περγιορίζω          περιορίζω, συμμαζεύω

περίδρομος ο        το χείλος του πιάτου, μτφ πολυφαγία

περικοπό,το         σύντομο και ευθύ μονοπάτι

περικοπά            από σύντομη και ευθεία διαδρομή

περονιάζει          διαπερνά

περόνι,το           το καρφί

πεσιάδες οι         τα πεσμένα κάτω απ' το δέντρο φρούτα

πεσκέσι,το          δώρα με φαγώσιμα κυρίως

πεσκίρι,το          πετσέτα φαγητού

πηλάλα,η            η τρεχάλα

πηλάλι              τρέχοντας

πίκρα,η             λύπη, οδύνη, θάνατος

πικραλίθρα η        είδος αγριόχορτου

πικρομηλιαρίθρα η   είδος αγρόχορτου

πίνος,ο             η βρωμιά των μαλλιών των προβάτων

πινόμι,το           το παρατσούκλι

πιτάκι,το           τα σκουλήκια που πιάνει το τυρί

πλαενά              πέρα πέρα, τριγύρω δω, παραπέρα

πλακολίθρα,η        μεγάλη πέτρινη πλάκα

πλάκος ο            η πέτρα,το λιθάρι, η πλάκα

πλανεύω             ξεγελάω

πλαντάζω            ταράζομαι από θυμό

πλαστήρι,το         ξύλινη τάβλα που πάνω της πλάθουν το ψωμί

πλατσιουράω         τσαλαβουτάω στα νερά

πλεύρος ο           ένα σακί γεμάτο

πλιάτσικο,το        η λεηλασία μετά τη μάχη, γενικώς η κλεψιά

πλιατσικολόγος,ο    ο λεηλάτης, ο κλέφτης

πλουμί,το           το στολίδι, σχέδιο κεντητό ή ζωγραφιστό

πλοχεριά,η          το κοίλωμα του χεριού, η χούφτα

πλίθρα,η            πλίνθος, χωμάτινος κύβος που χρησιμεύει για χτίσιμο

ποδάγρα,η           αρρώστια που "πιάνονται"τα κάτω άκρα

ποδεμή,η            τα υποδήματα, τα παπούτσια

ποδόλυσσα η         αρρώστια των σκύλων

ποδοστάτησε         στάθηκε στα πόδια του το νεογέννητο

ποδοστατώ           στέκομαι στα πόδια μου μετά από αρρώστια

πολήμι,το           δεξαμενή μπροστά από το ληνό για τη συλλογή του μούστου

πολυκόμπι το        είδος αγριοχόρταρου

πολυρίζι το         είδος αγριόχορτου

πολυτρίχι το        είδος αγριοχόρταρου

πολυφάδι,το         μικρό, μισοτελειωμένο κομμάτι σαπούνι

πολυώρα             προηγουμένως, πριν από αρκετή ώρα

πονοιάζουμαι        περνάει απ' το μυαλό μου κάποια υπόνοια

ποργιά,η            το πέρασμα

πορδάλα,η           είδος μυρμηγκιών που ζούν κυρίως στα δέντρα

πόστο,το            καίρια θέση

πουγκί,το           σακούλα για λεφτά, η περιουσία γενικά

πουρναροβέλια τα    βελανίδια από πουρνάρι

πουρνό,το           το πρωί

προβέντζα,η         τα πρωινά σύννεφα στην ανατολή

πρεμούρα,η          η βιασύνη να τελειώσει κάποια δουλειά γρήγορα

πριάλλη,η           η μεθεπόμενη ημέρα

πριόβολος,ο         μηχανισμός με τον οποίο ανάβουν φωτιά

προβυζαίνω          υποβοηθώ τα μικρά αρνοκάτσικα να βυζάξουν

πρόγκα,η            εξάρτημα του αλετριού

πρόγκος,ο           αιφνιδιασμός με τροπή σε φυγή

προσανάβω           τη φωτιά χρησιμοποιώντας κάτι εύφλεκτο

προσμπούκι,το       λίγες μπουκιές πριν το κυρίως φαγητό

προσφάϊ,το          τρώγεται μαζί με το ψωμί

πρωτολούδι το       ο πρώτος ωριμασμένος καρπός

πυράφι,το           ξύλινη σφήνα που κλείνουν την τρύπα στο βαένι

πυρομάχος,ο         το πίσω μέρος της εστίας στο τζάκι

πυροστιά,η          τρίποδας που μπαίνει πάνω στην εστία

 

- Ρ -

ραμόλι,το           ο γεροξούρας, ο γεροξεκούτης

ράσινο              μάλλινο

ρεκαλίζω            κλαίω δυνατά με κοπετούς

ρεκοντιά η          ποώδες αγριόχορτο

ρεντζουλάω          αφήνω να τρέχουν απρόσεχτα σταλαγματιές

ρέχτι,το            εκεί που τρέχουν τα νερά από τα κεραμίδια

ριζάφτι  το         η ρίζα του αφτιού

ριζικό,το           το πεπρωμένο

ροβολάω             κατηφορίζω

ρόγα,η              ο μισθός

ροδάνι,το           το εργαλείο που καλαμίζει το νήμα στην ανέμη

ροϊδίκι,το          το ραδίκι

ροκώνω              βουλώνω τις τρύπες του βαρελιού για να μη τρέχει

ροσόλι,το           άνοστο ρόφημα

ρούγα,η             η γειτονιά, ο πλατύς δρόμος

ρούντζα             κατήφεια, μούτρωμα

ρουπάκι,το          ο τρυφερός βλαστός της βελανιδιάς

ρουπώνω             τρώγω μάλλον λαίμαργα

ρούσος,ο            ο ξανθός

ρέγουλα,η           με το μέτρο, μέτρια

 

- Σ -

σάβανο,το           το ύφασμα που τυλίγουν το νεκρό

σαϊκώνω             δένω γερά , εξασφαλίζω

σάϊσμα,το           υφαντό από τραγόμαλλο πάνω στο οποίο

                    κοιμόντουσαν

σακκοτρούπι το      είδος αγριόχορτου του οποίου το στάχυ σκαλώνει στα σακιά

σαλαγάω             οδηγάω τα ζώα με φωνές

σαλβάρι,το          πλατιά βράκα, είδος πανταλονιού

σαλντικώνω          ξαποστέλλω

σάματις             σάμπως, μήπως

σάρα,η              τα σαρίδια, οι άχρηστοι άνθρωποι

σαρίδι το           το σκουπίδι

σάρωμα το           η σκούπα

σβάρνα,η            γεωργικό εργαλείο με το οποίο στρώνουν το οργωμένο χωράφι

σβουνιά,η           ξερή κοπριά ζώου, κυρίως βοδιού

σγαντζοπούρνια τα   θάμνοι από πουρνάρια

σγάρτσα,η           η βρώμα που καλύπτει κυρίως τους αστράγαλους

σγουριά,η           η σκουριά, η βρώμα , τα οξείδια των μετάλλων

σγούμπα,η           η καμπούρα

σεβντάς,ο           το ερωτικό πάθος

σειριά,η            η ράτσα, η γενιά, το σόι

σείσμα,το           κομψό κίνημα κατά το βάδισμα

σεκλέτι,το          η στενοχώρια

σέλα,η              το σαμάρι, η σαγή

σελέμης ο           ο λαίμαργος, ο φαταούλας

σέμπρος,ο           ο συνέταιρος κυρίως για τις γεωργικές εργασίες

σεντούκι,το         μπαούλο όπου φυλάσσονται πολύτιμα κοσμήματα ή χρήματα

σέπωμαι             σαπίζω

σεργιάνι,το         ο περίπατος, το χάζεμα της κίνησης του δρόμου

σεργούνι,το         το ρεζίλεμα, ο εξευτελισμός

σιαδώ               προς τα δω

σιαδώ,σιακεί        από εδώ, από εκεί

σιακάτ'             προς τα κάτω

σιακεί              προς τα εκεί

σιάξε               ταχτοποίησε, φτιάξε

σιαπάν'             προς τα επάνω

σιαπέρα             προς τα πέρα

σικαλιά,η           η καλαμιά από τη σίκαλη, κατάλληλη για κατασκευή σκεπής

σιμπάω              αναθάλω τη φωτιά

σιμπούκι το         το καλό και πολύ φαγητό για τα ζώα

σιούντελο το        ο αφελής, ο χαζός

σιουράω             σφυρίζω

σιτζίμι,το          λεπτό σφυχτόκλωνο και γερό σχοινί

σιφλογιάρης,α,ικο   ο βλογιοκομμένος

σκαλούνι,το         το σκαλοπάτι

σκαμπίλι,το         η σφαλιάρα, το χτύπημα με την παλάμη στο μάγουλο

σκαπετάω            περπατώντας χάνουμαι στον ορίζοντα

σκαρούδι,το         το ξεπεταρούδι, το πουλί που μόλις πέταξε από τη φωλιά του

σκαρφίζουμαι        επινοώ, μηχανεύουμαι

σκασίλα,η           σκάσιμο, βαθιά χαρακιά, η στενοχώρια σαρκαστικά

σκαφίδι,το          η σκάφη που ζυμώνουν το ψωμί

σκερβελές,ο         ο αχαϊρευτος, ο ανεπρόκοπος άνθρωπος

σκιαζάρι το         το σκιάχτρο

σκιάζουμαι          τρομάζω, φοβούμαι

σκλέπα,η            η επιδημία

σκλήθρα,η           λεπτότατη πελεκούδα ξύλου

σκολιάμπρια,τα      είδος χορταρικού με αγκάθια

σκόντος,ο           η έκπτωση στην τιμή

σκορδοκαϊλα (μου)   ένδειξη μη ενδιαφέροντος για κάτι συγκεκριμένο

σκοτούρα,η          σκοτοδίνη, ζάλη μτφ πρόβλημα

σκουληκαντέρα,η     σκουλήκι της γης που μοιάζει με άντερο

σκουντουφλάω        σκοντάφτω

σκουράντζος,ο       η παστή ρέγκα

σκουρούχι το        άγριο φρούτο, κιτρινοκόκκινο όταν ωριμάσει στη γεύση

σκουρουχιά η        άγριο οπωροφόρο δέντρο που φυτρώνει ελεύθερα στα δάση

σκουτί,το           το ένδυμα

σκρούμπος ο         ένας σβώλος από καμένο μαλλί

σκυλοκατούρι το     είδος βοτάνου με θεραπευτικές ιδιότητες

σμερδάκι,το         αερικό, φάντασμα που φόβιζαν τα παιδιά

σμερδός ο           ο μισός-μισός, ο νόθος, ο μπάσταρδος

σοϊλίτικος,ο        αυτός που προέρχεται από σόι καλό, από καλή

                    ράτσα

σοκάκι,το           στενός δρόμος συνοικίας

σούγελος,ο          το υδραγωγείο

σουλούπι,το         η εμφάνιση

σουρεκλεμέ,η        η διασυρμένη, ξεφτιλισμένη γυναίκα

σούρμα το           στενό πέρασμα, στενό μονοπατάκι

σουρτάρα η          ίχνος από σούρσιμο στο έδαφος

σούρτι,το           το χαλινάρι

σούσουρο,το         ο διασυρμός με την κακογλωσσιά, η κακολογία

σουχλί,το           το σουβλί

σπάρτο το           είδος αυτοφυούς θάμνου απ' όπου βγάζουν νήμα για ύφανση

σπερωμένος,η,ο      ο νυχτωμένος

σπερώνω             νυχτώνω

σπιρτοκούμπουρο,το  μτφ το έξυπνο παιδί

σπολάτι             κατόπιν εορτής

σποράκλα,η          η ευκοίλια στα ζώα

σπορίζω             ρίχνω σπόρους αραιά, μτφ σκορπίζω

σταλάκια,τα         η άκρη της στέγης απ' όπου τρέχουν τα νερά της βροχής

σταλίζω             ξεκουράζουμαι το μεσημέρι σε σκιά, οδηγώ τα πρόβατα σε σκιά

σταριά η            το χωράφι απ'όπου μόλις θερίστηκε σιτάρι

στερνό,το           το τελευταίο

στερφοπάτησε        δε συνέλαβε μετά το μάρκαλο, έμεινε στέρφη

στέρφος,η,ο         στείρος, άτεκνος

στυγερό,το          γερό ξύλο στη μέση του αλωνιού όπου γύρναγε το άλογο

στούμπος,ο          στρογγυλή πέτρα που κοπανάνε το αλάτι, ο κακός μαθητής

στουρνάρι,το        είδος πέτρας κόκκινου χρώματος

στραβέγκλω, η       η μισόστραβη

στραβόξυλο,το       ο αναποδιάρης άνθρωπος

στραπατσάρω         προξενώ βλάβη, φθορά

στράτα,η            μικρό και στενό δρομάκι

στράφι              άδικα, ανώφελα, στα χαμένα

στρέγω              επιτυγχάνω

στριγγλιάρης,α,ικο  ο καχεκτικός, ο αδύνατος, ο αρρωστιάρης

στριγγλιάτα,η       παράγωγο από την επεξεργασία του γάλακτος

στρίγγλος,α,        ο κακός και δύστροπος άνθρωπος

στριμούρα,η         πιεστική ανάγκη

στρούτζα            μούτζα

στρούσα,η           δεμάτι από κλαδιά ή χόρτα που χρησιμεύει για

                    σκιά

στύβω               στερεύω, βγάζω το ζουμί από κάτι πιέζοντας δυνατά

στειλιάρι,το        ξύλινη ράβδος που χρησιμεύει σαν λαβή για εργαλεία

συγκέσιο,το         συνοικέσιο

συναυλακάρης,ο      συνορευόμενος

συντυχιά,η          η σύμπτωση, το κουβεντολόι

συχαρίκια,τα        το φιλοδώρημα που δίνεται σ'αυτόν που φέρνει καλή είδηση

σφαλάχτι,το         είδος ακανθώδους θάμνου

σφάρδακλας ,ο       ο βάτραχος

σφαχτό  το          το προς σφαγή ζώο

σφελίδα,η           η φέτα το τυρί

σφερδούκλι,το       το φυτό καλοκαίρα

σχίζα η             κορμός δέντρου σχισμένος με τσεκούρι, για καυσόξυλο

σχοινιάζω           δένω πισθάγκωνα με σχοινί

σώγαμπρος,ο         ο γαμπρός που συγκατοικεί με τα πεθερικά του

σώνω                τελειώνω κάτι, σταματώ

σωρώνω              τοποθετώ σε σωρό

σάϊκος,η,ο          ο στέρεος, ο σίγουρος

 

- Τ -

τάβλα,η             τραπέζι συμποσίου

ταή,η               το φαγητό

τάλε κουάλε         πανόμοιος

ταμαχιάρης,ο        ο πλεονέχτης, ο δουλευταράς

ταμητέλλα,η         η δαντέλα

ταμπλάς,ο           αποπληξία, η ημιπληγία

ταμπουράς,ο         μικρό έγχορδο όργανο

ταρακουνάω          ταράζω δυνατά, συγκλονίζω

ταρναριστά          λικνιστά, ταλαντευτά

τάτα,η              η γιαγιά

τάχα                μήπως

ταχιά               αύριο

τεζάχι, το          το ράφι

τεκνοφέσι το        αρρώστια των γαϊδάρων, αλόγων κλπ. Μορφή

                    άσθματος

τεμπιχιάζω          προειδοποιώ

τέμπλα,η            το μακρύ ραβδί για ράβδισμα

τεντελάω            τρέμω από αδυναμία

τέντζερης,ο         κατσαρόλα μαγειρέματος

τέσα,η              χάλκινος κουβάς

τετεντζιά η         μικρό και όμορφο ωδικό πουλί

τετραπέραντος,ο     ο πανέξυπνος, ο τετράκις έξυπνος

τζαμιλίκι, το       το τζάμι

τζερεμές,ο          ο δύστροπος, η άδικη ποινή

τζιαγουνάω          γκρινιάζω από πείνα ή αδιαθεσία

τζιουτζιούλι, το    το φρεσκολουσμένο παιδάκι

τηλώνωμαι           χορταίνω

τίγαρις             μήπως

τσάρκο,το           το μαντρί που κλείνουν τα γιδοπρόβατα

τομάρι,το           δέρμα ζώου, ο κακός και αναποδιάρης άνθρωπος

τόπια,τα            τα κανόνια

τουλούμι,το         το ασκί

τουμπάκι,το         ο μικρός λόφος

τουράκι,το          το πεζούλι

τουραγνία, η        η τυραννία

τούραγνα,τα         αγαθά αποκτημένα από κοπιαστική δουλειά

τούρλα,η            μυτερή κορυφή λόφου ή βουνού

τόφαλος,ο           ογκώδης κακοφτιαγμένος χονδρός

τρα κει             κοίτα εκεί

τραβολογάω          σέρνω κάποιον παρά τη θέλησή του

τρακάδα,η           μία στοίβα τακτικά τοποθετημένα ομοειδή πράγματα

τραμπουζάνα, η      μεγάλο γυάλινο μπουκάλι με επένδυση πλεχτή από ψαθί ή σχοινί

τρανός,η,ο          ο μεγάλος

τρατάρω             κερνάω

τράτο,το            το περιθώριο

τραχανοχάφτης,ο     αυτός που τρώει λαίμαργα ότι βρει μπροστά του

τρεμοκουκουρίζω     τρέμω πολύ από το κρύο, έτσι που ακούγεται

                    θόρυβος

τρικέρης,ο          ο σατανάς

τρίμματα,τα         ψίχουλα, μικρά μικρά κομματάκια

τρισκατάρατος,ο     ο καταραμένος, ο διάβολος

τριφτάδες,οι        είδος ζυμαρικού που παρασκευάζεται αυτοστιγμεί

τριχιά,η            σχοινί τρίχινο

τριψάνα,η           τριμμένο ψωμί

τροκάνι,το          κουδούνα που κρεμάν στο λαιμό γιδοπροβάτων

τρόχαλο,το          μικρή πέτρα ακανόνιστου σχήματος

τρυγητής,ο          ο μήνας Σεπτέμβριος

τράμπα,η            ανταλλαγή είδος με είδος

τσαγαρώνω           τεντώνω την κλωστή, μτφ. εκνευρίζω κάποιον

τσαγκλαρίδες,οι     τα αδύνατα, τα κακκαλιάρικα πόδια

τσακίδια,στα        φύγε, χάσου

τσακιρομάτης,ο,ικο  ο ελαφρά αλλήθωρος

τσακώνω             συλλαμβάνω επ'αυτοφώρω

τσαλαβουτάω         πέφτω άτσαλα στα νερά

τσαλαπατάω          πατάω άτσαλα, πατάω και ξαναπατάω

τσαλαφός,ο          ο οξύθυμος, αυτός που δεν παίρνει από κουβέντα

τσαμπουνάω          φλυαρώ χωρίς να λέω τίποτε

τσανάκα,η           η βεδούρα, η καρδάρα

τσανακογλύφτης,ο    μτφ ο κόλακας, ο γλείφτης

τζάντζαλο το        ελαφρό και ευτελές ένδυμα

τσαντίλα,η          πάνα για το στράγγισμα του τυριού, κατάσταση εκνευρισμού εκνευρισμού

τσαπερδόνα,η        η πανέξυπνη νεαρή κόρη που τα καταφέρνει όλα

τσάρφαλα,τα         ξερόκλαδα για προσάναμμα της φωτιάς

τσάτσα,η            η θεία

τσεμπέρι,το         γυναικείο κεφαλομάνδηλο

τσέπι,το            το κέρατο

τσεράνα η           κακομοίρα, αξιολύπητη, δύστυχη

τσιάπι,το           η συνήθεια, το χούι

τσιάφι,το           το τσουχτερό κρύο

τσιγκλαω            ενοχλώ, πειράζω, σπρώχνω ελαφρά

τσιγκλί το          εργαλείο με το οποίο κόβουν τα φραγκόσυκα

τσίλικος,ο          χάρμα οφθαλμών, μπάνικος

τσιμπουροβύζα,η     η προβατίνα με πολύ μικρή ρόγα δύσκολη στο θηλασμό

τσιοκανίζω          χτυπάω, συγκρούω κάτι με κάτι άλλο

τσιόνης,ο           το πουλί ο σπίνος

τσιούλος,α,ο        αυτός που έχει μικρά ή κομμένα αυτιά

τσιούπα,η           η κοπέλα, η κόρη

τσιουράπι, το       η κάλτσα

τσιπούρα η          το ρακί

τσιπουργιάννος,ο    είδος πουλιού, ο κοκκινολαίμης

τσιράκι,το          ο πληρωμένος καλοθελητής

τσιροπούλι,το       το μικρό άγριο πουλί

τσιτώνω             τεντώνω, τανύζω

τσίφτης,ισα,ικο     ο λεβέντης στο χαρακτήρα, ο μπεσαλής

τσιώνα η            πέτρα που τοποθετείται σαν σύνορο στα χωράφια

τσογκάνι,το         αυτό που μένει επάνω στον κορμό όταν κοπεί το κλαδί

τσοκάνι το          είδος κουδουνιού με ξερό ήχο που κρεμάνε στα γίδια κυρίως

τσότρα,η            ξύλινο παγούρι

τσουκλώνω           ζορίζω, στριμώχνω στη γωνία

τσουλουφρίζω        καίω επιπόλαια τις άκρες των μαλλιών, καψαλίζω

τσούπης,ο           ο τράγος

τσουπώνω            πατικώνω, γεμίζω περισσότερο απ' ότι χωράει

τσουράπια,τα        οι κάλτσες

τσουτσουρώνομαι     ορθώνω το ανάστημα για να επιτεθώ

τσόλι,το            ευτελές, τριμμένο ένδυμα, κουρέλι

τσόφλι το           το περίβλημα ξυλώδους καρπού ή αυγού

τύκλωσε             γέμισε ο χώρος με καπνό, με αποτέλεσμα μικρή ορατότητα

τυλιγαδιάζω         τυλίγω το νήμα

τυλώνω              χορταίνω φαγητό, γεμίζω πολύ το στομάχι μου

 

- Φ -

φάγνα,η             η τροφή των ζώων

φακιόλι,το          η πετσέτα του φαγητού

φέγγος,το           το φως, η λάμψη

φεγγρίζω            είμαι τόσο αδύνατος που με διαπερνά το φως

φεγγίτης ο          μικρό παραθυράκι που μόλις επιτρέπει το φως να περάσει

φεκλώνια,τα         κλωστές, τα ξέφτια

φελάει              ωφελεί

φευγοδικάω          αποφεύγω τη δικαιοσύνη, κρύβομαι από το νόμο

φηκάρι,το           το  θηκάρι, η θήκη, μτφ το πολύ στενό ρούχο

φιλεύω              προσφέρω με αγάπη

φιλιά,η             η αγάπη, η ερωτική φιλία

φινώνω              χάνω το περιεχόμενό μου, φίνωσαν τα σιτάρια

φιράδα,η            η χαραμάδα

φιρί φιρί           γύρω-γύρω, επίμονα, προκλητικά

φιρός,η,ο           ελάχιστα ανοιχτός, ο άνθρωπος που χαζοφέρνει

φιτιλιά,η           ραδιουργία, η υποκίνηση σε τσακωμό

φκέντρα,η           η βουκέντρα

φκιασίδι,το         το κοκκινάδι για το πρόσωπο, το στολίδι

φλάμπουρο,το        η πολεμική σημαία, το λάβαρο του γάμου

φλέντζα,η           λεπτή φέτα από κάτι φαγώσιμο

φλέσουρο το         ξερό φύλλο δέντρου πεσμένο κατά γης

φλετουράω           φτερουγίζω, κινούμαι ελεύθερα

φλίτσια,τα          τα φύλλα που περιβάλλουν τον καρπό του καλαμποκιού

φλουσλούνι το       είδος αγριόχορτου άχρηστου με έντονη μυρωδιά

φορτοτήρα,η         διχαλωτό ξύλο που χρησιμεύει για το φόρτωμα

φορτοτριχιά,η       το σχοινί που χρησιμεύει για το φόρτωμα

φουμίζω             καλλωπίζω, ομορφαίνω, δοξάζω

φούρκα,η            ξύλινος διχαλωτός πάσσαλος, μτφ η κρεμάλα

φουρκάδα η          ξύλινο υποστήριγμα για τις ντοματιές, φασολιές

φουρκαδιάζω         τοποθετώ φουρκάδες σε ποώδη αναρριχητικά φυτά για υποστήριξη

φουρκίζω            απαγχονίζω, γκρεμοτσακίζω, προκαλώ θυμό οργή

φουρκισμένος,η,ο    ο θυμωμένος, ο κρεμασμένος

φούρλα,η            φιγούρα στο χορό, στροφή γύρω από τον εαυτό

φούσκα,η            παιδικό παιχνίδι με την κύστη του γουρουνιού

φουσκί,το           η κοπριά των ζώων

φουσκοδεντριά η     ο κατάλληλος καιρός την Ανοιξη που ανοίγουν τα δέντρα

φουσκώνω            γίνομαι ενοχλητικός με τις ιδιοτροπίες μου

φρουτζιάτο, το      κρεββατίνα από ξερόκλαδα για να σταλίζουν τα πρόβατα

φτελιά η            είδος άγριου δέντρου

φτενός,η,ο          ο λεπτός, ο ασθενής

φτερακάω            φτερουγίζω

φτούνα φτου         αυτά εκεί

φτούριος,α,ο        ο χορταστικός

φυγιάστηκα          κρύωσα

φυγιό,το            ξαφνική κακοκαιρία με πολύ κρύο

φώλος,ο             το αυγό που βάζουν στη φωλιά για να γεννήσει η κότα κότα

φωτογωνιά,η         η εστία στο σπίτι, το μέρος όπου ανάβουν τη φωτιά

φέρτσα,η            λωρίδα χωρίς το δέρμα, μόνο με το λίπος του χοίρου

 

- Χ -

χαβάς,ο             ο σκοπός τραγουδιού

χαβιά,η             ειδικό χαλινάρι για ατίθασα άλογα

χαβιόλι,το          η συνήθεια

χαβώνω              περνάω τη χαβιά, μτφ εξαπατώ κάποιον

χαγιάτι,το          η βεράντα

χαζοκουτάλας,ο      αυτός που χάνει άσκοπα τον καιρό του

χαζοκουταλίζω       χασομεράω

χαϊβάνης,α,ικο      ο αφελής, το παιδί

χαϊμαλί,το          το φυλαχτό

χαϊρι,το            η προκοπή

χαλάω               σκοτώνω

χαλές,ο             το αποχωρητήριο μτφ ο βρωμερός και ύπουλος άνθρωπος

χαλεύω              γυρεύω

χαλιάς,ο            άγωνος τόπος γεμάτος χαλίκια

χαλίκι,το           μικρό και στρογγυλό πετραδάκι

χαλικόγειο,το       το έδαφος με πολλά χαλίκια

χαλιουράω           περνάω την ώρα μου χαζεύοντας

χαλκιάς,ο           ο σιδηρουργός

χαλκωματένιος,α,ο   ο από χαλκό

χαμοκέλα,η          ισόγειο κτίσμα που χρησιμεύει συνήθως για στάβλος

χαμολιό,το          αγριάγκαθο με δηλητηριώδεις ρίζες

χαμόσπιτο,το        ισόγειο κτίσμα που χρησιμεύει συνήθως για κατοικία

χάμου               χάμω, κάτω

χάμουρα,τα          τα χαλινάρια

χαμπέρι,το          αγγελία , μήνυμα, είδηση, μαντάτο

χαμπερίζω           υπολογίζω, λογαριάζω

χαμπηλά             χαμηλά

χάνι,το             το πανδοχείο

χαράμι              άδικα

χαραμοφάης,ο        αυτός που τρώει τσάμπα το φαϊ του χωρίς να προσφέρει

χαράργια τα         σύστημα από ξύλα και σχοινί για τη μεταφορά του άχυρου

χαραυγή,η           το γλυκοχάραμα

χάρβαλο το          το ετοιμόρροπο

χάση,η              του φεγγαριού το χάσιμο

χάσκα               με το στόμα ανοιχτό

χασκογελάω          γελάω χαζά χωρίς αιτία

χασομέρι,το         η αργοπορία, το χάσιμο χρόνου

χασοπαραδιά,η       το χάσιμο χρημάτων, ανώφελες δουλειές ή αγορές

χαχαλάκι,το         ξερόκλαδο για προσάναμα, ο πολύ γέρος και αδύναμος άνθρωπος

χάψη,η              η φυλακή

χαψιά,η             η μπουκιά

χαϊρι,το            προκοπή, πρόοδος

χειρόβολο το        μια χεριά θερισμένα στάχυα, όσα πιάνει το χέρι

χελωνόψαρο το       ο γυρίνος, το βατραχάκι όταν βγει από το αυγό

χερ-χέρι            γρήγορα, αμέσως

χεριά,η             ποσότητα όσο πιάνει ένα χέρι

χερχέρα             γρήγορα, αμέσως, χέρι με το χέρι

χιονίστρα,η         αρχική μορφή κρυοπαγημάτων

χλαβουή,η           η οχλοβοή

χλαπακιάζω          τρώω γρήγορα και χωρίς να μασάω

χλιαίνω             ζεσταίνω

χλιμιντρίζω         χρεμετίζω

χλίψη,η             η θλίψη

χολιασμένος,η,ο     ο θυμωμένος, ο σκυθρωπός

χοντρολιές οι       οι βρώσιμες ελιές

χουγιάζω            φωνάζω δυνατά

χούκι,το            το χούι, η συνήθεια

χουλιάρι το         το κουτάλι

χουλιέμαι           κλαίω με αναφιλητά

χουνέρι,το          ζημιά, βλάβη

χουχλάζει           κοχλάζει, βράζει

χουχουλίζω          ανασαίνω πάνω στα χέρια μου για να ζεσταθούν

χουχουλόγερας,ο     το κλαψοπούλι, είδος πουλιού που βγαίνει τη νύχτα

χουχουλούζα,η       ο κοκκύτης, παιδική αρρώστια

χρυσή,η             ο ίκτερος

χτικιό,το           η φυματίωση

χτικιάρης,α,ικο     ο φυματικός

χυλός,ο             πρόχειρο φαγητό από αλεύρι και νερό

χόβολη,η            η θράκα, τα αναμμένα κάρβουνα

χωλοζιάρης,α,ικο    αυτός που του αρέσει το σπίτι και η λούφα

χωματοτσούκαλο το   τσουκάλι από πηλό

χωματουλιά          η χωματίλα, η μυρωδιά του χώματος

χωρατό,το           το αστείο

χώρια               χωριστά, ξεχωριστά

 

- Ψ -

ψαλίδια,τα          τα ξύλα της στέγης

ψαρέγγλα,η          η σουσουράδα

ψαροκασέλλα,η       μτφ η γυναίκα η βρώμικη και χοντρή

ψιλολιές,οι         οι ελιές για παραγωγή λαδιού, οι ψιλές ελιές

ψιχάλα,η            σιγανή βροχή

ψυχοκέρι,το         πολύκλωνο κερί που ανάβουν στους πεθαμένους

ψυχοπαίδι,το        παιδί ξένο, ορφανό, που έπαιρναν οικότροφο, για

                            δουλειές                   

ψυχοπονιέμαι        λυπάμαι, σπλαχνίζουμαι, συμπαθώ





Ο ποιητής Γιώργος Παυλόπουλος:
"Όλοι Αρκάδες είμαστε και μένα ο παππούλης μου
από τη μεριά της μάνας μου ήτανε από το Καρδαρίτσι..."


Από την σελίδα
http://www.greece2001.gr/writers/GiorgisPavlopoulos.html


ΕΛΛΗΝΕΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ
ΠΟΙΗΣΗ

ΓΙΩΡΓΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ


Βιογραφικό Σημείωμα

Ο Γιώργης Παυλόπουλος γεννήθηκε στον Πύργο της Ηλείας, στις 22 Ιουνίου 1924, όπου τελείωσε το Δημοτικό Σχολείο και Γυμνάσιο. Οι σπουδές του στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών δεν ολοκληρώθηκαν.
Εργάστηκε ως λογιστής και γραμματέας σε ιδιωτικούς φορείς. Πρωτοδημοσίευσε ποιήματά του στο περιοδικό "Οδυσσέας" του Πύργου το 1943.
Ποιήματα και κείμενά του δημοσιεύτηκαν σε πολλά Ελληνικά και ξένα λογοτεχνικά έντυπα και ανθολογίες.
Συμμετείχε σε πολιτιστικές εκδηλώσεις στην Ελλάδα, στην Κύπρο και στο εξωτερικό.
Συνεργάστηκε με τον φίλο του ποιητή Τάκη Σινόπουλο, σε μια πειραματική γραφή κοινών ποιημάτων.
Ασχολήθηκε ερασιτεχνικά με τη ζωγραφική και συμμετείχε στην ΙΘ Πανελλήνια έκθεση ζωγραφικής.
Ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων.

Ποιήματά του μεταφράστηκαν στην Αγγλία, Γαλλία, Γερμανία, Ισπανία, Ιταλία, Πολωνία, Ρωσία, Η.Π.Α. και Καναδά.


ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑ

Από μια πρώτη συγκίνηση, (ανάτυπο από τον τόμο Για το Σεφέρη), Αθήνα, 1962.
Το Κατώγι, Αθήνα, Ερμής, 1971. σελ. 61.
Το Σακί, Αθήνα, Κέδρος, 1980, σελ. 50.
Τα Αντικλείδια, Αθήνα, Στιγμή, 1988, σελ. 51, (ανατύπωση: 1994).
Τριαντατρία Χαϊκού, Αθήνα, Στιγμή, 1990, σελ. 41. ISBN: 960-269-002-Χ.
Της Γύφτισσας, (τετράγλωσση έκδοση), Πύργος, ιδιωτική έκδοση, 1996, σελ. 15.
Λίγος Άμμος, Αθήνα, Νεφέλη, 1997, σελ. 42.

ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ ΕΡΓΩΝ ΤΟΥ

Στα αγγλικά:

The Cellar, [tr.by]: Peter Levi, London, Anvil Press Poetry, 1977, 47 pp. ISBN: 85646 027 3
The Passkeys, [tr.by]: Darlene Fife, West Virginia - USA, Roadrunner Press, 1994, 40 pp.
A little sand, [tr.by]: Darlene Fife, West Virginia - USA, Bookstore Lewisburg, 1999, 66 pp.

Στα ισπανικά:

Las Lliaves Maestras, [tr.by]: Angel Marinez Fernandez, Espana, Santa Cruz de Tenerife, 1995, 116 pp. ISBN: 84-605-4561-X.


Ο ποιητής Γιώργης Παυλόπουλος

Το 1971 ο Παυλόπουλος κυκλοφορεί την πρώτη του ποιητική συλλογή (Το Κατώγι), - αξίζει όμως να σημειωθεί ότι στα γράμματα έχει ήδη εμφανισθεί από την Κατοχή.
Βασικά του θέματα εκεί:
Ο Νεκρός, τα κόκκαλα και ένα μαύρο περιστέρι, σκοτωμένο κι αυτό.
Επαράσταιναν τον άδη, σημειώνει ως μόττο της συλλογής του ο Παυλόπουλος. Ακολουθούν (και επανέρχονται συχνά) ο Φόβος, τα άλογα και τα σκυλιά. Ο Θάνατος, το ξυλοκρέβατο και ο Νεκρός. Τα Μνήματα, οι πεθαμένοι και η κηδεία. Ο Νεκρός, το ποτάμι και οι ήσκιοι. Το Κατώγι, η γυναίκα και ο ύπνος.
Ο ύπνος, ως κατώφλι (έστω) του ενυπνίου, θα εμφανισθεί καθαρότατα στην επόμενη συλλογή.

Κάποιος βγαίνει από τις πικροδάφνες
σκύβει και τη φιλεί στα χείλη
τα φύλλα τρέμουνε με το αέρα
Ρέα, έλα να πάμε στο νερό της ψιθυρίζει.

Στη δεύτερη αυτή συλλογή (Το Σακί, 1980). τα φαντάσματα του παρελθόντος εξακολουθούν να είναι παρόντα:
Ο Αντάρτης, η τουφεκιά, το πηγάδι.
Το Σακί, τα κομμένα κεφάλια
Ο Νεκρός, ο σκοτωμένος αντάρτης
Το ποτάμι. Η θάλασσα.
Ο κάτω κόσμος, όμως, αναφαίνεται εδώ μέσω του ονείρου.
Στην Τρίτη συλλογή (Τα Αντικλείδια) το όνειρο έχει απολύτως κυριαρχήσει. Άλλως τε, εκ προοιμίου, ο Παυλόπουλος επικαλείται τον στίχο της Ιλιάδας.

"Ως δ' εν ονείρω ου δύναται φεύγοντα διώκειν…"

Λοιπόν, ιδού ο Άγγελος, το πηγάδι και η βάρκα. Ο ποιητής και, φυσικά, το φεγγάρι. Το όνειρο και ο έρωτας.

Εκείνη μισοξυπνάει χαμογελώντας
διστάζει καθώς κοιτάζουνται στα μάτια.

Το Όνειρο και ο καθρέφτης - Η Σκόνη, πάλι, και η στάχτη. Το παληό Κουτί. Η Γυναίκα, το ποίημα - ο Ύπνος και οι νεκροί. Το ποίημα, η ηδονή. Η Ποίηση και τα αντικλείδια.

Θέλει να φύγουνε μαζί
να πάνε για παιχνίδια στο νερό
μα δεν αποφασίζει και φοβάται.
Φοβάται σάμπως να έχουν πέσει
κι οι δυό στου ύπνου μου το δίχτυ
και δεν μπορούνε τώρα να ξεφύγουν.

Το δέντρο, επομένως, που κόβει ο ξυλοκόπος εύκολα γίνεται καράβι, και το τσεκούρι του φίδι και άλμπουρο, κι απάνω του δεμένοι με το φίδι για σκοινί ο ποιητής και η γυναίκα στρίβουν αργά προς το μεγάλο σκοτάδι…
Ο καθρέφτης σπασμένος, οι μαστόροι βούλιαζαν μέσα στο βαθύ πηγάδι.
Ένα ενύπνιο για το φεγγάρι (το άχερο του Χρόνου που πέφτει αιώνια στη θάλασσα της λησμονιάς) ο Παυλόπουλος το αφιερώνει στον Χόργε Λούις Μπόρχες: το γεγονός κάθε άλλο παρά τυχαίο είναι.
Ήδη από τη δεύτερη συλλογή όλα τούτα ο Παυλόπουλος μας τα έχει απολύτως ξεκαθαρίσει:

Εγώ δεν βλέπω τίποτα απ' όλα τούτα
μήτε κοιμάμαι με τη Ρέα.
Φαντάζομαι μονάχα πράγματα
που θα μπορούσε να ονειρευτεί εκείνη…

Τα ενύπνια παραμένουν μια απλή καταφυγή. Διαφυγή δεν υπάρχει - τουλάχιστον όχι άλλη από εκείνη του κόσμου των νεκρών.
Εκεί που πήγα μου είπαν οι νεκροί, λέει σε ένα εξαίσιο ποίημα ο Παυλόπουλος, να μη σας πω ποτέ τι είδα…

Ηλίας Χ. Παπαδημητρακόπουλος
Συγγραφέας


Το κατώγι. Αθήνα, Ερμής, 1971. Σελ. 61

Μ' ενδιαφέρει η ποίηση του Γ.Π. γιατί είναι αποτελεσματική χωρίς ψιμύθια. Λέγοντας "ψιμύθια", εννοώ: χωρίς γλωσσικούς κορδακισμούς, που συνήθως είναι επιφανειακά σχήματα χωρίς ν' αγγίζουν τίποτε στο βάθος - και η ποίηση είναι, αν μπορώ να πω, έκφραση βάθους.
Σε τι προχωρεί, μ' αυτόν, η ποίηση; Δεν ξέρω, άλλοι θα το πουν. αλλά στα χρόνια που ζούμε, το να κρατά κανείς την τέχνη σε μια ορισμένη στάθμη, είναι πρόοδος.

Γιώργος Σεφέρης
Ποιητής
Από το βιβλίο του Γ.Π. Σαββίδη:
"Πάνω νερά" (Αθήνα, Ερμής 1973)


…Ο Παυλόπουλος γράφει από το υφάδι της ζωής του, είναι Έλληνας όπως ο Προύστ είναι Γάλλος.
Σιγά-σιγά τ' όνομά του ακούστηκε στην Ελλάδα ακόμη και στις θλιβερές ημέρες της δικτατορίας. Δεν είναι όμως φημισμένος ποιητής, είναι απλώς πολύ καλός ποιητής. Τα ποιήματα αυτά έχουν εκείνη τη ποιότητα και τη γερή φτιαξιά που βρίσκονται στα θεμέλια της μεγαλοσύνης. Έχουν μια προσωπική αυθεντία. Περνούν την κρίσιμη δοκιμασία - αν δεν είχαν γραφτεί ο κόσμος και η Ελληνική γλώσσα θα φαίνονταν αλλιώτικα. Είναι δύσκολο να διδαχθείς απ' ένα μεγάλο ποιητή πώς να γράφεις και μολονότι ο Γιώργος Σεφέρης στάθηκε κατά κάποιο τρόπο ο δάσκαλος αυτών των ποιημάτων δεν βλέπω τη συντριπτική επίδρασή του είτε στη μορφή τους είτε στον εσωτερικό ρυθμό της γλώσσας τους που χαρίζει την πλαστικότητα στις μορφές. Εδώ κι εκεί στον Γιώργη Παυλόπουλο υπάρχουν κάποια σπιθίσματα υπερρεαλισμού αλλά τούτο είναι μόνο μια μαρμαρυγή στην επιδερμίδα των ποιημάτων του. Ο Παυλόπουλος είναι απόλυτα προσωπικός πιο προσωπικός ίσως από τους περισσότερους ποιητές και τούτο είναι αρκετός λόγος για να τον μεταφράσει κανείς…

Πήτερ Λήβι
Μεταφραστής
Εφημ. Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 5-5-1977

Το κατώγι

… Ο Παυλόπουλος πέρασε τα παιδιά του χρόνια στον Πύργο, κοντά στην Ολυμπία, κατά τη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής, και μετά από λίγα χρόνια στην Αθήνα, έχει τώρα επιστρέψει στη Επαρχιακή του Πατρίδα. Η εκφραστική έκταση και δύναμη της ποίησής του κάθε άλλο παρά Επαρχιακή είναι. Το κέντρο του "Κατωγιού" είναι μια τρομακτική νεανική εμπειρία πολέμου, εμπειρία που έχει απορροφηθεί από την ευρυνόμενη φαντασία του οριμάζοντος ποιητή.

Alan Υoung
Κριτικός λογοτεχνίας
Εφημ. TIMES (Λονδίνου), TLS, 18-8-1978


Ο Γιώργης Παυλόπουλος, είναι ο αληθινός και αυθεντικός ποιητής…

Οφείλουμε ευγνωμοσύνη εδώ: Στο ANVIL PRESS για την έκδοση του "Κατωγιού", στον Πήτερ Λήβι για το, όπως ομολογεί, δύσκολο έργο της μετάφρασης, και στον Γιώργο Σεφέρη ο οποίος, λίγο πριν πεθάνει, ζήτησε από τον Λήβι να αναλάβει τη μετάφραση. Το αποτέλεσμα ήταν να μας παρουσιάσουν το έργο ενός πολύ σπουδαίου ποιητή, ποιήματα μοναδικής έντασης βασανιζόμενα από "Το μαράζι της αλήθειας και το μαράζι της αδικίας", από του πανταχού παρόν φάντασμα του Νεκρού που" χαμογελούσε ήσυχος, γυρεύοντας την αγάπη μας όπως τα αδύνατα παιδιά", από τη γυμνή γυναίκα που τα στήθια της κοπήκανε…
Δεν υπάρχει ούτε ένα ποίημα στη συλλογή του οποίου η εντύπωση να μην παραμένει για πολύ μετά το διάβασμά του…

Matt Simpson
Κριτικός λογοτεχνίας
Περιοδ. P.N. REVIEW. Τόμος 5, Νο 4, 1978


Το σακί, Αθήνα, Κέδρος, 1980. Σελ. 50

…Η συμβολή του Γιώργη Παυλόπουλου στη μεταπολεμική ποίηση, είναι, σημαντική. Τα βασικά μοτίβα της ποίησής του είναι αντλημένα από την κοινή δεξαμενή των αιματοβαμμένων εμπειριών της γενιάς του, αλλά η φωνή του είναι αλάνθαστα προσωπική. Ακόμη και όταν συγχέεται με τη φωνή του μεγάλου φίλου και δασκάλου του, του Γιώργου Σεφέρη, η αυθεντικότητά της επιβάλλει το σεβασμό στα νόμιμα δικαιώματα της ενσυνείδητης μαθητείας. Οπωσδήποτε, στην πρόσφατη συλλογή, τα ίχνη της κηδεμονίας, ως εκφραστικά σχήματα τουλάχιστον, υποχωρούν αισθητά. Αυτό που απομένει είναι ο αργόσυρτος, γεροντικός, μελαγχολικός, συλλογιστικός τόνος. Αλλά αυτός είναι δικαιωματικά ο τόνος κ α ι του Γιώργη Παυλόπουλου.

Σπύρος Τσακνιάς
Κριτικός λογοτεχνίας
Από το βιβλίο ΔΑΚΤΥΛΙΚΑ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑΤΑ
(Αθήνα, Καστανιώτης, 1983)


… Η ποίηση του Παυλόπουλου δεν είναι με κανένα τρόπο παρελθοντολογική, μνημείο δηλαδή που περιμένει τους θεατές να το θαυμάσουν και να ησυχάσουν στη συνέχεια, ευτυχείς θνητοί κλεισμένοι στον περίγυρο του εαυτού τους. Αντίθετα το παρελθόν συμπλέκεται σε αδιάσπαστη ενότητα με το παρόν…
Και τα τριαντατρία ποιήματα της συλλογής αποτελούν, μία και μόνη σκάλα με τριαντατρείς αναβαθμούς, είναι τα κομμάτια δηλαδή ενός και του αυτού ποιήματος, αποτελούν μ' άλλα λόγια μια ενότητα που λίγοι ποιητές καταφέρνουν να επιτύχουν και επειδή αποτελούν συγχρόνως μια τραγική μαρτυρία του μεταπολεμικού κόσμου με τα τραγικά και δραματικά γεγονότα, ατομικά ή ομαδικά, ο ποιητής αναγκάζεται να χρησιμοποιήσει και θεατρικά στοιχεία στην ποίησή του. Τα περισσότερα τουλάχιστον ποιήματα είναι σκηνικά διαρθρωμένα με εικόνες στιλπνές, σύντομες και αυτοαναιρουμένες πολλές φορές…
Ο Παυλόπουλος είναι ποιητής, απ' τους λίγους που κατορθώνει να κρατήσει ακόμη η εποχή μας.
Το μήνυμα του Γιώργη Παυλόπουλου, διαιώνιο και πανανθρώπινο μαζί, είναι η φωνή του βασανισμένου, του καταπιεσμένου, του δολοφονημένου σ' όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης…

Αντρέας Φουσκαρίνης
Περιοδ. ΔΙΑΛΟΓΟΣ, Νο 12-13, Ιούνιος 1981


Τα αντικλείδια. Αθήνα, Στιγμή, 1988. Σελ. 51. (ανατύπωση 1994).

Ο Γιώργης Παυλόπουλος είναι ένας ποιητής υποδειγματικής λιτότητας…
Τα αντικλείδια μας προσφέρουν ματιές μέσα σε κείνο το φευγαλέο εσωτερικό άδυτο της ποίησης που σε μια στιγμή είναι ερμητικά κλειστό και σε μιαν άλλη, σαν από θαύμα, διάπλατα ανοιχτό.

Γιώργος Δανιήλ
Πανεπιστήμιο του Τορόντο
WORLD LITERATURE TODAY,
64,1 (1990), 170-1

…Αισθάνομαι πως τα ποιήματα της τρίτης συλλογής του Παυλόπουλου, πιασμένα όλα σχεδόν στο δίχτυ του ονείρου, μπορεί να μοιραστούν στα τρία: κάποια μιλούν πιο πολύ για το σώμα -του ανθρώπου και του κόσμου. άλλα περισσότερο για τη στάχτη και τη σκόνη του. μερικά και για τη βιώσιμη αγάπη του. Τα πρώτα είναι σκοτεινά και παιδεμένα. τα δεύτερα μαύρα κι απελπισμένα. στα τρίτα μπαίνει κάποιο φως ελπίδας, καθώς εδώ το ποίημα κυνηγά ως το τέλος την ποίηση, κι η ποίηση το ποίημα…

Ν.Δ. Μαρωνίτης
Καθηγητής κλασικής φιλολογίας Παν/μίου Θεσ/κης
Από το βιβλίο ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ (Αθήνα, Στιγμή 1992)

Αντικλείδια

…Ο Γ. Παυλόπουλος αποφεύγοντας τις παγίδες κινείται με χαρακτηριστική άνεση μέσα στο λαβύρινθο των ονείρων και με γνώση και μαστοριά, φωτίζει τις σκιές, τονίζει τις λεπτομέρειες, δραματοποιεί έντεχνα τις καταστάσεις. Πάνω απ' όλα όμως αφήνει να αναδυθούν στην επιφάνεια εκείνα τα συναισθήματα που αποτελούν και τα βαθύτερα κίνητρα για να γραφούν αυτά τα ποιήματα:
η νοσταλγία για τη χαμένη νιότη
η αγωνία του καλλιτέχνη για το έργο του
ο φόβος και τελικά η εξοικείωση με το θάνατό του…
Ο Παυλόπουλος είναι ένας ποιητής προικισμένος με δύο ουσιαστικές αρετές. Η πρώτη είναι μια φ α ν τ α σ ί α ο π τ ι κ ή. Η δεύτερη αρετή, είναι κατ' εξοχή πεζογραφική: ή αφηγηματική δεξιότητα…
Αλλά ο Γ. Παυλόπολος είναι επίσης ένας ποιητής που τον διακρίνει η γλωσσική ωριμότητα και μια ποιητική διαύγεια. Λέγοντας γλωσσική ωριμότητα εννοώ εκείνη την ικανότητα που επιτρέπει σ' έναν ποιητή όχι απλώς να βρίσκει τη σωστή λύση σ' ένα γλωσσικό πρόβλημα που του δημιουργεί ένα ποίημα, αλλά και τη μόνη σωστή λύση…

Νίκος Λάζαρης
Περιοδ. ΠΛΑΝΟΔΙΟΝ, Νο 11, Νοέμβριος 1989


Τριαντατρία Χαϊκού. Αθήνα, Στιγμή, 1990. Σελ. 41. ISBN: 960-269-002-Χ

…Εκεί που ο Παυλόπουλος φθάνει σε κορυφές ποιητικής τέχνης, άρα προσωπικής πρωτοτυπίας, είναι στα Τριαντατρία Χάικου, ίσως, για μένα, από τα ωραιότερα που έχουν γραφεί στα ελληνικά, αποστάγματα ενός μεσογειακού πολιτισμικού βάθους…

Τάκης Γραμμένος
Αρχαιολόγος
Από το βιβλίο του ΑΝΑΔΡΟΜΗ (Θεσ/κη,
University Studio Press, 2000)

…"Τριαντατρία" είναι και τα "Χάικου", που δημοσίευσε ο Παυλόπουλος. Η δραστική περιστολή της στιχουργικής έκτασης υπέρ της συμπυκνωμένης εικόνας - έννοιας αποτελεί το εντελέστερο μέσον για έναν αποδραματοποιημένο απολογισμό και μιαν άσκηση εν γένει με τις δυνατότητες της έκφρασης: κοσκίνισμα, αφαίρεση, ζύγι ακριβείας. Και να που από τις παλιές έμμονες ιδέες ξεπηδά σιγά-σιγά, χωρίς υπερβολές και βίαιες ρήξεις, ένας καινούργιος κόσμος: ο κόσμος της αίσθησης, των οσμών και του σώματος, που ωριμάζοντας αφομοιώνει τη συνείδηση και τη μνήμη σε έναν πολύτροπο, πνευματικό και υλικό, οργανισμό. Όσο για την πολιτεία του ίδιου του ποιητή, ας μείνουμε, στο Χαίκου με το οποίο κλείνει την τελευταία, συλλογή του:

Όλοι χωράμε
οι ζωντανοί κι οι νεκροί
σ' ένα ποίημα

Βαγγέλης Χατζηβασιλείου
Κριτικός λογοτεχνίας
Περιοδικό ΕΛΙΤΡΟΧΟΣ, Νο 2


Λίγος άμμος. Αθήνα, Νεφέλη, 1997. Σελ. 42. ΙSBN:

…Το τελευταίο ποιητικό βιβλίο του Γ.Π. με τίτλο "Λίγος άμμος" ανήκει στη κατηγορία της ποίησης που κινείται στις αναμνήσεις του ποιητή και σαν αφήγηση γεγονότων και σαν ονειρική περιπλάνηση στο υποσυνείδητό του το τραυματισμένο από τις εμπειρίες και τα βιώματα χρόνων που χάραξαν πάνω του ανεξίτηλα σημάδια στέρησης και καταφυγής στο όνειρο…
Χαρακτηριστικό στοιχείο του ποιητικού του λόγου είναι η έλλειψη και ενός έστω ψήγματος ρητορισμού. Ο Γ.Π. έχει ένα λόγο λιτό, καίριο, φορτωμένο γνώση χωρίς να καταφεύγει σ' επαληθεύσεις με τη σοφιστεία συνειρμικών αδιεξόδων που πολλές φορές φορτώνουν την ποίηση αλλά αφαιρούν την ποιητική ουσία. Θέλει να μιλήσει απλά "του εδόθη αυτή η χάρη" ίσως και με τη μακρά θητεία της γνωριμίας του με τον Σεφέρη. Βαθαίνει στα νοήματά του αβίαστα χωρίς τις καταδύσεις του λόγου του σε μια φλύαρη ευρηματικότητα με εικόνες που ξεθωριάζουν πολλές φορές τον ποιητικό λόγο, όσο προσπαθείς να τον φωτίσεις…

Γ. Παναγουλόπουλος
Ποιητής
Περιοδ. ΟΔΟΣ ΠΑΝΟΣ, Νο 97-98, 5-8/1998


Γενικό

…Χωρίς να κάνει πολιτικές διακηρύξεις ούτε να εκθέτει πολιτικά προγράμματα, ο Γιώργης Παυλόπουλος είναι ένας βαθύτατα πολιτικός ποιητής. Γιατί μέσα στη ποίησή του ενσωματώνει και τα όσα συμβαίνουν γύρω του και τη δική του συμμετοχή και παρατήρηση. Ταυτόχρονα είναι ένας ποιητής που αναδιφεί τα μύχια της ανθρώπινης ψυχής. Κι αν στην κοινωνική μοναξιά βλέπει κάποια δυνατότητα υπέρβασής της χάρη στη δικαιοσύνη, στην υπαρξιακή μοναξιά βλέπει τη σίγουρη υπέρβασή της μέσω του έρωτα…

Τίτος Πατρίκιος
Ποιητής
Περιοδ. ΝΕΟ ΕΠΙΠΕΔΟ, Νο 20-21, Άνοιξη 1995


Ποιήματα του Γιώργη Παυλόπουλου

Die Diebeshaken

Die Dichrung ist eine offene. Tur.
Viele werfen einen Blick hinein sehen
nichts und gehen vorbei. Aber manche
sehen erwas, ihr Auge fangt etwas auf
und verzaubert versuchen sie hinein zu gehen.
Die Tur schlieβt sich dann. Sie klofpen aber niemand
offnet ihnen. Sie suchen nach dem Schlussel.
Niemand weiβ wer ihn hat. Sogar
ihr Leben zerstoren sie manchmal vergebens
auf der Suche nach dem Gehaimnis sie zu offnen.
Sie machen sich Diebeshaken. Sie strengen sich an.
Die Tur offnet sich nicht mehr. Sie offnete sich nie
fur die, die in die Tiefe sehen konnten.
Vielleicht sind die Gedichte die geschrieben wurden
seit es die Welt gibt
ein unendlicher Bund von Diebeshaken
um die Tur der Dichtung zu offnen.

Aber die Dichtung ist eine offene Tur.

Από τη ποιητική συλλογή Τα αντικλείδια

Der Staub
fur Mitsa

Der Wind wehte
hob ihren Staub
brachte ih;n zum Himmel
Angst hatte sie Angst
oh wh Angsthase rief er ihr zu

Ach du Narr sagte sie ihm
wir sind nicht mehr auf der Erde
wir haben keine Haut
wir haben keine Haare
wir haben nicht einmal Augen

Wir sind zu Stau geworden sagte er ihr
dennoch siehst du mich und ich sehe dich
und es bleibt noch die Liebe
sie kann nicht zu Staub werden
und es bleibt noch die Liebe

Ich bin dein Staub sagte sie ihm
und du bist mein Staub
aber wohin steigen wir wohin gehen wir
und es wht immerfort und immerfort verliere ich dich
oh weh Angsthase rief er ihr zu

Ach du Narr sagte sie ihm.

Από την ποιητική συλλογή Τα αντικλείδια

Βελημάχι




Μίμης Φωτόπουλος

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

Μίμης Φωτόπουλος

Ο Μίμης (Δημήτρης) Φωτόπουλος ήταν γιος του Νικολάου Φωτόπουλου και της 'Aννας Παπαδοπούλου. Γεννήθηκε στη Ζάτουνα της Γορτυνίας στις 20 Απριλίου του 1913. Η Ζάτουνα είναι ένα μικρό χωριό, 4 χιλιόμετρα πιο μακριά από τη Δημητσάνα, σε 1.050 μέτρα υψόμετρο. Ο πατέρας του πέθανε όταν ο Μίμης ήταν μικρός. Ο νεαρός Φωτόπουλος προτίμησε να σπουδάσει στη Φιλοσοφική Αθηνών, αλλά, στο δεύτερο έτος, την εγκατέλειψε για να σπουδάσει θέατρο στη Δραματική Σχολή του Βασιλικού Θεάτρου, το οποίο μετά μετονομάστηκε σε Εθνικό Θέατρο, όπως το ξέρουμε μέχρι σήμερα. Πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση και παντρεύτηκε τη Μαργαρίτα Τσάλα, από την οποία απέκτησε δύο κόρες, την 'Aννα και τη Μαρία.

Συμμετείχε σε διάφορους θιάσους μέχρι να κάνει το δικό του θίασο. Έπαιξε σε μπουλούκια, έκανε περιοδείες στο εξωτερικό, συμμετείχε σε πολλές ελληνικές ταινίες, κυρίως του παλιού ελληνικού κινηματογράφου, έγραψε θεατρικά έργα και βιβλία, σκηνοθέτησε στο θέατρο. Έγραψε τα θεατρικά έργα «Ένα κορίτσι στο παράθυρο» (1966) και ο «Πελοπίδας ο καλός πολίτης» (1976). Εξέδωσε τρία βιβλία: «25 χρόνια θέατρο» (1958), «Το ποτάμι της ζωής μου», εκδόσεις Καστανιώτη, 1965, αυτοβιογραφικό, και «Ελ Ντάμπα-Όμηρος των Εγγλέζων», εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή, 1965. Τέλος, τις ποιητικές συλλογές: «Μπουλούκια» (1940), «Ημιτόνια» (1960), «Σκληρά τριολέτα» (1961), «Ο Θάνατος των ημερών» (1976), «Μπαλάντες του έρωτα και του θανάτου» (1984).

Η γυναίκα του είχε εξοριστεί στη Γυάρο, κατά τη διάρκεια της χούντας, τότε έμεινε μόνος του με τις δύο κόρες του. Εκείνη την περίοδο αποφάσισε να κάνει πίνακες με κολάζ από γραμματόσημα. Αυτή ήταν μια άλλη καλλιτεχνική δραστηριότητα, όχι και τόσο γνωστή του Μίμη Φωτόπουλου. Πέθανε το 1986, αιφνιδίως από καρδιακή προσβολή. ΜΙΜΗΣ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ






Μοναστηράκι Αρκαδίας











* * * Ο Κρίτων Αθανασούλης είναι σημαντικός Τριπολίτης ποιητής. Γεννήθηκε στην Τρίπολη το 1916 και πέθανε στην Αθήνα το 1979. Ήταν συμβολαιογράφος και υπηρέτησε για μεγάλη περίοδο μέχρι το θάνατό του σαν διευθυντής του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου Αθηνών. Από το 1940 μέχρι το 1976 εξέδωσε δεκαοκτώ ποιητικές συλλογές ("Η παραίνεση του έμπειρου" και άλλα). Ποιήματά του έχουν μεταφρασθεί σε πολλές ξένες γλώσσες και έχουν μελοποιηθεί.
Κρίτων Αθανασούλης

Πουθενά


Σε όλα τα σπίτια της πόλης
έχω νοικιάσει δωμάτιο,
όλο το χρόνο, όλα τα χρόνια
μ' ένα βαλιτσάκι πορεύομαι,
τ' άλλα μου τα φέρνουν οι ένοικοι
ξέρουν πως φεύγω, ξέρουν πως θα φύγω
χαρτιά, διαβατήρια, ταυτότητες
ριζώσαμε και δε φυσάει
κανένας άνεμος για μας
(μου λένε οι ένοικοι)
και συ τυχερέ όλο φεύγεις,
φέρε μας κάτι από τα Κιούρκα
προφταίνω δεν προφταίνω ν' ακούσω
ανεβαίνω κατεβαίνω σκαλιά
κοιτάζω την ώρα
περιμένω την ώρα
α! κάτι ξέχασα, ανεβαίνω, αλλά
ξέχασα το κλειδί στη βαλίτσα
κατεβαίνω, βαριέμαι να ψάξω
έχω να αποχαιρετήσω τη νοικοκυρά
μου ψήνει καφέ,
τηλεφωνώ στο αεροδρόμιο
βιάζομαι, κατεβαίνω, σκοντάφτω
κατρακυλώ, κρίμας
ίσαμε να μου περάσει ο πόνος
δεν πάω πουθενά
κάθε πρωί σκοτώνομαι
για να μην πάω πουθενά
κάθε πρωί σκοτώνομαι





Παραλογγοί




Ο Κώστας Γαβράς,

Ο Κώστας Γαβράς, σκηνοθέτης και παραγωγός, γεννήθηκε στα Λουτρά Ηραίας στις 12 Φεβρουαρίου 1933. O πατέρας του, του οποίου η στράτευση και οι αγώνες, έμελαν να τον εμπνεύσουν στη μετέπειτα καριέρα του, συμμετείχε ενεργά στην Εθνική Αντίσταση κατα των κατακτητών στη διάρκεια της ιταλογερμανικής κατοχής. Στην πολιτικά ταραγμένη περίοδο που ακολούθησε την απελευθέρωση, ο πατέρας και η οικογένειά του διώχτηκαν από την παράταξη που επικράτησε. Ο νεαρός Γαβράς, αφού τελείωσε το Γυμνάσιο στην Αθήνα, επεδίωξε να φύγει στις ΗΠΑ αλλά δεν έγινε δεκτός. Έτσι έφυγε για την Γαλλία, και γράφτηκε φοιτητής στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης στο Παρίσι. Λίγο αργότερα όμως διέκοψε τις σπουδές του για να στραφεί στον κινηματογράφο και να παρακολουθήσει το Institut de Ηautes Etudes Cinematographiques. Συνεργάστηκε σαν βοηθός σκηνοθέτης με τους Ρενέ Κλαίρ, Ιβ Αλεγκρέ, Ρενέ Κλεμάν, Χενρί Βερνέϊγ, Μαρσέλ Οπιλς και άλλους.Το 1965 έκανε την πρώτη του ταινία, "The Sleeping Car Murder", της οποίας έγραψε επίσης και το σενάριο. Η ταινία ήταν ένα πολύ πετυχημένο θρίλλερ με πρωταγωνιστές τους Υβ Μοντάν, Σιμόν Σινιορέ, Ζακ Περέβ και Ζαν Λουϊ Τρεντινιάν, κέρδισε το βραβείο Edgar Allen Poe και αναγνωρίστηκε σαν ένα πό τα δέκα καλύτερα φιλμς της χρονιάς.

Το 1969 ο Γαβράς σκηνοθέτησε την πολυσυζητημένη ταινία "Ζ", που ήταν σταθμός στην καριέρα του. Πρωταγωνιστούσαν ο Υβ Μοντάν, ο Ζαν Λουί Τρεντινιάν, με τους οποίους θα συνεργαζόταν μετέπειτα σε πολλές ταινίες, και η Ειρήνη Παππά. Η ταινία ήταν ένα πολιτικό και αντιφασιστικό φίλμ στο οποίο ο Γαβράς χρησιμοποίησε τεχνικές θρίλλερ για να αποδώσει ένα σκοτεινό πολιτικό σκηνικό απευθύνοντας συγχρόνως ένα δριμύ κατηγορώ στο δικτατορικό καθεστώς της Ελλάδας. Με την ταινία του αυτή, στην οποία ήταν παραγωγός και συν-συγγραφέας, ο Γαβράς σημάδεψε με ένα προσωπικό στύλ τη διεθνή κινηματογραφία. Η ταινία έλαβε το Όσκαρ της καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας και ο Γαβράς πήρε το βραβείο σκηνοθεσίας και σεναρίου. Τα επόμενα χρόνια συνδύασε την έντονη πολιτική του στράτευση με την αδιαμφισβήτητη κινηματογραφική κατάρτησή του για να φτιάξει μια σειρά ταινιών που αποτελούσαν διαμαρτυρίες και καταπέλτη για τα όπου γης καταπιεστικά καθεστώτα αλλά και με και έντονη αμφισβήτηση και κριτική του Αμερικανικού παράγοντα. Έτσι ακολούθησαν οι ταινίες "Κατάσταση Πολιορκίας" (με αναφορά την Ουραγουάη, το 1973), "Ο Αγνοούμενος" (1982), όπου αυτή τη φορά συνεργάστηκε με τους Αμερικανούς ηθοποιούς Jack Lemmon και Sissy Spacek και κέρδισε ένα Όσκαρ σκηνοθεσίας. Την ίδια χρονιά έγινε διευθυντής του Cinematheque Francais. Το 1983 με την ταινία του "Χάνα Κ" (1983) εξόργισε πολλούς με την φιλο-παλαιστινιακή του στάση. Στη συνέχεια δημιούργησε και άλλες ταινίες, όπως τον "Προδομένο" (1988) και το "Music Box" (1990), πολιτικά στρατευμένες και αυτές και σε σχέση με αν και με λιγότερο πάθος σε σύγκριση με τις προγενέστερες. Εν τω μεταξύ έιχε κερδίσει και ένα άλλο Όσκαρ ξένης ταινίας το 1977 με την ταινία του "Madame Rosa" με πρωταγωνίστρια την Σιμόν Σινιορέ, ενώ το 1993 διεύθυνε και έγραψε την "Μικρή Αποκάλυψη". Συνδέσεις
Costa Gavras Chris Marker
Web - Site - Costa Gavras
Costa Gavras - Film Crew
Το φίλμ "Ζ" σε έκδοση DVD





Βάστα


Θεόδ. Δεληγιάννης

Δίβρη

Η Δίβρη βρίσκεται σε υψόμετρο 850 μέτρων,στις πλαγιές των Λάμπειων Ορέων (1797μ) ανάμεσα σε πυκνή βλάστηση και άφθονα νερά, είναι δε χαρακτηριστική η περιγραφή του Παυσανία "Εν Λαμπεία είχε τας πηγάς ο ποταμός Ερύμανθος, ήν δε το όρος τούτο ιερόν του Πανός και μοίρα του όρους Ερυμάνθου". Χτισμένη αμφιθεατρικά αποτελείται απο επτά συνοικισμούς και τον κεντρικό οικισμό την Αγορά όπου υπάρχουν οι υπηρεσίες, τα εμπορικά, ο Ξενώνας, οι ταβέρνες και τα καφενεία. Παρά τον όποιο εκσυγχρονισμό, ξεχωρίζει το τοπικό χρώμα, με τα λιθόκτιστα σπίτια, τις αυλές με τις πέτρινες εξώπορτες,τα ξύλινα μπαλκόνια με τα λουλούδια και τα χαγιάτια και τις κεραμοσκεπές. Ξεχωριστά στολίδια για το χωριό είναι το Σύγγρειο Δημοτικό Σχολείο, το Γυμνάσιο (πρώην παρθεναγωγείο,δωρεα Συγγρού-Γκάβα), το βυζαντινό εκκλησάκι της Αγίας Τριαδος (12 αιώνας) κα. Χαρακτηριστική είναι η παρουσία πολλών Ναών που μαζί με τα εξωκκλήσια ξεπερνούν τα 50 (μοναδική ίσως περίπτωση τόσα πολλά σε ένα μικρό χώρο) ενω ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζει το Μοναστήρι της Ζωοδόχου Πηγής (Μονή Δίβρης) με το κρυφό σχολειό και την πλούσια ιστορία του, που βρίσκεται μέσα στο ελατόδασος της περιοχής. Εκτός απο τα κρυστάλλινα νερά και το θαυμάσιο τοπίο, η Δίβρη είναι γνωστή για τα τοπικά προιόντα της όπως τα τυροκομικά, τα ντόπια κρέατα, το μέλι, τα καρύδια κ.α Με λίγα λόγια ένας όμορφος τόπος που κεντρίζει τις αισθήσεις του επισκέπτη.





Δημητσάνα

Η Δημητσάνα, η όμορφη αυτή ιστορική κωμόπολη, γνωστή ήδη από τον δέκατο αιώνα, χτισμένη πάνω στην αρχαία Τεύθιδα,οικισμος διατηρητέος και γεμάτος μνήμες, ιστορία και μύθους, απλώνεται αμφιθεατρικά χτισμένη πάνω σε δυο αντικριστούς λόφους, πάνω από το φαράγγι του Λούσιου ποταμού. Είναι ολόκληρη ένα ζωντανό μουσείο παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, με τα ωραία πετρόκτιστα κτίρια της, τα φιδωτά κατηφορικά δρομάκια της, τα γεφύρια και τις νεροτριβές της, ένα μουσείο ιστορίας με τα πάλαια μοναστήρια της, τα βυζαντινά και εκκλησιαστικά ιερά κειμήλια, την βιβλιοθήκη της με τα σπάνια έγγραφα και κώδικες, τους μπαρουτόμυλους και το μουσείο υδροκίνησης, τις αρχαιολογικές και λαογραφικές συλλογές της. Το φυσικό κάλλος του τόπου δεν είναι τυχαίο ότι είχε εμπνεύσει τον μύθο του ιερού λουτρού του Δία στον πόταμο που εξ αυτού ονομάστηκε Λούσιος (εκεί που λουζόταν ο Δίας). Η θέα της κοιλάδας που ρέει ο Λούσιος από το ύψωμα της Δημητσάνας, ως την Μεγαλόπολη και στο βάθος τον όγκο του Ταΰγετου, μένει εμπειρία χαραγμένη στην μνήμη. Φυσικο κάλλος, αρχιτεκτονική ιδιαιτερότητα, η πέτρα και το νερό, η ιστορία της αρχαίας, βυζαντινής και νεώτερης Ελλάδας, η σημερινή άριστη διαχείριση του ιστορικού και καλλιτεχνικού πλούτου της κωμόπολης, όπως και η άρτια τουριστική υποδομή, καθιστούν την Δημητσάνα μαγικό προορισμό περιήγησης και ταξιδιών.





Καπνόν Αποθρώσκοντα:
Γράμμα στον 'Ελληνα της Διασποράς

  1. ο 'Υμνος του μετανάστη

  2. ο Πρόλογος

  3. Πνεύμα Κοινότητας

  4. Γη των πατέρων μου

  5. Οι αυριανοί Ποσειδωνειάτες του Καβάφη

  6. Αποξεχασμένη μεραρχία

  7. Πάνω στα βράχια της πατρίδας

  8. Στο ελληνόπουλο της διασποράς

  9. 'Αγιε μου μετανάστη

  10. η Προσευχή του μετανάστη

  11. το Πάσχα των Ελλήνων της διασποράς

  12. Λαμβρινή Σταύρου

  13. Μάθε, προχτές σου έστειλα

  14. Ο Θάνατος του μετανάστη

  15. Στις εκκλησιές της διασποράς..

  16. Τα απόμακρα κι' ερημικά χωριά της πατρίδας μου

  17. Και λέω άραγε ταχιά

  18. Και είπε ο λαός μου

  19. «'Oπου φωνάζω και να βρίσκεστε αδελφοί»

  20. Κυπριακή παράδοση

  21. Ένα τραγούδι για το 21

  22. Με το τραγούδι το δημοτικό

  23. Στάλα τη στάλα

  24. Και οι μεν πήραν τους δρόμους..

  25. 'Ενα ακόμα λάθος

  26. Χαμπέρια

  27. Υστερόγραφο

  28. Οι χωριανοί λιγόστεψαν

  29. Να μου το θυμάσαι..

  30. Στον ύπνο του μικρού παιδιού

  31. Στις αυλές και στα μπαλκόνια

  32. Στις πέρα ανηφοριές

  33. Φύγανε τα χρόνια μας

  34. Στα 2004

  35. Η Ολυμπιακή Φλόγα του μετανάστη

  36. Τόσο μακριά

  37. 'Ελα βρε γέρο να μας δεις..

  38. Για μιαν Αθήνα...

  39. Στα 1950 όταν ο Ανδρέας Πούλος... ή το παράπονο του μετανάστη

  40. Το μόνο που ξέχασαν

  41. Σε ψάχνω

  42. Γεννήθηκε στην Γαλλία..

  43. Ζει ο Μεγαλέξανδρος;

  44. Αρετή Κετιμέ

  45. Αφιέρωμα

  46. Η πατρίδα μου

  47. Διασπορά μου

  48. Θέλω να ξέρεις

  49. Κοίτα φίλε μου

  50. Μου ήρθε κοντά..

  51. Παλιέ μου φίλε

  52. Την μάνα την φευγάτη

  53. O έφεδρος λοχίας Παπαχρήστου

  54. Ο χαμένος μου παράδεισος

  55. Tσάμικο, βλάμικο!

  56. Τα παιδιά του μετανάστη

  57. Πρόσωπα

  58. ΠατροΚοσμάς

  59. Αυτός ο τόπος

  60. Είναι το ίδιο??

  61. Kαι θα υπάρχω έως ότου θα υπάρχεις..

  62. Με πέντε οργιές καζάντι..

  63. Στον τόπο τα κλαρίνα

  64. Γράμμα στην Ελένη Φοκά

  65. Σκληρή Πραγματικότητα

  66. Κοινοτικά και Οργάνωση

  67. Ζητείται ελπίδα

  68. Ελληνική Διασπορά ώρα Μηδέν?

  69. η Ελληνική Διασπορά απ' τους Αρχαίους Χρόνους..

  70. Τι είναι η Διασπορά?

  71. Αντί για Επίλογο

Αγαπητέ μου φίλε,
....Γράψε μου αν θέλεις, σαν εύρεις τον καιρό. Το γράμμα σου μου δίνει κείνη την αίσθηση της γλυκιάς επιστροφής στην πατρίδα, όταν ακόμα ζούσαν οι γονείς -που πια δεν ζούνε-, κι' αποκωμένος σήμερα καθώς που είμαι, η πρώτη μου πατρίδα έγινες εσύ! Για τούτο και σε σκέφτομαι αδελφέ μου! Νάσαι καλά!! Κώστας Δουρίδας





Αδελφοποίηση
Δήμου Γόρτυνος
με Δήμο Γόρτυνας
(Κρήτη)


Λαγκάδια Αρκαδίας

Τα Λαγκάδια, το «κρεμαστό χωριό της Πελοποννήσου», όπως αποκαλείται από παλιά, είναι ένα αριστούργημα φυσικό και αρχιτεκτονικό. Κτισμένο σε απότομη πλαγιά-αντέρεισμα του Μαινάλου μέσα σε πλούσια πράσινη βλάστηση, φαίνεται να κρέμεται νομίζει κανείς πάνω από το άγριο φαράγγι που σχηματίζει ο ποταμός Τουθόα. Ο φιδογυριστός δρόμος ακολουθεί τους εντυπωσιακούς σχηματισμούς του τοπίου και οδηγεί στην καρδιά του πετρόχτιστου χωριού, που στόλισαν με τα έργα τους οι περίφημοι Λαγκαδινοί χτίστες, αρχιτέκτονες και μάστορες της πέτρας. Αντιλαμβάνεται κανείς πως, εκείνοι που έφτιαξαν σε όλη την Ελλάδα τα υπέροχα αρχιτεκτονήματα τους, έχουν δημιουργήσει ένα χωριό - κόσμημα. Εκπληκτικά πέτρινα αρχοντικά και καλντερίμια, σκεπαστές αυλές και σκαλιστές εξώπορτες, πελεκητές καμάρες και παλιές εκκλησίες, ελικοειδή πέτρινα μονοπάτια και σκαλιά, τοξωτά γεφύρια, νεροτριβές και νερόμυλοι της περιοχής, αφήνουν μαγεμένο τον επισκέπτη. Τα Λαγκάδια όμως πέρα από την ομορφιά της ιστορίας και της τέχνης, είναι και ένας σύγχρονος προορισμός διακοπών με πολύ καλόγουστη τουριστική υποδομή, εξαιρετικό φαγητό και άφθονες επιλογές διασκέδασης, δραστηριοτήτων και κοντινών αποδράσεων.





τα Μαγούλιανα




Χρυσοβίτσι




Κάτω Δολιανά





Κοσμάς




Βαλτεσινίκο - Αρκαδία




Στεμνίτσα




Πιάνα




'Ακοβο




Σέρβου




Βλαχέρνα




'Αστρος





Ψάρι Ηραίας






Εργο του Βασίλη Προκόπου, από τα καμένα της Αρκαδίας.





...Δώσε μου χαιρετίσματα στους ανθρώπους
και γλυκοφίλησε μου τις πέτρες και τα αγιασμένα μας χώματα!

(Από email στον Θανάση Λαμπρόπουλο από Houston Texas καθώς επισκέπτεται το Καρδαρίτσι!.) July 13, 2009 κδ.

Κώστας Δουρίδας :
ήταν να σου ειπώ
για το χωριό μου..


Αγαπητέ μου φίλε,
Aν ήταν να σου ειπώ το πόσο υπερήφανος είμαι για την καταγωγή μου, θα σου έλεγα: Mη το ψάχνεις, γιατί μπορείς και μόνος σου να βρεις, αρκεί και μόνο, να κλείσεις για μια στιγμή τα μάτια σου και να σκεφτείς, ψιθυρίζοντας την λέξη Πατρίδα! κι' ακόμη την λέξη που ονομάζεται το χωριό σου!..

Aπό δώδεκα χρονών έφυγα στην Αθήνα επειδή τι να σου ειπώ; αφού τα ξέρεις.. Μετά τον ανταρτοπόλεμο, η φτώχεια ήταν απλωμένη παντού σαν την ακρίδα, η ψείρα, η ξυπολυσιά και το σαπούνι ..λίγο! Κι' έτσι για το μικρό μου το χωριό το Καρδαρίτσι, ήταν στο πρόγραμμα: Σαν το παιδί τελειώσει το δημοτικό (έλεγαν οι μεγάλοι), να φύγει στην Αθήνα!

 

Πανηγύρι
στο Καρδαρίτσι

Πεντηκοστή ήρθε ξανά
πλαντάζουν τα νταούλια
πανηγυριάζει το χωριό..
Οι βλάχοι στα καλά τους
Κακούρης έχει την σειρά,
Τσιούτης παραπερούλια
Κολοβελώνης τσαντιριό,
έστησε στην χαρά τους.

Νζανέτη αρχίνα τον σκοπό
την "Καραγκούνα" αρχίνα.
Κράταμε Κώστα Καλαθά
να χροπουλίσω λίγο..
Κουβάλα Πάϊκο το πιοτό
μεζέδια από τα φίνα,
σήμερα από την ξενιτιά
ήρθα, ταχιά θα φύγω.

 

Του Βέλου
ο γιος παντρεύεται

Σήμερα ο τόπος καίγεται
στο χάϊ στο τουφεκίδι..
Η βλαχουριά γλεντοκοπά
βροντάνε τα κλαρίνα.
Του Βέλου ο γιος παντρεύεται
φέρτε θρακιάρικο γίδι,
φέρτε της Ντάριζας κρασιά
κι απ'τα Βαρκά ρετσίνα.

"Χάϊντε να ζήσουν τα παιδιά"
βιολιά καλά το λέτε.
Η νύφη σέρνει το χορό
απ' τα'κρίβου της το χέρι,
Βελοξιφτέρης τραγουδά
κι Αγγέλο χροπουλιέται,
καμάρι η νύφη το γαμπρό
-ζευγαρωμένο ιταίρι.

 
 
 

Κατάρα
να'χεις ξενιτιά

"Κατάρα να'χεις ξενιτιά"
στο είπαν πολλοί ετούτο.
Το ξέρω και κλαί' που δεν μπορώ
'πω σε να πάρω εκδίκια.
Ξεσήκωσες την βλαχουριά
την πλάνεψες με πλούτο,
και μ' άφησες μόνο το χωριό
ρημιό τ'αρχοντηλίκια.

Πήρες τα σόγια τα καλά
-τρανοί νοικοκυραίοι:
Που είναι ο Ροδόπουλος ο Γιώργης;
ο Νίκος ο Ηλιόπουλος,
του Βελοχρήστου τα παιδιά,
του Τύρου οι Τσικαίοι
'Ολους τους πήρες ξένη γης,
και κλαιει ο δικός μου τόπος.

 

Ρημοκοπήθει
το χωριό

Ρημοκοπήθει το χωριό
Νεκροτοπιά σα να'ναι
Στοιχειώσανε τ'αρχοντικά
λοθριάσαν τα μποστάνια
λαλιά ανθρώπου δεν ακώ
πουλιά δεν κελαηδάνε,
λες και κατάρα θεϊκιά
το'πνιξε στην αφάνεια.

Μαυροντυμένα τα βουνά,
τα ρέματα, ω και λεω..
Τα βλέπω κλαινε με δαρμό
μπρος το μεγάλο τάφο
Κλαινε.. μου καινε την καρδιά
αρχάω κι εγώ να κλαιω.
Και κλαιω π'ακόμη τα ρωτώ
και δεν μου λεν να μάθω.

 
 
Και ότι είδα, και ότι έμαθα όλα αυτά τα χρόνια, τίποτα μα τίποτα, δεν άγγιξε την ψυχή μου τόσο ιερά, τόσο μυσταγωγικά, όσο τα ευλογημένα εκείνα παιδικά μου χρόνια στο ΑΓΑΠΗΜΕΝΟ ΜΟΥ ΧΩΡΙΟ, το ΚΑΡΔΑΡΙΤΣΙ!!!
 
 
Οσο για το Καρδαριτσι σου δεν ειναι δικο σου, εγινε δικο ΜΑΣ, γιατι μεσα απο αυτες τις μνημες ξαναβρηκαμε ολοι την παιδικη μας ηλικια και το δικο μας χωριο, ετσι λοιπον εγινε το Καρδαριτσι τοπος συμβολικος ανακουφισης και αναπολησης του καθε ξενιτημενου
Κυρά μου καπετάνισσα κυρά, σε βλέπω με την ρόκα σου να σαλαγάς τ αρνιά, κειδά στις ράχες τις ψηλές στο Καρδαρίτσι! Κι εγώ σου το βοσκόπουλο, την προσευχή να κάνω για σε τον τσάμικο!. Κυρά.
    
 
Κι' επειδή στ' Oντάριο οι μήνες είναι σκληροί.. Tα καραούλια απ' τις ψηλές τους τις κορφές στο Καρδαρίτσι: Ο 'Αγιος Γεώργιος, η Αγία Παρασκευή μαζί κι' ο 'Aγιος Κωνσταντίνος, σου στέλνουν γράμμα και γραφή, μαζί κι' ένα ματσάκι δεντρολίβανο να το κρατάς στον κόρφο σου να μην σε πιάνει αβάσκαμα.
επειδή λεει στο Καρδαρίτσι τα τζάκια των σπιτιών δεν τον φοβούνται πια τον χειμώνα.. και οι χωριανοί λιγόστεψαν και οι δρόμοι χορταριάσαν..
 
 
Κάθε ραχούλα και κορφή κάθε κορφή και ράχη Στο Καρδαρίτσι ο νους μου -παλικάρι- δίνει μάχη
Η γριά μου η *βάβω η παναγιά στην ερημιά με το *φακιόλι της αλαφιασμένη ψάχνει στα διάσελα κλαημένη να βρει τσοπάνηδες..
 
 
Και όταν κατά πρώτη φορά, εννιά ή δέκα χρονών? παιδί, σκαπετημένος* από το Καρδαρίτσι στο διπλανό χωριό (καθώς είχα πάει με κάποιον μεγαλύτερο από μένα στην ηλικία εξάδελφό μου)
Με το κομπολογάκι μου Γυρίζω σελίδα το μεράκι μου Και λέω άραγε πού ζω; Εδώ ή εκεί; Στο Καρδαρίτσι ή στην.. βόρειο Αμερική; Πιάνω χαϊδεύω τα γένια μου.. Και ούτε που σκέφτομαι την ..ζαχαρένια μου..
 
 
Στο νου μου αρμάθες τα σπαθιά στα πόδια το τσαρούχι... ζυγές εδώ, ζυγές εκεί, παντού βροντούν κλαρίνα!.. Στήνω χορό στης εκκλησιάς τον πλάτανο.. Μανούλα την ευχή σου!!
Γι' αυτό κι' όταν εκείνη έπαιρνε την βαρέλα της να πάει στη βρύση, εγώ από πίσω της χαλούσα τον κόσμο και όλο της φώναζα απελπισμένα : μανούλα μου μανούλα μου..
 
 
Η καταγωγή μου, είναι η μεγάλη και η πρώτη μου περηφάνια. Και τούτο επειδή σώνει και καλά πιστεύω, ότι τα δώδεκα χρόνια, που έζησα παιδί στο Καρδαρίτσι το χωριό μου, ήταν αρκετά για να μάθω, όσα δεν θα μου μάθαιναν ΑΝ ΠΗΓΑΙΝΑ, σε δεκαπέντε χρυσοποίκιλτες Ακαδημίες!..
'Ετσι τα περισσότερα χωριά στη Γορτυνία έχουν απομείνει με έναν ..Κολοκοτρώνη στην πλατεία και οκτώ ανθρώπους να τραγουδούν την μοναξιά με ένα τραγούδι κλέφτικο για την επιστροφή του ξενιτεμένου..
 
 
Σαν ήμουνα παιδί στο Καρδαρίτσι, μικρός τσοπανάκος φύλαγα τα πρόβατα στις παραδεισένιες (τώρα στη μνήμη μου) πλαγιές του Λυπηνίκου..
Σκύψτε με ευλάβεια στην ψυχή σας, εσείς οι νεώτεροι, κι' αφήστε τις μνήμες σας ελεύθερες να σας βοηθήσουν να βγείτε ξάγναντα στο Καρδαρίτσι(!) και αφού αυτό γίνει και το περιδιαβείτε..
 
 
Δυο τραγούδια στην ιερή μνήμη της Μάνας μου της Κιτσιαρέλαινας
το Καρδαρίτσι
μέσα από τις Φωτογραφίες

     
Sunday, October 19, 2008
Με το τραγούδι το δημοτικό

Με το τραγούδι το δημοτικό,
και τον Παπασιδέρη
μάνα μου! Σαν που τ' ακώ παθιάζουμε..
τα γηρατειά μου τα ξεχνώ
κι' αρχίζω κι' ονειριάζουμε..
παλικαρόπουλο γίνουμε,
μανούλα το μαντίλι!!

Στο νου μου αρμάθες τα σπαθιά
στα πόδια το τσαρούχι...
ζυγές εδώ, ζυγές εκεί,
παντού βροντούν κλαρίνα!..
Στήνω χορό στης εκκλησιάς τον πλάτανο..
Μανούλα την ευχή σου!!
Σαράντα μέρες στο χορό
και δεν τ' αποχορταίνω..

Βάνω σουρίχτρα και σφυρώ και χαλασμό σηκώνω..
Βλέπω βουνά, βλέπω λογγιά κι' αντάριασμα στα πλάγια
Χιλιάδες γιδοπρόβατα περνούν στα βοσκοτόπια
κι' ακούω τα κυπροκούδουνα κι' εγώ λαλώ φλογέρα..

Καβάλα πάνω στο άλογο τον Θοδωρή* σιμώνω
και τον ρωτώ για να μου πει πως πάει τ' αρματολίκι
κι' αυτός με ένα χαμόγελο και με τρανό καμάρι,
ρίχνει λεφτά στα όργανα για μένα που χορεύω..

Με το τραγούδι το δημοτικό, και τον Παπασιδέρη..
Σαν τραγουδάει κλέφτικο με πάει στην ιστορία..
Σαν τραγουδάει το συρτό, στης νιότης τα λημέρια..
Σαν τραγουδάει τσάμικο... μανούλα το μαντήλι!!

Κώστας Δουρίδας


* ο Κολοκοτρώνης
Tραγούδια με τον Γιώργο Παπασιδέρη από την σελίδα των <<Αρκάδες εσμέν>





ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΗΣ ΑΡΚΑΔΙΑΣ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟ

Ή Αρκαδία είναι η καρδιά του Μοριά, γεμάτη βουνά θεόχτιστα καί τραγουδισμένα, παλληκαρόβουνα. Απάνω σ' αυτά είναι σκληρή ή ζωή, μά τ' αγέρι καί τα νερά δίνουνε στον άνθρωπο ζωή καί κέφι. Γιά τούτο από τά παμπάλαια χρόνια τούτη η χώρα γεννούσε ανθρώπους αντρείους, δουλευταράδες καί προκομμένους, κι άν πολλοί απ αυτούς βγάλανε καί κακό όνομα σάν παραδόπιστοι από τήν άλλη μεριά όμως η Αρκαδία γέννησε ανθρώπους με καλή θέληση, πατριώτες, φιλόξενους, φιλότιμους καλόκεφους, μέ επιθυμία νά κάνουνε καλό στον τόπο τους καί στους άλλους,αγαπώντας τά γράμματα,τιμώντας τήν παράδοση, μέ σέβας στή θρησκεία.


Η ΜΟΝΗ ΦΙΛΟΣΟΦΟΥ ΚΑΙ Η ΣΧΟΛΗ ΤΗS ΔΗΜΗΤΣΑΝΑΣ

Το σχολειό της Δημητσάνας δίδαξε τά γράμματα όχι μοναχά στους ντόπιους, μά σ'ολόκληρο το έθνος.Αυτό το σχολειό πρωτοσυστήθηκε σ' ένα μοναστήρι πού υπάρχει ακόμα � μά είναι, αλίμονο, ερείπιολησμονημένο! � κοντά στον ποταμό Λούσιο καί πού λεγότανε Μονή του Φιλοσόφου,επειδή τό' χτισε ένας Ιωάννης Λαμπαρδόπουλος πού στάθηκε «πρωτασικρήτις», δηλαδή αρχιγραμματικός καί συμβουλάτορας του αυτοκράτορα Νικηφόρου Φωκά, κι από τήν πολλή σπουδή πού είχε, τον είπανε Φιλόσοφο.
Στά κατοπινά χρόνια αυτό το σχολειό το μετέθεσε στην πολιτεία της Δημητσάνας ένας Γεώργιος Γούνας πού είχε γίνει πλού­σιος στή Σμύρνη. Τότε το σχολειό έδωσε περισσότερη λάμψη. Ό Γούνας γίνηκε καλόγερος μέ τ' όνομα Γεράσιμος καί δίδαξεστή σχολή από τά 1764.
Ύστερ' άπ' αυτόν δίδαξε ένας άλλος καλόγερος,ΑγάπιοςΛεονάρδος, μαθητής του Γούνα, κι ολοένα δυνάμωνε το φως πού έβγαινε από το σχολειό καί φώτιζε τό έθνος, πού κειτότανε το κακόμοιρο στο σκοτάδι.Τρακόσα παλληκάρια Ελληνόπουλα από κάθε μεριά της Ελλάδας ως τή Μικρά Ασία,πήγανε γιά νά μάθουνε τά ελληνικά γράμματα καί νά τά μεταδώσουνε στους άλλους.
Μεγάλος δάσκαλος υστερ' από τά 1769 στάθηκε ο Αγάπιος Αντωνόπουλος. Σιγά - σιγά κάνανε καί μιά μεγάλη βιβλιοθήκη, μέ τυπωμένα βιβλία καί μέ χειρόγραφα.


ΛΟΓΙΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΔΗΜΗΤΣΑΝΑΣ

Πολλοί από τους νέους πού ξεσκολίζανε από τή σχολή,σκορπούσανε σαν τους αποστόλους σ' όλα τα μέρη του έθνους και μεταλαμπαδεύανε τήν παιδεία. Οί πιο πολλοί απ' αυτούς ήτανε παπάδες και καλόγεροι, κατά τό σύστημα εκεινού του καιρού.Οί περισσότεροι ήτανε ντόπιοι. Εβδομήντα γραμματισμένοι δεσποτάδες βγήκανε από τό σχολειό. Έξι γινήκανε πατριαρχάδες, δυό στην Πόλη, οικουμενικοί:Κύριλλος Καράκαλος κι ο Γρηγόριος ο Ε' και τέσσερες στα Ιεροσόλυμα: ο Γερμανός, ο Σωφρόνιος Δ', Θεοφάνης Καράκαλος κι ο Παΐσιος Λαμπάρδης.Ανάμεσα στους δεσποτάδες εϊναι κι ο Παλαιών Πατρών Γερμανός.. Αλλά, κοντά στην παιδεία, οίΆρκάδες σταθήκανε κι αγωνιστές από τους πρώτους. Ή Αρκαδία γέννησε τους Κολοκοτρωναίους,τους Ντεληγιανναίους, τους Αντωνόπουλους, τους Σταματελόπουλους καί πλήθος άλλους.Φυλή ακατάλυτη,πού η φωτιά της δέ στόμωσε από τότεπού πρωτοφανήκανε άνθρωποι στ' άγρια βουνά της Λυσοκούρας, από τον Αρκάδακι από τον Λυκάονα, ως τά σήμερα.
Για να φανεί καλά αυτό πού λέγω, ακούστε τήν ιστορία δυο - τριών άπ' αυτούς τους βουνοθρεμμένους δράκους:


ΑΡΚΑΔΕΣ ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΤΟΥ 1821

Κατά τήν επανάσταση του Εικοσιένα φανερωθήκανε πλήθος γενναίοι άνθρωποι στά βουνά τής Αρκαδίας.Ήτανε ένας Νικόλας Τρίγκας, φίλος στενός του οπλαρχηγού Ζαχαρία, πού τον βγάλανε Νικηταρά για τήν παλληκαριά του πρίν από τον Τουρκοφάγο. Παραβγαίνανε μέ τον Ζαχαρία ποιος τρέχει περισσότερο καί πηδούσανε μέσα σ' έναν μεγάλον λάκκο πού τον λένε Γούβες. Ό Νικόλας είχε κ' έναν άδερφό Σωτήρη, ίσον στή δύναμη μ' αυτόν. Τά δυο αδέρφια ήτανε σάν δράκοι. Τά μαλλιά τους φτάνανε ώς τον αστράγαλο, κ' είχανε κ' οί δυο μικρές ουρές πού τούς μποδίζανε νά καθήσουνε.
Ό Νικόλας ήτανε παρών καί στον σκοτωμό τοΰ Ζαχαρία, τότε πού τον φωνάξανε οί Τούρκοι, να τοΰ δώσει τάχα ο πασάς αμνηστία. Ό Τρίγκας τον μπόδιζε νά πάγει, αλλά ο Ζαχαρίας δέν τον άκουγε. Την ώρα πού μπήκε στο Διοικητήριο πρώτος ο Ζαχαρίας καί τον ακολουθούσε ο Τρίγκας, οί Τούρκοι παραφυλάγανε και κόψανε το κεφάλι του, καί το κορμί του πήδηξε στον αγέρα κ' έπεσε έξω από τή μάντρα.Οί Τούρκοι θελήσανε νά σφάξουνε καί τους άλλους Γραικούς, αλλά ο Τρίγκας πολέμησε με μεγάλη παλληκαριά καί σκότωσε δυο - τρεις από τους Τούρκους, κ'έτσι γλυτώσανε. Μά ϋστερ' από λίγες μέρες σκοτωθήκανε κι αυτοί από ένα απόσπα­σμα σιμά στο χωριό Σέλιτσα τής Καλαμάτας.
Ό άλλος ο Νικηταράς,πού τόν λέγανεΤουρκοφάγο, γεννήθηκε κι αύτός στο χωριό Τουρκολέκα, κ' ήτανε ανίψι του Κολοκοτρώνη,λεγόμενοςΣταματελόπουλος.'Από μικρός ήτανε αντρειωμένος καί χεροδύναμος. Άκουγε τ' άντραγαθήματα του Νικηταρά Τρίγκα καί ήθελε νά γίνει κι αυτός ξακουσμένος. Έτρεχε πιο γρήγορα από τ'άλογο, καί πηδοΰσε απάνω από έναν αραμπά μέ θημωνιές. Οί Τοΰρκοι θελήσανε νά τον σκοτώσουνε, μά μπόρεσε καί ξέφυγε. Τοΰ ρίξανε τρεις μπαταρίες, χωρίς νά τον χτυπήσουνε, μοναχά άναψε ή φουστανέλα του καί πρόφταξε κ' έπεσε σ' έναν μικρόν βάλτο κ' έσβησε ή φωτιά.Από τότες ορκίστηκε νά εκδικηθεί τους Τούρκους, καί γίνηκε αληθινός Τουρκοφάγος.
Ό Κολοκοτρώνης τόνε πήρε κοντά του γιά πρωτοπαλλήκαρο. Υστερώτερα όμως ο Νικηταράς έκανε δικό του αρματολίκι, μέ εκατό καί παραπάνω κλέφτες αντρειωμένους.Γιά λημέρι είχανε τους βράχους κοντά στο χωριό τους.
Είχε κ' έναν αδερφό, κι αύτός παλληκάρι. Τον λέγανε Νικόλα καί σκοτώθηκε στοΔερβενάκι. Αυτός ήξερε καί κάτι λίγα γράμματα, μά δέν είχε την εξυπνάδα καί τή σβελτωσύνη τοΰ Νικηταρά.

Πολέμησε ο Νικηταράς σέ όλες τις μάχες πού γινήκανε στον Μοριά, εκτός από το Βαλτέτσι, επειδή τον είχε στείλει ο Κολοκοτρώνης σέ άλλο μέρος. Γιά την παλληκαριά του του κάνανε πολλά τραγούδια καί ξακούστηκε σ' όλη τήν Ελλάδα.

Ποιος είναι κείνος πόρχεται στης Μαρμαριάς τον κάμπο;
Πόχει τή σέλλα τή χρυσή, το άλογο το γρίβο;

Αυτός είν' ο Νικηταράς από του Τουρκολέκα.
Φέρνει τους χίλιους Τσάμηδες, χίλιους άπ' το Μοριά μας
και χίλιους της Αρβανιτιάς, τους κάνει τρεις χιλιάδες.

Μέσα στους Μύλους τρώει ψωμί, στό Άργος μεσημέρι,
καί πάει και ρίχνει το ορδί κοντά στο Δερβενάκι.



ΟΙ ΑΡΚΑΔΕΣ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ ΞΕΧΩΡΙΖΟΥΝ

Ας πάρουμε κ' έναν από τους πιο κατοπινούς απόγονους των οπλαρχηγών, πού ξενιτεύουνται από μικροί καί πάνε στά πέρατα του κόσμου. Γιά παράδειγμα άς πάρουμε τον Δημήτρη Μωραΐτη, πού πέθανε προ λίγα χρόνια.Καταγότανε από τή Δημητσάνα. Ό παππούς του, Διγενόπουλος έφυγε καταδιωγμένος από τους Αρβανίτες ύστερ' από τήν επανάσταση του Όρλώφ, καί πήγε στην Άντρο, κι εκεί από στεριανός έγινε θαλασσοπούλι. Κι αύτός κι ο γυιός του είχανε καράβια δικά τους. Τους λέγανε Μωραΐτες.
Ό Δημήτρης γεννήθηκε μέσα στή θάλασσα. Πολύ νέος γίνηκε καπετάνιος, καί στά1891 αγόρασε δικό του παπόρι. Άπό τότε απόχτησε καί κυβέρνησε πολλά παπόρια, κι από τά 1895 άρχισε νά σκαρώνει παπόρια μέ δικά του χρήματα καί μέ ξένα κεφάλαια, πού του τά μπιστευόντανε έχοντας μεγάλη πεποίθηση στην τιμιότητα του καί στην αξιωσύνη του.Μέσα σέ λίγα χρόνια έγινε βαθύπλουτος, Ένας από τους πρώτους εφοπλιστές.

«Ό Δ. Μωραΐτης έναυπήγησεν εσχάτως καί εν μέγα άτμόπλοιον,δι' ού θά εξυπηρετήση, πρώτος Έλλην αυτός, απ' ευθείας τήν υπερωκεάνειον συγκοινωνίαν Τουρκίας - Πειραιώς - Αμερικής. Εντός του 1907 περατούται η ναυπήγησις καί δευτέρου υπερ-ωκεανείου, δι' ού θά πυκνωθώσιν οί πλόες χάριν τών μεταναστευτικών ρευμάτων. Ή ελληνική άτμήρης ναυτιλία, ή εις πειρασμούς έμβάλλουσα καί αυτήν τήν θαλασσοκράτειραν Αγγλίαν, έχει εν τω προσώπω τοΰ Δ. Μωραΐτου αληθές εγκαλλώπισμα.»

Από την ιστοσελίδα http://users.sch.gr/


Καρύταινα


Στα χνάρια του περιηγητή
Παυσανία στην Αρκαδία.

Ο Παυσανίας

Ο Παυσανίας  καταγόταν από τη Μικρά Ασία. Ήταν αρχαίος Έλληνας περιηγητής και συγγραφέας. Έζησε τα έτη 110 ή 120μ.Χ έως το 170 ή 180μ.Χ. Η χρονική διάρκεια της ζωής του βγαίνει από εκτιμήσεις ερευνητών, βάσει των χρονολογιών γνωστών ιστορικών γεγονότων που συνδέονται με την ηλικία του και ο ίδιος αναφέρει στα βιβλία του. Είχε λάβει Ελληνική παιδεία και γνώριζε πολύ καλά την Ελληνική ιστορία και μυθολογία. 
Από το έργο του "Ελλάδος Περιήγησης", στα "Αρκαδικά" του, που είναι το (Η) όγδοο από τα   δέκα βιβλία του, μαθαίνουμε για τις περιηγήσεις του Παυσανία στην Αρκαδία μετά το 160 ή  170 μ.Χ. Είναι η εποχή της αίγλης και της ακμής της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας την οποία θαύμαζε.

Η Αρχαία Αρκαδία

Η Αρχαία Αρκαδία περιλάμβανε το κεντρικό τμήμα της Πελοποννήσου. Η περιοχή της παραλιακής Κυνουρίας ανήκε στην Αργολίδα ή στη Λακεδαίμονα, αφού το Άργος και η Σπάρτη έκαναν συχνά πολέμους για την κατοχή της. Τα όρια λοιπόν της αρχαίας Αρκαδίας ταυτίζονταν σχεδόν με τη σημερινή έκτασή της, με μικρές διαφοροποιήσεις.

Ο Παυσανίας εισέρχεται στην Αρκαδία.

Η είσοδος του Παυσανία γίνεται από την ανατολική διάβαση της "Κλίμακος", στο διάσελο του Αρτεμισίου και του Λυρκείου, προερχόμενος από την Αργολίδα. Είναι οι σημερινές "Πόρτες", όπου  έχει κατασκευαστεί η σήραγγα του Αρτεμισίου στον κεντρικό δρόμο Τρίπολης - Αθήνας.
Πρώτο χωριό που συναντά είναι τα Μελαγγεία μεταξύ Σάγκα και Νεστάνης, που ταυτίζεται με το Πικέρνι. Στο βόρειο τμήμα του Αργού πεδίου συναντά την "κώμην" της  Νεστάνης και αναφέρεται στη "Φιλίππειον κρήνη".

Σταθμοί περιηγήσεων του Παυσανία.

Ο Παυσανίας αναφέρει εννέα (9) πόλεις - σταθμούς απ' όπου θα ξεκινήσει να επισκεφτεί τη γύρω περιοχή και να καταγράψει τις παρατηρήσεις του. Είναι οι παρακάτω κατά σειρά επίσκεψης: Μαντίνεια, Ορχομενός, Φενεός, Ηραία, Γόρτυς, Μεγάλη πόλις, Λυκόσουρα, Φιγαλία και η Τεγέα.

Πρώτος σταθμός: Μαντίνεια


Από εδώ έκανε πέντε (5) εξορμήσεις,
α) Νοτιοανατολικά, από την πύλη της Τεγέας, έφτασε στα όρια Μαντινείας και Τεγέας.
β) Νότια , από την πύλη του Παλλαντίου πέρα από τη Σκοπή, όπου ήταν ο τάφος του Επαμεινώνδα.
γ) Βορειοδυτικά, από την πύλη του Μεθυδρίου στο χωριό Κάψια, στον Καρδαρά και στην Αλωνίσταινα.
δ) Βόρεια, από την πύλη των Μελλαγγείων μέχρι την "Πτόλιν" το λόφο πάνω από το Γκορτσούλι, όπου ήταν η ακρόπολη της Μαντινείας και από εκεί στην "κώμην της Μαιράς" στο σημερινό Αρτεμίσιο.
ε) Βόρεια, από την πύλη του Ορχομενού, για τον Ορχομενό που ήταν ο δεύτερος σταθμός.
Αναφερόμενα μνημεία: Ο διπλός ναός με τα αγάλματα της Λητούς και των τέκνων της, Απόλλωνος και Αρτέμιδος (έργο του Πραξιτέλη) και το άγαλμα του Ασκληπιού.
Τα ιερά του Σωτήρος ή επιδότου Διός, των Διοσκούρων, της Ήρας με την Αθηνά και την Ήβη, με τα ανάγλυφα των μουσών στο βάθρο τους. (Αρχαιολογικό μουσείο Αθηνών).
Το  θέατρο, η Εστία με το μνήμα της Αντινόης, το Γυμναστήριο και ο Ιππόδρομος.
Ο αρχαίος ναός του Ιππίου Ποσειδώνος, κοντά στον Άγιο Νικόλαο Μηλιάς.

Δεύτερος σταθμός: Ο Αρκαδικός Ορχομενός


Βρίσκεται στην κορυφή του λόφου πάνω από το σημερινό χωριό του Ορχομενού, τριάντα χμ. από την Τρίπολη και πέντε χμ ΒΑ. του Λεβιδίου.
Μνημεία που αναφέρει ο περιηγητής: Ο ναός της Υμνίας Αρτέμιδος, κοντά στο Λεβίδι.
Τείχη, πηγή που υδρευόταν η πόλη του Ορχομενού, το ξόανο της Αρτέμιδος Κεδρεάτιδος και τα ιερά του Ποσειδώνος και της Αφροδίτης με τα λίθινα αγάλματά τους,
"Ταινείαι πηγαί" αναφέρονται τα κεφαλάρια που συνάντησε, βόρεια του Ορχομενού, στη λιμνάζουσα περιοχή ανάμεσα στην Κανδήλα, τη Λίμνη και το Διακόπι. Δεν είναι άλλα από τις πηγές του Κεφαλόβρυσου, το Σίτζι, την Πίκεζα, το Κουρπά, το Κακάβι, και το Σάλκι. 
Σήμερα υπάρχουν τα ερείπια της πόλης του Ορχομενού, το θέατρο, το βουλευτήριο, η αγορά και ο ναός της Αφροδίτης.
Από τον Ορχομενό κατευθύνθηκε στο Φενεό περνώντας από ένα δύσκολο πέρασμα φτάνοντας στις Καρυές, το σημερινό Μάτι Κορινθίας. Ήταν η μοναδική δίοδος που ένωνε το Ορχομένιο και Καφυατικό πεδίο με το Φενεατικό που ανήκε τότε στην Αρκαδία.

Τρίτος σταθμός: Φενεός


Η περιοχή του Φενεού με την εύφορη πεδιάδα του σήμερα ανήκει στο νομό Κορινθίας.
Μνημεία: Ο ναός της Αθηνάς Τριτωνίας και τα αγάλματα του Ιππίου Ποσειδώνος και της Αρτέμιδος Ευρύππας, πάνω στην ακρόπολη.
Το Στάδιο, που βρισκόταν έξω από την ακρόπολη, όπου ετελούντο τα "Έρμαία", αγώνες προς τιμήν του Ερμή του "Κυλλήνιου" και ο Ιππόδρομος.
Αναφέρονται ακόμη τάφοι ηρώων όπως του Ιφικλή, του Ιολάου, του Μυρτίλου γιού του Ερμή και του Οινομάου του ηνιόχου του,
Από το Φενεό ο Παυσανίας έκανε πέντε εξόδους.
α) Βορειανατολικά, στο δρόμο προς την Πελλήνη με την παρακάτω διαδρομή: Φενεός - Κάτω και Άνω Ταρσός - Καρυά - Αυχένας Χελιδορέας - Κάτω Τρίκαλα Κορινθίας - Ρέθι - Δένδρο - Πελλήνη.
β) Βόρεια, προς την πόλη της Αιγείρας. Στη διαδρομή αυτή έξω από το Φενεό συνάντησε τα ιερά της Αρτέμιδος και του Πυθίου Απόλλωνος.
γ) Ανατολικά,  συνάντησε τα Τρίκρηνα, τρεις κρήνες όπου οι νύμφες  έλουσαν το νεογέννητο Ερμή.
δ) Βορειοδυτικά, βλέπει το Χελμό με τις κορυφές Αετοράχη, Κορυφή και Νεραϊδοράχη όπου κατακρημνίζονται τα ύδατα της Στυγός από βράχο μεγάλου ύψους. Στα ύδατα της Στυγός ορκίζονταν Θεοί και Θνητοί.
Ο Παυσανίας περνώντας τα Αροάνια, έφτασε στους Λουσσούς. Αναφέρεται ο ναός της "Ημερασίας Αρτέμιδος" και η πόλη Κυναίθη, εκεί όπου σήμερα βρίσκονται τα Καλάβρυτα.
ε) Νοτιοδυτικά, προς Κλείτορα. Συναντά τη Λυκουρία και περνώντας τις πηγές του Λάδωνα και του Αροάνιου  φτάνει στην πόλη του Κλείτορα, κοντά στη σημερινή Κλειτορία.
Τα ιερά της περιοχής ήταν της Δήμητρας, του Ασκληπιού, της Ειλειθυίας, των Διοσκούρων και ο ναός με το άγαλμα της Αθηνάς Κορίας.
Τέλος ο περιηγητής από το Φενεό, περνώντας τη Στύμφαλο φτάνει στο λεκανοπέδιο της Αλέας κοντά στα σημερινά χωριά  Σκοτεινή, Αλέα, Εξοχή για να φτάσει στον Ορχομενό.
Ελατρεύοντο:  Ο Διόνυσος με τις ετήσιες γιορτές τα "Σκιέρεια", η Αλέα Αθηνά και η Εφεσία Άρτεμις.
 Ορχομενός - Ψωφίδα - Θέλπουσα. 
Δυτικά του Ορχομενού συναντά την πόλη των Καφυών, κοντά στο χωριό Χωττούσα. Από εκεί στην περιοχή των Νάσων τη σημερινή Παναγίτσα, την περιοχή των Αργεαθών και Λυκούντων (το χωριό Φίλια), το Λευκάσιον, την κώμη Πάος, Σείραι, στην αρχαία Ψωφίδα (Τριπόταμα) και παλιότερα Φηγία. Ακολουθώντας την κοίτη του Λάδωνα,   αναφέρει την κώμη Θαλιάδες, στην περιοχή της Βάχλιας, την κώμη Καούντος κοντά στο χωριό Βούτσι, το Όγκειον κοντά στο Καλλιάνι και την πόλη Θέλπουσα κοντά στο σημερινό Τουμπίτσι.

Τέταρτος σταθμός: Ηραία.


Η Ηραία (Άγιος Ιωάννης) βρίσκεται στη δεξιά όχθη του Αλφειού, κοντά στα σημερινά Λουτρά που ήταν γνωστά από τότε. Δίπλα στο ποτάμι ήταν στίβοι αγωνισμάτων όπου προγυμναζόταν ο Ηραιάτης Ολυμπιονίκης της 65ης Ολυμπιάδας Δαμάρατος.
Από εδώ  ο Παυσανίας έκανε τρεις εξόδους.
α) Δυτικά, προς την Ηλεία.
β) Νότια, όπου συνάντησε την πόλη Αλίφηρα, κοντά στο χωριό Ρογκοζιό.
γ) Νοτιοανατολικά ακολουθώντας τον παράλληλο προς τον Αλφειό αρχαίο δρόμο, συναντά την πρώτη πόλη που την αναφέρει με το όνομα Μελεναιές, όπου σήμερα βρίσκεται το χωριό Κακουρέικα, κατόπιν το Βουφάγιον στην περιοχή του Παλαιοκάστρου που υπάρχει μυκηναϊκή νεκρόπολη.

Πέμπτος σταθμός: Γόρτυς


Συνεχίζοντας ανατολικά φτάνει στο χωριό "Μάραθα" κοντά στο Βλαχόραφτη και ο επόμενος σταθμός είναι η Αρχαία Γόρτυς.
Δύο εξόδους κάνει από εδώ ο Παυσανίας.
α) Βόρεια συναντά τις πόλεις Τεύθις (Δημητσάνα) και Θεισόα του Μαινάλου (κοντά στην Καρκαλού).
β) Νοτιοανατολικά κατευθυνόμενος προς Μεγαλόπολη συναντά το μνήμα "Παραιβασίου" κοντά στο σημερινό χωριό Ελληνικό. Ύστερα τα ερείπια της Βρένθης (σημερινή Καρύταινα)   και περνώντας την αριστερή όχθη του Αλφειού   φτάνει στην Τραπεζουντία χώρα, όπου συναντά την ερειπωμένη Τραπεζούντα που ίσως ήταν μητρόπολη της Τραπεζούντας του Πόντου. Πιστεύεται ότι ευρίσκετο στη θέση των σημερινών χωριών Κυπαρίσσια και Μαυριά της Μεγαλόπολης. Συνάντησε ακόμη την πόλη Βασιλίς κοντά στο χωριό Ίσιωμα. Μετά τη Θωκνία φτάνει στη Μεγάλη πόλη, τη σημερινή Μεγαλόπολη.

Έκτος σταθμός: Μεγάλη πόλις


Η αρχαία Μεγαλόπολη εποικίστη από Αρκαδικές κώμες για να περιοριστεί έτσι η εδαφική επέκταση της Σπάρτης. μετά τη μάχη των Λεύκτρων όταν ο Επαμεινώνδας νίκησε τους Σπαρτιάτες.
Μνημεία: Στη δυτική όχθη του Ελισσόντα υπήρχε ο  περίβολος των ιερών της Δήμητρας και της Κόρης με τα αγάλματά τους. Τα αγάλματα των Ωρών και του Πάνα, των Νυμφών και του Φιλίου Διός, της Αφροδίτης, της Ήρας,  των Μουσών, του Ηρακλή καθώς και ανδριάντες διασήμων πολιτών.
Στη νότια όχθη του Ελισσόντα ήταν το μεγαλύτερο θέατρο της Ελλάδος, ναοί, βωμοί τα αγάλματα του Ερμή, του Απόλλωνα και γενικά όλων των Ολυμπίων Θεών.
Από την Μεγαλόπολη έκανε επτά διαδρομές.
α) Νοτιοδυτικά  με κατεύθυνση τα όρια Αρκαδίας - Μεσσηνίας. Η Κρωμίτης χώρα κοντά στη   Βελιγοστή, ο τόπος της Νυμφάδος και το Ερμαίον, ερμαϊκή στήλη στα σύνορα με την Μεσσηνία, αναφέρονται. στην πρώτη διαδρομή.
β)Δυτικά μέχρι το "κατά Δέσποιναν Ερμαίον", σύνορα με τη Μεσσηνία.
γ) Νότια, μέχρι το "κατά Βελιμίναν Ερμαίον", σύνορα με τη Λακεδαίμονα.
δ) Βόρεια η διαδρομή ήταν πολύ κοπιαστική. Μεγάλη πόλη - Σκιάς - κώμη των Χαρισίων (Τρίλοφο) - Τρικόλωνοι -  Ζοιτία (Ζώνη) Παρωρία (Παλιομοίρι) - Θυραίο (κοντά στη Σύρνα) - Φάλανθος (δυτικά της Αλωνίσταινας)  - Μεθύδριον Νυμφασία πηγή.
ε) Βόρεια παράλληλα προς την προηγούμενη διαδρομή συναντά την Παλίσκιο χώρα, την ερειπωμένη πόλη των Περαιθέων, Λυκόα (κοντά στη Σιλίμνα) , Μαίναλος, Σουματία (πάνω στο βουνό της Σιλίμνας).
στ) Δυτικά , ερείπια των Μακαρεών (κοντά στο Χωρέμι), των Δασεών (Απιδίτσα),  η κώμη Ακακήσιον,  το ιερόν της Δέσποινας.

Έβδομος σταθμός: Λυκόσουρα


Ο Παυσανίας φτάνοντας στη Λυκόσουρα μας περιγράφει με κάθε λεπτομέρεια τα ιερά και τα αγάλματα που συνάντησε σ' αυτόν το χώρο, μεταξύ αυτών και το σύμπλεγμα του Δαμοφώντα.
Τρεις διαδρομές έκανε από τη Λυκόσουρα.
Η πρώτη διαδρομή έγινε βορειοδυτικάπρος το όρος Λύκαιον, τον Αρκαδικό Όλυμπο.
Η δεύτερη διαδρομή προς νότον  μέχρι την πόλη Μέλπεια και τα όρη Νόμια που ανήκαν στη Αρκαδία.
Η τρίτη διαδρομή έγινε προς την Αρκαδική τότε πόλη Φιγαλία, νοτιοδυτικά.
Αναφερόμενα μνημεία της περιοχής.
Το ιερό της Δέσποινας, ο ναός της Αρτέμιδος Ηγεμόνης, ανάγλυφες διακοσμήσεις και οι βωμοί της Δέσποινας της Δήμητρας και της Μεγάλης Μητρός.  Το σύμπλεγμα του Δαμοφώντα με τα αγάλματα της Δήμητρας και της Δέσποινας, της Άρτεμης και του Ανύτου. Αναφέρεται ακόμη το Μέγαρο και το ιερό του Πανός.

Όγδοος σταθμός: Φιγαλία


Η Φιγαλία ήταν Αρκαδική πόλη, που κατά τη μυθολογία χτίστηκε από το Φίγαλο γιο του Λυκάονα.
Δύο εξορμήσεις έκανε ο Παυσανίας από τη Φιγαλία
Η πρώτη έξοδος ήταν προς το όρος Κωτύλιο, για να επισκεφτεί και να μας περιγράψει το ναό του Επικούριου Απόλλωνα των Βασσών, έργο του Ικτίνου , όταν οι Φιγαλείς ζήτησαν τη βοήθεια του Απόλλωνα κατά τη διάρκεια θανατηφόρου λοιμού.  Σήμερα ο ναός σώζεται σε πολύ καλή κατάσταση.
Η δεύτερη έξοδος έγινε προς το όρος Ελάιον, νότια, όπου ευρίσκετο το σπήλαιο Δήμητρος Μελαίνης. όπου είχε καταφύγει η Δήμητρα όταν έχασε την Περσεφόνη.
Από τη Φιγαλία ο Παυσανίας επέστρεψε στη Μεγαλόπολη  για τον τελευταίο σταθμό στην Αρκαδία, την Τεγέα.

Ένατος σταθμός: Τεγέα


Από τη Μεγάλη πόλη με κατεύθυνση ανατολικά πέρασε από τη Λαδόκεια τη σημερινή Μεγαλόπολη, τις Αιμονές (Περιβόλια ή Παλαιόχουνη) , στο Ασεατικό πεδίο, Κ. Ασέα, Παλλάντιο, Τεγέα.
Τρεις εξόδους επιχείρησε από την Τεγέα.
Πρώτη έξοδος νότια στο δρόμο προς τη Λακωνία.
Δεύτερη, νοτιοανατολικά προς Θυρέα μέσω Ριζών προς Άγιο Πέτρο, και Άστρος.
Τρίτη έξοδος από την Τεγέα και την Αρκαδία είναι η διαδρομή βορειοανατολικά για την Αργολίδα, Παράλληλος προς το σημερινό δρόμο Στάδιο - Λιθοβούνια - Στενό - Αγιωργίτικα - διάβαση Παρθενίου προς Αχλαδόκαμπο.
Μνημεία
Ο ναός της Αλέας Αθηνάς με τα ανάγλυφα αετώματα, το χρυσελεφάντινο άγαλμα της Αθηνάς, τα αγάλματα του Ασκληπιού και της Υγείας,  των Μουσών των Νυμφών και της Μνημοσύνης. Άλλα ιερά της Αθηνάς Παλλάδος, της Αφροδίτης, της Αρτέμιδος Ηγεμόνης, της Ειλειθυίας ο Βωμός του Πανός, το κενοτάφιο του Ορέστη, ο ναός της Λιμνάτιδος Αρτέμιδος, ο ναός της Κνακεάτιδος Αρτέμιδος, και άλλων θεοτήτων.
 
Ο Παυσανίας κατά την έξοδό του από την Αρκαδία στη διάβαση του Παρθενίου όρους συνάντησε το τέμενος του Τηλέφου και το ιερό του Πανός.
Μας παρέδωσε  ένα περίφημο βιβλίο, τα "Αρκαδικά", που μέσα απ' αυτό γνωρίζουμε την ιστορία της Αρκαδίας, και όχι μόνο, αφού αναφέρεται στη μυθολογία, τη λαογραφία και την τοπογραφία της περιοχής. με κάθε λεπτομέρεια.
 
Είμαστε ευγνώμονες για την προσφορά του.

Πηγή: www.inarcadia.gr
Ν. Αρκαδίας
Διαδρομές με λόγια...

Με αφετηρία την πρωτεύουσα το νομού, την Τρίπολη, ο επισκέπτης έχει να διαλέξει πολλές διαδρομές για να γνωρίσει και να απολαύσει το αρκαδικό μεγαλείο.

ΤΡΙΠΟΛΗ - ΛΕΩΝΙΔΙΟ - ΛΑΚΩΝΙΑ

Κατευθυνόμενος νοτιοανατολικά έχει να διαλέξει δύο κατευθύνσεις. Περνώντας από την Τεγέα (8χμ) στη διασταύρωση μετά τις Ρίζες (13 χμ),ο δρόμος οδηγεί στα πάνω Δολιανά, στο Καστρί και στον 'Aγιο Πέτρο, στην Καστάνιτσα, και στον Πραστό (Τσακωνιά),ορεινά χωριά με πολύ πράσινο που κυριαρχεί η καστανιά. Ανατολικά του Αγίου Πέτρου βρίσκεται ένα από τα πιο γνωστά μοναστήρια της Αρκαδίας, η Ι. Μονή της Μαλεβής. Κατηφορίζοντας ο δρόμος  οδηγεί στο 'Aστρος.
Ο άλλος δρόμος από τη διασταύρωση των Ριζών οδηγεί από τα Δολιανά, τον αρχαιολογικό χώρο της Εύας Δολιανών και την Έπαυλη του Ηρώδη του Αττικού, την Ιερά Μονή Λουκούς (12ος αι. μ.Χ.) στο 'Aστρος. Το μεσόγειο Άστρος (40 χμ.) και ύστερα από 5 χμ. το παράλιο 'Aστρος, στο λόφο του οποίου δεσπόζει το μεσαιωνικό κάστρο.
Ο παραλιακός δρόμος νότια συνεχίζει σ' ένα μοναδικό και σπάνιας ομορφιάς  τοπίο. Η συνεχής εναλλαγή του γαλάζιου και του πράσινου στους καταγάλανους κόλπους και τις πεντακάθαρες ακρογιαλιές αριστερά, ενώ δεξιά ο επιβλητικός ορεινός όγκος του Πάρνωνα κρατά συντροφιά. Περνώντας τον υδροβιότοπο του Μουστού, το Καρακοβούνι, τον 'Aγιο Ανδρέα, το Αρκαδικό χωριό (οικισμός που δημιουργήθηκε για τους ξενιτεμένους Έλληνες), τον Τυρό και τα παραλιακά χωριά της Τσακωνιάς, Σαπουνακέικα, Μέλανα, Λιβάδι, Σαμπατική, Πραματευτή  φτάνει κανείς στο Λεωνίδιο (92χμ). Σε μικρή απόσταση νοτιοδυτικά του Λεωνιδίου, βρίσκεται σκαρφαλωμένη σε έναν μετέωρο κοκκινόβραχο η Ι.Μονή Ελώνης. Καθώς ο δρόμος συνεχίζει προς τη Λακωνία μέσα από το καταπράσινο δάσος του Πάρνωνα, συναντάμε τη μοναδική κοινότητα της Αρκαδίας, τον Κοσμά.
Άλλα χωριά:
Πούλιθρα, Τσιτάλια, Πηγάδι, Πελετά, Φωκιανά, Κουνουπιά, Μαρί.
Παλαιοχώρι, 'Aγιος Βασίλειος.
Ο παραλιακός δρόμος βόρεια του Άστρους οδηγεί προς το Ναύπλιο, περνώντας μέσα από όμορφα παραλιακά χωριά του Δήμου Βόρειας Κυνουρίας.

ΤΡΙΠΟΛΗ - ΣΠΑΡΤΗ

Ο δρόμος από την Τρίπολη στη Σπάρτη περνά μέσα από την Τεγέα. Ήταν μία από τις χώρες που πήρε μέρος στην Αργοναυτική εκστρατεία, στον Τρωικό πόλεμο, στους Περσικούς πολέμους και στον Πελοποννησιακό πόλεμο. Πολλά τα αρχαιολογικά της μνημεία. Πλούσια αρχαιολογικά ευρήματα έχει να παρουσιάσει στο αρχαιολογικό μουσείο της Αλέας, ενώ το λαογραφικό της μουσείο είναι άξιο θαυμασμού. Μετά την Κερασίτσα, τη Μανθυρέα, τη διασταύρωση προς Κερασιά και Βλαχοκερασιά που φτάνει στις Καλτεζές και στις Κολλίνες, ο δρόμος οδηγεί στη Λακωνία.
Χωριά που μπορεί να δει ο επισκέπτης:  Ψ. Βρύση, Μαυρίκι. Αλεποχώρι, Πηγαδάκια, Βούρβουρα.

ΤΡΙΠΟΛΗ - ΑΘΗΝΑ

Από την Τρίπολη για την Αθήνα υπάρχουν δύο διαδρομές. Μια από τον παλιό δρόμο και η άλλη από τον καινούριο μέσω της σήραγγας του Αρτεμισίου. Η πρώτη διαδρομή περνά από το Στενό και τα Αγιωργήτικα του Δήμου Κορυθίου.  Σπουδαία αρχαιολογικά μνημεία το Μουχλί και οι μεταλλικοί κλήβανοι στα Αγιωργήτικα.
Η άλλη διαδρομή μέσω σήραγγας του Αρτεμισίου περνά από τη Νεστάνη (14χμ.). Η Νεστάνη είναι κτισμένη κοντά στα ερείπια αρχαίας πόλης. Σώζονται τα ερείπια των τειχών της αρχαίας πόλης, καθώς και η Φιλίππιος πηγή που πήρε το όνομά της από τον Φίλιππο το Β΄ το βασιλιά της Μακεδονίας.   Κοντά της, πάνω στο βράχο του Γουλά, βρίσκεται η Ι. Μονή Γοργοεπηκόου (10ος αι μ.Χ.).

ΤΡΙΠΟΛΗ - ΑΡΧΑΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑ

Βόρεια της Τρίπολης, σε παράκαμψη του δρόμου προς Αρχαία Ολυμπία, βρίσκεται η Αρχαία Μαντινεία ''Πτόλις''   (13 χμ). Σπουδαίος αρχαιολογικός χώρος. Σώζεται το αρχαίο θέατρο και μέρος του τείχους της. Απέναντι από τον αρχαιολογικό χώρο ο ναός της Αγίας Φωτεινής ξεχωρίζει για τον πρωτότυπο ρυθμό του.
Συνεχίζοντας το δρόμο από Τρίπολη προς Αρχαία Ολυμπία υπάρχει το χωριό Κάψια (15 χμ.). Εδώ ανακαλύφτηκε ένα περίφημο σπήλαιο με πλούσιο διάκοσμο και σπάνιους χρωματισμούς.  Έχει μήκος 380μ. Δεν έχει ακόμη αποδοθεί στο κοινό για να το επισκεφτεί.
Το επόμενο χωριό, ο Καρδαράς (18χμ), έχει συνδεθεί με την Οστρακίνα το Χιονοδρομικό κέντρο της Αρκαδίας. Ο δρόμος προς την Οστρακίνα είναι παράκαμψη του κεντρικού άξονα, μέσα από τον   Καρδαρά με κατεύθυνση νοτιοδυτικά. Μετά την Οστρακίνα ο δρόμος συνεχίζει μέσα στο ελατοδάσος για να φτάσει στη Βυτίνα. Διαδρομή ιδιαίτερης ομορφιάς.
Πάνω στον κεντρικό άξονα υπάρχει το Λεβίδι (25χμ). Κοντά στο παλαιό βυζαντινό ξωκλήσι της Παναγίας βρισκόταν η αρχαία Ελυμία με το ναό της Υμνίας Αρτέμιδας. Λειτουργεί το μουσείο του πρώτου  πολιτικού που ανακήρυξε την Α΄ Ελληνική Δημοκρατία, του Αλέξανδρου Παπαναστασίου.
Παράκαμψη του δρόμου προς τα δεξιά οδηγεί στον Ορχομενό και την Κανδήλα. Η αρχαία ακρόπολη του Ορχομενού βρίσκεται στην κορυφή του ομώνυμου λόφου. Σώζεται το αρχαίο θέατρο και μέρος του τείχους.
Η Βλαχέρνα είναι το επόμενο χωριό πάνω στον κεντρικό δρόμο. Μιά παράκαμψη δεξιά οδηγεί στη Χωττούσα και τη Λίμνη. Μια άλλη παράκαμψη μισό χιλιόμετρο πιο κάτω περνά από την Παναγίτσα,  και το Δάρα με κατεύθυνση την Αχαΐα. Τα γύρω χωριά της ευρύτερης περιοχής είναι η Καμενίτσα, (νεολιθικός οικισμός), το Καρβούνι, το Αγρίδι, το Πράσινο, το Δρακοβούνι, το Θεόκτιστο και η Κώμη.
Προχωρώντας νοτιοδυτικά τον κεντρικό δρόμο συναντάμε ένα από τα ωραιότερα χειμερινά θέρετρα της Ελλάδας, τη Βυτίνα. Πολλές διαδρομές μπορούν να γίνουν εδώ μέσα από το δάσος. Αξιόλογη εκείνη για  την Αλωνίσταινα.  Μια πολύ όμορφη διαδρομή περνά από το Πυργάκι την Ελάτη και στη μεγάλη διασταύρωση αριστερά για  το Χρυσοβίτσι ή δεξιά για τη Στεμνίτσα, Δημητσάνα. Όμορφη είναι και η διαδρομή από τη Βυτίνα μέσα από τη Νυμφασία με προορισμό την   Ι.Μ. Κερνίτσας.
Η πηγή του Καμπέα, με τα γάργαρα νερά της, ξεδιψά τον ταξιδιώτη, ενώ μπορεί να επισκεφτεί μετά από παράκαμψη του δρόμου το Βαλτεσινίκο τα Μαγούλιανα, τη Μυγδαλιά, την Κερπινή, το Δρακοβούνι και το Θεόκτιστο.
Στη διασταύρωση της Καρκαλούς ο δρόμος αριστερά οδηγεί στη Δημητσάνα (67χμ) χτισμένη σε δυο λόφους πάνω από το Λούσιο ποταμό, στα νερά του οποίου λούστηκε ο Δίας όταν ήταν μωρό. Είναι Πατρίδα  του πατριάρχη Γρηγορίου του Ε΄ και του  Παλαιών Πατρών Γερμανού. Μεγάλη η προσφορά της στους αγώνες του έθνους. Έχει βιβλιοθήκη με σπάνιες εκδόσεις και χειρόγραφα καθώς και Λαογραφικό  μουσείο. Στην περιοχή του Αγιάννη λειτουργεί μουσείο υδροκίνησης. Στην ευρύτερη περιοχή υπάρχει η Μονή Αιμυαλών, η Μονή Τιμίου Προδρόμου, η Μονή Φιλοσόφου και το Κρυφό σχολειό, οι μπαρουτόμυλοι, το ιερό του Ασκληπιού στην αρχαία Γόρτυνα. Ο δρόμος που συνεχίζει δυτικά περνά από τη Ζάτουνα, συνεχίζοντας μέσα από τη Μελισσόπετρα, την Αράχωβα, το Ράφτη, το Παλούμπα, τον Παπαδά, το Λιθαρό ( Μερκίνιζα), τα Καλύβια, [ή το Σαρακίνι, τη Λυσσαρέα (Μπουγιάτι), τα Όχθια (Καρασάνι), το Αγιονέρι,(Μπέτσι)], τα Λουτρά, τη Λιοδώρα (Τσούκα) το Κοκλαμά και το Λιβαδάκι (Τσάρεσι) για να φτάσει στην Ηλεία.
Μερικά χωριά που μπορεί κανείς να επισκεφτεί και είναι κοντά στον προαναφερόμενο οδικό άξονα είναι: Ο Βλόγγος, του Μάρκου,  ο Ατσίχολος, το Παλαιόκαστρο, η Παναγιά (Ζέρζοβα), η Ριζοσπηλιά,  η Αγάλω, ο Κοκοράς, τα Κακουρέικα.
Το Ψάρι, το Λυκούρεσι, του Σέρβου, οι Αράπηδες, η  Κοκινοράχη (Μπούζα), η Αετοράχη, η Τουθόα (Τσίπολη).
Τα Σαρλέικα, τα Δημέικα, τα Νταρέικα, ο Παρνασσός (Μπρατίτσα), ο Λώτης, το Πυρρί, ο Αγιάννης (η Αρχαία Ηραία).
Το Χρυσοχώρι (Βλάχοι), του Γαραντζινού, το Καστράκι (Ρένεσι), το Φαναράκι (Μπέχρου).
Η Καπελίτσα και η Τριποταμιά. 
Συνεχίζοντας από τη διασταύρωση της Καρκαλούς τον κεντρικό δρόμο φτάνουμε στα Λαγκάδια ένα από τα πιο όμορφα και γραφικά χωριά της Αρκαδίας. Έπειτα συναντάμε το Λευκοχώρι, το Σταυροδρόμι, και η διασταύρωση δεξιά μας οδηγεί στο Βυζίκι, τα Τρόπαια και στο Κάστρο της 'Aκοβας, το Περδικονέρι, τη Λίμνη του Λάδωνα και την Πουρναριά. Μια άλλη διαδρομή από τα Τρόπαια οδηγεί στο Σπάθαρι, το Βούτσι, τη Δήμητρα,  τη Βάχλια,την Κοντοβάζαινα, το Βελημάχι και οι Παραλογγοί, ενώ μια άλλη διαδρομή περνά από το Μοναστηράκι στο Βιδιάκι.  Από το Σταυροδρόμι συνεχίζοντας περνάμε, μετά τη διασταύρωση προς Δόξα, το Καλλιάνι, το Τουμπίτσι, τη Δάφνη, την Μπερτσιά με τα γάργαρα νερά των πηγών της μέσα στα αιωνόβια πλατάνια, το Κοκλαμά, το Λιβαδάκι και από εκεί ο δρόμος οδηγεί, μετά τη γέφυρα του Ερύμανθου, στην Ηλεία για επίσκεψη στην Αρχαία Ολυμπία.
Χωριά της ευρύτερης περιοχής που μπορεί να επισκεφτεί κανείς είναι:  η Τουθόα, οι Ράχες, η Χώρα, το Νεοχώρι, και  η Τρανή Λάκα.

ΤΡΙΠΟΛΗ - ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΗ - ΚΑΛΑΜΑΤΑ

Η νοτιοδυτική διαδρομή από την Τρίπολη οδηγεί στη Μεγαλόπολη κι από εκεί στην Καλαμάτα. Η Μάκρη είναι το πρώτο χωριό που συναντά ο ταξιδιώτης. Αριστερά του δρόμου υπάρχει το Παλλάντιο, ένα μικρό χωριό. Το Παλλάντιο ήταν Αρχαία Αρκαδική Πόλη, σήμερα δεν υπάρχει τίποτα απ' αυτό. Πιο κάτω, μετά τη διασταύρωση προς Δόριζα, η Ασέα, όπου σώζονται ερείπια από την ακρόπολη της αρχαίας Ασέας. Κατόπιν η Μεγαλόπολη, χτισμένη σε μικρή πεδιάδα. Σώζονται λείψανα της αρχαίας πόλης που είχε χτιστεί από το Θηβαίο Επαμεινώνδα. Υπάρχει ακόμα το αρχαίο θέατρο το μεγαλύτερο της Ελλάδος (20.000) θεατές. Αξίζει να επισκεφτεί κανείς την αρχαιολογική συλλογή της Μεγαλόπολης. Μετά τη Μεγαλόπολη ο κεντρικός οδικός άξονας οδηγεί προς Μεσσηνία, ενώ ένας άλλος δρόμος οδηγεί στο Λεοντάρι κι από κει στη Φαλαισία.
Χωριά της ευρύτερης περιοχής:
Βαλτέτσι.
Μάναρι, Αμπελάκι,  Λιανού,   Μαυραγιάννη,  Καλτεζές,  άνω Κολλίνες, κάτω Κολλίνες.
Αραχαμήτες.
Πάπαρης, Αναβρυτός, Βουτσαράς.
Αθήναιον.
Μακρύσι, Κεραστάρης Τρίλοφο, Καράτουλας, Ζώνη, Παύλια.
Περιβόλια, Ραψωμάτης, Λεοντάρι, Ελληνίτσα, Τουρκολέκας, Φαλαισία, Καμάρα, Λογγανίκος, Άκοβος, Δυρράχι.
Ίσσαρης, Βάστα.
Χωρέμης, Θωκνεία, Καρυές.
Χράνοι, Παραδείσια, Χιράδες.

ΤΡΙΠΟΛΗ - ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΗ - ΝΟΜΟΣ ΗΛΕΙΑΣ

Ένας άλλος δρόμος από τη Μεγαλόπολη οδηγεί προς τον αρχαιολογικό χώρο της αρχαίας Λυκόσουρας. Αρχαιολογικά ευρήματα της περιοχής υπάρχουν στο τοπικό μουσείο και στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας. Βόρεια της Μεγαλόπολης ο δρόμος μας φέρνει στην Καρύταινα. Πάνω της ορθώνεται το Φράγκικο κάστρο, το "Τολέδο της Ελλάδας" όπως ονομάστηκε. Από την Καρύταινα  ο δρόμος προχωρεί προς το Νομό Ηλείας και δίνεται η ευκαιρία στον επισκέπτη να δει το ναό του Επικούρειου Απόλλωνος στις Βάσσες.

ΤΡΙΠΟΛΗ - ΔΗΜΗΤΣΑΝΑ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟ ΜΑΙΝΑΛΟ

Ο δρόμος Δυτικά της Τρίπολης, πάνω από το Παναρκαδικό Νοσοκομείο, ακολουθεί μια μοναδικής ομορφιάς διαδρομή μέσα στα έλατα. Μετά τη Συλίμνα, που είναι το πρώτο χωριό που αφήνει αριστερά του ο ταξιδιώτης, ακολουθεί ο κάμπος της Δαβιάς στην ευρύτερη περιοχή του Δήμου Φαλάνθου. Στη διασταύρωση της Δαβιάς  ακολουθώντας το δρόμο αριστερά, υπάρχει το χωριό Τσελεπάκος. Συνεχίζοντας τη διαδρομή  η ταμπέλα αριστερά μας ενημερώνει για το χωριό Μαντέικα, ενώ σε λιγότερα από τρία χιλιόμετρα μέσα στο ελατοδάσος βρίσκεται το Χρυσοβίτσι. Είναι χωριό με μεγάλη ιστορία και προσφορά. Ένα χιλιόμετρο μετά το χωριό ο δρόμος δεξιά οδηγεί σε δυο έρημα τώρα χωριά, στο Αρκουδόρεμα και στο Λιμποβίσι, τα λιμέρια των σταυραετών της Λευτεριάς του γένους των Κολοκοτρωναίων. Μετά τη διασταύρωση του Χρυσοβιτσίου ακολουθώντας τον κεντρικό δρόμο η ταμπέλα δεξιά δείχνει προς Ελάτη, Πυργάκι, Βυτίνα. Ο κεντρικός δρόμος  οδηγεί στην όμορφη Στεμνίτσα, αφού μια πινακίδα πριν  μας ενημερώνει για τα χωριά που μπορούμε να επισκεφτούμε αν την ακολουθήσουμε. Αυτά είναι το Ελληνικό, η Καρύταινα, η Σύρνα, η Παύλια, και τα Λυκόχια. Μετά τη Στεμνίτσα ο δρόμος οδηγεί στη Δημητσάνα, ενώ μπορούμε να επισκεφτούμε το Ζυγοβίστι και τα μοναστήρια της περιοχής, Ι. Μ. Τιμίου Προδρόμου, Αιμυαλών, Φιλοσόφου, Καλάμι, καθώς και το Κρυφό σχολειό,  το μουσείο υδροκίνησης και τους Μπαρουτόμυλους.

ΤΡΙΠΟΛΗ - ΒΥΤΙΝΑ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟ ΜΑΙΝΑΛΟ

Ο κεντρικός δρόμος δυτικά της Τρίπολης μετά τις Δαβιές (κάτω και άνω), οδηγεί στη Βυτίνα ακολουθώντας μια πολύ όμορφη διαδρομή μέσα στο δάσος. Μετά τις Δαβιές η πρώτη διασταύρωση οδηγεί στο Ροϊνό. Συνεχίζοντας αριστερά βλέπουμε την Πιάνα. Πιο πάνω αριστερά  ο δρόμος οδηγεί στο Αρκουδόρεμα και το Λιμποβίσι. Πάνω στον κεντρικό δρόμο βρίσκεται η Αλωνίσταινα, όμορφο χωριό μέσα στα έλατα. Μετά την Αλωνίσταινα ο ταξιδιώτης φτάνει στο διάσελο, όπου η φύση του επιφυλάσσει κάτι πολύ παράξενο. Το τοπίο μοιάζει να είναι το ίδιο. Ενώ ταξιδεύεις νομίζεις πως βρίσκεσαι στο ίδιο σημείο. Μετά την Κοκκινόβρυση, φτάνουμε στην όμορφη Βυτίνα.

Πηγή: www.inarcadia.gr



ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ     Αητός Παραδοσιακό - Διακ.: Χρήστος Πανούτσος     M'έκαψες γειτόνισσα Παραδοσιακό - Διακ.: Χρ. Πανούτσος     Πανόρια Παραδοσιακό - Διακ.: Χρήστος Πανούτσος     Αρκαδιανή - καημένη Χρήστος Πανούτσος     Μάνα μου τα λουλούδια σου Χρήστος Πανούτσος     Το κοφτό Χρήστος Πανούτσος     Νάσαν τα νειάτα δυο φορές Παραδοσιακό - Διακ.: Χρήστος Πανούτσος     Στη Πάτρα μες τον καφενέ Χρήστος Πανούτσος     Ο λουλιός Παραδοσιακό - Διακ.: Χρήστος Πανούτσος     Στης ακρίβειας τον καιρό Χρήστος Πανούτσος     Ο ήλιος Παραδοσιακό - Διακ.: Χρήστος Πανούτσος     Λεμονάκι μυρωδάτο Παραδοσιακό - Διακ.: Χρήστος Πανούτσος     Στις αρκαδιάς τον πλάτανο Τραγούδι: Σωτήρης Γοργογέτας - Κλαρίνο: Σωτήρης Σγούρος     Πουλάκι ξένο Τραγούδι: Σωτήρης Γοργογέτας - Κλαρίνο: Σωτήρης Σγούρος     Σαράντα βάρκες στο γιαλό Τραγούδι: Σωτήρης Γοργογέτας - Κλαρίνο: Σωτήρης Σγούρος     Τι να σε κάνω Γαλανή Τραγούδι: Σωτήρης Γοργογέτας - Κλαρίνο: Σωτήρης Σγούρος     Λάλα το, αηδόνι Τραγούδι: Σωτήρης Γοργογέτας - Κλαρίνο: Σωτήρης Σγούρος     Βλάχα με το μαντήλι σου Τραγούδι: Σωτήρης Γοργογέτας - Κλαρίνο: Σωτήρης Σγούρος     Απόψε δε επλάγιασα Τραγούδι: Σωτήρης Γοργογέτας - Κλαρίνο: Σωτήρης Σγούρος     Ξυπνάει η κόρη το προϊ Τραγούδι: Σωτήρης Γοργογέτας - Κλαρίνο: Σωτήρης Σγούρος     Κόβω μια κλάρα Τραγούδι: Σωτήρης Γοργογέτας - Κλαρίνο: Σωτήρης Σγούρος     Εκεί ψηλά στα μπαλκονάκια Τραγούδι: Σωτήρης Γοργογέτας - Κλαρίνο: Σωτήρης Σγούρος     Δυο μάυρα μάτια αγαπώ Τραγούδι: Σωτήρης Γοργογέτας - Κλαρίνο: Σωτήρης Σγούρος     Παραμεράτε λυγέρες Τραγούδι: Σωτήρης Γοργογέτας - Κλαρίνο: Σωτήρης Σγούρος     Συννέφιασε ο Παρνασός Τραγούδι: Σωτήρης Γοργογέτας - Κλαρίνο: Σωτήρης Σγούρος     Μες' στ' αμπέλι Τραγούδι: Σωτήρης Γοργογέτας - Κλαρίνο: Σωτήρης Σγούρος     Φοράς καινούργια φορεσιά Τραγούδι: Σωτήρης Γοργογέτας - Κλαρίνο: Σωτήρης Σγούρος     Σταυρούλα Τραγούδι: Σωτήρης Γοργογέτας - Κλαρίνο: Σωτήρης Σγούρος     Βασιλω Τραγούδι: Σωτήρης Γοργογέτας - Κλαρίνο: Σωτήρης Σγούρος     Πρωτομαγιά Τραγούδι: Σωτήρης Γοργογέτας - Κλαρίνο: Σωτήρης Σγούρος     Κόκκινα χείλη φίλησα Τραγούδι: Σωτήρης Γοργογέτας - Κλαρίνο: Σωτήρης Σγούρος     Γιωργούλα Τραγούδι: Σωτήρης Γοργογέτας - Κλαρίνο: Σωτήρης Σγούρος     Θεονίτσα Τραγούδι: Σωτήρης Γοργογέτας - Κλαρίνο: Σωτήρης Σγούρος

Πηγή vidiaki.gr

Προτεινόμενες Σελίδες
τα ατελείωτα δάση του Μαινάλου και τη μαγευτική κοιλάδα του Λούσιου ποταμού.      Trekking Hellas,     Ο Παυσανίας στην Αρκαδία     Et in Arcadia ego     Ο ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΕΠΙΚΟΥΡΕΙΟΥ ΑΠΟΛΛΩΝΑ      Μια συνέντευξη με τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου     Ark_Vima - First Page   Κλασική Αρκαδία   Επιμελητήριο Αρκαδίας: Αρκαδία   ΚΡΗΤΑΓΕΝΗΣ ΔΙΑΣ (JUPITER), Α. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ   ΜΙΑ ΛΑΜΠΡΗ ΕΠΙΣΚΕΨΗ   Παναγιώτης Κεφάλας    TYPOS.COM.CY - The online newspaper of Cyprus   Ποταμός Λούσιος    Νεοκλασσικά   Σαράντος Καργάκος    Η Μυθική Αρκαδία και οι Μυθολογίες του Πραγματικού   Στα μεσαιωνικά χρόνια λεγόταν Αρκαδία    ο Πάνας   Δήμος Δημητσάνης    ΠΟΛΙΤΗΣ της ΑΡΚΑΔΙΑΣ   Ιστορία της Τεγέας   Η λατρεία του Διός    ΒΑΡΒΙΤΣΑ Το χωριό    Αλφειός   Η ιστορία της νεοελληνικής μετανάστευσης   Οι πρώτοι Ελληνες μετανάστες του Βασίλη Π. Κουτουζή   Η εν Χριστώ αξιοποίηση του χρόνου
Χρυσές σελίδες της δημοτικής μας ποίησης
Το τραγούδι του νεκρού αδελφού
Μάννα με τους εννιά σου γιους και με τη μια σου κόρη,
την κόρη τη μονάκριβη, την πολυαγαπημένη.
Την είχες δώδεκα χρονώ και ήλιος δεν σου την είδε.
Στα σκοτεινά την έλουζε, στ'άφεγγα τη χτενίζει,
στ' άστρι και τον αυγερινό έπλεκε τα μαλλιά της.
Προξενητάδες ήρθανε από τη Βαβυλώνα,
να πάρουνε την Αρετή πολύ μακριά στα ξένα.
Οι οκτώ αδερφοί δε θέλουνε κι ο Κωνσταντίνος θέλει.
«Μάννα μου, κι ας τη δώσουμε την Αρετή στα ξένα.
Στα ξένα εκεί που περπατώ, στα ξένα που πηγαίνω,
αν παμ' εμείς στην ξενιτιά, ξένοι να μην περνούμε».
«Φρόνιμος είσαι, Κωνσταντή, μ' άσκημα απηλογήθης.
Κι α' μο 'ρτει, γιε μου, θάνατος, κι α' μο 'ρτει γιε μου αρρώστια,
αν τύχει πίκρα γή χαρά, ποιος πάει να μου τη φέρει;»
«Βάλλω τον ουρανό κριτή και τους αγιούς μαρτύρους,
αν τύχει κι έρτει θάνατος, αν τύχει κι έρτει αρρώστια,
αν τύχει πίκρα γή χαρά, εγώ να σου τη φέρω».

Και σαν την επαντρέψανε την Αρετή στα ξένα,
κι εμπήκε χρόνος δίσεκτος και μήνες οργισμένοι
κι έπεσε το θανατικό, κι οι εννιά αδελφοί πεθάναν,
βρέθηκε η μάννα μοναχή σαν καλαμιά στον κάμπο.
Σ' όλα τα μνήματα έκλαιγε, σ' όλα μοιρολογιόταν,
στου Κωνσταντίνου το μνημιό ανέσπα τα μαλλιά της.
«Ανάθεμά σε, Κωνσταντή και μυριανάθεμά σε,
οπού μου την εξόριζες την Αρετή στα ξένα!
Το τάξιμο που μου 'ταξες πότε θα μου το κάμεις;
Τον ουρανό 'βαλες κριτή και τους αγιούς μαρτύρους
αν τύχει πίκρα γη χαρά, να πας να μου τη φέρεις».
Από το μυριανάθεμα και την βαριά κατάρα,
η γης αναταράχτηκε και ο Κωνσταντής εβγήκε.
Κάνει το σύγνεφο άλογο και τ' άστρο χαλινάρι,
και το φεγγάρι συντροφιά και πάει να της τη φέρει.

Παίρνει τα όρη πίσω του και τα βουνά μπροστά του.
Βρίσκει την κι εχτενίζουνταν όξου στο φεγγαράκι.
Από μακριά τη χαιρετά κι από κοντά της λέγει:
«'Αιντε αδερφή, να φύγουμε, στη μάννα μας να πάμε».
«Αλίμονο, αδερφάκι , και τι 'ναι τούτη η ώρα;
Ανίσως κι είναι για χαρά, να στολιστώ και να 'ρθω,
κι αν είναι πίκρα, πες μου το, να βάλω μαύρα να 'ρθω»'
«Έλα, Αρετή, στο σπίτι μας, κι ας είσαι όπως κι αν είσαι».
Κοντολυγίζει τ' άλογο και πίσω την καθίζει.

Στη στράτα που διαβαίνανε, πουλάκια κιλαηδούσαν,
δεν κιλαηδούσαν σαν πουλιά, μήτε σα χελιδόνια,
μον' κιλαηδούσαν κι έλεγαν ανθρώπινη ομιλία:
«Ποιος είδε κόρην όμορφη να σέρνει ο πεθαμένος!»
«Άκουσες, Κωνσταντίνε μου τι λένε τα πουλάκια;»
«Πουλάκια είναι κι ας κιλαηδούν, πουλάκια είναι κι ας λένε».
Και παρεκεί που πάγαιναν κι άλλα πουλιά τους λένε:
«Δεν είναι κρίμα κι άδικο, παράξενο μεγάλο,
να περπατούν οι ζωντανοί με τους αποθαμένους!»
«'Ακουσες, Κωνσταντίνε μου τι λένε τα πουλάκια;
Πως περπατούν οι ζωντανοί με τους αποθαμένους».
«Απρίλης είναι και λαλούν και Μάης και φωλεύουν».

«Φοβούμαι σ' αδερφάκι μου και λιβανιές μυρίζεις».
«Εχτές βραδύς επήγαμε πέρα στον Αη Γιάννη
κι εθύμιασέ μας ο παπάς με περισσό λιβάνι».
Και παρεμπρός που πήγανε, κι άλλα πουλιά τους λένε:
Για ιδές θάμα κι αντίθαμα που γίνεται στον κόσμο,
τέτοια πανώρια λυγερή να σέρνει ο πεθαμένος!»
Τ' άκουσε πάλι η Αρετή και ράγισε η καρδιά της.
«Άκουσες, Κωνσταντάκη μου, τι λένε τα πουλάκια;»
«'Αφησ' Αρέτω τα πουλιά κι ό,τι κι α' θέλ' ας λέγουν».
«Πες μου, πού είναι τα κάλλη σου και πού είναι η λεβεντιά σου,
και τα ξανθά σου τα μαλλιά και τ' όμορφο μουστάκι;»
Έχω καιρό π' αρρώστησα και πέσαν τα μαλλιά μου».

Αυτού σιμά αυτού κοντά, στην εκκλησιά προφτάνουν.
Βαριά χτυπά τ' αλόγου του κι απ' εμπροστά της χάθη.
Κι ακούει την πλάκα και βροντά, το χώμα και βοΐζει.
Κινάει και πάει η Αρετή στο σπίτι μοναχή της.
Βλέπει τους κήπους της γυμνούς, τα δένδρα μαραμένα
βλέπει το μπάλσαμο ξερό, το καρυοφύλλι μαύρο,
βλέπει μπροστά στην πόρτα της χορτάρια φυτρωμένα.
Βρίσκει την πόρτα σφαλιστή και τα κλειδιά παρμένα,
και τα σπιτοπαράθυρα σφιχτά μανταλωμένα.
Χτυπά την πόρτα δυνατά, τα παραθύρια τρίζουν.
«Αν είσαι φίλος, διάβαινε, κι αν είσαι εχτρός μου, φύγε
κι αν είσαι ο πικροχάροντας άλλα παιδιά δεν έχω,
κι η δόλια η Αρετούλα μου λείπει μακριά στα ξένα».
«Σήκω, μαννούλα μου, άνοιξε, σήκω γλυκιά μου μάννα».
«Ποιος είναι αυτός που μου χτυπάει και με φωνάζει μάννα;»
«'Ανοιξε, μάννα μου, άνοιξε, κι εγώ είμαι η Αρετή σου».

Κατέβηκε αγκαλιάστηκαν κι απέθαναν κι οι δύο.



Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Οροπέδιο Φολόη-Κάπελη

Βρίσκεται στην ορεινή Ηλεία στα σύνορα Αρκαδίας Αχαίας στους ΝΔ πρόποδες του όρους Ερυμάνθου. Διοικητικά ανήκει στους Δήμους Λασιώνος και Φολόης και στα όρια των Δήμων Λαμπείας, και Ωλένης σε υψόμετρο 600-630 μέτρων καλύπτοντας έκταση 42.000 στρεμάτων Πήρε το όνομά του από την μυθολογία και τον βασιλιά των Κενταύρων Φόλο, φίλο του Ηρακλή. Σε όλο το οροπέδιο κυριαρχεί η ευθύκορμη βελανιδιά (δρυς), την οποία ο λαός της περιοχής ονόμασε Κάπελη[3], που σημαίνει πυκνό δάσος ή άφθονο δάσος. Η Κάπελη λέγεται και «μπαλκόνι της Ηλείας». Από τα ψηλότερα βουνά φαίνεται σαν μεγάλο αλώνι με ακτίνα δέκα χιλιομέτρων, ενώ από τα χαμηλότερα σαν δρεπάνι.

Περιγραφή: ΟΛΑ ΤΑ ΧΡΩΜΑΤΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΔΕΙ ΚΑΝΕΙΣ ΣΤΗΝ ΚΑΠΕΛΗ ΤΟ ΧΕΙΜΩΝΑ.Η ΚΑΠΕΛΗ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΔΑΣΟΣ ΑΠΟ ΒΕΛΑΝΙΔΙΕΣ ΚΑΙ ΛΕΓΕΤΑΙ (ΜΠΑΛΚΟΝΙ ΤΗΣ ΗΛΕΙΑΣ) ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΣΠΑΝΙΟΤΕΡΑ ΔΑΣΗ ΚΑΙ ΕΙΝΑΙ ΜΟΝΑΔΙΚΟ ΣΤΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ!!!!
Είναι ένα από τα σπανιότερα δάση, μοναδικό στα Βαλκάνια. Οι βελανιδιές του είναι ψηλές, άλλες ευθείς σαν κυπαρίσσια και άλλες χοντρές πολύκλωνες σαν «βασίλισσες του δάσους». Κάτω από τον ίσκιο τους ευδοκιμεί μόνο η φτερίνα και τα σφερδούκλια. Η Κάπελη παλαιότερα ήταν όλη ενωμένη. Τώρα πλέον αποτελείται από την λεγόμενη από τούς ντόπιους Αντρωνέικη , την οποία χωρίζει μεγάλη χαράδρα με την Κουμανέικη και την Γιαρμενέικη. Εδώ πηγάζει ο Πηνειός ποταμός η Πηνειακός Λάδωνας καισχηματίζεται το φαράγγι γύρω από το Αντρώνι, που χαρακτηρίζεται ως οικότοπος μεγάλης ιστορικής και οικολογικής αξίας.Λέγεται ότι εδώ ο Ηρακλής έριξε δίχτυ για να πιάσει τον Ερυμάνθιο Κάπρο. . Ο περίπατος στο φαράγγι καθώς και στο δάσος ζωντανεύει τους μύθους για τους Κενταύρους. Κοντά στις κατοικημένες περιοχές και στις χαράδρες συναντάμε καστανιές, πλατάνια, πουρνάρια, αριές, κουμαριές, ρείκια, σπάρτα, καρυδιές, οπορωφόρα δέντρα και ορεινότερα σφάκα. Δυστυχώς μεγάλα κομμάτια του δάσους κόπηκαν και εκχερσώθηκαν από καταπατητές για να γίνουν καλλιεργήσιμες εκτάσεις και για να εκμεταλλευτούν την ξυλεία. Στην πλούσια πανίδα της, κατά την αρχαιότητα και μέχρι το 1950, είχε αγριογούρουνα, ζαρκάδια, ελάφια, ρήσους, ικτίνους. Σήμερα συναντάμε λαγούς, κουνάβια, αλεπούδες, τσακάλια, νυφίτσες, σκαντζόχοιρους και χελώνες. Από ορνιθοπανίδα συναντάμε πέρδικες, μπεκάτσες, φάσες, κίσες, κούκους, τριγώνια, τσαλαπετεινούς, κορυδαλλούς, δρυοκολάπτες, αετούς, οξιές, αετομάχια, ξεφτέρια και κουκουβάγιες. Έχει ποικιλία ζωυφίων και μάλιστα από τις κατώτερες συνομοταξίες των εντόμων και ερπετών όπως οχιές, αστρίτες, δεντρογαλιές, αστριτοχές, σαΐτες, σαύρες, γαϊδουρομουστέλες, και χελώνες. Η Κάπελη είναι άνυνδρη και ξηρή το καλοκαίρι. Διατηρείται μόνο από την υγρασία, η οποία συντηρείται στο έδαφος λόγω της πυκνότητας των δέντρων που δεν αφήνουν τον ήλιο να περάσει. Πολλοί αριθμημένοι δασικοί δρόμοι διασχίζουν την Κάπελη που προσφέρεται για ιππασία και ποδηλατοδρομία. Στην περιοχή «Λάκα-πούσι» δεντροφυτεύτηκε έκταση 100 στρεμμάτων πριν 20 χρόνια ώστε να χρησιμεύσει για παραγωγή νέων φυτών. Η περιβαλλοντική ποιότητα του δάσους επιβεβαιώνεται από την αξιολόγηση ως σημαντική περιοχή για τα πουλιά της Ελλάδος (ΣΠΠΕ). Έχει απογραφεί με την οδηγία 92/43 του συμβουλίου της Ε.Ε. για την διατήρηση των φυσικών οικοτόπων της άγριας πανίδας και της αυτοφυούς χλωρίδας και είναι επιλέξιμο να ενταχθεί στο κοινοτικό δίκτυο Natura 2000



Λεβίδι Αρκαδίας
Από την σελίδα τα Βυτιναιικα:


Η πλατεία του Λεβιδίου.
Στην καρδιά της Πελοποννήσου και το χωριό Λεβίδι Αρκαδίας, φιλοξενείται την Κυριακή 24 Μαΐου 2009, στις 15.30, η «Κυριακή στο Χωριό» της ΕΤ3. Εικόνες από έναν τόπο προικισμένο από τη φύση και μνημεία που μαρτυρούν την πλούσια ιστορική και πολιτισμική κληρονομιά του, εναλλάσσονται στην εκπομπή που προτείνει ένα τηλεοπτικό ταξίδι με οδηγό τις λαογραφικές και γαστρονομικές παραδόσεις.
.
«... όταν τα καλοκαίρια που έμενα στο Λεβίδι, έβλεπα τους συγγενείς μου (σχεδόν όλοι οι Λεβιδιώτες είναι συγγενείς μου ) να βασανίζονται από τα ξημερώματα ως το βράδυ, πότε να καλλιεργούν τη σκληροτράχηλη γη του τόπου εκεί, πότε να συγκομίζουν από μακριά τα πενιχρά τους εισοδήματα και άλλοτε για να κουβαλούν νερό η για να φέρνουν ξύλα από το βουνό. Τους έβλεπα μαύρους από το λιοπύρι, κάθιδρους και νευρώδεις, η βουτηγμένους στη λάσπη και βρεγμένους ως το κόκαλο, κάτισχνους από την ανεπαρκή τροφή και από την πολλή εργασία, χωρίς από το άλλο μέρος να έχουν για αμοιβή μερικές απολαύσεις εκτός από τη λειτουργία της Κυριακής, όπου ικανοποιείται η θρησκευτική τους διάθεση και τους παρέχονται κάποιες αισθητικές απολαύσεις με την εκκλησιαστική μουσική, με την τάξη που επικρατεί στην εκκλησία του χωριού και με τον καλλιτεχνικό διάκοσμο, και από κάτι σπάνιες τοπικές γιορτές και πανηγύρια η οικογενειακές γιορτές ( γάμους κ.λ.π.)...»
.
Από τότε που ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου περιέγραφε τους συγχωριανούς του μέχρι σήμερα, πολλά έχουν αλλάξει. Εμείς σήμερα το απόγευμα είδαμε στην «Κυριακή στο χωριό» της ΕΤ-3 ένα όμορφο και περιποιημένο Λεβίδι με κατοίκους πρόσχαρους, γλεντζέδες, με αγάπη και περηφάνια για τον τόπο τους. Και πώς να μην είναι. Η τουριστική ανάπτυξη έφερε πλούτο και δουλειές. Το χρήμα έφερε νοικοκύρεμα του χωριού και οι δυνατότητες που προσέφεραν τα ευρωπαϊκά κονδύλια δημιούργησαν υποδομές και πολιτισμό, δημόσιους χώρους, ξενοδοχεία και μουσεία.
Οι Λεβιδιώτες και οι κάτοικοι των χωριών που απαρτίζουν το Δήμο έδειξαν τον καλύτερό τους εαυτό. Παρουσίασαν έθιμα και παραδόσεις, χόρεψαν,
Το οροπέδιο της Καντήλας
τραγούδησαν, ήπιαν κρασί από τα τσαρούχια και τους ζουρνάδες, διασκέδασαν εαυτούς και εμάς.
Πέρα όμως από τη χαρά του γλεντιού, η εκπομπή έγινε αφορμή για συγκρίσεις: η αγαπημένη μας Βυτίνα, άλλοτε το μοναδικό χωριό με τουριστική υποδομή, μένει πίσω σε προβολή. Έχουν γραφτεί εκατοντάδες άρθρα στον Τύπο και έχουν γίνει πολλές εκπομπές για τα χωριά της ορεινής Αρκαδίας. Η Βυτίνα έχει χάσει τα πρωτεία από τη Δημητσάνα, τη Στεμνίτσα, τα Λαγκάδια και το Λεβίδι. Τα σχόλια, συγκριτικά με τα άλλα χωριά, δεν είναι πάντοτε κολακευτικά και η σύντομη συνήθως περιγραφή είναι ελλιπής και περιορίζεται στην πλατεία με τις καφετέριες και τα ξυλόγλυπτα, δηλαδή στο πιο φτιασιδωμένο κομμάτι του χωριού και το λιγότερο αυθεντικό.
Παρ' όλα αυτά, η κατάσταση στη Βυτίνα είναι ονειρική σε σχέση με το χωριό μας, το οποίο είναι απλώς ανύπαρκτο. Ανύπαρκτο στους χάρτες, ανύπαρκτο σε πολιτιστική παραγωγή, ανύπαρκτο σε θετικές ειδήσεις. Ως είδηση τα τελευταία χρόνια απασχόλησε την επικαιρότητα με τον παράνομο σκουπιδότοπο του Δήμου Πύργου και με δύο αιφνίδιους θανάτους. Κάποτε υπήρχαν κάποιες αξιοπρεπείς δραστηριότητες του Συλλόγου που το έβγαζαν από την αφάνεια, αλλά τώρα έχουν χαθεί κι αυτές. Έτσι τα Βυτιναίικα πορεύονται ακυβέρνητα, ανεόρταστα, καταδικασμένα σε μία μοίρα που δεν τους έπρεπε, και παρακολουθούν από την τηλεόραση την προκοπή και τα γλέντια των άλλων...
.

ΒΙΒΛΙΑ:
Τρίπολη μια πόλη στη λογοτεχνία
Συγγραφείς: Ανθολογία - Θανάσης Βαλτινός
MAPH ΘΕΟΔΟΣΟΠΟΥΛΟΥ
ΤΟ ΒΗΜΑ , 31-08-2003
Θέμα: Ελληνική πεζογραφία
Εκδότης: Μεταίχμιο
Επιμέλεια: Θανάσης Βαλτινός
Σελίδες: 244
Ημ. Έκδοσης: 01/06/2003
18,00€
Τιμή Πρωτοπορίας
Τιμή Εκδότη: 20,00

Επιλογή κειμένων: Βαλτινός Θανάσης

ΚΡΙΤΙΚΗ

Στη σειρά «Μια πόλη στη λογοτεχνία», τρίτη πόλη της Πελοποννήσου, μετά την Πάτρα και το Ναύπλιο, η Τρίπολη. Εν μέσω ερειπίων, αρχαίων, βυζαντινών και φράγκικων, κατά τον 15ο αιώνα, καταγράφτηκε το πρώτον ερειπωμένο κάστρο, φέρον το όνομα Ντρομπολιτζά. Παρά το σλαβικής προελεύσεως τοπωνύμιο, η πόλη έμελλε να γνωρίσει δόξες εθνεγερσίας, έστω κι αν τις πλήρωσε με τρεις ολοσχερείς καταστροφές. «Τριπολιτζιά πόλι μεγάλη, είναι η μητρόπολι της Αρκαδίας και όλης της Πελοποννήσου, με το να είναι και καθέδρα του πασιά. Αυτή η πόλι προτήτερα ήταν ένα χωριό, και εις τον υστερινό αιώνα έγινε πόλι, και ήταν έως εις τον παρόντα πόλεμο ατείχιστη, εις αυτόν όμως οι Τούρκοι την ετείχισαν...», κατά τους Πηλιορείτες Δανιήλ Φιλιππίδη και Γρηγόριο Κωνσταντά και τη γεωγραφία τους, που τυπώνεται το 1791. Τότε, έδρα βιλαετίου, όπου διαφέντευε και ο δευτερότοκος γιος του Αλή πασά, ο Βελής, αυτός που είπε στον Λόρδο Βύρωνα πως είναι «παλικάρι» και «εύμορφω παιδί», καταπώς γράφει ο λόρδος στον φίλο του Χόμπχαουζ από την Τριπολιτσά στις 16 Αυγούστου 1810: «Ο Βελή πασάς μας υποδέχτηκε ακόμα καλύτερα απ όσο ο πατέρας του, μολονότι ετοιμάζεται να ενωθεί με τον σουλτάνο και η πόλη είναι γεμάτη στρατεύματα και σύγχυση...»

Ο άξονας του χρόνου

Αυτά παρεμπιπτόντως, εκτός της ανθολογίας που ετοίμασε ο Θ. Βαλτινός, Αρκάδας μεν αλλά όχι Τριπολιτσιώτης, με την πόλη να επανέρχεται στο λογοτεχνικό έργο του. Εισηγητής στα καθ ημάς του μυθιστορήματος που προκύπτει με τη συρραφή μαρτυριών, δεν περιορίζεται σε λογοτεχνικές αφηγήσεις αλλά απλώνεται και στα χωράφια της ιστορίας, ανθολογώντας κείμενα που αναφέρονται και πέραν της πρωτεύουσας στην Αρκαδία ή και σε αρκαδικές κωμοπόλεις και χωριά. Με ψηφίδες της προτίμησής του, συνθέτει ένα πρόσωπο της πόλης. Αφορμή για συζήτηση, όχι προφανώς για τον εντοπισμό των παραλείψεων, αλλά για την αισθητική του κορφολογημένου λόγου, την οποία ο επιμελητής τονίζει στο προλογικό του σημείωμα. Υποκειμενική η παράθεση των κειμένων κατά τα ειωθότα και στην πεζογραφία του Βαλτινού, εμείς, ωστόσο, για να μη χάσουμε τον μπούσουλα, θα ακολουθήσουμε τον άξονα του χρόνου.

Κείμενα νεοτέρων

Δημοτικά άσματα και λαϊκές διηγήσεις, τα Γεωγραφικά του Στράβωνα και τα Αρκαδικά του Παυσανία, αλλά όχι οι γλαφυρές περιγραφές των περιηγητών για την προεπαναστατική Τριπολιτσά και την άλωσή της το 1821. Ούτε ο γάλλος πρόξενος Φραγκίσκος Πουκεβίλ ούτε ο άγγλος συνταγματάρχης Ληκ, μόνο η μαρτυρία του Εντουαρντ Εβερετ· μια «σελίδα ημερολογίου» με ημερομηνία «9 Μαΐου», χωρίς αναφορά του σωτήριου έτους (τελευταίος σταθμός του αμερικανού ελληνολάτρη, ο Μοριάς, άνοιξη του 1820). Σημαντικό κεφάλαιο για την πόλη, η Εθνική Παλιγγενεσία, και ο Βαλτινός «επιμένει» στους Μακρυγιάννη, Κολοκοτρώνη και Νικηταρά· οι διηγήσεις των δύο τελευταίων διά χειρός Γεωργίου Τερτσέτη. Να σημειώσουμε πως δίνεται η πρώτη μορφή της «διήγησης Νικηταρά» (από τα «άπαντα» Τερτσέτη που «αναστήλωσε» ο Γ. Βαλέτας) έναντι της δεύτερης, εκτενέστερης αλλά λογοτεχνικώς πλέον ενδιαφέρουσας (στα κατά Ντίνο Κονόμο «άπαντα»). Κάπου εδώ τραβά ο ανθολόγος τη γραμμή μεταξύ λογοτεχνίας και ιστορικής μαρτυρίας· ούτε Φωτάκος ούτε Κασομούλης ούτε Κανέλλος Δεληγιάννης, πρωτότυπος ή κατά K. Παπαγιώργη. Παρομοίως δεν αξιολογούνται σχετικές επιστολές ή και ανέκδοτα, όπως τα σταχυολογημένα από τον Γιάννη Βλαχογιάννη στην Ιστορική ανθολογία του, τελευταία προσφορά του A. Αγγέλου.

Ωστόσο, είναι κρίμα να απαξιώνονται οι οιστρήλατες σελίδες για την Τριπολιτζά και τον «Στρατάρχη» της των πρώτων μυθιστοριογράφων μας, οι οποίες και συνιστούν την πρώτη μυθιστορηματική αναφορά της πόλης· του Λ. Σ. Καλογερόπουλου στον Φλώρο και του Επ. I. Φραγκούδη στον Θέρσανδρο. Μάλιστα, σε μια από τις φοβερές υποσημειώσεις του, ο Φραγκούδης παραθέτει και τις σαράντα στροφές, με τις οποίες «ύμνησε της Τριπολιτζάς την πτώσιν ο Σαλωμός». Μόνο πέντε στροφές από τον Υμνο συγκρατεί ο Βαλτινός και ξεμπλέκει με τα πατριωτικά άσματα, ούτε καν η «ωδή» του Βηλαρά δεν τον συγκινεί, μόνο το «Μαίναλον» του Γεωργίου K. Βλάχου. Αντ αυτών, εκτεταμένη η επιλογή από την ποίηση νεότερων. Μπορεί ο Καρυωτάκης και ο Γκάτσος να μην έγραψαν στίχους για τον γενέθλιο τόπο τους, όμως έτεροι Αρκάδες, που κι αυτοί εγκατέλειψαν νωρίς τη γενέτειρα, εμπνέονται από την Τρίπολη και τον μύθο της Αρκαδίας (Γ. Καραβασίλης, Γ. Χρονάς, Γ. Κουβαράς), στους οποίους προστίθενται οι μη Αρκάδες (T. Πατρίκιος, E. Κακναβάτος, T. Γαλάτης, K. Γουλιάμος). Τέλος, ποιήματα του άγνωστου σε εμάς Γ. Καραπάνου. Δυστυχώς και σε αυτόν τον τόμο δεν δίνονται, ως είθισται στις ανθολογίες, οι βιογραφικές συντεταγμένες των συγγραφέων.

Το πεζογραφικό πρόσωπο της κατά Βαλτινό Τρίπολης συνθέτουν κείμενα κυρίως νεότερων, όπου προτάσσεται το σχετικό απόσπασμα από το βιβλίο του Καζαντζάκη Ταξιδεύοντας, χωρίς την απαραίτητη για οδοιπορικά χρονολογία γραφής του. Σε κάποιες ιστορίες, όπως του Τριπολιτσιώτη Γ. Τσιώλη ή της B. Σινοπούλου, το ίχνος της πόλης δείχνει επιφανειακό, ενώ στην περίπτωση του μυθιστορήματος του A. Σταμάτη, Μπαρ Φλωμπέρ, που εκτυλίσσεται στις αρκαδικές κωμοπόλεις, ανύπαρκτο. Τελικά, απομένουν τρεις σημαντικοί αρκάδες πεζογράφοι: Ο νεότερος T. Θεοδωρόπουλος με Το αδιανόητο τοπίο, αλλά και τη νουβέλα Νύχτες στην Αρκαδία. Ο πρεσβύτερος Θ. Βαλτινός, που δεν ευλογάει τα γένια του και ανθολογεί μόλις τέσσερα αποσπάσματα, όπου και απόσπασμα από το διήγημα Εθισμός στη νικοτίνη και ένα κεφάλαιο από το Ορθοκωστά. Παρεμπιπτόντως, και ως σημείο αναφοράς του «κοινού λόγου», ανθολογείται και μία από τις αφηγήσεις που συγκέντρωσε η Ελλη Παπαδημητρίου. Και ο ηλικιακά ενδιάμεσος Γιάννης Πάνου, με το μυθιστόρημα-σταθμό για τη νεοελληνική πεζογραφία ...από το στόμα της παλιάς Remington...

Καλή ιδέα θα ήταν, αφού μια ανθολόγηση δεν μπορεί ποτέ να είναι εξαντλητική, να δινόταν στοιχειώδης βιβλιογραφία μη ανθολογημένων συγγραφέων, που η πόλη μπόλιασε το έργο τους, όπως η περίπτωση του Τριπολιτσιώτη Βασίλη Μπενόπουλου ή του K. Βούλγαρη, ο οποίος συμπληρώνει οσονούπω την αρκαδική τριλογία του. Και ένα τελευταίο σχόλιο για την τόσο ανεπαρκή εικονογράφηση, που αδικεί το όραμα για «συνταίριασμα κειμένων και εικόνων» του εμπνευστή της σειράς, K. Ακρίβου. Για «την αθλία Τριπολιτσά», ούτε φωτογραφίες αρχείων (πλην μιας) ούτε παλαιότερων φωτογράφων της πόλης ούτε καν λεζάντες.

MAPH ΘΕΟΔΟΣΟΠΟΥΛΟΥ
ΤΟ ΒΗΜΑ , 31-08-2003

ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΙΣΙΜΙΣΗΣ (1915)

Ο Γιάννης Θ. Πισιμίσης, ένα από τα φωτεινότερα πνεύματα που τίμησαν ο σώμα των Εκπαιδευτικών, γεννήθηκε στο Παλαιόκαστρο της Αρκαδίας το έτος 1915. Τα εγκύκλια γράμματα διδάχτηκε στο χωριό του και σε πολύ μικρή ηλικία ήρθε στον Πειραιά, όπου δουλεύοντας έβγαλε το τότε ελληνικό Σχολείο για να αποφοιτήσει τελικά από ο Γυμνάσιο Δημητσάνας το 1933. Στη συνέχεια σπούδασε στην παιδαγωγική Ακαδημία της Τρίπολης και τέλειωσε με το βαθμό «άριστα». Το1940 στρατεύτηκε και πολέμησε στην πρώτη γραμμή του μετώπου με το πρώτο τάγμα του 11ου συντάγματος πεζικού. Στα χρόνια της μαρτυρικής Κατοχής πήρε μέρος στην αντίσταση του Ε.Α.Μ. το έτος 1949, μετεκπαιδεύτηκε στο Πανεπιστήμιο των Αθηνών. Αφού υπηρέτησε τη στοιχειώδη Εκπαίδευση ως Διευθυντής στα Σχολεία Παλαιοκάστρου, Σαρακινίου Γορτυνίας, Τριπόλεως, Πειραιά και Αθηνών, προήχθη σε Επιθεωρητή Δημοτικής Εκπαίδευσης στις Περιφέρειες Νάξου, Σύρου και στη συνέχεια του Πειραιά Αργότερα διορίστηκε έκτακτος επιμελητής αρχαιοτήτων Παλαιοκάστρου το 1956, για τη συμβολή του στην ανακάλυψη της αρχαίας ομηρικής πόλεως Φηρής και άλλων ιστορικών τόπων ης αρκαδικής αυτής περιοχής. Ο Γιάννης Πισιμίσης έχει συνδέσει τη ζωή του με την ιστορία της περιοχής του Παλαιοκάστρου, της ιδιαίτερης δηλαδή πατρίδας του και ποτέ του δεν έπαψε να εργάζεται για τον τόπο αυτό που με πάθος αγάπησε. Ο καθηγητής Χρύσανθος Χρίστου, επιμελητής το 1957 αρχαιοτήτων Σπάρτης, σε άρθρο του στο περιοδικό «Πορεία με τον τίτλο « ο δάσκαλος και τα Αρχαία Μνημεία» (Σεπτέμβριος- Οκτώβριος 1957) μας γράφει: «Και ακριβώς πριν λίγο καιρό είχαμε τη χαρά της ανακαλύψεως ενός ακόμη μυκηναϊκού κέντρου... Ο δάσκαλος του Παλαιοκάστρου Γορτυνίας Ιωάννης Θ. Πισιμίσης μας έδωσε τη σ' αυτό το απόμερο χωριό της Γορτυνίας θα μπορούσε να ζει και να ζητήσει μια έρευνα;» Η Ακαδημία Αθηνών απένειμε το βραβείο της Αρχαιοφιλίας το έτος 1988 για την προσφορά ου στην ιστορική και αρχαιολογική επιστήμη, με την ανακάλυψη του μεγαλύτερου μυκη- ναϊκού νεκροταφείου ασύλητων τάφων της ανατολικής Μεσογείου στο Παλαιόκαστρο Αρκαδίας. Έλαβε πολλές άλλες τιμητικές δι- ακρίσεις από διάφορα πνευματικά ιδρύματα και Σωματεία της χώρας

ΕΠΙΛΟΓΗ ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑΣ
Μια μεγάλη μυκηναϊκή πόλη στο Παλαιόκαστρο Αρκαδίας (;)
Το Αράκλοβο και τα Σκορτά από τη Φραγκοκρατία μέχρι σήμερα
Η πολιορκία και η άλωση του Λάλα
Οι Πισιμισαίοι και η προσφορά τους στον αγώνα του Έθνους
Το Δωρικό πρόβλημα και η καταστροφή του Μυκηναϊκού Πολιτισμού

Έγραψε ακόμα πολλές ιστορικές και αρχαι- ολογικές μελέτες σε διάφορα περιοδικά και εφημερίδες.
Δείγμα γραφής
1. Η ΟΜΗΡΙΚΗ ΦΗΡΗ
(Απόσπασμα)

Επανερχόμενοι στην εξέταση του χώρου τούτου, στο Παλιόκαστρο με τα δυο του ποτά- μια, με την όμορφη κοιλάδα, το γλυκό κλίμα, το πλούσιο χώμα, τα πλούσια κεφαλάρια, πιστεύουμε ότι δεν αρχίζει την ιστορία του με τη Βιρένθη, που είναι άγνωστο πότε ήκμασε. Πρέπει στον τόμο τούτο η ζωή ν' αρχίζει μαζί με την πρώτη δημιουργία οικισμών της Αρκαδικής γης.
Κατά την πρώιμη Χαλκοκρατία (κατά τους ιστορικούς) εδώ κατοικούσαν οι Αίμονες (Ινδοευρωπαϊκή φυλή) δηλ. πριν από το 2000 π.Χ. (44). Ο Παυσανίας γράφει πως η Λυκόσουρα ήταν η πρώτη πόλη, που είδε ο ήλιος και πως αυτή δίδαξε τους ανθρώπους να κτίζουν πόλεις. Η φήμη αυτή βέβαια δεν είναι πραγματικότητα. Οι οικισμοί στο χώρο του Παλιόκαστρου πρέπει να ξεκίνησαν πολύ πριν από τη Λυκόσουρα, η οποία δεν έχει τίποτε το εξαιρετικό. Στο χώρο όμως του Παλιόκαστρου, αν πέσουν ερευνητικά τα εξασκημένα μάτια των αρχαιολόγων, είναι βέβαιο, πως θα βρουν οικισμούς της εποχής του λίθου, γιατί και οψιανού κομμάτια βρί- σκονται και πέτρινα εργαλεία.
Έτσι, λοιπόν, στον περίφημο τούτο τόπο, τον πλούσιο και δυνατό πρέπει να είχε στήσει το θρόνο του κάποιος θεϊκός βασιλιάς. Και στη Μυκηναϊκή εποχή πρέπει να διαδραμάτισε κάποιο σημαντικό ρόλο. Δεν πρέπει να έλ- λειψε κι από τον Τρωικό πόλεμο, αφού κι ο Τεύθις πήγε με τον στρατό του στην Αυλίδα και μάλιστα καβγάδισε με τον Αγαμέμνονα και τραυμάτισε την Αθηνά, που θέλησε να τους χωρίσει.
Ο ομηρολόγος Κων. Συριόπουλος (45) σε εμπεριστατωμένη μελέτη του (την ανακοί- νωσε στο Α' Διεθνές Συνέδριο της Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών, που έγινε στη Σπάρτη) τοποθετεί στο Παλιόκαστρο, ύστερα από την αποκάλυψη του χώρου από το γράφονταν, την αρκαδική πόλη Φηρή, την πρωτεύουσα του Αρκάδα βασιλιά Ορσίλοχου (46).
Από τον Όμηρο μαθαίνουμε ότι ο Τηλέμαχος ο γιος του Οδυσσέα, για να μάθει τι απόγινε ο πατέρας του, ταξίδεψε μια νύχτα κρυφά από τους «μνηστήρες» για την Πύλο, να ρωτήσει το Νίστορα. Το σχετικό χωρίο του Ομήρου λέγει (47):
«Όλη τη νύχτα αρμένιζε ως την αυγή το πλοίο ................................... ................................... ήρθαν στην καλοχτίστε τη χώρα του Νηλέα την ώρα πονάνε ο λαός θυσία στ' ακρογιάλι». Από τους στίχους βγαίνει πως ο Τηλέμαχος με τους κοπηλάτες του κάλυψαν την απόστα- ση Ιθάκης � Πύλου μέσα σε μια νύχτα.
Στον ιστορικό αρχαιολογικό κόσμο υπάρχει ακόμη άλυτο το πρόβλημα της θέσης της Πύλου του Νίστορα, της χώρας του Νηλέα. Ήταν στη Μεσσηνία (στο Κορυφάσιο), καθώς πίστευε ο κόσμος της κλασικής αρχαίας Ελλάδας, όπως γράφει ο Παυσανίας ή ήταν στην Τριφυλλία, 30 στάδια Ν.Α. του Ποσειδίου της Σαμίας όπως γράφει ο Στράβων;
Ο Σπ. Μαρινάτος (48) γράφει ότι 5 χιλ. επάνω από τη χώρα των Γαργαλιάνων στα Βολιμίδια βρέθηκε μεγάλο Μυκήναικό νεκροταφείο. Ότι η θέση ταυτίστηκε με την Πύλο, εκείνη για την οποία μιλάει ο Στράβων. Ότι αυτήν εγκα- τέλειψαν οι κάτοικοί της μετά την καταστροφή της από τους Λεπρεάτες, που της επιτέθηκαν μαζί με τους συμμάχους τους Σπαρτιάτες κα- τά τον Β' Μεσσηνιακό πόλεμο. Τότε πήγαν κι έκτισαν τη Μεσσηνιακή Πύλο στο Κορυφάσιο (κοντά στη σημερινή Πύλο).
Ο Σπ. Μαρινάτος δεν συμφωνεί με τους συγγραφείς της αρχαίας Ελλάδας, που νόμιζαν ότι η Πύλος του Νίστορα ήταν στη Μεσσηνία. Θεωρώντας αξιοπιστότερα τα έπη του Ομήρου, υποστήριξε ότι σε κάποιο μέρος μεταξύ Κακόβατου και Περιστεριάς (11 χιλ. Β.Δ. της Κυπαρισσίας) πρέπει να ήταν η Πύλος του Νίστορα. Όμως τη θέση του Κακόβατου βρίσκει περισσότερο σύμφωνη προς τα ομηρικά έπη, γράφοντας ότι «είναι σχεδόν πλήρης» (49), γιατί απέχει 70 μίλια από την Ιθάκη, που μπορούσαν να καλυ- φθούν μέσα σε μια νύχτα, σύμφωνα με τον Όμηρο. Η Μεσσηνιακή Πύλος των 90 μιλίων αποκλείεται, γιατί δεν ήτο δυνατό να καλυ- φθούν μέσα σε μια νύχτα. Ο Όμηρος δεν ορίζει, αν η Πύλος ήταν στη Μεσσηνία ή στην Τριφυλλία ή στην Ηλεία. Έτσι ο ερευνητής πρέπει να αναζητήσει τη θέση της Πύλου από τα στοιχεία, τα σχετικά, της αρχαίας γραμμα- τολογίας γενικά.
Επειδή οι συγγραφείς της κλασικής αρχαίας Ελλάδας, στηριγμένοι στους μύθους και τις παραδόσεις, τοποθετούν την Πύλο στη Μεσσηνία, έρχονται σε σύγκρουση με όσα ο Όμηρος γράφει γι' αυτή, δεδομένου, ότι τα γεωγραφικά στοιχεία που αναφέρει, μαζί με όσα γράφει για τις σχέσεις του λαού των Πυλίων και του Νίστορα με τους γειτονι- κούς λαούς, δεν έχουν καμία σχέση με τη Μεσσηνία, αλλά με την Τριφυλλία και τον Αλφειό και τους Αρκάδες, σαν γείτονές του. Έτσι οι ιστορικοί είναι χωρισμένοι, σ' αυτούς που θεωρούν αξιοπιστότερο τον Όμηρο και σ' αυτούς, που πιστεύουν τους συγγραφείς της κλασικής αρχαιότητας.
Ένα βασικό κοινό στοιχείο και των δύο απόψεων είναι η πόλη Φηρή ή Φάρα ή Φαρά ή Φαραί (α) από την οποία πέρασε ο Τηλέμαχος, πηγαίνοντας από την Πύλο στη Σπάρτη, μήπως πληροφορηθεί κάτι για τον πατέρα του τον Οδυσσέα, αφού τίποτε δεν έμαθε από το Νίστορα.
Όσοι ερευνητές τοποθετούν την Πύλο του Νίστορα στη Μεσσηνία (στο Κορυφάσιο ή στον Εγκλινανό της Χώρας), λένε ότι η Φηρή, πρέπει να ήταν στην Καλαμάτα, όπου υπάρχει μάλιστα και οδός «Φαρών».
Όσοι ερευνητές θεωρούν αξιοπιστότερο τον Όμηρο, αναζητούν τη Φηρή στην Αρκαδία. Μεταξύ αυτών ήταν και ο Μαρινάτος, ο οποί- ος την αναζητούσε κοντά στον Αλφειό και πλησίον της Καρίταινας. Αν βρισκόταν εκεί κάπου μια μυκηνα-κή πόλη, ένα Μυκήναικό κέντρο, τότε θα επαληθευόταν, πλήρως, ο Όμηρος κι η Πύλος δεν θα ήταν στη Μεσσηνία, σύμφωνα με τους συγγραφείς της κλασικής Ελλάδας, αλλά στην ηλειακή χώρα της Τριφυλλίας.
Οι ειδήσεις για μια πόλη με αυτό το όνομα στην Αρκαδία δε λείπουν. Ο Πολύβιος γρά- φει για μια πόλη με το όνομα Φαραί (α) στην Αρκαδία.
Ακόμη, σ' έναν κατάλογο θεαροδόκων (ιερό αξίωμα) στους Δέλτους, όπου αναγράφονται, κυρίως, αρκαδικές πόλεις, αναγράφεται και μια «ΕΝ ΦΑΡΑΙ», η οποία πρέπει να βρισκό- ταν, κατά το Σπ. Μαρινάτο, «στα περίχωρα της Μεγάλης πόλεως». (50)
Ο Όμηρος γράφει ότι ο Τηλέμαχος έμεινε όλη την ημέρα, φιλοξενούμενος στο παλάτι του Νίστορα. Το άλλο πρωί έσφαξαν ένα δαμάλι, το ετοίμασαν, έψησαν κομμάτια κρέας στις σούβλες, στρώσανε πλούσιο τραπέζι, έφαγαν κι ύστερα ο Τηλέμαχος κι ο γιος του Νίστορα, ο Πεισίστρατο, ανέβηκαν στην άμαξα και το βράδυ που: «Κι ο ήλιος πια βασίλεψε κι ισκιώσανε όλοι οι δρόμοι έφτασαν μες στη Φηρή στου Διοκλή το σπίτι, γιου του Ορσίλοχου, που ο Ρουφιάς (51) τον έσπειρε παιδί του» (Οδ. Γ. 494-96). Στο παλάτι του Διοκλή κοιμήθηκαν το βράδυ και το πρωί, πολύ πρωί με τη ροδοδάκτυλη Ηώ, ξεκίνησαν για τη Σπάρτη κι όταν: «Ο ήλιος πια βασίλεψε κι ίσκιωσαν όλοι οι δρόμοι στης Σπάρτης ήρθαν τα στενά πόχει βαθιά φαράγγια (Οδυς. Γ. 504-2) (52). Αφού καμμιά πληροφορία δεν πήρε κι από το Μενέλαο, τα δυο παιδιά επέστρεψαν, ακολουθώντας τον ίδιο δρόμο, αφού και πάλι διανυκτερεύσανε στη Φηρή, στο σπίτι του Διοκλή.
Ο Σπ. Μαρινάτος γράφει (ως άνω) ότι, αν η Πύλος ήταν στην Τριφυλλία, η Φηρή πρέπει να ήταν στο μέσο της διαδρομής κάπου πλησίον της Καρίταινας. Καθορίζει μάλιστα και το δρόμο, που πρέπει ν' ακολουθήσουν τα δυο παιδιά δια μέσου της Πλατιάνας, της Αλιφείρας (Ρογκοζιό), της Λυκαίας Θεισόας (Λάβδα), της Φηρής κι από τη Φηρή στη Σπάρτη.
Πού όμως ήταν η Φηρή του Διοκλή; Αν στην περιοχή της Καρίταινας βρισκόταν ένα μυκη- ναϊκό κέντρο, η δικαίωση της άποψής του θα ήταν πλήρης.
Ήταν η εποχή που ο C. BLEGEN ανακάλυπτε το μεγάλο ανάκτορο στον Εγκλιανό της Χώρας Μεσσηνίας κι όλοι το απέδωσαν στο Νέστορα.
Όταν ο Σπ. Μαρινάτος, το 1955, πήρε την έκθεσή μου και διάβασε για την ανακάλυ- ψη του μεγάλου μυκηναϊκού κέντρου στο Παλιόκαστρο, με κάλεσε, για περισσότερες πληροφορίες, στην Αθήνα. από τη συζήτηση διαπίστωσα ότι τον ενδιέφερε η ακριβής θέση του Παλιόκαστρου, που τότε κανείς χάρτης δεν το σημείωνε. Εκδήλωσε έντονο ενδιαφέρον να επισκεφθεί το χώρο. Μετά από λίγο με ειδοποίησε για την ημέρα και την ώρα της άφιξής του στη Μεγαλόπολη, απ' όπου θα τον παραλάβαινα, να τον οδηγήσω στο δύσβατο εκείνο, τότε, τόπο. Δυστυχώς μετά λίγες ημέρες μου τηλεγράφησε πως για λόγους υπηρεσιακούς ανεβάλετο η επί- σκεψη (53).
Αργότερα, όταν διάβασα τις απόψεις του περί της Πύλου και της Φηρής, κατάλαβα το λόγο του ενδιαφέροντας του. Προφανώς, είχε υποψιασθεί ότι επρόκειτο περί της Φηρής, που την ήθελε στα περίχωρα της Καρίταινας. Εκείνος που πρώτος ταύτισε το χώρο του Παλιόκαστρου με τη Φηρή είναι ο Ομηρολογός Κων. Συριόπουλος ο οποίος στην εμπεριστατωμένη (ως άνω) μελέτη του και στη σελ. 31 γράφει: «Η ταύτισες κατά ταύτα του Παλαιικάστρου της Γορτυνίας προς την ομηρικήν Φηρήν, την πρωτεύουσα των Ορσιλοχιδών, φαίνεται πιθανή...».
Επειδή ο Όμηρος αναφέρει κι άλλη Φηρή «Φηρές το θείον πόλισμα» (Ιλ. 1 στ. 150) και στην Οδύσσεια (Φ. 12 �14) αναφέρεται σε μια συνάντηση του Οδυσσέα και του Ίφιτου στη Μεσσήνη στο σπίτι του Ορτίλοχου, ο Κων. Συριόπουλος, ο οποίος στην εμπε- ριστατωμένη (ως άνω) μελέτη του και στη σελ. 31 γράφει: «Η ταύτισες κατά ταύτα του Παλαιοκάστρου της Γορτυνίας προς την ομηρικήν Φηρήν, την πρωτεύουσα των Ορσιλοχιδών, φαίνεται πιθανή...». Επειδή ο Όμηρος αναφέρει κι άλλη Φηρή «Φηρές το θείον πόλισμα» (Ιλ. 1 στ. 150) και στην Οδύσσεια (Φ. 12 � 14) αναφέρεται σε μια συνάντηση του Οδυσσέα και του Ίφιτου στη Μεσσήνη στο σπίτι του Ορτίλοχου, ο Κων. Συριόπουλος κάνει το διαχωρισμό των δύο Φηρών και των δυο Οργίλοχων του Ομήρου με πολλή εμβρίθεια, με σαφήνεια και λεπτολόγο ανάλυση των επών.
Στη συνέχεια (σ. 28) γράφει: «Εκ των νεωτέ- ρων ερμηνευτών του Ομήρου και των αρχαι- ολόγων παραδέχονται την ύπαρξιν αρκαδι- κής Φηρής κατά τον άνω ρουν του Αλφειού, χωρίς όμως να δυνηθούν να ταυτίσουν την θέσιν της, οι A. BISCHOFF, V. BERARD, W. DORPFELD, T.W. ALLEN, W. LEAF, P. CAUER, H. RUTER, F. BOLTE, L. WEBER και ERN. MEYER. Αρνούνται δε την ύπαρξιν αυτής οι C. BLEGEN, W. MC DONALD, R. HAMPE, R. PALMER, F. KIECHLE και ST. HILLER». Ο διχασμός των απόψεων είναι σαφής.
Ένα σπουδαίο τοπογραφικό στοιχείο του Ομήρου στον εντοπισμό της Φηρής όπου έμεινε ο Τηλέμαχος είναι ότι μετά τη Φηρή, πηγαίνοντας προς τη Σπάρτη, υπήρχε ένας κάμπος, σπαρμένος με σιτάρια. Όσοι δέχονται την Πύλο στην Μεσσηνία και τη Φηρή στην Καλαμάτα, παραβλέπουν το γεωγραφικό αυτό στοιχείο του ομηρικού έπους, δεδομένου ότι μετά την Καλαμάτα υψούται απότομα ο Ταΰγετος. Αν τοποθετή- σουμε τη Φηρή γύρω από την Καρίταινα, τότε επαληθεύεται ο Όμηρος, γιατί υπάρχει το οροπέδιο της Μεγαλόπολης, που και σήμερα σπέρνεται με σιτάρια.
Και δεν είναι μόνο αυτό το στοιχείο, που συνηγορεί υπέρ της αρκαδικής Φηρής. Είναι κυρίως ο Αλφειός, που ήταν πατέρας του Ορσίλοχου κι αυτός ήταν πατέρας του Διοκλή. Από το στοιχείο τούτο γίνεται φανετό, ότι ο Όμηρος μιλάει για την αρκαδική Φηρή, που ήταν κοντά στον Αλφειό.
Ο Όμηρος γράφει ότι ο Αινείας εφόνευσε στην Τροία τον Κρήθονα και τον Ορσίλοχο, που ήσαν δίδυμα παιδιά του Διοκλή:

» που μέσα στην καλοχτίστε Φεράν εκατοι- κούσε
» πάμπλουτος και από τον Αλφειό κρατού- σεν, όπου ρέει
» πλατύ ποτάμι ανάμεσα στη χώρα των Πυλίων,
» κι εγέννα τον Ορσίλοχον πολλών ανθρώ- πων άρχον
» τούτος τον μεγαλόκαρδο γέννησε Διοκλέα
» και του Διοκλέους δίδυμα δυο τέκνα γεν- νηθήκαν
» ο Κριθών και Ορσίλοχος, γνώστες πολέμου πρώτοι.

Από τους στίχους αυτούς γίνεται φανερό, 1) ότι η κατοικία του παιδιού του Αλφειού, του Ορσίλοχου, πρέπει να ήταν στην Αρκαδία. Μεσσηνιακή Φηρή και Αλφειός είναι στοι- χεία άσχετα. 2) Ότι η Πύλος του Νέστορα ήταν πλησίον του Αλφειού, ο οποίος διέσχιζε τη χώρα των Πυλίων.
Ακόμη, ο Όμηρος στην Ιλιάδα (Β. 591 � 92, 601) λέγει ότι έστειλαν στην εκστρατεία της Τροία άνδρες: «Η Πύλος... Κι η Πάντερπνη Αρήνη, το Θρύον, πόρος του Αλφειού, το Αιπύ, λαμπρό τα μέρη και τούτους ο Γερήνιος ο Νέστωρ διοικούσε» (55). Όλες τούτες οι πόλεις είναι της Ηλείας και καμμιά της Μεσσηνίας.
Γράφει, ακόμη, ο Όμηρος (Ιλ. Η. 133 � 141), ότι ο Πρόμαχος των Αρκάδων, ο Ερευθαλίων (56) είχε πόλεμο ανοίξει με τους Πυλίους και το Νέστορα. Μάχονταν κοντά στο γοργό Κελάδοντα ποταμό και πλησίον στα τείχη της Φειάς (;) στα ρείθρα του Ιορδάνου.
Εδώ γίνεται φανερό, ότι η μάχη έγινε στη συμβολή δυο ποταμών, δηλ. στο γοργό Κελάδοντα και στις όχθες του Ιορδανού, ο οποίος πρέπει να περνούσε κοντά στα τείχη της Φειάς (;). το γεωγραφικό τούτο στοιχείο του Ομήρου, δηλ. συμβολή δυο ποταμών Πλησιών των τειχών μιας πόλης (της Φειάς;) αποκλείουν μεσσηνιακό χώρο, γιατί δεν υπάρχει στη Μεσσηνία τέτοιος χώρος. Ακόμη, αν η Πύλος του Νέστορα ήταν στον Κορυφάσιο ή στον Εγγλιανό της Χώρας Μεσσηνίας, οι Αρκάδες δεν γειτόνευαν με τους Πύλιους, ώστε για κάποια συμφέροντα να συγκρουσθούν. Ακόμη, η πόλη Φειά δεν είναι πόλη της Μεσσηνίας, αλλά της Ηλείας. Όμως όπου κι αν τοποθετείται δε βρίσκεται κοντά σε κανένα ποτάμι.
Τι συμβαίνει λοιπόν, με τα γεωγραφικά αυτά στοιχεία του Ομήρου, εξαιτίας των οποίων μερικοί ιστορικοί, μεταξύ των οποίων κι ο Κ. Παπαρρηγόπουλος, του αμφισβητούν την σωστή τους τοποθέτηση και του κα- ταλογίζουν άγνοια του Ηλειακού και του Μεσσηνιακού χώρου; Τη λύση του προβλή- ματος δίνει πειστικά και με κάθε λεπτομέρεια ο Γορτύνιος Κ. Συριόπουλος στη μελέτη του (ως άνω σελ. 27) με τα εξής: «Η ύπαρξη αρκαδικής Φηρής, καστραφείσης πιθανώς προ τη Καθόδου των Δωριέων και λησμονη- θείσης μετ' αυτήν, ως συνέβη και με άλλας αρκαδικά πόλεις ως η Ρίπολη, Στρατίη και Ενίσπη, μαρτύρεται και από διασωθέν από- σπασμα του Αθηναίου Φερεκύδου του 6ου ή 5ου π.Χ. αιώνος. Την πληροφορίαν δε του Φερεκύδου χρησιμοποιεί ο σχολιαστής του 1ου π.Χ. αιώνος του Ομήρου Δίδυμος, ίνα δαρθώση την γραφήν των χειράγραφων της Ιλιάδας εις το Η. 135 από Φειάς εις Φηράς, προ των τειχών της οποίας συνεκρούοντο Αρκάδες και Πύλιοι».
Η πολύ σημαντική αυτή παρατήρηση του Κ. Συριόπουλου, τεκμηριωμένη επιστημονικά συμφωνεί απόλυτα μόνο με τα τοπογραφικά του Παλιόκαστρου, όπου ελαβε χώραν η μάχη αυτή μεταξύ Αρκάδων και Πυλίων, γιατί καμμιά άλλη πόλη δεν βρίσκεται στη συμ- βολή δυο ποταμών· ούτε η Φειά είναι πόλη της οποίας η θέση είναι γνωστή στην Ηλεία. Άλλοι την τοποθετούν πλησίον της Σκαφιδιάς κι άλλοι κοντά στο Κατάκωλο.
Κι άλλοι λένε ως Ιάρδανο τον Ακίδα ποτα- μό, κι άλλοι το ξερόρεμα, της «Κυράς το Λαγκάδι». Όσι υποστηρίζουν ότι ο Ιορδανός ήταν πλησίον της άγνωστης Φειάς βασι- σμένοι στο Η. 135 της Ιλιάδας: «Φειάς παρ τείχεσιν Ιορδανού αμφιρέεθρα» (57), θα πρέπει να γνωρίζουν ότι η Φειά είχε κι άλ- λον ένα ποταμό από την άλλη της μεριά τον Κελάδοντα.
Αυτόν γιατί τον αποσιωπούν; Ποιος ήταν στον ηλειακό χώρο; Έχει λοιπόν δίκιο ο Κ. Συριόπουλος. Η λέξη «Φειάς» πρέπει να γίνει «Φηράς». Το χωρίο του Ομήρου τότε ταυτίζεται πλήρως με την ομηρική πόλη στο Παλιόκαστρο, όπου ο επισκέπτης θ' ανα- γνωρίσει το «γοργό» (ωκύροον) Κελάδοντα (Μικρό ποτάμι ή Βρενθεάτη κι όχι Βουφάγο), για τον οποίο είπαμε ότι τρέχει γοργά, τα πεντακάθαρα νερά του μέσα από πλατάνια και πράσινα χωράφια και τον Ιάρδανο στον Αλφειό, που αργοσέρνεται βουβός στην κοι- λάδα με τις βαθιές λίμνες.

Βιβλία :
(2006) Ιστορικές αναλήθειες, Διώνη
(2003) Το Δωρικό πρόβλημα και η καταστροφή του Μυκηναϊκού πολιτισμού, Διώνη


ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑΝΤΙΝΟΥ
Γράφει ο IΩΑΝΝΗΣ ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΣ

                           «...Παλιέ μου φίλε γνώριμε συμμαθητή θαμώνα
                            απόψε που βρεθήκαμε σου δίνω την σφεντόνα...
 
Το είχα από καιρό κατά νου, στα πλαίσια της προσπάθειας που κάνουμε να παρουσιάσουμε μέσα από την εφημερίδα μας τους ανθρώπους της τέχνης και του πνεύματος που κατάγονται από την περιοχή μας και μας κάνουν υπερήφανους, να πλησιάσω τον δικό μας Βασίλη Παπακωνσταντίνου. Μα πώς να πλησιάσεις ένα γίγαντα; Έτσι συνέχεια το ανέβαλα... Κάποια στιγμή ξεπερνώντας τις αναστολές μου, διαπίστωσα πως δεν ήταν καθόλου δύσκολο. Έτσι, βρεθήκαμε απέναντι, απέναντι να τα λέμε στο μαγαζί που δουλεύει, στο καμαρίνι του.

Εκείνος ήρεμος κάπνιζε το τσιγάρο του, αλλά εγώ ότι είχα σχεδιάσει να του πω ξεκινώντας, το ξέχασα. Το χαρτάκι με τις ερωτήσεις που είχα ετοιμάσει μου φάνηκε ξενέρωτο. Του το 'πα και χαμογέλασε. Έξω οι μουσικοί της ορχήστρας έκαναν δοκιμές. Έκλεισε την πόρτα για ν' ακουγόμαστε. Η κουβέντα άρχισε με κοινοτυπίες μα γρήγορα ζεστάθηκε. Πέρασε στο χωριό. Στα παιδικά χρόνια. Η φωνή του γλύκανε. ¶ναψε κι άλλο τσιγάρο κι άρχισε να μιλά ακατάπαυστα με πάθος. Δεν τον διέκοψα. Αφέθηκα να με παρασύρει στο ποτάμι με τις μουσικές, τους ήχους και τα χρώματα των παιδικών του αναμνήσεων.

- Β.Π. Το λέω πολλές φορές, και το λέω για άλλη μια φορά ακόμη με υπερηφάνεια κι όλας χωρίς να είμαι τοπικιστής, ότι γεννήθηκα στο πιο όμορφο χωριό της Ελλάδος, το Βάστα. Συμπάθα με, μα έχω ένα λόγο παραπάνω να λέω ότι το χωριό μου είναι το καλύτερο, γιατί πράγματι είναι! Θα μου πεις για τον καθένα ο τόπος που γεννήθηκε και αντίκρισε για πρώτη φορά τη φύση είναι ο καλύτερος.
Ξέρεις, είναι σημαντικό να μεγαλώνεις εναρμονισμένος με τη φύση. Να μεγαλώνεις μαζί με το σιτάρι που ανθίζει κάθε άνοιξη. Που βγαίνει και του χρόνου και επί χρόνια. Το περιμένεις και νιώθεις ότι είσαι και συ πιο μεγάλος, και κείνο πιο μεγάλο.

Θυμάμαι που ανεβαίναμε στο βουνό, στο Τετράζι, κι έβλεπα όλη την Αρκαδία από τη μια, κι όλη την Μεσσηνία με τη θάλασσα από την άλλη μεριά.. Έβλεπα θυμάμαι από τα υψώματα, πώς κυμάτιζε η χλόη έτσι που τη φύσαγε ο αέρας κάτω από τα δέντρα. Κι έρχονται εκεί να προστεθούν οι ήχοι των ανθρώπων με την καθημερινή τους ζωή που είναι ήχοι τραγουδιών, γλεντιών, τσακωμών, αγάπης και θρήνου, όλα μαζί. Προσπάθησα να τα δώσω όλα αυτά σ΄ ένα τραγούδι, στη σφεντόνα εννοώ, αλλά δεν χωράνε ούτε σε χίλια τραγούδια.

Όταν μεγαλώνεις σε μια τόσο κλειστή και όμορφη κοινωνία, η παιδική σου ζωή είναι αρκετά έντονη γιατί έχει ταυτότητα και πρόσωπο. Δεν είναι όπως στις μεγάλες πόλεις που δεν σε ξέρει κανείς. Στο χωριό είσαι αναγνωρίσιμος έτσι κι αλλιώς. Σε ξέρουνε όλοι και το χωριό για σένα είναι όλος ο κόσμος. Έζησα εκεί μέχρι τα επτά μου χρόνια, αλλά αν γυρίσω πίσω στη ζωή μου νομίζω ότι αυτό θυμάμαι πρώτα, και μετά τις υπόλοιπες γειτονιές στην Αθήνα, γιατί αλλάξαμε αρκετές γειτονιές. Η εστία μου πάντως, εκεί φαίνεται να είναι.

Τέλος της δεκαετίας του 50 μετακομίσαμε. για τα γνωστά. Δεν ήτανε αστυφιλία! Κακώς την είπαν έτσι. Ανάγκη ήταν! Δεν υπήρχε γυμνάσιο για μας τα παιδιά. Τα υλικά αγαθά δεν έφταναν. Ο τόπος δεν μπορούσε να θρέψει όλη την οικογένεια. Ήμασταν βλέπεις τέσσερα παιδιά, οι γονείς, κι ο παππούς με τη γιαγιά.. Έτσι μια μέρα φύγαμε όλοι μαζί στην Αθήνα, αφού ο μπαμπάς τον περισσότερο καιρό ήτανε εκεί και δούλευε στις οικοδομές. Ευτυχώς, μοιάζει οξύμωρο αυτό, μείναμε σ' ένα πλυσταριό μιας βίλας παρωχημένων αστών στην Αγία Παρασκευή, δηλαδή σ' ένα παράσπιτο απ' έξω. Σου λέω ότι είναι οξύμωρο γιατί ήταν ευτυχία για μένα, επειδή ήταν μέσα στα χωράφια της τότε Αγίας Παρασκευής. Καλύτερα λοιπόν που έμενα εκεί παρά σε καμιά πολυκατοικία, γιατί εκεί συνεχίσαμε τη σχέση μας με τη φύση.

- Ι.Α. Σήμερα πηγαίνεις στο χωριό;

- Β.Π. Ναι πηγαίνω!

- Ι.Α. Πως το βλέπεις;

- Β.Π. Να σου πω. Το χωριό δεν είναι αυτό καθ' εαυτό ότι βλέπεις, αλλά περισσότερο αυτό που έχεις ζήσει.

- Ι.Α. Δηλαδή αυτό που σου ξυπνάει πράγματα μέσα σου;

- Β.Π. Ναι! Βλέποντας το λοιπόν. Βλέποντας για παράδειγμα τη «στουρνάρα». Το χώρο συγκέντρωσης, το υπαίθριο αυτοσχέδιο καφενείο που μαζευόμασταν και μιλούσαμε και παίζαμε κάθε δειλινό. Βλέποντας τώρα αυτή την πέτρα με τις αναμνήσεις ολονών μας, αλλιώς φαντάζει από μια άλλη πέτρα που δεν έχουμε ζήσει εκεί σ' εκείνη, τη δεύτερη πέτρα. Αυτός είναι ο πλούτος που κουβαλάμε μέσα μας. Αυτό αν το θέλεις τέλος - τέλος μπορεί να είναι ακόμα και η συναισθηματική αντιπαράθεση στον επιβεβλημένο τρόπο ζωής της πόλης. Δηλαδή αυτός που ξέρει από πού έρχεται, αυτός που έχει την πολυτέλεια να το φυλάει μέσα του σαν ότι πολυτιμότερο έχει, ξέρει που πηγαίνει! Κι όταν τρέχει στην πόλη με το αυτοκίνητό του, στην Αθήνα εννοώ, είτε με μια «σαμσονάιτ», είτε πίσω απ' το γκισέ μιας τράπεζας, είτε είναι ένας πολίτης στην αγορά, ξέρει ότι αλλού είναι το παιχνίδι του, και δεν είναι εδώ που είναι!. Και έχει μέσα του την κρυφή ελπίδα ότι θα γυρίσει στους χώρους της παιδικής του ηλικίας, αυτό ενδεχομένως να μη γίνεται για πολλούς ποτέ, όμως λειτουργώντας σαν μια ελπίδα, ευτυχώς, σε κάνει να κρατάς μία απόσταση, συναισθηματική τουλάχιστον, από τα πράγματα τα σημερινά, και έτσι διατηρώντας αυτόν τον πλούτο, διατηρείσαι και ο ίδιος πιο συναισθηματικός και απόμακρος στο σελοφάν, στο τετράγωνο, και στο προτεινόμενο.

- Ι.Α.. Και πάντα έφηβος.

- Β.Π .Ναι μαζί πηγαίνει και αυτό βεβαίως. Ξέρεις οι Αρκάδες δεν γερνάνε εύκολα, στην ψυχή εννοώ. Είναι παρατηρημένο αυτό.

- Ι.Α. Έτσι δικαιολογείς αυτή σου την εφηβηκότητα;

- Β.Π. Ίσως. Οι συμμαθητές μου ήταν δέκα άνθρωποι όλοι κι όλοι. Όταν έχεις την πολυτέλεια να είναι τόσο λίγοι, άρα τόσο φίλοι, νομίζεις ότι έχεις φίλο όλο τον κόσμο. Κι όταν νιώθεις κομμάτι του κόσμου δε γερνάς γιατί νοιώθεις ότι πάτε όλοι μαζί. Κι όταν αντικειμενικοποιείται το οποιοδήποτε πρόβλημα είναι πολύ πιο ελαφρύ.

- Ι.Α.. Δηλαδή Βασίλη σα να λέμε, έχεις γεμίσει σ' ένα μεγάλο μέρος το συναισθηματικό σου κόσμο από τα εφτά χρόνια που έζησες στο Βάστα!

- Β.Π. Νομίζω πως έτσι γίνεται με όλους τους ανθρώπους. Απλώς αν το εντοπίσεις είναι ακόμα καλύτερα. Με τους συμμαθητές μου που σου έλεγα, βρισκόμαστε στο σύλλογο καμιά φορά και είναι σα να μη μεγαλώσαμε καθόλου. Ξέρεις στο σύλλογο ακόμα τσακώνονται και αυτό είναι σπουδαίο. Έχουν την πολυτέλεια να έχουν τέτοια άνεση μεταξύ τους, που σημαίνει εκμηδενισμός των τύπων, του καθώς πρέπει κ.λ.π. Είναι ζωντανοί άνθρωποι. Τσακώνονται και αυτό εγώ το βρίσκω υπέροχο.

- Ι.Α. Έτσι που μιλάς για τον τόπο σου, το χωριό σου, μου δίνεις την εντύπωση ότι ξεχνάς τα σημερινά του προβλήματα. Πως βλέπει λοιπόν ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου την Αρκαδία του σήμερα;

- Β.Π. Μέχρι τώρα σου εξήγησα τους τρόπους με τους οποίους αντιπαραθέτεις στα σημερινά δεινά και έτσι βλέπεις τα πράγματα όχι τόσο μαύρα, γιατί στην πραγματικότητα είναι μαύρα τα πράγματα. Βλέπεις ότι οι εκάστοτε κυβερνήσεις δεν ασχολήθηκαν με αυτή τη ρημάδα την επαρχία. Ασχοληθήκανε μόνο κάθε φορά σε κάθε προεκλογική περίοδο. Η επαρχία είναι τελείως παρατημένη. Αυτό είναι αν το θέλεις, και ένα οικονομικό λάθος των κεντρικών κυβερνήσεων της Ελλάδας.

- Ι.Α. Υπάρχει όμως και η τοπική αυτοδιοίκηση.

- Β.Π. Δεν υπάρχει! Μακάρι να υπήρχαν αυτόνομοι δήμοι. Κανένας δεν ξέρει καλύτερα τα τοπικά προβλήματα όσο οι ίδιοι οι άνθρωποι που μένουν εκεί. Θα έπρεπε λοιπόν να τους δίνεται η δυνατότητα να τα βλέπουν και να τα λύνουν. Αυτό όμως δεν γίνεται. Πρέπει να δοθεί άδεια από το Νομάρχη, ο οποίος μέχρι πρότινος ήταν τοποθετημένος. Αλλά και τώρα που είναι αιρετός το ίδιο πράγμα είναι, αφού κομματικοποιείται προκειμένου να υποστηριχθεί από κάποιο κομματικό φορέα για να εκλεγεί. άρα η Αθηνοκεντρική εξουσία είναι εκείνη που καθορίζει τα πάντα στην Ελλάδα. Δεν υπάρχει κανένα αυτοδύναμο και αυτόνομο όργανο που να παίρνει εξουσίες στην επαρχία. Έτσι την έχουν παρατήσει στην τύχη της. Να! Παράδειγμα αυτό το ρεζίλη των δρόμων. Το ξέρω γιατί έχω τη δυνατότητα να το βλέπω κάθε καλοκαίρι. Σε πληροφορώ πως αντί να φτιάχνουν, χειροτερεύουν.

- Ι.Α. Πώς κρίνεις το γεγονός ότι συμβαίνουν αυτά στην Αρκαδία ενώ από κει κατάγονται οι περισσότεροι πολιτικοί;

- Β.Π. Δεν μιλάω για την Αρκαδία, μιλάω για όλη την Ελλάδα. Αλλά και η Αρκαδία δεν διαφέρει. Όσο για τους πολιτικούς, όταν σήμερα ένας νέος πολιτικός βγαίνει στην πολιτική, βγαίνει σίγουρα από φιλοδοξία κι όχι όπως παλιά που πολλοί έδιναν τη ζωή τους για το λαϊκό δίκιο αν θέλεις. Σήμερα ο πολιτικός ξεκινάει προσωπική καριέρα κι όταν αναγνωριστεί, το πρώτο που σνομπάρει είναι ο χώρος που τον ανέδειξε. Στόχος του είναι να καθιερωθεί σε μεγαλύτερα αστικά κέντρα, φτάνοντας τελικά στην Αθήνα.

- Ι.Α. Παρ' όλα αυτά κι εκεί οι συμπατριώτες τους πάλι τους ψηφίζουν!

- Β.Π. Ναι γιατί οι άνθρωποι νιώθουν υπερήφανοι όταν αναδεικνύουν κάποιον δικό τους.

- Ι.Α. Το αποτέλεσμα όμως;

- Β.Π. Το αποτέλεσμα είναι το ίδιο, κύκλος και ανακύκλωση στα ίδια πράγματα και τα χωριά ρημάζουν.

- Ι.Α. Και η καρδιά της Ελλάδας τελικά πού χτυπάει; Στην Αθήνα;

- Β.Π. Όχι! δεν χτυπάει ούτε στην Αθήνα, ούτε στο Βάστα. Στις Βρυξέλες χτυπάει!

- Ι.Α. Μήπως όμως στις Βρυξέλες η καρδιά της Ελλάδας πάθει έμφραγμα;

- Β.Π. Ναι! Μάλλον σε νοσοκομείο των Βρυξελλών την πήγανε μέχρι να την τελειώσουν.

- Ι.Α. Βασίλη πιστεύεις ότι η Ελλάδα που εμείς γνωρίσαμε και αγαπήσαμε στα χωριά μας θα πάψει κάποτε να υπάρχει αφού εκεί πλέον ζουν μόνο γερόντοι;

- Β.Π. Το 'χουμε τραγουδήσει και στα «Αγροτικά». «Αχ και τι να κάνουν τα παλικάρια / στο καφενείο χαρτιά και ζάρια / μπαίνουν στα τραίνα / πάνε στα ξένα / ΑΝΑΘΕΜΑ» Γιατί να κάτσουν εκεί; Με τι να ασχοληθούν; Εδώ ούτε ένας δρόμος να πάνε στο γιατρό στην κοντινή πόλη δεν υπάρχει. Τι τους προσφέρει η πολιτεία; Το Θέμα λοιπόν είναι ξεκάθαρα πολιτικό.

- Ι.Α. Και τι θα έπρεπε να γίνει;

- Β.Π. Έπρεπε να υπάρχει ένα μακροχρόνιο πρόγραμμα από τότε που ελευθερώθηκε η Ελλάδα από τους Οθωμανούς. Τότε ο πληθυσμός της ήταν σωστά κατανεμημένος. Γιατί λοιπόν να μαζευτούνε στην Αθήνα; Γιατί να πουλήσουν τα χωράφια τους και να πάνε να γίνουν θυρωροί; Τους εκμεταλλεύτηκαν. Τους είπανε ελάτε στην Αθήνα να φάτε ένα κομμάτι ψωμί.

- Ι.Α. Θα μπορούσαν λες, να τους το δώσουν εκεί.

- Β.Π. Ακριβώς!

- Ι.Α. Ας αλλάξουμε θέμα. Βασίλη πότε αποφάσισες να ασχοληθείς με το τραγούδι;

- Β.Π. Εγώ ήμουνα ψώνιο από μικρός. Θυμάμαι όταν ερχόταν ο ταχυδρόμος και μοίραζε τα γράμματα, εγώ ανέβαινε σε ένα τραπεζάκι στο καφενείο και έλεγα τραγούδια και μου δίνανε λουκούμια. Έτσι πέρναγα καλά από γλυκά! Αργότερα όταν ο παππούς ο Γιαλαμάς μου έμαθε φλογέρα, ανέβαινα και έπαιζα στα δέντρα ή στα κεραμίδια. Γιατί σου λεω ήμουνα ψώνιο; Ήθελα να αισθάνομαι ότι είμαι ψηλά και μ' ακούνε! Μια φορά έπεσα και λιποθύμησα. Η αδελφή μου νόμισε ότι πέθανα. Χαμός είχε γίνει. Μετά ζωντάνεψα.

- Ι.Α. Ποιο τραγούδι έμαθες να παίζεις πρώτο;

- Β.Π. Στου Παπαλάμπρου την αυλή.

- Ι.Α. Το λες καμιά φορά;

- Β.Π. Ναι αμέ! Που λες τότε ο μπαμπάς πολύ ευχαριστήθηκε που έπαιζα φλογέρα, γιατί από το σόι του παίζανε κλαρίνα, κιθάρες, και τέτοια. Έτσι όταν βρέθηκε και στο σπίτι μας να παίζει κάποιος, έστω φλογέρα, το χάρηκε. Κάτι γινότανε όμως γιατί ενώ μας φτιάξανε από μία φλογέρα με τον αδερφό μου, εγώ τη δεύτερη ημέρα έπαιζα τέσσερα πέντε τραγούδια, εκείνος ούτε να φυσήξει δεν ήξερε.

- Ι.Α. Βασίλη έστω κι αν έφυγες νωρίς, η ζωή στο χωριό και οι άνθρωποι του, σε σημάδεψαν .

- Β.Π. Ναι! Έτσι γίνεται. Μεγαλώνοντας με τις ιστορίες των ανθρώπων εκείνων, αρχίζεις και διαμορφώνεις μια ηθική, και η ηθική αυτή αργότερα γίνεται συνείδηση και πορεύεσαι μ' αυτή. Ξέρω για τους αγώνες των αγωνιστών εκεί. Ξέρω για το θείο μου που σκότωσαν.

- Ι.Α. Που έχεις και τ' όνομά του.

- Β.Π. Ναι! Γι αυτό έχω τα' όνομά του. Επειδή χάθηκε λίγο πριν γεννηθώ εγώ.

- Ι.Α. Στον εμφύλιο.

- Β.Π. Ναι! Και αυτά ξέρεις τα κουβαλάει κανείς μέσα του.

- Ι.Α. Πιστεύεις ότι κι εμείς, οι αμέσως επόμενες γενιές, σημαδευτήκαμε από κείνα τα γεγονότα και τα κουβαλάμε;

- Β.Π. Βεβαίως! Και θα συνεχίσουμε, όσο και να σου φαίνεται περίεργο. Από κει έχουμε τις επιλογές μας. Οι επιλογές δεν είναι μόνο κριτήρια της ζωής, είναι και αυτές που δίνονται σε παιδική ηλικία από τους γονείς στα παιδιά.

- Ι.Α. Τότε βέβαια ήταν και νωπές κάποιες μνήμες.

- Β.Π. Ναι! Και ριζώσανε πολύ βαθιά. Γι αυτό έχουμε ανεπτυγμένη την αίσθηση του δικαίου. Γιατί ήταν άδικα αυτά που συνέβησαν.

- Ι.Α. Γιατί συνέβησαν κατά τη γνώμη σου;

- Β.Π. Συνέβησαν γιατί έτσι είναι το ανθρώπινο είδος και μάλιστα όσο του τάζουν και είναι ευκολόπιστο τότε θα συμβαίνουν ακόμα περισσότερα. Βλέπεις και η φτώχεια αναγκάζει τους ανθρώπους αντί να είναι ο ένας βοηθός του άλλου, να είναι ο ένας εκμεταλλευτής του άλλου.

- Ι.Α. Να πούμε για την οικογένεια σου; Την Ελένη Ράντου τη γυναίκα σου. Τη Νικολέτα την κόρη σου. Είσαι ευτυχισμένος;

- Β.Π. Άργησα να γίνω μπαμπάς, παρόλο που το ήθελα πιο νωρίς. Όμως έτσι ήρθαν τα πράγματα και είμαι ευτυχισμένος. Λοιπόν μέσα σ' αυτή τη διάρκεια των χρόνων που περνούσαν, σκεφτόμουν πώς θα ήμουν σαν πατέρας, γιατί ήθελα από μικρός που ήμουνα, οικογένεια. Να καταλάβεις έχω κάνει γάμο στα εικοσιτέσσερα μου χρόνια. Φαντάσου μέσα στη ροκίλα και μέσα στην αναγνώριση ήδη τη δική μου, από μικρή έστω μερίδα κοινού, ενώ θα μπορούσα να αποτελώ «μήλον της έριδος» για τις κοπέλες, εγώ πήγα και παντρεύτηκα γιατί είμαι τόσο δεμένος με την οικογένεια και αυτό ήθελα να συνεχίσω. Βέβαια ατυχήσαμε τότε με τη γυναίκα μου, τη Μαρία Λεβίδη. Δεν κάναμε παιδιά και κάποια στιγμή βαρεθήκαμε, χωρίσαμε, πέρασαν χρόνια και να 'μαι τώρα με την Ελένη πανευτυχής και με οικογένεια επί τέλους, έχουμε και τη Νικολέτα μας.

- Ι.Α. Είσαι καλός πατέρας;

- Β.Π Θα σου πω! Ενώ που λες σχεδίαζα πως θα είμαι καλός πατέρας και πως πρέπει να είναι οι γονείς, όταν γεννήθηκε η Νικολέτα, ως δια μαγείας εξαφανίστηκαν όλα αυτά. Έτσι το μόνο που μπορείς να κάνεις τελικά είναι να είσαι φυσιολογικός και αληθινός. Δεν θέλει σχέδιο. Δεν θέλει ειδικό τρόπο αντιμετώπισης. Αλήθεια και αγάπη θέλει και ανοιχτή αγκαλιά. Από εκεί και πέρα όλα έρχονται μόνα τους.

- Ι.Α. Αυτή είναι και η συμβουλή του Βασίλη στους νέους γονείς;

- Β.Π. Ναι! Ναι! Ναι! Κι αυτό επιτυγχάνεται κατ' αρχήν με την ενασχόληση, αν την έχεις ανάγκη και δεν την κάνεις επίτηδες. Αν το κάνεις επίτηδες αυτό ακτινοβολεί και είναι καλύτερο να αφήσεις το παιδί να μεγαλώσει μόνο του, παρά να του δείχνεις ότι του κάνεις χάρη και του πετάς ένα χαμόγελο σαν το σκυλάκι με το κόκαλο. Σημασία έχει να έχεις ανάγκη να είσαι μαζί του.

- Ι.Α. Να βγαίνει από μέσα σου.

- Β.Π. Έτσι μπράβο! Και εν πάση περιπτώσει, αν γυρίσουμε το κεφάλι λίγο λοξά από την τηλεόραση θα δούμε το παιδί μας. Ε! Ας μείνει λίγο το βλέμμα μας εκεί! Άλλωστε δεν έχουμε να μάθουμε και τίποτε από αυτήν. Αλλά κι αυτά που μαθαίνουμε κατασκευασμένα είναι.

- Ι.Α. Πως θα σου φαινόταν να τραγουδήσεις ένα βράδυ στο χωριό σου;

- Β.Π. Ξέρεις τι γίνεται; Από τη στιγμή που έχω αναγνωριστεί σαν τραγουδιστής πια, είμαι κουμπωμένος απέναντι σ' αυτούς που είναι φίλοι μου και τους αγαπάω. Δεν θέλω να μοιάζει ότι πάω να τους κάνω μια επίδειξη. Αν τώρα βρεθούμε σε μια παρέα και τραγουδάμε, βεβαίως τραγουδάω και το κάνω συχνά. Στο σπίτι στο χωριό τραγουδάμε. Δεν θα πήγαινα να κάνω μια συναυλία στην πλατεία στο χωριό. Θα έκανα όμως κάτι αν είχε αποτέλεσμα κοινωφελές για το χωριό. Έχω κάνει στη Μεγαλόπολη συναυλίες.

- Ι.Α .Σ' έχω δει παλιά εκεί.

- Β.Π. Ναι με το Μάνο το Λοϊζο είμαστε. Τότε που δεν μας δώσανε το γήπεδο και τραγουδήσαμε σ' ένα σινεμά.

- Ι.Α. Ναι! Θυμάμαι μάλιστα που είχες πει: Μας έκανε να ιδρώσουμε απόψε ο δήμαρχος, (ήταν καλοκαίρι) να τον κάνουμε να ιδρώσει και αυτός στις εκλογές.

- Β.Π. Ναι το θυμάμαι. Και καλά άσε με εμένα, το Μάνο Λοϊζο όμως ήταν δυνατόν;

- Ι.Α. Αλήθεια γιατί δεν τραγούδησες στο Σύνταγμα την Πρωτοχρονιά;

- Β.Π. Μα θα τους το χάλαγα. Δεν ταίριαζα θα ήμουν παράφωνος.

- Ι.Α. Τα τραγούδια σου, η δουλειά σου έχουν μια ποιότητα. Πως τα επιλέγεις;

- Β.Π. Το ποιοτικό είναι σχετικό. Αυτή είναι η αισθητική μου. Αισθητικά το διαλέγω, και το αισθητικά ξέρεις πως το ξεχωρίζω; Ανατριχιάζω όταν ακούσω κάτι καινούργιο. Νιώθω ότι έχει μια αλήθεια και ζεσταίνεται έτσι η ψυχή μου. Ε! Από κει και πέρα αρχίζει η επεξεργασία του. Αυτό ως προς το άκουσμα της μουσικής. Τώρα ως προς το στίχο, και αυτός κουβαλάει το δικό του ήχο όταν πρόκειται να γίνει τραγούδι, την ομορφιά του, την πρωτοτυπία του. Αλλά πάνω απ' όλα το περιεχόμενό του πρέπει να λέει κάτι. Να μην είναι κάτι επιδερμικό, κατασκευασμένο και ψεύτικο.

- Ι.Α. Με το τραγούδι σου ξεσηκώνεις τα νιάτα. Τις λες γι αυτό;

- Β.Π. Στην αρχή είχε απεριόριστη ικανοποίηση και ευχαρίστηση αυτό. Μετά όταν άρχισε να παγιώνεται και να προστίθενται όλο καινούργιοι νέοι κι όλο καινούργιοι, σταμάτησε να λειτουργεί η φιλοδοξία κι άρχισε να παίρνει τη θέση της η ευθύνη. Γιατί, για τα παιδιά που με πλησιάζανε ήτανε σα να ήμουν ένα πρότυπο και είναι πολύ δύσκολο αυτό. Και όταν αποτελείς πρότυπο, αν έχεις φιλότιμο, από κει και πέρα αρχίζει η ευθύνη. Και όταν σε τοποθετούν μάλιστα από πρότυπο σε είδωλο, εκεί πια πρέπει να αρχίσεις να μαζεύεσαι. Γιατί εγώ πρότυπο δεν μπορώ να αποτελέσω σαν τρόπο ζωής, γιατί είμαι ένας φυσιολογικός άνθρωπος. Δεν είμαι με άλλα λόγια ο ήρωας των τραγουδιών μου. Αν ήμουνα ο ήρωας που τραγουδάω στα τραγούδια μου θα είχα χαθεί, αφού πολλά τραγούδια μιλάνε για ήρωες που έχουν χαθεί. Πρέπει λοιπόν να αποστασιοποιούν τον τραγουδιστή από το περιεχόμενο των τραγουδιών γιατί είναι απάνθρωπο να τοποθετούμαι εγώ στη θέση του ιδανικού.

- Ι.Α. Οι νέοι το ξεχωρίζουν αυτό;

- Β.Π. Προσπαθώ μέσα από τις επαφές που έχω τις άμεσες μαζί τους ή και μέσα από τα τραγούδια που είναι αυτοσαρκαστικά, ή με συνεντεύξεις όταν μιλάω, να φαίνομαι όπως πραγματικά είμαι Δηλαδή ένας φυσιολογικός άνθρωπος...

- Ι.Α. Πως βλέπεις γενικά την εκάστοτε νεολαία;

- Β.Π. Οι νεολαίες είναι τα μόνα ζωντανά κύτταρα των κοινωνιών ανέκαθεν και ακόμα περισσότερο σήμερα. Και να σταματήσουμε να λέμε τα χουλιγκανάκια, τα τσογλανάκια, οι μαλιάδες κ.λ.π. γιατί αν δεν υπήρχαν και αυτοί θα μοιάζαμε πεθαμένοι πια, όλοι. Έτσι κι αλλιώς η γενιά μας, η μισή είναι υπάλληλοι εταιρειών που προσπαθούν να αναρριχηθούν στην ιεραρχία και οι υπόλοιποι κάνουν γαρδενοπόλεμο στα μπουζούκια ή πετάνε στα στομάχια τους μπριζολάκια στις ταβέρνες.

- Ι.Α. Είναι όμως και τα ναρκωτικά, η σύγχρονη μάστιγα που πλήττει τη νεολαία!

- Β.Π. Τα ναρκωτικά είναι καθαρά πολιτικό θέμα. Ξεκίνησε από την επανάσταση του 68 και με το κίνημα των χίπις συγχρόνως. Αυτό το αυθόρμητο κίνημα θα μπορούσε να είναι και Μαρξιστικό και Χριστιανικό συγχρόνως, γιατί δεν ήθελαν τον πόλεμο - η αντίθεση με το Βιετνάμ ήταν ολοφάνερη - οι άνθρωποι πρότειναν λουλούδια αντί για όπλα και αυτό δεν βόλευε καθόλου το κεφάλαιο και τα διεθνή κέντρα εξουσίας, οικονομικής και εκτελεστικής. Βλέπεις τους πολέμους τους δημιουργούν οποιοιδήποτε άλλοι εκτός από εκείνους που λένε πως έχουν διαφορές. Άγονται και φέρονται λαοί ολόκληροι στο σφαγείο του πολέμου, χωρίς στην ουσία να έχουν να χωρίσουν τίποτε μεταξύ τους, παρά μόνο τα αφεντικά τους τις εμπορικές τους συναλλαγές. Θέλουν τους λαούς να ζουν μέσα στο σκοτάδι. Να μην καλλιεργούνται. Να μην είναι πολιτισμένοι, γιατί ξέρουν πολύ καλά ότι ο πολιτισμένος άνθρωπος ποτέ δεν παίρνει όπλο. Θέλουν λοιπόν τις νεολαίες μαστουρωμένες να μην έχουν αιτήματα. Γιατί αν οι νέοι έχουν αιτήματα τότε αυτοί παύουν να υπάρχουν. Έτσι λοιπόν βλέπεις από ποιους κατασκευάζονται και τι ρόλο παίζουν στους πολέμους τα ναρκωτικά. Λαθρεμπόριο όπλων και εμπόριο ναρκωτικών πάνε μαζί.

- Ι.Α. Κι αυτά που πιάνουνε;

- Β.Π. Αυτά είναι για τα μάτια. Εδώ καταναλώνονται τεράστιες ποσότητες ναρκωτικών καθημερινά, και αυτοί πιάνουν κάτι και μας κάνουν τον κόκορα.;

- Ι.Α. Και πώς θα αντισταθεί η νεολαία;

- Β.Π. Με το να γυρίσει την πλάτη στην τηλεόραση και να κάνει παρέες. Ευτυχώς που οι νέοι το κάνουν. Και να μη λέμε «πας στην καφετέρια»! Να πηγαίνουν γιατί εκεί είναι οι έρωτες τους. Εκεί είναι οι φίλοι τους. Εκεί είναι η κοινωνία τους. Αυτό πρέπει να περισώσουμε σαν κόρη οφθαλμού. Μην τα απομονώσουμε τα παιδιά. Μην τα κάνουμε καναπέδες μπροστά σε μια τηλεόραση.

- Ι.Α. Μα στα στέκια τους, στις καφετέριες, διακινούνται ναρκωτικά!

- Β.Π. Και στα σχολεία απέξω διακινούνται, όμως τα παιδιά πάνε στο σχολείο.

- Ι.Α. Κλείνοντας Βασίλη  Παπακωνσταντίνου, και επειδή η εφημερίδα μας πηγαίνει σ' όλα τα μήκη και τα πλάτη του πλανήτη, θέλεις να στείλεις ένα μήνυμα στους απανταχού Αρκάδες. Μια ευχή;

- Β.Π. Οι Αρκάδες έχουν ταυτότητα. Αυτή, είναι η συναισθηματική επαφή με τις ρίζες τους και αυτή είναι η αλυσίδα που μας κρατάει, αλλιώς θα χαθούμε μέσα στο σύγχρονο πέλαγος. Τους εύχομαι να μην πάψουν να είναι κρίκος της αλυσίδας. Επειδή τους ξέρω καλά, ξέρω ότι κουβαλούν παντού τη φωλιά τους, τη συναισθηματική φωλιά τους εννοώ, και θέλουν κάποια στιγμή να βρεθούν μαζί. Όσο για μένα σε σχέση με τους Αρκάδες, μια και μου δίνεται η δυνατότητα να μπορώ να πηγαίνω και να τους μαζεύω, τους εύχομαι καλή αντάμωση.

Αυτός είναι ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου. Ο Αρκάς. Ο Βασαταίος. Ο επαναστάτης τραγουδιστής που ξεσηκώνει τη νεολαία. Ο πάντα έφηβος. Ο γιος, ο πατέρας, ο σύζυγος, ο οικογενειάρχης. Ο διάσημος και συνάμα ο απλός, ο σύγχρονος Έλληνας με άποψη. Δεν υπάρχουν περιθώρια να προσθέσω τίποτε άλλο σ' αυτά που είπε. Μόνο θα του πω να μην καπνίζει τόσο. κι εύχομαι η νεολαία πάντα να τον ακούει τόσο σ' αυτά που τραγουδάει, όσο κι αυτά που λέει!

Φεύγοντας τα ξημερώματα από το μαγαζί που τραγουδάει, γεμάτος μελωδίες και συναισθήματα, έκλεψα τη «Σφεντόνα» του και σας την αφιερώνω:

«Σαράντα χρόνια έφηβος κοντά μισό αιώνα
το καλοκαίρι άσπριζα μαύριζα τον χειμώνα
σαράντα χρόνια ανώνυμος ξεφτίλας δον Κιχώτης
σαράντα χρόνια γκόμενος σαράντα χρόνια πότης.
Γεννήθηκα σ' ένα χωριό Τετάρτη μεσημέρι
γιατρός δε με ξεπέταξε μα μιας μαμής το χέρι
οι συγγενείς μαζεύτηκαν από νωρίς στο σπίτι
πως είναι έτσι το παιδί και τι μεγάλη μύτη.
Νάνι, νάνι το παιδί μας κάνει νάνι, νάνι και παρήγγειλα
Νάνι, νάνι τα προικιά του και τα χρυσαφικά του
Νάνι, νάνι κι' όπου το πονεί να γιάνει νάνι, νάνι του τα παρήγγειλα
Μα εγώ από τον ύπνο μου την έκανα κοπάνα
τέντωνα στη σφεντόνα μου σημάδευα αεροπλάνα
και πάνω στο καλύτερο με ξύπναγαν με βία
για να μ' αποκοιμίσουνε δάσκαλοι στα θρανία
Κι' ενώ όλα τα θυμόμουνα κι' είχα μυαλό ξουράφι
να μεγαλώσω ξέχασα και έμεινα στο ράφι
έτσι για πάντα κράτησα την παιδική μου εικόνα
εκείνου του αλητάμπουρα που κράταγε σφεντόνα.
Ύπνε που παίρνεις τα παιδιά έλα πάρε και τούτο
Μικρό, μικρό σου το 'δωσα άρχοντα φέρε μου το
κρύψε και την σφεντόνα του φρόνιμο κάνε μου το.
Παλιέ μου φίλε γνώριμε συμμαθητή θαμώνα
μαζί μου απόψε έφερα εκείνη τη σφεντόνα
μην πάει ο νους σου στο κακό πουλιά δεν θα χτυπήσω
Με κότσυφες και πέρδικες τι έχω να χωρίσω
τα παιδικά μας όνειρα θα σας εκσφενδονίσω
με χρώματα και μουσικές θα σας τα τραγουδήσω
παλιέ μου φίλε γνώριμε συμμαθητή θαμώνα
απόψε που βρεθήκαμε σου δίνω την σφεντόνα.»

Από τα "Νέα της Μεγαλόπολης"
IΩΑΝΝΗΣ ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΣ 

Πηγή: arkadesesmen



Καμενίτσα

Είναι χτισμένη σε μια επίπεδη κοιλάδα με σπουδαίο μικροκλίμα, δίπλα στην κοίτη του ποταμού Μυλάονα, σε απόσταση 3 χιλ. από τη διασταύρωση του οδικού άξονα δρόμου Τρίπολης-Πατρών (111) με το δρόμο Τρίπολης-Βυτίνας. Βρίσκεται κάτω ακριβώς από τον κύριο ορεινό όγκο του Μαινάλου, σε υψόμετρο 580 μ. σε καταπράσινο φυσικό περιβάλλον.
Click on it
kamenitsa
Από εδώ απλώνεται το πανέμορφο δάσος της Σκυρίτιδας, ιδεώδης τόπος για πεζοπορία και περιπατητικό τουρισμό. Πανέμορφη είναι η διαδρομή από το δρόμο Τρίπολης-Σπάρτης προς το χωριό, ανάμεσα σε πυκνή βλάστηση με μικρά κεφαλάρια και πηγές. 2 χιλ. πριν τη Βλαχοκερασιά συναντάμε το όμορφο και καταπράσινο χωριό Κερασιά. Οι κάτοικοι ασχολούνται με την γεωργία και την κτηνοτροφία, ενώ μεγάλο υπήρξε το ρεύμα μετανάστευσης από το χωριό μετά τον τελευταίο πόλεμο.

Στην είσοδο της Καμενίτσας, στη θέση Παναγιά, μπορείτε να θαυμάσετε το νεολιθικό σπήλαιο και την εκκλησία της Ανάληψης. Μπορείτε ακόμη να ανέβετε μέχρι το λόφο Σακοβούνι. Εκεί σώζονται και μπορεί κανείς να θαυμάσει την νεολιθική σπηλιά, τον νεολιθικό-μυκηναϊκό οικισμό και οικιστικά λείψανα, ή να αναζητήσετε τον αρχαίο οικισμό "Τορθύνιο" στη θέση "Άγια Σωτήρα". Εξερευνήστε ακόμα τα μεσαιωνικά ερείπια στη θέση "Αβύσακα" ή το μεσαιωνικό φρούριο στη θέση "Κάστρο".



Νεστάνη Αρκαδίας

Ταξίδια - Τουρισμός

Η Νεστάνη είναι ορεινό γραφικό χωριό χτισμένο αμφιθεατρικά στους πρόποδες του Αρτεμισίου και απέχει 15 χιλ. από την Τρίπολη. Είναι ο πρώτος οικισμός της Αρκαδίας που συναντά ο ταξιδιώτης ερχόμενος από την Αθήνα μέσω της νέας εθνικής οδού και απέχει 5 χιλ. από τη σύραγγα του Αρτεμισίου.

Tο όνομα Νεστάνη προέρχεται από την αρχαιοελληνική λέξη νόστος-νοστία-νοστέα-Νεστάνη. Το όνομα αυτό πήρε το χωριό μόλις το 1927 . Ως τότε λεγόταν Τσιπιανά από το βυζαντινό τοπωνύμιο Κηπιανά, ή από την αλβανική λέξη tsip=τσίπουρο, αφού η περιοχή ήταν γνωστός αμπελώνας.


Συμπαθητική είναι η κεντρική πλατεία με τα γραφικά καφενεία και τα πετρόκτιστα σπίτια ολόγυρα, σκιασμένη από μεγάλα πλατάνια. Ο οικισμός έχει αμφιθεατρική δόμηση στους πρόποδες του όρους Λύρκειο και διακρίνεται για τη λιτή παραδοσιακή αρχιτεκτονική των σπιτιών του. Στο πάνω μέρος του, στην πλαγιά, δεσπόζει η επιβλητική μητροπολιτική εκκλησία. Πίσω από το χωριό υπάρχει απότομο ύψωμα με χαρακτηριστικό σχήμα, ο λόφος του Γουλά. Πάνω στο λόφο είναι το μοναστήρι της Παναγιάς της Γοργοεπήκοου, με έξοχη θέα στο οροπέδιο της Μαντινείας και περιτριγυρισμένο από δάσος με πεύκα.

Πάνω σε μικρό λόφο δίπλα στο χωριό, σώζονται τα ερείπια της ακρόπολης της Αρχαίας Νεστάνης, μιας από τις κώμες της αρχαίας Μαντινείας, και πελασγικό τείχος. Στη θέση της Νεστάνης υπήρχε τον Μεσαίωνα σημαντική κώμη με όνομα Τσιπιανά ή Κηπιανά (CIPIANA), που από τον 13ο αιώνα είχε οχυρωθεί από τους Φράγκους και χρησίμευε σαν ορμητήριό τους. Λέγεται μάλιστα, ότι στη δημιουργία του πρώτου οικισμού στην Tριπολιτσά συμετείχαν και πολλοί Τσιπιανίτες που μετοίκησαν εκεί. To κάστρο της μεσαιωνικής πόλης υπήρχε πάνω στο ύψωμα "Γουλάς", όπου σήμερα σώζονται ελάχιστα υπολείμματα.

Η Νεστάνη είναι έδρα του νεοσύστατου Δήμου Μαντινείας. Ο Δήμος Μαντινείας περιλαμβάνει τα χωριά Νεστάνη, Κάψια, Αρτεμίσιο, Λουκά, Σάγγα, Σιμιάδες και Πικέρνι καθώς και τους αρχαιολογικούς χώρους στην Αρχαία Μαντινεία και στο λόφο Γκορτσούλι. Καταλαμβάνει μέρος του Βορειοανατολικού τμήματος του Νομού Αρκαδίας και έχει συνολική έκταση 205.393 στρέμματα. Απλώνεται στο μαντινειακό οροπέδιο μεταξύ του όρους Μαίναλο στα δυτικά, του όρους Λύρκειο στα βορειοανατολικά και του όρους Αρτεμίσιο στα ανατολικά. Συνορεύει με το Νομό Αργολίδας στα ανατολικά και βορειοανατολικά, με το Δήμο Λεβιδίου στα Βορειοδυτικά, με το Δήμο Φαλάνθου στα Νοτιοδυτικά και με τους δήμους Τρίπολης και Κορυθίου στα νότια.

Η τοπική παραγωγή είναι κυρίως αγροτική. Στην ευρύτερη περιοχή του δήμου ανθούσε από παλιά η αμπελουργία και τα τοπικά κρασιά ήταν και παραμένουν ονομαστά. Έχουν πάρει μάλιστα ονομασία προέλευσης "ΜΑΝΤΙΝΕΙΑ". Το τοπικό κρασί μάλιστα έχει πάρει ονομασία προέλευσης ("Μαντινεία"). Σήμερα υπάρχουν στην περιοχή του Δήμου πρότυπες μονάδες παραγωγής εμφιαλωμένου κρασιού. Με πρωτοβουλία της μάλιστα της δημοτικής αρχής η περιοχή έχει υπαχθεί στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα "Δρόμοι Κρασιού". Άλλα βασικά προϊόντα που παράγει η περιοχή του Δήμου είναι σιτηρά, κηπευτικά, μήλα μέλι, πατάτες αχλάδια, σταφύλια για οινοποίηση και κτηνοτροφικά προϊόντα.

Στη βόρεια πλευρά της Νεστάνης, κάτω από το σημερινό Νεκροταφείο του Αγίου Νικολάου υπάρχει η Φιλίππειος Κρήνη, βρύση που κατασκεύσε ο Φίλιππος ο Μακεδών όταν είχε στρατοπεδεύσει στην περιοχή.

Σε ένα μεγάλο μέρος οι αγροί των κατοίκων βρίσκονται στην πεδιάδα κάτω από την Νεστάνη, το "Άργον πεδίον" των αρχαίων.
Η Νεστάνη
Η περιοχή κατακλύζεται συχνά από τα νερά των βροχών, τα οποία από εκεί κατευθύνονται υπόγεια μέσα από καταβόθρες - χαρακτηριστικό του μαντινειακού οροπεδίου - προς τις ακτές της Αργολίδας.

Στην κορυφή του λόφου "Στοχός" του οικισμού Νεστάνης βρίσκεται εκκλησάκι αφιερωμένο στον Αη Γιάννη τον Πρόδρομο το Θερμολόγο. H ονομασία οφείλεται στο ότι την περίοδο που ο πληθυσμός υπέφερε από τις θέρμες της ελονοσίας ζητούσαν την θαυματουργική επέμβαση του Αη Γιάννη για την ίαση τους. Στα θεμέλια της εκκλησίας έχουν αναγνωριστεί απομεινάρια αρχαίου Ναού αφιερωμένου κατά πάσα πιθανότητα στην αρχαία Δήμητρα. Και εδώ εμφανίζεται η συνέχεια μεταξύ αρχαίας λατρείας και της μετέπειτα χριστιανικής έκφρασης της πίστης. Σήμερα στο λόφο αυτό υπάρχει αναρηχητικό πεδίο, 4ου, 5ου και 6ου βαθμού, ύψους 70μ., με δύο διαδρομές και δύο ρελέ διαφυγής. Λειτουργεί με την ευθύνη του Ε.Ο.Σ Τρίπολης.

Μεγάλη γιορτή για τη Νεστάνη και όλη την περιοχή της Μαντινείας είναι το πανηγύρι του Αη Γιώργη. Δεν είναι μόνο μια ωραία διατηρημένη λαϊκή παράδοση που μεταφέρει αρχαίες παραδόσεις στην σημερινή έκφραση της χριστιανικής πίστης. Ο χορός και τα τραγούδια που ζωντανεύουν το πανηγύρι του Αη Γιώργη είναι απόηχος της ίδιας ανάγκης της ζωής, της ίδιας ορμής της νιότης μέσα από τους μακρινούς αιώνες. Όσοι συμμετέχουν είναι ντυμένοι με την παραδοσιακή τσιπιανίτικη φορεσιά και κρατούν γκλίτσα στολισμένη στην κορυφή με μάηδες, πασχαλιές, αγριοσέλινα και άλλα λουλούδια. Κατεβαίνουν όλοι από ψηλά το Γουλά, από τον Αη Γιώργη περπατώντας εμπρός από τη Γοργοεπήκοο, χορεύοντας και τραγουδώντας το τραγούδι του Αη Γιώργη. Ένα πλήθος πολύχρωμο, φανταχτερό και ακούραστο ανεβαίνει και κατεβαίνει τα 400 μ. του Γουλά, χορεύοντας σαν μέλη Χορού αρχαίας τραγωδίας. Φτάνοντας στην πάνω πλατεία της Νεστάνης σχηματίζουν μεγάλους κύκλους χορεύοντας συρτό και τραγουδώντας ένα παράξενο σκοπό. Τα τραγούδια του Αη Γιώργη απηχούν βιώματα και περιπέτειες της Τουρκοκρατίας.


Στο κοντινό χωριό Κάψια και σε απόσταση 15 χιλ. από την Τρίπολη βρίσκεται ένα μεγάλου σπηλαιολογικού και τουριστικού ενδιαφέροντος σπήλαιο. Τα υπόλοιπα χωριά του δήμου βρίσκοται σε κοντινές αποστάσεις και συνδέονται με τη Νεστάνη με σύγχρονους δρόμους.



Βλαχοκερασιά

Η Βλαχοκερασιά είναι ένα γραφικό χωριό της Μαντινείας δεξιά από το δρόμο Τρίπολης-Σπάρτης μετά την Τεγέα. Είναι το κεφαλοχώρι της περιοχής και έδρα του Δήμου Σκυρίτιδας. Είναι κτισμένη σε υψόμετρο 960 μ. και έχει 500 περίπου κατοίκους (απογραφή 1991). Το χωριό είναι πνιγμένο στο πράσινο, παντού υπάρχουν πλατάνια, καστανιές, καρυδιές, καστανιές και κερασιές. Στην περιοχή άφθονα νερά αναβλύζουν σε μικρές ρεματιές.

Βλαχοκερασιά
Από εδώ απλώνεται το πανέμορφο δάσος της Σκυρίτιδας, ιδεώδης τόπος για πεζοπορία και περιπατητικό τουρισμό. Πανέμορφη είναι η διαδρομή από το δρόμο Τρίπολης-Σπάρτης προς το χωριό, ανάμεσα σε πυκνή βλάστηση με μικρά κεφαλάρια και πηγές. 2 χιλ. πριν τη Βλαχοκερασιά συναντάμε το όμορφο και καταπράσινο χωριό Κερασιά. Οι κάτοικοι ασχολούνται με την γεωργία και την κτηνοτροφία, ενώ μεγάλο υπήρξε το ρεύμα μετανάστευσης από το χωριό μετά τον τελευταίο πόλεμο.

Επιβλητικός είναι ο μητροπολιτικός ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου στην κεντρική πλατεία. Επίσης, γραφικό και με ωραία θέα στη γύρω περιοχή και στο δάσος της Σκυρίτιδας, είναι το εκκλησάκι του Αϊ-Γιώργη, χτισμένο στην κορυφή παρακείμενου λόφου. Το όνομά της Βλαχοκερασιάς οφείλεται στις πολλές κερασιές της περιοχής.

Στην ευρύτερη περιοχή του χωριού, στην Σκυρίτιδα και στο δάσος της, άνθισε το αρματολίκι κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Εκεί μάλιστα έδρασε και δολοφονήθηκε με προδοσία ο κλέφτης Πέτρος Μαντάς. Επίσης το Πάσχα του 1821 2000 Τούρκοι αιφνιδίασαν τους άνδρες των Μαυρομιχαλέων που είχαν στρατοπεδεύσει εκεί για να γιορτάσουν και τους ανάγκασαν σε υποχώρηση, φονεύοντας 15 Έλληνες. Την περίοδο της κατοχής έδρασαν στην περιοχή ανταρτικά σώματα τα οποία συγκρούστηκαν επανειλημμένα με τις κατοχικές δυνάμεις, δίνοντας μάλιστα δύο σημαντικές νικηφόρες μάχες κατά των Γερμανών.

Πολύ όμορφη είναι η διαδρομή προς τα χωριά Καλτεζές (20 χιλ) και Κολλίνες (18 χιλ) μέσα από το μεγάλο και όμορφο δάσος της Σκυρίτιδας, με πεύκα, καστανιές και καρυδιές. Ενδιαφέρουσα είναι επίσης και


Με το Γορτύνιο Σκηνοθέτη ΣΤΑΘΗ ΡΕΠΠΑ

Ο Στάθης Ρέππας είναι ένα νέος,σχετικά, σκηνοθέτης. Όμως, πολύ γνωστός· δουλεύει, κυρίως, μόνο Τηλεόραση. Είναι μόνιμος συνεργάτης της Ε.Τ. Παρά την ορεσίβια καταγωγή του -κατάγεται από το Βαλτεσινίκο- τον διαπερνά μια ιδιαίτερη ευαισθησία που διαφαίνεται στο λόγο, στη σκέψη αλλά και στη δουλειά του.
Με το Στάθη, δώσαμε ραντεβού στο φουαγιέ του Φιλοπρόοδου Όμιλου Υμηττού και κάναμε μια κουβέντα γύρω από τα αρκαδικά μας βιώματα αλλά και την καλλιτεχνική του δημιουργία.

-Λοιπόν, Στάθη, ας ξεκινήσουμε από την καταγωγή...

-Γεννήθηκα στο Βαλτεσινίκο Αρκαδίας και αποδέχομαι πολλά από τα στοιχεία που συνθέτουν αυτό που έχει καταγραφεί, σαν κίνημα σ' όλον τον κόσμο, "Το Αρκαδικό ιδεώδες". Το Βαλτεσινίκο είναι ένας όμορφος τόπος που με προσδιορίζει· είναι η ισορροπία μου μέσα στη φύση, αφού η φύση, στο Βαλτεσινίκο, κυριαρχεί. Εδώ, στο Βαλτεσινίκο, οι γονείς μου ήταν δάσκαλοι κι επομένως, εδώ τελείωσα το Δημοτικό. Στο γυμνάσιο έρχομαι, πλέον, στην Αθήνα, στην Ηλιούπολη, όπου διαμένω και σήμερα. Η οικογένεια του πατέρα μου ήταν, αυτό που λέμε στην κυριολεξία, πάμπτωχη. Αφού δεν υπήρχε ούτε κλήρος. Ο παππούς είχε τρία παιδιά. Δύο αγόρια που βγήκαν δάσκαλοι και μία κόρη. Ο πατέρας μου σπούδασε στην Ακαδημία με πολλές στερήσεις· σχεδόν με το τίποτα. Η μάνα μου ήταν κι αυτή από το Βαλτεσινίκο· ήταν εφτά παιδιά, έξι κόρες κι ένας γιος· απ' αυτούς έγιναν δάσκαλοι οι τρεις. Εμείς είμαστε τρία αδέρφια, η Λένα Κοινωνική Λειτουργός, ο Άγγελος Μηχανικός, και τελευταίος, εγώ, ο οποίος, προς το παρόν, είμαι ελεύθερος.

- Είπες, πως, μετά το δημοτικό, ήρθες στην Αθήνα. Ήρθατε οικογενειακώς με μετάθεση των γονέων. Μέχρι τότε, πού είχαν δουλέψει οι γονείς;

-Τα δυο μου αδέρφια γεννήθηκαν στη Μάνη κι εγώ στο Βαλτεσινίκο. Πράγματι, ήρθαμε στην Αθήνα με μετάθεση των γονέων μου.

-Οι σπουδές σου;

-Τελείωσα "κακείν-κακώς" τα τότε ΚΑΤΕΕ ηλεκτρονικός, και, παράλληλα, τη «μεγάλη του γένους σχολή», δηλαδή τη Σχολή Σταυράκου.

-Πράγματι, είναι η «μεγάλη του γένους σχολή» για τον ελληνικό κινηματογράφο αφού, σχεδόν, όλοι οι καταξιωμένοι δημιουργοί τουκιν/φου έχουν τελειώσει τη σχολή Σταυράκου.

-Όχι· με παρεξήγησες· δεν το είπα ειρωνικά. Είναι, πράγματι, μεγάλη σχολή, και είναι γεγονός ότι όλοι οι σημαντικοί, στο χώρο, έχουν περάσει από τη σχολή Σταυράκου. Και γιατί υπήρχε η υποδομή, αλλά σου δινότανε η δυνατότητα να κάνεις σημαντικά πράγματα, να παλέψεις για τον κιν/φο και να μάθεις τη γλώσσα του Κιν/φου.

-Δεν ξέρω, αν γνωρίζεις, σήμερα, η σχολή αυτή διευθύνεται από έναν δικό μας άνθρωπο, τον τριπολιτσιώτη Σωτήρη Λαμπρόπουλο.

-Το γνωρίζω. Ο Σωτήρης Λαμπρόπουλος υπήρξε σημαντικό στέλεχος της Σχολής αλλά έχει κάνει και σημαντικά πράγματα στο χώρο της παραγωγής· έχει βοηθήσει και πολλούς ανθρώπους να βρουν το δρόμο τους, και θεωρώ τιμή μου που, ο Σωτήρης, είναι φίλος μου, αν και δεν έχουμε συνεργαστεί, επαγγελματικά. Επίσης, είναι πάρα πολύ καλός Αρκάς, αλλά και καλός στον κινηματογραφικό χώρο.

-Και μετά τη Σχολή Σταυράκου;

-Είχα μια τρέλλα τότε με το ραδιόφωνο. Βρέθηκα στο μεταίχμιο της Κρατικής με την (κατ' επίφασιν) ελεύθερη ραδιοφωνία. Εργάστηκα για οκτώ χρόνια σα μουσικός παραγωγός σε τρεις - τέσσερις μεγάλους ιδιωτικούς σταθμούς. Πιστεύω, πως η αισθητική είχε συνάφεια σε διάφορες μορφές τέχνης, στη μουσική, στο θέατρο στον κιν/φο κ.λ.π. Θέλησα να διερευνήσω την επιβολή ή όχι μιας αισθητικής μέσα από το ραδιόφωνο. Η μουσική μέσα από το ραδιόφωνο μού έδωσε κι ένα στίγμα να ψάξω να βρω, τι υποστηρίζω τελικά στη ζωή μου. Να ξεκαθαρίσω τη θέση μου γι' αυτό που, σήμερα, λέμε, έντεχνο τραγούδι αλλά και με το παραδοσιακό μας.

-Και μετά τη ραδιοφωνία πάμε τηλεόραση;

-Ναι· αλλά για ένα διάστημα ήταν και τα δύο παράλληλα.

-Να μιλήσουμε για τη σκηνοθετική δουλειά σου...

-Πριν τελειώσω, τη Σχολή, έκανα μία μικρού μήκους ταινία, αυτή που θεω- ρείται προϋπόθεση για την απόκτηση πτυχίου. Στο τέλος του τρίτου έτους, κάνω το "Γνωριζόμαστε;" το 1989. Η ταινία αυτή πήρε μια διάκριση στο Φεστιβάλ του Λονδίνου και στην Μπάστια της Ισπανίας. Στη συνέχεια έχω κάνει κι άλλες μικρού μήκους ταινίες. Αλλά πάντα στο μυαλό μου είναι να κάνω μια μεγάλου μήκους ταινία.

-Δεν τά 'χεις καταφέρει ακόμη.

-Όχι. Στη συνέχεια ασχολούμαι με τη διαφήμιση και, παράλληλα, συνεργάζομαι με την ΕΡΤ, στο χώρο της παραγωγής και της σκηνοθεσίας όπου παραμένω πλέον μόνιμος συνεργάτης.

-Στην ΕΡΤ κάνεις προγραμματισμένες, από το Δ.Σ., δουλειές ή υλοποιείς και δικές σου προτάσεις;

-Κυρίως, είναι δουλειές που έχει αποφασίσει η Δ/νση προγράμματος, αλλά και δικές μου προτάσεις έχουν υιοθετηθεί. Στην ΕΡΤ εργάζομαι 22 χρόνια.

-Για την Αρκαδία έχεις κάνει κάτι, είτε δικό σου είτε για λογαριασμό της ΕΡΤ;

-Στα όνειρά μας να είναι πάντα η Πελοπόννησος, έλεγε ο θείος μου, Κώστας Βούλγαρης, που έχει γράψει αρκετά για την Αρκαδία. Έχω κάνει ένα ντοκυμαντέρ για την ΕΡΤ, πολύ καλ, κι αυτ, όχι γιατί το λέω, εγώ, αλλά έχει αξιολογηθεί και από το κοινό· να φανταστείς ότι έχει προβληθεί πέντε φορές από το δορυφορικό κανάλι και άλλες τόσες από το πανελλήνιο· είναι το "Κάτω στου χωριού τ' αλώνια". Είναι ένα ντοκυμαντέρ που δείχνει τη σχέση του ανθρώπου με τη φύση, με τη γη, είναι αυτό που λέει ο Ησίοδος περί του κύκλου της ζωής με επίκεντρο τη γεωργία και το γεωργό. Εκεί, συνεργάστηκα με τον συγχωριανό μου, ηθοποιό, Γιώργο Μιχαλακόπουλο. Έχω κάνει, επίσης, ένα ντοκυμαντέρ για τα σπήλαια του Κάψια, που θεωρούνται στα δέκα καλύτερα της Ελλάδας. Επίσης έχω κάνει πολλά λαογραφικά και φυσιολα τρικά ντοκυμαντέρ για την Αρκαδία.
Πέρυσι έκανα ένα ντοκυμαντέρ που συμμετείχε στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Ήταν για τα αρχαία Λύκαια και γυρίστηκε εκεί στις άνω Καρυές Μεγαλόπολης. Τα κείμενα είχε γράψει ο Ηλίας Γιαννικόπουλος, ο πρόεδρος της Παγγορτυνιακής. Επίσης "Βόρεια Κυνουρία" μια δουλειά κυρίως φυσιολατρική σ' εκείνα τα όμορφα χωριά όπως η Καστάνιτσα. Έχω ασχοληθεί και με τα Μοναστήρια της Γορτυνίας, στο παρελθόν. Ετοιμάζω ένα ντοκυμαντέρ για το Βαλτεσινίκο. Έχω κάνει τις, από αέρα, λήψεις, καθώς και έναν φανταστικό χειμώνα, και κάποια στιγμή θα ολοκληρώσω μια δουλειά που έχει να κάνει με την ευρύτερη περιοχή του Βαλτεσινίκου.

-Διάβασα, σε μια αρκαδική εφημερίδα, πως είσαι και Πρόεδρος των απανταχού Βαλτεσινιωτών. Τι όραμα έχεις για το χωριό σου ή και για την Αρκαδία γενικότερα;

-Θεωρώ, ότι, όχι μόνο επειδή κατάγομαι από κει, έχω υποχρέωση να κάνω κάτι, κάτι ολοκληρωμένο, που να έχει πρώτο πλάνο τη φύση και την Κουλτούρα που υπάρχει στο Βαλτεσινίκο και στη γύρω περιοχή. Αυτό είναι εφικτό, δεν είναι μεγάλος στόχος. Πιστεύω, πώς θα μου δοθεί η ευκαιρία, σε χρόνο κυρίως, να ολοκληρώσω τα γυρίσματα που ήδη έχω κάνει και να γίνει ένα ντοκυμαντέρ που θα προσπαθήσουμε, σαν σύλλογος Βαλτεσινιωτών, να το προβάλουμε και να το δώσουμε στον κόσμο. Στόχος μου είναι μια μεγάλου μήκους ταινία ντοκυμαντέρ με τα πιο χαρακτηριστικά στοιχεία της Αρκαδίας. Έχω κάνει, από αέρος, λήψεις, πριν από χρόνια, σε κάποια σημεία της Αρκαδίας. Όταν κοιτάς από ψηλά μοιάζει η γη με ζωγραφιά λέει η Σώτια Τσώτου σ' ένα στίχο της. Έτσι είδα τη Γορτυνία από ψηλά. Θέλω να κάνω, από αέρος, λήψη στην, επίσης, όμορφη Κυνουρία. Υπάρχουν, όμως, σημαντικά ιστορικά και πολιτιστικά στοιχεία στην Αρκαδία που θέλω να τα εντάξω σ' αυτήν την μεγάλου μήκους ταινία. Να μπορέσουμε να δούμε, τι είναι η Αρκαδία, να αναδείξουμε στοιχεία που είναι άγνωστα στους πολλούς... Αναφέρω για παράδειγμα το θέατρο του Ορχομενού· το ξέρουν κυρίως οι παροικούντες στην περιοχή του Λεβιδίου ή κάποιοι άνθρωποι της τέχνης. Τα Θέατρα της Αρκαδίας, τα κάστρα της Αρκαδίας, ιστορικά μνημεία, όλα αυτά δεν έχουν αναδειχθεί· εγώ, θα 'θελα, με την κάμερα, να δώσω στους ανθρώπους, κυρίως της Αρκαδίας αλλά και στο Πανελλήνιο, να δουν ότι, η Αρκαδία, πέρα από την καταπληκτική φύση, έχει και άλλου είδους πλούτο και να δημιουργηθεί η διάθεση στον κόσμο να δουν την άλλη Αρκαδία που δεν έχουν ιδεί.

-Δεν μου είπες τίποτα για τους ξυλογλύπτες του χωριού σου...

-Ναι· παλιά υπήρχαν αρκετοί ξυλογλύπτες· σήμερα έχουν μείνει δύο που ασχολούνται και με άλλες ξυλουργικές εργασίες.

-Στην ΕΡΤ υπάρχουν άλλοι Αρκάδες καλλιτέχνες.

-Γνωρίζω κάποιους οπερατέρ με τους οποίους έχω συνεργαστεί· είναι οι Μίμης Γιαννικόπουλος, Γιώργος Κανελλόπουλος, Ανδρέας Λιακόπουλος, Τάκης Αθανασόπουλος... Πιθανόν, να υπάρχουν κι άλλοι που, αυτή τη στιγμή, δεν μούρχονται στο νου.

-Μετά από τόσα ωραία που είπες για το Βαλτεσινίκο, πρέπει να 'ρθω εκεί να με ξεναγήσεις· δεν ξέρω όμως πότε...

-Χωρίς να φανεί εγωκεντρικό, σου λέω πως, το Βαλτεσινίκο, είναι πάντα ωραίο. Εγώ, θα σε καλέσω το χειμώνα που, το Βαλτεσινίκο, βρίσκεται στο απόγειο της ομορφιάς. Μιλάμε για χιόνια που δεν μας τρομάζουν πλέον, ούτε δημιουργούν προβλήματα, γιατί υπάρχουν όλες οι υποδομές. Ο χειμώνας είναι καταπληκτική εποχή αλλά μετά είναι και η άνοιξη. Έχουμε δημιουργήσει ένα καταπληκτικό μονοπάτι που λέγεται "των Αρκάδων ποιμένων", μονοπάτι ελατοσκέπαστο και στη συνέχεια με αυτοκίνητο να πάμε στη λίμνη του Λάδωνα.

-Στάθη, σ' ευχαριστώ γι' αυτήν την κουβέντα και σίγουρα θα 'ρθω στο Βαλτεσινίκο να επισκεφτούμε μαζί αυτά τα όμορφα μέρη που μου περιέγραψες.

-Κι εγώ σ' ευχαριστώ· είσαι άνθρωπος που επικοινωνήσαμε αμέσως· άλλωστε, είσαι και άνθρωπος του χώρου. Επίσης, θέλω να ευχαριστήσω τον εκδότη, Ν. Γαργαλιώνη, γιατί αυτό το έντυπο που λέγεται Ο.Α. είναι υψηλής αισθητικής και ασχολείται με ουσιώδη ζητήματα της Αρκαδίας.

-Δεν ξέρω, αν γνωρίζεις, ότι η Ο.Α. βραβεύτηκε από το Υπουργείο Τύπου ως η καλύτερη περιοδική εφημερίδα της Ελλάδας;

-Δεν το ήξερα, και πολύ χαίρομαι γι' αυτό, γιατί πάντα θεωρούσα πως, αυτή η Εφημερίδα, είναι πραγματικά κάτι ξεχωριστό. Αυτό, ας μου το συγχωρέσουν οι άλλες εφημερίδες, έχω κι άλλους, φίλους εκδότες. Αυτή η εφημερίδα έχει ένα στίγμα, βγαίνει με αγάπη.

-Μετά από όσα είπες για την εφημερίδα, δεν θάρθω μόνος μου στο Βαλτεσινίκο, αλλά θα πάρω και τον Γαργαλιώνη.

-ΣΡ: Αυτό θα είναι το καλύτερο. Τον Γαργαλιώνη τον έχω γνωρίσει, χωρίς να έχουμε ιδιαίτερες σχέσεις, από έναν στενό συνεργάτη του και Επίτιμο Δ/ντή του, πνευματικό άνθρωπο και χωριανό μου, τον Χρυσόστομο Κριμπά. Θεωρώ, και να θεωρείτε και οι δυο σας, ότι η πρόσκληση είναι πάντα ανοιχτή.

Σούλης Παπανικολάου

Πηγή: odosarkadias.gr


Αλέξανδρος Παπαηλιού

«Πατρίδα είναι η παιδική μας ηλικία»

Ήταν καλοκαίρι γύρω μου και μέσα μου, όταν άρχισα να σκαρφαλώνω για πολλές ώρες, αναζητώντας τα άγνωστα μονοπάτια που με έφεραν εδώ.

Ένα πρωί-έτσι τα 'φερε η ζωή-έφυγα για πάντα από την Αρκαδία. Έτσι νόμιζα τότε. Με παρόμοιο τρόπο, έφυγε πρίν από χρόνια ο πατέρας μου και η μητέρα μου για την Αθήνα και πριν πολλά χρόνια ο παππούς μου, κατά λάθος για την Αργεντινή. Ο καημένος ο παππούς, εννιά χρονών (στην ηλικία μου ήτανε) για αλλού πήγαινε και αλλού έφτασε. Τον ονομάσαμε Χριστόφορο Κολόμβο της οικογένειας μας.

Αποφάσισα να επιστρέψω τριάντα χρόνια μετά. Στη διαδρομή σκεφτόμουν τον παππού μου που έλεγε «ένα ταγκό μας παίρνει και μας φέρνει». Το μικρόβιο της καταγωγής και της νοσταλγίας, που στις μέρες μας ταξινομούνται ως ασθένειες, με οδήγησαν εδώ. Κάτι με τράβαγε μέσα μου και με κρυφοκαλούσε. Έτσι ξεκίνησα ένα μικρό ταξιδάκι που κράτησε χρόνια.

Το πρώτο πράγμα που θυμήθηκα επιστρέφοντας στην Αρκαδία, ήταν τα παραμύθια που είχα ακούσει από τους σπουδαίους παραμυθάδες που είχα συναντήσει. «Ψέματα κι αλήθεια όλα είναι παραμύθια» έλεγαν . Οι παραμυθάδες δίνουν την ίδια ακριβώς σημασία σ� αυτό που υπάρχει και σ� αυτό που δεν υπάρχει.

Ο παππούς μου τα κατάφερε στην Αργεντινή και στέλνει το ένα γράμμα πίσω από το άλλο. Οι καρτ-ποστάλ ταξίδευαν εμάς τους αταξίδευτους. «Οι ναυαγοί γίνονται καλοί καπεταναίοι, Αλεξανδρινέ μου» μου έγραφε. Τη γιαγιά μου δεν τη γνώρισα ποτέ. Πέθανε νωρίς. Έπασχε από καλοσύνη είπανε.

Ένα μεσημέρι, μέσα στη κάψα του καλοκαιριού, επιστρέφαμε από το πανηγύρι της Τεγέας. Στη μικρή ανάπαυλα του ταξιδιού, ονειρεύτηκα τη γέννηση μου. Πάντα νόμιζα ότι γεννήθηκα στη μέση μιας γέφυρας.

«Το παιδί πρέπει να μάθει να εκφράζει τα συναισθήματα του» κρυφάκουσα να λένε. Υπάρχουν άνθρωποι που είναι πέτρινοι μέσα τους και εκφραστικοί προς τα έξω. Εμένα μου αρέσουν περισσότερο οι άνθρωποι που είναι στατικοί απ� έξω, αλλά μέσα τους πάλλονται  από συναισθήματα.

Υπάρχει μέσα μου ο κόσμος πριν την ηλεκτροδότηση και ο κόσμος μετά από αυτήν. Όταν ήρθε το φως που έκανε τη νύκτα να μοιάζει με τη μέρα, οι παραμυθάδες αποσύρθηκαν λυπημένοι, μιας και καταστράφηκε το σκηνικό τους που ήτανε το πιο φωτεινό μέρος του κόσμου και ας το φώτιζε ένα κερί. Οι νεράιδες, τα ξωτικά και τα αερικά εξαφανίστηκαν. Η πανσέληνος βγαίνει από τότε αδιάφορη ανάμεσα στα φώτα της πόλης.

Ταξίδι με τον πατέρα μου στη Τρίπολη. Πιο πολύ απ� όλα θυμάμαι τα ψηλοτάβανα σπίτια της Τρίπολης. Τις νύκτες, άυπνος, περίμενα να περάσει απ� έξω κάποιο αυτοκίνητο και τα φώτα του να κάνουν εκείνη τη περίφημη χορευτική τροχιά στους γυμνούς τοίχους. Αυτά τα ψηλοτάβανα σπίτια εναλλάσσονται με υπερβολικά χαμηλοτάβανα χωριάτικα σπιτάκια, που, για να μπεις μέσα, έπρεπε να σκύψεις ευλαβικά στη πόρτα τους.

Τη νύκτα όλα ησυχάζουν. Μόνο τα νερά, ο πόνος και η φήμη αγρυπνούν. Τη νύκτα μας συναντούν τα όνειρα. Είναι η ώρα της μεγάλης συνάντησης με τον εαυτό μας. Μια νύκτα, είδα στον ύπνο μου ότι χόρτασα κλάμα. Είδα ότι, ενώ είχαμε πένθος, εγώ έπαιζα μουσική. Ποιος είπε ότι στα σπίτια με πένθος δεν πρέπει να ακούγεται μουσική; Είδα στον ύπνο τον πατέρα μου να κατεβαίνει για τελευταία φορά τις σκάλες του σπιτιού μας. Τις κοπέλες του χωριού τις είδα με πένθιμα ρούχα. Είδα το φωτογράφο που αποθανάτιζε τη στιγμή.

Σήμερα λάβαμε το τελευταίο γράμμα του παππού μου από την Αργεντινή. «Αλεξανδρινέ μου» μου έγραφε, «έζησα όλη τη ζωή μου εξόριστος. Δεν ξέρω αν θα σας δω ποτέ. Ένα μόνο ξέρω. Πατρίδα είναι η παιδική ηλικία»

Αλέξανδρος Παπαηλιού

Σημείωση:
Η ταινία «Πατρίδα είναι η παιδική ηλικία» πήρε το Β� βραβείο στο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης το 2003 σε σκηνοθεσία του Αλέξανδρου Παπαηλιού με καταγωγή από τα Δολιανά Αρκαδίας.
Φιλμογραφία :
2003 Πατρίδα είναι η παιδική ηλικία
2001 Αμοργός, ντοκ. 30�
     
   Ο δρόμος για την Επίδαυρο, ντοκ, 60�
       
 Άνθρωποι χωρίς ανθρώπους, ντοκ, 30�
       
 Οι φυγές, ντοκ, 30�
        
Άγονες Διαδρομές, ντοκ, 30�
       
 Νύκτες, ντοκ 30�
1999 Αθήνα, Χειροποίητη Πόλη, ντοκ, 30�
1998 Αειφορία, σειρά για TV
1997 Εντροπία, σειρά για TV
1996 Η Νιόβη Χόρευε τη Ζωή της, τηλεταινία, 60�
        
Το Σπήλαιο των Λιμνών, ντοκ, 30�

Απ' την σελίδα των εσμέν



Ερωτικός Λόγος

Μαντρότοιχος, μεσωροφή
χρωστήρας πέρα η δύση.
Δυο περιστέρια μια πυγμή
ένα τραγούδι, μια φωνή.
Λόγος η πρώτη λέξη.

Ποιος το 'λπιζε την αρετή
την αρετή την αστραπή,
την αστραπή τον ήλιο
με την καρδιά να ζέψει;

Φτεροκοπούν οι πυρανθοί
πυρσοκροτούν οι πόθοι.

Δυο μάτια κλαίνε και μεθούν
δυο μάτια πίνουν και διψούν,
την αρετή την αστραπή,
την αστραπή τον ήλιο.

Δυο μάτια κλαίνε και μεθούν,
την νιότη αναστατώνουν!

κ/δ
Στιγμή και πάθος

Φούσκωσε
της αυγής το κλάμα,
καταντικρύ
στη ματωμένη τρίλια .

Λάγνο της κόρης το κορμί,
λούζεται απ' τους μαστούς
της άνοιξης.

Παίρνει φτερά,
δίνει φιλί
χάνεται,
σβήνει τρέχει!
Ξανάβει..
κράζει τον Πάνα ,
ματώνει το χείλι.

Απόμακρα γνέφει,
θυμούς αφροσύνη.
Καμώνεται.. θέλει,
μα πάλι ολολύζει..
Ξαμώνει, περιμένει..
ψυχή πώχει δώσει..

κ/δ
Κώστας Δουρίδας
Oakville Ontario Canada kostas@douridasliterature.com / landofgods@sympatico.ca
Συγκινητικά λόγια μας γράφει ο καλός μας φίλος, λογοτέχνης και ποιητής, κ Δημήτρης Ζαχαρόπουλος. ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΚΑΛΑ ο φίλος μας και τον ευχαριστούμε. κδ

ΑΓΑΠΗΤΕ ΚΩΣΤΑ ΔΟΥΡΙΔΑ
ΚΑΛΗΜΕΡΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ. ΠΑΝΤΑ ΜΕΣ ΤΗΝ ΣΕΛΙΔΑ ΣΟΥ, ΠΕΡΙΠΛΑΝΙΕΜΑΙ, ΖΩ ΟΝΕΙΡΙΚΑ! ΤΟ ΠΟΙΗΜΑ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ ΜΟΥ, ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟ ΤΗΣ ΣΤΙΓΜΗΣ. ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΑΡΑΚΑΤΩ :
 

 
AΥΘΟΡΜΗΤΑ ΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ.

Τι προσκυνάς ΜΕΤΑΝΑΣΤΗ;
Που τα μάτια σου στραμμένα;
H νοσταλγία σου, ποιους δρόμους;
Ποιος ουρανός σε καρτερά;
Ποια τιτιβίσματα ακούς του παρελθόντος;
Φίλε, κανείς δεν μπορεί να σου κλέψει το όνειρο.
Κανείς να σου αλλάξει τη ρώτα, που έχεις χαραγμένη.
Ούτε ο χάροντας μπορεί, αφού η Ελληνική σου ψυχή
Δεν αφοβάτε τον ερχομό του.
Φίλε, κάνε το όνειρό σου πραγματικότητα
και την αποδοχή σου σπείρε...
Έτσι δεν θα υπάρχουν γενιές, αλλά γέννες,
Πνεύματα αχαλίνωτα!

Τα βουνά της ΠΑΤΡΙΔΑΣ, κουρνιαχτό μάζωξαν
Και ο αγέρας, κι η βροχή, τα διάβρωσαν...
Μα τα βουνά, όπως και να τα δεις, μένουν,
Είναι αδάμαστα!
Σαν του ΕΛΛΗΝΑ ΜΕΤΑΝΑΣΤΗ την ψυχή!
Την ψυχή σας, που την έχω στην καρδιά μου!

Με εκτίμηση

Δημήτρης Ζαχαρόπουλος

Monday, November 23, 2009 6:42 AM

Since 1996
the LAND of GODS Ενότητες, Ανθολογίες και άλλα..: Κεντρική σελ.  /   Τα δικά μου γραψίματα και άλλα.. /   Οδοιπορικό στο Καρδαρίτσι  /   το Δημοτικό τραγούδι.. /   Γη των πατέρων μου τρισαγαπημένη Αρκαδία /   Eλληνική λογοτεχνία στο διαΔίκτυο /   Οδυσσέας Ελύτης /   Ποιητες και Συγγραφείς στο διαΔίκτυο /   Απομ. Γιάννης Μακρυγιάννης  /   Απομ. Θεόδωρος Κολοκοτρώνης  /   A Little Bit of Greece.. /   το ηλεκτρονικό μας περιοδικό "Έλα να δεις"  /   μια Φωτογραφία και ένας τόπος /   ποιήματα τα αγαπημένα /   Νεοελληνική πεζογραφία /   Ανθολογίες της EELSPH  /   Δελτίο τύπου  /   το Ποιήμα της ημέρας /   ο Στίχος της ημέρας  /   Αρκαδική ανθολογία  /   ο Ελληνισμός της Διασποράς  /   Βιβλία και Αφιερώματα /   τα Δεκάχρονα της LAND of GODS  /   στην ΑΚΡΗ του ματιού..  /  youTube SlideShows (pps) /  Ολόκληρο το βιβλίο του Καπνόν Αποθρώσκοντα : Γράμμα στον Έλληνα της Διασποράς

Αρκαδικό Ιδεώδες
Στην Τέχνη: Ζωγραφική..
"..Kατά την Αναγέννηση η Αρκαδία νοήθηκε σαν μια ιδεατή χώρα όπου βασιλεύει η επίγεια ευτυχία και κυριαρχούν οι αρχές του ουμανισμού, η γαλήνη, η ειρήνη, η δικαιοσύνη, η απλότητα. Έτσι, καθ' όλη την πορεία ανάπτυξης του κινήματος του ευρωπαϊκού ουμανισμού η (ιδεατή) Αρκαδία έμελλε να εξυμνηθεί σε μια πληθώρα ποιητικών και πεζών έργων βουκολικής έμπνευσης, τα ποιμενικά ειδύλλια (pastoral romance), ορισμένα από τα οποία έφεραν ομώνυμο τίτλο. Επικράτησε το ρεύμα αυτό να ονομασθεί "αρκαδισμός" (arcadianism)..."



Painted by: Nicolas Poussin Year: 1637-1638
Title:"Οι ποιμένες της Αρκαδίας" or "Et in Arcadia ego"
Location : Musee du Louvre See Page






"Shepherds of Arcadia" paintings by Nicolas Poussin 1630 See Page






"Shepherds of Arcadia" by Guercino See Page






Thomas Cole The Course of Empire: "The Pastoral" or "Arcadian State" (1834)See Page






Thomas Cole "Dream of Arcadia" 1838 See Page






Thomas Cole Sketch for "Dream of Arcadia" 1838 Oil on paper mounted on canvas See Page






Thomas Cole Study for "Dream of Arcadia" 1838 See Page






Thomas Cole (American, b. England, 1801-1848). "Evening in Arcadia" 1843.
Oil on canvas. 82.9 x 122.9 (32 5/8 x 48 3/8 in.). Bequest of Mrs. Clara Hinton Gould See Page






"Arcadian Landscape" Juriaan Andriessen specialised in large-scale decorative schemes, such as his decoration of the new theatre in Amsterdam in 1774, and painted wall-coverings for manufacture, mainly for private residences. On this painting an Arcadian landscape is depicted with washerwomen on a road, a young family resting nearby. See Page






"Arcadia": Handmade oil painting reproduction of Arcadia,
a painting by Henry Siddons Mowbray. See Page








Eakins Thomas (1844-1916) - 1883 - "Nude study for Arcadia" See Page






"Edge of Arcadia" Marsh Road Days, oil on canvas, 76 x 102 cm, 2006 See Page






Alan Rankle "Edge of Arcadia II", oil on canvas, 65 x 65 cm, 2006 See Page






"Children of Arcadia"
Presented at the 2009 Boston CyberArts Festival by the Cambridge Arts Council, Children of Arcadia was created by artists Mark Skwarek, Joseph Hocking, Arthur Peters and Damon Baker. See Page






Friedrich August von Kaulbach - "In Arcadia" See Page






Heather Duff "In Arcadia I go" See Page






Ken Unsworth "Arcadia 1985" Collection of the National Gallery of Australia more detail See Page






Mary Louise "Arcadia" 12"x18" Oil See Page






Matt Flint "Also in Arcadia" See Page






Konstantin Makovsky's "Happy Arcadia" See Page






Brian Millard "Arcadia" See Page






Poussin's "Les bergers d'Arcadie". See Page






Carl Wilhelm Kolbe "I Too Was in Arcadia" 1801 See Page






Zucchi after Gian Paolo Panini, "View of the Arcadian Theatre"
in the Farnese Gardens, 1727. See Page






Millet's Bergers "d'Arcadie". See Page






"Arcadia" as painted in the early 1930's by Otto Scheinhammer (see footnote 2) See Page






"In Arcadia as children we"
See Page






"Lycaon" 2 turned into a wolf
who caused the wrath of Zeus to destroy the world. See Page






Handmade oil painting reproduction of "Arcadia", a painting by Wilhelm Kotarbinski. See Page






"Arcadia" 56"h x 36"w oil on canvas
1999 by Gail C. Boyajian See Page






The first line of the cryptic message, "Shepherdess no temptation", alludes to the two paintings "The Shepherds of Arcadia" (1638) by Poussin, and "The Temptation of St. Anthony" (1647) by Teniers. See Page


Arkadia / Greece: Salvador Dali's Sunset ! See Page
Αρκαδικό Ιδεώδες Στην Τέχνη: Ζωγραφική..

The LAND of GODS
Since October 1996
Oakville Ontario Canada
2.500 χρόνια από τη μάχη του Μαραθώνα
Δείτε εδώ τα κείμενα -μπορεί και τα δικά σας- μέσα από το Google.. (About 712 results)
..Φωτογραφίες της LAND of GODS στο Google..
Γράψτε μας!!

σήμερα: